ZAKONO UNUTRAŠNJIM POSLOVIMA("Sl. glasnik RS", br. 44/91, 79/91, 54/96 i "Sl. list SRJ", br. 27/2000 - odluka SUS i 5/2001 - odluka SUS) |
I OSNOVNE ODREDBE
Unutrašnji poslovi su zakonom utvrđeni poslovi čijim obavljanjem nadležni republički organi ostvaruju bezbednost Republike i njenih građana i obezbeđuju ostvarivanje Ustavom i zakonom utvrđenih drugih prava građana.
Unutrašnje poslove državne uprave obavlja Ministarstvo unutrašnjih poslova.
Posebnim zakonom se pojedini unutrašnji poslovi mogu poveriti drugim organima i organizacijama.
Unutrašnji poslovi obavljaju se na način kojim se svakom čoveku i građaninu obezbeđuje jednaka zaštita i ostvarivanje njegovih Ustavom utvrđenih sloboda i prava.
U obavljanju unutrašnjih poslova mogu se primenjivati samo mere prinude koje su predviđene zakonom i kojima se sa najmanje štetnih posledica za građane i njihove organizacije, preduzeća, ustanove i druge organizacije postiže izvršenje poslova.
Građani i njihove organizacije, preduzeća, ustanove i druge organizacije, državni i drugi organi za koje je zakonom utvrđeno da preduzimaju pojedine mere i aktivnosti na zaštiti lica, organizacija i njihove imovine dužni su da se pridržavaju upozorenja i mera koje organi nadležni za obavljanje unutrašnjih poslova i službena lica tih organa izdaju i nalažu u skladu sa zakonom.
Građanin koji prilikom pružanja pomoći organima nadležnim za obavljanje unutrašnjih poslova bude povređen ili oboli, pa zbog toga odsustvuje sa rada, odnosno postane nesposoban za rad, ima prava iz zdravstvenog, penzijskog i invalidskog osiguranja pod uslovima utvrđenim za službeno lice organa kome je pružio pomoć.
Ako u pružanju pomoći građanin izgubi život njegova porodica ima sva prava iz penzijskog osiguranja kao i porodica radnika zaposlenog u organu kome je pružio pomoć, koji je izgubio život u vršenju ili povodom vršenja poslova.
Građanin koji prilikom pružanja pomoći pretrpi štetu, ima u skladu sa zakonom pravo na naknadu materijalne štete koju je pretrpeo zbog pružanja pomoći.
Ako se protiv građanina, povodom pomoći koju je pružio, vodi krivični ili prekršajni postupak, organ kome je pružio pomoć dužan je da mu obezbedi pravnu i drugu neophodnu pomoć u vezi sa vođenjem postupka.
II MINISTARSTVO UNUTRAŠNJIH POSLOVA
1. Organizacija, dužnosti i ovlašćenja
Za obavljanje određenih poslova u Ministarstvu unutrašnjih poslova obrazuju se organizacione jedinice.
Delokrug organizacionih jedinica, njihovu organizaciju, sedišta i područja za koja se obrazuju utvrđuje ministar unutrašnjih poslova (u daljem tekstu: ministar).
Ministar propisuje način obavljanja poslova Ministarstva unutrašnjih poslova i daje uputstva za njihovo obavljanje.
U prvom stepenu po propisima iz oblasti unutrašnjih poslova, ako posebnim zakonom nije drukčije određeno, rešava rukovodilac organizacione jedinice iz člana 6 stav 1 ovog zakona (u daljem tekstu: nadležni starešina).
Po žalbama izjavljenim protiv prvostepenog rešenja nadležnog starešine rešava ministar.
Na zahtev Narodne skupštine i Predsednika Republike ministar je dužan da podnese izveštaj o radu Ministarstva unutrašnjih poslova i o stanju bezbednosti u Republici.
Ministarstvo unutrašnjih poslova dužno je da pruža pomoć državnim organima i preduzećima i drugim organizacijama kojima su zakonom poverena određena ovlašćenja, na njihov zahtev, radi obezbeđivanja izvršenja njihovih izvršnih odluka, ako se pri izvršenju tih odluka pruža fizički otpor ili se takav otpor može osnovano očekivati.
(Prestao da važi odlukom SUS)
O zadržavanju lica donosi se odmah rešenje.
Zadržano lice ima pravo žalbe ministru u roku od 12 sati od prijema rešenja. Ministar je dužan da rešenje po žalbi donese najkasnije u roku od naredna 24 sata od podnošenja žalbe.
Žalba ne odlaže izvršenje rešenja.
(Prestao da važi odlukom SUS)
(Prestao da važi odlukom SUS)
(Prestao da važi odlukom SUS)
Lice koje smatra da mu je zbog primene mere iz čl. 14 i 15 ovog zakona kretanje neosnovano ili nepotrebno ograničeno i da je zbog toga pretrpelo štetu može podneti zahtev za sudsku zaštitu Vrhovnom sudu Srbije u roku od osam dana.
Vrhovni sud Srbije doneće odluku po zahtevu iz stava 1 ovog člana u roku od 48 sati od podnošenja zahteva.
Zahtev za sudsku zaštitu ne odlaže izvršenje mere.
U slučaju proglašenja vanrednog stanja na delu teritorije Republike, Ministarstvo unutrašnjih poslova preduzeće i mere zaštite bezbednosti Republike i njenih građana, utvrđene naredbama i drugim aktima Predsednika Republike donetim radi otklanjanja vanrednog stanja, u skladu sa zakonom.
Mere iz stava 1 ovog člana ministar preduzima u skladu sa zakonom i pod uslovima i na način utvrđen aktima Predsednika Republike.
2. Ovlašćena službena lica i radnici na određenim dužnostima
Radnici koji u vršenju unutrašnjih poslova imaju posebne dužnosti i ovlašćenja predviđena zakonima o krivičnom i prekršajnom postupku, ovim zakonom i drugim propisima su ovlašćena službena lica Ministarstva unutrašnjih poslova.
Ovlašćenom službenom licu izdaje se službena legitimacija ovlašćenog službenog lica radi dokazivanja svojstva.
Ovlašćeno službeno lice ima pravo i dužnost da drži i nosi oružje.
Ministar donosi propis o službenoj legitimaciji i naoružanju ovlašćenih službenih lica.
Uniformisani pripadnici policije (u daljem tekstu: pripadnici policije) su ovlašćena službena lica koja poslove zaštite bezbednosti građana i druge unutrašnje poslove obavljaju u propisanoj uniformi sa određenim oznakama.
Pripadnici policije mogu određene unutrašnje poslove obavljati u civilnom odelu.
Kada interesi bezbednosti ili održavanje javnog reda i mira to zahtevaju i druga ovlašćena službena lica obavljaju određene poslove u uniformi pripadnika policije.
Ministar donosi propise o uniformi i oznakama pripadnika policije.
Ovlašćeno službeno lice je dužno da poslove bezbednosti Republike, zaštite života, lične i imovinske sigurnosti građana, sprečavanja i otkrivanja krivičnih dela i hvatanja njihovih učinilaca, održavanja javnog reda i mira, obavlja bez obzira da li se nalazi na službenoj dužnosti i da li mu je to stavljeno u zadatak.
Ovlašćeno službeno lice je dužno da poslove iz stava 1 ovog člana obavlja i kada mu je u obavljanju tih poslova ugrožena lična sigurnost.
U obavljanju službene dužnosti ovlašćeno službeno lice ima pravo da građane legitimiše i da ih, u slučajevima predviđenim zakonom, privede nadležnom organu.
Kada službene radnje preduzima u civilnom odelu, a na zahtev lica prema kome preduzima službene radnje i kada je u uniformi, ovlašćeno službeno lice je dužno da se legitimiše.
Radi sprečavanja bekstva lica lišenog slobode ili zatečenog u vršenju krivičnog dela, savladavanja otpora lica koje narušava javni red i mir ili koje treba privesti, zadržati ili lišiti slobode u zakonom utvrđenim slučajevima i radi odbijanja napada od sebe, drugog lica ili objekta koji obezbeđuje, ovlašćeno službeno lice ima pravo da upotrebi sredstva prinude pod uslovima i na način utvrđen propisom iz člana 7 ovog zakona.
Pod sredstvima prinude u smislu stava 1 ovog člana podrazumevaju se fizička snaga, službena palica, sredstva za vezivanje, specijalna vozila, posebno dresirani psi, konjica, sredstva za zaprečavanje, hemijska sredstva i vatreno oružje.
Hemijska sredstva iz stava 2 ovog člana su suzavci za kratkotrajnu upotrebu, koji po prestanku dejstva ne ostavljaju bilo kakve posledice na psihofizičko i opšte zdravstveno stanje.
Pri obavljanju službenih poslova ovlašćeno službeno lice može upotrebiti vatreno oružje samo ako upotrebom drugih sredstava prinude ili na drugi način ne može da:
1) zaštiti život ljudi;
2) spreči bekstvo lica zatečenog u vršenju krivičnog dela napada na ustavno uređenje, ugrožavanja teritorijalne celine, podrivanja vojne i odbrambene moći, nasilja prema predstavniku najvišeg državnog organa, oružane pobune, terorizma, diverzije, povrede teritorijalnog suvereniteta, otmice vazduhoplova, ugrožavanja bezbednosti leta vazduhoplova, ubistva, silovanja, teške krađe, razbojničke krađe, razbojništva, teških slučajeva razbojničke krađe i razbojništva;
3) spreči bekstvo lica zatečenog u vršenju krivičnih dela za koje se goni po službenoj dužnosti ako postoje osnovi sumnje da poseduje vatreno oružje i da će ga upotrebiti;
4) spreči bekstvo lica lišenog slobode ili lica za koje je izdat nalog za lišenje slobode zbog izvršenja krivičnih dela iz tač. 2 i 3 ovog stava;
5) od sebe odbije neposredni napad kojim se ugrožava njegov život;
6) odbije napad na objekat ili lice koje obezbeđuje.
Pri upotrebi vatrenog oružja ovlašćeno službeno lice je u obavezi da ne ugrožava živote drugih ljudi.
U vršenju poslova bezbednosti na vodenim putevima ovlašćeno službeno lice ima pravo da vrši proveru zastave, da zaustavi plovilo, da izvrši pregled isprava plovila i pretresanje plovila i da goni, zadrži i sprovede nadležnom organu plovilo koje se ne pridržava propisa.
Radi hvatanja učinioca krivičnog dela koga neposredno goni, radi prevoženja do najbliže zdravstvene organizacije žrtve krivičnog dela, saobraćajnog udesa i drugog nesrećnog slučaja, ovlašćeno službeno lice ima pravo da se posluži sredstvima veza i saobraćajnim sredstvima drugog organa, pravnog lica ili građanina, ukoliko ne može na drugi način da uspostavi vezu, odnosno da izvrši prevoz.
Ovlašćeno službeno lice dužno je radi naknade stvarnih troškova, na zahtev, da izda potvrdu o upotrebi sredstva veze, odnosno saobraćajnog sredstva.
Radnici čiji su zadaci i poslovi u neposrednoj vezi sa posebnim dužnostima i ovlašćenjima koja imaju ovlašćena službena lica i na kojima težina i priroda poslova i posebni uslovi rada bitno utiču na smanjenje radne sposobnosti su radnici na određenim dužnostima u Ministarstvu unutrašnjih poslova.
Ministar može narediti da radnici na određenim dužnostima izvršavaju određene zadatke ovlašćenih službenih lica.
Za vreme izvršavanja zadataka iz stava 2 ovog člana radnici na određenim dužnostima imaju prava i obaveze ovlašćenih službenih lica.
Radnicima iz stava 1 ovog člana koje odredi ministar izdaje se posebna legitimacija.
Radnici sa legitimacijom iz stava 4 ovog člana nose oružje ako je to u legitimaciji određeno.
Ministar donosi propis o legitimaciji i naoružanju radnika na određenim dužnostima.
3. Rezervni sastav
Ministarstvo unutrašnjih poslova se za rad u slučaju neposredne ratne opasnosti i rata popunjava vojnim obveznicima koji su raspoređeni u rezervni sastav Ministarstva.
U rezervni sastav Ministarstva unutrašnjih poslova mogu se rasporediti samo vojni obveznici koji ispunjavaju zakonom utvrđene uslove za rad u Ministarstvu.
Ministar može lica iz rezervnog sastava Ministarstva unutrašnjih poslova pozvati radi izvršavanja određenih mirnodopskih zadataka Ministarstva, a naročito radi sprečavanja delatnosti usmerenih na ugrožavanje bezbednosti Republike, sprečavanja narušavanja ili uspostavljanja u većem obimu narušenog javnog reda i mira i radi pružanja pomoći u slučaju opšte opasnosti prouzrokovane elementarnim nepogodama.
Lica iz rezervnog sastava ministar angažuje na izvršavanju zadataka iz stava 1 ovog člana dok to razlozi bezbednosti zahtevaju.
Za vreme angažovanja na izvršavanju mirnodopskih zadataka Ministarstva unutrašnjih poslova lica iz rezervnog sastava imaju prava i obaveze ovlašćenih službenih lica i službenu legitimaciju.
Za vreme angažovanja na izvršavanju zadataka iz stava 3 ovog člana lica iz rezervnog sastava imaju prava iz zdravstvenog, penzijskog i invalidskog osiguranja pod uslovima utvrđenim za ovlašćena službena lica Ministarstva unutrašnjih poslova.
Lica u rezervnom sastavu dužna su da se osposobljavaju i obučavaju za izvršavanje zadataka u Ministarstvu unutrašnjih poslova pohađanjem oblika osposobljavanja i obučavanja koje organizuje Ministarstvo.
Licima iz rezervnog sastava za vreme angažovanja na izvršavanju mirnodopskih zadataka iz člana 28 i obuke za izvršavanje tih zadataka iz stava 1 ovog člana, pored naknade utvrđene za vreme provedeno na vojnoj vežbi, pripada pravo i na razliku do iznosa plate utvrđene za poslove na kojima su angažovani.
4. Odnosi i saradnja sa organima nadležnim za unutrašnje poslove u federaciji i drugim republikama
Ministarstvo unutrašnjih poslova sarađuje sa organima unutrašnjih poslova u federaciji i drugim republikama i pruža im pomoć u izvršavanju zadataka iz njihove nadležnosti.
Odnosi i saradnja Ministarstva unutrašnjih poslova sa organima unutrašnjih poslova u federaciji i drugim republikama, zasnivaju se na pravima i dužnostima određenim zakonom, na izvršavanju zajedničkih zadataka, uzajamnoj saradnji i obaveštavanju.
Ovlašćeno službeno lice organa nadležnog za unutrašnje poslove iz druge republike, može u sporazumu sa ministrom unutrašnjih poslova preduzimati u Republici Srbiji potrebne mere i radnje u cilju pronalaženja učinioca krivičnog dela za koje se goni po službenoj dužnosti, otkrivanja ili obezbeđivanja tragova krivičnog dela i predmeta koji mogu poslužiti kao dokaz u krivičnom postupku i prikupljanja obaveštenja koja bi mogla biti od koristi za uspešno vođenje krivičnog postupka.
Kada ovlašćeno službeno lice iz stava 1 ovog člana vrši službene poslove u sredstvima javnog saobraćaja može u sporazumu sa ministrom unutrašnjih poslova ove poslove vršiti i preduzimati potrebne mere i radnje i kada se to saobraćajno sredstvo nalazi na teritoriji Republike Srbije.
III ODREDBE O RADNIM ODNOSIMA, DISCIPLINSKOJ ODGOVORNOSTI RADNIKA I STRUČNOM OBRAZOVANJU, OSPOSOBLJAVANJU I USAVRŠAVANJU KADROVA MINISTARSTVA UNUTRAŠNJIH POSLOVA
1. Radni odnosi
Na radnike Ministarstva unutrašnjih poslova primenjuju se propisi o državnoj upravi, radnim odnosima, zdravstvenom, penzijskom i invalidskom osiguranju i o obrazovanju, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Radnici Ministarstva unutrašnjih poslova dužni su da izvrše sva naređenja ministra, odnosno drugog starešine, izdata radi obavljanja poslova, osim onih kojima se naređuje izvršenje radnje koja predstavlja krivično delo.
U radni odnos u Ministarstvo unutrašnjih poslova na radno mesto ovlašćenog službenog lica i radnika na određenim dužnostima može se primiti lice koje, pored zakonom utvrđenih uslova za prijem na rad u državne organe ispunjava i sledeće posebne uslove:
1) da nije osuđivano za krivična dela protiv ustavom utvrđenog poretka i bezbednosti, protiv oružanih snaga, protiv privrede i imovine, protiv službene dužnosti i krivična dela izvršena iz koristoljublja i nečasnih pobuda;
2) da se protiv njega ne vodi krivični postupak za krivična dela koja se gone po službenoj dužnosti i da mu pravosnažnom presudom nije izrečena mera zabrane vršenja poziva, delatnosti ili dužnosti, dok takva zabrana traje.
Za pripadnika policije na poslovima za koje je propisana srednja stručna sprema može biti primljeno lice koje ispunjava uslove iz stava 1 ovog člana i koje nije starije od 27 godina, a za pripadnika policije - muškarca i koje je odslužilo vojni rok, osim lica koja su završila srednju školu unutrašnjih poslova.
Za pripadnika policije na poslovima za koje je propisana viša i visoka stručna sprema može se primiti lice koje ispunjava uslove iz stava 1 ovog člana i koje nije starije od 30 godina.
Starosna granica iz st. 2 i 3 ovog člana ne odnosi se na lice koje ima najmanje pet godina radnog iskustva na poslovima ovlašćenog službenog lica.
Na radno mesto iz stava 1 ovog člana u radni odnos se može primiti lice i bez objavljivanja oglasa.
Lice sa srednjom, višom i visokom stručnom spremom koje je u drugom organu, organizaciji ili zajednici provelo na radu do pet godina, a u Ministarstvo unutrašnjih poslova se prima na radno mesto ovlašćenog službenog lica i radnika na određenim dužnostima, obavezno je da položi dopunski stručni ispit u roku od šest meseci od prijema u radni odnos.
Propis o programu, postupku i načinu osposobljavanja pripravnika i lica iz stava 1 ovog člana i polaganja stručnog i dopunskog stručnog ispita donosi ministar.
Ovlašćeno službeno lice i radnik na određenim dužnostima, koji po potrebi službe bude raspoređen na zadatke i poslove na kojima nema dužnosti i prava ovlašćenog službenog lica, odnosno radnika na određenim dužnostima, zadržava sva prava iz radnog odnosa koje je imao na dotadašnjim zadacima i poslovima, osim prava na visinu plate, zvanje i uniformu, ako je na tim zadacima i poslovima proveo najmanje 10 godina i ako ima najmanje 20 godina penzijskog staža.
Prava iz stava 1 ovog člana ima i ovlašćeno službeno lice i radnik na određenim dužnostima koji po odluci nadležne zdravstvene komisije bude oglašen nesposobnim za obavljanje poslova ovlašćenog službenog lica, odnosno radnika na određenim dužnostima, zbog profesionalnog oboljenja ili povrede koja je nastupila u vršenju službe ili povodom vršenja službe i koji zbog toga bude raspoređen na drugo radno mesto, bez uslova u pogledu vremena provedenog na radnom mestu ovlašćenog službenog lica, odnosno radnika na određenim dužnostima i godina penzijskog staža.
Kad potrebe službe zahtevaju radnik Ministarstva unutrašnjih poslova dužan je da službene poslove vrši i duže od punog radnog vremena.
Ministar može ovlašćenom službenom licu i radniku na određenim dužnostima odložiti, odnosno prekinuti korišćenje godišnjeg odmora.
Radnik iz stava 1 ovog člana ima pravo na naknadu troškova prouzrokovanih odlaganjem, odnosno prekidom korišćenja godišnjeg odmora.
Aktom ministra određuje se koji će se troškovi priznati i isplatiti radniku u slučaju odlaganja, odnosno prekida godišnjeg odmora.
Ovlašćena službena lica i radnici na određenim dužnostima ne mogu se baviti poslovima koji su nespojivi sa njihovom službenom dužnošću.
Propisom ministra utvrđuju se poslovi koji su nespojivi sa službenom dužnošću radnika.
Za radnike Ministarstva unutrašnjih poslova koji su se naročito istakli u obavljanju bezbednosnih zadataka ili su na drugi način dali doprinos izuzetno uspešnom obavljanju unutrašnjih poslova, ministar može ustanoviti priznanja u vidu novčanih nagrada, pohvala i prigodnih poklona.
Vrste priznanja, uslovi i postupak za njihovo dodeljivanje utvrđuje se aktom koji donosi ministar.
Predlog za nagrađivanje radnika, odnosno postavljenog lica, može dati rukovodilac organizacione jedinice u kojoj je radnik zaposlen.
Ovlašćenom službenom licu i radniku na određenim dužnostima može prestati radni odnos sa pravom na penziju i pre ispunjenja opštih uslova za sticanje penzije, ako ima najmanje 20 godina penzijskog staža od kojih najmanje 10 godina radnog staža na poslovima na kojima se staž osiguranja računa u uvećanom trajanju.
Ovlašćenom službenom licu i radniku na određenim dužnostima kome prestane radni odnos, a ostvari pravo na penziju, pripada otpremnina u visini plate primljene za poslednjih pet meseci.
Ministarstvo unutrašnjih poslova obavezno osigurava živote svih pripadnika policije.
Troškove sahrane radnika koji u vršenju ili povodom vršenja službenog posla izgubi život snosi Ministarstvo.
U slučaju iz stava 2 ovog člana porodici koju je radnik izdržavao, pripada jednokratna novčana pomoć određena propisom ministra, koja ne može da bude manja od 12 mesečnih plata poginulog radnika.
U slučaju privremene nesposobnosti za rad ovlašćenom službenom licu i radniku na određenim dužnostima pripada naknada u visini plate koju bi primio za vreme privremene nesposobnosti.
Radniku Ministarstva unutrašnjih poslova prestaje radni odnos ako je pravosnažnom presudom osuđen za krivična dela iz člana 34 stav 1 tačka 1 ovog zakona, a može mu prestati radni odnos i ako prestane da ispunjava, odnosno ako se naknadno utvrdi da nije ispunjavao neki od uslova za prijem na rad u državne organe i uslov iz člana 34 stav 1 tačka 2 ovog zakona.
Radniku raspoređenom na zadatke i poslove ovlašćenog službenog lica i na određenim dužnostima kod koga nastanu promene u psihofizičkom ili opštem zdravstvenom stanju koje ga čine nesposobnim za vršenje tih zadataka i poslova, prestaje radni odnos, ako ne postoji mogućnost raspoređivanja na druge poslove u Ministarstvu unutrašnjih poslova.
Postojanje nesposobnosti u smislu stava 1 ovog člana utvrđuje komisija pri Zavodu za zaštitu zdravlja radnika organa unutrašnjih poslova čije članove imenuje ministar.
Promene psihofizičkog ili opšteg zdravstvenog stanja iz stava 1 ovog člana smatraju se gubitkom radne sposobnosti u smislu propisa o penzijskom i invalidskom osiguranju, a radnik kome po tom osnovu prestane radni odnos ima pravo na invalidsku penziju.
Zbog posebnih uslova rada, težine i prirode zadataka i poslova, ovlašćenim službenim licima i radnicima na određenim dužnostima obezbeđuju se za najmanje 30 odsto uvećana sredstva za plate u odnosu na sredstva koja se obezbeđuju za ostale radnike Ministarstva unutrašnjih poslova i radnike drugih ministarstava.
Naknade radnika iz stava 1 ovog člana koji se upućuju na vršenje službene dužnosti u skladu sa odredbama ovog zakona, mogu se uvećati do 50 odsto u odnosu na naknade ostalih radnika Ministarstva unutrašnjih poslova i radnika drugih ministarstava.
Zvanje, napredovanje, plate i naknade ovlašćenih službenih lica i radnika na određenim dužnostima i druga pitanja iz radnih odnosa, uređuju se propisom ministra u skladu sa zakonom.
2. Disciplinska odgovornost
Pored lakših povreda utvrđenih zakonom za zaposlene u državnim organima, lakšom povredom radnih obaveza i dužnosti smatra se postupanje protivno pravilima o radu i propisima o načinu obavljanja poslova u Ministarstvu unutrašnjih poslova koje je izazvalo ili je moglo izazvati štetne posledice manjeg značaja, kao i nenošenje ili nepropisno nošenje uniforme, oružja ili opreme.
Pored težih povreda utvrđenih zakonom za zaposlene u državnim organima, težom povredom radnih obaveza i dužnosti smatra se:
1) odbijanje izvršenja službenih poslova ili neizvršenje službenih poslova, ili neizvršenje ili omalovažavanje naređenja starešine izdatog u vršenju ili povodom vršenja službenih poslova;
2) samovoljno napuštanje radnog, stražarskog ili pozorničkog mesta ili mesta obezbeđenja određenih objekata i lica;
3) samovoljno napuštanje jedinice ili mesta određenog za pripravnost;
4) izdavanje ili izvršavanje naređenja kojima se protivpravno ugrožava sigurnost ljudi ili imovine;
5) nepreduzimanje ili nedovoljno preduzimanje mera za bezbednost lica, imovine i poverenih stvari;
6) svaka radnja, odnosno propuštanje radnje kojom se onemogućava, ometa ili otežava izvršavanje službenih zadataka;
7) ponašanje koje šteti ugledu službe ili narušava međuljudske odnose u Ministarstvu unutrašnjih poslova;
8) gubljenje ili oštećenje tehničke i druge opreme;
9) odavanje službene ili druge tajne utvrđene zakonom ili opštim aktom;
10) nepreduzimanje mera ili nepružanje pomoći, u okviru svojih službenih dužnosti, radnicima Ministarstva unutrašnjih poslova i drugih organa unutrašnjih poslova;
11) protivpravno pribavljanje lične ili materijalne koristi za sebe ili za drugog u vezi sa radom;
12) bavljenje poslovima koji su nespojivi sa službenom dužnošću;
13) svaka radnja koja predstavlja krivično delo izvršeno na radu ili u vezi sa radom;
14) izdavanje naređenja čije bi izvršenje predstavljalo krivično delo;
15) prikrivanje izvršene teže povrede radnih obaveza i dužnosti radnika od strane neposrednog starešine.
Za lakšu povredu radnih obaveza i dužnosti izriče se opomena ili novčana kazna.
Novčana kazna iz stava 1 ovog člana izriče se u visini od 10 do 20 odsto od jednomesečne plate.
Postupak utvrđivanja odgovornosti za lakšu povredu radnih obaveza i dužnosti sprovodi i mere izriče ministar ili lice koje on ovlasti.
Za težu povredu radnih obaveza i dužnosti izriče se:
1) novčana kazna;
2) raspored na drugo radno mesto;
3) prestanak radnog odnosa.
Novčana kazna izriče se u visini od 20 do 30 odsto od plate koju je radnik ostvario za mesec koji je prethodio mesecu u kojem je kazna izrečena, u trajanju od dva do šest meseci.
Mera rasporeda na drugo radno mesto izriče se u trajanju od šest meseci do dve godine s tim da radnik može biti raspoređen na radno mesto za koje je propisana ista ili neposredno niža stručna sprema.
Postupak utvrđivanja odgovornosti za teže povrede radnih obaveza i dužnosti sprovode disciplinski islednik, disciplinski tužilac i Disciplinski sud.
Mere iz člana 52 ovog zakona i odluke po žalbi na rešenja o izricanju mera za lakše povrede radnih obaveza i dužnosti donosi Disciplinski sud.
Odluke po žalbama na presude Disciplinskog suda donosi Viši disciplinski sud.
Disciplinski sud i Viši disciplinski sud sude u veću.
Pretres pred disciplinskim sudovima je javan.
Javnost se može isključiti sa celog pretresa ili sa dela pretresa, ako se na njemu iznose podaci i dokumenti koji predstavljaju službenu, državnu ili vojnu tajnu, ili ako to zahtevaju razlozi morala.
Kada Disciplinski sud odluči da se sa pretresa isključi javnost zbog toga što se na pretresu iznose podaci i dokumenta koji predstavljaju službenu, državnu ili vojnu tajnu, radnika protiv koga se vodi postupak može braniti samo radnik Ministarstva unutrašnjih poslova, odnosno radnik organizacione jedinice u kojoj je zaposlen radnik protiv koga se vodi postupak.
Postupak za utvrđivanje odgovornosti radnika zbog lakše povrede radnih obaveza i dužnosti ne može se pokrenuti i voditi po isteku roka od tri meseca od dana kada je povreda učinjena.
Radnik se udaljuje iz Ministarstva unutrašnjih poslova, ako je protiv njega pokrenut krivični postupak za krivična dela navedena u članu 34 stav 1 tačka 1 ovog zakona.
Radnik može biti udaljen iz Ministarstva kada je protiv njega pokrenut krivični postupak za krivično delo za koje se goni po službenoj dužnosti ili kada je protiv njega pokrenut disciplinski postupak zbog teže povrede radnih obaveza i dužnosti i ako bi njegovo dalje obavljanje poslova u Ministarstvu štetilo interesima službe.
Udaljenje radnika iz Ministarstva može trajati do okončanja disciplinskog, odnosno krivičnog postupka, a za to vreme radniku se oduzima službeno oružje i legitimacija i zabranjuje nošenje uniforme.
Protiv rešenja o udaljenju, radnik može podneti prigovor ministru u roku od osam dana od dana uručenja rešenja o udaljenju. Prigovor ne odlaže izvršenje rešenja, a rešenje po prigovoru mora se doneti u roku od 15 dana.
Za vreme dok traje udaljenje iz Ministarstva unutrašnjih poslova radnik ima pravo na naknadu u visini jedne polovine plate.
Radniku pripada razlika do iznosa pune plate i ostala prava po osnovu rada ako mu nije izrečena disciplinska mera zbog teže povrede radnih obaveza i dužnosti, ili ako je postupak pravosnažnom odlukom suda obustavljen, a u slučaju obustave postupka zbog nenadležnosti, ako disciplinski tužilac ne pokrene postupak pred nadležnim sudom u roku od šest meseci.
Propisom Vlade bliže se uređuju pitanja disciplinske odgovornosti u Ministarstvu unutrašnjih poslova.
3. Stručno obrazovanje, osposobljavanje i usavršavanje
Stručno obrazovanje, osposobljavanje i usavršavanje kadrova za obavljanje unutrašnjih poslova ostvaruje se u okviru Ministarstva unutrašnjih poslova, u skladu sa zakonom.
U sastavu Ministarstva unutrašnjih poslova, kao njegove unutrašnje organizacione jedinice, su Srednja škola unutrašnjih poslova (u daljem tekstu: Srednja škola) koja obrazuje kadrove za sticanje srednje stručne spreme i Viša škola unutrašnjih poslova (u daljem tekstu: Viša škola) koja obrazuje kadrove za sticanje više stručne spreme.
Obrazovanje u Srednjoj školi i Višoj školi iz stava 1 ovog člana je od opšteg interesa za Republiku.
Srednja škola i Viša škola imaju pečat za overu svedočanstava i diploma, koji pored grba i naziva Republike sadrži i naziv i sedište Srednje škole, odnosno Više škole.
Stručno obrazovanje učenika i studenata, stručno osposobljavanje polaznika na kursu za policajce iz čl. 66-68 ovog zakona, stručno osposobljavanje pripravnika i stručno usavršavanje radnika Ministarstva unutrašnjih poslova na kursevima i drugim oblicima stručnog usavršavanja ostvaruju se prema planovima i programima stručnog obrazovanja, stručnog osposobljavanja, odnosno stručnog usavršavanja.
Planove i programe stručnog obrazovanja, osposobljavanja i usavršavanja iz stava 1 ovog člana donosi ministar.
Plan i program obrazovanja u Srednjoj školi donosi se za opšteobrazovne predmete uz saglasnost Ministarstva prosvete, a za vojne predmete uz saglasnost Ministarstva odbrane.
U skladu sa planovima i programima za stručne predmete, upotrebu udžbenika iz stručnih predmeta odobrava ministar.
Ministar utvrđuje posebne uslove koje treba da ispunjavaju kandidati za učenike Srednje škole, odnosno studente Više škole, međusobna prava i obaveze Ministarstva unutrašnjih poslova i učenika i studenata, odnosno njihovih roditelja i uslove za smeštaj u internatu učenika, studenata i polaznika oblika stručnog osposobljavanja i usavršavanja.
Prijem kandidata u Srednju školu i Višu školu za unutrašnje poslove vrši se na osnovu konkursa.
Za vreme školovanja u Srednjoj školi redovnom učeniku obezbeđuje se smeštaj i ishrana u internatu, uniforma, obuća, odeća, udžbenici i drugi radni i učenički pribor, zdravstveno i invalidsko osiguranje, ukoliko to osiguranje nema po drugom osnovu i drugi troškovi školovanja koje odredi ministar.
Ministarstvo unutrašnjih poslova može organizovati kurs za policajce.
Prijem lica na kurs za policajce vrši se na osnovu konkursa.
Polaznike kursa za policajce koji uspešno završe kurs ministar raspoređuje na radna mesta u Ministarstvu.
Polazniku kursa za policajce se za vreme trajanja kursa obezbeđuju smeštaj i ishrana, uniforma, obuća, odeća, udžbenici, zdravstveno i invalidsko osiguranje ukoliko to osiguranje nema po drugom osnovu i drugi troškovi osposobljavanja koje odredi ministar.
Polaznik kursa za policajce koji samovoljno napusti kurs, koji zbog svoje krivice bude isključen sa kursa, koji ne završi kurs sa uspehom ili se ne javi na rad u organizacionu jedinicu na izvršavanje zadataka i poslova na koje bude raspoređen ili ne ostane na radu u Ministarstvu unutrašnjih poslova najmanje tri godine ili mu rad u Ministarstvu prestane pre isteka roka od tri godine zbog njegove krivice, dužan je da Republici naknadi troškove kursa, odnosno srazmeran deo tih troškova.
Prava, obaveze i odgovornosti učenika, studenata, polaznika kursa za policajce, kao i druga pitanja u vezi sa stručnim obrazovanjem, osposobljavanjem i usavršavanjem kadrova za potrebe Ministarstva unutrašnjih poslova, utvrđuje ministar.
IV PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Do donošenja akta o unutrašnjoj organizaciji i radu i sistematizaciji radnih mesta Ministarstva unutrašnjih poslova, u skladu sa ovim zakonom, Pokrajinski sekretarijat za unutrašnje poslove Autonomne Pokrajine Vojvodine, Pokrajinski sekretarijat za unutrašnje poslove Autonomne Pokrajine Kosovo i Metohija i opštinski organi uprave za unutrašnje poslove u Autonomnoj Pokrajini Kosovo i Metohija, Srednja škola unutrašnjih poslova "Pane Đukić" u Sremskoj Kamenici i Viša škola unutrašnjih poslova u Beogradu nastaviće da vrše kao poverene poslove državne uprave, sve unutrašnje i druge poslove po propisima koji važe na dan stupanja na snagu ovog zakona.
Do donošenja akata o unutrašnjoj organizaciji i radu i sistematizaciji radnih mesta Ministarstva unutrašnjih poslova, na organe unutrašnjih poslova u autonomnim pokrajinama i škole unutrašnjih poslova iz stava 1 ovog člana primenjivaće se postojeći akti koji nisu u suprotnosti sa odredbama ovog zakona.
Donošenjem akata i preuzimanjem poslova u smislu člana 70 ovog zakona, predmeti, arhiva i drugi registraturski materijal, oprema, sredstva za rad i druga sredstva organa unutrašnjih poslova u autonomnim pokrajinama i škola unutrašnjih poslova preneće se na Ministarstvo unutrašnjih poslova.
Ministarstvo unutrašnjih poslova može upućivati na vršenje službene dužnosti u određene organizacione jedinice radnike organizacionih jedinica iz drugih delova teritorije Republike, do popune radnih mesta u organizacionim jedinicama u koje se radnici upućuju na vršenje službene dužnosti.
Vršenje službene dužnosti radnika iz stava 1 ovog člana može trajati neprekidno od 30 dana do jedne godine.
Radnik koji je prema st. 1 i 2 ovog člana upućen na vršenje službene dužnosti ima pravo na troškove utvrđene propisom ministra u skladu sa zakonom.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe:
1) Zakon o unutrašnjim poslovima, osim odredaba člana 94 stav 1, člana 97, člana 99 stav 2, čl. 100 i 102 i člana 134 st. 1-4 i 6-7 ("Službeni glasnik SRS", br. 30/89, 35/89 i 9/90);
2) Zakon o unutrašnjim poslovima, osim odredaba člana 32 stav 1, čl. 34, 35, člana 42, stav 3 i čl. 62-65 ("Službeni list SAPV", br. 24/90 i 31/90);
3) Zakon o unutrašnjim poslovima, osim odredaba člana 124 st. 1 i 2, čl. 127 i 128 i čl. 176-181 ("Službeni list SAPK", broj 46/87);
4) Zakon o Srednjoj školi unutrašnjih poslova "Pane Đukić", osim odredaba člana 14 ("Službeni glasnik SRS", broj 4/89 - prečišćen tekst);
5) Zakon o Višoj školi unutrašnjih poslova, osim odredaba člana 10 ("Službeni glasnik SRS", broj 20/76).
Odredbe izuzete u stavu 1 ovog člana ostaju na snazi do donošenja odgovarajućih republičkih zakona u skladu sa Ustavom Republike Srbije, a najkasnije do 31. decembra 1992. godine.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
* Odlukom SUS IU broj 171/94 i 153/93 od 17. januara 2001. godine
("Sl. list SRJ", br. 5/2001) utvrđeno je da članovi 11, 13, 14 i 15
Zakona o unutrašnjim poslovima ("Sl. glasnik RS", br. 44/91, 79/91
i 54/96) nisu saglasni sa Ustavom SRJ.
** Odlukom SUS IU broj 11/99 od 16. maja 2000. godine ("Sl. list SRJ",
br. 27/2000) utvrđeno je da odredba člana 55 stav 2 Zakona o unutrašnjim poslovima
("Sl. glasnik RS", br. 44/91, 79/91 i 54/96) nije saglasna sa Zakonom
o osnovama radnih odnosa ("Sl. list SRJ", br. 29/96).