PRAVILNIKO KVALITETU I DRUGIM ZAHTEVIMA ZA SIRĆE("Sl. list SRJ", br. 17/2002) |
Ovim pravilnikom propisuju se kvalitet i drugi zahtevi koji za sirće moraju biti ispunjeni u proizvodnji i prometu.
Sirće, u smislu ovog pravilnika, jeste prehrambeni proizvod dobijen sirćetnom fermentacijom vina, voćnog vina, razređenog fermentativnog etanola, fermentisane sladovine i surutke.
Za proizvode za koje ovim pravilnikom nisu propisani kvalitet i drugi zahtevi primenjuju se odredbe ovog pravilnika koje se odnose za grupu srodnih proizvoda.
Za proizvode iz člana 3 ovog pravilnika proizvođač je dužan da donese proizvođačku specifikaciju.
Pored podataka navedenih u članu 6 ovog pravilnika koji se odnose na deklaraciju, proizvođačka specifikacija mora da sadrži i kratak opis tehnološkog postupka proizvodnje određenog proizvoda, kao i izveštaj o laboratorijskom ispitivanju u pogledu osnovnih sastojaka u skladu sa odredbama ovog pravilnika.
O donetim proizvođačkim specifikacijama proizvođač vodi evidenciju koja mora da sadrži sledeće podatke:
1) evidencijski broj proizvođačke specifikacije;
2) datum donošenja proizvođačke specifikacije;
3) datum početka proizvodnje prema proizvođačkoj specifikaciji;
4) datum izvršene laboratorijske analize prema proizvođačkoj specifikaciji.
Proizvodi se stavljaju u promet samo u originalnom pakovanju ako za pojedine proizvode ovim pravilnikom nije drukčije propisano.
Pod originalnim pakovanjem, u smislu ovog pravilnika, podrazumeva se pakovanje proizvoda u ambalažu kojom se obezbeđuje očuvanje kvaliteta proizvoda do momenta otvaranja.
U proizvodnji i prometu proizvodi se moraju transportovati, skladištiti i čuvati tako da se obezbedi očuvanje njihovog kvaliteta do momenta potrošnje.
Svi proizvodi koji se stavljaju u promet u originalnom pakovanju moraju na posudi, omotu ili etiketi imati deklaraciju, koja sadrži:
1) naziv proizvoda i njegovo trgovačko ime ako ga proizvod ima;
2) naziv i sedište, odnosno ime i adresu proizvođača;
3) natpis "upotrebljivo do" sa mesecom i godinom za sirće sa ograničenim rokom upotrebe;
4) neto količinu proizvoda;
5) spisak svih sastojaka proizvoda prema opadajućem redosledu upotrebljenih količina. Količine sastojaka čija je upotreba ograničena ovim pravilnikom moraju se posebno navesti. Spisku sastojaka treba da prethodi reč "sastojci";
6) kategoriju upotrebljenih aditiva i njihov naziv ili E broj;
7) sadržaj ukupne kiseline izražen u procentima (računato kao sirćetna kiselina);
8) zemlju porekla, naziv uvoznika, odnosno punioca za sirće iz uvoza;
9) uputstvo o načinu upotrebe ako bez njega ne bi bila moguća pravilna upotreba proizvoda;
10) druge podatke od interesa za potrošača.
Deklaracija ne sme da sadrži oznake, nazive, slike, crteže koji bi potrošača mogli da dovedu u zabludu u pogledu porekla i kvaliteta sirćeta. Podaci iz tač. 1, 3 i 4 moraju biti istaknuti u istom vidnom polju.
Ako proizvođač ne pakuje proizvod, deklaracija mora, pored podataka iz člana 6 ovog pravilnika, da sadrži naziv i sedište, odnosno ime i adresu subjekta koji je proizvod upakovao.
Ako je sadržaj pojedinačnog pakovanja deklarisan u jedinicama zapremine, dozvoljena odstupanja od deklarisane zapremine, pri temperaturi od 20oC 1oC za pojedinačna pakovanja, navedena su u sledećoj tabeli:
|
Redni broj |
Deklarisana zapremina (1) |
Dozvoljeno odstupanje |
|
1 |
2 |
3 |
|
1 |
preko 0,1 do 0,2 |
±4% deklarisane nazivne zapremine |
|
2 |
preko 0,3 do 0,4 |
±8 ml |
|
3 |
preko 0,4 do 1,0 |
±2% deklarisane nazivne zapremine |
|
4 |
preko 1,0 do 2,0 |
±20 ml |
|
5 |
preko 2,0 |
±1,0% deklarisane nazivne zapremine |
Srednja vrednost stvarnog odstupanja za uzorak od deset pojedinačnih pakovanja mora biti manja ili jednaka 40% od dozvoljenog odstupanja za datu deklarisanu zapreminu navedenu u tabeli iz stava 1 ovog člana.
U proizvodnji proizvoda iz člana 2 ovog pravilnika nije dozvoljeno dodavati sirćetnu kiselinu proizvedenu sintetičkim putem, sirćetnu kiselinu dobijenu suvom destilacijom drveta i mineralne kiseline.
U proizvodnji proizvoda iz člana 2 ovog pravilnika mogu se koristiti aditivi čiji su kvalitet i drugi zahtevi propisani Pravilnikom o kvalitetu i drugim zahtevima za aditive i njihove mešavine za prehrambene proizvode i koji su navedeni u sledećoj tabeli:
|
Red.br. |
Aditiv |
Ograničenje |
|
|
1 |
2 |
3 |
|
|
|
Boje |
|
|
|
1 |
E 150 a |
Karamel obični |
prema zahtevima tehnološkog postupka i proizvođačkoj specifikaciji, osim za vinsko sirće |
|
2 |
E 150 b |
Karamel kaustično sulfitni |
prema zahtevima tehnološkog postupka i proizvođačkoj specifikaciji, osim za vinsko sirće |
|
3 |
E 150 c |
Karamel amonijačni |
najviše 1 g/l |
|
4 |
E 150 d |
Karamel amonijačni sulfitni |
najviše 1 g/l |
|
|
|
Pojačivači aroma |
Ograničenje |
|
1 2 3 4 5 6 |
E 620 E 621 E 622 E 623 R 624 E 625 |
Glutaminska kiselina Mononatrijum-glutaminat Monokalijum-glutaminat Kalcijum-diglutaminat Monoamonijum-glutaminat Magnezijum-diglutaminat |
10 g/l |
|
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 |
E 626 E 627 E 628 E 629 E 630 E 631 E 632 E 633 E 634 E 635 |
Guanilna kiselina Dinatrijum-guanilat Dikalijum-guanilat Kalcijum-guanilat Inozinska kiselina Dinatrijum-inozitat Dikalijum-inozitat Kalcijum-onozitat Kalcijum 5'-ribonukleotid Dinatrijum 5'-ribonukleotid |
500 mg/l |
|
|
|
Konzervansi |
|
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
E 220 E 221 E 222 E 223 E 224 E 226 E 227 E 228 |
sumpor-dioksid natrijum-sulfit natrijum-hidrogensulfit natrijum-metabisulfit kalijum-metabisulfit kalcijum-sulfit kalcijum-sulfit kalcijum-hidrogensulfit kalijum-hidrogensulfit |
za fermentirano sirće 170 mg/l pojedinačno ili u kombinaciji izraženo kao ukupan SO2 |
|
|
|
Gasovi za pakovanje |
|
|
1 2 3 4 5 |
E 290 E 938 E 939 E 941 E 942 |
Ugljen-dioksid Argon Helijum Azot Azot (I)-oksid |
prema zahtevima tehnološkog postupka i proizvođačkoj specifikaciji |
|
|
|
Antioksidansi |
|
|
1 |
E 300 |
Askorbinska kiselina |
najviše 400 mg/l |
Proizvodima iz člana 2 radi poboljšanja ukusa mogu se dodati sledeći sastojci:
1) jestive biljke ili delovi jestivih biljaka koji nisu genetski modifikovani, uključujući voće, povrće i začine:
a) u svežem ili suvom stanju u količini do 150 g na 1000 ml,
b) u obliku ekstrakta;
2) šećer do 100 g na 1000 ml;
3) so do 100 g na 1000 ml, osim za sirće od sladovine gde se može dodati do 4 g po stepenu kiselosti proizvoda;
4) med do 100 g na 1000 ml računato kao sadržaj ukupnog šećera;
5) voćni sok ili koncentrisani voćni sok.
Naziv sirćeta kome su dodati ovi sastojci mora biti dopunjen odgovarajućim nazivima dodatih sastojaka i njihovim količinama, pod uslovom da dodatak iznosi najmanje 20 g na 1000 ml proizvoda.
Sirće mora ispunjavati sledeće zahteve:
1) da izgled i senzorna svojstva odgovaraju vrsti deklarisanog sirćeta, bez primesa stranog mirisa i ukusa;
2) da nije zagađeno sirćetnim grinjama, sirćetnim jeguljicama, vinskim mušicama ili njihovim larvama;
3) da je ostatak etanola najviše 0,5% v/v, a za vinsko sirće najviše 1% v/v;
4) maksimalna količina ukupnih kiselina za sve vrste sirćeta nije veća od količine koju je moguće dobiti biološkom fermentacijom.
Maksimalno dozvoljena količina teških metala u sirćetu navedena je u sledećoj tabeli:
|
Redni broj |
Naziv |
Dozvoljena količina |
|
1 |
2 |
3 |
|
1 |
Olovo (Pb) |
najviše 0,3 mg/l |
|
2 |
Kadmijum (Cd) |
najviše 0,1 mg/l |
|
3 |
Cink (Zn) |
najviše 5,0 mg/l |
|
4 |
Kalaj (Sn) |
najviše 10,0 mg/l |
|
5 |
Arsen (As) |
najviše 0,2 mg/l |
|
6 |
Bakar (Cu) |
najviše 5,0mg/l |
|
7 |
Gvožđe (Fe) |
najviše 10,0 mg/l |
Sirće se stavlja u promet, u zavisnosti od sirovine od koje je proizvedeno, pod nazivom:
1) vinsko sirće;
2) voćno sirće;
3) mešano voćno sirće;
4) alkoholno sirće;
5) sirće od surutke;
6) sirće od sladovine;
7) aromatizovano sirće.
Vinsko sirće, u smislu ovog pravilnika, jeste proizvod dobijen sirćetnom fermentacijom vina.
Vinsko sirće mora da sadrži sledeće osnovne sastojke:
1) ukupno kiselina, računato kao sirćetna kiselina, najmanje 60 g/l;
2) ekstrakt bez šećera najmanje 10 g/l;
3) ukupno pepela najmanje 0,8 g/l;
4) neisparljive kiseline najmanje 2 g/l;
5) viših alkohola najmanje 40 mg/l.
Voćno sirće, u smislu ovog pravilnika, jeste proizvod dobijen sirćetnom fermentacijom voćnih vina koja su dobijena alkoholnom fermentacijom voćnog kljuka, matičnog voćnog soka ili koncentrisanog voćnog soka.
Voćno sirće mora da sadrži sledeće osnovne sastojke:
1) ukupno kiselina, računato kao sirćetna kiselina, najmanje 40 g/l;
2) ekstrakt bez šećera najmanje 10 g/l;
3) neisparljive kiseline najmanje 2 g/l;
4) pepela najmanje 0,8 g/l;
5) viših alkohola najmanje 40 mg/l.
Mešano voćno sirće, u smislu ovog pravilnika, jeste proizvod dobijen sirćetnom fermentacijom mešanih voćnih vina koja su dobijena alkoholnom fermentacijom voćnog kljuka, matičnog voćnog soka ili koncentrisanog voćnog soka od više vrsta voća i dopunjava se nazivima osnovnih sirovina za njegovu izradu po opadajućem redosledu zastupljenosti.
Mešano voćno sirće mora da sadrži sledeće osnovne sastojke:
1) ukupno kiselina, računato kao sirćetna kiselina, najmanje 40 g/l;
2) ekstrakt bez šećera najmanje 10 g/l;
3) neisparljive kiseline najmanje 2 g/l;
4) pepela najmanje 0,8 g/l;
5) viših alkohola najmanje 40 mg/l.
Alkoholno sirće, u smislu ovog pravilnika, jeste proizvod dobijen sirćetnom fermentacijom razređenog etanola.
Alkoholno sirće mora da sadrži sledeće osnovne sastojke:
1) ukupno kiselina, računato kao sirćetna kiselina, najmanje 90 g/l;
2) etanola najviše 0,5 % (V/V).
Sirće od surutke, u smislu ovog pravilnika, jeste proizvod dobijen alkoholnom, a zatim sirćetnom fermentacijom koncentrisane surutke, po odgovarajućem tehnološkom postupku.
Sirće od surutke mora da sadrži sledeće osnovne sastojke:
1) ukupno kiselina, računato kao sirćetna kiselina, najmanje 40 g/l;
2) neisparljive kiseline najmanje 1 g/l;
3) ekstrakt bez šećera najmanje 20 g/l;
4) ukupno proteina najmanje 2 g/l;
5) pepela najmanje 5 g/l.
Sirće od sladovine, u smislu ovog pravilnika, jeste proizvod dobijen alkoholnom, a zatim sirćetnom fermentacijom sladovine dobijene od ječmenog slada, sa dodatkom žitarica ili bez dodatka žitarica čiji je skrob razgrađen u šećere amilolitičkim enzimima.
Sirće od sladovine mora da sadrži sledeće osnovne sastojke:
1) ukupno kiselina, računato kao sirćetna kiselina, najmanje 40 g/l;
2) ekstrakta bez šećera najmanje 25 g/l;
3) ukupno proteina najmanje 0,8 g/l;
4) pepela najmanje 1 g/l.
Aromatizovano sirće, u smislu ovog pravilnika, jeste proizvod dobijen aromatizovanjem alkoholnog sirćeta prirodnim i prirodnoidentičnim aromama čiji su kvalitet i drugi zahtevi propisani Pravilnikom o kvalitetu i drugim zahtevima za arome za prehrambene proizvode.
Aromatizovano sirće mora da ima izraženu karakterističnu aromu sastojaka datog u spisku sastojaka sadržanih u deklaraciji iz člana 6 ovog pravilnika.
Proizvođač sirćeta može stavljati u promet količinu sirćeta za neposrednu ljudsku potrošnju kao sirće u "rinfuznom stanju" isključivo u krugu fabrike u objektu koji ispunjava propisane uslove u pogledu prostorija i opreme, uz prethodno obezbeđen izveštaj o izvršenoj laboratorijskoj analizi sirćeta i evidenciju kupaca.
Na ambalaži, odnosno sudu sa sirćetom u rinfuznom stanju koje se stavlja u promet za neposrednu ljudsku potrošnju, mora se istaći deklaracija sa podacima iz člana 6 ovog pravilnika.
U procesu proizvodnje, transportu i prometu sirćeta mogu se koristiti samo oprema i sudovi izrađeni od materijala koji je otporan na sirćetnu kiselinu i koji obezbeđuje higijenske uslove za očuvanje kvaliteta sirćeta sve do otvaranja originalnog pakovanja.
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaju da važe odredbe Pravilnika o kvalitetu sirćeta i razblažene sirćetne kiseline ("Službeni list SFRJ", br. 24/89 i "Službeni list SRJ", br. 59/93).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".