UPUTSTVO

O OBAVEZI I NAČINU POPUNJAVANJA, PRIKUPLJANJA, KONTROLE I OBRADE PODATAKA O KNJIGOVODSTVENOM STANJU RAČUNA BANAKA I DRUGIH FINANSIJSKIH ORGANIZACIJA

("Sl. list SRJ", br. 7/99 i 8/2002)

1. Ovim uputstvom propisuju se obaveza banaka i drugih finansijskih organizacija (u daljem tekstu: obveznici) da svoje knjigovodstvene račune iskazuju na obrascu Knjigovodstveno stanje računa banaka i drugih finansijskih organizacija (u daljem tekstu: obrazac KNJ-BIFO) i način popunjavanja, prikljupanja, kontrole i obrade podataka o knjigovodstvenom stanju računa banaka i drugih finansijskih organizacija.

Obrazac KNJ-BIFO, je, sa Spiskom računa za mesečni izveštaj KNJ-BIFO (Prilog br. 1), odštampan uz ovo uputstvo i njegov je sastavni deo.

Bankom, u smislu ovog uputstva, smatraju se Narodna banka Jugoslavije i poslovne banke, a drugom finansijskom organizacijom - finansijske organizacije iz čl. od 58 do 75 Zakona o bankama i drugim finansijskim organizacijama ("Službeni list SRJ", br. 32/93 i 61/95), Fond federacije za kreditiranje bržeg razvoja privredno nedovoljno razvijenih republika i autonomnih pokrajina i Agencija federacije za osiguranje depozita i sanaciju banaka.

Podatke o knjigovodstvenom stanju računa obveznici dostavljaju Narodnoj banci Jugoslavije na obrascu KNJ-BIFO.

2. Obrazac KNJ-BIFO je i po formi i po sadržini jedinstven za celu teritoriju SR Jugoslavije i odštampan je na srpskom jeziku - ćirilicom.

3. Obrazac KNJ-BIFO sastoji se iz zaglavlja bilansnih pozicija, podzaglavlja bilansnih pozicija, rekapitulacije klasa bilansnih pozicija, zaglavlja vanbilansnih pozicija, podzaglavlja vanbilansnih pozicija i potpisa odgovornih lica.

Zaglavlje bilansnih pozicija sadrži sledeća obeležja:

1) broj statističkog istraživanja,

2) naziv organizacionog dela Narodne banke Jugoslavije,

3) naziv i mesto obveznika,

4) oznaku obrasca,

5) naziv obrasca,

6) datum prijema obrasca u Narodnoj banci Jugoslavije,

7) organizacioni deo Narodne banke Jugoslavije kome se obrazac predaje,

8) vrstu posla,

9) period za koji se obrazac podnosi (godina, mesec),

10) matični broj obveznika,

11) teritoriju obveznika (opština na kojoj je sedište obveznika),

12) vrstu obveznika,

13) vrstu obrasca,

13a) broj zaposlenih sa stanjem krajem meseca.

Podzaglavlje bilansnih pozicija sadrži sledeća obeležja:

14) naziv računa (kolona 1)

15) broj računa (kolona 2)

16) promet duguje (kolona 3)

17) promet potražuje (kolona 4)

18) oznaku "A/P" (karakter računa) (kolona 5)

19) saldo duguje (kolona 6)

20) saldo potražuje (kolona 7).

Rekapitulacija klasa bilansnih pozicija sadrži sledeće kolone:

- kolona 1 - naziv klase i zbir klasa

- kolona 2 - promet duguje

- kolona 3 - promet potražuje

- kolona 4 - saldo duguje

- kolona 5 - saldo potražuje.

Zaglavlje vanbilansnih pozicija sadrži sledeća obeležja:

7) organizacioni deo Narodne banke Jugoslavije kome se obrazac predaje,

8) vrstu posla,

9) period za koji se obrazac podnosi (godina, mesec),

10) matični broj obveznika,

11) teritoriju obveznika (opština na kojoj je sedište obveznika),

12) vrstu obveznika,

13) vrstu obrasca.

Podzaglavlje vanbilansnih pozicija sadrži sledeća obeležja:

14) naziv računa (kolona 1)

15) broj računa (kolona 2)

16) promet duguje (kolona 3)

17) promet potražuje (kolona 4)

18) oznaku "A/P" (karakter računa) (kolona 5)

19) saldo duguje (kolona 6)

20) saldo potražuje (kolona 7).

Obrazac KNJ-BIFO sadrži i prostor za potpise lica koje je sastavilo obrazac, lica koje je kontrolisalo sadržinu obrasca, rukovodioca (lica ovlašćenog za potpisivanje knjigovodstvenih dokumenata), prostor za brojeve telefona i telefaksa obveznika i mesto pečata, kao i prostor za potpise lica koja su primila i kontrolisala obrazac u Narodnoj banci Jugoslavije.

4. Obveznici koji vrše automatsku obradu podataka, obrazac KNJ-BIFO mogu dostavljati na magnetnom mediju (magnetna traka i disketa) ili fajl transferom, pri čemu su dužni da obezbede numeričku i alfabetsku kompatibilnost i kompatibilnost specijalnih znakova, usklađenost slogova sa Uputstvom za logičku kontrolu slogova, gustinu zapisa od 800 ili od 1600 bpi, kôd zapisa EBCDIC ili ASCII ili ANSI, devetokanalnu traku dužine 1500 fita ili manju, zatim da traka ne sadrži labelu i da su svi slogovi standardne dužine, kao i jedinstvenost dužine i strukture sloga i dužine označenog polja, jedinstveni blok faktor i disketu 3,5"/1.44 MB.

Nalepnica za kotur magnetne trake ili disketu treba da sadrži naziv i mesto podnosioca podataka, gustinu zapisa, blok faktor, dužinu i strukturu sloga, kao i dužinu i označenost polja i kôd zapisa.

5. Obrazac KNJ-BIFO obveznici dostavljaju nadležnoj filijali Narodne banke Jugoslavije.

Organizacioni delovi Narodne banke Jugoslavije koji vrši prijem obrasca KNJ-BIFO dužni su da vode Registar obveznika (Prilog br. 2), koji je odštampan uz ovo uputstvo i njegov je sastavni deo, i da o svim izmenama u registru obavesti Narodnu banku Jugoslavije - sedište.

Izuzetno od stava 1. ove tačke, Agencija federacije za osiguranje depozita i sanaciju banaka, Poštanska štedionica i Fond federacije za kreditiranje bržeg razvoja privredno nedovoljno razvijenih republika i autonomnih pokrajina, obrazac KNJ-BIFO neposredno dostavljaju Narodnoj banci Jugoslavije - Sektoru za istraživanja, informatiku i statistiku.

6. Original popunjenog obrasca KNJ-BIFO, koji su potpisala ovlašćena lica, dostavlja se u jednom primerku.

Ako se, umesto na obrascu KNJ-BIFO, podaci dostavljaju na magnetnom mediju ili fajl transferom, istovremeno se dostavlja i listing obrasca, koji su potpisala ovlašćena lica. Listing obrasca u svemu odgovara propisanom obrascu KNJ-BIFO.

Ako se podaci dostavljaju na način iz stava 2 ove tačke, za tačnost podataka unetih u obrazac KNJ-BIFO, kao i za izvršenu formalnu, računsku i suštinsku kontrolu tih podataka, odgovorna su lica iz tog stava.

7. Nadležne filijale Narodne banke Jugoslavije dužne su da formalnu, računsku i suštinsku kontrolu primljenog obrasca KNJ-BIFO sprovedu na način propisan ovim uputstvom.

8. Nadležne filijale Narodne banke Jugoslavije dostavljaju Narodnoj banci Jugoslavije - Sektoru za istraživanja, informatiku i statistiku, na magnetnom mediju ili fajl transferom, iskontrolisane obrasce KNJ-BIFO za sve obveznike sa svoje teritorije.

9. Narodna banka Jugoslavije - Sektor za istraživanja, informatiku i statistiku, na zahtev korisnika informaacija, obrađuje iskontrolisane obrasce KNJ-BIFO koje su dostavile nadležne filijale Narodne banke Jugoslavije, koje su dostavili obveznici koji neposredno dostavljaju podatke Narodnoj banci Jugoslavije i koje je dostavila Direkcija Narodne banke Jugoslavije za računovodstveno-finansijske poslove.

10. Obveznik je dužan da uredno popuni sva obeležja zaglavlja obrasca KNJ-BIFO (redni br. 1-13) na sledeći način:

1) obeležje br. 1 odnosi se na broj statističkog istraživanja koji je štampan na samom obrascu;

2) u obeležje br. 2 upisuje se naziv organizacionog dela Narodne banke Jugoslavije kome se obrazac podnosi;

3) u obeležje br. 3 upisuje se naziv obveznika onako kako je upisan u sudski registar i naziv mesta;

4) obeležje br. 4 odnosi se na oznaku obrasca koja je štampana na samom obascu;

5) obeležje br. 5 odnosi se na naziv obrasca koji je štampan na samom obrascu;

6) obeležje br. 6 obveznik ne popunjava;

7) u obeležje br. 7 upisuje se šifra organizacionog dela Narodne banke Jugoslavije kome se obrazac predaje - prema Šifarniku organizacionih delova Narodne banke Jugoslavije (Prilog br. 3), koji je odštampan uz ovo uputstvo i njegov je sastavni deo;

8) obeležje br. 8 odnosi se na vrstu posla za AOP i štampano je na samom obrascu;

9) u obeležje br. 9 upisuje se numerička vrednost godine i meseca za koji se obrazac podnosi (za godinu se upisuju zadnje dve cifre te godine, a za mesece takođe dve cifre, pri čemu se za mesece od januara do septembra kao prva cifra upisuje nula);

10) u obeležje br. 10 upisuje se matični broj obveznika propisan jedinstvenim registrom organizacija i zajednica koje su, po delatnostima, razvrstali republički i pokrajinski statistički zavodi i Savezni zavod za statistiku;

11) u obeležje br. 11 upisuje se šifra opštine na kojoj je sedište obveznika propisana jedinstvenim registrom organizacija i zajednica - prema Šifarniku opština (Prilog br. 4), koji je odštampan uz ovo uputstvo i njegov je sastavni deo;

12) u obeležje br. 12 upisuje se šifra vrste obveznika - prema Šifarniku vrste obveznika (Prilog br. 5), koji je odštampan uz ovo uputstvo i njegov je sastavni deo;

13) u obeležje br. 13 upisuje se šifra vrste obrasca: šifra "1" za bilansne račune, a šifra "2" za vanbilansne račune - a štampane su na samom obrascu.

11. Obeležja br. 14, 15 i 18 u podzaglavlju obrasca KNJ-BIFO odnose se na naziv računa (kolona 1), broj računa (kolona 2) i karakter računa (kolona 5) i štamapana su na samom obrascu . Naziv i brojevi računa odgovaraju Kontnom okviru za banke i druge finansijske organizacije, koji je sastavni deo Pravilnika o Kontnom okviru i sadržini računa u Kontnom okviru za banke i druge finansijske organizacije ("Službeni list SRJ", br. 51/97), i Kontnom okviru za Narodnu banku Jugoslavije, koji je sastavni deo Pravilnika o Kontnom okviru i sadržini računa u Kontnom okviru za Narodnu banku Jugoslavije ("Službeni list SRJ", br. 10/98 i 6/99).

Oznake "A" (aktiva), odnosno "P" (pasiva), koje su date u koloni 5, određuju karakter računa prema sadržini pojedinih računa propisanih pravilnicima iz stava 1 ove tačke. Kod svakog računa u Prilogu br. 1 štampana je šifra, i to za račune koji mogu iskazivati samo aktivno stanje - šifra "1", za račune koji mogu iskazivati samo pasivno stanje - šifra "2", a za račune kod kojih se može iskazivati i aktivno i pasivno stanje - šifra "3".

12. U obeležja br. 16 i 17 u podzaglavlju obrasca KNJ-BIFO (kolone 3 i 4) upisuje se dugovni i potražni promet, a u obeležja br. 19 i 20 (kolone 6 i 7) - dugovni i potražni saldo računa iz knjigovodstva obveznika.

Za svaki osnovni ili analitički račun, odnosno računsku grupu ili klasu, onako kako su naznačeni u obeležju br. 14, u kolone 3 i 4 unosi se dugovni i potražni promet (kumulativno od početka godine do kraja perioda za koji se obrazac podnosi, uključujući i početno stanje), a u kolone 6 i 7 - dugovni ili potražni saldo na dan podnošenja obrasca.

U obrazac se upisuju sve proknjižene poslovne promene koje se odnose na period za koji se obrazac sastavlja.

Podaci u obrascu iskazuju se u hiljadama dinara.

13. Obveznici koji svoje podatke iz obrasca KNJ-BIFO dostavljaju na magnetnim medijima ili fajl transferom treba da obezbede jedinstvenu strukturu i dužinu sloga, jedinstvenu dužinu i poziciju polja i pravilnost unosa polja u odgovarajuće pozicije sloga, kao i jedinstvenu logičku kontrolu svih slogova.

Jedinstvenost strukture sloga, dužine sloga, naziva polja, te dužine i pozicije polja u slogu imaju sledeći izgled:

		Slika	Dužina	Pozicija u slogu
1)	Narodna banka Jugoslavije - sedište, glavne filijale i filijale	numerik	1	1
2)	vrsta posla	numerik	3	2-4
3)	datum (godina, mesec)	numerik	4	5-8
4)	matični broj obveznika	numerik	8	9-16
5)	teritorija obveznika	numerik	4	17-20
6)	vrsta obveznika	numerik	3	21-23
7)	vrsta obrasca	numerik	1	24
8)	broj računa	alfa numerik	5	25-29
9)	promet duguje	numerik	15	30-44
10)	promet potražuje	numerik	15	45-59
11)	prazno	alfa numerik	1	60

14. Pri izradi obrasca KNJ-BIFO obavezno se upisuje, u odgovarajući red predviđen za unos zbira koji je štampan na samom obrascu, zbir za klase: prometa (duguje-potražuje) i salda (duguje-potražuje).

15. Posle upisivanja podataka za sve račune, odnosno klase, sastavlja se rekapitulacija klasa bilansnih pozicija. U kolone 2 i 3 odnosno 3 i 4 te rekapitulacije upisuju se (prepisuju) zbirovi za odgovarajuću klasu, a na kraju se daje zbir klasa.

16. Obveznici su dužni da, zaključno sa 8. u mesecu za protekli mesec, obrazac KNJ-BIFO dostave nadležnoj filijali Narodne banke Jugoslavije.

Obveznici su dužni da do 10. avgusta tekuće godine dostave konačna stanja sa 30. junom te godine, odnosno do 10. marta tekuće godine - konačna stanja sa 31. decembrom prethodne godine.

Za novoosnovane obaveznike, odnosno za obaveznike koji su prestali da rade, obaveza dostavljanja obrasca KNJ-BIFO počinje, odnosno prestaje nakon isteka meseca u kome im je otvoren, odnosno ugašen žiro-račun.

17. Nadležne filijale Narodne banke Jugoslavije su dužne, da do 12. u mesecu za protekli mesec, izvrše kontrolu primljenih obrazaca, izvrše unos obrazaca i dostave ih Narodnoj banci Jugoslavije.

18. Narodna banka Jugoslavije je dužna da, do 15. u mesecu za protekli mesec, obradi obrasce.

19. Rokovi za dostavljanje, kontrolu, unos i obradu obrazaca iz tač. od 16 do 18 ovog uputstva mogu se produžiti za dane saveznih i republičkih praznika i u slučaju više sile - o čemu se blagovremeno obaveštava Narodna banka Jugoslavije.

20. Za mesec za koji se podnosi polugodišnji, odnosno godišnji račun, obrazac KNJ-BIFO dostavlja se i pre i posle završnih knjiženja.

21. Obveznici su dužni da izvrše formalnu, računsku i suštinsku kontrolu podataka.

Pod formalnom kontrolom u smislu ove tačke podrazumeva se provera formalne ispravnosti podataka upisanih u obeležja br. 2, 3 i 4 i u obeležja od br. 7 do br. 20, kao i podataka upisanih u kolone od 2 do 5 rekapitulacije klasa bilansnih pozicija, u skladu sa ovim uputstvom.

Pod računskom kontrolom u smislu ove tačke podrazumeva se provera računske tačnosti predviđenih zbirova (za klasu i ukupno za sve klase), razlika (saldi svakog računa, odnosno specijalne oznake) i slaganja (ravnoteža) aktive i pasive u kolonama predviđenim u rekapitulaciji klasa bilansnih pozicija (od 2 do 5).

Pod suštinskom kontrolom u smislu ove tačke podrazumeva se kontrola primene pravilnika iz tačke 11 stav 1 ovog uputstva, kao i kontrola primene Uputstva o analitičkim računima u Kontnom okviru za banke i druge finansijske organizacije ("Službeni list SRJ", br. 49/98, 62/98 i 6/99) i Uputstva o analitičkim računima u Kontnom okviru za Narodnu banku Jugoslavije ("Službeni list SRJ", br. 56/98 i 6/99).

22. Obveznici su dužni da provere da li su sprovedena sva knjiženja za nastale poslovne promene, kao i odgovarajuća knjiženja koja se odnose na zatvaranje pojedinih računa za odnosni mesec.

23. Obveznici su dužni da provere da li su u jednakim, odnosno približno jednakim iznosima iskazana stanja na računima internih odnosa.

24. Obveznici su dužni da provere potpunost podataka koji su upisani u obrazac KNJ-BIFO (upis podataka za sve račune koji se pojavljuju u knjigovodstvu obveznika), kao i obuhvatnost tih podataka (unošenje podataka za sve poslovne jedinice ili organizacione delova za koje obveznik podnosi zbirno knjigovostveno stanje računa).

25. Obveznici su dužni da provere pravilnost iskazanih poslovnih promena koje se odnose na poslovanje u tuđe ime i za tuđ račun, pri čemu moraju voditi računa o tome da se ne iskazuju dvostruko istovetne poslovne promene na računima predviđenim za ovo poslovanje i na računima na kojima se evidentiraju poslovi koje banka obavlja u svoje ime. Pri tom takođe treba proveriti da iznos salda na računima na kojima se evidentiraju plasmani ne bude veći od iznosa salda na računima na kojima se evidentiraju sredstva za poslovanje u tuđe ime i za tuđ račun.

26. Obveznici su dužni da obezbede pravilnost iskazivanja poslovnih promena međubankarskih odnosa - pošto korisnici međubankarskih kredita i kreditori mogu biti samo oni obveznici koji su predviđeni ovim uputstvom.

27. Obveznici su dužni da ocene realnost iskazivanja stanja na pojedinim računima, tj. da ocene da li su iznosi uneti u obrazac KNJ-BIFO u realnim okvirima.

28. Obveznici su dužni da podatke upisane u rekapitulaciju klasa bilansnih pozicija provere na osnovu zbira svake klase. Iznosi upisani u rekapitulaciju klasa bilansnih pozicija u obrascu KNJ-BIFO (kolone od 2 do 5) moraju biti jednaki zbiru računa za svaku klasu (kolone od 3 do 7).

29. Obveznici su dužni da provere da li su na obrascu KNJ-BIFO precrtani ukinuti računi i da li su upisani novootvoreni računi. Na računima čija je funkcija prestala ne mogu se pojaviti iznosi u kolonama predviđenim za upis salda (kolone 6 i 7).

30. Nadležne filijale Narodne banke Jugoslavije proveravaju da li su svi obveznici iz Priloga br. 2 dostavili obrazac KNJ-BIFO na propisani način i sproveli kontrolu predviđenu ovim uputstvom.

31. Nadležne filijale Narodne banke Jugoslavije ocenjuju realnost iskazanih podataka za obveznike sa svoje teritorije i internim putstvima regulišu prijem, kontrolu, unos i obradu podataka, zatim postupak ispravke grešaka, kao i distribuciju obrađenih podataka.

32. Narodna banka Jugoslavije proverava da li su svi obveznici iz ovog uputstva dostavili obrazac KNJ-BIFO na propisani način i proverava sprovođenje kontrole propisane ovim uputstvom.

33. Narodna banka Jugoslavije ocenjuje realnost iskazanih podataka svih obveznika na teritoriji SR Jugoslavije i svojim uputstvom reguliše prijem, kontrolu, unos i obradu podataka, zatim postupak ispravke grešaka, kao i distribuciju obrađenih podataka.

34. Obveznici su dužni da, radi obezbeđenja kvalitetnih podataka za dalju obradu, isprave sve greške uočene u obrascu KNJ-BIFO.

Ako grešku u upisanim podacima uoči nadležna filijala Narodne banke Jugoslavije, ispraviće je u dogovoru sa obveznikom koji je te podatke dostavio.

Narodna banka Jugoslavije će grešku uočenu u obrascu KNJ-BIFO ispraviti u dogovoru sa nadležnom filijalom Narodne banke Jugoslavije.

Greške koje uoči u obrascu KNJ-BIFO, a nastale su pri dostavljanju podataka na magnetnom mediju ili fajl transferom - Narodna banka Jugoslavije ispraviće u dogovoru sa licima koja su te podatke dostavila.

Postupak za ispravku grešaka u obrascu KNJ-BIFO treba sprovesti na najpogodniji i najbrži način, a ispravke grešaka dokumentovati. Korigovane magnetne medije ili fajl transfere neophodno je dostaviti u rokovima propisanim ovim uputstvom.

35. Posle sprovedenih svih knjiženja koja se odnose na poslovne promene za 2001. godinu po kontnom okviru koji je važio do 31. decembra 2001. godine, obveznici dostavljaju konačni obrazac KNJ-BIFO sa stanjem na dan 31. decembra 2001. godine - do 20. marta 2002. godine.

Posle izvršenih knjiženja poslovnih promena za januar 2001. godine po kontnom okviru koji je važio do 31. decembra 2001. godine, obveznici dostavljaju obrazac KNJ-BIFO sa stanjem na dan 31. januara 2002. godine - do 8. februara 2002. godine.

Obveznici ne dostavljaju obrazac KNJ-BIFO za februar 2002. godine po kontnom okviru koji je važio do 31. decembra 2001. godine.

36. Posle sprovedenog preknjižavanja salda sa stanjem na dan 31. decembra 2001. godine (pre zatvaranja računa klasa 6 i 7), obveznici dostavljaju obrazac KNJ-BIFO sa stanjem na dan 31. decembra 2001. godine po kontnom okviru koji je važio do 31. decembra 2001. godine - do 20. marta 2002. godine.

Posle sprovedenog preknjižavanja prometa računa za januar 2002. godine, obveznici dostavljaju obrazac KNJ-BIFO sa stanjem na dan 31. januara 2002. godine po kontnom okviru koji važi od 1. januara 2002. godine - do 20. marta 2002. godine.

Obrazac KNJ-BIFO sa stanjem na dan 28. februara 2002. godine obveznici dostavljaju do 31. marta 2002. godine - po kontnom okviru koji važi od 1. januara 2002. godine.

Obrazac KNJ-BIFO za mart i za naredne mesece 2002. godine dostavlja se u rokovima utvrđenim ovim uputstvom.

37. Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".

Samostalne odredbe Uputstva o izmenama i dopunama
Uputstva o obavezi i načinu popunjavanja, prikupljanja, kontrole i obrade podataka o knjigovodstvenom stanju računa banaka
i drugih finansijskih organizacija

("Sl. list SRJ", br. 8/2002)

5. Prilog br. 1, koji je sastavni deo Uputstva o obavezi i načinu popunjavanja, prikupljanja, kontrole i obrade podataka o knjigovodstvenom stanju računa banaka i drugih finansijskih organizacija, zamenjuje se novim Prilogom br. 1, koji je dat uz ovo uputstvo.

6. U tekstu Uputstva o obavezi i načinu popunjavanja, prikupljanja, kontrole i obrade podataka o knjigovodstvenom stanju računa banaka i drugih finansijskih organizacija, reči "novi dinari", u različitim padežima, zamenjuju se rečju "dinari" - u odgovarajućem padežu.

7. Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".