ZAKONO UDRUŽIVANJU U ZAJEDNICU JUGOSLOVENSKIH POŠTA, TELEGRAFA I TELEFONA("Sl. list SFRJ", br. 18/78) |
Radi obezbeđivanja i ostvarivanja urednog i nesmetanog funkcionisanja poštanskog, telegrafskog i telefonskog saobraćaja (u daljem tekstu: PTT saobraćaj), kao tehnološki jedinstvenog sistema od interesa za celu zemlju, organizacije udruženog rada koje vrše prenos poštanskih pošiljaka i telegrafskih i telefonskih saopštenja (u daljem tekstu: PTT organizacije) obavezne su da se udruže u Zajednicu jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona (u daljem tekstu: Zajednica).
Poslovi i zadaci utvrđeni ovim zakonom, koji se obavljaju u Zajednici radi ostvarivanja ciljeva iz stava 1. ovog člana, od posebnog su društvenog interesa.
Pod tehnološki jedinstvenim sistemom, u smislu ovog zakona, podrazumeva se jedinstveni tehnički sistem kojim se obezbeđuju tehničko jedinstvo poštanske, telegrafske i telefonske mreže u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji (u daljem tekstu: PTT mreža) i jedinstvena tehnologija u vršenju prenosa poštanskih pošiljaka i telegrafskih i telefonskih saopštenja (u daljem tekstu: PTT usluge), radi omogućavanja usklađenog rada i razvoja poštanskih, telegrafskih i telefonskih kapaciteta (u daljem tekstu: PTT kapaciteti) i urednog i nesmetanog pružanja PTT usluga svim korisnicima PTT usluga.
Tehničko jedinstvo PTT mreže i jedinstvena tehnologija u vršenju PTT usluga obezbeđuju se utvrđivanjem načela i osnovnih tehničkih uslova za organizaciju, izgradnju i održavanje PTT mreže, planovima i programima razvoja magistralnih i međunarodnih PTT kapaciteta, opštim redom prevoza poštanskih pošiljaka i drugim samoupravnim opštim aktima.
U Zajednicu se udružuju PTT radne organizacije, neposredno ili preko složenih organizacija udruženog rada, odnosno preko zajednica organizacija udruženog rada, u koje su udružene, ako se i u toj složenoj organizaciji, odnosno zajednici obezbeđuje i ostvaruje tehnološko jedinstvo sistema PTT saobraćaja.
Prava, obaveze i odgovornosti koje proizlaze iz ovog zakona i samoupravnih opštih akata predviđenih ovim zakonom odnose se i na osnovne organizacije udruženog rada koje obavljaju PTT saobraćaj, udružene u radnu organizaciju iz stava 1. ovog člana.
U Zajednicu, pored PTT organizacija, može se udružiti i Poštanska štedionica, kao i druge organizacije udruženog rada i zajednice koje se bave delatnošću od značaja za pravilno i uredno funkcionisanje PTT saobraćaja, pod uslovima i na način utvrđen samoupravnim sporazumom o udruživanju PTT organizacija u Zajednicu (u daljem tekstu: samoupravni sporazum o udruživanju).
Zajednica, u okviru svojih prava, obaveza i odgovornosti, i PTT organizacije odgovorne su za ostvarivanje ciljeva, odnosno za izvršavanje poslova i zadataka utvrđenih ovim zakonom.
Zajednica se osniva samoupravnim sporazumom o udruživanju, u skladu sa ovim zakonom.
Organizacija, rad i poslovanje Zajednice, kao i međusobni odnosi organizacija udruženog rada udruženih u Zajednicu, uređuju se samoupravnim sporazumom o udruživanju, statutom i drugim samoupravnim opštim aktima Zajednice.
Zajednicom upravljaju organizacije udruženog rada udružene u Zajednicu, po načelima delegatskog sistema, na način određen samoupravnim sporazumom o udruživanju.
Zajednica je pravno lice sa pravima, obavezama i odgovornostima, koje ima na osnovu Ustava SFRJ, saveznog zakona i samoupravnog sporazuma o udruživanju.
Na obezbeđivanje javnosti rada i ostvarivanja načela ravnopravnosti jezika i pisama naroda i narodnosti u radu u Zajednici shodno se primenjuju propisi koji važe za organe i organizacije u federaciji.
Ako ovim zakonom ili drugim saveznim zakonom nije drukčije određeno, na Zajednicu se primenjuju i propisi koji važe za poslovnu zajednicu.
Zajednica se konstituiše zaključivanjem samoupravnog sporazuma o udruživanju i izborom svojih organa.
Zajednica se registruje kod nadležnog suda.
Zajednica sarađuje po pitanjima od zajedničkog interesa za PTT saobraćaj sa odgovarajućim samoupravnim interesnim zajednicama u federaciji, opštim granskim udruženjima, društveno-političkim i drugim društvenim organizacijama, kao i drugim samoupravnim organizacijama i zajednicama u federaciji.
Radi ostvarivanja ciljeva iz člana 1. ovog zakona, PTT organizacije, u okviru Zajednice, zajednički uređuju organizovanje i vršenje PTT saobraćaja kao tehnološki jedinstvenog sistema i rade na unapređivanju tog sistema, a naročito:
1) usklađuju srednjoročne i dugoročne planove i programe razvoja i unapređivanja PTT saobraćaja u pogledu magistralnih i međunarodnih PTT kapaciteta, radi obezbeđivanja tehnološkog jedinstva PTT sistema, i utvrđuju akta u vezi sa izvršenjem tih planova, u skladu sa zakonom i osnovama zajedničkog plana;
2) utvrđuju opšti red prevoza poštanskih pošiljaka u unutrašnjem i međunarodnom PTT saobraćaju;
3) utvrđuju, ako saveznim zakonom nije drukčije određeno, tehničke uslove koje moraju ispunjavati PTT objekti, postrojenja, uređaji i druga oprema koja se ugrađuje u PTT mrežu i uslove za projektovanje, građenje, održavanje i iskorišćavanje PTT mreže, kojima se obezbeđuje pravilno, uredno i nesmetano funkcionisanje PTT saobraćaja;
4) odlučuju o sistemima i tipovima postrojenja, uređaja i druge opreme koja se može ugrađivati u PTT mrežu i utvrđuju granske standarde i tipove za postrojenja, uređaje i opremu u PTT saobraćaju kao tehnološki jedinstvenom sistemu;
5) utvrđuju nomenklaturu PTT usluga;
6) uređuju organizovanje i vršenje stalne kontrole i povremenih pregleda PTT kapaciteta i održavanje tih kapaciteta;
7) utvrđuju, u skladu sa sistemom i politikom cena, jedinstvene cene za obična pisma i dopisnice u unutrašnjem PTT saobraćaju i cene PTT usluga u međunarodnom PTT saobraćaju;
8) obračunavaju PTT usluge u međunarodnom PTT saobraćaju sa inostranim PTT upravama;
9) izdaju poštanske marke, poštanske vrednosnice i telegrafski i telefonski imenik Jugoslavije;
10) utvrđuju, u sporazumu sa Službom društvenog knjigovodstva Jugoslavije, način i uslove pod kojima PTT organizacije vrše određene poslove blagajničke službe (uplate i isplate);
11) vrše poslove u vezi sa ostvarivanjem prava, obaveza i odgovornosti PTT organizacija u sprovođenju međunarodnih konvencija i drugih sporazuma iz oblasti međunarodnog PTT saobraćaja i sarađuju sa međunarodnim organizacijama i inostranim PTT upravama;
12) uređuju mere za obezbeđivanje spremnosti PTT organizacija za izvršavanje zadataka opštenarodne odbrane i društvene samozaštite.
Samoupravnim sporazumom o udruživanju PTT organizacije mogu odrediti da zajednički obavljaju u okviru Zajednice i druge poslove kojima se ostvaruju ciljevi iz člana 1. ovog zakona.
Poslovi i zadaci iz st. 1. i 2. ovog člana obavljaju se na način utvrđen samoupravnim sporazumom o udruživanju.
U vezi sa obavljanjem poslova i zadataka iz člana 10. ovog zakona, PTT organizacije, u okviru Zajednice, samoupravnim sporazumom naročito:
1) utvrđuju načela i osnovne tehničke uslove za organizovanje, izgradnju i održavanje PTT mreže i mere za njihovo izvršavanje;
2) utvrđuju osnove zajedničkih srednjoročnih i dugoročnih planova i programa razvoja PTT mreže;
3) uređuju međusobne odnose koji proizlaze iz zajedničkog rada u vršenju PTT usluga u unutrašnjem i međunarodnom PTT saobraćaju;
4) utvrđuju zadatke i osnove za organizovanje kontrole vršenja određenih poslova u PTT organizacijama, koji su od značaja za pravilan razvoj i uredno i nesmetano funkcionisanje PTT saobraćaja kao tehnološki jedinstvenog sistema, i za obezbeđenje trajnog vršenja te kontrole;
5) utvrđuju opšte uslove za vršenje PTT usluga;
6) uređuju učestvovanje u zaključivanju dogovora o osnovama društvenog plana Jugoslavije i društvenih dogovora, koji se odnose na PTT saobraćaj, i preduzimanje zajedničkih mera za sprovođenje tih dogovora.
U Zajednici se obavljaju i poslovi opšteg granskog udruženja za PTT saobraćaj, u skladu sa odredbama Zakona o udruživanju organizacija udruženog rada u opšta udruženja i Privrednu komoru Jugoslavije, kao i drugi poslovi predviđeni saveznim zakonima.
Samoupravnim sporazumom o udruživanju PTT organizacije mogu odrediti da se u Zajednici obavljaju i drugi poslovi od zajedničkog interesa.
U Zajednici se organizuje i ostvaruje zajednička kontrola vršenja poslova u PTT organizacijama, koji su od značaja za uredno i nesmetano funkcionisanje i pravilan razvoj PTT saobraćaja kao tehnološki jedinstvenog sistema, i obezbeđuje se trajno vršenje te kontrole.
U vršenju kontrole iz stava 1. ovog člana proverava se naročito:
1) da li se izgradnja, rekonstrukcija i proširenje magistralnih i međunarodnih PTT kapaciteta vrši u skladu sa utvrđenim načelima i osnovnim tehničkim uslovima za organizaciju, izgradnju i održavanje PTT mreže i planom i programom razvoja magistralnih i međunarodnih PTT kapaciteta, kao i da li se magistralni i međunarodni PTT kapaciteti održavaju u stanju koje obezbeđuje uredno i nesmetano funkcionisanje PTT saobraćaja;
2) da li se PTT saobraćaj vrši u skladu sa propisima i samoupravnim opštim aktima, donetim u okviru Zajednice, o organizaciji i pravilnom i urednom funkcionisanju PTT saobraćaja, kao tehnološki jedinstvenog sistema, i opštim uslovima za vršenje PTT usluga;
3) da li se međunarodni PTT saobraćaj vrši prema odredbama međunarodnih konvencija i drugih sporazuma iz oblasti međunarodnog PTT saobraćaja.
Nadležnost i način sprovođenja kontrole u okviru zajednice uređuju se samoupravnim sporazumom o udruživanju.
IV SAMOUPRAVNI SPORAZUM O UDRUŽIVANJU I STATUT ZAJEDNICE
Samoupravnim sporazumom o udruživanju PTT organizacije: uređuju međusobne odnose u vezi sa udruživanjem i način ostvarivanja ciljeva udruživanja; utvrđuju organe Zajednice i njihov delokrug, izbor i opoziv članova tih organa; uređuju postupak i način odlučivanja i usaglašavanja stavova u spornim pitanjima; određuju poslove Zajednice u vezi sa izvršavanjem zadataka iz čl. 10. i 11. ovog zakona; određuju pitanja koja se uređuju drugim samoupravnim sporazumima PTT organizacija udruženih u Zajednicu; određuju o kojim pitanjima organi Zajednice donose samoupravna opšta akta i obavezne zaključke za PTT organizacije udružene u Zajednicu; utvrđuju uslove i način pod kojima se i druge organizacije udruženog rada i zajednice mogu udružiti u Zajednicu; utvrđuju način finansiranja Zajednice; uređuju i druga pitanja u vezi sa udruživanjem u Zajednicu.
Zajednica ima statut koji se donosi na način utvrđen samoupravnim sporazumom o udruživanju.
Statutom Zajednice bliže se uređuju pitanja i odnosi koji su uređeni samoupravnim sporazumom o udruživanju, pitanja i odnosi za koje je tim sporazumom određeno da će se regulisati statutom i druga pitanja koja su od značaja za ostvarivanje ciljeva udruživanja u Zajednicu i za njen rad.
V ODNOS ZAJEDNICE I ORGANA FEDERACIJE
Zajednica je dužna da Skupštinu SFRJ, Savezno izvršno veće i savezni organ uprave nadležan za poslove PTT saobraćaja redovno i po potrebi izveštava o pitanjima i problemima funkcionisanja PTT saobraćaja.
Skupština SFRJ vrši društveni nadzor nad radom Zajednice.
Savezno izvršno veće vrši nadzor nad zakonitošću rada Zajednice po pitanjima iz člana 10. stav 1. i člana 11. ovog zakona.
Ako Savezno izvršno veće nađe da je samoupravni sporazum PTT organizacija, zaključen u okviru Zajednice, ili drugi samoupravni opšti akt Zajednice u suprotnosti sa Ustavom SFRJ ili saveznim zakonom, obustaviće njihovo izvršenje i pokrenuće postupak pred Ustavnim sudom Jugoslavije za ocenu ustavnosti, odnosno zakonitosti obustavljenog samoupravnog sporazuma ili drugog samoupravnog opšteg akta.
Savezno izvršno veće dužno je da pokrene postupak pred Ustavnim sudom Jugoslavije, u smislu stava 2. ovog člana, u roku od 30 dana od dana obustave. Ako u tom roku Savezno izvršno veće ne pokrene postupak pred Ustavnim sudom Jugoslavije, obustava akta prestaje istekom tog roka. Ako Savezno izvršno veće pokrene postupak pred Ustavnim sudom Jugoslavije, obustava akta prestaje okončanjem tog postupka.
Ako se u okviru Zajednice ne obezbedi vršenje pojedinih poslova iz člana 10. stav 1. ovog zakona ili se ne zaključi neki od samoupravnih sporazuma iz člana 11. ovog zakona, pa to ugrozi tehnološko jedinstvo sistema, odnosno uredno i nesmetano funkcionisanje sistema, Savezno izvršno veće, na predlog nadležnog saveznog organa uprave, propisaće privremene mere neophodne za obezbeđenje tehnološkog jedinstva sistema.
Savezno izvršno veće staviće van snage propis iz stava 1. ovog člana ako se u okviru zajednice obezbedi vršenje tih poslova, odnosno ako se zaključi odgovarajući samoupravni sporazum.
Inokosnog poslovodnog organa Zajednice, odnosno predsednika kolegijalnog poslovodnog organa Zajednice, imenuje i razrešava organ upravljanja Zajednicom, u saglasnosti sa Saveznim izvršnim većem.
Radnike sa posebnim ovlašćenjima i odgovornostima u radnoj zajednici Zajednice, određene samoupravnim sporazumom o udruživanju ili statutom, imenuje i razrešava od dužnosti organ upravljanja Zajednicom, u dogovoru sa PTT organizacijama iz republika i autonomnih pokrajina, i odlučuje o ostvarivanju njihovih pojedinih prava, obaveza i odgovornosti.
VI OBEZBEĐIVANJE SREDSTAVA ZA RAD ZAJEDNICE
Sredstva potrebna za rad Zajednice obezbeđuju se doprinosom organizacija udruženog rada udruženih u Zajednicu.
Način obezbeđivanja sredstava iz stava 1. ovog člana utvrđuje se samoupravnim sporazumom.
VII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Organizacija, rad i poslovanje postojeće Zajednice jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona uskladiće se sa odredbama ovog zakona do 31. decembra 1979. godine.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o Zajednici jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona ("Službeni list SFRJ", br. 64/73).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SFRJ".