ZAKONO VIŠOJ ŠKOLI("Sl. glasnik RS", br. 50/92, 39/93, 53/93, 67/93, 48/94 i 24/96) |
I OSNOVNE ODREDBE
Ovim zakonom uređuju se uslovi za obavljanje delatnosti višeg obrazovanja i uslovi i način pod kojim se stiče više obrazovanje.
Delatnost višeg obrazovanja ostvaruje se u višoj školi (u daljem tekstu: škola).
Višim obrazovanjem stiču se znanja i sposobnosti za obavljanje složenijih radnih zadataka i poslova.
Više obrazovanje traje najmanje dve, a najviše tri godine.
Više obrazovanje stiče se na srpskom jeziku.
Na višoj školi nastava se može izvoditi i na jeziku narodnosti, odnosno nacionalne manjine, kao i na jednom od svetskih jezika, o čemu odluku donosi osnivač.
Ako osnivač nije Republika Srbija, saglasnost na odluku iz stava 2 ovog člana daje Vlada Republike Srbije.
Građani se pod jednakim uslovima upisuju u školu i stiču više obrazovanje.
U školi nije dozvoljeno političko i versko organizovanje i delovanje.
Škola može ostvarivati razvojne programe, posebne programe stručnog usavršavanja i obavljati druge delatnosti u skladu sa zakonom ako se njihovim obavljanjem ne ugrožava kvalitetno ostvarivanje nastavnog plana i programa višeg obrazovanja.
II PRAVA GRAĐANA U OBLASTI VIŠEG OBRAZOVANJA
Republika obezbeđuje ostvarivanje prava građana od opšteg interesa u oblasti višeg obrazovanja, i to:
1) školovanje redovnih studenata,
2) učešće studenata u razvojnom odnosno umetničkom radu kojim se unapređuje nastava,
3) ostvarivanje posebnih programa stručnog usavršavanja.
III OSNIVANJE I UKIDANJE ŠKOLE
1. Osnivanje škole
Radi ostvarivanja prava od opšteg interesa, Vlada Republike Srbije (u daljem tekstu: Vlada), osniva škole u skladu sa mrežom viših škola.
Mrežu viših škola utvrđuje Vlada.
Mreža viših škola sadrži broj i prostorni raspored viših škola, kao i odseke, grupe ili smerove.
Predlog za osnivanje škole sadrži nastavni plan i program studija.
Pravna i fizička lica mogu osnivati školu pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.
Škola može otpočeti s radom i obavljati delatnost ako ima nastavnike u radnom odnosu sa punim radnim vremenom za dve trećine nastavnih predmeta, obezbeđen prostor, opremu i nastavna sredstva potrebna za školovanje odgovarajućeg broja studenata.
Uslove iz stava 1 ovog člana propisuje Vlada.
Škola obavlja delatnost u svom sedištu.
Viša škola čiji je osnivač Republika može menjati naziv, sedište, delatnost i vršiti statusne promene, uz saglasnost Vlade.
Osnivač škole obezbeđuje sredstva i druge uslove za rad škole za vreme koje ne može biti kraće od roka utvrđenog ovim zakonom za završetak studija.
Škola može uvesti nov nastavni plan i program ako ispuni uslove iz člana 10 ovog zakona, a škola koju osniva Vlada i pod uslovom da je na taj plan i program ministar prosvete dao saglasnost.
Ministarstvo prosvete utvrđuje da li su ispunjeni uslovi za početak rada i obavljanje delatnosti škole, odnosno za uvođenje novog nastavnog plana i programa.
Osnivač škole koja se ukida obezbeđuje upisanim studentima završavanje studija u toj ili drugoj školi.
Ako osnivač škole koja se ukida ne obezbedi studentima završetak započetih studija, Ministarstvo prosvete određuje školu u kojoj se započete studije mogu završiti pod istim uslovima i na način pod kojima su studije započete.
IV STUDIJE
1. Nastavni plan i program
Nastavnim planom utvrđuju se nastavni predmeti po naučnim odnosno stručnim ili umetničkim oblastima, njihov raspored po godinama studija i semestrima, sedmični i godišnji broj časova nastave i trajanje studija.
Nastavni plan sadrži opšteobrazovne i stručne nastavne predmete.
Broj stručnih nastavnih predmeta određene godine studija i njihov ukupan broj časova iznosi najmanje dve trećine ukupnog broja predmeta i časova nastave.
Nastavnim programom utvrđuju se ciljevi i programski sadržaji svakog nastavnog predmeta, oblici nastave i način provere stečenog znanja, kao i srednjeg obrazovanja koje je odgovarajuće za upis u školu.
Nastavni plan i program donosi škola, uz saglasnost ministra prosvete.
Nastavni plan i program je sastavni deo statuta škole.
U toku ostvarivanja nastavnog plana i programa škola predlaže njegove izmene u skladu s novim naučno-tehnološkim saznanjima i potrebama privrede i javnih službi.
Škola može ostvarivati program fizičke kulture kao neobavezne aktivnosti studenata.
Škola donosi program fizičke kulture i obezbeđuje uslove za njegovo ostvarivanje.
Nastavni plan i program ostvaruje se nastavom koja može biti teorijska, u obliku vežbi, praktične nastave, stručne prakse, konsultacija sa studentima, ispita i drugih oblika rada utvrđenih nastavnim programom.
Nastavni plan i program ostvaruje se u toku školske godine, koja počinje 1. oktobra, a završava se 30. septembra naredne godine.
Školska godina ostvaruje se u dva semestra.
U toku školske godine studenti imaju zimski, prolećni i letnji raspust.
Statutom škole i godišnjim programom rada bliže se uređuje način ostvarivanja nastave u toku školske godine.
Plan i program stručnog usavršavanja i program razvojno-istraživačkog, odnosno umetničkog rada donosi škola.
U slučaju neposredne ratne opasnosti, rata, drugih vanrednih prilika ili posebnih okolnosti, škola radi po nastavnom planu i programu, organizaciji i uputstvu koje utvrdi Ministarstvo prosvete.
Ministarstvo prosvete određuje škole koje nastavljaju s radom u slučaju neposredne ratne opasnosti, rata, drugih vanrednih prilika ili posebnih okolnosti.
2. Upis u školu
Upisom u školu stiče se svojstvo studenta.
U prvu godinu studija može se upisati lice koje ima odgovarajuće srednje obrazovanje, utvrđeno nastavnim programom, odnosno kome je nostrifikovana diploma po stečenom srednjem obrazovanju.
Nastavnim programom može se utvrditi i posebna zdravstvena sposobnost kao uslov za upis u školu.
Kandidat za upis u prvu godinu studija, radi provere sklonosti i sposobnosti za praćenje nastave u školi, polaže klasifikacioni ispit, odnosno ispit za proveru sklonosti i sposobnosti.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, kandidat koji je kao učenik završnog razreda srednje škole osvojio jedno od prava tri pojedinačna mesta na republičkom takmičenju koje organizuje Ministarstvo prosvete, odnosno na saveznom ili međunarodnom takmičenju, ne polaže klasifikacioni ispit iz tog predmeta, u skladu sa statutom škole.
Kandidatu iz stava 2 ovog člana vrednuje se klasifikacioni ispit, odnosno deo tog ispita maksimalnim brojem bodova.
Škola daje predloge za donošenje akta kojim Ministarstvo prosvete utvrđuje način, sadržaj i vreme polaganja klasifikacionog ispita, odnosno ispita za proveru sklonosti i sposobnosti.
Strani državljanin i lice bez državljanstva upisuje se u školu pod uslovima iz ovog zakona i ako vlada srpskim jezikom, što se proverava na način i po postupku utvrđenom statutom škole.
Odluku o broju studenata koji se upisuju u prvu godinu studija, čije se obrazovanje finansira iz budžeta i o broju studenata koji plaćaju školarinu, donosi Vlada za svaku školu, odsek, grupu ili smer.
Odluka iz stava 1 ovog člana donosi se do 31. marta tekuće godine, za upis u narednu školsku godinu.
Broj studenata stranih državljana, odnosno lica bez državljanstva, koja se mogu upisati na prvu godinu studija i lica koja se upisuju radi savlađivanja posebnih programa stručnog usavršavanja, utvrđuje škola.
Lica iz stava 1 ovog člana plaćaju školarinu, osim ako međunarodnim sporazumom nije drugačije određeno.
Ministarstvo prosvete objavljuje konkurs za upis studenata u prvu godinu studija, najkasnije do 30. aprila za narednu školsku godinu.
Konkurs za upis studenata u prvu godinu studija sadrži: broj studenata koji se mogu upisati za svaki odsek, grupu ili smer; uslove za upis studenata; merila za utvrđivanje redosleda kandidata; način i vreme polaganja klasifikacionog ispita, odnosno ispita za proveru sklonosti i sposobnosti; rok za upis primljenih kandidata i visinu školarine koju plaćaju studenti čije se obrazovanje ne finansira iz budžeta.
Upis u prvu godinu studija obavlja se do 10. septembra tekuće godine.
Osnovi za utvrđivanje redosleda kandidata za upis u prvu godinu studija jesu: opšti uspeh u srednjem obrazovanju i rezultat na klasifikacionom ispitu, odnosno ispitu za proveru sklonosti i sposobnosti za odgovarajuću oblast umetnosti.
Statutom škole bliže se uređuje postupak utvrđivanja redosleda kandidata za upis u prvu godinu studija.
Na utvrđeni redosled kandidata za upis u prvu godinu studija može se podneti prigovor direktoru škole, u roku od tri dana od dana objavljivanja rezultata konkursa.
Direktor škole rešava po prigovoru iz stava 3 ovog člana u roku od tri dana od dana podnošenja prigovora.
Na rešenje iz stava 4 ovog člana može se uložiti žalba upravnom odboru u roku od tri dana od dostavljanja rešenja.
Upravni odbor rešava po žalbi iz stava 5 ovog člana u roku od tri dana od njenog dostavljanja.
3. Pravila studija
Student je dužan da pohađa nastavu utvrđenu nastavnim planom i programom i da izvršava druge obaveze utvrđene statutom škole.
Student može imati najviše 30 časova sedmično teorijske i praktične nastave i vežbi.
Uspeh studenta ocenjuje se u toku ostvarivanja svih oblika nastavnog i stručnog rada, a zaključnu ocenu utvrđuje nastavnik na ispitu.
Ocenom na ispitu izražava se opšti sud o stepenu savladanosti nastavnog programa i zalaganje studenta u toku studija.
Ispit se polaže usmeno ili pismeno, usmeno i pismeno ili usmeno sa praktičnim radom.
Ispit se polaže iz svakog nastavnog predmeta na način utvrđen nastavnim programom.
Ispiti se polažu u junskom, septembarskom i januarskom ispitnom roku.
Ispitni rok traje najmanje 15, a najviše 30 dana.
Škola može svojim statutom utvrditi i druge ispitne rokove i njihovo trajanje.
Ispit je javan i polaže se pred predmetnim nastavnikom, odnosno ispitnom komisijom.
Uspeh na ispitu izražava se ocenom od 6 (šest) do 10 (deset), a nedovoljan uspeh ocenom 5 (nije položio). Nedovoljna ocena ne upisuje se u indeks.
Ocena na ispitu upisuje se u zapisnik o polaganju ispita i studentsku knjižicu - indeks.
Student može tri puta polagati ispit iz istog nastavnog predmeta pred predmetnim nastavnikom, a svaki naredni put taj ispit polaže pred ispitnom komisijom.
Student koji ne plaća školarinu plaća troškove ispita koji polaže pred ispitnom komisijom.
Student upisuje narednu godinu studija kad položi ispite iz svih nastavnih predmeta utvrđenih nastavnim planom i ispuni druge propisane obaveze.
Ako to škola utvrdi statutom, student izuzetno može upisati narednu godinu studija i s najviše dva nepoložena ispita.
Statutom škole utvrđuju se predmeti iz stava 2 ovog člana.
Student koji u jednoj godini studija postigne na ispitima prosečnu ocenu 8,5 (osam i po) ima pravo da završi studije pre roka utvrđenog nastavnim planom, u skladu sa statutom škole.
Studentu iz stava 1 ovog člana škola određuje mentora iz reda nastavnika.
Student može prelaziti u toku studija u drugu školu, odnosno sa jednog na drugi odsek, grupu ili smer iste škole, ako ispuni uslove za upis u narednu godinu studija u školi u kojoj je upisan.
Statutom škole bliže se utvrđuju uslovi za prelazak iz stava 1 ovog člana.
Student koji ne plaća školarinu, a u ponovljenoj godini studija ne ispuni uslov za upis u narednu godinu studija, može nastaviti studije, uz obavezu plaćanja školarine.
Student ima pravo da završi studije po započetom nastavnom planu i programu.
Student iz stava 1 ovog člana koji ne ispuni uslov za upis u narednu godinu studija, nastavlja studije po novom nastavnom planu.
Ne smatraju se izmenama nastavnog plana i programa izmene koje nastavno veće izvrši radi njihovog usaglašavanja sa dostignućima nauke, društveno-ekonomskim razvojem i oblicima institucionalno-političkog i privrednog organizovanja.
Student koji ispuni sve predispitne obaveze u poslednjoj godini studija stiče svojstvo apsolventa.
Apsolvent polaže ispite i priprema se za polaganje diplomskog ispita, ako je takav ispit predviđen nastavnim programom.
Apsolventski staž traje šest meseci.
Prava i obaveze studenata po osnovu studija prestaju danom diplomiranja, odnosno istekom apsolventskog staža.
Po isteku apsolventskog staža student ima pravo da polaže ispite uz naknadu troškova.
Studentu koji je za vreme studija upućen na odsluženje, dosluženje vojnog roka ili drugu službu na poziv državnog organa, koji je zbog bolesti odsustvovao najmanje jedan semestar i studentu roditelju deteta do godinu dana života, miruju prava i obaveze po osnovu studija.
Studentkinji za vreme trudnoće miruju prava i obaveze po osnovu studija, u skladu sa zakonom.
Student kome miruju prava i obaveze može polagati ispite iz nastavnih predmeta za koje je ispunio obaveze utvrđene programom studija.
Student koji položi sve ispite utvrđene nastavnim planom i programom završava studije i stiče više obrazovanje, kao i stručni naziv utvrđen zakonom.
Posle završenih studija utvrđuje se opšti uspeh studenata, koji se izražava prosečnom ocenom kao aritmetičkom sredinom pozitivnih ocena iz svih nastavnih predmeta i ocenom na diplomskom ispitu, ako je takav ispit predviđen nastavnim programom.
4. Odgovornost studenata
Za povredu obaveza utvrđenih statutom i drugim opštim aktima škole student odgovara disciplinski i materijalno.
Disciplinske mere koje se izriču studentu za lakšu povredu discipline jesu: opomena i ukor, a za težu povredu: strogi ukor i isključenje iz škole.
Disciplinska mera isključenje iz škole može se izreći najkasnije 12 meseci od dana kada je učinjena povreda discipline, odnosno od dana kada je došlo do saznanja za učinjenu povredu discipline, a izriče se za vreme koje ne može biti duže od jedne godine od dana izricanja mere.
Statutom škole utvrđuju se lakše i teže povrede obaveza za koje student može odgovarati, način i postupak utvrđivanja odgovornosti i izricanje mere i postupak po prigovoru na izrečenu meru.
5. Zaštita prava studenata
Student može podneti prigovor direktoru škole na:
1) ocenu dobijenu na ispitu ako smatra da ispit nije obavljen u skladu sa ovim zakonom i statutom škole;
2) odluku kojom mu nije odobren upis u narednu godinu studija, odnosno semestar ako smatra da nije doneta u skladu s ovim zakonom i statutom škole.
Prigovor iz stava 1 ovog člana student podnosi u roku od tri dana od dana saopštenja ocene, odnosno prijema odluke.
Direktor rešava o prigovoru studenta u roku od pet dana od dana prijema prigovora.
Student ima pravo žalbe na rešenje iz stava 3 ovog člana u roku od osam dana od dana prijema rešenja, koje se podnosi upravnom odboru škole.
Upravni odbor škole rešava po žalbi iz stava 4 ovog člana i donosi odluku u roku od 15 dana od dana prijema žalbe.
V EVIDENCIJA I JAVNE ISPRAVE
U obavljanju svoje delatnosti škola vodi matičnu knjigu studenata, evidenciju o izdatim diplomama i zapisnik o polaganju ispita.
Matična knjiga čuva se trajno.
Sadržaj i oblik obrasca evidencije i način njenog vođenja propisuje Ministarstvo prosvete.
Evidencija iz stava 1 vodi se na srpskom jeziku na ćiriličkom pismu.
Kada se nastava ostvaruje na jeziku narodnosti, matična knjiga i evidencija o izdatim diplomama vodi se i na jeziku i pismu narodnosti.
Na osnovu podataka iz evidencije škola izdaje javne isprave.
Javne isprave u smislu ovog zakona jesu: studentska knjižica - indeks, diploma o stečenom višem obrazovanju i uverenje o savladanom programu stručnog usavršavanja, odnosno drugim činjenicama o kojima škola vodi evidenciju.
Sadržaj i oblik obrasca javne isprave i način njegovog popunjavanja propisuje Ministarstvo prosvete.
Škola izdaje javne isprave na srpskom jeziku, ćiriličkom pismu.
Kada se nastava u školi ostvaruje na jeziku narodnosti, javne isprave se izdaju na obrascu koji je štampan dvojezično na srpskom jeziku, na ćiriličkom pismu i jeziku i pismu narodnosti.
Autentičnost javne isprave overava se pečatom škole.
Škola oglašava ništavom diplomu koju je izdala ako utvrdi da lice nije položilo sve ispite utvrđene nastavnim planom i programom ili nije položilo ispit na način i po postupku utvrđenom ovim zakonom.
Ako škola ne oglasi ništavom diplomu iz stava 1 ovog člana, to će učiniti Ministarstvo prosvete.
VI NOSTRIFIKACIJA I EKVIVALENCIJA
Licu koje je u inostranstvu steklo više obrazovanje nostrifikuje se diploma na njegov lični zahtev, u skladu s ovim zakonom, ako međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.
U postupku nostrifikacije strana diploma izjednačava se s diplomom stečenom u Republici u pogledu prava koja njenom imaocu pripadaju.
Nastavno veće odgovarajuće škole sprovodi postupak nostrifikacije diplome, odnosno ekvivalencije strane školske javne isprave.
Ako ne postoji odgovarajuća škola za priznavanje strane školske javne isprave, Ministarstvo prosvete donosi akt o nostrifikaciji, odnosno ekvivalenciji na osnovu mišljenja stručne komisije koju imenuje ministar prosvete.
U postupku nostrifikacije diplome, odnosno ekvivalencije strane školske javne isprave, uzima se u obzir: sistem školovanja u državi u kojoj je diploma odnosno školska javna isprava stečena; nastavni plan i program; uslovi za sticanje obrazovanja; trajanje studija; prava koja daje diploma; kao i druge okolnosti od značaja za nostrifikaciju, odnosno ekvivalenciju.
Ako se u postupku nostrifikacije utvrdi da se nastavni planovi i programi znatnije razlikuju, škola utvrđuje obavezu polaganja ispita iz određenih nastavnih predmeta ili izradu radova.
Uz zahtev za nostrifikaciju diplome, odnosno ekvivalenciju strane školske javne isprave, dostavlja se original te isprave i tri primerka prevoda koje je sačinio ovlašćen prevodilac.
Škola dostavlja Ministarstvu prosvete akt o nostrifikaciji diplome, odnosno ekvivalenciji strane školske javne isprave, u roku od 15 dana od dana donošenja.
Škola trajno čuva dokumentaciju o izvršenoj nostrifikaciji, odnosno ekvivalenciji i o tome vodi evidenciju.
Akt o nostrifikaciji diplome, odnosno o ekvivalenciji strane školske javne isprave, konačan je u upravnom postupku.
Sadržaj i oblik obrasca i način vođenja evidencije iz stava 3 ovog člana propisuje Ministarstvo prosvete.
VII NASTAVNICI
1. Uslovi i postupak izbora nastavnika
Nastavni plan i program ostvaruju nastavnici.
Zvanja nastavnika jesu: profesor, viši predavač, predavač i nastavnik praktične nastave.
U izvođenju vežbi, praktične nastave i stručne prakse može učestvovati i stručni saradnik.
Teorijsku nastavu i vežbe ostvaruje profesor, viši predavač ili predavač.
Praktičnu nastavu i stručnu praksu ostvaruje nastavnik praktične nastave.
Profesor može biti lice s naučnim stepenom doktora nauka u naučnoj odnosno umetničkoj oblasti kojoj pripada nastavni predmet za koji se bira, koje ima objavljene naučne, stručne, odnosno umetničke radove i koje pokazuje sposobnost za nastavni rad.
Izuzetno za profesora može biti izabrano i lice s akademskim nazivom magistra nauka, odnosno umetnosti, iz stručne, odnosno umetničke oblasti kojoj pripada nastavni predmet za koji se bira, koje ima objavljene stručne, odnosno umetničke radove i najmanje pet godina radnog iskustva i kada izvođenje nastave iz tog predmeta ima poseban stručni karakter što se bliže utvrđuje statutom škole.
Viši predavač može biti lice s akademskim nazivom magistra nauka, odnosno umetnosti ili sa stručnim nazivom specijalista naučne, stručne ili umetničke oblasti kojoj pripada nastavni predmet za koji se bira, koje ima objavljene stručne, odnosno umetničke radove i najmanje pet godina radnog iskustva i koje pokazuje sposobnost za nastavni rad.
Predavač može biti lice s akademskim nazivom magistra nauka, odnosno umetnosti, ili stručnim nazivom specijalista naučne, stručne ili umetničke oblasti kojoj pripada nastavni predmet za koji se bira, koje ima objavljene stručne, odnosno umetničke radove i najmanje tri godine radnog iskustva i koje pokazuje sposobnost za nastavni rad.
Predavač može biti i lice koje ima odgovarajuće visoko obrazovanje, prosečnu ocenu najmanje 8 (osam) na studijama, objavljene stručne, odnosno umetničke radove i koje pokazuje sposobnost za nastavni rad, ako u toj naučnoj, odnosno stručnoj oblasti nisu organizovane postdiplomske magistarske studije, što se bliže utvrđuje statutom škole.
U zvanje predavača stranog jezika može da bude izabrano lice koje ima odgovarajuće visoko obrazovanje, prosečnu ocenu najmanje 8 (osam) na studijama, objavljene stručne radove i koje pokazuje sposobnost za nastavni rad.
Nastavnik praktične nastave može biti lice s visokim obrazovanjem koje ima najmanje tri godine radnog iskustva u struci i koje pokazuje sposobnost za nastavni rad.
Nastavnik praktične nastave može biti i lice s višim obrazovanjem koje ima najmanje pet godina radnog iskustva u struci i koje pokazuje sposobnost za nastavni rad, a pod uslovom da se za tu oblast ne obrazuju stručnjaci s visokim obrazovanjem.
Nastavnik umetničkog, odnosno stručno-umetničkog, nastavnog predmeta u umetničkoj školi može biti i lice koje ima visoko obrazovanje, priznata umetnička ostvarenja i koje pokazuje sposobnost za nastavni rad.
Nastavnik umetničkog, odnosno stručno-umetničkog, nastavnog predmeta u umetničkoj školi može biti i umetnik koji ima vrhunska umetnička ostvarenja i koji pokazuje sposobnost za nastavni rad.
Statutom umetničke škole određuju se umetnički odnosno stručno-umetnički nastavni predmeti čije programe može ostvarivati nastavnik iz st. 1 i 2 ovog člana i bliže se uređuju uslovi za izbor u nastavnička zvanja.
Odredba stava 1 ovog člana primenjuje se na izbor nastavnika za umetnički, odnosno stručno-umetnički nastavni predmet i u školi koja ostvaruje pojedine umetničke, odnosno stručno-umetničke nastavne predmete.
Stručni saradnik može biti lice s visokim obrazovanjem i najmanje tri godine radnog iskustva u struci.
Istaknuti naučnik, stručnjak ili umetnik može učestvovati u ostvarivanju dela nastave u školi, u skladu sa statutom škole.
Izbor u zvanje i prijem nastavnika u radni odnos obavljaju se na osnovu konkursa.
Nastavnik se bira u zvanje i zasniva radni odnos na određeno vreme u trajanju od pet godina.
Odredba stava 2 ovog člana ne odnosi se na nastavnika koji se bira u zvanje profesora.
Profesor podnosi nastavnom veću škole izveštaj o svom radu svake pete godine, radi ocene njegovog rada.
Konkurs za izbor u određeno zvanje i na radno mesto nastavnika objavljuje direktor škole najkasnije šest meseci pre isteka vremena na koje je nastavnik izabran, odnosno najmanje šest meseci pre početka školske godine u kojoj škola počinje sa radom.
Na predlog nastavnog veća direktor obrazuje komisiju za pripremu referata i predloga za izbor kandidata u zvanje nastavnika (u daljem tekstu: komisija) u roku od 30 dana od dana objavljivanja konkursa.
Komisija se sastoji od najmanje tri nastavnika škole ili fakulteta, od kojih su dva iz stručne, odnosno naučne ili umetničke oblasti za koju se kandidat bira u zvanje.
Članovi komisije su u istom ili višem zvanju od zvanja u koje se kandidat bira.
Komisija dostavlja referat nastavnom veću s predlogom za izbor nastavnika u roku koji ne može biti duži od 60 dana od dana isteka roka za prijavljivanje kandidata za izbor.
Ako komisija ne pripremi referat u roku iz stava 1 ovog člana, obrazuje se nova komisija.
Referat komisije sadrži biografske podatke, pregled stručnih, naučnih, odnosno umetničkih radova svakog prijavljenog kandidata i mišljenje o ispunjenosti uslova za rad utvrđenih ovim zakonom i predlog za izbor određenog kandidata s obrazloženjem i stavovima svih članova komisije.
Referat komisije s predlogom za izbor nastavnika, stavlja se na uvid javnosti najmanje 30 dana pre donošenja odluke o izboru.
Nastavno veće razmatra referat s predlogom komisije za izbor nastavnika i primedbe javnosti i donosi odluku o izboru u zvanje jednog od kandidata u roku koji ne može biti duži od 60 dana od dana dostavljanja referata s predlogom za izbor.
Odluka iz stava 2 ovog člana donosi se većinom glasova ukupnog broja članova nastavnog veća.
Ako nastavno veće ne izabere ni jednog od kandidata za izbor nastavnika, objavljuje se novi konkurs.
Ako nastavno veće po ponovljenom konkursu ne izabere nastavnika, direktor škole može izabrati jednog od prijavljenih kandidata koji ispunjava uslove za izbor, ali za period koji ne može biti duži od godinu dana.
Lice izabrano u zvanje nastavnika više škole može biti preuzeto u radni odnos u drugu višu školu u istom zvanju za isti nastavni predmet, u skladu sa zakonom kojim se uređuju radni odnosi.
Izborni period nastavnika iz stava 1 ovog člana teče od dana izbora u zvanje nastavnika u školi iz koje je preuzet.
2. Prava i obaveze nastavnika
Nastavnik može biti izabran za najviše dva nastavna predmeta jedne naučne, stručne, odnosno umetničke oblasti.
Raspored časova nastavnog rada nastavnika u okviru radne sedmice uređuje se opštim aktom škole, s tim što nastavnik ima najmanje 8 a najviše 12 časova nastave sedmično.
Čl. 70 i 71
(Brisani)
Nastavnik je odgovoran za ostvarivanje svih oblika nastave iz nastavnog predmeta koji predaje.
Nastavniku koji se nalazi na odsluženju ili dosluženju vojnog roka ili drugoj službi na poziv državnog organa, porodiljskom odsustvu ili bolovanju dužem od godinu dana i slučajevima mirovanja radnog odnosa utvrđenim zakonom, vreme na koje je izabran u nastavničko zvanje produžava se za vreme trajanja odsustva.
U toku trajanja štrajka nastavnici i stručni saradnici dužni su da obezbede konsultativnu nastavu i održavanje ispita utvrđenih nastavnim planom i programom.
3. Stručni organi škole
Stručni organ škole jeste nastavno veće.
Nastavno veće čine svi nastavnici.
Škola može imati i druge stručne organe utvrđene statutom.
Nastavno veće:
1) donosi nastavni plan i program i prati njegovo ostvarivanje;
2) odlučuje o izboru u zvanja nastavnika;
3) donosi program posebnih oblika stručnog usavršavanja koje ostvaruje škola i program rada sa izrazito uspešnim i darovitim studentima;
4) donosi program razvojno-istraživačkog, odnosno umetničkog rada kojim se unapređuje nastava; i
5) obavlja i druge poslove utvrđene statutom škole.
VIII UPRAVLJANJE ŠKOLOM
Organi škole jesu direktor i upravni odbor.
Direktor škole rukovodi školom.
Direktora škole imenuje i razrešava Vlada, odnosno osnivač.
Direktor škole imenuje se na vreme od četiri godine iz reda profesora škole.
Direktor škole odlučuje o zasnivanju i prestanku radnog odnosa nastavnika, stručnih saradnika i drugih radnika u skladu sa zakonom.
Direktor škole odgovara za ostvarivanje nastavnog plana i programa, poslovanje i zakonitost rada škole.
Škola koju osniva Vlada podnosi godišnji izveštaj o svom radu Ministarstvu prosvete.
Članove upravnog odbora imenuje Vlada, odnosno osnivač.
Upravni odbor ima najmanje pet članova, od kojih su najmanje tri iz reda nastavnika škole.
Upravni odbor:
1. donosi statut škole;
2. odlučuje o poslovanju škole;
3. usvaja godišnji obračun;
4. odlučuje o korišćenju sredstava za investicije i investicije održavanja; i
5. vrši druge poslove utvrđene Zakonom i statutom.
IX NADZOR NAD ZAKONITOŠĆU RADA I NAD STRUČNIM RADOM ŠKOLE
Nadzor nad zakonitošću rada škole vrši Ministarstvo prosvete.
Nadzorom nad stručnim radom škole utvrđuje se da li škola ostvaruje nastavne planove i programe na način kako je zakonom utvrđeno, odnosno da li se njihovo ostvarivanje zasniva na savremenim naučnim i stručnim metodama.
Nadzor nad stručnim radom škole organizuje i sprovodi Ministarstvo prosvete, neposredno ili preko ustanove koju za to ovlasti ministar prosvete.
Poslove nadzora nad stručnim radom škole mogu obavljati lica koja ispunjavaju uslove za izbor u zvanje profesora više škole.
Ministar prosvete propisuje način i postupak za vršenje nadzora nad stručnim radom škola.
Izveštaj o izvršenom nadzoru nad stručnim radom škole dostavlja se u roku od 30 dana po obavljenom nadzoru školi i njenom osnivaču.
X SREDSTVA ZA RAD ŠKOLE
Sredstva za ostvarivanje prava građana koja su ovim zakonom utvrđena kao prava od opšteg interesa obezbeđuju se u budžetu Republike.
Sredstva iz stava 1 ovog člana prenose se Ministarstvu prosvete na poseban račun.
Škola stiče sredstva na osnovu izvršenog godišnjeg programa rada i zaključenog ugovora s Ministarstvom prosvete.
Visinom troškova studija koja se obezbeđuju u budžetu Republike, izražava se vrednost i rezultat rada škole kojom se obezbeđuju materijalni troškovi u skladu sa utvrđenim normativima, amortizacija u skladu sa zakonom, plate radnika škole, tekuće i investiciono održavanje i sredstva za isplatu zakonom utvrđenih obaveza.
Vlada propisuje merila za utvrđivanje visine troškova studija u školi.
Visinu školarine za studente koji plaćaju školarinu, kao i visinu naknade troškova za polaganje stručnog ispita u školi, utvrđuje Vlada.
Sredstva koja škola ostvari od neposrednog korisnika (školarina, naknada troškova za stručno obrazovanje i usavršavanje, naknada troškova za polaganje stručnog ispita i druge naknade utvrđene ovim zakonom) čine javni prihod Republike.
XI PRIMENA ODREDABA OVOG ZAKONA
Odredbe čl. 1-7, člana 9 stav 4, člana 10 stav 1, člana 11, čl. 12-18, člana 20, čl. 24-26, člana 32, čl. 42-44, čl. 47-68, čl. 73-77, člana 80, čl. 84-87, člana 99 i člana 101 odnose se i na škole čiji osnivač nije Republika.
XII KAZNENE ODREDBE
Novčanom kaznom od 1.000 do 5.000 dinara kazniće se za prekršaj škola ako:
1) ostvaruje plan i program koji nije donet u skladu sa odredbama ovog zakona (čl. 16, 17 i 18);
2) upiše studenta koji ne ispunjava uslove za upis u školu (čl. 26 i 27);
3) upiše studente protivno utvrđenom broju studenata (član 29);
4) ne vodi na propisan način evidenciju utvrđenu ovim zakonom (član 47).
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i direktor škole novčanom kaznom od 100 do 1.000 dinara.
Novčanom kaznom od 1.000 do 10.000 dinara kazniće se za prekršaj škola ako:
1) izabere nastavnika koji ne ispunjava uslove utvrđene ovim zakonom (čl. 54 do 60);
2) izabere nastavnika, suprotno propisanom postupku (čl. 64 do 66).
Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i direktor škole novčanom kaznom od 100 do 1.000 dinara.
XIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Više škole usaglasiće svoju organizaciju i opšte akte s ovim zakonom u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Više škole koje su, u skladu sa članom 77 Zakona o višoj školi ("Službeni glasnik Republike Srbije", broj 5/90), od strane Ministarstva prosvete dobile rešenje o racionalnosti svog organizovanja, izvršiće statusne promene u skladu sa zakonom i mrežom viših škola, mrežom srednjih škola i mrežom ustanova učeničkog standarda u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Nepokretnosti i druga sredstva škole iz stava 2 ovog člana u državnoj su svojini.
Raspodelu imovine viših škola iz stava 2 ovog člana na ustanove koje nastaju statusnim promenama, izvršiće Vlada.
Do donošenja opštih akata iz stava 1 ovog člana primenjivaće se opšti akti škola, ako nisu u suprotnosti s ovim zakonom.
Osnivačka prava i obaveze prema postojećim školama koje su osnovali opština, grad, odnosno pokrajina a koje budu utvrđene mrežom škola, u skladu s ovim zakonom, ima Republika na dan stupanja na snagu akta kojim se utvrđuje mreža škola.
Zemljište, zgrade i druga sredstva škola čiji je osnivač opština, grad, pokrajina ili Republika a koje budu utvrđene mrežom škola prelaze u državnu svojinu, na dan stupanja na snagu akta kojim se utvrđuje mreža škola, osim imovine koju je škola stekla poklonima.
Odredbe podzakonskih akata koje su se primenjivale do stupanja na snagu ovog zakona a nisu s njim u suprotnosti primenjivaće se do donošenja propisa na osnovu ovog zakona.
Studenti upisani zaključno sa školskom 1986/87. godinom mogu završiti studije po započetom planu i programu i pravilima studija do kraja školske 1991/92. godine.
Studenti upisani zaključno sa školskom 1989/90. godinom mogu završiti studije po započetom planu i programu i pravilima studija do kraja školske 1994/95. godine.
Studenti koji su započeli studije uz rad po propisima koji su važili do stupanja na snagu Zakona o višoj školi ("Službeni glasnik SR Srbije", broj 5/90) mogu završiti studije po započetom planu i programu i pravilima studija do kraja školske 1995/96. godine.
Studenti upisani školske 1990/91. godine mogu završiti studije po započetom planu i programu i pravilima studija do kraja školske 1995/96. godine.
Studenti upisani školske 1991/92. godine mogu završiti studije po započetom planu i programu i pravilima studija do kraja školske 1996/97. godine.
Nastavnik odnosno stručni saradnik škole izabran po propisu koji je važio do stupanja na snagu Zakona o višoj školi ("Službeni glasnik SR Srbije", broj 5/90) može obavljati poslove za koje je biran do isteka vremena na koje je izabran, a najkasnije do kraja školske 1992/93. godine.
Nastavnik škole koji na dan stupanja na snagu ovog zakona ne ispunjava uslove za izbor u zvanje utvrđene ovim zakonom a imao je najmanje 30 godina radnog staža na dan stupanja na snagu Zakona o višoj školi ("Službeni glasnik SR Srbije", broj 5/90) može i dalje biti biran odnosno obavljati poslove u zatečenom zvanju nastavnika.
Nastavnik škole koji je na dan stupanja na snagu Zakona o višoj školi ("Službeni glasnik SR Srbije", broj 5/90) izabran u zvanje profesora iz nastavnog predmeta stranog jezika a na dan stupanja na snagu tog zakona ima najmanje 25 godina radnog staža osiguranja (žena) odnosno 30 godina staža osiguranja (muškarac) može i dalje obavljati poslove u tom zvanju.
U zvanje predavača za opštenarodnu odbranu i društvenu samozaštitu, odnosno obuku studenata za odbranu, može biti izabrano lice pod uslovima iz člana 38 Dogovora o jedinstvenim osnovama obučavanja omladine za opštenarodnu odbranu, najkasnije do 30. septembra 1995. godine.
Postupak izbora nastavnika započetog po propisu koji je važio do stupanja na snagu ovog zakona može se okončati po tom propisu, ali najkasnije šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Izbor nastavnika iz stava 1 ovog člana vrši se u nastavničko zvanje utvrđenom ovim zakonom.
Šesti jedan stepen stručne spreme stečen po ranijim propisima izjednačava se s višim obrazovanjem.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o višoj školi ("Službeni glasnik SR Srbije", broj 5/90), odredbe Zakona o upisu studenata na fakultete i više škole za školsku 1992. godinu ("Službeni glasnik Republike Srbije", broj 28/91), u delu u kojem uređuju više obrazovanje.
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o višoj školi
("Sl. glasnik RS", br. 39/93)
Član 37
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe Zakona o muzičkom i baletskom obrazovanju i vaspitanju ("Službeni glasnik Socijalističke Republike Srbije, broj 51/85), koje se odnose na više obrazovanje.
Član 38
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".