ZAKONO DEVIZNOM POSLOVANJU("Sl. list SRJ", br. 12/95, 28/96, 29/97, 35/97 - ispr., 44/99, 74/99 i 73/2000) |
I OSNOVNE ODREDBE
Ovim zakonom uređuju se način plaćanja i naplaćivanja u poslovanju s inostranstvom i drugo devizno poslovanje.
Devize jesu potraživanja u inostranstvu koja glase na stranu valutu, kao i efektivni strani novac, osim kovanog zlatnog novca.
Devize se koriste za plaćanja inostranstvu, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Devize se kupuju i prodaju na jedinstvenom deviznom tržištu.
Zabranjena je kupovina i prodaja deviza između domaćih lica, između stranih lica, i između domaćih i stranih lica u Saveznoj Republici Jugoslaviji (u daljem tekstu: Jugoslavija) van jedinstvenog deviznog tržišta, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Zabranjeno je plaćanje i naplaćivanje u devizama ili u zlatu između domaćih lica, između stranih lica i između domaćih i stranih lica u Jugoslaviji, ako ovim ili drugim saveznim zakonom nije drukčije određeno.
Domaće lice, u smislu ovog zakona, jeste pravno lice i preduzetnik sa sedištem u Jugoslaviji, kao i fizičko lice s prebivalištem u Jugoslaviji.
Strano lice, u smislu ovog zakona, jeste pravno lice sa sedištem u inostranstvu i fizičko lice s prebivalištem u inostranstvu.
Ovlašćena banka, u smislu ovog zakona, jeste banka koja ima ovlašćenje da vrši platni promet s inostranstvom i banka koja ima ovlašćenja da vrši platni promet i kreditne poslove s inostranstvom (u daljem tekstu: banka ovlašćena za poslove s inostranstvom), kao i banka koja ima ovlašćenje da obavlja devizno-valutne poslove u Jugoslaviji (u daljem tekstu: banka ovlašćena za devizne poslove u zemlji).
Devize ostvarene u skladu s odredbama ovog zakona pravno lice i preduzetnik drže na svom deviznom računu kod ovlašćene banke ili prodaju ovlašćenoj banci.
Na devize iz stava 1 ovog člana banke ne plaćaju kamatu, osim po osnovama iz člana 34 ovog zakona.
Plaćanje i naplaćivanje u obavljanju poslova s inostranstvom vrši se preko banke ovlašćene za poslove s inostranstvom.
II PLATNI BILANS JUGOSLAVIJE
Projekcija platnog bilansa Jugoslavije je godišnji akt i obuhvata sve ekonomske transakcije između domaćih i stranih lica, a naročito, vrednost i naplatu izvoza robe i usluga i drugog nerobnog priliva, vrednost i plaćanje uvoza robe i usluga i drugog nerobnog odliva, finansijske transakcije s inostranstvom, odgovarajuća salda tekućih i finansijskih transakcija s inostranstvom, i promene u deviznim rezervama.
Projekcija platnog bilansa Jugoslavije, zajedno sa deviznom politikom, donosi se na predlog Narodne banke Jugoslavije i to krajem tekuće godine za narednu godinu.
Narodna banka Jugoslavije prati ostvarivanje projekcije platnog bilansa Jugoslavije i o tome mesečno dostavlja izveštaj Saveznoj vladi.
Projekcijom platnog bilansa Jugoslavije utvrđuje se najveći iznos deviza koji domaća pravna lica i preduzetnici mogu uložiti u obavljanje privrednih delatnosti u inostranstvu, kao i iznos deviza ostvaren po tom osnovu koji ta lica moraju u vidu dobiti uneti u Jugoslaviju.
Projekcijom platnog bilansa Jugoslavije posebno se iskazuje iznos deviza koji potražuju strana lica.
Ako se proporcije platnog bilansa Jugoslavije ne ostvaruju u skladu s projekcijom platnog bilansa Jugoslavije, Savezna vlada može preduzeti sledeće mere:
1) zabraniti transfer deviznih sredstava radi ulaganja u privredne delatnosti u inostranstvu, kao i davanje kredita inostranstvu;
2) propisati uslove za iznošenje efektivnog stranog novca u inostranstvo, odnosno za unošenje efektivnog stranog novca iz inostranstva i način plaćanja i naplaćivanja tim novcem;
3) utvrditi mere kojima se podstiče ostvarivanje deviznog priliva i kontroliše odliv kapitala u transakcijama s inostranstvom;
4) utvrditi i druge mere kojima se obezbeđuje ostvarivanje projekcije platnog bilansa Jugoslavije i devizne politike.
Mere iz stava 1 ovog člana mogu se primenjivati dok traju poremećaji zbog kojih su donesene, a najduže šest meseci od njihovog donošenja.
III JEDINSTVENO DEVIZNO TRŽIŠTE I KURS NOVOG DINARA
Jedinstveno devizno tržište čine poslovi kupovine i prodaje deviza između ovlašćenih banaka i drugih domaćih lica, između ovlašćenih banaka neposredno i na Međubankarskom tržištu deviza.
Međubankarsko tržište deviza je deo jedinstvenog deviznog tržišta na kome se kupuju i prodaju devize između banaka ovlašćenih za poslove s inostranstvom i između tih banaka i Narodne banke Jugoslavije i formira jedinstveni kurs dinara u skladu sa ponudom i tražnjom deviza.
Ovlašćene banke kupuju i prodaju devize u ime i za račun drugih domaćih lica, u svoje ime a za račun drugih domaćih lica i u svoje ime i za svoj račun.
Savezna vlada, na predlog Narodne banke Jugoslavije, propisuje uslove i način rada jedinstvenog deviznog tržišta.
Jedinstveni kurs novog dinara primenjuje se na sve finansijske i druge ekonomske transakcije s inostranstvom, kao i na kupovinu i prodaju deviza u zemlji.
Na jedinstvenom deviznom tržištu mogu se kupovati i prodavati devize promptno i na termin.
Promptna kupovina, odnosno prodaja deviza je kupovina, odnosno prodaja prenošenjem deviza na račun ovlašćene banke - kupca i dinara na račun prodavca deviza, a najdocnije u roku od dva radna dana od dana potpisivanja zaključnice o prodaji deviza.
Kupovina, odnosno prodaja deviza na termin je kupovina i prodaja deviza sa rokovima izvršenja od 30 dana do jedne godine u skladu s ugovorom o prodaji.
Kupovina, odnosno prodaja deviza na termin vrši se po kursu o kome se dogovore ugovorne strane. Narodna banka Jugoslavije može utvrditi najviši kurs novog dinara po kome se mogu prodavati, odnosno kupovati devize na termin, kao i privremeno ograničiti ili zabraniti te poslove.
Narodna banka Jugoslavije određuje vrstu deviza koje se kupuju i prodaju na jedinstvenom deviznom tržištu, kao i deviza s kojima interveniše na tom tržištu.
Ako nastanu poremećaji na stranim deviznim tržištima, Narodna banka Jugoslavije može privremeno ograničiti ili zabraniti kupovinu i prodaju određenih deviza na jedinstvenom deviznom tržištu i na stranim deviznim tržištima.
Narodna banka Jugoslavije kupuje i prodaje devize na Međubankarskom tržištu deviza radi održavanja likvidnosti plaćanja inostranstvu, ostvarivanja jedinstvenog kursa novog dinara i uticaja na njegov nivo, kao i radi obezbeđenja deviznih rezervi zemlje.
Narodna banka Jugoslavije interveniše na Međubankarskom tržištu deviza devizama iz tekućih deviznih rezervi kojima rukuje radi premošćavanja vremenske neusklađenosti deviznog priliva i odliva i izvršavanja proporcija platnog bilansa Jugoslavije, radi održavanja nivoa tih rezervi u skladu s projekcijom platnog bilansa Jugoslavije.
Na osnovu kurseva po kojima su zaključeni poslovi kupovine i prodaje deviza na Međubankarskom tržištu deviza utvrđuje se srednji kurs novog dinara.
Na osnovu srednjeg kursa novog dinara u odnosu na strane valute obrazuju se kupovni i prodajni kurs dodavanjem, odnosno oduzimanjem marže utvrđene propisom o načinu rada jedinstvenog deviznog tržišta.
Kupovni kurs novog dinara primenjuje se za obračun naplate izvršene u devizama, radi isplate dinara pravnom licu i preduzetniku.
Prodajni kurs novog dinara primenjuje se za obračun plaćanja u devizama po nalogu pravnog lica i preduzetnika.
Pravno lice i preduzetnici utvrđuju potraživanja i obaveze u devizama, po pravilu, na kraju svakog meseca, a najdocnije na kraju svakog obračunskog perioda i iskazuju ih u stanjima i bilansima, u dinarima, po srednjem kursu koji važi poslednjeg dana u mesecu.
Za potrebe statistike primenjuje se kurs po kome je utvrđena projekcija platnog bilansa Jugoslavije. Podaci o plaćanju i naplaćivanju po osnovu uvoza i izvoza iskazuju se po istom kursu i u istoj vrednosnoj jedinici u kojoj su iskazane i vrednosti utvrđene projekcijom platnog bilansa Jugoslavije.
Carina i druge uvozne dažbine obračunavaju se primenom srednjeg kursa utvrđenog na Međubankarskom tržištu deviza, poslednjeg radnog dana u nedelji koja prethodi nedelji u kojoj se utvrđuje iznos carine i drugih uvoznih dažbina, u skladu sa saveznim zakonom kojim se uređuju carine.
IV PLATNI PROMET S INOSTRANSTVOM
Platni promet s inostranstvom vrši se u devizama i u dinarima.
Platni promet sa zemljama s kojima je zaključen međunarodni ugovor o platnom prometu vrši se u skladu s tim ugovorom.
Narodna banka Jugoslavije propisuje način vršenja platnog prometa s inostranstvom i daje uputstvo radi jedinstvenog vršenja tog prometa.
Propisom iz stava 3 ovog člana uređuje se i način vršenja plaćanja i naplaćivanja po poslovima malograničnog prometa i po međunarodnim sajamskim kompenzacionim poslovima.
Narodna banka Jugoslavije obavlja poslove platnog prometa s inostranstvom za potrebe saveznih organa i saveznih organizacija.
Pravno lice i preduzetnik dužni su da izvezenu robu i izvršene usluge, kao i potraživanja po drugim osnovama, naplate u ugovorenom roku, koji ne može biti duži od 60 dana.
Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana, izvezenu robu i izvršene usluge stranim licima u okviru privrednih delatnosti u slobodnim i carinskim zonama pravno lice i preduzetnik dužni su da naplate u ugovorenom roku.
Usluge izvršene u vazdušnom, železničkom, drumskom, pomorskom, rečnom i PTT saobraćaju naplaćuju se u rokovima i po postupcima propisanim međunarodnim ugovorom.
Danom naplate, u smislu člana 24 ovog zakona, smatra se:
1) dan kada su devize uplaćene u korist računa banke ovlašćene za poslove s inostranstvom;
2) dan kada je izvršeno carinjenje robe kojom se naplaćuje izvoz.
Ako je pravnom licu ili preduzetniku odobreno držanje deviza u inostranstvu, danom naplate smatra se dan kada su devize odobrene računu tog lica u inostranstvu.
Banka ovlašćena za poslove sa inostranstvom dužna je da devize ostvarene naplatom izvezene robe i usluge položi na devizni račun pravnog lica ili preduzetnika čija je roba izvezena ili usluga izvršena, na način i u roku utvrđenim propisom iz člana 22 stav 3 ovog zakona.
Dinarska protivvrednost deviza iz stava 1 ovog člana isplaćuje se na zahtev pravnog lica ili preduzetnika, u roku utvrđenom propisom iz stava 1 ovog člana, po kupovnom kursu koji važi na dan isplate.
Plaćanje po tekućim transakcijama s inostranstvom, kao i otplata dospelih obaveza po kreditima vrše se slobodno.
Plaćanjima iz stava 1 ovog člana smatra se plaćanje inostranstvu radi obavljanja spoljnotrgovinskog poslovanja i otplata dospelih obaveza po kreditima uzetim u inostranstvu, kao i plaćanje po drugim tekućim poslovima po kojima se ne vrši transfer kapitala u inostranstvo.
Banka ovlašćena za poslove s inostranstvom vrši plaćanje inostranstvu na osnovu naloga pravnog lica, preduzetnika ili fizičkog lica, koji su dužni da, ako ne raspolažu devizama na svom deviznom računu, u ugovorenom roku uplate nove dinare po prodajnom kursu.
Ako banka ovlašćena za poslove s inostranstvom prihvati nalog za plaćanje i uplatu iz stava 1 ovog člana u dinarima, a ne izvrši ga u ugovorenom roku, kursne razlike i kamate koje nastanu u vezi s tim padaju na teret te banke, ako ugovorom nije drukčije uređeno.
Pravno lice i preduzetnik mogu plaćati samo uvezenu robu i izvršene usluge.
Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana, uvezena roba i izvršena usluga mogu se plaćati i unapred pod uslovima koje propiše Narodna banka Jugoslavije.
Pravno lice i preduzetnik dužni su da unapred plaćenu robu uvezu, odnosno unapred plaćenu uslugu izvrše u roku od 60 dana od dana izvršenja naloga za plaćanje ukupne vrednosti uvoza.
Plaćanje uvoza robe i usluga u okviru privrednih delatnosti u carinskim i slobodnim zonama vrši se u roku predviđenom ugovorom.
Preduzeće koje vrši usluge u međunarodnom robnom i putničkom prevozu i PTT saobraćaju i organizacija za osiguranje imovine i lica mogu ugovarati plaćanje i naplaćivanje usluga preko kontokorentnog računa koji se uspostavlja sa stranim licima.
Dugovni, odnosno potražni saldo na kontokorentnom računu u toku i na kraju kalendarske godine može iznositi do 20% od iznosa vrednosti fakturisanih usluga u prethodnoj godini.
Ako ugovor iz stava 1 ovog člana prestane da važi, potražni saldo na kontokorentnom računu naplaćuje se u roku od 30 dana od dana prestanka ugovora.
Pravno lice, odnosno preduzetnik koji izvozi ili uvozi robu i usluge po osnovu ugovora o dugoročnoj proizvodnoj kooperaciji može ugovoriti plaćanje i naplaćivanje sa stranim licima preko kontokorentnog računa, s pravom prebijanja dugovanja i potraživanja.
Dugovni, odnosno potražni saldo na kontokorentnom računu iz stava 1 ovog člana ne može biti veći od 40% od vrednosti isporuka izvršenih u prethodnoj godini po osnovu uvoza, odnosno izvoza robe i usluga.
Ako Narodna banka Jugoslavije utvrdi da je pravno lice, odnosno preduzetnik, zbog izvršavanja ugovora, imao u tekućoj godini stalan potražni saldo iznad 40% od ugovorom predviđenih količina, daće nalog tom pravnom licu, odnosno preduzetniku da izravna saldo u roku od 90 dana od dana njegovog utvrđivanja. Ako pravno lice, odnosno preduzetnik u tom roku ne izravna saldo dužan je da više izvezenu robu ili izvršenu uslugu naplati kao redovan izvoz u skladu s odredbama ovog zakona.
Savezna vlada, na predlog Narodne banke Jugoslavije, propisuje:
1) uslove pod kojima Narodna banka Jugoslavije može odobriti drukčiji način plaćanja s inostranstvom od načina plaćanja predviđenog ugovorom iz člana 22 ovog zakona;
2) uslove pod kojima Narodna banka Jugoslavije može pravnom licu i preduzetniku odobriti da deo izvezene robe i izvršenih usluga naplati u valuti koja se po propisu odnosne zemlje ne može transferisati;
3) uslove pod kojima Naroedna banka Jugoslavije može odobriti prebijanje dugovanja i potraživanja s inostranstvom;
4) uslove pod kojima Narodna banka Jugoslavije može dati odobrenje pravnom licu i preduzetniku za držanje deviza na računu u inostranstvu;
5) uslove pod kojima Narodna banka Jugoslavije može odobriti pravnom licu i preduzetniku da plaćanje, odnosno naplaćivanje vrše u efektivnom stranom novcu;
6) uslove pod kojima Narodna banka Jugoslavije može odobriti da se izvezena roba i usluge naplate u roku dužem od roka utvrđenog u članu 24 ovog zakona, kao i da se plaćena roba uveze, odnosno plaćene usluge izvrše u roku dužem od roka utvrđenog u članu 29 ovog zakona;
7) uslove pod kojima pravno lice i preduzetnik mogu držati devize na deviznom računu kod ovlašćene banke;
8) obavezu stranim fizičkim licima da prilikom ulaska u Jugoslaviju zamene efektivni strani novac, ako je zemlja čiji su oni građani propisala iste ili slične mere za građane Jugoslavije;
9) ograničenje iznošenja deviza stranom fizičkom licu, ako zemlja iz koje je to lice uvede takvu meru prema jugoslovenskim građanima na privremenom radu u toj zemlji;
10) obavezu prijavljivanja iznosa efektivnog stranog novca koji se unosi u Jugoslaviju, odnosno iznosi iz Jugoslavije.
Organizacija za osiguranje imovine i lica naplaćuje premije osiguranja od domaćih lica u dinarima, a od stranih lica - u devizama, odnosno dinarima.
Organizacija iz stava 1 ovog člana isplaćuje štetu domaćim licima u dinarima, a stranim licima - u dinarima, odnosno devizama. Štetu nastalu po osnovu obaveznog osiguranja vlasnika motornih vozila od odgovornosti, organizacija za osiguranje imovine i lica može jugoslovenskim građanima na privremenom radu u inostranstvu isplatiti i u devizama, preko banke ovlašćene za poslove s inostranstvom.
Izuzetno od odredaba st. 1 i 2 ovog člana, poslovne jedinice preduzeća koja izvode investicione radove u inostranstvu mogu platiti premiju osiguranja i naplatiti štetu u devizama.
Organizacija iz stava 1 ovog člana može, izuzetno, kad su prava iz polise prenosiva na strana lica, a naknada plativa u devizama, ugovoriti plaćanje premije i štete u devizama i u polisi iskazati sumu osiguranja franšize i premiju u devizama, s tim što se premija osiguranja i naknada štete domaćem licu plaća u dinarima.
Domaće lice kome je isplaćena šteta u dinarima po osnovu obaveze iz ugovora o osiguranju može vršiti plaćanje inostranstvu do visine naknade štete.
Za kupovinu na kredit u inostranstvu može se ugovorom o osiguranju ugovoriti naplata premije u devizama i isplata štete stranom licu u devizama.
Pravno lice, odnosno preduzetnik koji izvodi investicione radove u inostranstvu može, dok traju ti radovi, za potrebe tog poslovanja koristiti devize koje potiču:
1) iz avansa primljenih na osnovu ugovora zaključenog sa stranim licem;
2) od naplata primljenih od stranih lica u toku izvođenja radova;
3) iz ostvarene dobiti poslovne jedinice preduzeća koje izvodi investicione radove u inostranstvu;
4) iz inostranih kredita.
Pravno lice i preduzetnik mogu devize iz stava 1 ovog člana upotrebiti i za privremeno finansiranje radova po drugim ugovorima o izvođenju investicionih radova u inostranstvu, ali samo do okončanja radova po zaključenom ugovoru za čiju su realizaciju ta sredstva pribavljena.
Pravno lice, odnosno preduzetnik koji izvodi investicione radove u inostranstvu dužan je da, u roku od 60 dana od dana naplate od investitora, unese u Jugoslaviju devize do iznosa troškova plaćenih u Jugoslaviji u dinarima (kupljena roba i izvršene usluge, isplaćene zarade i dr.).
Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana, obaveza unošenja deviza u Jugoslaviju ne odnosi se na pravno lice i preduzetnika koji je izvođenje investicionih radova naplatio u robi.
Pravno lice, odnosno preduzetnik koji izvodi investicione radove u inostranstvu dužan je da po završetku tih radova devize koje drži na računu kod inostrane banke unese u Jugoslaviju u roku od 60 dana od dana naplate investicionih radova utvrđenog ugovorom.
Ako su s naručiocem investicionih radova ugovoreni garantni rokovi i ako je naručilac posla u skladu s ugovorom zadržao određeni iznos deviza kao garanciju za ispravnost izvršenih radova, pravno lice, odnosno preduzetnik dužan je da taj iznos unese u Jugoslaviju u roku od 60 dana od dana isteka garantnog roka.
Pravno lice, odnosno preduzetnik koji izvodi investicione radove u inostranstvu može devize ostvarene kao dobit od izvođenja tih radova unositi u Jugoslaviju i prodavati na jedinstvenom deviznom tržištu i u toku izvođenja radova, po osnovu obračuna za tekuću godinu.
Pravno lice, odnosno preduzetnik koji na osnovu obavljanja privredne delatnosti u inostranstvu ostvaruje dobit dužan je da 30% dobiti ostvarene po tim poslovima unese u Jugoslaviju u roku od 60 dana od dana prihvatanja godišnjeg obračuna.
Savezna vlada može, u slučajevima platno-bilansnih poremećaja, utvrditi i veći procenat od procenta iz stava 1 ovog člana.
Pravno lice i preduzetnik iz čl. 30 i 31 ovog zakona dužni su da Narodnoj banci Jugoslavije dostavljaju izveštaje o prometu i stanju sredstava na računima kod banaka u inostranstvu, kao i druge podatke, na način i u rokovima koje odredi Narodna banka Jugoslavije.
Narodna banka Jugoslavije, na osnovu izveštaja iz stava 1 ovog člana, sačinjava zbirni izveštaj o prometu i stanju sredstava na računima iz tog stava i o tome izveštava Saveznu vladu.
Strana lica mogu nove dinare i devize držati kod ovlašćene banke kao depozite po viđenju, s otkaznim rokom ili oročeno.
Narodna banka Jugoslavije može odrediti uslove pod kojima se sredstva stranih lica mogu primati u depozit.
Strana lica mogu držati nove dinare na računu kod ovlašćene banke stečene po osnovu:
1) prodaje deviza za nove dinare ovlašćenoj banci;
2) prodaje robe i usluga;
3) učešća u dobiti;
4) prenosa sa računa drugog stranog lica, kao i po drugom osnovu, pod uslovima i na način koje propiše Savezna vlada.
Strana fizička lica mogu plaćati usluge i robu novčanim karticama i čekovima stranih banaka.
Robu kupljenu u slobodnim carinskim prodavnicama fizička lica mogu plaćati u efektivnom stranom novcu.
Prevozna dokumenta stranih prevoznika za usluge prevoza na inostranim relacijama mogu se prodavati u Jugoslaviji i za devize, u skladu s međunarodnim ugovorom.
Transfer sredstava stranom licu u inostranstvo vrši se slobodno posle izmirenja svih dospelih obaveza u Jugoslaviji, i to po osnovu: dobiti, povraćaja sredstava, odnosno ostatka sredstava po osnovu uloga u preduzeće, u slučaju raskida ugovora, udela u neto-imovini i repatrijaciji tog udela po prestanku rada preduzeća, ako je strano lice uložilo sredstva u osnivanje tog preduzeća, dobiti koju strani izvođač ostvari obavljanjem investicionih radova u Jugoslaviji, kao i dinari stečeni na osnovu člana 40 ovog zakona i dinari stečeni po osnovama utvrđenim propisom iz tog člana.
O razlikama u vrednosti nastalim u poslovanju s inostranstvom usled prevoznih rizika, bonifikacija, penala, rabata, ispravke vrednosti, prevremene naplate i sl. odlučuje nadležni organ pravnog lica, odnosno preduzetnik.
Razlika u vrednosti nastala po osnovu neizvršene naplate izvoza za koju je pravnom licu, odnosno preduzetniku isplaćena naknada štete u dinarima po osnovu ugovora o osiguranju izvoznih poslova protiv nekomercijalnih rizika pravda se ispravom koju izdaje banka koja osigurava izvozni posao protiv nekomercijalnih rizika.
Pravno lice i preduzetnik vode evidenciju o svakom zaključenom spoljnotrgovinskom poslu i kreditnom poslu s inostranstvom, o izvršavanju tih poslova i o plaćanjima i naplaćivanjima u vezi s tim poslovima.
Način vođenja evidencije iz stava 1 ovog člana propisuje Savezna vlada.
V DEVIZNO POSLOVANJE BANAKA
Narodna banka Jugoslavije propisuje uslove i daje ovlašćenje bankama za vršenje poslova platnog prometa s inostranstvom, kreditnih poslova s inostranstvom i devizno-valutnih poslova u Jugoslaviji i vodi registar ovlašćenih banaka.
Ovlašćenje za obavljanje poslova iz stava 1 ovog člana može se dati i Poštanskoj štedionici u okviru njenog poslovanja.
Banka ovlašćena za poslove s inostranstvom odgovorna je za sopstvenu likvidnost plaćanja prema inostranstvu, kao i za uticaj svojih finansijskih transakcija na stanje na jedinstvenom deviznom tržištu.
Banka iz stava 1 ovog člana može odobravati kredite u devizama pravnim licima i preduzetnicima za plaćanje uvoza opreme, rezervnih delova za održavanje te opreme, kao i za plaćanje sirovina i reprodukcionog materijala radi proizvodnje za izvoz.
Banka ovlašćena za poslove s inostranstvom može držati devize na računima kod stranih banaka.
Narodna banka Jugoslavije propisuje najmanji iznos deviza koji banka ovlašćena za poslove s inostranstvom mora držati na računima u inostranstvu i najveći iznos deviza koji ta banka može držati na računima u inostranstvu.
Najmanji, odnosno najveći iznos deviza iz stava 2 ovog člana utvrđuje se zavisno od učešća određene banke u ukupnom platnom prometu svih ovlašćenih banaka u Jugoslaviji i od nivoa deviznih rezervi pojedinih ovlašćenih banaka.
Pri utvrđivanju iznosa iz stava 2 ovog člana ne uključuju se devize iz člana 61 stav 1 i člana 64 ovog zakona položene na deviznu štednju od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Banke ovlašćene za poslove sa inostranstvom mogu na osnovu odobrenja Narodne banke Jugoslavije zaključiti bankarske aranžmane sa stranim bankama i u skladu s tim aranžmanima vršiti plaćanje preko posebnih računa.
Plaćanje preko računa iz stava 1 ovog člana vrši se slobodno.
Potraživanja na računima iz stava 1 ovog člana ne mogu se transferisati u inostranstvo.
Banka ovlašćena za poslove s inostranstvom može na stranim deviznim tržištima kupovati i prodavati devize, pod uslovima koje propiše Narodna banka Jugoslavije.
Ovlašćena banka može domaćim i stranim licima vršiti, na njihov zahtev, konverziju deviza na deviznom računu za plaćanje inostranstvu.
Narodna banka Jugoslavije može, ako to zahtevaju kretanja na finansijskom tržištu, privremeno ograničiti konverziju deviza na deviznom računu domaćih lica, na deviznom računu stranih lica i na računu stranih lica u dinarima.
Narodna banka Jugoslavije može odrediti uslove pod kojima banke ovlašćene za poslove s inostranstvom mogu devize na računima kod stranih banaka u inostranstvu deponovati na neodređeno vreme s otkaznim rokom, ili ih oročiti na određeno vreme.
Banka ovlašćena za poslove s inostranstvom dužna je da Narodnoj banci Jugoslavije dostavlja izveštaj o prometu i stanju na deviznim računima kod stranih banaka, u rokovima i na način koje propiše Narodna banka Jugoslavije.
Kupovinu efektivnog stranog novca, putničkih i bankarskih čekova, kreditnih pisama, bonova za putarinu za vozila inostrane registracije i benzinskih bonova od domaćih i stranih fizičkih lica, kao i prodaju tim licima (u daljem tekstu: menjački poslovi), može vršiti ovlašćena banka, odnosno drugo pravno lice i preduzetnik s kojim banka zaključi ugovor.
Kupovinu efektivnog stranog novca od domaćih i stranih fizičkih lica i prodaju tog novca tim licima u smislu stava 1 ovog člana, može vršiti i Narodna banka Jugoslavije - Zavod za obračun i plaćanja, odnosno drugo pravno lice i preduzetnik s kojim Narodna banka Jugoslavije zaključi ugovor.
Menjački poslovi iz st. 1 i 2 ovog člana vrše se za račun Narodne banke Jugoslavije, pod uslovima koje propiše Narodna banka Jugoslavije.
Devize ostvarene prodajom ili davanjem u zakup stanova, poslovnog prostora i druge imovine Jugoslavije, kao i devize ostvarene naplatom taksa i po drugim osnovima utvrđenim saveznim propisima prodaju se Narodnoj banci Jugoslavije.
VI DEVIZNE REZERVE
Devizne rezerve Jugoslavije čine:
1) potraživanja Narodne banke Jugoslavije, ovlašćenih banaka i drugih domaćih pravnih lica i preduzetnika na računima u inostranstvu;
2) hartije od vrednosti koje glase na strane novčane jedinice kojima raspolažu Narodna banka Jugoslavije, ovlašćene banke i druga domaća pravna lica;
3) monetarno zlato;
4) efektivni strani novac.
Devizne rezerve Jugoslavije koriste se za održavanje likvidnosti u plaćanjima inostranstvu i za intervencije na jedinstvenom tržištu.
Politika deviznih rezervi obuhvata utvrđivanje obima i strukture ukupnih deviznih rezervi Jugoslavije i izvore i način njihovog obrazovanja i korišćenja.
Devizne rezerve Jugoslavije sastoje se od stalnih deviznih rezervi i tekućih deviznih rezervi.
Stalne devizne rezerve predstavljaju deo ukupnih deviznih rezervi Jugoslavije kojima se obezbeđuje minimum opšte likvidnosti plaćanja prema inostranstvu.
Visina stalnih deviznih rezervi ne može biti niža od iznosa prosečnih dvomesečnih plaćanja inostranstvu izvršenih u prethodnoj godini.
Savezna vlada, na predlog Narodne banke Jugoslavije, odlučuje o korišćenju stalnih deviznih rezervi.
Tekuće devizne rezerve predstavljaju deo ukupnih deviznih rezervi Jugoslavije kojima se obezbeđuje tekuća likvidnost u plaćanjima inostranstvu.
Narodna banka Jugoslavije kupuje i prodaje devize u inostranstvu radi obezbeđivanja odgovarajuće valutne strukture deviznih rezervi kojima rukuje.
VII RASPOLAGANJE DEVIZAMA OD STRANE FIZIČKIH I DRUGIH LICA
Domaća i strana fizička lica mogu držati devize na deviznom računu ili deviznoj štednoj knjižici kod ovlašćene banke.
Verske zajednice, fondovi i fondacije, legati, zadužbine, humanitarne organizacije i udruženja građana mogu devize pribavljene po osnovu poklona i humanitarne pomoći držati na deviznom računu ili deviznoj štednoj knjižici kod ovlašćene banke.
Narodna banka Jugoslavije propisuje način vođenja deviznog računa i devizne štedne knjižice lica iz st. 1 i 2 ovog člana.
Za devize položene na devizne račune i devizne štedne knjižice garantuje ovlašćena banka svojom ukupnom imovinom.
Ovlašćena banka dužna je da devize iz stava 1 ovog člana osigura u skladu sa zakonom kojim se uređuje osnivanje banaka i drugih finansijskih organizacija.
Ovlašćena banka dužna je da po osnovu deviza položenih na devizni račun i deviznu štednu knjižicu izvrši obračun i isplati kamatu u devizama ili, na zahtev domaćeg i stranog fizičkog lica, u dinarima.
Domaća i strana fizička lica mogu sa svog deviznog računa ili devizne štedne knjižice podizati efektivni strani novac.
Domaća i strana fizička lica mogu svoja potraživanja po osnovu držanja deviza na deviznom računu ili deviznoj štednoj knjižici prodati domaćem pravnom ili fizičkom licu preko ovlašćene banke.
Premije za osiguranje života kod domaćih organizacija za osiguranje imovine i lica koje domaća i strana fizička lica uplate u devizama vode se na deviznom računu kod ovlašćene banke.
Domaća organizacija za osiguranje imovine i lica koristi devize sa deviznog računa iz stava 1 ovog člana za isplate naknade štete u devizama po osnovu uplaćenih premija za osiguranje života, kao i drugih troškova nastalih u vezi s tim osiguranjem.
U osiguranju života u devizama, organizacija za osiguranje imovine i lica plaća učešće osiguranika u pozitivnom rezultatu ostvarenom u osiguranju života u devizama ili, na njegov zahtev, u dinarima.
Obaveze iz obveznica koje su izdate po osnovu devizne štednje i hartije od vrednosti koje glase na stranu valutu isplaćuju se domaćem i stranom fizičkom licu u devizama ili, na njegov zahtev, u dinarima.
Ovlašćene banke dužne su da obezbede tajnost podataka o deviznim računima i deviznim štednim knjižicama domaćih i stranih fizičkih lica.
Obaveštenja o deviznim računima i deviznim štednim knjižicama domaćih i stranih fizičkih lica mogu se dati samo na pismeni zahtev suda.
Ovlašćene banke prodaju devize za plaćanje po tekućim transakcijama domaćim i fizičkim licima pod propisanim uslovima.
VIII IZNOŠENJE I UNOŠENJE DINARA, DEVIZA I HARTIJA OD VREDNOSTI
U putničkom prometu s inostranstvom dinari se mogu iznositi iz Jugoslavije i unositi u Jugoslaviju u iznosima apoenima koje propiše Narodna banka Jugoslavije.
Iznošenje dinara i hartija od vrednosti koje glase na dinar, efektivnog stranog novca i hartija od vrednosti koje glase na stranu valutu, putem poštanskih i drugih pošiljaka, vrši se pod uslovima koje propiše Narodna banka Jugoslavije.
Unošenje dinara i hartija od vrednosti koje glase na nove dinare, putem poštanskih i drugih pošiljaka, vrši se pod uslovima koje propiše Narodna banka Jugoslavije.
Unošenje deviza u Jugoslaviju je slobodno.
Dinari kojima u Jugoslaviji raspolažu strana fizička lica i jugoslovenski građani na privremenom radu u inostranstvu, a koji potiču od deviza prodatih ovlašćenoj banci, mogu se izneti iz Jugoslavije u propisanim apoenima i iznosima ili upotrebiti za kupovinu deviza radi transfera u inostranstvo.
Jugoslovenski građani mogu iznositi u inostranstvo efektivni strani novac i vrednosnice koje glase na stranu valutu u iznosu do 1.000 DEM ili u odgovarajućoj protivvrednosti u drugoj stranoj valuti.
Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana, ograničenje u pogledu efektivnog stranog novca koji jugoslovenski građani mogu iznositi u inostranstvo ne odnosi se na plaćanja u inostranstvu:
1) troškova službenog putovanja;
2) troškova bolničkog lečenja, lekova, ortopedskih sprava i drugih pomagala koji se ne proizvode u zemlji;
3) putnih i selidbenih troškova;
4) troškova školarine;
5) sudskih taksa, kao i drugih troškova po osnovu legalizovanih sudskih presuda;
6) troškova kotizacije međunarodnim organizacijama, kao i troškova zaštite patenata u inostranstvu;
7) troškova za prenos posmrtnih ostataka iz inostranstva, pogrebnih troškova i troškova održavanja groblja u inostranstvu.
Iznos efektivnog stranog novca i vrednosnica radi plaćanja inostranstvu utvrđenih u stavu 2 ovog člana, kao i način tog plaćanja, propisuje Savezna vlada.
Jugoslovenski građani na privremenom radu u inostranstvu, osim iznosa propisanih u članu 69a stav 1 ovog zakona, mogu iznositi u inostranstvo efektivni strani novac najviše do iznosa koji su prijavili prilikom ulaska u Jugoslaviju.
Strana fizička lica mogu iznositi u inostranstvo efektivni strani novac najviše do iznosa koji su prijavili prilikom ulaska u Jugoslaviju.
Strana fizička lica i jugoslovenski građani na privremenom radu u inostranstvu mogu iznositi i devize sa svog deviznog računa, odnosno devizne štedne knjižice.
Račune u inostranstvu mogu imati jugoslovenski građani koji su u inostranstvu boravili ili borave po osnovu privremenog rada, jugoslovenski građani na radu u diplomatsko-konzularnim predstavništvima Jugoslavije za vreme trajanja rada u inostranstvu, kao i po osnovu nasledstva i poklona iz inostranstva i u drugim slučajevima kada su sredstva ostvarena u inostranstvu.
Jugoslovenski građani na radu u diplomatskim i konzularnim predstavništvima Jugoslavije koji su se vratili u zemlju dužni su da devize kojima raspolažu unesu u roku od 60 dana od dana povratka.
Jugoslovenski građani za vreme privremenog rada u inostranstvu i po definitivnom povratku u zemlju mogu strane hartije od vrednosti, kupone stranih hartija od vrednosti i strane uložne knjižice naplaćivati preko banaka ovlašćenih za poslove s inostranstvom.
Domaća fizička lica koja po osnovu nasleđa i poklona ostvare pravo na strane hartije od vrednosti, kupone stranih hartija od vrednosti i strane uložne knjižice mogu ih naplaćivati preko banaka ovlašćenih za poslove s inostranstvom.
Hartije od vrednosti iz st. 1 i 2 ovog člana mogu se prodati banci ovlašćenoj za poslove s inostranstvom u devizama ili, na zahtev lica iz st. 1 i 2 ovog člana, u dinarima.
Čekovi vučeni na strana lica u Jugoslaviji ne mogu se preprodavati niti indosirati u Jugoslaviji.
Čekovi na nove dinare vučeni u Jugoslaviji ne mogu se honorisati ako se na njima nalazi indosament stranog lica.
IX PROMET ZLATA
Zlato mogu izvoziti i iznositi u inostranstvo, i to:
1) Narodna banka Jugoslavije - u neprerađenom i kovanom obliku;
2) pravna lica i preduzetnici koji se bave proizvodnjom zlata (u daljem tekstu: proizvođači zlata) - u neprerađenom obliku;
3) banke ovlašćene za poslove s inostranstvom - u kovanom obliku;
4) druga domaća lica - u neprerađenom i kovanom obliku i po odobrenju Narodne banke Jugoslavije.
Proizvođači zlata mogu prodavati neprerađeno zlato pravnim licima i preduzetnicima koji koriste zlato u svojoj redovnoj delatnosti (u daljem tekstu: korisnici zlata), Narodnoj banci Jugoslavije i u inostranstvu, u količini i vrednosti utvrđenim dozvolom nadležnog saveznog organa.
Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana, Narodna banka Jugoslavije može kupovati neprerađeno zlato i od drugih lica.
Korisnici zlata i Narodna banka Jugoslavije mogu kupovati neprerađeno zlato u inostranstvu, a prerađeno zlato - pod propisanim uslovima.
Topljenje i preradu zlata u polugama mogu vršiti samo korisnici zlata za sopstvene potrebe i potrebe drugih korisnika zlata.
Zabranjeno je topljenje kovanog zlata.
Ovlašćene banke, prerađivači zlata i rafinerije zlata mogu vršiti zamenu predmeta od zlata i lomljenog zlata za zlatni zubotehnički lim.
Ovlašćene banke mogu vršiti zamenu kovanog zlata za zlatni zubotehnički lim.
Proizvođači zlata dužni su da vode evidenciju o proizvedenim i prodatim količinama zlata, a korisnici zlata - o kupljenim i prerađenim količinama zlata.
Zlatom, u smislu ovog zakona, ne smatraju se predmeti od zlata i lomljeno zlato.
Predmeti od zlata, u smislu ovog zakona, jesu: nakit, ukrasi, jubilarni medaljoni, predmeti umetničke vrednosti od zlata, tečno zlato, zlatni zubotehnički lim, drugi zlatni zubotehnički materijal i zlatni poluproizvodi.
Lomljenim zlatom, u smislu ovog zakona, smatraju se predmeti od zlata koji se kupuju, odnosno prodaju po težini, čistoći i ceni čistog zlata bez troškova izrade.
Polugom zlata, u smislu ovog zakona smatra se neprerađeno zlato u bilo kom obliku.
Kovanim zlatom, u smislu ovog zakona, smatraju se sve vrste zlatnika, bez obzira na to da li su zakonsko sredstvo plaćanja u nekoj zemlji.
Ako stanje likvidnosti plaćanja inostranstvu, ili stanje (visina i struktura) deviznih rezervi Jugoslavije zahtevaju, može se ograničiti ili zabraniti izvoz i iznošenje zlata u inostranstvo i ograničiti promet zlata u zemlji.
X DEVIZNA KONTROLA
Devizna kontrola obuhvata kontrolu deviznog, spoljnotrgovinskog poslovanja, kreditnih odnosa s inostranstvom i ukupnog obavljanja privrednih delatnosti s inostranstvom.
Deviznoj kontroli podležu pravna lica, preduzetnici, organi i organizacije i fizička lica.
Nadležni savezni organ vrši kontrolu poslovanja iz člana 81 stav 1 ovog zakona, i to: pravnih lica i preduzetnika, kao i drugih lica koja saglasno saveznom zakonu kojim se uređuje spoljnotrgovinsko poslovanje obavljaju privrednu delatnost u inostranstvu, kao i lica iz člana 84 ovog zakona.
Narodna banka Jugoslavije vrši kontrolu poslovanja ovlašćenih banaka, Jugoslovenske banke za međunarodnu ekonomsku saradnju i Poštanske štedionice.
Narodna banka Jugoslavije vrši deviznu dokumentarnu kontrolu izvoza i uvoza robe i određenih usluga koje obavljaju domaća lica pregledom isprava i dokumentacije koje joj se podnose.
Narodna banka Jugoslavije utvrđuje bliže uslove i način vršenja devizne dokumentarne kontrole, kao i isprave i dokumentaciju koje se dostavljaju radi sprovođenja te kontrole.
Carinski organi vrše kontrolu deviza, dinara, hartija od vrednosti i zlata koje iz Jugoslavije iznose, odnosno u Jugoslaviju unose domaća i strana fizička lica ili koje šalju putem poštanskih ili drugih pošiljaka.
Organi iz člana 82 ovog zakona dužni su da sarađuju u vršenju devizne kontrole i stavljaju na raspolaganje podatke, nalaze i informacije kojima raspolažu, a koji su potrebni za vršenje devizne kontrole i, po potrebi, angažuju druge nadležne organe.
Nadležni savezni organ vodi prekršajni postupak i donosi rešenje u prvom stepenu za prekršaje predviđene ovim zakonom i drugim saveznim zakonima.
Protiv rešenja nadležnog saveznog organa može se izjaviti žalba Saveznom veću za prekršaje.
Deviznu kontrolu vrše inspektori.
Prilikom vršenja kontrole inspektor mora imati službenu legitimaciju.
Inspektor je samostalan u vršenju kontrole.
U postupku donošenja rešenja, odlučivanja po žalbama i preduzimanja radnji u vršenju devizne kontrole primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak, ako saveznim zakonom nije drukčije određeno.
Ako inspektor vršenjem devizne kontrole utvrdi nezakonitost ili nepravilnost u vršenju deviznih ili spoljnotrgovinskih poslova, odnosno kreditnih poslova s inostranstvom ili da mere koje je naredio nadležni organ nisu izvršene, doneće rešenje kojim naređuje da se otklone utvrđene nezakonitosti ili nepravilnosti, odnosno da se naređene mere izvrše, odrediće rok u kome se to mora izvršiti i preduzeće druge mere predviđene saveznim zakonom.
Protiv rešenja iz stava 1 ovog člana može se i izjaviti žalba saveznom organu nadležnom za poslove finansija.
Organ iz stava 2 ovog člana može, na zahtev stranke, odložiti izvršenje rešenja iz stava 1 ovog člana. Protiv rešenja kojim se odbija odlaganje izvršenja rešenja iz stava 1 ovog člana ne može se izjaviti žalba.
Ako postoji osnovana sumnja da utvrđena radnja sadrži obeležja krivičnog dela, privrednog prestupa ili prekršaja, inspektor je dužan da podnese prijavu nadležnom organu.
Ako inspektor vršenjem devizne kontrole utvrdi da se pravno lice ili preduzetnik, u svom deviznom ili spoljnotegovinskom poslovanju, ne pridržava dobrih poslovnih običaja i poslovnog morala, predložiće Privrednoj komori Jugoslavije pokretanje postupka pred sudom časti.
Ako je propisima predviđena zaštitna mera, odnosno mera bezbednosti oduzimanja predmeta u vezi s izvršenim krivičnim delom ili privrednim prestupom ili prekršajem, inspektor može u vršenju devizne kontrole privremeno oduzeti predmete ako postoji osnovana sumnja da su njima izvršeni krivično delo, privredni prestup ili prekršaj, da su bili namenjeni za izvršenje, ili da su nastali izvršenjem krivičnog dela, privrednog prestupa, odnosno prekršaja. O oduzetim predmetima inspektor izdaje potvrdu.
O oduzimanju predmeta inspektor je dužan da odmah obavesti nadležni organ.
Rešenje iz člana 90 stav 1 ovog zakona nadležni savezni organ dostavlja na izvršenje, bez odlaganja, Narodnoj banci Jugoslavije, ovlašćenoj banci ili službi nadležnoj za platni promet.
Organi nadležni za izvršenje rešenja iz stava 1 ovog člana dužni su da obaveste nadležni savezni organ o izvršenju tog rešenja.
Sva izvršena rešenja iz člana 90 stav 1 ovog zakona koja utiču na izmenu stanja sredstava i njihovih izvora kod korisnika sredstava nadležni savezni organ dostavlja službi nadležnoj za platni promet.
Dinari iznad iznosa dozvoljenog za iznošenje, odnosno unošenje u Jugoslaviju, i u apoenima čije iznošenje, odnosno unošenje u Jugoslaviju nije dozvoljeno, koje domaći ili strani putnik ne prijavi graničnoj carinarnici prilikom prelaska granice, privremeno se oduzimaju, uz izdavanje potvrde.
Privremeno oduzeti dinari iz stava 1 ovog člana doznačuju se na poseban račun - Saveznog deviznog inspektorata koji se vodi kod službe nadležne za platni promet do okončanja prekršajnog postupka.
Prijavljeni iznos dinara i apoeni čije iznošenje iz Jugoslavije nije dozvoljeno, kao i prijavljeni dinari iznad iznosa i u apoenima čije je unošenje u Jugoslaviju dozvoljeno vraćaju se putniku prilikom ulaska u Jugoslaviju, odnosno prilikom izlaska iz Jugoslavije.
Devize koje protivno ovom zakonu i propisima donesenim na osnovu ovog zakona putnik poseduje prilikom izlaska iz Jugoslavije privremeno se oduzimaju, uz izdavanje potvrde.
Rešenje na osnovu člana 90 stav 1 ovog zakona ne može se doneti ako su protekle tri godine od dana nastale nezakonitosti ili nepravilnosti, odnosno od dana kad je utvrđeno da mere koje je naredio nadležni organ nisu izvršene. Zastarelost se prekida svakom radnjom nadležnog organa upravljenom na vođenje postupka. Posle svakog prekida zastarelosti, zastarelost počinje ponovo da teče, ali se rešenje ne može doneti po isteku šest godina od dana kada je utvrđena nezakonitost ili nepravilnost nastala ili kad je utvrđeno da naređene mere nisu izvršene.
Rešenje doneseno na osnovu člana 90 stav. 1 ovog zakona ne može se izvršiti ako su protekle tri godine od dana njegove pravnosnažnosti. Zastarelost se prekida svakom radnjom nadležnog organa upravljenom na izvršenje rešenja. Posle svakog prekida zastarelosti zastarelost počinje ponovo da teče, ali se rešenje ne može izvršiti posle isteka šest godina od dana pravnosnažnosti rešenja.
Domaća lica koja podležu deviznoj kontroli dužna su da organima ovlašćenim za vršenje devizne kontrole omoguće uvid u poslovanje i da im, na njihov zahtev, stave na raspolaganje ili dostave potrebnu dokumentaciju i pruže tražene podatke.
Obaveze iz stava 1 ovog člana odnose se i na pravna lica koja obavljaju privrednu delatnost u inostranstvu.
Ako lica iz st. 1 i 2 ovog člana ne obezbede uslove za vršenje kontrole na način propisan u stavu 1 ovog člana, inspektor je dužan da od nadležnog organa odmah zatraži da preduzme mere za stvaranje uslova za vršenje kontrole.
Organi nadležni za vršenje kontrole dužni su da efektivni strani novac koji je privremeno oduzet kao predmet krivičnog dela, privrednog prestupa ili prekršaja deponuju na privremeni račun Saveznog deviznog inspektorata koji se vodi kod Narodne banke Jugoslavije, odmah, a najdocnije u roku od pet dana od dana kad je taj novac oduzet.
XI POSEBNE ODREDBE
Članovi 99 - 113
(Brisani)
XII KAZNENE ODREDBE
1. Krivična dela
Ko protivno odredbama ovog zakona na teritoriji Jugoslavije vrši plaćanje i naplaćivanje u devizama ili zlatu kazniće se za krivično delo zatvorom od šest meseci do pet godina.
Za pokušaj dela iz stava 1 ovog člana kazniće se.
Ko protivno odredbama ovog zakona kupuje ili prodaje devize u iznosu većem od 1.000 SAD dolara ili organizuje mrežu preprodavaca ili posrednika, kazniće se za krivično delo zatvorom od jedne godine do pet godina.
Za pokušaj dela iz stava 1 ovog člana kazniće se.
Ko ne primenjuje jedinstveni kurs novog dinara na finansijske i druge ekonomske transakcije ili ko taj kurs ne primenjuje pri kupovini ili prodaji deviza, kazniće se za krivično delo zatvorom od tri meseca do tri godine.
Devize koje su predmet dela iz stava 1 ovog člana oduzeće se.
Odgovorno lice u preduzeću ili drugom pravnom licu ili preduzetnik koji, u skladu sa odredbama ovog zakona, ne drži devize na deviznom računu kod ovlašćene banke (član 7) - kazniće se za krivično delo kaznom zatvora od šest meseci do pet godina.
Devize koje su predmet dela iz stava 1 ovog člana oduzeće se.
Odgovorno lice u preduzeću ili drugom pravnom licu, odnosno preduzetnik koji spreči organ nadležan za vršenje devizne kontrole da prilikom vršenja kontrole izvrši uvid u poslovne knjige i drugu dokumentaciju, kazniće se za krivično delo kaznom zatvora do tri godine.
2. Privredni prestup
Novčanom kaznom od 90.000 do 450.000 dinara kazniće se za privredni prestup domaće pravno lice ili strano pravno lice koje ima predstavništvo u Jugoslaviji:
1) ako kupi ili proda devize izvan jedinstvenog deviznog tržišta (član 3 stav 2);
2) ako plaćanje i naplaćivanje u devizama ili zlatu izvrši suprotno odredbama ovog zakona (član 4);
3) ako ne drži devize na svom deviznom računu kod ovlašćene banke, odnosno ako platni promet s inostranstvom ne vrši preko banke ovlašćene za poslove sa inostranstvom (član 7);
4) ako radi obavljanja privrednih delatnosti u inostranstvu ulaže devizna sredstva preko obima utvrđenog projekcijom platnog bilansa Jugoslavije ili ako u propisanom iznosu ne unese u Jugoslaviju iznos deviza ostvaren po osnovu ulaganja, kao dobit (član 10 stav 1);
5) ako postupi suprotno merama donesenim na osnovu člana 11 ovog zakona (član 11);
6) ako ne primenjuje jedinstven kurs dinara (član 15);
7) ako devize ostvarene naplatom izvršenog izvoza robe i usluga ne položi na devizni račun pravnog lica, odnosno preduzetnika čija je roba izvezena i usluga izvršena u utvrđenom roku, odnosno dinarsku protivvrednost tako ostvarenih deviza ne isplati pravnom licu, odnosno preduzetniku, na njegov zahtev, po kupovnom kursu koji važi na dan isplate na način i u roku utvrđenim propisom iz člana 22 stav 3 ovog zakona (član 26);
8) ako u ugovorenom roku ne plati dinarsku protivvrednost deviza po prodajnom kursu, odnosno ako u ugovorenom roku ne izvrši nalog za plaćanje (član 28);
9) ako potražni saldo ne naplati u propisanom roku (član 30 stav 3);
10) ako potražni saldo ne izravna, odnosno ako ne izvrši naplatu izvoza robe i usluga u propisanom roku (član 31 stav 3);
11) ako postupi suprotno propisima donesenim na osnovu člana 32 ovog zakona (član 32);
12) ako za vreme ili posle okončanja investicionih radova u inostranstvu koristi izvore deviznih sredstava koji potiču iz tih radova suprotno odredbama ovog zakona (član 34);
13) ako utvrđenu dobit ne unese u Jugoslaviju u roku iz člana 37 ovog zakona (član 37);
14) ako vrši transfer sredstava stranom licu u inostranstvo po nekom od osnova propisanih ovim zakonom pre izmirenja dospelih obaveza u Jugoslaviji (član 42);
15) ako evidenciju ne vodi na način koji propiše Savezna vlada (član 44 stav 2);
16) ako poslove platnog prometa s inostranstvom, kreditne poslove s inostranstvom i devizno-valutne poslove u Jugoslaviji obavlja protivno uslovima, odnosno bez ovlašćenja Narodne banke Jugoslavije (član 45);
17) ako na računu u inostranstvu drži devize ispod najmanjeg, odnosno iznad najvišeg iznosa koji propiše Narodna banka Jugoslavije (član 47 stav 2);
18) ako menjačke poslove vrši protivno propisanim uslovima (član 52);
19) ako ne izvrši prodaju deviza Narodnoj banci Jugoslavije po nekom od osnova propisanih ovim zakonom (član 53);
20) ako ne osigura devizna sredstva u smislu člana 61 stav 2 ovog zakona;
21) ako ne izvršava obaveze po osnovu kamata na deviznu štednju građana (član 62);
22) ako prodaje, odnosno kupuje neprerađeno zlato protivno uslovima propisanim ovim zakonom ili propisu donesenom na osnovu ovog zakona (član 74);
23) ako topi ili prerađuje zlato u polugama, a nije korisnik zlata ili ako korisnik zlata topi ili prerađuje zlato u polugama za potrebe lica koja nisu korisnici zlata ili ako topi kovano zlato (član 75);
24) ako izvozi, odnosno iznosi zlato u inostranstvo ili vrši promet zlata u zemlji protivno ograničenju ili zabrani (član 80);
Za radnje iz stava 1 ovog člana, kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u domaćem pravnom licu ili stranom pravnom licu koje ima predstavništvo u Jugoslaviji novčanom kaznom od 6.000 do 30.000 dinara.
Za radnje iz stava 1 ovog člana osim za radnje iz tačke 3) kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u državnom organu ili organu teritorijalne organizacije i lokalne samouprave novčanom kaznom od 6.000 do 30.000 dinara.
Novčanom kaznom od 45.000 do 450.000 dinara kazniće se za privredni prestup preduzeće ili drugo pravno lice:
1) ako kupi ili proda devize iznad kursa koji je utvrdila Narodna banka Jugoslavije za kupovinu i prodaju deviza na termin, ili ako kupuje i prodaje devize na termin, a Narodna banka Jugoslavije je ograničila ili zabranila te poslove (član 16 stav 4);
2) ako kupuje ili prodaje devize koje Narodna banka Jugoslavije nije odredila da mogu biti predmet kupovine i prodaje na jedinstvenom deviznom tržištu (član 17 stav 1);
3) ako za obračun dinarske protivvrednosti izvršene naplate u devizama radi isplate dinara, odnosno plaćanja u devizama ne primeni propisani kupovni, odnosno prodajni kurs, kao i ako iskazivanje potraživanja i obaveza u devizama ne vrši po srednjem kursu propisanom ovim zakonom (član 20);
4) ako prilikom određivanja osnovice za obračunavanje carine i drugih uvoznih dažbina ne primeni srednji kurs u skladu sa članom 21 ovog zakona (član 21);
5) ako platni promet s inostranstvom ne vrši na način koji je propisala Narodna banka Jugoslavije (član 22 st. 3 i 4);
6) ako izvezenu robu, odnosno izvršene usluge stranim licima, odnosno potraživanja po drugim osnovama ne naplati u roku od 60 dana, odnosno u rokovima i po postupcima propisanim međunarodnim ugovorom (član 24);
7) ako plaćanje vrši pre uvoza robe ili izvršenja usluge, kao i ako robu ili uslugu plaćenu unapred ne uveze, odnosno ne izvrši u roku od 60 dana od dana izvršenja naloga za plaćanje ukupne vrednosti uvoza (član 29);
8) ako naplatu premije osiguranja, odnosno premije reosiguranja ili isplatu štete vrši suprotno odredbama ovog zakona (član 33);
9) ako u roku od 60 dana od dana naplate od investitora ne unese u zemlju devize u iznosu dinarske protivvrednosti troškova plaćenih u Jugoslaviji u dinarima (član 35);
10) ako izvođač investicionih radova devize koje drži na računu kod inostrane banke ne unese u Jugoslaviju, odnosno ne proda u roku od 60 dana od naplate investicionih radova, odnosno isteka garantnog roka (član 36);
11) ako odobrava kredite u devizama za plaćanje drugih namena, osim uvoza sirovina i reprodukcionog materijala radi proizvodnje za izvoz (član 46 stav 2);
12) ako odobreni devizni kredit koristi za drugu namenu, osim za uvoz sirovina i reprodukcionog materijala radi proizvodnje za izvoz (član 46 stav 2);
13) ako Narodnoj banci Jugoslavije ne dostavlja izveštaje o prometu i stanju sredstava na računima u inostranstvu na način i u rokovima koje propiše Narodna banka Jugoslavije (član 38 stav 1 i član 51);
14) ako nove dinare ili devize stranih lica ne prima u depozit u skladu s propisom Narodne banke Jugoslavije (član 39);
15) ako kupovinu i prodaju deviza na stranom deviznom tržištu, ne vrši u skladu s propisom Narodne banke Jugoslavije (član 48);
16) ako vrši konverziju na deviznom računu za plaćanje inostranstvu protivno uslovima i ograničenju koje je odredila Narodna banka Jugoslavije (član 49);
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u preduzeću ili drugom pravnom licu novčanom kaznom od 3.000 do 15.000 dinara.
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u državnom organu ili organu teritorijalne organizacije i lokalne samouprave novčanom kaznom od 3.000 do 15.000 dinara.
Novčanom kaznom iz st. 1 i 2 ovog člana za privredni prestup kazniće se i strano pravno lice koje ima predstavništvo u Jugoslaviji i odgovorno lice u njemu:
1) ako učini neku od radnji iz stava 1 ovog člana;
2) ako drži nove dinare na računu kod ovlašćene banke stečene suprotno članu 40 ovog zakona.
Za privredne prestupe iz čl. 119 i 120 ovog zakona pored novčane kazne može se izreći i zaštitna mera zabrane pravnom licu da se bavi delatnošću čijim je obavljanjem učinjen privredni prestup u trajanju od jedne godine do deset godina.
Za privredne prestupe iz čl. 119 i 120 ovog zakona pored novčane kazne izreći će se i zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su bili upotrebljeni ili su bili namenjeni za izvršenje privrednog prestupa ili koji su nastali izvršenjem privrednog prestupa.
3. Prekršaji
Novčanom kaznom od 18.000 do 90.000 dinara kazniće se za prekršaj domaće pravno lice ili strano pravno lice koje ima predstavništvo u Jugoslaviji:
1) ako po prestanku ugovora o plaćanju i naplaćivanju usluga preko kontokorentnog računa ne naplati potražni saldo u roku od 30 dana od dana prestanka ugovora (član 30 stav 3);
2) ako razlike u vrednosti nastale u poslovanju s inostranstvom ne pravda ispravom koju izdaje banka koja osigurava izvozni posao protiv nekomercijalnih rizika (član 43 stav 2);
3) ako ne vodi devizne račune i deviznu štednu knjižicu domaćih i stranih lica na način koji propiše Narodna banka Jugoslavije (član 60 stav 3);
4) ako sa devizama primljenim po osnovu osiguranja života ne postupa u skladu s ovim zakonom (član 64);
5) ako ne isplaćuje obaveze po osnovu obveznica koje glase na stranu valutu (član 65);
6) ako ne obezbedi tajnost podataka o deviznim računima i deviznim štednim knjižicama domaćih i stranih fizičkih lica (član 66);
7) ako prodaje devize domaćim fizičkim licima suprotno propisanim uslovima (član 67);
8) ako ne vrši kupovinu stranih hartija od vrednosti, kupona stranih hartija od vrednosti i stranih uložnih knjižica u skladu s propisima (član 71);
9) ako izvozi ili iznosi zlato u neprerađenom ili kovanog obliku bez odobrenja Narodne banke Jugoslavije (član 73 tačka 4);
10) ako ne vodi evidenciju o proizvedenim ili prodatim kolčinama zlata ili o kupljenim i prerađenim količinama zlata (član 78);
11) ako u određenom roku, po rešenju inspektora, ne otkloni utvrđene nezakonitosti ili nepravilnosti, odnosno ne izvrši naređene mere u deviznom ili spoljnotrgovinskom poslovanju, odnosno kreditnim poslovima s inostranstvom (član 90 stav 1);
12) ako ne izvrši rešenje nadležnog saveznog organa (član 93);
13) ako organima ovlašćenim za vršenje devizne kontrole ne omogući uvid u poslovanje ili na njihov zahtev odbije da stavi na raspolaganje ili da dostavi potrebnu dokumentaciju ili da pruži tražene podatke (član 97);
14) ako privremeno oduzeti efektivni strani novac ne deponuje na privremeni račun Saveznog deviznog inspektorata u roku od pet dana od dana oduzimanja novca (član 98);
15) ako vršenje deviznih i kreditnih poslova sa inostranstvom poveri licu osuđenom za krivična dela iz čl. 114, 115, 116, 117 i 118 ovog zakona ili licu osuđenom za privredni prestup iz člana 119 ovog zakona na novčanu kaznu preko 2.500 dinara dok traje zabrana obavljanja tih poslova.
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj odgovorno lice u domaćem pravnom licu ili stranom pravnom licu koje ima predstavništvo u Jugoslaviji novčanom kaznom od 4.500 do 9.000 dinara.
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj i odgovorno lice u državnom organu ili organu teritorijalne organizacije i lokalne samouprave novčanom kaznom od 4.500 do 9.000 dinara.
Novčanom kaznom od 6.000 do 30.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik za radnje iz čl. 119 i 120 i člana 122 stav 1 ovog zakona.
Za radnje iz stava 1 ovog člana može se uz novčanu kaznu izreći i zaštitna mera zabrane vršenja samostalne delatnosti u trajanju od tri meseca do jedne godine.
Novčanom kaznom od 900 do 4.500 dinara kazniće se za prekršaj domaće fizičko lice:
1) ako kupi ili proda devize van jedinstvenog deviznog tržišta (član 3);
2) ako plaća ili naplaćuje u devizama ili u zlatu (član 4);
3) ako protivno odredbama ovog zakona pokuša da iznese ili iznese dinare iz Jugoslavije, ili pokuša da unese ili unese dinare u Jugoslaviju u putničkom prometu sa inostranstvom iznad dozvoljenih iznosa i apoena, ili da putem poštanskih ili drugih pošiljki pokuša da iznese ili iznese iz Jugoslavije dinare ili hartije od vrednosti koje glase na dinare, efektivni strani novac ili hartije od vrednosti koje glase na stranu valutu, ili da putem poštanskih ili drugih pošiljki pokuša da unese ili unese u Jugoslaviju dinare ili hartije od vrednosti koje glase na dinare (član 68);
4) ako pri izlasku iz Jugoslavije iznosi efektivni strani novac i vrednosnice koje glase na stranu valutu u iznosu preko 1.000 DEM ili u odgovarajućoj protivvrednosti u drugoj stranoj valuti, a u slučajevima iz stava 2 člana 69a ovog zakona preko propisanog iznosa (član 69a);
5) ako pri izlasku iz Jugoslavije iznosi efektivni strani novac preko iznosa koje je prijavilo prilikom ulaska u zemlju (član 69b);
6) ako poseduje račune u inostranstvu, a nije boravilo ili ne boravi u inostranstvu po osnovu privremenog rada, odnosno rada u diplomatskom i konzularnom predstavništvu Jugoslavije ili ako devizna sredstva nije ostvarilo po osnovu nasledstva ili poklona iz inostranstva, kao i u drugim slučajevima kada sredstva nisu ostvarena u inostranstvu (član 70 stav 1);
7) ako po povratku sa rada u diplomatskim i konzularnim predstavništvima Jugoslavije ne unese u zemlju devize kojima raspolaže u roku od 60 dana od dana povratka u zemlju (član 70 stav 2);
8) ako preprodaje ili indosira čekove vučene u Jugoslaviji na strana lica ili ako honoriše čekove na dinare vučene u Jugoslaviji na kojima se nalazi indosament stranog lica (član 72);
9) ako pokuša da izveze ili izveze ili pokuša da iznese ili iznese zlato u neprerađenom ili kovanom obliku bez odobrenja Narodne banke Jugoslavije (član 73);
10) ako topi ili preradi zlato u polugama suprotno odredbama ovog zakona ili topi kovano zlato (član 75);
Novčanom kaznom iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj i strano fizičko lice:
1) ako na teritoriji Jugoslavije izvrši neku od radnji iz stava 1 ovog člana;
2) ako ne zameni određeni iznos efektivnog stranog novca (član 32 tačka 8);
3) ako pokuša da iznese devize u iznosu većem od propisanog, u skladu sa članom 32 tačka 9) ovog zakona (član 32 tačka 9);
4) ako pri izlasku iz Jugoslavije iznosi efektivni strani novac preko iznosa koje je prijavilo prilikom ulaska u zemlju (član 69b).
Za pokušaj radnji iz stava 1 tač. 1 i 2 i stava 2 ovog člana kazniće se.
Novčanom kaznom od 250 do 750 dinara kazniće se za prekršaj iz člana 124 ovog zakona fizičko lice ako vrednost predmeta prekršaja nije veća od dvostrukog iznosa koji propiše Narodna banka Jugoslavije u smislu člana 68 ovog zakona.
Za prekršaje iz člana 122 do 124 ovog zakona, pored novčane kazne, izreći će se i zaštitna mera oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni ili su bili namenjeni za izvršenje prekršaja ili koji su nastali izvršenjem prekršaja.
Predmeti iz stava 1 ovog člana mogu se oduzeti i ako nisu svojina učinioca prekršaja ili njima ne raspolaže pravno lice - učinilac prekršaja.
Izuzetno od odredbe stava 1 ovog člana, može se izvršiti delimično oduzimanje predmeta koji su upotrebljeni ili su bili namenjeni za izvršenje prekršaja ili koji su nastali izvršenjem prekršaja ako pobude ili druge okolnosti pod kojima je prekršaj izvršen ukazuju da nije opravdano da se predmet oduzme u celini.
Za prekršaj iz člana 123 i člana 124 stav 1 tač. 3, 4, 5 i 9 ovog zakona izreći će se zaštitna mera oduzimanja prevoznog, odnosno prenosnog sredstva ako su njegova tajna, odnosno skrovita mesta bila korišćena za skrivanje predmeta prekršaja i ako je vrednost predmeta prekršaja veća od jedne trećine carinske osnovice prevoznog, odnosno prenosnog sredstva.
Prevozno, odnosno prenosno sredstvo kojim se vrše usluge prevoza u javnom saobraćaju može se oduzeti u smislu stava 4 ovog člana iako nije svojina učinioca prekršaja ako je njegov sopstvenik znao ili je mogao znati da je ono upotrebljeno za izvršenje prekršaja iz člana 122 stav 1 tačka 8 i člana 124 stav 1 tač. 4, 5 i 9 ovog zakona.
Zaštitna mera iz člana 126 može se izreći i ako kazna za prekršaj nije izrečena, ako se postupak za prekršaje ne može voditi zbog nepostojanja uslova za prekršajnu odgovornost ili što učinilac prekršaja nije dostupan organima nadležnim za vođenje postupka.
Ako je prekršajni postupak pokrenut na osnovu prijave nadležnog organa, koja je sastavljena na osnovu neposrednog zapažanja tog organa, a za prekršaj propisana novčana kazna za pojedinca do 750 dinara, odnosno za pravno lice i radnju do 7.500 dinara nadležni savezni organ može bez pozivanja i ispitivanja okrivljenog doneti rešenje o prekršaju.
Protiv rešenja donesenog na osnovu stava 1 ovog člana okrivljeni može u roku od osam dana od dana prijema rešenja podneti prigovor organu koji je doneo rešenje iz stava 1 ovog člana.
Ako okrivljeni u određenom roku podnese prigovor, nadležni savezni organ staviće van snage doneseno rešenje i nastaviće redovan postupak. Rešenje o prekršaju doneseno u redovnom postupku ne može za okrivljenog biti nepovoljnije od rešenja koje je povodom njegovog prigovora stavljeno van snage.
Postupak po prekršajima iz ovog zakona ne može se pokrenuti kad proteknu tri godine od dana kad je prekršaj učinjen.
Nadležni savezni organ koji donosi rešenje o prekršaju u prvom stepenu može odlučiti da se novčana kazna izrečena za prekršaj iz ovog zakona plati u ratama, s tim da rok isplata ukupnog iznosa ne može biti duži od jedne godine.
4 Pravne posledice osude
U pravnim licima koja se bave deviznim i kreditnim poslovima sa inostranstvom, ne može obavljati te poslove lice koje je pravosnažno osuđeno na kaznu zatvora za krivično delo protiv ustavnog uređenja i bezbednosti Jugoslavije, protiv privrede, protiv službene dužnosti.
Poslove i zadatke vezane za vršenje deviznog poslovanja ne mogu obavljati lica koja su pravosnažno osuđena za privredni prestup propisan ovim zakonom, novčanom kaznom od preko 2.000 dinara.
Zabrana iz stava 1 ovog člana traje tri godine od dana pravosnažnosti presude.
Devize i zlato koje su oduzeti kao predmet krivičnog dela ili privrednog prestupa ili prekršaja, do okončanja tog postupka, deponuju se na privremeni račun Saveznog deviznog inspektorata, odnosno stavljaju u depo koji se vodi kod Narodne banke Jugoslavije.
Troškovi deponovanja deviza iz stava 1 ovog člana izmiruju se iz dinarske protivvrednosti deviza prodatih na osnovu člana 134 stav 2 ovog zakona u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva za plaćanje ovih troškova od strane pošiljaoca deviza.
Uplata kaucije u devizama koju polaže strano fizičko lice u postupku vođenja prekršajnog, postupka po privrednim prestupima i krivičnog postupka kod jugoslovenskih sudova vrši se na račun iz stava 1 ovog člana.
Uplata kaucije u devizama koju strana lica polažu u postupku vođenja spora pred Spoljnotrgovinskom arbitražom pri Privrednoj komori Jugoslavije vrši se na račun Spoljnotrgovinske arbitraže pri Privrednoj komori Jugoslavije, koji se vodi kod banke ovlašćene za poslove sa inostranstvom.
Novčane kazne, imovinska korist i sredstva plaćanja, kao i dinarska protivvrednost dobijena prodajom predmeta koji su upotrebljeni ili bili namenjeni za izvršenje krivičnog dela, privrednog prestupa ili prekršaja ili koji su nastali izvršenjem krivičnog dela, privrednog prestupa ili prekršaja, uplaćuju se u savezni budžet.
Devize koje su oduzete kao predmet izvršenja krivičnog dela, privrednog prestupa ili prekršaja prodaju se Narodnoj banci Jugoslavije, koja dinarsku protivvrednost prodatih deviza uplaćuje u savezni budžet.
XIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Za devize koje su do stupanja na snagu ovog zakona fizička lica položila na devizni račun ili deviznu štednu knjižicu kod ovlašćene banke jemči država u skladu sa ovim i drugim saveznim zakonima.
Obaveze po osnovu jemstva iz stava 1 ovog člana nastaju danom donošenja rešenja o otvaranju stečajnog postupka nad bankom, u skladu sa saveznim zakonom kojim se reguliše sanacija, stečaj i likvidacija banaka i drugih finansijskih organizacija.
Na devize iz člana 135 ovog zakona ovlašćene banke plaćaju kamatu domaćim fizičkim licima u dinarima ili, na njihov zahtev, u devizama a stranim fizičkim licima u devizama ili, na njihov, zahtev u dinarima.
Narodna banka Jugoslavije može, do donošenja saveznog zakona kojim se uređuje izmirivanje obaveze po deponovanoj deviznoj štednji, mesečno isplaćivati dinarsku protivvrednost ovlašćenim bankama na ime smanjenja te štednje, i to 1/120 od iznosa deponovane devizne štednje, sa stanjem na dan 31. decembra 1994. godine.
Propisi za izvršavanje ovog zakona uskladiće se sa odredbama ovog zakona u roku od 30 dana od dana njegovog stupanja na snagu.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe Zakon o deviznom poslovanju ("Službeni list SFRJ", br. 66/85, 71/86, 3/88, 59/88, 96/91 i "Službeni list SRJ", br. 27/92, 16/93, 50/93, 79/94) i član 58 Zakona o izmenama saveznih zakona kojima su određene novčane kazne za privredne prestupe i prekršaje ("Službeni list SRJ", br. 24/94).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".
Samostalni član Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o deviznom poslovanju
("Sl. list SRJ", br. 29/97)
Član 16
Pravno lice i preduzetnik koji su efektivni strani novac za plaćanje uvoza obezbedili kupovinom kod banke ovlašćene za poslove s inostranstvom ili podizanjem sa svog deviznog računa do dana stupanja na snagu ovog zakona, a ne izvrše uvoz u roku od 90 dana od dana izdavanja naloga za plaćanje inostranstvu, dužni su da efektivni strani novac u roku od dva dana po isteku roka od 90 dana prodaju toj banci, a ako plaćanje vrše na teret svog deviznog računa da efektivni strani novac polože na svoj devizni račun kod ovlašćene banke kod koje se vodi devizni račun.
Ako je banka ovlašćena za poslove s inostranstvom obezbedila efektivni strani novac za plaćanje uvoza kupovinom kod Narodne banke Jugoslavije do dana stupanja na snagu ovog zakona, dužna je da, u slučaju neizvršavanja uvoza u roku iz stava 1 ovog člana, Narodnoj banci Jugoslavije proda otkupljeni iznos efektivnog stranog novca u roku iz tog stava.
Pravno lice koje nije izvršilo uvoz u roku od 90 dana, a efektivni strani novac koji je kupilo za plaćanje uvoza ne proda banci ovlašćenoj za poslove s inostranstvom, odnosno podiglo sa svog deviznog računa ne položi na svoj račun kod ovlašćene banke kod koje se vodi devizni račun u roku od dva dana po isteku roka od 90 dana od dana izdavanja naloga za plaćanje inostranstvu, kazniće se za privredni prestup novčanom kaznom u dvostrukom iznosu dinarske protivvrednosti kupljenog, odnosno podignutog efektivnog stranog novca po kursu na dan donošenja odluke nadležnog organa kojim se učinilac privrednog prestupa oglašava odgovornim za učinjeni privredni prestup iz stava 1 ovog člana.
Banka ovlašćena za poslove s inostranstvom koja je obezbedila efektivni strani novac za plaćanje uvoza kupovinom kod Narodne banke Jugoslavije za potrebe uvoza svog komitenta koji taj uvoz nije izvršio u roku od 90 dana, a koji ne proda taj efektivni strani novac Narodnoj banci Jugoslavije u roku od dva dana po isteku roka u kome je komitent trebalo da izvrši uvoz, kazniće se za privredni prestup novčanom kaznom u dvostrukom iznosu dinarske protivvrednosti kupljenog efektivnog stranog novca po kursu na dan donošenja odluke nadležnog organa kojim se učinilac privrednog prestupa oglašava odgovornim za učinjeni privredni prestup iz stava 2 ovog člana.
Za radnje iz st. 3 i 4 ovog člana kazniće se za privredni prestup i odgovorno lice u pravnom licu, odnosno banci ovlašćenoj za poslove s inostranstvom novčanom kaznom od 3.000 do 15.000 dinara.
Preduzetnik koji učini radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj novčanom kaznom u dvostrukom iznosu dinarske protivvrednosti kupljenog, odnosno podignutog efektivnog stranog novca po kursu na dan donošenja odluke nadležnog organa kojim se učinilac prekršaja oglašava odgovornim za učinjeni prekršaj.
Samostalni član Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o deviznom poslovanju
("Sl. list SRJ", br. 74/99)
Član 5
Postupci započeti po osnovu člana 117, člana 120 stav 1 tač. 6), 7) i 10) i čl. 121 i 123 Zakona o deviznom poslovanju, u delu koji se odnosi na tač. 6), 7) i 10) stava 1 člana 120 Zakona, a koji nisu pravnosnažno okončani do dana stupanja na snagu ovog zakona okončaće se po odredbama ovog zakona.
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o deviznom poslovanju
("Sl. list SRJ", br. 73/2000)
Član 15
Postupci započeti po osnovu člana 122a Zakona o deviznom poslovanju, a koji nisu okončani do dana stupanja na snagu ovog zakona, okončaće se po odredbama ovog zakona.
Član 16
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".