ZAKONO ZAJMU ZA PRIVREDNI RAZVOJ U SOCIJALISTIČKOJ REPUBLICI SRBIJI("Sl. glasnik SRS", br. 25/89, 49/89, 56/89, 57/89 - ispr., 9/90 i 32/90 i "Sl. glasnik RS", br. 5/91) |
Radi obezbeđenja sredstava za finansiranje privrednog razvoja, Socijalistička Republika Srbija raspisuje zajam u iznosu od 600.000.000 dinara i u iznosu devizne protivvrednosti od 1.000.000.000 USA dolara.
Za sredstva zajma iz člana 1 ovog zakona Socijalistička Republika Srbija izdaće obveznice koje glase na dinare.
Devizna sredstva za namene iz člana 1 ovog zakona prikupiće banka iz člana 10 ovog zakona, putem namenske devizne štednje i izdavanjem obveznica koje glase na strana sredstva plaćanja.
Obveznice koje glase na strana sredstva plaćanja izdavaće se u američkim dolarima, švajcarskim francima, nemačkim markama i francuskim francima.
Upis zajma iz člana 1 ovog zakona vršiće se u periodu od 26. juna 1989. godine do 31. januara 1991. godine.
Poziv za upis obveznica objaviće se preko sredstava javnog informisanja.
Novčani iznos na koji glasi obveznica može se uplatiti odjednom ili u najviše šest rata.
Ako se uplata vrši odjednom krajnji rok za uplatu je 31. januara 1991. godine.
Ukoliko se uplata vrši u ratama krajnji rok za uplatu prve rate je 1. oktobar 1990. godine, s tim što je krajnji rok za uplatu ostalih rata 31. januar 1991. godine.
Obveznice iz člana 2 ovog zakona izdaju se sa rokom otplate od 10 godina i amortizuju putem deset kupona koji dospevaju za plaćanje polugodišnje, s tim što prvi kupon dospeva za plaćanje 31. decembra 1994. godine.
Na obveznice izdate po ovom zakonu koje glase na dinare, obračunava se i plaća kamata po stopi koja se plaća na dinarske depozite građana oročene preko 24 meseca (promenljiva) uvećana za jedan procentni poen godišnje.
Na obveznice koje glase na strana sredstva plaćanja obračunava se i plaća kamata koja se plaća na redovne štedne uloge kod banke iz člana 10 ovog zakona, oročene preko 60 meseci, uvećana za stimulativnu kamatu, u skladu sa propisima.
Visinu kamatne stope iz st. 2 i 3 ovog člana periodično određuje konzorcijum banaka i drugih finansijskih organizacija za realizaciju zajma.
Za obveznice kupljene u toku meseca obračun kamate teče od prvog dana u narednom mesecu.
Na obveznice koje glase na dinare, obračunata kamata od početka obračunskog perioda do 30. juna 1994. godine pripisuje se nominalnoj vrednosti obveznica.
Na obveznice koje glase na strana sredstva plaćanja kamata se obračunava i plaća godišnje, s tim što prva isplata kamate dospeva 1. januara 1991. godine.
Vrednost svakog kupona utvrđuje se na dan njegovog dospeća, a sadrži deo nominalne vrednosti obveznice i pripadajuću kamatu u odgovarajućem periodu amortizacije do roka dospeća kupona.
Na obveznice koje glase na dinare i na namenske devizne štedne uloge izdate, odnosno uplaćene do kraja 1989. godine, u pogledu obračuna i plaćanja kamate za 1989 godinu primenjuju se odredbe st. 2 do 8 ovog člana.
Na obveznice izdate po ovom zakonu koje glase na dinare do 1. januara 1990. godine, obračunava se i plaća kamata u visini eskontne stope Narodne banke Jugoslavije, uvećane za jedan i po procentnih poena godišnje.
Obračunata kamata iz stava 1 ovog člana, od početka obračunskog perioda do 30. juna 1994. godine, pripisuje se nominalnoj vrednosti obveznica.
Na obveznice koje glase na strana sredstva plaćanja, kao i na namenske štedne uloge uplaćene na ime zajma za privredni razvoj u Socijalističkoj Republici Srbiji, obračunava se i plaća fiksna kamata od 1. januara 1990. godine, po godišnjoj stopi, i to: na američki dolar 12 %, švajcarski franak 10 %, nemačku marku 10 % i francuski franak 15 %.
Isplata glavnice i kamate vrši se u stranoj valuti ili na zahtev imaoca obveznice u dinarima. Ako se isplata glavnice i kamate vrši u dinarima obračun se vrši po srednjem kursu na dan isplate.
Za period vremena od dana kupovine obveznica koje glase na stranu valutu do 30. juna 1990. godine obračunata kamata se kapitališe do 31. decembra 1994. godine, kada dospeva za naplatu zajedno sa prvim anuitetskim kuponom.
Na obveznice koje glase na stranu valutu obračunata kamata od 1. jula 1990. godine do 30. juna 1994. godine, pripisuje se nominalnoj vrednosti obveznica.
Na oročene namenske devizne štedne uloge kamata se obračunava i plaća godišnje, s tim što prva isplata kamate dospeva 1. januara 1991. godine.
Ugovorom između deponenta i banke može se odrediti da se kamata na oročene namenske devizne štedne uloge obračunata za 1989. godinu smatra u 1990. godini ulogom oročenim preko 12 meseci. Na ove uloge obračunava se i plaća kamata po stopi utvrđenoj za štedne uloge oročene preko 12 meseci.
Na obveznice iz člana 2 ovog zakona koje glase na dinare kupljene u toku meseca obračun kamate teče od prvog dana u narednom mesecu.
Vrednost svakog kupona obveznica iz stava 1 ovog člana utvrđuje se na dan njegovog dospeća, a sadrži deo nominalne vrednosti obveznice i pripadajuću kamatu u odgovarajućem periodu amortizacije do roka dospeća kupona.
Obveznice izdate po ovom zakonu mogu se zamenjivati za druge vrste hartija od vrednosti u skladu sa saveznim zakonom kojim se uređuju hartije od vrednosti.
U periodu od 1. jula 1990. godine do 31. januara 1991. godine, prilikom prodaje deviznih obveznica, naplaćuje se nova vrednost obveznice koja sadrži nominalnu vrednost i kamatu za period od 1. jula 1990. godine do dana prodaje, prema stopi koja se plaća na devizne obveznice zajma.
Potraživanja po izdatim obveznicama zastarevaju u roku od 5 godina od dana dospelosti za naplatu .
Upis i prodaja obveznica vršiće se preko banaka čije je sedište u Socijalističkoj Republici Srbiji, njihovih agencija, predstavništava i biroa u inostranstvu, preko mešovitih banaka, Poštanske štedionice, kao i preko drugih poslovnih banaka sa kojima banka iz člana 10 stav 1 ovog zakona zaključi poseban ugovor.
Sva sredstva prikupljena prodajom obveznica uplaćuju se na posebne račune zajma, koje će otvoriti Udružena beogradska banka.
Sredstva zajma do prenošenja korisnicima mogu se koristiti za obezbeđenje likvidnosti poslovnih banaka i za kratkoročno kreditiranje. Naplaćena kamata po ovom osnovu koristiće se za finansiranje namena iz ovog zakona.
O ukupnoj realizaciji zajma staraće se Konzorcijum banaka i drugih finansijskih organizacija za realizaciju zajma za finansiranje privrednog razvoja u Socijalističkoj Republici Srbiji.
Sredstva prikupljena izdavanjem obveznica koristiće se sa obavezom vraćanja, za namene i pod uslovima utvrđenim posebnim zakonom.
Isplata obveznica vršiće se iz sredstava koja se obezbeđuju plasiranjem sredstava zajma.
Ukoliko se sredstvima iz stava 2 ovog člana ne mogu isplatiti obveznice, sredstva obezbeđuje Socijalistička Republika Srbija.
Obveznice izdate po ovom zakonu glase na donosioca.
Obveznice mogu kupovati domaća pravna i fizička lica, kao i strana lica, u skladu sa zakonom.
Izdavanje obveznica i sve druge administrativne i tehničke poslove u vezi sa realizacijom zajma, vršiće u ime i za račun Socijalističke Republike Srbije Udružena beogradska banka - Beograd.
Republički sekretarijat za finansije zaključiće ugovor o izvršavanju poslova iz stava 1 ovog člana sa Udruženom beogradskom bankom - Beograd.
Ugovorom iz stava 2 ovog člana utvrđuje se obim i cena poslova koji Udružena beogradska banka obavlja u ime i za račun Socijalističke Republike Srbije, kao i način plaćanja troškova i naknada za obavljene ugovorne poslove.
Sredstva za isplatu troškova i naknada iz stava 3 ovog člana obezbeđuje Socijalistička Republika Srbija.
Ovlašćuje se republički sekretar za finansije da potpiše tekst obveznica u ime Socijalističke Republike Srbije, kao i da donese Pravilnik o načinu izdavanja, tekstu i obliku obveznice i načinu uplate sredstava iz ovog zakona, a po potrebi i odgovarajuća uputstva za sprovođenje ovog zakona.
Domaća pravna i fizička lica, kao i strana lica, mogu davati i bespovratna novčana sredstva, kao i druge vrednosti (plemenite metale, dragocenosti, hartije od vrednosti i sl.).
Za lica iz stava 1 ovog člana izdavaće se posebne zahvalnice. Uplata bespovratnih sredstava može se vršiti u više rata.
Sredstva od kamata koja se ostvare u periodu od dana uplate zajma do prvog dana u narednom mesecu, posebno se evidentiraju i koriste za pokriće eventualnih razlika po godišnjim bilansima uspeha zajma, kao i drugih troškova zajma.
Bespovratna sredstva i sredstva ostvarena davanjem drugih vrednosti mogu se koristiti kao sredstva Fonda za privredni preporod.
Uvode se poreske olakšice i oslobođenja za davaoce bespovratnih sredstava, i to:
1. pravno lice ima pravo na umanjenje osnovice za plaćanje poreza iz dohotka (dobiti), za iznos datih novčanih sredstava;
2. radnici imaju pravo na oslobođenje na deo ličnog dohotka radnika ostvaren organizovanim radom izvan redovnog radnog vremena;
3. građanin ili pravno lice koje kupuje nepokretnost (stan, stambeni objekat, poslovnu prostoriju, zemljište), ima pravo na smanjenje osnovice za plaćanje poreza na promet nepokretnosti i prava do visine datih sredstava.
Uplatilac zajma, odnosno davalac drugih vrednosti, ili bespovratnih novčanih sredstava, obveznik poreza na ukupan prihod građana, ima pravo na umanjenje osnovice za obračun ovog poreza, za iznos uplaćenih sredstava, odnosno datih vrednosti.
Posebnim propisima utvrdiće se priznanja i druge pogodnosti za imaoce kupljenih obveznica po ovom zajmu.
Skupština Socijalističke Republike Srbije obrazovaće nadzorni odbor za praćenje realizacije zajma.
Članovi nadzornog odbora se biraju iz redova istaknutih ličnosti iz naučnog, privrednog i javnog života.
Radi obezbeđenja sredstava za finansiranje tekućih obrtnih sredstava i razvoja privrede, opštedruštvenih i zajedničkih potreba, Republika Srbija će izdati obveznice u iznosu od pet milijardi dinara.
Obveznice Republike glase na donosioca i mogu ih kupovati pravna i fizička lica.
Obveznice će se izdavati u apoenima od:
- 500 dinara
- 1.000 dinara
- 10.000 dinara.
Obveznice se izdaju i prodaju u toku 1991. godine, sa rokom dospeća za naplatu od 90, 180, 270 i 365 dana.
Na obveznice će se obračunavati i plaćati kamata u visini rasta cena na malo (inflacije) u periodu u kome je obveznica bila u tečaju, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, uvećanog za stimulativnu kamatnu stopu, i to:
- 2 procentna poena na obveznice sa rokom dospeća na naplatu od 90 dana;
- 3 procentna poena na obveznice sa rokom dospeća na naplatu od 180 dana;
- 4 procentna poena na obveznice sa rokom dospeća na naplatu od 270 dana;
- 5 procentnih poena na obveznice sa rokom dospeća na naplatu od 365 dana.
Isplata glavnice i kamate po izdatim obveznicama zastareva u roku od tri godine od dana dospeća za naplatu.
Obveznice će se prodavati po nominalnoj vrednosti sa upisanim datumom prodaje i dospeća na naplatu obveznice, kao i sa upisanim brojem dana od dana prodaje do dana dospeća za naplatu.
Prodaju obveznica i isplatu po njihovom dospeću obavljaće sve banke na teritoriji Republike Srbije i druge banke, sa kojom će Beogradska banka D.D. Beograd, zaključiti poseban ugovor.
Izdavanje obveznica i sve druge administrativne i tehničke poslove u ime i za račun Republike Srbije obavljaće Beogradska banka D.D. Beograd bez naknade uz naplatu stvarno nastalih troškova.
Ovlašćuje se republički sekretar za finansije da zaključi odgovarajući ugovor sa Beogradskom bankom, D.D. Beograd.
Sredstva od prodatih obveznica banke su dužne da u roku od tri radna dana prenesu na račun koji će odrediti Beogradska banka, D.D. Beograd.
Sa prenosom sredstava banke su dužne da dostave i kopiju dnevnika prodatih obveznica koji treba da sadrži: datum prodaje, serijski broj, broj komada prodatih obveznica, nominalnu vrednost i ukupan iznos.
Banke će na zahtev kupca izdati potvrdu o kupovini obveznice koja sadrži datum prodaje, serijski broj obveznice, nominalnu vrednost i ukupan iznos, na osnovu koje će kupac ostvarivati poreske i druge olakšice utvrđene ovim zakonom.
Kupci obveznica imaju prava na umanjene osnovice za obračun poreza na dobit i osnovice za obračun poreza na ukupan prihod građana.
Osnovice iz stava 1 ovog člana će se smanjiti:
- za 25 % iznosa kupljenih obveznica sa rokom dospeća 90 dana;
- za 50 % iznosa kupljenih obveznica sa rokom dospeća 180 dana;
- za 75 % iznosa kupljenih obveznica sa rokom dospeća 270 dana;
- za ceo iznos kupljenih obveznica sa rokom dospeća 365 dana.
Sredstva za isplatu dospelih obveznica, obezbeđuje Republika Srbija iz sredstava koja vrate korisnici.
Ovlašćuje se republički sekretar za finansije da po potrebi propiše bliža uputstva za primenu pojedinih odredaba ovog zakona.
Odredbe ovog zakona na osnovu Amandmana XXXIII tačka 2 podtačka 5 na Ustav Socijalističke Republike Srbije, primenjuju se na celoj teritoriji Republike.
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Socijalističke Republike Srbije".