UREDBAO UTVRĐIVANJU PROSTORNOG PLANA PODRUČJA INFRASTRUKTURNOG KORIDORA NIŠ - GRANICA REPUBLIKE MAKEDONIJE("Sl. glasnik RS", br. 77/2002) |
Utvrđuje se Prostorni plan područja infrastrukturnog koridora Niš - granica Republike Makedonije sa elementima regulacionog plana ( u daljem tekstu: Prostorni plan), koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Prostornim planom utvrđuju se osnove organizacije, korišćenja, uređenja i zaštite područja infrastrukturnog koridora, na delovima teritorija grada Niša i skupština opština Merošina, Doljevac, Gadžin Han, Leskovac, Vlasotince, Vladičin Han, Vranje, Bujanovac i Preševo.
Prostorni plan sastoji se iz tekstualnog dela i grafičkih prikaza, kao i elaborata regulacionog plana.
Za planove infrastrukturnih sistema, namene površina i zaštite prostora, grafički prikazi (referalne karte) izrađeni su u razmeri 1:100.000.
Grafičke prikaze izrađene u 14 primeraka iz stava 2 ovog člana, overava svojim potpisom ovlašćeni član Vlade Republike Srbije.
Elaborate regulacionog plana overava svojim potpisom ministar nadležan za poslove prostornog planiranja i urbanizma.
Prostorni plan se ostvaruje urbanističkim planovima, planovima i programima razvoja i propisima i opštim aktima donetim za njihovo sprovođenje.
Po jedan primerak grafičkih prikaza iz člana 3 stav 2 ove uredbe čuva se trajno u Vladi Republike Srbije, ministarstvu nadležnom za poslove saobraćaja i telekomunikacija, Skupštini grada Niša, skupštinama opština Merošina, Doljevac, Gadžin Han, Leskovac, Vlasotince, Vladičin Han, Vranje, Bujanovac i Preševo, a po dva primerka u ministarstvu nadležnom za poslove prostornog planiranja i urbanizma.
Studijska i dokumentaciona osnova na kojoj se zasniva Prostorni plan čuva se u ministarstvu nadležnom za poslove prostornog planiranja i urbanizma.
Pravo na neposredan uvid u grafičke prikaze iz člana 3 stav 2 ove uredbe imaju pravna i fizička lica, pod uslovima i na način koji bliže propisuje ministar nadležan za poslove prostornog planiranja i urbanizma.
Urbanistički planovi i projekti uskladiće se sa odredbama ove uredbe na način utvrđen ovim prostornim planom.
Planovi i programi razvoja koji se donose po posebnim propisima, propisi i drugi opšti akti uskladiće se sa odredbama ove uredbe u roku od dve godine od dana njenog stupanja na snagu.
Urbanistički planovi i projekti, planovi i programi razvoja doneti do dana stupanja na snagu ove uredbe, primenjuju se u delovima koji nisu u suprotnosti sa ovom uredbom.
Tekstualni deo Prostornog plana objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
PROSTORNI PLAN
PODRUČJA INFRASTRUKTURNOG KORIDORA NIŠ - GRANICA REPUBLIKE MAKEDONIJE
OPŠTI DEO
Prostorni plan područja infrastrukturnog koridora Niš-granica Republike Makedonije (u daljem tekstu: Prostorni plan) je dugoročni razvojni dokument koji se donosi za vremenski horizont do 2020. godine.
Prostorni plan je urađen u svemu prema Odluci o izradi Prostornog plana područja infrastrukturnog koridora Niš-granica Republike Makedonije ("Službeni glasnik RS", broj 5/2000) i "Programu izrade Prostornog plana područja infrastrukturnog koridora od Niša do granice Republike Makedonije" (u daljem tekstu: Program), koji je prihvaćen od strane Komisije za stručnu kontrolu prostornih planova Ministarstva građevina 1998. godine. Sadržaj i osnovna rešenja Prostornog plana usklađeni su sa odredbama Zakona o planiranju i uređenju prostora i naselja ("Službeni glasnik RS", br. 44/95, 23/96, 16/97 i 46/98), Zakona o Prostornom planu Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 13/96) i Pravilnika o sadržini i izradi prostornog plana ("Službeni glasnik RS", broj 1/99), kao i sa drugim propisima iz oblasti izgradnje, saobraćaja, vodoprivrede, životne sredine i dr.
Prostorni plan je zasnovan na rešenjima Prostornog plana Republike Srbije koja se odnose na ovaj infrastrukturni koridor, raspoloživoj informacionoj, studijskoj i tehničkoj dokumentaciji i na rezultatima istraživanja koja su obavljena u studijsko-analitičkoj fazi izrade Prostornog plana. Prilikom izrade Prostornog plana uzeta su u obzir planska rešenja drugih prostornih planova, kao i urbanističkih planova naselja obuhvaćenih planskim područjem. Tehnička dokumentacija za infrastrukturne sisteme u koridoru, koja je korišćena prilikom izrade Prostornog plana, bila je neujednačenog kvaliteta i različitog stepena detaljnosti. Zadovoljavajući kvalitet i potreban stepen detaljnosti (generalni-idejni-glavni projekt) imala je tehnička dokumentacija za koridor autoputa, što je bilo značajno za kvalitet ponuđenih planskih rešenja, s obzirom na prioritet izgradnje autoputa.
Planska rešenja Prostornog plana za koridor autoputa utvrđena su sa većim stepenom pouzdanosti u odnosu na koridore drugih magistralnih infrastrukturnih sistema (železničke pruge za velike brzine, gasovoda i dr.). Nakon dovođenja studijske i tehničke dokumentacije tih sistema do nivoa generalnog, odnosno idejnog projekta, po ukazanoj potrebi doneće se odgovarajuće izmene i dopune Prostornog plana, uključujući i razradu na nivou regulacionog plana za magistralne infrastrukturne sisteme u koridoru, prema prioritetima izgradnje.
Prostorni plan sadrži (Knjiga I): opšte i posebne ciljeve, dugoročna planska rešenja za organizaciju, uređivanje i zaštitu planskog područja infrastrukturnog koridora, mere i smernice za primenu i ostvarivanje planskih rešenja, kao i grafičke iskaze Prostornog plana, i to: referalnu kartu 1 "Položaj infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru", referalnu kartu 2 "Plan namene površina", referalnu kartu 3 "Uslovi, ograničenja i mere zaštite" i tematsku kartu 1 "Plan putne mreže". Sastavni deo Prostornog plana činiće razrada na nivou regulacionog plana za koridore autoputa i drugih magistralnih infrastrukturnih sistema (Knjiga II). Dokumentaciona osnova Prostornog plana (Knjiga III) sadrži: izvode iz Prostornog plana Republike Srbije i drugih relevantnih razvojnih dokumenata; analize i dijagnoze stanja; prognoze; planske iskaze kao i obrazloženja planskih rešenja; podatke, uslove i druga dokumenta iz procedure pripremanja, javnog uvida i stručne rasprave i stručne kontrole Prostornog plana sa odgovarajućim grafičkim prikazima, kao i drugu dokumentaciju na kojoj je zasnovan Prostorni plan.
Prostorni plan područja infrastrukturnog koridora Niš - granica Republike Makedonije obuhvata područje magistralnog infrastrukturnog koridora utvrđenog Prostornim planom Republike Srbije.
Prostornim planom obuhvaćeni su:
1) magistralni infrastrukturni koridor - sa postojećim i planiranim magistralnim infrastrukturnim sistemima i njihovim zaštitnim pojasima: autoput E-75 (M-1), pruga za velike brzine E-85, gasovod i optički kabl sa vodotokom Južne Morave; i pratećim objektima i sadržajima (čvorišta, terminali, uslužni sadržaji i drugi objekti u funkciji magistralnih infrastrukturnih sistema);
2) prateći alternativni infrastrukturni sistemi - alternativni putni pravac (bez naplate putarine) autoputa E-75;
3) zona uticaja koridora - obuhvaćen prostor između pojedinih i zona širine od 1 do 5 km od krajnjeg magistralnog infrastrukturnog sistema, koji su u fizičkoj i funkcionalnoj vezi sa koridorom od Niša (Trupale) do granice Republike Makedonije, izuzev na području Generalnog urbanističkog plana Niša gde se obuhvat Prostornog plana svodi na mrežu koridora magistralnih infrastrukturnih sistema.
Područje Prostornog plana obuhvata prostor površine oko 1.200,0 km2 i dužine od oko 160,0 km na delu teritorije:
1) GRADA NIŠA: cele katastarske opštine Lalinac, Sečanica, i Mramor i delove katastarskih opština Trupale, Popovaca, Medoševa, Krušce, Čokot, Donje Međurovo, Gornje Međurovo, Pasi Poljana i Novo Selo koji se nalaze na području Generalnog urbanističkog plana Niša;
2) OPŠTINE MEROŠINA: cele katastarske opštine Aleksandrovo, Balajnac i Batušinac;
3) OPŠTINE DOLJEVAC: cele katastarske opštine Belotinac, Knežica, Čapljinac, Malošište, Perutina, Orljane, Klisura, Doljevac, Čečina, Kočane, Rusna i Pukovac;
4) OPŠTINE GADŽIN HAN: celu katastarsku opštinu Toponica;
5) OPŠTINE LESKOVAC: cele katastarske opštine Draškovac, Brestovac, Kutleš, Lipovica, Grdanica, Razgojna, Čekmin, Čifluk Razgojnski, Brejanovce, Donja Lakošnica, Pečenjevce, Kaštavar, Živkovo, Priboj, Zalužnje, Drćevac, Bogojevce, Zlokućane, Grajevce, Jelašnica, Navalin, Velika Biljanica, Gornja Slatina, Donja Slatina, Kumarevo, Bobište, Mala Biljanica, Manojlovce, Vinarce, Leskovac, Bratmilovce, Mrštane, Donje Krajince, Gornje Krajince, Zloćudovo, Badince, Nomanica, Žižavica, Donji Bunibrod, Gornji Bunibrod, Rudare I, Guberevce, Mala Grabovnica, Velika Grabovnica, Dobrotin, Mala Kopašnica, Selo Grdelica, Velika Kopašnica, Varoš Grdelica, Dedina Bara, Bojišina, Boćevica, Palojce, Oraovica, Bistrica, Graovo, Ličin Dol, Krpejce, Koraćevac, Predejane, Predejane selo, Bričevlje i Suševlje;
6) OPŠTINE VLASOTINCE: cele katastarske opštine Stajkovce, Gložane i Prilepac;
7) OPŠTINE VLADIČIN HAN: cele katastarske opštine Mrtvice, Repište, Garinje, Kopitarce, Džep, Tegovište, Urvič, Letovište, Manajle, Dupljane, Ružić, Kržince, Balinovce, Kalimance, Prekodolce, Vladičin Han, Repince, Suva Morava, Polom, Dekutince, Lepenica, Bačvište, Gramađe, Stubal, Vrbovo, Priboj i Mazarić;
8) OPŠTINE VRANJE: cele katastarske opštine Panevlje, Prevalac, Moštanica, Korbevac, Bresnica, Bujkovac, Vranjska Banja, Ranutovac, Kumarevo, Suvi Dol, Toplac, Ćukovac, Dulan, Tibužde, Zlatokop, Ribnice, Lukovo, Gornji Neradovac, Donji Neradovac, Kupinince, Donje Trebešinje, Pavlovac, Rataje I, Aleksandrovac, Crni Lug, Ristovac, Davidovac i Donji Vrtogoš i deo katastarske opštine Vranje;
9) OPŠTINE BUJANOVAC: cele katastarske opštine Karadnik, Rakovac, Žbevac, Krševica, Ljiljance, Žuželjica, Božinjevac I, Levosoje, Bujanovac, Borovac, Oslare, Gramada, Vrban, Letovica, Samoljica, Negovac, Biljača i Bratoselce, i
10) OPŠTINE PREŠEVO: cele katastarske opštine Rajince, Crnotince, Bukurevac, Buštranje, Oraovica, Preševo, Žujince, Reljan, Golemi Dol, Aliđerce, Strezovce, Čukarka, Miratovac, Cakanovac, Trnava i Norča.
Granica područja Prostornog plana definisana je granicama katastarskih opština ili geografskim granicama (put, reka i sl.) na teritoriji katastarske opštine i prikazana na referalnim kartama Prostornog plana i opisno.
Utvrđuje se sledeća granica Prostornog plana:
1) severna granica - od preseka katastarskih opština Sečanica i Dudalajce na granici teritorija grada Niša i opštine Merošina na zapadu i poklapa se sa severnom granicom katastarskih opština Sečanica i Trupale do preseka sa područjem Generalnog urbanističkog plana Niša;
2) zapadna granica - od preseka granica teritorija grada Niša i opštine Merošina; u pravcu juga poklapa se sa granicom područja Generalnog urbanističkog plana Niša i opštine Merošina sve do katastarske opštine Aleksandrovo, kada prelazi na teritoriju opštine Merošina i poklapa se sa granicom katastarskih opština Balajnac i Batušnica; na teritoriji opštine Doljevac poklapa se sa granicom katastarskih opština Čapljinac, Orljane, Doljevac, Kočane i Pukovac; na teritoriji opštine Leskovac poklapa se sa granicom katastarskih opština Draškovac, Kutleš, Čekmin, Pečenjevce, Kaštavar, Priboj, Zalužnje, Vinarce, Leskovac, Rudare, Gornji Bunibrod, Guberevac, Mala Grabovnica, Velika Grabovnica, Velika Kopašnica i Oraovica; na teritoriji opštine Vladičin Han poklapa se sa granicom katastarskih opština Mrtvica, Tegovište, Urvič, Letovište, Balinovce, Kalimance, Repince, Suva Morava, Lepenica, Bačvište, Stubal, Priboj i Mazarić; na teritoriji opštine Vranje poklapa se sa granicom katastarskih opština Moštanica, Bresnica, Ranutovac, Suvi Dol do puta M-1; nastavlja uz put M-1 (na udaljenosti 100 m od osovine puta) do granice katastarske opštine Ribnica; dalje se poklapa sa granicom katastarskih opština Ribnica, Gornji Neradovac, Donji Neradovac, Pavlovac i Donji Vrtogoš; na teritoriji opštine Bujanovac poklapa se sa granicom katastarskih opština Karadnik, Rakovac, Bujanovac, Levosoj, Oslare, Nesalce, Vrban i Letovica; na teritoriji opštine Preševo poklapa se sa granicom katastarskih opština Rajince, Crnotince, Donja Šušaja, Oraovica, Preševo, Norča i Trnava i sa državnom granicom prema Republici Makedoniji;
3) južna granica - poklapa se sa državnom granicom SR Jugoslavije i Republike Makedonije na teritoriji opštine Preševo od preseka granice katastarskih opština Strezovica i Slavujevac, do preseka granica katastarskih opština Kurbalije i Trnava, i
4) istočna granica - od proseka granica Generalnog urbanističkog plana Niša i severne granice katastarske opštine Trupale i poklapa se sa granicom Generalnog urbanističkog plana Niša do granice sa opštinama Doljevac i Merošina na jugu, a na području Generalnog urbanističkog plana Niša sa granicom koridora pojedinih magistralnih infrasturkturnih sistema; na teritoriji opštine Doljevac poklapa se sa granicom katastarskih opština Belotinac, Knežica, Malošište i Rusna; na teritoriji opštine Gadžin Han poklapa se sa granicom katastarske opštine Toponica; na teritoriji opštine Leskovac poklapa se sa granicom katastarskih opština Grdanica, Razgojna, Lakošnica, Drćevac, Zlokućane, Grajevce, Jelašnica, Velika Biljanica, Gornja Slatina, Donja Slatina, Manojlovce i Donje Krajince; na teritoriji opštine Vlasotince poklapa se sa granicom katastarskih opština Stajkovce, Gložane i Prilepac; nastavlja na teritoriji opštine Leskovac i poklapa se sa granicom katastarskih opština Guberevac, Dobrotin, selo Grdelica, Dedina Bara, Palojce, Ličin Dol, Krpejce, Predejane Selo, Bričevlje i Suševlje; na teritoriji opštine Vladičin Han poklapa se sa granicom katastarskih opština Garinje, Kopitarce, Džep, Ružić, Prekodolce, Vladičin Han, Polom, Dukatince, Gramađe i Vrbovo; na teritoriji opštine Vranje poklapa se sa granicom katastarskih opština Panevlje, Korbevac, Bujkovac, Vranjska Banja, Toplac, Tibužde, Donje Trebešinje, Aleksandrovac, Crni Lug i Ristovac; na teritoriji opštine Bujanovac poklapa se sa granicom katastarskih opština Kruševica, Žbevac, Ljiljance, Žuželjica, Bujanovac, Borovac, Samoljica, Negovac i Biljača; na teritoriji opštine Preševo poklapa se sa granicom katastarskih opština Buštranje, Reljan, Golemi Do, Aliđerce, Strezovce, sve do granice SR Jugoslavije sa Republikom Makedonijom.
Područje Prostornog plana prikazano je na preglednoj karti u prilogu.
Granice koridora pojedinih magistralnih infrastrukturnih sistema utvrđuju se razradom planskih rešenja Prostornog plana na nivou regulacionog plana za trasu, objekte i sadržaje u zaštitnom pojasu tih sistema.
Prostorni plan sadrži smernice i preporuke za usmeravanje razvoja i planiranje korišćenja, organizacije i izgradnje prostora u okruženju infrastrukturnog koridora (u daljem tekstu: područje Južne Srbije). Područje Južne Srbije obuhvata funkcionalna područja Niša, Prokuplja, Leskovca, Vranja i Gnjilana ukupne površine od oko 8.000,0 km2, koja su utvrđena Prostornim planom Republike Srbije.
3. Osnovni ciljevi i zadaci Prostornog plana
Osnovni ciljevi dugoročnog razvoja, korišćenja i uređenja područja Prostornog plana su:
1) obezbeđenje prostornih uslova za izgradnju, rekonstrukciju, opremanje i funkcionisanje autoputa E-75 i drugih magistralnih infrastrukturnih sistema u koridoru;
2) utvrđivanje optimalnog razmeštaja aktivnosti, fizičkih struktura i stanovništva na području Prostornog plana, uz uvažavanje ekonomskih, tehničko-tehnoloških, ekoloških i prostorno-funkcionalnih kriterijuma, i
3) obezbeđenje uslova za dalje funkcionisanje postojećih proizvodnih kapaciteta, naselja i magistralnih saobraćajnih sistema koji se nalaze u blizini magistralnog infrastrukturnog koridora (u daljem tekstu: Infrastrukturni koridor).
Osnovni zadatak je da se planskim koncepcijama, rešenjima i smernicama za njihovu primenu obezbedi:
1) saobraćajna (fizička), ekonomska i socijalna integracija pojedinih regionalnih i subregionalnih celina na području Južne Srbije, kao i Republike u celini;
2) usmeravanje efekata ciljnog i tranzitnog saobraćaja na razvoj lokalnih zajednica (gradova i opština);
3) usmeravanje uticaja Infrastrukturnog koridora na procese urbanizacije, razvoj urbanih centara i sistema naselja i ublažavanje demografskog pražnjenja područja Južne Srbije;
4) usmeravanje uticaja Infrastrukturnog koridora na pojedine delatnosti (poljoprivredu, industriju, turizam i dr.);
5) relativizaciju razvojnih, fizičkih (prostornih) i ekoloških konflikata između infrastrukturnih sistema i neposrednog okruženja;
6) usklađivanje trasa saobraćajnih i drugih magistralnih infrastrukturnih sistema u koridoru;
7) stvaranje preduslova (tehničko-tehnoloških, prostorno-funkcionalnih i dr.) za usklađeno funkcionisanje svih infrastrukturnih sistema, i
8) utvrđivanje smernica za izradu novih i reviziju postojećih prostornih i urbanističkih planova na području Prostornog plana; izradu i donošenje drugih planova, programa i tehničke dokumentacije.
Radi sprovođenja osnovnih ciljeva i zadataka ovog prostornog plana izbor trasa za pojedine magistralne infrastrukturne sisteme Infrastrukturnog koridora zasnivaće se na sledećim principima:
1) položaju trasa infrastrukturnih sistema na najkraćem mogućem pravcu između dva odredišta;
2) obezbeđenju minimalnog rastojanja između paralelnih magistralnih i drugih infrastrukturnih sistema u koridoru, radi zaštite i racionalnog korišćenja poljoprivrednog i građevinskog zemljišta;
3) razmeštaju magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru kojim se broj premošćavanja vodotoka i depresija i međusobnog ukrštanja svodi na najmanju moguću meru, s tim da je za magistralne infrastrukturne sisteme sa značajnim tehničko-tehnološkim i lokacijskim zahtevima (autoput i železnička pruga) poželjan razmeštaj duž iste obale vodotoka;
4) za nove trase poželjno je, gde to uslovi dozvoljavaju, koristiti postojeće trase infrasturkturnih sistema;
5) definisanju položaja trasa infrastrukturnih sistema koji je bezbedan od dejstva velikih voda i vodotoka i ne ugrožava objekte u zaleđu od štetnog dejstva unutrašnjih voda;
6) definisanju položaja trasa infrastrukturnih sistema koji obezbeđuje zaštitu i očuvanje prirodnih resursa i vrednosti i nepokretnih kulturnih dobara;
7) optimalna distanca trase je ona koja omogućuje dobru pristupačnost postojećih naselja, uz izbegavanje izmeštanja delova naselja za potrebe izgradnje infrastrukturnih sistema i otklanjanje negativnih uticaja koridora na integrisanost, kvalitet života i životne sredine naselja;
8) izgradnjom magistralnih infrastrukturnih sistema, po mogućstvu, poboljšati dostupnost i kvalitet lokalne mreže, i
9) izgradnjom infrastrukturnih sistema u koridoru i opremanjem koridora servisnim, turističkim i drugim uslužnim sadržajima omogućiti lokalnim zajednicama /opštinama/ kroz koje prolazi koridor određene podsticaje za razvoj.
ZNAČAJ I FUNKCIJA INFRASTRUKTURNOG KORIDORA ZA INTEGRACIJU PROSTORA
1. Značaj infrastrukturnog koridora za integraciju prostora
Ekonomska integracija Evrope odvija se, između ostalog, kroz modernizaciju i usklađivanje sistema komunikacija. Saobraćaj visokog kvaliteta neophodna je za međunarodnu razmenu robe, za poslovna putovanja i napredak međunarodnog turizma. Brzina vožnje predstavlja značajan činilac za povećanje efikasnosti saobraćaja, odnosno smanjivanje vremena trajanja putovanja. Iz tih razloga razvoj transporta uključen je u četiri prioritetne privredne grane Evropske Unije. Planovima razvoja Panevropske saobraćajne mreže utvrđen je multimodalni saobraćajni koridor "10" (Salzburg-Ljubljana-Zagreb-Beograd-Niš-Skoplje-Veles-Solun) sa dva kraka Budimpešta-Novi Sad-Beograd ("10.b") i Niš-Pirot -Sofija ("10.a") u funkciji integrisanja saobraćajnog sistema Centralne i Istočne Evrope. Infrastrukturni koridor od Niša (Trupale) do granice Republike Makedonije, koji je obuhvaćen ovim prostornim planom, pripada multimodalnom saobraćajnom koridoru "10".
Središnji položaj Republike Srbije na Balkanskom poluostrvu i u srednjem Podunavlju omogućava intenzivnije povezivanje i uključivanje u međunarodnu podelu rada. U prostorno-funkcionalnom, a posebnu razvojnom potencijalu, Dunavsko-savska i Moravska osovina predstavljaju tzv. krst-koncentracije, odnosno polarizacije razvoja.
Intenziviranjem veza, na osnovu povoljnog geografsko-saobraćajnog položaja, sa zemljama Centralne i Zapadne Evrope, kao i sa zemljama Južne i Istočne Evrope, odnosno unapređivanjem i razvijanjem tranzitnih i posredničkih funkcija između Evrope i Azije, Republika Srbija ima mogućnosti da racionalno i efikasno iskoristi svoj položaj.
Dolina Morave, odnosno Južne Morave i dolina Zapadne Morave predstavljaju po položaju, fizičko-geografskim uslovima, privrednoj razvijenosti i drugim odlikama osnovne zone-osovine razvoja u Srbiji. Izgradnja Infrastrukturnog koridora, u prvom redu, doprineće bržem razvoju regionalnih i predeonih celina koje se neposrednije vezuju za ovaj koridor, odnosno saobraćajnoj i privrednoj integraciji sa ukupnim prostorom Srbije. Istog značaja je očekivani doprinos privrednom razvoju i integraciji regionalnih i predeonih celina koje nisu u neposrednom okruženju Infrastrukturnog koridora.
U prvom slučaju reč je o predelima zapadno i istočno od Infrastrukturnog koridora, uslovno Južne Srbije, odnosno južnih i jugoistočnih delova Srbije: Toplici, leskovačkoj i vranjskoj kotlini, Zaplanju, vlasinskom kraju, Krajištu, predelu gornje Pčinje (Trgovištu i okolini). Sa izuzetkom razvijenijih privrednih i urbanih centara Vranja, Leskovca i Prokuplja i njihove neposredne okoline, radi se o predeonim celinama koje su među najnerazvijenijim u Srbiji. Uz druge mere i programe, njihovo saobraćajno integrisanje u prostor Srbije smatra se jednim od glavnih preduslova bržeg privrednog i socijalnog razvoja. Uslov za ostvarivanje tog cilja, odnosno za postizanje većih pozitivnih efekata uticaja Infrastrukturnog koridora na pomenute predele, je poboljšanje ili izgradnja regionalne saobraćajne mreže koja ove predele povezuje sa koridorom.
Za ukupni razvoj pomenutih celina i integraciju prostora Srbije od značaja je što se koridorom ostvaruju povoljnije veze južne i jugoistočne Srbije sa drugim regionima Srbije: osovinom zapadne Morave, Šumadijom, zapadnom Srbijom, Timočkom Krajinom i Kosovom. U današnjoj situaciji, saobraćajne veze južne i jugoistočne Srbije sa ovim celinama su neefikasne i saobraćajno, u izvesnom smislu, "smaknute". Izgradnjom Infrastrukturnog koridora poboljšaće se veze našeg istočnog Podunavlja sa južnom Srbijom i Makedonijom, pod uslovom rekonstrukcije i izgradnje timočkog koridora Đerdap II (Prahovo)- Niš, sa planskom idejom da Srbija, pored razvojne zone Novi Sad-Beograd, Smederevo na Dunavu, razvija privredno i saobraćajno značajnu zonu u timočkom Podunavlju (Kladovo-Prahovo), kao bližu Crnom moru (Istočnoj Evropi).
Izgradnja Infrastrukturnog koridora doprineće jačanju saobraćajnog značaja Niša, koji je u tom pogledu već sada drugi po rangu u SR Jugoslaviji, a preko toga i jačanju privrednih i drugih funkcija Niša. Uz pozitivan uticaj na razvoj centara u Južnoj Srbiji - Vranja, Leskovca i većeg broja manjih gradova, izgradnja ovog koridora doprineće ostvarivanju ciljeva Prostornog plana Republike Srbije i ukupne strategije razvoja Srbije:
1) smanjenju negativnih tendencija u demografskim kretanjima u Južnoj Srbiji;
2) smanjenju migracija stanovništva iz ovih krajeva, posebno imajući u vidu da su južna i jugoistočna Srbija među najznačajnijim ishodištima migracija, i
3) smanjenju procesa metropolizacije Srbije, uz brži razvoj Niša, regionalnih centara i manjih gradova u regionalnim celinama istočno i zapadno od koridora.
U Infrastrukturnom koridoru Prostornim planom Republike Srbije utvrđeni su sledeći magistralni infrastrukturni sistemi na pravcu Niš - granica Republike Makedonije:
1) autoput E-75 (M-1), kojim se zamenjuje postojeći dvotračni magistralni put M-1;
2) železnička pruga za velike brzine E-85, kojom se modernizuje postojeća pruga;
3) magistralni optički kabl, kojim se zamenjuje postojeći koaksialni kabl;
4) magistralni gasovod;
5) postojeći dalekovodi 220 kV i planirani dalekovod 400 kV, i
6) objekti zaštite od voda - odbrambeni nasipi;
dok je za hidroenergetski i plovidbeni sistem "Velika Morava" utvrđena potreba daljeg istraživanja, kako bi se utvrdile realne mogućnosti i uslovi njegove realizacije.
Kako u daljoj budućnosti, posle horizonta ovog prostornog plana, postoji mogućnost da se sadašnje delimično regulisano korito reke Morave zameni plovnim kanalom višenamenske funkcije, planska rešenja za magistralni drumski i železnički saobraćaj prilagođena su prostornim zahtevima za realizaciju tog plovnog kanala.
Ovim prostornim planom nije u celini obuhvaćen koridor planiranog dalekovoda 400 kV, koji je na najvećem delu pravca udaljen više desetina kilometara od magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru.
Na području Prostornog lana nalaziće se koridor istočnoevropske biciklističke transferzale broj 11, čiji će položaj biti definisan odgovarajućim urbanističkim planom.
2. Značaj i funkcija pojedinih infrastrukturnih sistema u koridoru za integraciju prostora
2.1. Značaj i funkcija autoputa E-75
Magistralni putni pravac M-1 Beograd-Niš-Leskovac-Vranje- granica Republike Makedonije, sa magistralnim putem M-22 Subotica-Novi Sad-Beograd, čini centralni saobraćajni koridor od najvećeg značaja za međunarodno povezivanje Srbije i SR Jugoslavije. Pružanje ova dva puta istovremeno se poklapa sa trasom međunarodnog puta E-75, koji predstavlja okosnicu sistema Transevropskog autoputa (TEM) na pravcu sever-jug i Panevropskog saobraćajnog koridora "10" odnosno kraka "10.b". Na zapadu ovaj pravac je povezan sa postojećom mrežom evropskih auto-puteva, a na jugu i istoku oslanja se na evropsku mrežu puteva, kao i mrežu puteva Bliskog istoka, Azije i Severne Afrike.
U okviru osnovne mreže evropskih (E) puteva, planirani magistralni putni pravci omogućiće povezivanje autoputa-E75 preko:
1) pravca Beograd - granica Rumunije (E-70) sa Istočnom Evropom;
2) Zapadno-moravskog pravca (E-761) sa središnjom i zapadnom Srbijom i pravcem Beograd-Južni Jadran, i
3) pravca Niš-Priština-Peć-Čakor (granica Republike Crne Gore) sa Kosovom, Metohijom i Crnom Gorom.
Značaj magistralnog putnog pravca na deonici od Niša do Republike Makedonije i obezbeđenja ekonomičnijeg, efikasnijeg i bezbednijeg transporta porastao je sa: (a) ulaskom Grčke u članstvo Evropske Unije i intenziviranjem saobraćajnih tokova i privredne razmene između Grčke i ostalih zemalja članica; i (b) povećanjem ekonomske, kulturne i drugih vidova saradnje Republike Srbije sa Republikom Makedonijom i Grčkom i rastućim interesom za izlazak Srbije na Mediteran preko Grčke i korišćenjem međunarodne luke Solun.
Primarna funkcija autoputa E-75 od Niša (Trupale) do Republike Makedonije je obezbeđenje putne saobraćajnice velikog kapaciteta i visokog nivoa saobraćajne usluge za zadovoljenje očekivanih saobraćajnih tokova, dok je sekundarna funkcija neposredni podsticaj za razvoj područja i saobraćajno povezivanje u zoni uticaja planiranog autoputa. Kako je realizacija planiranog autoputa od Niša do granice Republike Makedonije moguća jedino uz angažovanje tzv. koncesionog kapitala, to su planirani saobraćajni tokovi na ovom putnom pravcu bazirani, u prvom redu, na očekivanom daljinskom tranzitnom saobraćaju, uz ostvarenje maksimalnih komercijalnih efekata u što kraćem periodu.
2.2. Značaj i funkcija pruge za velike brzine E-85
Panevropskom mrežom pruga za velike brzine, koje bi mogle da dostignu i premaše 300 km/h predviđeno je povezivanje velikih gradskih centara Evrope, zadovoljenje velike tražnje za mobilnošću i poboljšanje konkurentske sposobnosti železničkog u odnosu na druge vidove saobraćaja, uz poboljšanje efikasnosti, bezbednosti, ekonomičnosti i očuvanja životne sredine. Mrežu će činiti: železničke pruge osposobljene za saobraćaj vozova sa brzinama 250 km/h, postojeće pruge koje mogu da se osposobe za brzine vožnje 200 km/h i pojedine značajne postojeće pruge koje povezuju i napajaju mrežu, a koje nije moguće racionalno rekonstruisati za brzine veće od 160 km/h. Železnička pruga za velike brzine u koridoru "10" imaće poseban značaj za omogućavanje odvijanja železničkog saobraćaja sa ogromnim gravitacionim područjem preko teritorije Republike Srbije i najracionalnijeg načina za njeno povezivanje sa svim delovima Evrope, Bliskog i Dalekog istoka.
Prostornim planom Republike Srbije utvrđena je pruga za velike brzine na pravcu Niš-Preševo-granica Republike Makedonije (E-85) i njeno povezivanje sa planiranim prugama za velike brzine Niš-Dimitrovgrad-granica Bugarske (E-70), Niš-Beograd (E-85 i E-70), Beograd-Novi Sad-Subotica-granica Mađarske (E-85) i Beograd-Šid-granica Hrvatske koje su sve u sastavu koridora "10", kao i sa planiranom prugom za velike brzine Beograd-Pančevo-granica Rumunije (E-66).
Osnovni ciljevi modernizacije pruge E-85 od Niša do granice Republike Makedonije su da: (a) svojim tehničkim i drugim elementima udovolji evropskim zahtevima za saobraćajem vozovima velikih brzina; i (b) u potpunosti zadovolji potrebe domaćeg, u prvom redu mešovitog saobraćaja.
Pruga će, pored opštih uslova za uređenje Infrastrukturnog koridora, ispuniti i sledeće uslove: (a) gradiće se kao dvokolosečna i elektrificirana, sa brzinom vožnje od 200 km/h; i (b) u najvećoj mogućoj meri koristiće se postojeći koridor pruge i rešenja prilagoditi osnovnim principima za izbor trasa infrastrukturnih sistema u koridoru utvrđenim ovim prostornim planom.
2.3. Značaj i funkcija vodoprivrednih sistema
Razvoj naselja i privrede i razmeštaj infrastrukturnih sistema na području Prostornog plana usklađivaće se sa zahtevima sistema zaštite od voda, korišćenja voda i zaštite voda i uslovima za realizaciju, Prostornim planom Republike Srbije, utvrđenim vodoprivrednim rešenjima, i to:
1) Donje-južnomoravskog i Gornje-južnomoravskog regionalnog sistema za snabdevanje stanovništva vodom, i
2) Južnomoravskog sistema korišćenja, uređenja i zaštite rečnih voda;
koji se najvećim delom prostiru van područja Prostornog plana.
Prioritet u zaštiti resursa voda i realizaciji vodoprivrednih sistema iz prethodnog stava imaće:
1) razvoj objekata za korišćenje voda u Infrastrukturnom koridoru i njihova zaštita u okviru regionalnih sistema za snabdevanje stanovništva vodom; kao i očuvanje izvorišta visokokvalitetne podzemne vode, primenom posebnih mera zaštite u realizaciji planiranih infrastrukturnih sistema, aktivnosti i funkcija i izborom trasa pojedinih magistralnih infrastrukturnih sistema izvan neposredne i uže zone zaštite izvorišta;
2) uređivanje režima malih voda i prečišćavanje otpadnih voda u sklopu rešenja Južnomoravskog sistema korišćenja, uređenja i zaštite rečnih voda, radi obezbeđenja propisane kategorije vodotoka, a posebno najuzvodnijih deonica osnovnog toka reke i pritoka. Prioritet će imati rešavanje problema prečišćavanja otpadnih voda fabrike celuloze u Vladičinom Hanu, i
3) izgradnja linijskih sistema, pored postojećih 100 km nasipa duž Južne Morave, i upravljanje akumulacionim prostorima radi obezbeđenja adekvatne zaštite od poplava na većim vodotocima u okviru Južnomoravskog sistema korišćenja, uređenja i zaštite rečnih voda, realizacija planiranih radova na nezavršenim deonicama, deonicama sa višim stepenom zaštite i sl.
Razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana ispoštovaće se sledeći uslovi:
1) optimalno rešenje trasa novih infrastrukturnih sistema i definisanje odgovarajućih mera i prioriteta na postojećim i novim objektima zaštite od vode, baziraće se na analizi postojećeg stanja i urezima vode za merodavne velike vode Južne Morave i pritoka. Na osnovu sadašnjeg stanja vodnog zemljišta rezervisaće se vodno zemljište za buduće stanje realizacije planiranih magistralnih saobraćajnih infrastrukturnih sistema;
2) za planirane trase i objekte magistralnih infrastrukturnih sistema utvrdiće se neophodne kasete i definisati prostorni uslovi i mere za odbranu od spoljnih i unutrašnjih voda predmetnih kaseta;
3) definisaće se mesta svih vodoprivrednih objekata koji imaju odgovarajuća tehnička uslovljavanja i ograničenja u odnosu na akvatorije (vodozahvati, ispusti upotrebljenih voda, regulacioni objekti, itd.), tako da se rešenja trase i objekata novih infrastrukturnih sistema usklade sa tim zahtevima vodoprivrednih sistema, i
4) očuvaće se u neporemećenom radnom stanju vodomerne stanice i druge instalacije za monitoring i praćenje vodnih režima.
2.4. Ideja o izgradnji plovnog puta Dunav-Egejsko more
Prostornim planom Republike Srbije nije predviđena izgradnja plovnog puta na deonici od Niša do granice Republike Makedonije do 2010., odnosno 2020. godine.
Uslove za proveru, razradu i realizaciju ideje o izgradnji plovnog puta i njegovom povezivanju i uklapanju u mrežu evropskih magistralnih kanala preko kanala "Rajna-Majna-Dunav", opredeliće kretanje robnog prometa između Zapadne, Srednje i Istočne Evrope, obim učešća (bruto tona) i konkurentnost rečnog u odnosu na ostale vidove saobraćaja u multimodalnom saobraćajnom koridoru "10".
Ovim prostornim planom, na osnovu rezultata dosadašnjih istraživanja nije moguće utvrditi plansko rešenje, već se rezerviše prostor potencijalnog koridora plovnog puta. Opredeljenje ovog prostornog plana je da se obezbede minimalni prostorni uslovi za plovnost Morave posle horizonta plana, odnosno posle 2020. godine. Prostornim planom utvrđuju se pravila za usaglašavanje razmeštaja i položaja trasa najznačajnijih i najskupljih magistralnih infrastrukturnih sistema u koridoru - autoputa E-75 i pruge za velike brzine E-85, sa položajem potencijalnog koridora plovnog puta (prema idejnom rešenju profila plovnog puta iz 1973. godine).
2.5. Značaj i funkcija magistralnih optičkih kablova
Prostornim planom Republike Srbije planirana je izgradnja optičkih kablova na svim magistralnim pravcima kako bi se prevaziđeni tehnološki sistemi zamenili novim i jeftinijim tehnologijama i uveli u mesne mreže, radi formiranja širokopojasne ISDE (digitalne mreže integrisanih usluga) na teritoriji Republike.
Jedan od najznačajnijih međunarodnih magistralnih pravaca granica Mađarske-Subotica-Novi Sad-Beograd-Niš-granica Republike Makedonije biće kompletiran izgradnjom planiranih optičkih kablova na deonici Niš-Leskovac-Vranje-granica Republike Makedonije.
Postojeći analogni sistem od 3600 kanala i digitalni sistem protoka 140 Mb/s po koaksialnom kablu na relaciji Niš-Skoplje biće proširen optičkim kablom i digitalnim sistemima protoka 622 Mb/s i 2,5 GB/s (odnosno 7560 i 30.240 kanala respektivno). Time će se omogućiti, uz odgovarajuće ekonomske efekte, znatno povećanje TT kapaciteta našeg terminalnog i tranzitnog međunarodnog saobraćaja i postići sledeći osnovni ciljevi razvoja telekomunikacionih usluga:
1) povezivanje međunarodne centrale Niš sa Makedonijom i Grčkom, radi otvaranja pravca prema jugoistoku;
2) omogućenje udvostručenja broja priključaka tokom narednih deset godina, radi obezbeđenja priključaka za sve privredne subjekte i ustanove, a naročito u turističkim, brdsko-planinskim i nerazvijenim područjima;
3) zamena dotrajale opreme i modernizacija postojeće mreže, i
4) stvaranje jedinstvene telekomunikacione mreže različitih korisnika i novih telekomunikacionih usluga (kablovska televizija, video signali i dr.).
2.6. Značaj i funkcija razvodnog gasovoda
Prostornim planom Republike Srbije snabdevanje područja Južne Srbije gasom predviđeno je putem novog razvodnog gasovoda Niš-Leskovac-Vranje-Bujanovac-Preševo sa mogućnošću povezivanja sa sistemom Republike Makedonije.
U Infrastrukturnom koridoru izgrađena je deonica razvodnog gasovoda MG-11 od Niša (glavni razdelni čvor-GRČ "Niš 1"-teme TO) do odvajanja za pravac Prokuplje (GRČ "Leskovac"-teme T29) dužine preko 22 km, prečnika 508 mm i radnog pritiska do 50 bara, koji je zajednička deonica za pravce Prokuplje-Priština i Leskovac-Vranje.
Položaj trasa deonice razvodnog gasovoda MG-11 zapadno od autoputa E-75 na teritoriji grada Niša (do temena T18), postojeće železničke pruge Niš-Leskovac i planirane pruge za velike brzine usklađeni su sa principima razmeštaja infrastrukturnih sistema utvrđenim Prostornim planom.
Ovim prostornim planom utvrđen je koridor razvodnog magistralnog gasovoda od Niša do glavne merno-regulacione stanice "Leskovac", dok je na pravcu od Leskovca do Republike Makedonije dat kao potencijalni koridor, koji će biti preciznije utvrđen po obavljanju neophodnih istraživanja i verifikaciji generalnog projekta.
Osnovni potrošači gasa (industrija i široka potrošnja) u Infrastrukturnom koridoru, posle Niša, su: Leskovac, Vranje, Vladičin Han i Surdulica, za koje je planirani razvodni gasovod dimenzionisan sa potrošnjom od 78,6 miliona m3 gasa godišnje.
Ukupna dužina razvodnog gasovoda od Niša (GRČ "Niš") do granice sa Republikom Makedonijom iznosi oko 166 km, sa sledećim tehničkim karakteristikama po deonicama:
1) Niš-Prokuplje do GRČ-a "Leskovac" (MG 11) - prečnika 20" ili Ø508 mm, dužine 22,2 km;
2) GRČ "Leskovac"-Leskovac (R.G 11-01) - planiranog prečnika od 14" ili Ø356 mm, procenjene dužine od 28 km;
3) Leskovac-Vranje (R.G 11-02) - planiranog prečnika od 10" ili Ø273 mm, procenjene dužine oko 72 km, i
4) Vranje-granica Republike Makedonije (R.G 11-03) - prečnika od 10" ili Ø273 mm, procenjene dužine oko 44 km.
2.7. Značaj i funkcija elektroenergetskih objekata
Prostornim planom Republike Srbije za obezbeđenje osnovne prenosne mreže elektroenergetskog sistema na području Južne Srbije predviđen je 400 kV dalekovod Niš-Leskovac-Vranje-Republika Makedonija, sa krakom Vranje - TE "Kosovo B" i trafostanicama 400/110 kV "Leskovac" i "Vranje".
Realizacijom planiranog dalekovoda 400 kV, čiji će se koridor najvećim delom nalaziti van područja ovog prostornog plana, obezbediće se napajanje mreže 110 kV na distributivnim područjima Leskovca i Vranja.
UTICAJ INFRASTRUKTURNOG KORIDORA NA OKRUŽENJE
1. Osnovni ciljevi i prioriteti u razvoju
Uzimajući u obzir prirodne vrednosti područja, geografski položaj, saobraćajni značaj i druge specifičnosti područja Južne Srbije, na području Prostornog plana ostvarivaće se sledeći ciljevi dugoročnog razvoja:
1) prevazilaženje dosadašnje relativne nerazvijenosti i zaostajanja u razvoju za prosekom Republike, kako u stepenu angažovanosti raspoloživih resursa, tako i u pogledu kvaliteta življenja;
2) puna valorizacija povoljnog saobraćajnog položaja područja Južne Srbije na magistralnim pravcima evropskih saobraćajnih komunikacija za razvoj industrije, turizma i drugih privrednih grana i njihovo uključivanje u svetsko tržište, i
3) optimalna organizacija i uređenje prostora shodno potrebama razvoja privrede, javnih službi i stanovništva, a na osnovu raspoloživih resursa i strateških interesa prostornog razvoja Srbije.
Poseban značaj u razvoju područja Južne Srbije do kraja ovog i u prvim decenijama 21. veka imaće sledeći sektori:
1) agroindustrijski sektor, sa posebnim naglaskom na programima primarne i finalne proizvodnje (stočarstvo, povrtarstvo, voćarstvo, šumski plodovi i lekovito bilje, kao i programi zdrave hrane);
2) manji industrijski prerađivački i proizvodno-zanatski pogoni komplementarni sa postojećom industrijom šireg područja Južne Srbije;
3) ugostiteljsko-turističke, rekreativne i servisno-saobraćajne aktivnosti i drugi sadržaji međunarodnog ranga na pravcima međunarodnih drumskih saobraćajnica (autoput); turizam na rekama; poslovni i tranzitni turizam u gradskim turističkim centrima; zdravstveni turizam i rekreacija u banjama; zimski sportovi, jezerski, klimatski, rekreativni, seoski i lovni turizam u turističkoj regiji Vlasina i Krajište, kao i rekreativni turizam na lokalitetima od posebnog kulturno-istorijskog značaj (Manastir Sv. Prohor Pčinjski i sl.) ;
4) kompletiranje regionalne i lokalne mreže saobraćajne, vodoprivredne, komunalne i druge infrastrukture, kao bitnog preduslova za ekonomsku i socijalnu revitalizaciju celog područja, i
5) potpunija valorizacija raspoloživih prirodnih i stvorenih resursa, a posebno bogatih nalazišta nemetaličnih mineralnih sirovina, obojenih metala, termo-mineralnih voda i geoterminalne energije, šumskog bogatstva i dr.
Posebne pogodnosti za ostvarivanje ciljeva dugoročnog razvoja omogućiće izgradnja infrastrukturnih sistema u koridoru, i to:
1) višestruko povećana tranzitna prohodnost usloviće brži protok roba, putnika i informacija i uticati na veću konkurentnost i povezanost privrede, kako unutar Srbije, tako i Srbija sa Evropom, u pravcu sever-jug;
2) završetak izgradnje autoputa E-75 stvoriće posebne pogodnosti u razvoju sledećih privrednih grana: građevinarstva, saobraćaja, izvoznih grana privrede vezanih za transport autoputem i turistički kompleks;
3) modernizacija pruge usloviće revitalizaciju putovanja železnicom, naročito u međumesnom i lokalnom saobraćaju; čime će se stvoriti posebne pogodnosti za privredne delatnosti koje proizvode robe masovnih tereta za daljinske transporte unutar zemlje, a naročito u inostranstvo (poljoprivreda, industrija, šumarstvo);
4) kompletiranje optičkog kabla unaprediće telefonske i druge veze i uticati na jeftiniju i bržu vezu u lokalnoj i daljinskoj telekomunikaciji. Posebne pogodnosti imaće razvoj komunikacijskih usluga, trgovinska delatnost i turistička privreda, i
5) realizacija gasovoda, kao novog energetskog potencijala, naročito će doprineti poboljšanju standarda stanovanja i ukupnog kvaliteta življenja i životne sredine; pozitivan uticaj očekuje se, u prvom redu, na razvoj: industrije, poljoprivrede (povrtarstvo), komunalne privrede i dr.
2. Uticaj izgradnje infrastrukturnog koridora na razvoj okruženja
Izgradnja i razvoj magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru imaće na srednji i duži rok posredne i neposredne uticaje na gravitirajuće okruženje i područje Prostornog plana, od kojih su najznačajniji.
1) uticaji na promenu režima, odnosno načina korišćenja prostora;
2) uticaji na demografska kretanja i promene u mreži/sistemu naselja, i
3) uticaji na privredni razvoj okruženja.
Usmeravanjem ovih uticaja postićiće se:
1) međusobno usklađivanje lokalnih i regionalnih interesa, na jednoj strani, i propozicija o razvoju, prostornom uređenju i zaštiti životne sredine planskog područja koje su utvrđene u raznim dokumentima nacionalnog/državnog nivoa, na drugoj;
2) pokretanje aktivnosti koje će promeniti pravac dosadašnjih, pretežno negativnih urbo-demografskih trendova, dok će rešavanje urbo-demografskih problema i prostorno prestrukturisanje doprineti rešavanju niza drugih, u prvom redu socijalnih i ekonomskih, problem, i
3) preduzimanje aktivnosti za podizanje tzv. "stepena investicione privlačnosti" okruženja ("poboljšanja regionalnog profila"), u prvom redu na popravljanju nepovoljnog stanja regionalne i lokalne putne i komunalne/naseljske infrastrukture, odnosno poboljšanja saobraćajne povezanosti i opsluženosti prostora.
2.1. Saobraćajno povezivanje područja
Preduslov za razvojnu valorizaciju pozitivnih uticaja izgradnje Infrastrukturnog koridora je povećanje kvaliteta saobraćajnog otvaranja i povezivanja područja Prostornog plana i Južne Srbije sa magistralnim saobraćajnim infrastrukturnim sistemima u koridoru. Kako je u pogledu dužine (od 5.374,0 km, od toga: 340,0 km magistralnih, 1.267,0 km regionalnih i 3.726,0 km lokalnih puteva) i gustine od 0,68 km/km2 putne mreže iznad proseka za centralnu Srbiju, osnovni cilj je popravljanje kvaliteta postojeće putne mreže, iskazanog tehničkim i eksploatacionim parametrima (elementi i kvalitet kolovoza i dr.). Uspostavljanje hijerarhijske diferencijacije postojeće putne mreže obezbediće se povećanjem kvaliteta i nivoa saobraćajnih usluga na: postojećim poprečnim pravcima pet magistralnih i osamnaest regionalnih puteva, kao i lokalne putne mreže, naročito u zonama naseljenih mesta.
Prioritet će imati:
1) koridori postojećih regionalnih puteva: R-122, deonica Vlasinsko jezero-Bosilegrad-granični prelaz Ribarica (Ćustendil-Bugarska), kao deo magistralnog M1-1.13 i regionalnog puta R-125, i deonica Bujanovac-Trgovište-granični prelaz (Kriva Palanka-Republika Makedonija), kao nastavak magistralnog puta M-25.3, koji su Prostornim planom Republike Srbije utvrđeni za magistralne saobraćajne pravce;
2) koridor postojećeg regionalnog puta R-214 na deonici od Niša do granice Republike Makedonije, kao zamena za postojeći magistralni put M-1, u funkciji kvalitetnog alternativnog putnog pravca autoputa E-75 bez naplate putarine, kojim će se prihvatati lokalni i regionalni saobraćaj sa poprečnih istočnih i zapadnih pravaca na autoput preko sistema saobraćajnih petlji utvrđenog ovim prostornim planom;
3) koridori magistralnih i regionalnih puteva od značaja za razvoj turizma na području Južne Srbije, i to: rekonstrukcija dela magistralnog puta do Svođa; rekonstrukcija regionalnih puteva prema Crnoj Travi, Strezimirovcima, manastiru Sv. Prohor Pčinjski, Donjem Stenjevcu, Ribarcima i Bosilegradu i izgradnja novog puta od Vranjske Banje do podnožja Besne Kobile, i
4) lokalna putna mreža prema naseljskim centrima (sekundarnim opštinskim i centrima zajednice sela), čiji razvoj može da uspori polarizaciju stanovništva i aktivnosti na području Južne Srbije.
2.2 Režim korišćenja prostora i kriterijumi zaštite životne i prirodne sredine
Utvrđuju se sledeći režimi korišćenja prostora i zaštite životne sredine na području Prostornog plana u okvirima režima utvrđenih Prostornim planom Republike Srbije za područje Južne Srbije, i to:
1) drugi nivo zagađenosti sredine1), tj. povremeno prekoračivanje graničnih vrednosti zagađivanja klasičnim zagađivačima (uz naporedno eliminisanje radijacionih zagađivanja, zagađivanja kancerogenim i mutagenim materijama)2), dozvoljen je jedino na prilaznim delovima autoputa Nišu;
2) treći nivo zagađenosti, tj. bez prekomernog zagađenja toksičnim materijama i zagađenja od korišćenja nepovoljnih/štetnih energetskih resursa, ali uz postojanje buke, neprijatnih mirisa, industrijskih i komunalnih otpadaka i saobraćaja, dozvoljen je u području Niša, Leskovca i Vranja i u koridorima magistralne saobraćajne infrastrukture;
3) četvrti nivo, koji obuhvata zagađivanje od prehrambene, tekstilne i druge industrije koja koristi sisteme za prečišćavanje vazduha i voda, velikih stočnih farmi i intenzivnih turističkih aktivnosti, dozvoljen je u prigradskim zonama naselja iz prethodne dve kategorije, području Bujanovca, zonama intenzivne poljoprivrede, koridorima magistralnih puteva i železničkih pruga i aerodroma;
4) u peti nivo zagađenosti svrstavaju se područja većeg turističkog opterećenja, prigradske zone sa postojećom nekontrolisanom vikend izgradnjom i koridori lokalnih puteva i železničkih pruga;
5) u šesti nivo zagađenosti svrstavaju se seoska naselja i područja degradirana prirodnim putem (erodirane površine, zaslanjena zemljišta, klizišta, plavni tereni, područja jakih mrazeva, zone oko istorijskih/kulturnih spomenika gde je manja antropopresija, akvatorije veštačkih akumulacija itd.) ;
6) u sedmi nivo svrstavaju se područja manje intenzivne šumske eksploatacije i livadskog i pašnjačkog stočarstva, močvarna zemljišta, lovna područja, delovi nacionalnih parkova van rezervata, parkovi prirode i park šume, i
7) u osmu kategoriju svrstavaju se strogi prirodni rezervati,
spomenici prirode, područja zaštićena međunarodnim konvencijama, nepristupačni
kanjoni i strmi odseci, kao i zaštićeni i predviđeni za zaštitu prostora strogih
prirodnih rezervata na području Južne Srbije, i to: dolina Pčinje, Radan, Kukavica,
Vlasina, Grdelička klisura, vlažna staništa kod Preševa, Jerma, Suva Planina
i dr., koji su utvrđeni Prostornim planom Republike Srbije.
____________________________________________
1) NB: Prvi nivo zagađenosti, tj. "van propisanih
kategorija", nije predviđen u ovom području.
2) Prema kategorizaciji primenjenoj u Prostornom
planu Republike Srbije (1996).
2.3. Usmeravanje demografskih procesa, naseljavanje stanovništva i mreža naselja
Po sadržaju i strukturi, problematika stanovništva i naselja u suštini je predmet regionalnih prostornih planova, odnosno Regionalnog prostornog plana Južne Srbije ili odvojenih planova nišavskog, južno-moravskog i pčinjskog okruga; dok se u ovom prostornom planu naznačuje kao orijentacija-polazište, a ne kao plansko rešenje.
Osnovni cilj u planskom i postplanskom periodu je razvoj mreže naselja i diferencijacija funkcija centara u mreži, kako u prostoru koji obuhvata Prostorni plan, tako i u širem okruženju.
Problemi koji će se rešavati pri ostvarivanju ovog cilja su:
1) usitnjena mreža sa velikim brojem malih seoskih naselja (ispod 100 stanovnika), čiji je udeo u nekim opštinama iznad 50% ukupnog broja naselja (Vlasotince, Vladičin Han), zbog toga što (izuzev dolinskih sela neposredno uz koridor) u zaleđu koridora dominiraju (po morfološkom tipu) razbijena sela;
2) nizak stepen koncentracije stanovništva i delatnosti u većini opština, izuzev grada Niša i opština Leskovac i Vranje;
3) nedovoljno diversifikovana struktura aktivnog stanovništva, izuzev u gradu Nišu i opštinama Leskovac i Vranje, donekle i u centrima opština Vlasotince i Bujanovac;
4) neujednačena hijerarhijska struktura mreže naselja na području Prostornog plana i u okruženju, koja je srednje razvijena u severnom i srednjem delu koridora, a nerazvijena u južnom delu, kao posledica veličinske i funkcionalne strukture skupa naselja.
U zavisnosti od sadržaja strukture i veličine gravitacione zone, u koridoru se jasno izdvajaju četiri nivoa centara:
1) makroregionalni centar - Niš;
2) regionalni centri - Leskovac i Vranje;
3) gradski (opštinski) centri - Vlasotince i Bujanovac, i
4) manji centri opština, gradska naselja u formiranju - Merošina, Doljevac, Gadžin Han, Vladičin Han i Preševo.
Osim u makroregionalnom i dva regionalna centra, nivo koncentracije stanovništva je nizak (10-20%) i nedovoljno je izražena koncentracija nepoljoprivrednih delatnosti i razvijenost funkcijske strukture u centrima.
Mreža sekundarnih opštinskih centara i centara zajednice sela samo se nazire i tek je u prvom stadijumu formiranja. Kao sekundarni centri u opštinama ili centri zajednice sela na području Prostornog plana, sa tendencijom formiranja su: Belotinac (u opštini Doljevac); Toponica (u opštini Gadžin Han); Donja Lakošnica, Pečenjevce, Mala i Velika Grabovnica, Grdelica i Predejane (u opštini Leskovac); Vranjska Banja (u opštini Vranje); Oslare i Biljača (u opštini Bujanovac); Žujince i Trnava (u opštini Preševo).
Ciljevi razvoja mreže naselja u narednom periodu su:
1) ublažavanje procesa depopulacije (sa izuzetkom opština Bujanovac i Preševo) i povećanje stepena koncentracije stanovništva, posebno u opštinama Merošina, Doljevac, Vlasotince, Vladičin Han i Gadžin Han, i
2) stimulisanje razvoja manjih opštinskih, sekundarnih opštinskih i centara zajednice sela iz prethodnog stava, radi postizanja veće koncentracije stanovništva.
Ostvarivanjem ovih ciljeva smanjio bi se populacioni pritisak na Niš, Leskovac i Vranje, što bi bio jedan od uslova za razvoj kvalitetnije strukture funkcija u ovim centrima, poboljšanje urbanističke situacije i rešavanje komunalnih problema.
U vezi sa razvojem sela, utvrđuju se sledeći ciljevi:
1) stimulisanje ostvarivanja sistema zajednice sela različitim merama i programima, kako bi se poboljšali uslovi socijalnog života u seoskim područjima;
2) razvijanje manjih prerađivačkih kapaciteta i preduzetništva na selu;
3) uređivanje i sadržajno opremanje centara sela (servisi, javne službe) i, posebno, centara zajednice sela, i
4) rešavanje komunalnih problema u selima (vodosnabdevanje, odvođenje voda, uređenje saobraćajnica).
2.4. Uticaj Infrastrukturnog koridora na privredni razvoj okruženja
Prioritetni programi i projekti dugoročnog privrednog razvoja ostvariće se u oblasti:
1) agroindustrijskog sektora - programi i projekti primarne proizvodnje (farme, uzgajališta i sl.) u oblasti stočarstva (uzgoj junadi, ovčarstvo, kozarstvo i peradarstvo, te u manjem obimu svinjarstvo), voćarstva, pčelarstva i vinogradarstva (u manjoj meri), povrtarstva i sakupljanja i prerade šumskih plodova i lekovitog bilja. Najveći značaj će imati proizvodnja finalnih proizvoda tzv. zdravstveno bezbedne hrane, po visokim evropskim standardima. Sa prostorno-ekološkog stanovišta, za ostvarivanje navedenog najznačajnija su ulaganja u: melioraciju pašnjaka i livada; formiranje novih livadskih kompleksa; formiranje dugogodišnjih zasada voća; očuvanje ekološke posebnosti područja; kontrolu korišćenja prirodnih resursa, a u prvom redu sakupljanja gljiva i lekovitog bilja; očuvanje biološke raznovrsnosti okruženja;
2) industrije i proizvodnog zanatstva - manji programi i projekti koji su komplementarni postojećoj industriji Južne Srbije, u sledećim granama: prerada metala; elektroindustrija; prerada plastičnih masa; prerada drveta; servisiranje i obrada proizvoda tekstilne industrije i industrije kože i obuće; grafička industrija; farmaceutska industrija, kozmetika i proizvodnja sredstava za higijenu. Najpovoljnije lokaciono-razvojne potencijale za razvoj industrije ima dolina Južne Morave, makroregionalni centar Niš i regionalni centri Leskovac i Vranje;
3) razvoja turizma - izgradnja i uređenje turističko-saobraćajnih kompleksa, punktova i objekata za:
(1) tranzitni turizam i rekreaciju uz autoput (primarni i sekundarni receptivno-informativni punktovi, etno-punktovi i odmorišta);
(2) tranzitni turizam i rekreaciju u zoni uticaja Infrastrukturnog koridora (gradski turistički centri, banje, turistička mesta i turistički predeli), i
(3) drugi vidovi turizma u okruženju, preko petlji/čvorišta od primarnog i sekundarnog značaja, za povezivanje Infrastrukturnog koridora sa poprečnim magistralnim i regionalnim tokovima, i to: pravcem M-25 (Niš-Prokuplje-Beloljin-Razbojna-Brus-Nacionalni park "Kopanik") sa severnom turističkom subregijom i formiranim turističkim centrom Kopaonik i pravcem od Leskovca preko regionalne veze R-123 sa budućom južnom turističkom subregijom Kopaonika (sa Prolom Banjom, Rudarima, Kuršumlijom i Kuršumlijskom Banjom); pravcem M-9 (Leskovac-Vlasotince-Svođe-Jabukovik-Crna Trava) i pravcem M-13 (Vladičin Han-Surdulica-Vlasina Okruglica sa srednjom turističkom subregijom Vlasina (Vlasinsko jezero, Čemernik i Vardenik); pravcem od Vranja i Vranjske Banje prema turističkim subregijama Krajišta (subregije Vranjska Banja-Besna Kobila i Besna Kobila-Dukat); kao i pravcem od Bujanovca i Bujanovačke Banje preko regionalne veze R-125 i R-125.a prema Manastiru Sv. Prohor Pčinjski. Prioritet u oblasti turizma imaće: (a) izgradnja, odnosno rehabilitacija glavnih turističkih kompleksa/punktova (Trupale, Leskovac, Vladičin Han, Bujanovac, Doljevac, Predejane i Preševo); i (b) razvoj turizma u gradskim centrima (Niš, Leskovac i Vranje) i banjama (Vranjska Banja i Bujanovačka Banja);
4) komunalnom opremanju i uređenju - rehabilitacija, odnosno izgradnja celokupne komunalne infrastrukture (elektroenergetska mreža, vodovod, kanalizacija, PTT, ulična/putna mreža i parkinzi, javna rasveta, pijace, groblja, javna čistoća itd.) u područjima (naseljima, centrima, delovima naselja itd.) gde se realizuju posebni programi naseljavanja, programi razvoja turizma i industrijskih kapaciteta; realizovanje, odnosno dovršavanje postojećih programa izgradnje vodovodne i kanalizacione mreže; širenje PTT mreže; izgradnja i uređivanje centralizovanih (regionalnih i subregionalnih) deponija za odlaganja otpada;
5) eksploataciji mineralnih sirovina - programi istraživanja u okruženju za: ugalj (Jerma i Jankova Klisura); geotermalnu energiju (Vranjska Banja, Bujanovačka Banja, Sijarinska Banja, Prolom Banja i oblast Surdulice); nuklearne sirovine (Vranjska Banja i druga okolina Vranja, Slatinska Reka i Donji Prisjan); rude olova, cinka, bakra, zlata i molibdena (veći broj lokaliteta); nemetalične sirovine, prioritetno kvarc, bentonitske gline, pegmatiti, zeolit i kvarciti, zatim vatrostalne keramičke gline, sitnoljuspasti liskun i kvarc-distenske stene, grafit i barit; kao i sirovine za industriju građevinskog materijala (cementne sirovine, opekarska glina, tehnički kamen, arhitektonski/ukrasni kamen, šljunak i dr.), i
6) šumarstva - investicije u programe i projekte: podizanja, sanacije i uzgoja/nege šuma; pošumljavanja goleti; prevođenja izdanačkih u visoke šume; očuvanja i unapređivanja autohtonih šumskih vrsta i šumskih celina; programiranog i selektivnog uzgoja kvalitetnog tehničkog drveta za industrijsku preradu; poboljšanja kvaliteta lovnog fonda; otvaranja šuma izgradnjom mreže šumskih puteva.
POLOŽAJ MAGISTRALNIH INFRASTRUKTURNIH SISTEMA U INFRASTRUKTURNOM
KORIDORU
(Referalna karta I)
1. Položaj koridora magistralnih infrastrukturnih sistema
1.1 Položaj koridora autoputa E-75
(Tematska karta 1)
Koridor autoputa E-75 (M-1) dužine oko 152,0 km započinje na njegovom ukrštanju sa koridorom autoputa E-80 (M-1.13) ispred grada Niša, u blizini naselja Trupale (na stacionaži km 812+000), a završava se na granici sa Republikom Makedonijom (na stacionaži km 963+954). Širina koridora iznosi 700 m; obuhvata trasu autoputa širine oko 70 m sa obostranim (neposrednim i širim) zaštitnim pojasom ukupne širine 630 m.
U odnosu na morfološke karakteristike prostora, kao i u odnosu na postojeći magistralni put M-1, koridor autoputa imaće sledeći položaj i tehničke karakteristike po deonicama:
1) Trupale-Pečenjevce (km 812+000-km 844+804,57)- izgrađena deonica autoputa pruža se na obe obale doline reke Južne Morave na ravničarskom terenu dužine od 32,8 km, sa tehničkim karakteristikama za brzinu kretanja vozila od 120 km/h; od km 812+000-km 820+000 nalazi se na desnoj obali reke Južne Morave u dužini od 8,0 km, a od km 820+000-km 844+804,57 na levoj obali reke u dužini od 24,8 km;
2) Pečenjevce-Grabovnica (km 844+804,57-km 865+844)- zadržava se kao stečena obaveza deonica autoputa u izgradnji, koja se pruža levom obalom reke Južne Morave na izrazito ravničarskom terenu u dužini od 24,2 km, sa tehničkim karakteristikama za brzinu kretanja vozila od 120 km/h;
3) Grabovnica-Grdelica (km 869+000-km 973+700) - koridor autoputa pružaće se sa obe strane reke Južne Morave na ravničarskom terenu u dužini od 6,8 km, sa tehničkim karakteristikama za brzinu kretanja vozila od 120 km/h, i to: od km 865+845,65-km 869+300 nalaziće se na levoj obali u dužini od 3,4 km; od km 869+300-km 870+800 na desnoj obali u dužini od 1,5 km; dok će se od km 870+800-km 873+700 ponovo nalaziti na levoj obali u dužini od 1,9 km;
4) Grdelica-Vladičin Han (km 873+700-km 900+100) - na delu od Grdelice do Mominog Kamena (km 889+700) pružaće se duž postojećeg puta M-1 u dužini od oko 16,0 km, a od Mominog Kamena do iza Vladičinog Hana van trase postojećeg puta M-1 u dužini od oko 10,0 km, obilazeći Vladičin Han sa istočne strane po brdsko-planinskom terenu, sa tehničkim karakteristikama za brzinu kretanja vozila od 100 km/h;
5) Vladičin Han-Bujanovac (Levosoje) (km 900+100-km 942+195) - ukupne dužine 32,1 km pružaće se koridorom postojećeg puta M-1, a kod grada Vranja i na potezu od Donjeg Neradovca do Levosoja nalaziće se delimično van koridora puta M-1 (u njegovoj blizini), i
6) Bujanovac (Levosoje)-granica Republike Makedonije (km 942+195-km 963+954) - deonica autoputa, koja je u izgradnji, pružaće se koridorom postojećeg puta M-1 ukupne dužine 21,8 km, na ravničarskom terenu u dužini od oko 18,0 km i brežuljkastom terenu na poslednja 3,0 km, sa tehničkim karakteristikama za brzinu kretanja vozila od 120 km/h.
Plan razmeštaja pratećih sadržaja u koridoru autoputa E-75
U prateće sadržaje autoputa svrstavaju se objekti neposredno uz put, koji u funkcionisanju putnog saobraćaja imaju dodatne uloge u obezbeđenju bržeg, sigurnijeg, udobnijeg i pouzdanijeg transporta roba i ljudi, i to:
1) Funkcionalni sadržaji:
(1) Baze za održavanje puta - imaju osnovnu funkciju servisiranja svih potrebnih radova zimskog i letnjeg održavanja puta, a komplementarni su im i objekti u funkciji informatike (telefonske veze, regulisanje i kontrola saobraćaja i sl.).
Izbor lokacija baza za održavanje puta zasniva se na sledećim kriterijumima: blizina naselja, mogućnost opremanja komunalnom infrastrukturom, ekološka pogodnost, funkcionalno rastojanje (50-70 km) i povoljna mogućnost manipulisanja vozila (petlje, naplata putarine).
U koridoru autoputa E-75 predviđene su sledeće baze za održavanje puta:
(a) "Niš" (km 816+160) - sa leve strane autoputa, severoistočno od petlje "Severni bulevar", u funkciji održavanja dela autoputa od Trupala do petlje "Pečenjevci" u dužini od 29,3 km;
(b) "Grdelica" (km 872+636) - sa leve strane autoputa južno od petlje "Grdelica", u funkciji održavanja dela autoputa do petlje "Pečenjevci" dužine 27,1 km i do petlje "Vladičin Han" dužine 23,7 km;
(v) "Vranje" (km 920+050) - sa desne strane autoputa severno od postojeće petlje "Vranje", u funkciji održavanja dela autoputa od petlje "Vladičin Han" dužine 20,8 km i do petlje "Bujanovac I" dužine 16,1 km, i
(g) "Preševo" (km 956+500) - sa desne strane autoputa južno od naplate putarine, u funkciji održavanja dela autoputa do petlje "Bujanovac II" dužine 22,4 km i do graničnog prelaza dužine 7,5 km.
U zavisnosti od namenjenih aktivnosti predviđenih baza za održavanje puta odrediće se njihov osnovni sadržaj: magacin soli, pokrivena skladišta, otvorena skladišta, garaže za razne vrste vozila, upravna zgrada, komunalni objekti, pumpe za gorivo, parking vozila, pristupni putevi baza-autoput i dr., na površini od 2 do 3 ha.
(2) Objekti kontrole i upravljanja - objekti kontrole i upravljanja saobraćajem, koji imaju osnovnu namenu policijske kontrole (stanice), informacionog centra i pružanja pomoći (punkta) predviđeni su kod baza za održavanje puta: "Niš" i "Vranje", dok pojedine kontrolne funkcije mogu biti locirane i kod drugih kontrolnih baza.
(3) Objekti naplate putarine - za obezbeđenje zatvorenog sistema naplate putarine predviđena su dva čeona naplatna mesta (ČNM) na autoputu ispred petlji "Prokuplje" (km 821+500) i "Preševo" (km 958+000), kao i bočne ulivno-izlivne naplatne stanice (BNS). Potrebna površina za ČNM iznosi oko 0,5 ha, a za BNS oko 0,3 ha, i
2) Prateći sadržaji za potrebe korisnika puta:
(1) Odmorišta i parkirališta - imaju osnovnu funkciju obezbeđenja sigurnog i komfornog putovanja, u prvom redu odmora, i dopunsku funkciju promocije turizma Južne Srbije. Izbor lokacija za odmorišta i parkirališta zasnivaće se na sledećim kriterijumima:
(a) da lokacija bude na prostoru ili u blizini vrednog vidikovca, šume, vodenog ogledala i sl. (prirodni ambijent), radi pružanja ugođaja za putnike kao što je čist vazduh, staze za šetanje i sl., sa posebnim prostorom za parkiralište za automobile, teretna vozila i autobuse i obezbeđenjem zaštite od buke autoputa (zeleni pojasi i sl.);
(b) da lokacija bude u blizini lokalnog puta i/ili seoskog naselja (ruralni ambijent), i
(v) da je lokacija opremljena ili pogodna za opremanje komunalnom infrastrukturom (za vodu za piće i sanitarni čvor) i telefonskim vezama za pružanje pomoći vozačima.
Na svakih 10-15 km obostrano i naizmenično (smaknuto) predviđena su parkirališta za kraće zadržavanje putnika sa manjim komforom i odmorišta za duže zadržavanje putnika sa svim potrebnim komforom za odmor (od 60 do 90 minuta).
Osnovni sadržaji parkirališta su: parking putničkih automobila sa 16 mesta, parking teretnih vozila i autobusa sa 8 mesta, sanitarni čvor površine 24 m2, prodavnica od 50 m2, mesta za odmor i sedenje za 40 osoba, telefonska govornica i površina za odmor od 500 do 100 m2, i, po potrebi, receptivno-informativni punkt. Ukupna potrebna površina za organizovanje parkirališta je od 0,5 do 1,5 ha.
Osnovni sadržaji odmorišta su: parking za automobile sa 20-50 mesta, parking za teretna vozila sa 10-16 mesta, parking za autobuse sa 5-10 mesta, sanitarni čvor 50-100 m2, prodavnica 50-100 m2 , mini-pijaca za prodaju lokalnih poljoprivrednih proizvoda od 200 do 500 m2, mesta za sedenje za 100-200 putnika, površina za odmor od 500 do 1000 m2, površina za rekreaciju od 1000 do 2000 m2, kao i receptivno-informativni punkt u funkciji promocije turizma. Ukupna potrebna površina za organizovanje odmorišta je od 2 do 3 ha.
Lokacije i sadržaj parkirališta i odmorišta u koridoru autoputa E-75 utvrdiće se razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana;
(2) Benzinske stanice - su obavezni prateći sadržaji koridora autoputa, čija je osnovna funkcija da pri uobičajenom ritmu vožnje, na 20-30 km, obezbede snabdevanje pogonskim gorivom, a po potrebi i rezervnim delovima, servisnim uslugama za vozila i sl. Mogu biti samostalni objekti ili objekti u sklopu motela.
Predviđene su samostalne benziske stanice osnovnog sadržaja: pumpe za gorivo sa najmanje tri točeća mesta za benzin i dva točeća mesta za dizel gorivo, službene prostorije, trgovina i skladište rezervnih delova, sanitarni čvor, manja interventna radionica, parking za vozila i sl. Potrebna površina za lokaciju benzinske stanice je oko 1,0-1,5 ha.
Planirane su sledeće samostalne benzinske stanice:
(a) samostalna obostrana smaknuta benziska stanica "Pukovac" (km 833+680);
(b) samostalna obostrana smaknuta benzinska stanica kod motela "Vlasotince" (km 861+100);
(v) benzinska stanica u sastavu motela "Predejane" (km 881+500);
(g) samostalna obostrana smaknuta benzinska stanica "Dekutinci" (km 901+500);
(d) samostalna obostrana smaknuta benzinska stanica "Vranje" (km 919+600), i
(đ) samostalna obostrana smaknuta benzinska stanica "Levosoje" (km 941+100);
(3) Moteli - imaju osnovnu funkciju obezbeđenja ugodnog odmora i osveženja vozačima i putnicima pre nastavka putovanja, kao i dopunske funkcije: promocije turističkih vrednosti područja Prostornog plana i Južne Srbije, zapošljavanja lokalne radne snage i plasiranja lokalnih proizvoda i usluga.
Osnovni sadržaj motela obezbediće: udobnost, ponudu raznih vidova hrane i pića, snabdevanje pogonskim gorivom, parkiralište, sanitarni čvor, prenoćište, telefonske usluge, neprekidan rad, servisiranje i opravku vozila i dr.
U koridoru autoputa utvrđuje se sledeći razmeštaj motela:
(a) motel "Doljevac" (km 828+500) - na mestu "Korvin Grad";
(b) motel "Vlasina" (km 861+100) - u blizini petlje "Vlasotince" sa smaknutim sadržajima sa obe strane autoputa (obostrani) i specifičnom ponudom Vlasinskog jezera;
(v) motel "Predejane" (km 881+500) - postojeći motel, koji će imati mogućnost dvonamenskog korišćenja za tranzitne i goste van koridora autoputa;
(g) motel "Vladičin Han" (km 902+700) - na mestu "Gramađa" kod petlje na prostoru industrijske zone. Sadržaji mogu biti organizovani smaknuto sa obe strane autoputa (obostrano) i u kombinaciji sa odmorištem, sa specifičnom ponudom lovnog turizma i mogućnošću dvonamenskog korišćenja za tranzitne i goste van koridora autoputa;
(d) motel "Vranje" (km 922+200) - sa višenamenskom funkcijom za tranzitne, banjske i gradske goste;
(đ) motel "Bujanovac" (km 935+500) - u gradskom (opštinskom) centru Bujanovac pored reke Moravice, sa dvonamenskom funkcijom za tranzitne goste i gradske potrebe, i
(e) motel "Preševo" (km 959+000) - u blizini petlje "Preševo", sa mogućnošću dvonamenskog korišćenja za tranzitne i goste van koridora autoputa.
Kao dopunski sadržaj svih motela predviđeni su auto-kampovi.
Stacionaže za sve funkcionalne i prateće sadržaje autoputa date su orijentaciono i biće bliže definisane razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana.
1.2. Položaj koridora pruge za velike brzine E-85
Koridor pruge za velike brzine ukupne dužine 148,0 km i širine 250 m obuhvata trasu pruge širine oko 35 m sa obostranim (neposrednim i širim) zaštitnim pojasom ukupne širine od 215 m.
Položaj koridora pruge za velike brzine dat je orijentaciono, dok će konačni položaj koridora biti definisan po verifikaciji generalnog projekta. Dato rešenje u ovom planu definisano je u odnosu na postojeću jednokolosečnu prugu, koju na najvećem delu pravca prati, uz manja odstupanja radi neophodnog ispravljanja radijusa krivina za potrebe velikih brzina, izuzev na deonici Grdeličke klisure i od Bujanovca do granice Republike Makedonije (varijantno rešenje) na kojima se značajnije udaljava od postojeće pruge, i to:
1) između stanica "Međurevo" i "Niš" zadržaće se postojeća jednokolosečna pruga za teretni saobraćaj duž koje će se pružati koridor pruge za brzine od 120 km/h za odvijanje putničkog saobraćaj, sa novom stanicom "Međurevo" oko 2,0 km južno od postojeće, koja će se rekonstruisati za potrebe razdvajanja koloseka za putnički i teretni saobraćaj u pravcu Niša;
2) od Belotinca do Doljevca koridor pruge za velike brzine pružaće se zapadno od koridora postojeće pruge, a postojeća stanica "Doljevac" rekonstruisaće se za priključivanje pruge iz pravca Kosova Polja (uvođenjem pomoću denivelacije u stanicu po smerovima na prugu za velike brzine);
3) od Doljevca do Lipovca koridor pruge za vozove velikih brzina pružaće se duž, a od Lipovca do Pečenjevca istočno od postojeće pruge, sa izgradnjom nove stanice "Pečenjevce";
4) od Pečenjevca do Grabovnice koridor pruge za velike brzine pružaće se duž postojeće pruge; a postojeća stanica "Leskovac" rekonstruisati za potrebe razdvajanja koloseka za putnički i teretni saobraćaj i zadržavanja funkcije stanice za putnički saobraćaj, dok će nova stanica za teretni saobraćaj biti locirana oko 3,5 km južno od postojeće (pored ukrštanja puta M-1 i postojeće pruge), uz obezbeđenje veze između ovih stanica denivelisanim kolosekom;
5) od Grabovnice do industrijske zone u naselju Suva Morava na deonici Grdeličke klisure, koridor pruge za velike brzine u većoj ili manjoj meri udaljiće se od koridora postojeće pruge zbog većeg broja oštrih krivina, i to:
(1) od Grabovnice do Burgice - pružaće se istočno od postojeće pruge, u zoni naselja Beli Breg denivelisano preći postojeću prugu i put M-1 i zapadno od postojeće pruge zaobići tunelom naselje Mala Kopašnica sa evidentiranim arheološkim lokalitetom, po izlasku iz tunela denivelisano preći postojeći put M-1 i planirani autoput E-75, gde će nastaviti zajedničkim koridorom;
(2) od Grdelice do Gornjeg Polja - pružaće se na prostoru između postojećeg puta M-1 i Južne Morave, pored planirane petlje "Grdelica" lociraće se nova stanica "Grdelica";
(3) od Bojišine do Predejana - posle stanice "Grdelica" koridor će se odvojiti zapadno od postojeće pruge i klisure, tako što će preseći Južnu Moravu i put R-214, ući u tunel na desnoj obali reke, po izlasku iz tunela denivelisano preseći planirani autoput E-75, regionalni put R-214, postojeću prugu i Južnu Moravu, ući u tunel na levoj obali reke, kod Predejna izaći iz tunela da bi ponovo ušao u novi tunel, posle koga će se pružati dolinom reke Južne Morave presecajući je na više mesta;
(4) od Repišta do Garinja - na delu deonice između postojećih stanica "Predejane" i "Džep", koje se stavljaju van funkcije, predviđena je lokacija nove stanice "Džep" na desnoj obali Južne Morave;
(5) od Garinja do Dupljana - preseći će postojeću prugu i reku i zapadno od postojeće pruge na području naselja Džep i Momin Kamen pružaće se kroz tri tunela na levoj obali reke;
(6) od Manajle do Kalimanca - preseći će put M-1, reku, postojeću prugu i preći na desnu stranu Južne Morave i istočno od postojeće pruge na delu od naselja Kaćimirci do Vladičinog Hana pružaće se kroz dva nova tunela, posle kojih će preseći postojeći put M-1 i reku, i
(7) od Vladičinog Hana do Gramađe - pružaće se vijaduktom sa novim stajalištem "Vladičin Han" iznad postojeće stanice "Vladičin Han" do tunela na području sela Repinci, posle koga će nastaviti zapadno od postojeće pruge do industrijske zone u Suvoj Moravi;
6) u naselju Suva Morava - pružaće se duž postojeće pruge, a između naselja Lepenica i Stubal predviđena je lokacija nove stanice "Lepenica", koja će biti denivelisano povezana sa planiranom slobodnom zonom u Suvoj Moravi i Priboju Vranjskom;
7) od Priboja Vranjskog do Vranjske Banje - pružaće se zapadno od postojeće pruge, preseći reku, postojeći put M-1, autoput E-75 i postojeću prugu do postojeće stanice "Vranje", koja će se rekonstruisati u stanicu za teretni saobraćaj i dograditi novom stanicom za putnički saobraćaj;
8) od Donjeg Neradovca do Ristovca - posle stanice "Vranje" pružaće se istočno od postojeće pruge i obići naselja Ribnica, Donji Neradovac i Gornji i Donji Pavlovac do postojeće stanice "Ristovac", koja će postati službeno mesto;
9) postojeća stanica "Bujanovac" rekonstruisaće se u među- stanicu na dvokolosečnoj pruzi, i
10) od Bujanovca do granice Republike Makedonije - Prostornim planom se, polazeći od stepena gotovosti odgovarajuće tehničke dokumentacije (na nivou generalnog projekta), predlažu varijantna rešenja položaja koridora pruge za velike brzine, i to:
(1) varijanta I - koridor će se pružati duž postojeće pruge i prolaziti kroz naselja, sa postojećom stanicom "Preševo", koja će postati glavna stanica za međunarodni i domaći saobraćaj, i
(2) varijanta II - koridor će se udaljiti istočno od postojeće pruge i pružati duž koridora planiranog autoputa E-75, u skladu sa principima utvrđenim ovim prostornim planom, sa novom stanicom "Preševo" kod denivelisanog ukrštanja sa putem (postojeće železničke stanice "Preševo"-"Slavujevac").
1.3. Položaj koridora magistralne telekomunikacione infrastrukture
Polazeći od funkcionalnih zahteva povezivanja automatskih telefonskih centrala (ATC) i opsluživanja gradskih područja, koridor optičkih kablova pružaće se duž regionalnog puta R-214, a na kraćim deonicama duž pruge za velike brzine, i to:
1) od tranzitne ATC "Niš" do kablovskog okna broj 23 - pružaće se kablovskom kanalizacijom u gradskim ulicama sve do kablovskog okna broj 23 - na raskrsnici magistralnih puteva M-1 Niš-Leskovac (regionalni put R-214 Niš-Doljevac) i 25 Niš- -Priština;
2) od kablovskog okna broj 23 - do ATC "Leskovac" - prelaziće ispod magistralnog puta M-25 Niš-Priština i nastaviće ka Leskovcu duž starog magistralnog puta M-1 Niš-Leskovac, prelaziće reku Južnu Moravu prolazeći kroz prostor petlje "Doljevac", od petlje "Doljevac" do petlje "Pečenjevac" koridor će preći sa leve strane autoputa na desnu stranu između autoputa i železničke pruge, a zatim pored starog puta (Niš-Leskovac-M1) do okna broj 237; dalje će nastaviti TT kanalizacijom do ATC "Leskovac";
3) od glavne ATC "Leskovac" do Vladičinog Hana - pružaće se postojećom kablovskom kanalizacijom u gradskim ulicama do postojećeg kablovskog okna broj 237, nastaviće pored ulaznog kraka petlje "Leskovac", duž magistralnog puta M-1 do ukrštanja sa magistralnim putem M-9 za Vlasotince, nakon čega će nastaviti duž regionalnog puta R-214 (od stacionaže km 264+000 do stacionaže km 299+040) i nastaviti lokalnim putem i magistralnim putem M-1 (od stacionaže km 878+900 do stacionaže km 879+090); nastaviće pored Slatinske reke do železničke pruge Beograd-Skoplje (na stacionaži km 300+000), pružaće se duž železničke pruge Beograd-Skoplje sve do Vladičinog Hana (do stacionaže km 330+000);
4) od Vladičinog Hana do Vranja - u Vladičinom Hanu (od stacionaže km 330+000) optički kabl će se odvojiti od železničke pruge i ući u postojeću kablovsku TT kanalizaciju, tj. kablovsko okno broj 6-1; od koga će se vezati za čvornu ATC "Vladičin Han" i nastaviti prema Vranju kroz kablovsko okno broj 6-2, a zatim preko mosta na reci Južnoj Moravi nastaviti desnom obalom reke, duž lokalnog puta, preći Dekutinsku reku i nastaviti duž magistralnog puta M-1 (do stacionaže km 914+685), nastaviti duž puta za selo Dekutince, ukrstiti se sa magistralnim putem M-1 (na stacionaži km 912+153) i nastaviti lokalnim putem Vladičin Han-Vranjska Banja, preći Bogoševsku i Blagunjačku reku, zatim nastaviti putem Surdulica-Vranjska Banja, prići magistralnom putu M-1 (na stacionaži km 923+180) i dalje se pružati regionalnim putem R-239.a prema Vranju (do stacionaže km 2+313), zatim nastaviti duž železničke pruge Beograd-Skoplje (na stacionaži km 346+600) do ponovnog ukrštanja sa regionalnim putem R-239.a (na stacionaži km 1+035), preći Južnu Moravu i nastaviti duž regionalnog puta R-239 do ukrštanja sa magistralnim putem M-1 (na stacionaži km 930+410) i regionalnim putem R-214 (na stacionaži km 325+000), nastaviti duž regionalnog puta R-214 (do stacionaže km 330+260), gde će ući u postojeću kablovsku TT kanalizaciju, i
5) od glavne ATC "Vranje" do granice Republike Makedonije - nastaviće postojećom kablovskom kanalizacijom, posle kablovskog okna broj 103 izaćiće iz grada, pružajući se duž regionalnog puta R-214 do sela Neradovac, preći Neradovačku reku i nastaviti duž regionalnog puta R-214 (na stacionaži km 337+470); nastaviti kroz selo Davidovac i, po izlasku iz sela, duž regionalnog puta R-214 (do stacionaže km 343+260); gde će nastaviti duž magistralnog puta M-1 (od stacionaže km 940+020), preći put za Bujanovačku Banju i Trnovačku reku, ući u petlju "Bujanovac II" i nastaviti daleko od magistralnog puta M-1 preko obradivog zemljišta do mosta na Moravi, posle koga će se pružati duž magistralnog puta M-1, ukrstiće se sa prugom za Makedoniju i rekom Južna Morava, a zatim preko obradivih površina (do stacionaže km 956+510) preći put M-1 i približiti se regionalnom putu R-214, koji će preći (na stacionaži km 353+000), a zatim nastaviti levom stranom puta R-214 u putnom zemljištu (do stacionaže km 364+570); ponovo će preći put R-214 i desnom stranom nastaviti u putnom zemljištu (do stacionaže km 366+968), preći reku Južnu Moravu i dalje preko obradivih površina do puta R-125.b, isti preseći, a zatim po seoskom putu doći do puta M-1 (na stacionaži km 971+710); odavde će se odvojiti za Preševo, a magistralni kabl će nastaviti za Makedoniju sa leve strane puta M-1 preko obradivog zemljišta (do stacionaže km 976+140), preći će put M-1 i nastaviti seoskim putem i preko obradivih površina do granice Republike Makedonije.
1.4. Položaj koridora razvodnog gasovoda
Položaj koridora razvodnog gasovoda u Infrastrukturnom koridoru dat je orijentaciono, dok će se konačna trasa utvrditi po verifikaciji generalnog projekta. Položaj koridora gasovoda u najvećoj mogućoj meri pratiće koridor postojećeg i planiranog autoputa i železničke pruge, kao i planiranog alternativnog puta autoputu, i to:
1) od Niša do Doljevca (teme T0 do temena T29) - od glavnog razdelnog čvora (GRČ "Niš 1") magistralni gasovod MG11 pružaće se do naselja Mramor (T19) paralelno sa koridorom postojećeg autoputa Niš-Leskovac u dužini od 9,0 km; od temena T19 do temena T29 (stacionaža km 22+200) kod GRČ "Leskovac" pružaće se duž leve obale Južne Morave (istočnom stranom), gde je prelaz Južne Morave uslovljen položajem magistralnog gasovoda prema Prokuplju i Prištini;
2) od Doljevca do Grabovnice - od GRČ "Leskovac" razvodni gasovod prema Leskovcu (RG11-01) obilaziće sa zapadne strane naselja Doljevac i Kočane, planiranu železničku stanicu "Doljevac" i petlju "Doljevac", približiće se koridoru postojećeg autoputa kod planirane benzinske stanice "Pukovac", nastaviće u koridoru (na rastojanju 30 m do 100 m od bliže ivice autoputa) postojećeg autoputa do petlje "Pečenjevce", posle koje će nastaviti paralelno sa koridorom autoputa do naselja Grabovnica, s tim da je u visini Leskovca planirana radijalna veza razvodnog gasovoda do glavne merno-regulacione stanice GMRS "Leskovac" na lokaciji definisanoj Generalnim urbanističkim planom Leskovca;
3) od Grabovnice do Vladičinog Hana - planirani razvodni gasovod RG 11-02 pružaće se duž reke Južne Morave, usaglašeno sa koridorima postojeće i planirane železničke pruge, planiranog autoputa, postojećeg regionalnog puta R-214 i planiranog alternativnog puta bez naplate putarine, i
4) od Vladičinog Hana do granice Republike Makedonije - razvodni gasovod nalaziće se u koridoru planiranog autoputa (na rastojanju 30 m do 100 m od bliže ivice autoputa) i postojećeg regionalnog puta R-214 (na rastojanju od 5 m do 30 m od bliže ivice regionalnog puta).
Glavne merno-regulacione stanice (GMRS) za snabdevanje industrije i široke potrošnje predviđene su ispred svih gradova, a kod Preševa je planirano i merno primopredajno mesto između SR Jugoslavije i Republike Makedonije.
2. Plan veza infrastrukturnih sistema sa okruženjem
Osnovni ciljevi korišćenja magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru sa stanovišta interesa lokalnih zajednica su:
1) što racionalnije uključivanje na autoput i njegovo korišćenje od strane lokalnog stanovništva u pogledu bezbednosti saobraćaja autoputem i obezbeđenja dovoljne pristupačnosti - dovoljnog broja ukrštanja petljama, uz korišćenje paralelnog putnog pravca;
2) obezbeđenje dovoljnog broja staničnih mesta ili stajališta na železničkoj pruzi za odvijanje lokalnog prevoza robe i putnika;
3) obezbeđenje podjednakih razvojnih uslova u domenu telekomunikacija za sve lokalne zajednice, dovoljnim brojem funkcionalnih veza magistralnog optičkog kabla sa svim automatskim telefonskim centralama na području Prostornog plana i Južne Srbije;
4) povećanje kvaliteta energetskog opskrbljivanja Južne Srbije, obezbeđenjem funkcionalnih veza razvodnog gasovoda preko priključnih stanica za sve opštinske i centre zajednice sela, i
5) zaštita od poplava i unapređenje sistema navodnjavanja u dolini reke Morave do utvrđivanja konačnog rešenja za plovni put i odgovarajuće regulacije vodotoka.
2.1. Plan veza autoputa E-75 sa okruženjem
Veze autoputa E-75 sa okruženjem ostvarivaće se putem:
1) Petlji, primenom sledećih kriterijuma:
(1) obezbeđenje veza sa autoputem na mestima ukrštanja sa magistralnim i saobraćajno najfrekventnijim regionalnim ili lokalnim putevima;
(2) obezbeđenje veze sa autoputem za regionalne i opštinske centre na području Prostornog plana, po mogućnosti na mestu sadašnjeg ukrštanja magistralnog puta M-1 sa pravcem glavne gradske saobraćajnice, i
(3) obezbeđenje veze sa autoputem za pojedina područja (planirana za razvoj turizma od međunarodnog i nacionalnog značaja) i značajne polove razvoja (industrija, robno-transportni centri i dr.).
Utvrđen je sledeći broj i položaj petlji, i to:
(1) petlja "Trupale" (km 812+000) - u funkciji račvanja autoputa iz pravca Beograd-Niš (E-75) na pravce prema Republici Makedoniji (E-75) i Bugarskoj (E-80);
(2) petlja "Severni Bulevar" (km 815+884) - u funkciji veze autoputa sa makroregionalnim i gradskim turističkim centrom Niš;
(3) petlja "Prokuplje" (km 821+500) - u funkciji veze autoputa sa područjem opštine i regionalnim centrom Prokuplje i magistralnim pravcem prema severnoj turističkoj subregiji Kopaonik, području Kosova i makroregionalnom centru Priština, preko postojećeg magistralnog puta M-25, odnosno planiranog autoputa na pravcu Niš-Priština;
(4) petlja "Doljevac" (km 832+100) - u funkciji veze autoputa sa područjem opštine i opštinskog centra Doljevac i opštine Žitorađa, preko postojećeg regionalnog puta R-245, kao i sa alternativnim putnim pravcem R-214;
(5) petlja "Brestovac" (km 838+120) - u funkciji veze autoputa sa područjem opština Gadžin Han i Bojnik i severoistočnim delom područja opštine Leskovac, preko (ukrštanja) postojećeg regionalnog puta R-242;
(6) petlja "Pečenjevce" (km 845+437) - u funkciji veze autoputa sa severoistočnim područjem opštine i regionalnim centrom Leskovac, preko postojećeg magistralnog puta M-1 i regionalnog puta R-214 i lokalne putne mreže;
(7) petlja "Vlasotince" (km 861+670) - u funkciji veze autoputa sa istočnim delom područja opštine Leskovac, područjem opštine i gradskog centra Vlasotince i područjem opštine Babušnica, preko magistralnog puta M-9 (Leskovac-Vlasotince-Babušnica-Pirot);
(8) petlja "Grdelica" (km 872+636) - u funkciji veze autoputa sa južnim delom opštine Leskovac i naseljem Grdelica i sa jugozapadnim delom područja opštine i gradskim centrom Vlasotince, preko (ukrštanja) postojećeg regionalnog puta R-123.a;
(9) petlja "Predejane" (km 881+025) - u funkciji veze sa južnim delom opštine Leskovac, naseljem Predejane i motelom "Predejane" (sa benzinskom stanicom), područjem Crne Trave i severnom turističkom subregijom Vlasine, preko (ukrštanja) postojećeg regionalnog puta R-240;
(10) petlja "Vladičin Han" (km 896+380) - u funkciji veze autoputa sa severnim delom opštine i gradskim centrom Vladičin Han, područjem opštine i gradskim centrom Surdulica i turističkim centrom "Vlasina" preko magistralnog puta M-1.13;
(11) petlja "Gramađa" (km 904+380) - u funkciji veza autoputa sa južnim i jugozapadnim delom područja opštine i gradskim centrom Vladičin Han (sa južnim delom naselja u kome je planirana izgradnja robno-transportnog centra i teretne železničke stanice, sa značajnim udelom teretnog tranzitnog saobraćaja) preko (ukrštanja) postojećeg regionalnog puta R-124.a; sa južnim delom područja opštine Vučje preko postojećeg regionalnog puta R-124; sa jugoistočnim delom područja opštine Vladičin Han i jugozapadnim delom područja opštine i gradskim centrom Surdulica preko (ukrštanja) postojećeg regionalnog puta R-124.a;
(12) petlja "Vranjska Banja" (km 916+700) - u funkciji veze regionalnog puta R-239 i graničnog prelaza Kriva Feja, kao i veze banje I stepena Vranjska Banja i turističke regije Krajište i Vlasina;
(13) petlja "Vranje" (km 920+050) - u funkciji veze grada Vranja i regionalnog puta R-223, i severozapadnim delom područja opštine Vranje;
(14) petlja "Bujanovac I" (km 932+100) - u funkciji veze autoputa sa južnim delom područja opštine Vranje, zapadnim i istočnim delom područja opštine Bujanovac, Manastirom Sv. Prohor Pčinjski i granicom Republike Makedonije i turističkom subregijom Krajište (Besna Kobila-Dukat), preko (ukrštanja) postojećih puteva R-125.b i R-125.a;
(15) petlja "Bujanovac II" (km 938+500) - južno od gradskog centra Bujanovac, u funkciji veze autoputa sa južnim delom područja opštine i gradskim centrom Bujanovac i sa magistralnim pravcem M-25.3 za Kosovo (Gnjilane-Bujanovac), uz obezbeđenje poprečne veze magistralnog puta M-25.3 sa magistralnim putem M-1, i
(16) petlja "Preševo" (km 958+000) - u funkciji povezivanja grada Preševa i ostalih naselja u opštini, kao i veze magistralnog puta M-25.2 sa autoputem.
Stacionaže petlji date su orijentaciono i biće bliže definisane razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana;
2) Denivelisanih ukrštanja, kojima se obezbeđuje kvalitetno povezivanje i prohodnost lokalne saobraćajne mreže na području Infrastrukturnog koridora putem propusta iznad ili ispod autoputa E-75.
Precizan razmeštaj denivelisanih ukrštanja utvrdiće se razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana primenom sledećih kriterijuma:
(1) obezbeđenje zadržavanja postojećih trasa svih lokalnih puteva i njihovog denivelisanog ukrštanja sa autoputem;
(2) obezbeđenje denivelisanog ukrštanja za sve atarske puteve (poljski, šumski), s tim da mesto ukrštanja može biti pomereno sa trase atarskog puta na distanci maksimalne dužine 500 m, u kom slučaju se obezbeđuje izgradnja deonice atarskog puta duž ograde autoputa do pogodnog mesta za ukrštanje;
(3) obezbeđenjem, ukoliko je to potrebno, bar jednog denivelisanog ukrštanja za područje jedne katastarske opštine čiju teritoriju preseca autoput, i
(4) razmeštajem denivelisanih ukrštanja lokalnih i atarskih puteva sa autoputem obezbediće se udaljenost susednih ukrštanja koje je veća od 2 km, a manja od 4 km.
Kod utvrđivanja vrste, namene i dimenzionisanja denivelisanih ukrštanja ispoštovaće se i sledeći uslovi:
(1) na otvorenom prostoru, po pravilu, prednost će imati nadvožnjaci, a u naseljima podvožnjaci;
(2) dimenzionisanje nadvožnjaka ili podvožnjaka omogućiće prolazak svih vrsta vozila (npr. poljoprivredne mehanizacije) za dvosmerni saobraćaj, s tim da je minimalna visina podvožnjaka 4,5 m, a širina 6 m, i
(3) propusti-mostovi (za premošćavanje vodotoka, suvih dolina i depresija) predvideće se kao višenamenski, sa mogućnošću korišćenja za kolski i pešački saobraćaj ili prolaz niske divljači;
3) Paralelnog alternativnog putnog pravca, koji će se najvećim delom poklapati sa trasom regionalnog puta R-214 i imati sledeće osnovne funkcije:
(1) obezbeđenje alternativnog saobraćajnog pravca sever-jug u Infrastrukturnom koridoru, radi omogućavanja obavljanja dela saobraćaja na ovom pravcu bez naplate putarine;
(2) prijem saobraćaja sa poprečnih putnih pravaca (sa istoka i zapada) i usmeravanje na autoput preko najbližih petlji, i
(3) preuzimanje dosadašnjih funkcija magistralnog puta M-1 u opsluživanju i povezivanju regionalnih i lokalnih puteva i zadovoljenju lokalnih saobraćajnih potreba u Infrastrukturnom koridoru.
Polazeći od osnovnih funkcija, položaj koridora alternativnog puta utvrđen je primenom sledećih kriterijuma: (a) da se nalazi u blizini koridora autoputa, i (b) da povezuje regionalne, gradske i opštinske centre i veća naselja na području Infrastrukturnog koridora.
Koridor alternativnog putnog pravca pružaće se paralelno koridoru autoputa, povezujući deonice postojećeg magistralnog puta M-1 (koje nisu obuhvaćene planiranom trasom autoputa) sa deonicama postojećeg regionalnog puta R-214, i to:
(1) na području grada Niša poklapaće se sa postojećom trasom regionalnog puta R-214 (koji je većim delom gradska saobraćajnica), a od Velikog Sela do Doljevca će se uklapati u trasu ranijeg magistralnog puta M-1 (koji je izgradnjom autoputa postao lokalni put), zatim će nastaviti trasom regionalnog puta R-214 do Pečenjevaca;
(2) od Pečenjevaca do Grabovnice poklapaće se sa trasom sadašnjeg magistralnog puta M-1, koji izgradnjom obilaznice oko Leskovca postaje lokalni put i glavna gradska saobraćajnica kroz regionalni centar;
(3) od Grabovnice do naselja Vladičin Han koristiće trasu postojećeg magistralnog puta M-1; a u naselju Vladičin Han prolaziće kroz manji opštinski centar kao glavna gradska saobraćajnica;
(4) od Vladičinog Hana do Vranja pružaće se postojećom trasom regionalnog puta R-214 i prolaziti kroz naselja Repince, Lepenica, Priboj, Mazarać i Bresnica; dok će kroz regionalni centar Vranje prolaziti kao gradska saobraćajnica, i
(5) od Vranja do Bujanovca zadržaće trasu postojećeg regionalnog puta R-214; posle obilaska gradskog (opštinskog) centra Bujanovca prolaziće kroz naselja Levosoje i Smoljica, uklapajući se na trasu autoputa kod petlje "Preševo" i sa magistralnim putem M-25.2 Preševo-Gnjilane.
2.2. Plan veza pruge za velike brzine E-85 sa okruženjem
Veze pruge za velike brzine E-85 sa okruženjem obezbediće se:
1) Železničkim stanicama i stajalištima - na dvokolosečnoj pruzi za vozove velikih brzina planirano je 13 železničkih stanica, i to: 7 na postojećim lokacijama, koje su ekonomski i funkcionalno opravdane, uz obezbeđenje rekonstrukcije i višeg stepena modernizacije postojećih stanica (na osnovu analize saobraćajno-ekonomske studije); a 6 na novim lokacijama.
Konačan broj i lokacije železničkih stanica i stajališta biće bliže definisani razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana, primenom sledećih kriterijuma u vezi sa položajem lokacija:
(1) da omogućava kvalitetno povezivanje sa magistralnim, regionalnim i/ili lokalnim putnim saobraćajnicama;
(2) da omogućava kvalitetno povezivanje sa najbližim regionalnim, gradskim i/ili opštinskim centrom, odnosno najbližim naseljem, i
(3) položaj lokacije u regionalnom, gradskom i/ili opštinskom centru omogućava neposrednu vezu sa glavnim gradskim saobraćajnicama i autobuskim terminalom i raspolaže potrebnim prostorom za parkiranje putničkih vozila.
Planirane železničke stanice na postojećim i novim lokacijama zadovoljiće sledeće tehnološko-tehničke uslove:
(1) sve stanice će biti otvorene za rad sa putnicima, te će imati savremeno uređen putnički terminal, koji je pristupačan i dobro povezan sa drumskim saobraćajnicama;
(2) putnički terminal imaće osnovni sadržaj: stanični trg sa pešačkom zonom, parkinzima za putničke automobile i taksi vozila; parkiralište za bicikle i stajališta za autobuse; renoviranu postojeću ili novu staničnu putničku zgradu sa potrebnim trgovinskim i ugostiteljskim objektima za pružanje usluga putnicima, perone za lakši i bezbedniji ulazak u voz i izlazak iz voza i pothodnik za prilaz putnika peronima van nivoa koloseka, koji istovremeno omogućava i pešačku komunikaciju prostora sa obe strane pruge;
(3) širina pothodnika za prolaz putnika biće dimenzionisana prema očekivanom broju putnika, s tim da su ulazi u pothodnik i stepeništa natkriveni;
(4) robni terminali u železničkim stanicama otvorenim za robni rad sa kolskom robom, po pravilu, biće locirani u blizini radne zone i udaljeni od zona namenjenih stanovanju, s tim da će se magacini denčane robe u stanicama otvorenim za rad sa denčanom robom nalaziti u okviru robnih terminala, a drumske saobraćajnice za prilaz robnim terminalima i utovarno-istovarne površine biti savremeno obrađene i terminali opremljeni potrebnom pretovarnom mehanizacijom;
(5) stanice u kojima se obavlja robni rad imaće izvlačnjak i manipulativne koloseke tako postavljene da se manipulacije sa kolima mogu obaviti bez manevarskih vožnji na otvorenoj pruzi;
(6) broj i dužina koloseka u stanici biće prilagođeni novim tehnološkim zadacima železničke stanice;
(7) stanice na pruzi za velike brzine u kojima se očekuje preticanje ili zaustavljanje teretnih vozova imaće koloseke za preticanje dužine 750 m, sa putem pretrčavanja od 200 m;
(8) dužina perona u stanicama u kojima se zaustavljaju međunarodni i domaći daljinski vozovi iznosiće 400 m; u ovim stanicama predviđena je i manipulacija poštom i ekspresnom robom, tako da će peroni biti povezani sa ekspresnim magacinom, odnosno poštom, posebnim pothodnikom sa rampama ili liftovima;
(9) u ostalim stanicama, u kojima se zaustavljaju samo lokalni putnički vozovi, dužina perona iznosiće 220 m; s tim da će se stanice uklapati u urbanističke zahteve naselja, radi ostvarivanja što prisnije veze železnice sa korisnicima njenih usluga, i
(10) proširenje postojećih priključaka ili izgradnja novih i njihovo priključivanje na vodovodnu mrežu, kanalizaciju, elektromrežu i javnu PTT mrežu, kao i odvođenje površinskih otpadnih voda, izvršiće se u saradnji i uz saglasnost nadležnih komunalnih preduzeća;
2) Denivelisanim ukrštanjima - postojećih i planiranih drumskih saobraćajnica, vodenih i drugih tokova i ostalih infrastrukturnih sistema sa prugom za velike brzine, čiji će se položaj utvrditi razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana primenom sledećih kriterijuma:
(1) obezbeđenjem denivelisanog ukrštanja sa prugom za sve postojeće i planirane saobraćajnice magistralnog i regionalnog značaja, a za puteve lokalnog značaja zavisno od obima saobraćaja, mreže i značaja naselja koja lokalni put povezuje;
(2) broj denivelisanih ukrštanja sa prugom za lokalne i atarske puteve svešće se na racionalan obim, izgradnjom paralelnih puteva uz ogradu pruge do denivelisanih prelaza, istih tehničkih kvaliteta kao postojeći put, i
(3) razmeštaj denivelisanih ukrštanja zasnivaće se na principu da je minimalna udaljenost dva susedna ukrštanja na otvorenoj pruzi 2,5 km, a najveća udaljenost 4 km, izuzetno i 5 km.
Kod utvrđivanja vrste, namene i dimenzionisanja denivelisanih ukrštanja ispoštovaće se sledeći osnovni uslovi:
(1) na otvorenoj pruzi, po pravilu, prednost će imati nadvožnjaci, u naseljima podvožnjaci, dok će ostali nadzemni vodovi (vodoprivredni, energetski i drugi) biti provedeni ispod pruge;
(2) kod dimenzionisanja nadvožnjaka ili podvožnjaka ispitaće se mogućnost njihovog dvonamenskog korišćenja (za prolazak poljoprivredne mehanizacije i sl.), i
(3) instalacije i vodovi, koji su položeni uz prugu, smestiće se van ograđenog pružnog pojasa, a ukoliko ne postoji adekvatno rešenje za njihovo izmeštanje, instalacijama i vodovima obezbediće se posebne mere pristupa i zaštite.
2.3. Plan veza magistralnog optičkog kabla sa okruženjem
U cilju obezbeđenja pristupačnosti telekomunikacionih usluga svim zainteresovanim korisnicima, veze sa magistralnim optičkim kablom će se ostvariti preko čvornih automatskih centrala i automatskih telefonskih centrala. Na pravcu Niš-Leskovac-Vranje-granica Republike Makedonije, magistralnim optičkim kablom povezaće se tranzitna automatska centrala "Niš" sa međunarodnom automatskom centralom "Skoplje", glavne automatske centrale "Leskovac" i "Vranje" i veći broj čvornih i glavnih automatskih telefonskih centrala, i to:
1) na deonici Niš-Leskovac stvaraju se mogućnosti za povezivanje čvorne automatske centrale "Doljevac" i, preko privoda, krajnje automatske telefonske centrale "Belotinac", "Malošište", "Klisura", "Pukovac", "Brestovac", "Zapljanska", "Topionica", "Razgojna", "Pečenjevce", "Priboj" i "Bogojevce";
2) na deonici Leskovac-Vranje stvaraju se mogućnosti za povezivanje čvorne automatske telefonske centrale "Vlasotince", "Grdelica", "Predejane", "Crna Trava" i "Vladičin Han" i, preko privoda, krajnje automatske telefonske centrale "Suva Morava", "Stubal", "Korbevac", "Vranjska Banja" i "Presnica", i
3) na deonici Vranje-granica Republike Makedonije stvaraju se mogućnosti za povezivanje čvorne automatske telefonske centrale "Bujanovac" i "Preševo" i, preko privoda, krajnje automatske telefonske centrale "Neradovac", "Rataje", "Ristovac", "Vrtogoš", "Klenike", "Trgovište", "Biljača", "Rajinac" i "Reljan".
Optičke vodove treba predvideti i za potrebe realizacije mreža pojedinih kompanija kao što su Elektroprivreda, putna privreda, naftna industrija, KDS operateri, internet provajderi i dr. Takođe treba predvideti vodove i za kompanije koje će se na telekomunikacionom tržištu pojaviti kao davaoci usluga, po isteku ekskluziviteta Telekom-a Srbije.
2.4. Plan veza razvodnog gasovoda sa okruženjem
Veze razvodnog gasovoda sa konzumnim područjem ostvarivaće se:
1) glavnim merno-regulacionim stanicama (GMRS) u kojima se reguliše radni pritisak prirodnog gasa sa 50 na 12 bara. Lokacije GMRS utvrdiće se razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana primenom sledećih kriterijuma:
(1) da su van naseljenih mesta i industrijskih zona, a pored lokalnih puteva kojima se omogućava neposredni pristup stanicama i napajanje na elektro i TT mrežu;
(2) minimalno sigurnosno rastojanje prema drugim namenama, stanovanju ili radnim zonama, je 15 m za kapacitete stanica do 30000 m3/H, odnosno do 25 m za kapacitete stanica preko 30000 m3/H, kada su stanice u objektima od čvrstog materijala (zidani objekti);
(3) najveće sigurnosno rastojanje od stanica i trafostanica, železničkih pruga i autoputa je 30 m, i
2) servisnim punktovima-pumpama sa komprimovanim prirodnim gasom - za pogon putničkih vozila i autobusa (ubuduće i radi međunarodnog ranga autoputa), koje će se snabdevati preko gasovoda visokog ili srednjeg radnog pritiska ili preko gradskih gasovoda; predviđene su u naseljima i punktovima: Niš, Leskovac, Predejane, Vranje i Preševo, na međusobnim rastojanjima od 25 do 50 km, na lokacijama koje mogu biti uz planirane putne sadržaje, servisne punktove, benzinske pumpe i sl.
ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE, PRIRODNIH I NEPOKRETNIH KULTURNIH DOBARA
1. Uticaj infrastrukturnog koridora na životnu sredinu, prirodna i nepokretna kulturna dobra
Lokaliteti evidentiranih prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara ne nalaze se u planiranim koridorima autoputa i pruge za velike brzine. Eventualno ugrožavanje kulturnog nasleđa mogućno je u fazi izgradnje tih objekata, prilikom iskopa materijala.
Promene morfoloških, hidrogeoloških i pejzažnih karakteristika prostora naročito će biti izražene na deonicama u kojima se infrastrukturne trase vode u relativno uskom snopu, kao na primer u Grdeličkoj klisuri, dok će na prostoru duž koridora doći do separacije i fragmentacije prirodnih staništa, ograničavanja i preusmeravanja tokova kretanja životinja.
Dominantni su uticaji autoputa, puteva i pruga (i plovnog kanala) na životnu sredinu, zbog veoma velikog obima radova, zauzimanja većih površina zemljišta i efekata koji se manifestuju u njihovoj eksploataciji, naročito autoputa i pruge za velike brzine.
Incidentno zagađivanje zemljišta biće prisutno u izgradnji svih sistema. U toku eksploatacije biće dominantno kod autoputa, usled taloženja zagađujućih materija iz izduvnih gasova vozila i, u manjoj meri, kod pruge za velike brzine. Opasnosti od rasipanja goriva i maziva pri saobraćajnim nesrećama i povećan rizik od ispuštanja i razlivanja otrovnih materija prilikom transporta autoputem, mogu biti izložena izvorišta vodosnabdevanja i akumulacije podzemnih voda koje se nalaze u neposrednom pojasu zaštite koridora na području Leskovca, između Vladičinog Hana i Vranja i oko Bujanovca i Preševa.
Kumulativni efekti usled superponiranja buke mogu se očekivati u područjima u neposrednoj blizini autoputa i pruge za velike brzine, u prvom redu na području gradskog centra Vladičin Han i 27 manjih naselja i sela.
Uticaj zagađivanja vazduha od motornih vozila na autoputu neće biti značajan za nivo imisije zagađujućih materija, dok na pojedinim deonicama autoputa (u tunelima, usecima i Grdeličkoj klisuri) nivo aerozagađenja može biti značajan i štetan za biljni i životinjski svet čija su staništa u neposrednoj blizini autoputa.
Ovim prostornim planom, na osnovu prethodne analize uticaja na životnu sredinu, utvrđuju se zone uticaja na životnu sredinu i širina zaštitnih pojasa od buke za planirane magistralne infrastrukturne sisteme u Infrastrukturnom koridoru, koje su date u sledećoj tabeli:
Tabela 1:
|
Red.broj |
Infrastrukturni sistem |
Zona uticaja buke - rastojanje od ivice kolovoza (m) |
Širina zaštitnog pojasa od buke (m) |
|
1. |
Autoput* |
180+180-nivo buke do 65 dB(A) |
300+300 |
|
2. |
Pruga za velike brzine |
100+100, uz mere zaštite |
125+125 |
|
3. |
Optički kabl |
- |
5+5 |
|
4. |
Plovni put |
- |
150+150 |
|
5. |
Gasovod |
- |
50+50 |
*Izvor: Autoput E-75, Generalni projekt, Studija zaštite životne sredine - prethodna analiza uticaja, Zavod za prostorno i urbanističko planiranje iz Niša, 1994.
2. Smernice za zaštitu životne sredine, prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara
Utvrđuju se smernice za zaštitu životne sredine, prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara koje će se primenjivati u daljoj razradi Prostornog plana na nivou regulacionog plana, u urbanističkim planovima i tehničkoj dokumentaciji za utvrđivanje trasa planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema, i to:
1) poštovaće se propisani režimi zaštite izvorišta (podzemnih i površinskih) vodosnabdevanja i predvideti sve neophodne mere zaštite voda i zemljišta od zagađivanja u normalnim i akcidentnim situacijama, a posebno:
(1) u zonama neposredne zaštite izvorišta vodosnabdevanja obezbediće se potpuna izolacija poprečnog profila autoputa od podloge, radi sprečavanja zagađivanja vodonosnog sloja;
(2) na poprečnom profilu autoputa obezbediće se obostrane odbojne ograde radi zadržavanja vozila na putu u slučaju nesreće; obostrani ivičnjaci duž ivičnih traka za kanalisano prikupljanje i odvođenje zagađenih atmosferskih voda sa kolovozne površine, prečišćavanje prikupljenih atmosferskih voda od suspendovanih čvrstih čestica ulja, goriva i drugih staloženih zagađenja, pre upuštanja u recipijent; humusiranje kosine nasipa slojem najmanje debljine od 40 cm; ozelenjavanje i požbunjavanje humusnih kosina autohtonim biljnim vrstama radi učvršćivanja tla i smanjenja erozije, i
(3) obezbeđenje kontrolisanog odvodnjavanja trupa pruge za velike brzine i njegove zaštite od plavljenja izazvanog neadekvatnim radom meliorativnih kanala;
2) u područjima sa izgrađenim stambenim, poslovnim i/ili privrednim objektima na kojima se očekuje nivo buke od autoputa i pruge za velike brzine iznad propisanih graničnih vrednosti, obezbediće se tehničke mere zaštite u obliku zvučnih barijera;
3) obezbeđenje zaštite naselja od emisije zagađujućih materija od autoputa i pruge za velike brzine zaštitnim zelenim (šumskim) pojasima formiranim od više autohtonih biljnih vrsta;
4) obezbeđenje zaštite prirodnih staništa retkih životinjskih vrsta, a posebno vlažnih/močvarnih staništa duž Južne Morave, u prvom redu kod Preševa, kod utvrđivanja položaja trasa i objekata planiranih infrastrukturnih sistema;
5) obezbeđenjem podvožnjaka na autoputu i pruzi za velike brzine za životinje ("ekoloških koridora") na rastojanjima koja će se utvrditi na osnovu analiza populacije i potrebnog nivoa komunikacije životinjskih vrsta;
6) obezbeđenje uklapanja trasa i objekata planiranih infrastrukturnih sistema (posebno autoputa i pruge) u pejzaž prema propozicijama utvrđenim ovim prostornim planom (poglavlje 6.6. str. 45), a posebno kod oblikovanja potpornih i zaštitnih konstrukcija, mostova, tunela i kosina nasipa i useka;
7) projektima organizacije gradilišta za magistralne infrastrukturne sisteme definisaće se lokacije parkinga, puteva za tešku mehanizaciju, pozajmišta i deponija građevinskog i materijala iz iskopa, primenom sledećih principa: (a) da lokacije ne mogu biti u blizini zaštićenih zona, i (b) da se uništavanje vegetacije, a naročito šumskog pokrivača, svede na najmanju moguću meru, uz obezbeđenje obnove oštećenih površina zemljišta i autentičnih pejzaža po završetku radova; dok će se izbor lokacija za postrojenja za proizvodnju asfaltnih mešavina i drobljenje kamena, skladišta pogonskog goriva i niskoeksplozivnih sredstava zasnivati na analizi njihovog uticaja na životnu sredinu;
8) u toku izvođenja radova na izgradnji planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema izvođač radova će obezbediti: (a) u zaštićenoj okolini nepokretnog kulturnog dobra prisustvo nadležne službe zaštite; i (b) ukoliko se u toku radova naiđe na arheološko nalazište ili arheološke elemente, da se odmah prekinu radovi i o nalazu izvesti nadležna služba zaštite spomenika kulture, kao i da se preduzmu mere zaštite nalaza od uništavanja ili oštećenja i očuvanja na mestu i u položaju u kome je otkriven, i
9) po završetku izgradnje svakog planiranog infrastrukturnog sistema u koridoru nadležna posebna organizacija ili javno preduzeće obezbediće monitoring sistem životne sredine u toku eksploatacije tog sistema.
ORGANIZACIJA, UREĐENJE I KORIŠĆENJE PROSTORA
(Referalna karta II i III)
1. Mogućnosti i ciljevi korišćenja poljoprivrednog i šumskog zemljišta
Osnovni ciljevi korišćenja i zaštite poljoprivrednog i šumskog zemljišta su:
1) usklađivanje korišćenja zemljišta sa prirodnim i stvorenim vrednostima;
2) poboljšanje bonitetnih svojstava raspoloživog zemljišta, na račun zemljišta koje se isključuje iz primarne proizvodnje, i
3) očuvanje zemljišnih površina za potrebe budućeg razvoja, a u prvom redu sprečavanje neracionalnog korišćenja zemljišta, koje podstiče njegovu degradaciju i uništavanje.
Promene u strukturi korišćenja zemljišta u koridoru, odnose se na površine oko Južne Morave koje su pod livadama, njivama i drugim kulturama u vlažnim ravnima. Iz poljoprivredne proizvodnje isključuju se zemljišta u zaštitnim pojasima infrastrukturnih koridora, a za potrebe podizanja šumskog zaštitnog pojasa.
Planirano je smanjenje poljoprivrednih površina za 1,2% i šumskih površina za 0,2% u ukupnoj površini područja Infrastrukturnog koridora, koje se prevode u kategoriju "ostalih namena". Ove površine će učestvovati sa 16,6 km2 u površini zemljišta koje se angažuje za autoput i prugu. Nije predviđena promena strukture korišćenja zemljišta za nove površine za plovni put, za koje će se definitivna opredeljenja utvrditi posle horizonta ovog prostornog plana, kao ni za površine onih sistema koji ne zahtevaju trajno isključivanje zemljišta iz primarne produkcije (optički kabl i gasovod).
1.1 Mere poboljšanja i zaštite proizvodnog potencijala zemljišta
Na osnovu ocene produktivnosti zemljišta i uslova za razvoj poljoprivrede u okviru poljoprivredne makrorejonizacije utvrđene Prostornim planom Republike Srbije, prioriteti poboljšanja i zaštite proizvodnog potencijala zemljišta su:
1) obnavljanje i intenziviranje poljoprivredne proizvodnje u kotlinama - u prvom redu, aktiviranje područja koja imaju tradiciju u proizvodnji pojedinih vrsta povrća, kao i manjih površina gde se mogu postići intenzivni zasadi voća;
2) promena strukture useva - povećanje učešća povrtnog, industrijskog i krmnog bilja na račun žitarica;
3) bolje korišćenje potencijala livada i pašnjaka - za uspostavljanje optimalnog odnosa između biljne i stočarske proizvodnje, i
4) sprečavanje erozije, kao faktora ugrožavanja i uništavanja zemljišta.
Izgradnjom Infrastrukturnog koridora umanjiće se poljoprivredne površine, te je neophodno iznalaženje novih modaliteta u organizaciji primarne poljoprivredne proizvodnje u tri osnovne prostorne celine: aluvijalnoj ravni Južne Morave, kotlinskom i planinskom pobrđu.
Za realizaciju planskih zadataka na intenziviranju korišćenja postojećih i potencijalnih površina poljoprivrednog i šumskog zemljišta primeniće se sledeće mere:
1) navodnjavanje zemljišta u kotlinama, koja prema pedološkim karakteristikama imaju potencijal za intenzivniju poljoprivrednu proizvodnju; s tim da se sistem za navodnjavanje planira i projektuje objedinjeno za područja svih opština u Infrastrukturnom koridoru, dok se izvođenje i eksploatacija mogu odvijati fazno ili parcijalno za područja (ili delove područja) pojedinih opština;
2) saniranje pojava jake i ekscesivne erozije i sprečavanje pojava klizišta na prostoru Grdeličke klisure i klisurastih dolina sastavnica i pritoka Južne Morave (Binačke Morave i Moravice, Vranjske reke, Banjštice, Krive reke, Vlasine sa Lužnicom, Veternice, Jablanice, Puste reke, Toplice i dr.) primenom antierozivnih mera: melioracijom livada i pašnjaka i vraćanjem degradiranog zemljišta prirodnoj nameni; pošumljavanjem i podizanjem vanšumskog zelenila; zatravljivanjem oranica na brežuljkastim i brdovitim terenima, posebno zemljišta iz pete i slabijih katastarskih klasa, i
3) očuvanje mreže atarskih puteva obezbeđenjem alternativnih pravaca duž autoputa i železničke pruge i racionalnim brojem ukrštanja sa ovim infrastrukturnim sistemima; komasacijom dela poljoprivrednih površina koje će se utvrditi osnovama zaštite, korišćenja i uređenja zemljišta za obuhvaćene opštine.
Druga grupa mera odnosi se na organizovanje viših nivoa prerade i finalne proizvodnje, kao i aktivniji marketinški pristup u plasmanu poljoprivrednih/prehrambenih proizvoda, kako bi se iskoristili novostvoreni uslovi poboljšanog položaja prema tržištu. Na značaju će dobiti sledeće aktivnosti:
1) bolje korišćenje postojećih prerađivačkih kapaciteta i uključivanje šireg prostora u njihovu sirovinsku osnovu;
2) poboljšanje organizacije otkupa poljoprivrednih proizvoda, i
3) plasman proizvoda u okviru predviđenih uslužnih, servisnih i turističkih sadržaja.
U odnosu na postojeću praksu da je većina gazdinstava na području Prostornog plana orijentisana na zadovoljenje sopstvenih potreba, strateško opredeljenje ka višim nivoima prerade i finalizacije poljoprivredne proizvodnje nalaže da se poljoprivreda ovog područja usmerava kao sirovinska baza za prehrambenu industriju. U tome će značajnu ulogu imati bolje organizovanje otkupne mreže, sa naglaskom na čvršćoj povezanosti između poljoprivrednih gazdinstava, preduzeća koja se bave otkupom, preduzeća za preradu i trgovinskih preduzeća.
Drugi pravac u podsticanju tržišnih uslova privređivanja je osnivanje malih fabrika u seoskim domaćinstvima, od strane većih preduzeća prehrambene industrije, koje će ujedno biti i garant kvaliteta proizvoda, a plasman obezbediti u okviru predviđenih pratećih turističkih, uslužnih i drugih sadržaja. Za realizovanje ovih aktivnosti neophodne su mere agrarne politike, pre svega u pogledu pariteta poljoprivrednih proizvoda, uporedo sa merama kojima se utiče na racionalnije korišćenje ukupnog poljoprivrednog potencijala područja Južne Srbije.
2. Mere zaštite od voda, korišćenja voda i zaštite voda
U cilju zadovoljavanja vodoprivrednih interesa na području Prostornog plana preduzimaće se sledeće mere:
1) prioritet u korišćenju voda ima planska racionalizacija potrošnje;
2) ispuštena voda korisnika u recipijent kvalitetom će odgovarati važećim propisima;
3) prioritet u raspodeli voda imaće: garantovani minimumi, snabdevanje stanovništva vodom za piće, navodnjavanje, plovni put, energetika, rekreacija, snabdevanje industrije vodom, ribnjaci;
4) zalihe podzemnih voda, koje su obnovljive, koristiće se za snabdevanje stanovništva vodom za piće i navodnjavanje, pri čemu vodosnabdevanje ima prioritet;
5) područja na kojima se nalaze izvorišta podzemnih i površinske vode, koja se mogu koristiti ili se koriste za snabdevanje vodom za piće, moraju biti pod posebnom zaštitom od namernih ili slučajnih zagađivanja i drugih uticaja od magistralnih infrastrukturnih sistema u koridoru;
6) tehnička dokumentacija za magistralne infrastrukturne sisteme obavezno će sadržati projekat zaštite od erozije i sedimentacije u toku građenja objekta, koje odobrava i realizaciju kontroliše nadležna vodoprivredna organizacija, i
7) zaštita od poplava obezbediće se planskim i tehničkim merama. Merodavne velike vode za zaštitne nasipe određivaće se prema značaju prostora i objekata koji se štite, i to prema sledećoj tabeli:
Tabela 2.
|
Kategorija zaštite |
Merodavna računska voda (za godina) |
|
Područje sa preko 50 000 ljudi |
200 |
|
Područje sa 20 000 do 50 000 ljudi |
100 |
|
Strateški privredni objekti |
100 |
|
Objekti privrede koji nisu od strateškog značaja |
50 (ili manje, zavisno od osiguranja) |
|
Mostovi sa više od 20 000 ljudi |
100 |
|
Mostovi od 5 000 do 20 000 ljudi |
50 |
|
Poljoprivredni sistemi i površine i izvorišta za vodosnabdevanje |
25 |
3. Očekivane promene u organizaciji prostora i razmeštaju stanovništva
U skladu sa proizvodnim i komunikacijskim pogodnostima, u dolinskom delu smeštena su sva veća naselja i glavne saobraćajnice Južnog Pomoravlja. Privlačna snaga moravske osovine razvoja i izgradnje planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema usloviće nastavljanje tendencija koncentracije na relativno uskom području u pravcu Niš-Leskovac-Vranje-Bujanovac- Preševo. Pravci i mere za ublažavanje ovih tendencija naznačeni su u poglavlju III, potpoglavlje 2.3.
Na osnovu analiza perspektivnosti seoskih naselja za razvoj, uzimajući u obzir njihovu veličinu i međusobni položaj, na području Prostornog plana formirane su ili imaju tendenciju formiranja zajednice seoskih naselja sa više od 2000 stanovnika. U skladu sa merilima organizacije i zadovoljenja zajedničkih potreba, sledeće zajednice seoskih naselja imaće uslove za razvoj privrednih i neprivrednih delatnosti, komunalno opremanje i uređenje i racionalizaciju mreže objekata javnih službi: Grdanica-Brejanovce-Čifluk Razgojnski-Razgojna; Čekmin-Pečenjevce-Navalin-Bogojevce; Velika Biljanica-Donja Slatina-Gornja Slatina; Jelašnica-Grajevce; Kumarevo-Mala Biljanica-Manojlovce-Bratmilovce-Bobište-Mrštane; Krajince-Donje Krajince-Zloćudovo-Nominica; Badince-Žižavica-Donji Bunibrod-Gornji Bunibrod-Gornji Guberevac-Donji Guberevac; Mala Grabovnica-Velika Grabovnica-Zagužane; Boćevica-Bojišina-Dedina Bara-Oraovica-Selo Grdelica-Varoš Grdelica; Predejane selo-Predejane varoš-Korićevac-Bričevlje; Kopitarce-Džep-Garinje; Vladičin Han-Kalimance-Kržince-Lepenica-Prekodolce-Repince-Suva Morava; Bujkovac-Vranjska Banja-Kumarevo; Donje Trebešinje-Gornje Trebešinje; Aleksandrovac-Kupinince-Rataje-Crni Lug; Donji Neradovac-Gornji Neradovac; Davidovac-Ristovac-Donji Vrtogoš; itd.
Za naselja koja se delom nalaze u širem zaštitnom pojasu planiranog autoputa i pruge za velike brzine posebnim projektima utvrdiće se negativni uticaji i sprovesti mere zaštite utvrđene u delu 6 ovog poglavlja (Referalna karta III).
U zoni uticaja Infrastrukturnog koridora, u funkciji tranzitnog turizma (zadržavanje sa najmanje jednim noćenjem) i tranzitne rekreacije (zadržavanje bez noćenja, po pravilu od 0,5 do 6 časova), u skladu sa Prostornim planom Republike Srbije predviđeni su turistički i rekreativni sadržaji sledećih gradskih turističkih centara, banja, mesta i predela:
1) u kategoriji gradskih turističkih centara - Niš (centar I 1 stepena), Vranje (centar II stepena) i Leskovac (centar III stepena) u funkciji poslovnog turizma i tranzitnog turizma motivisanog kulturnom baštinom, trgovinom, ugostiteljstvom, administrativnim funkcijama i dr.;
2) u kategoriji banja - Vranjska Banja (I2 stepena) i Bujanovačka banja (II stepena) u funkciji zdravstvenog turizma i rekreacije;
3) u kategoriji turističkih mesta - Doljevac, Grdelica, Vladičin Han, Bujanovac i Preševo, u funkciji tranzitnog turizma motivisanog eko-baštinom, ugostiteljstvom i nekim servisima, i
4) u kategoriji predela - Grdelička klisura.
Maksimalno opterećenje autoputa tranzitnim turistima koji će posećivati gradske turističke centre, banje i mesta sa turističkom funkcijom u širem zaštitnom pojasu autoputa, dugoročno se procenjuje na oko 30% ukupnog protoka na autoputu u letnjoj sezoni, odnosno oko 15% u zimskoj sezoni.
Stanovništvu u naseljima koja će biti ugrožena neophodnim raseljavanjem, obezbediće se uslovi za minimiziranje negativnih posledica izgradnje infrastrukturnih sistema, kao i kompenzacije na neki od sledećih načina: zamenom zemljišta, objekta i/ili naknadom tržišne vrednosti nepokretnosti u novčanom iznosu. Regulacionim planovima naselja ispitaće se mogućnost da se uslovi za preseljenje i minimiziranje negativnih posledica obezbede u okviru matičnih naselja.
Kako je ovim planom obuhvaćen relativno uzak pojas koji zahvata samo kontaktne katastarske opštine uz linijske sisteme, on ne predstavlja zaokružen privredni prostor, niti celinu u smislu organizacije javnih službi. Zbog toga će se regionalnim prostornim planovima i programima bliže definisati razmeštaj proizvodnih aktivnosti i funkcionisanje javnih službi u cilju prevazilaženja razlika u razvijenosti pojedinih područja.
Realno je očekivati da će rastom biti zahvaćen prostor oko postojećih urbanih područja. Novi rast će pratiti promenu značaja i funkcija pojedinih saobraćajnih pravaca, tako da se može očekivati koncentracija stanovništva i aktivnosti duž jakih saobraćajnih osovina i oko glavnih pristupnih tačaka saobraćajnom sistemu, kao što su železničke stanice i pristupne saobraćajnice na autoput. Očekivana proširenja građevinskih područja i pravci širenja naselja naznačeni su na referalnoj karti II.
4. Potrebne površine za koridore infrastrukturnih sistema
(Referalna karta III)
Utvrđivanje potrebne površine za planirane magistralne infrastrukturne sisteme u Infrastrukturnom koridoru izvršeno je primenom sledećih kriterijuma za širinu zaštitnih pojasa tih sistema:
1) zadovoljenje prostornih uslova za smeštanje planiranog infrastrukturnog sistema;
2) utvrđivanje bezbedonosnog rastojanja od infrastrukturnog sistema, radi zaštite od negativnih uticaja na životnu sredinu, u prvom redu od buke i aerozagađenja, i
3) obezbeđenje zaštite osnovnih funkcija u eksploataciji infrastrukturnog sistema od negativnih uticaja iz okruženja, u prvom redu od neplanske izgradnje, nekontrolisanog odlaganja otpada i drugih aktivnosti.
Prostornim planom rezerviše se prostor za koridore planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru ukupne površine 243,6 km2 (odnosno oko 23,13% površine planskog područja) i širine od 700 m za autoput, 250 m za prugu za velike brzine, 200 m za gasovod i 4 m za optički kabl, kao i 300 m za potencijalni koridor plovnog puta, i to za:
1) trajno zauzimanje zemljišta za potrebe izgradnje i funkcionisanja magistralnih infrastrukturnih sistema i objekata u Infrastrukturnom koridoru pojas prosečne širine od:
(1) 70 m za autoput, uz dodatne površine za motel oko 5 ha, za odmorište oko 3 ha, za petlju oko 5 ha i dr.;
(2) 35 m za železničku prugu za velike brzine, uz dodatne površine za stanice i druge sadržaje, i
(3) 5 m za gasovod;
2) zaštitne pojase magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru:
(1) neposredni pojas zaštite - prostor širine 150 m za autoput, 100 m za prugu za velike brzine, 60 m za gasovod i 4 m za optički kabl, i
(2) širi pojas zaštite - prostor širine 480 m za autoput, 115 m za prugu za velike brzine i 135 m za gasovod.
Širina zaštitnih pojasa magistralnih infrastrukturnih sistema ovim prostornim planom data je okvirno i biće konačno utvrđena razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana.
Bilans potrebnih površina za planirane magistralne infrastrukturne sisteme u Infrastrukturnom koridoru daje se u sledećoj tabeli:
Tabela 3.
|
Infrastrukturni sistem |
Površina u km2 |
|||
|
trasa |
prateći objekti |
širi pojas zaštite |
ukupno koridor |
|
|
Autoput |
10,0 |
1 |
14 |
112 |
|
Pruga |
5,0 |
2 |
16 |
40 |
|
Gasovod |
0,5 |
0,5 |
5 |
32 |
|
Plovni put |
- |
- |
- |
58 |
|
Optički kabl |
1,0 |
- |
0,5 |
1,6 |
|
UKUPNO: |
16,5 |
3,5 |
35,5 |
243,6 |
Prema načinu obezbeđenja zemljišta za planiranu namenu, Prostornim planom rezerviše se prostor za potrebe potpune i delimične eksproprijacije za izgradnju trasa i objekata magistralnih infrastrukturnih sistema površine 20,0 km2 (odnosno 4,5% površine planskog područja), bez prostora za njihove zaštitne pojase u kojima se ne menja režim vlasništva nad zemljištem, površine 223,6 km2 (odnosno 18,63% površine planskog područja).
5. Pravila za usaglašavanje infrastrukturnih sistema u koridoru
Osnovna pravila za međusobno usklađivanje položaja planiranih koridora magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru proizilaze iz njihovog odnosa u prostoru (ukrštanje ili paralelni položaj), kao i iz važećih zakona, tehničkih propisa i uslova zaštite životne sredine, i utvrđuju se ovim prostornim planom za:
1) Vodoprivrednu infrastrukturu:
(1) sva ukrštanja planiranih infrastrukturnih sistema (autoput, pruga, gasovod, optički kabl) sa površinskim vodotocima (prirodnim i veštačkim) izvodiće se uz poštovanje uslova da se ne remeti osnovna namena i funkcija vodotoka i da se osigura normalan proticaj vodotoka u svim uslovima (u toku izvođenja, trajno);
(2) po pravilu, položaj trase infrastrukturnog sistema biće van zone neposredne i uže zaštite podzemnih i površinskih izvorišta vodosnabdevanja, a kada to nije moguće, zaštita izvorišta obezbediće se posebnim projektom zaštite i kontinualne kontrole kvaliteta voda;
(3) propusti i mostovi dimenzionisaće se na stogodišnje vode, a da se pri tome ne ugrozi bezbednost funkcionisanja infrastrukturnog sistema; dok će se na mestima ukrštanja obezbediti zaštita obala i korita (obaloutvrda uzvodno i nizvodno prema hidrauličkom proračunu) od erozije, uz odvodnjavanje u zoni mostova;
(4) položaj trase površinskog ili podzemnog linijskog infrastrukturnog sistema, po pravilu, je van vodnog zemljišta, a na mestima ukrštanja sa vodotokom, kada je god moguće, pod uglom od približno 90o, pod uslovom da se podzemni infrastrukturni sistemi na mestu ukrštanja sa vodotokom obezbeđuju putem objekata (mosta) za veće vodotoke, ili zaštitnim cevima ispod dna korita manjih vodotoka, na minimalnoj dubini od 0,8 do 1,5 m;
(5) preporučuje se tipiziranje izgleda propusta tako da dimenzionisanje otvora zadovolji hidrauličke elemente za pojedine vodotoke i kanale;
(6) za ukrštanje puteva i pruge sa rekom Južnom Moravom primenjuju se uslovi za položaj osovine i niveletu ukrštanja, koji proističu iz opredeljenja projekta plovnog kanala iz 1973. godine;
(7) obezbezbediće se kontrolisano prikupljanje i evakuacija atmosferskih voda duž trupa autoputa i pruge i njihovo odvođenje u postojeće retencione prostore po principu brže evakuacije (rigole, propusti i dr.);
(8) na mestima ukrštanja autoputa i pruge sa postojećim trasama vodovoda i kanalizacije predvideće se propusti sa zaštitnim cevima, i
(9) sve radnje na usaglašavanju saobraćajnih sistema sa vodoprivrednom infrastrukturom obavljaće se uz saglasnost i kontrolu nadležnih organa za poslove vodoprivrede;
2) Elektroenergetsku infrastrukturu:
(1) ukrštanje elektroenergetskih vodova do 20 kV sa autoputem i prugom kabliraće se polaganjem u zaštitnu cev, sa minimalnom dubinom polaganja 1 m ispod dna odvodnog kanala (drenaže), pod uglom od 90o i udaljenosti električnog stuba od ograde (autoputa, pruge) najmanje 25 m;
(2) ostali elektroenergetski vodovi za 35 kV, 110 kV, 220 kV i 400 kV mogu se ukrštati vazdušno sa autoputem i prugom po mogućstvu pod uglom od 90o, odnosno minimum od 45o, pri čemu je najmanja visina od gornje ivice šine i nivelete kolovoza do najnižeg provodnika 12 m, a od vodnog ogledala 15 m, i minimalna udaljenost električnog stuba od ograde (autoputa, pruge) 25 m, i
(3) ukrštanje gasovoda i optičkog kabla sa elektroenergetskim vodovima po pravilu će biti vazdušno, sa minimalnom udaljenošću električnog stuba od vodova od 25 m, i
3) Ostale infrastrukturne sisteme:
(1) magistralni gasovod, po pravilu, će se ukrštati sa svim ostalim infrastrukturnim sistemima bušenjem ispod tih sistema i postavljanjem u zaštitnu cev, po mogućstvu pod uglom od 90o, na minimalnoj dubini od 0,8 m od dubine drenažnog kanala i 1 m od vodovodnih, telekomunikacionih i drugih cevi, i
(2) optički kabl, po pravilu, će se ukrštati bušenjem ispod postojećih infrastrukturnih sistema, a preko većih vodotoka i na konstrukcijama mosta vešanjem.
6. Režimi korišćenja i pravila za uređivanje zaštitnih pojasa infrastrukturnih sistema i prostora posebne namene
(Referalna karta III)
Ustanovljava se sledeći režim korišćenja prostora u zaštitnim pojasima magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru, i to u:
1) neposrednom pojasu zaštite - uspostavlja se režim strogo kontrolisanog korišćenja prostora, kojim se:
(1) u načelu se ne dozvoljava izgradnja novih i rekonstrukcija postojećih objekata, izuzev onih koje su u funkciji autoputa, pruge velike brzine i razvodnog gasovoda (trase, objekti i dr.), a prostor van naselja se može koristiti kao šumsko i poljoprivredno zemljište, i
(2) u načelu se ne dozvoljava izgradnja novih i rekonstrukcija postojećih objekata i podizanje trajnih zasada u neposrednom pojasu zaštite magistralnog optičkog kabla;
2) širem pojasu zaštite - uspostavlja se režim kontrolisanog korišćenja prostora, kojim se dozvoljava razvoj postojećih i novih aktivnosti koje nisu u koliziji sa funkcionalnim i tehničkim zahtevima planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema.
Režim korišćenja prostora iz prethodnog stava bliže će se utvrditi razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana.
Utvrđuju se sledeća pravila za uređivanje zaštitnih pojasa magistralnih infrastrukturnih sistema i zona zaštite prostora posebne namene na području Infrastrukturnog koridora, i to za:
1) Zaštitu naselja od negativnih uticaja planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema:
(1) u slučaju kada je trasa autoputa u građevinskom području naselja:
(a) preduzimaće se mere zaštite od buke, vibracija i zagađenosti vazduha svih postojećih i planiranih stambenih objekata koji se nalaze u širem zaštitnom pojasu, odnosno na udaljenosti manjoj od 300 m od trase autoputa, i
(b) svi stambeni objekti koji se nalaze u neposrednom zaštitnom pojasu, a na udaljenosti manjoj od 50 m od ograde autoputa, izmeštaće se na druge lokacije u građevinskom području istog (matičnog) naselja, ukoliko se tehničkim rešenjima ne može obezbediti adekvatna zaštita od negativnih uticaja autoputa (od buke i aerozagađenja);
(2) u slučaju kada je trasa pruge za velike brzine u građevinskom području naselja:
(a) preduzimaće se mere zaštite od buke i vibracija svih postojećih i planiranih stambenih objekata u širem zaštitnom pojasu, odnosno na udaljenosti od 100 m od poslednjeg koloseka, i
(b) svi stambeni objekti koji se nalaze u neposrednom zaštitnom pojasu, odnosno na udaljenosti od 25 m od ograde pruge, izmeštaće se na druge lokacije u građevinskom području istog (matičnog) naselja, ukoliko se tehničkim rešenjima ne može obezbediti adekvatna zaštita od negativnih uticaja pruge (od buke i aerozagađenja);
(3) nije poželjan položaj koridora razvodnog gasovoda od 50 bara u građevinskom području naselja, a kada to nije moguće izbeći obezbediće se minimalna udaljenost gasovoda od najbližih stambenih objekata od 30 m, kao i neophodne mere zaštite od akcidenta u širem zaštitnom pojasu na udaljenosti od 200 m, i
(4) korišćenje, izgradnja i uređenje prostora u koridorima planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema na građevinskom području naselja odvijaće se prema pravilima, smernicama i uslovima utvrđenim ovim prostornim planom do donošenja razrade Prostornog plana na nivou regulacionog plana i/ili usklađivanja važećih urbanističkih planova sa ovim prostornim planom;
2) Zaštitu flore i faune:
(1) u koridoru autoputa i pruge za velike brzine obezbediće se prolazi za divljač, čiji će broj biti određen na osnovu analize populacije, pravaca i gustine kretanja, i uz uvažavanje optimalnog razmaka između prolaza od oko 2 km, dok će se dimenzionisanje izvršiti uz uvažavanje minimalne visine prolaza od 1 m za nisku divljač, a za visoku divljač prelazi će se uređivati kao nadzemni objekti, i
(2) u cilju zaštite zdravlja životinja na prostoru zaštitnih pojasa magistralnih infrastrukturnih sistema, korišćenje herbicida i drugih zaštitnih hemijskih sredstava svešće se na najmanju moguću meru, i onemogućiće se odvođenje atmosferskih voda sa kolovoza i trupa pruge u zabarene depresije sa prirodnom vodom;
3) Zaštitu nepokretnih kulturnih dobara:
(1) za utvrđena, kategorisana i evidentirana nepokretna kulturna dobra koja uživaju prethodnu zaštitu i nalaze se u zaštitnim pojasima planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema nadležni organ utvrdiće granice zaštićene okoline nepokretnih kulturnih dobara i mere zaštite, koje će se ugrađivati u tehničku dokumentaciju i razradu planskih rešenja na nivou regulacionog plana;
(2) do utvrđivanja mera tehničke zaštite u zaštićenoj okolini utvrđenih, kategorisanih i evidentiranih kulturnih dobara koja uživaju prethodnu zaštitu, ne mogu se obavljati aktivnosti na izgradnji i uređenju prostora bez prethodno utvrđenih uslova i saglasnosti nadležne službe zaštite spomenika kulture, i
(3) pre izvođenja radova na planiranim magistralnim infrastrukturnim sistemima, kao i ostalih radova na izgradnji i uređenju prostora, obaveza investitora je da obezbedi uslove za sprovođenje stručne opservacije terena od strane nadležne službe zaštite spomenika kulture;
4) Zaštitu i unapređenje pejzaža:
(1) obezbeđenje biološkog, odnosno eko-funkcionalnog uklapanja planiranih infrastrukturnih sistema i objekata u pejzaž putem:
(a) pejzažnog oblikovanja i uklapanja objekata zaštite od erozije, nasipa i useka, prelaza i propusta (sa remizama);
(b) higijensko-sanitarnog razdvajanja objekata i podizanja zaštitnih barijera od buke, gasova, vizuelne zaštite i drugo, i
(v) povećanja zaštite korisnika saobraćajnih sistema i korisnika prostora u zaštitnim pojasima podizanjem zaštitnog zelenila (duž trase autoputa i železničke pruge, na odmorištima, uz benzinske stanice i motele, baza za održavanje autoputa i dr.), uz uvažavanje tehničko-tehnoloških zahteva infrastrukturnih sistema za preglednošću (petlji, mostova, denivelisanih ukrštanja i sl.) i zaštitom od akcidenata (ograničenja za podizanje zelenila i zaštitnih pojasa gasovoda i elektroenergetskih vodova), i
(2) obezbeđenje estetskog i likovnog doživljaja korisnika koridora, primenom principa podizanja zaštitnih barijera i otvaranja vizure kod oblikovanja terena za trase, objekte i prateće sadržaje autoputa i pruge za velike brzine;
5) Zaštitu poljoprivrednog i šumskog zemljišta od neracionalnog korišćenja za potrebe izgradnje planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema putem:
(1) polaganja trasa autoputa i pruge što niže, odnosno u plitkim usecima i niskim nasipima, posebno na mestima izgradnje petlji;
(2) davanja prednosti kod ukrštanja autoputa i pruge rešenjima prelaska pruge iznad autoputa, za koje je potrebna dvostruko manja visina objekta, i
(3) definisanja denivelisanih ukrštanja pruge i autoputa sa postojećim putevima na način da niveleta autoputa i pruge bude što niža za nadvožnjake, odnosno što viša za podvožnjake, i
6) Zaštitu od akcidenata i elementarnih nepogoda i obezbeđenje potreba odbrane:
(1) mere i postupci za moguće akcidente definisaće se posebnim programom nadležne organizacije ili javnog preduzeća za upravljanje magistralnim infrastrukturnim sistemom na način predviđen propisanom metodologijom za procenu opasnosti od hemijskog udesa i od zagađivanja životne sredine, merama pripreme i merama za otklanjanje posledica udesa, i
(2) za objekte koji se mogu smatrati objektima od posebnog značaja izradiće se uz tehničku dokumentaciju poseban prilog mera zaštite od elementarnih nepogoda i uslova od interesa za odbranu.
Uslovi i smernice za obezbeđenje potreba odbrane dati su u posebnom delu Dokumentacione osnove Prostornog plana.
BILANS PLANIRANE NAMENE POVRŠINA I KARTE PROSTORNOG PLANA
1. Bilans planirane namene površina
Shodno učešću teritorija pojedinih opština, konverzija površina kreće se od 5,3 km2 u opštini Leskovac, 3,1km2 u opštini Vladičin Han, 2,0 km2 u opštinama Vranje i Bujanovac, 1-1,5 km2 u opštinama Niš, Doljevac i Preševo, do 0,5 km2 u opštini Merošina.
Bilansi planirane osnovne namene površina na području Prostornog plana dati su u sledećoj tabeli:
Tabela 4.
|
OPŠTINA |
Ukupna površina u koridoru (km2) |
Godina |
Poljopr. površine (km2) |
% |
Šumske površine (km2) |
% |
Ostale površine (km2) |
% |
|
VRANJE |
122.5 |
1998. |
87.2 |
71.2 |
21.9 |
17.9 |
13.4 |
10.9 |
|
|
2020. |
85.2 |
69.6 |
21.9 |
17.9 |
15.4 |
12.6 |
|
|
bilansi 2020.-1998. |
-2.0 |
-1.6 |
0.0 |
0.0 |
2.0 |
1.6 |
||
|
LESKOVAC |
372.9 |
1998. |
250.2 |
67.1 |
80.9 |
21.7 |
41.8 |
11.2 |
|
|
2020. |
345.8 |
65.9 |
80.1 |
21.5 |
47.1 |
12.6 |
|
|
bilansi 2020.-1998 |
-4.5 |
-1.2 |
-0.8 |
-0.2 |
5.3 |
1.4 |
||
|
BUJANOVAC |
148.3 |
1998. |
105.5 |
71.1 |
31.4 |
21.2 |
11.4 |
7.7 |
|
|
2020. |
103.5 |
69.8 |
31.4 |
21.2 |
13.4 |
9.1 |
|
|
bilansi 2020.-1998. |
-2.0 |
-1.3 |
0.0 |
0.0 |
2.0 |
1.3 |
||
|
NIŠ |
92.6 |
1998. |
73.8 |
79.7 |
3.8 |
4.1 |
15.0 |
16.2 |
|
|
2020. |
72.4 |
78.2 |
3.8 |
4.1 |
16.4 |
17.7 |
|
|
bilansi 2020.-1998. |
-1.4 |
-1.5 |
0.0 |
0.0 |
1.4 |
1.5 |
||
|
MEROŠINA |
20.6 |
1998. |
17.7 |
85.9 |
0.3 |
1.3 |
2.6 |
12.7 |
|
|
2020. |
17.2 |
83.6 |
0.3 |
1.3 |
3.1 |
15.1 |
|
|
bilansi 2020.-1998. |
-0.5 |
-2.3 |
0.0 |
0.0 |
0.5 |
2.3 |
||
|
VLADIČIN HAN |
143.0 |
1998. |
74.1 |
51.9 |
53.3 |
37.3 |
15.5 |
10.8 |
|
|
2020. |
72.6 |
50.8 |
51.9 |
36.3 |
18.5 |
13.0 |
|
|
bilansi 2020.-1998. |
-1.6 |
-1.1 |
-1.5 |
-1.0 |
3.1 |
2.1 |
||
|
DOLJEVAC |
91.8 |
1998. |
66.2 |
72.1 |
13.6 |
14.8 |
12.0 |
13.1 |
|
|
2020. |
64.8 |
70.6 |
13.6 |
14.8 |
13.4 |
14.6 |
|
|
bilansi 2020.-1998. |
-1.4 |
-1.5 |
0.0 |
0.0 |
1.4 |
1.5 |
||
|
GADŽIN HAN |
8.7 |
1998. |
6.2 |
71.3 |
1.6 |
18.7 |
0.9 |
10.0 |
|
|
2020. |
6.2 |
71.3 |
1.6 |
18.7 |
0.9 |
10.0 |
|
|
bilansi 2020.-1998. |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
||
|
PREŠEVO |
170.8 |
1998. |
118.3 |
69.2 |
42.6 |
24.9 |
10.0 |
5.8 |
|
|
2020. |
117.3 |
68.6 |
42.6 |
24.9 |
11.0 |
6.4 |
|
|
bilansi 2020.-1998 |
-1.0 |
-0.6 |
0.0 |
0.0 |
1.0 |
0.6 |
||
|
VLASOTINCE |
15.3 |
1998. |
11.4 |
74.5 |
1.7 |
11.4 |
2.2 |
14.1 |
|
|
2020. |
11.4 |
74.5 |
1.7 |
11.4 |
2.2 |
14.1 |
|
|
bilansi 2020.-1998. |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
0.0 |
||
|
UKUPNO: |
1186.5 |
1998. |
810.7 |
68.3 |
251.2 |
21.2 |
124.7 |
10.5 |
|
|
2020. |
796.4 |
67.1 |
248.9 |
21.0 |
141.3 |
11.9 |
|
|
bilansi 2020.-1998. |
-14.3 |
-1.2 |
-2.3 |
-0.2 |
16.6 |
1.4 |
||
Prostorni plan područja infrastrukturnog koridora Niš-granica Republike Makedonije grafički je prikazan na tri referalne karte u razmeri 1:50 000. Referalne karte Prostornog plana preko kojih se tumači ovaj plan su:
1) Referalna karta I -"Položaj infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru";
2) Referalna karta II - "Namena površina", i
3) Referalna karta III - "Uslovi, ograničenja i mere zaštite prostora".
Prostorni plan sadrži i Tematsku kartu 1 "Plan putne mreže" u razmeri 1:100 000.
PRIMENA I SPROVOĐENJE PROSTORNOG PLANA
Ciljevi, planske koncepcije i rešenja Prostornog plana sprovode se:
1) primenom utvrđenih kriterijuma;
2) neposrednom primenom pojedinačnih politika, mera i instrumenata;
3) poštovanjem utvrđenih normativa i standarda;
4) ugrađivanjem i razradom Prostornim planom utvrđenih ciljeva i koncepcija kroz planove i programe razvoja opština, užih teritorijalnih celina, naselja, javnih preduzeća, kao i kroz druge programe i projekte, i
5) nastavkom istraživanja, izradom tehničke dokumentacije, monitoringom promena u prostoru i operacionalizacijom osnovnih koncepcija Prostornog plana.
1.1. Opšti prioriteti Prostornog plana
U sprovođenju planskih ciljeva i koncepcije, kao i u primeni definisanih kriterijuma, mera i instrumenata, normativa i standarda, prioritet ima:
1) obezbeđenje neophodnih uslova i smanjenje na prihvatljivi nivo prostornih ograničenja za izgradnju, opremanje i funkcionisanje infrastrukturnih sistema u koridoru u skladu sa zakonskim propisima, opštim razvojnim opredeljenjima i postavkama Prostornog plana;
2) sanacija do sada nastalih šteta od postojećih infrastrukturnih sistema i buduće rigorozno sprečavanje svih direktnih i indirektnih negativnih uticaja;
3) socijalna, ekonomska i ekološka zaštita stanovništva u Infrastrukturnom koridoru, koje je ugroženo izgradnjom i funkcijom infrastrukturnih sistema;
4) primena prostorno-planskih, urbanističkih i ekoloških mera koje su utvrđene Prostornim planom, opštih propisa u pogledu zaštite životne sredine i neposrednih tehničko-tehnoloških mera zaštite;
5) neutralisanje negativnih posledica neravnomernog regionalnog razvoja i (loše) monofunkcionalne privredne strukture stimulisanjem, u prvom redu poreskim i kreditnim merama, onih delatnosti i aktivnosti koje na planskom području najbrže povećavaju zaposlenost i ostvarivanje dobiti, i
6) obezbeđivanje institucionalnih, organizacionih i informatičkih uslova za sprovođenje Prostornog plana, kao i uslova za nastavak započetih istraživanja, izradu odgovarajućih programa, planova i projekta od interesa za razvoj područja.
1.2. Korišćenje prirodnih resursa na području Prostornog plana
Korišćenje prirodnih resursa biće zasnovano na principima racionalnosti i dugoročnim ciljevima razvoja. U vezi s tim poštovaće se sledeći zahtevi:
1) korišćenje poljoprivrednog zemljišta usmeravaće se ka kvalitativnom unapređivanju raspoloživog zemljišta, a manje ka širenju odnosno osvajanju novih površina, uz obezbeđenje spoljne podrške (specijalizovani programi, obrazovanje, kreditna i poreska politika i sl.) za aktiviranje rezervi u poljoprivrednoj proizvodnji individualnih domaćinstava, radi racionalnijeg i efikasnijeg korišćenja proizvodnog potencijala poljoprivrede i poboljšanja ekonomske i socijalne situacije poljoprivrednih domaćinstava;
2) podsticaće se ukrupnjavanje poseda i svojinska transformacija poljoprivrednog zemljišta radi podizanja nivoa ekonomske efikasnosti i poboljšanja agrarne strukture individualnih domaćinstava;
3) pripremiće se i realizovati kompleksni programi obnove poljoprivrednih i drugih površina koje su u prethodnom periodu zauzete i fizički ili hemijski oštećene od ifrastrukturnih sistema, industrije i primene neodgovarajuće agrotehnike, s tim da se kod revitalizacije oštećenih površina poštuje kriterijum restitucije prirodnih karakteristika predela;
4) obezbediće se kontrola i nadzor nad korišćenjem zemljišta, radi sprečavanja kontaminacije, degradacije i destrukcije poljoprivrednog zemljišta;
5) intenziviraće se pošumljavanje u skladu sa prirodnim svojstvima zemljišta (posebno degradiranih i neobrađenih površina čija obrada ne obezbeđuje odgovarajuće ekonomske efekte), poboljšati biološko stanje šumskih sastojina i preduzeti biotehničke i druge mere zaštite od erozije, poplava i drugih vidova degradacije šumskog zemljišta, i
6) obavezaće se subjekti izgradnje infrastrukturnih sistema da u skladu sa programima i dinamikom zauzimanja zemljišta preduzmu podizanje zaštitnih šuma odnosno zaštitnog zelenila oko infrastrukturnih sistema, a vlasnici i korisnici drugih, specifičnih zemljišnih površina na podizanje i negovanje zelenih površina.
Prioritet u zaštiti životne sredine imaće:
1) zaustavljanje dalje degradacije i saniranje područja u kojima je kvalitet sredine najviše narušen dosadašnjim delovanjem infrastrukturnih i privrednih sistema;
2) podsticanje onih sektora i grana u kojima uslovi privređivanja omogućavaju racionalnije korišćenje prirodnih resursa i bolju zaštitu životne sredine;
3) stimulisanje primene čistih i energetski štedljivih tehnologija za formiranje novih proizvodnih sektora i postepeno napuštanje prljave tehnologije, uz obavezu otklanjanja štetnih posledica izazvanih ovim aktivnostima;
4) obezbeđenje zadovoljavajućeg kvaliteta življenja u naseljima, poštovanjem standarda uređenja prostora i komunalne opremljenosti naselja i individualnih poseda, i
5) kontrola sprovođenja propisa i mera zaštite od strane državnih i/ili nezavisnih stručnih institucija.
2. Smernice za sprovođenje Prostornog plana u drugim planovima i programima
2.1. Usklađivanje postojećih urbanističkih planova
Generalni urbanistički plan Niša ("Službeni list grada Niša", broj 13/95) u potpunosti je usaglašen sa ovim prostornim planom i može se sprovoditi u celosti.
Usklađivanje važećih urbanističkih planova sa rešenjima, pravilima i smernicama Prostornog plana za obuhvaćena građevinska područja naselja nadležni opštinski organi izvršiće do:
1) 2003. godine za generalne planove naselja Doljevac, Leskovac, Bujanovac i Preševo, i
2) 2005. godine za generalne planove naselja Vladičin Han, Grdelica, Predejane i Vranje.
Do usklađivanja, navedeni generalni planovi naselja mogu se primenjivati u delovima koji nisu suprotni sa planskim rešenjima, pravilima i smernicama Prostornog plana u vezi sa magistralnim infrastrukturnim sistemima u Infrastrukturnom koridoru.
Usklađivanje ostalih važećih urbanističkih planova, koji obuhvataju delove područja magistralnih infrastrukturnih koridora, nadležni opštinski organi izvršiće u rokovima usklađenim sa dinamikom izgradnje tih sistema utvrđenom ovim prostornim planom.
2.2. Donošenje urbanističkih planova
Generalni plan mreže infrastrukture za alternativni putni pravac i deonice regionalnih puteva koje se ukrštaju sa autoputem, na inicijativu i u saradnji sa Republičkom direkcijom za puteve, doneće nadležne skupštine opštine u roku od dve godine od donošenja Prostornog plana.
U toku pripreme i izrade generalnog plana iz prethodnog stava ispitaće se mogućnost definisanja položaja koridora istočnoevropske biciklističke transferzale broj 11 tim urbanističkim planom.
2.3. Usklađivanje drugih planova, programa i dokumentacije
Nadležna javna preduzeća i posebne organizacije u roku od mesec dana po donošenju Prostornog plana uskladiće se planskim rešenjima, merama i smernicama ovog prostornog plana svoje srednjoročne i godišnje planove i tehničku dokumentaciju, a posebno planove rekonstrukcije i održavanja puteva, održavanja i izgradnje pruga, gasovoda, optičkih kablova i dr.
Nadležna služba zaštite prirode ugradiće u roku od mesec dana po donošenju Prostornog plana u svoje srednjoročne i godišnje programe rada poslove na: (a) inventarizaciji, valorizaciji i utvrđivanju prostornog obuhvata prirodnih vrednosti na području Infrastrukturnog koridora, prioritetno onih koja su Prostornim planom Republike Srbije predviđena za utvrđivanje statusa i režima zaštite, i to delova područja Kukavice, Grdeličke klisure i vlažnih staništa kod Preševa; i (b) analizi potreba i mogućnosti povezivanja vegetacijskih koridora međusobno i sa bliskim šumskim i močvarnim zonama i definisanju uslova za utvrđivanje položaja prolaza/prelaza za životinje u planiranim koridorima autoputa i pruge za velike brzine, radi očuvanja flore i faune (posebno migratornih vrsta).
Nadležne službe zaštite spomenika kulture i prirode ugradiće u roku od mesec dana po donošenju Prostornog plana u svoje programe i planove rada stručne poslove na opservaciji terena, evidentiranju, utvrđivanju i kategorizaciji nepokretnih kulturnih dobara i utvrđivanju granica zaštićene okoline nepokretnih kulturnih dobara u koridorima planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema.
Prioriteti u izvršenju poslova iz prethodna dva stava utvrdiće se saglasno dinamici razrade planskih rešenja na nivou regulacionog plana i izgradnje magistralnih infrastrukturnih sistema, a nadležni republički organi i posebne organizacije, u saradnji sa Ministarstvom građevina - Zavodom za prostorno planiranje i urbanizam, obezbediće koordinaciju svih radova na prethodnom istraživanju prirodnih i nepokretnih kulturnih dobara na planskom području.
Nadležni republički organi za poljoprivredu, šumarstvo, vodoprivredu, prostorni i urbani razvoj i životnu sredinu, kao i javna preduzeća i druge organizacije koje se bave delatnostima od opšteg interesa, ugradiće smernice i opredeljenja ovog prostornog plana u planove, odnosno osnove uređenja i korišćenja zemljišta i pokrenuti izradu kompleksnih programa uređivanja poljoprivrednog i šumskog zemljišta i korišćenja i zaštite vodnih resursa u roku od šest meseci po donošenju Prostornog plana.
Nadležne skupštine opština uskladiće svoje srednjoročne i godišnje programe uređivanja građevinskog zemljišta sa odredbama ovog prostornog plana, u roku od šest meseci po njegovom donošenju.
Posebna organizacija nadležna za poslove geodizije godišnjim programima rada obezbediće ažuriranje i digitalizaciju karata u razmeri 1:50 000 za područje obuhvaćeno ovim prostornim planom (sekcije karata: Niš-1,2,3,4; Leskovac-1,2,3,4; Bela Palanka -1,3; Vlasotince-1,3; Kumanovo-1,2).
2.4. Obaveze u sprovođenju Prostornog plana
Prioritetne mere i obaveze za sprovođenje planskih rešenja i smernica su:
1) obezbeđenje mera pojačanog nadzora građevinske inspekcije radi kontrole korišćenja rezervisanog prostora za magistralne infrastrukturne koridore, do njegovog privođenja planiranoj nameni;
2) nadležna javna preduzeća i posebne organizacije obezbediće detaljno snimanje stanja izgrađenosti prostora i vlasništva nepokretnosti predviđenih za uklanjanje u neposrednim zaštitnim pojasima infrastrukturnih koridora (autoputa, pruge za velike brzine, gasovoda, optičkog kabla), a prema dinamici izgradnje pojedinih infrastrukturnih sistema utvrđenoj ovim prostornim planom;
3) nadležna javna preduzeća (ŽTP "Beograd", NIS "Energogas", JP "PTT Srbija", JVP "Srbijavode") i posebna organizacija (Republička direkcija za puteve) utvrdiće i obavestiti nadležne gradske i opštinske službe o kriterijumima za finansijsko i materijalno obeštećenje kod preuzimanja nepokretnosti, ograničenja prava svojine i šteta nastalih pri izvođenju radova na izgradnji pojedinih infrastrukturnih sistema u roku od šest meseci po donošenju Prostornog plana;
4) nadležne skupštine grada i opština doneće srednjoročne i godišnje programe rekonstrukcije i uklapanja objekata u neposrednim zaštitnim pojasima infrastrukturnih sistema, a na osnovu postignutog sporazuma o visini, dinamici i uslovima obezbeđenja finansijskih sredstava nadležnih javnih preduzeća i posebnih organizacija, i
5) stručne službe nadležne skupštine grada i opština informisaće, putem oglašavanja u sredstvima javnog informisanja, lokalnu zajednicu o donetim programima iz prethodne tačke, davati uputstva o pravima i obavezama vlasnika i korisnika obuhvaćenih nepokretnosti i druga potrebna obaveštenja u vezi sa sprovođenjem Prostornog plana.
3. Etapnost izgradnje i uređenja infrastrukturnog koridora
Predviđena je sledeća dinamika izgradnje planiranih magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru, i to za:
|
1) autoput E-75: |
|
|
1. faza izgradnje autoputa: |
|
|
1. do juna 2004. godine |
deonica Pečenjevce (km 844+805) - Grabovnica (km 869 000) |
|
|
(1. faza-poluautoput) |
|
2. do juna 2008. godine |
deonica Grabovnica (km 869+000) - Grdelica-V. Han (km 900+100) |
|
|
(1.faza-poluautoput) |
|
3. do juna 2005. godine |
deonica V. Han (km 900+100) - D. Neradovac-Srpska kuća (km 933+758) |
|
|
(1. faza-poluautoput) |
|
4. do juna 2005. godine |
deonica Srpska kuća (km 933+758) - Levosoje (km 942+195) |
|
|
(1. faza-poluautoput) |
|
5. do juna 2005. godine |
deonica Levosoje (km 942+195) - Preševo (km 958+000) |
|
|
(1. faza-poluautoput) |
|
6. do juna 2004. godine |
deonica Preševo (km 958+000) - R. Makedonija (km 964+337) |
|
|
(1. faza-poluautoput) |
Kreditima evropskih banaka (Evropska banka za obnovu i razvoj i Evropska investiciona banka) u iznosu od oko 20 miliona evra, u periodu od 2002. do 2004. godine, biće izvršena rehabilitacija kolovoza postojećeg magistralnog puta na celoj dužini od Pečenjevaca do granice Republike Makedonije. U narednom desetogodišnjem eksploatacionom periodu ovaj put će služiti kao jedna traka budućeg autoputa.
Projektom rekonstrukcije predviđena su na određenom rastojanju proširenja za zaustavljanje vozila.
|
2. faza izgradnje autoputa |
|
|
1. do kraja 2016. godine |
deonica Pečenjevce (km 844+805) - Grabovnica (km 869+000) |
|
|
(2. faza-pun profil autoputa) |
|
2. do kraja 2016. godine |
deonica Grabovnica (km 869+000) -Grdelica-V. Han (km 900+100) |
|
|
(2. faza-pun profil autoputa) |
|
3. do kraja 2016. godine |
deonica V. Han (km 900+100) - D. Neradovac-Srpska kuća (km 933+758) |
|
|
(2. faza-pun profil autoputa) |
|
4. do kraja 2016. godine |
deonica Srpska kuća (km 933+758) -Levosoje (km 942+195) |
|
|
(2. faza-pun profil autoputa) |
|
5. do kraja 2016. godine |
deonica Levosoje (km 942+195) - Preševo (km 958+000) |
|
|
(2. faza - pun profil autoputa) |
|
6. do kraja 2016. godine |
deonica Preševo (km 958+000) - R. Makedonija (km 964+337) |
|
|
(2. faza-pun profil autoputa) |
2) Prugu za velike brzine E-85:
Dinamiku izgradnje pruge utvrdiće nadležni republički organ i javno preduzeće. Do izgradnje pojedinih deonica pruge za velike brzine koristiće se postojeća jednokolosečna pruga. Dopunom Prostornog plana, po verifikaciji generalnog projekta, utvrdiće se način i uslovi korišćenja postojeće jednokolosečne pruge posle izgradnje pruge za velike brzine;
3) Razvodni gasovod
(1) do 2005. godine - deonica Niš-Leskovac;
(2) do 2008. godine - deonica Leskovac-Vranje;
(3) do 2010. godine - deonica Vranje-Preševo.
4. Aktivnosti i mere za dopunu Prostornog plana
Dopune i, eventualne, izmene Prostornog plana obaviće se po kompletiranju i/ili izmene i verifikaciji tehničke dokumentacije za pojedine magistralne infrastrukturne sisteme u Infrastrukturnom koridoru na nivou generalnog projekta.
4.2. Dopuna Prostornog plana razradom na nivou regulacionog plana
Dopuna Prostornog plana razradom planskih rešenja na nivou regulacionog plana za planirane magistralne infrastrukturne sisteme izvršiće se po obezbeđenju tehničke dokumentacije na nivou idejnih projekata od strane nadležnih javnih preduzeća i posebnih organizacija: NIS "Energogas", JVP "Srbijavode", Republičke direkcije za puteve, ŽTP "Beograd" i "Telekom Srbija" a.d.
U prvoj etapi sprovođenja Prostornog plana do 2005. godine predviđena je dopuna planskih rešenja na nivou regulacionog plana za trasu i sve funkcionalne i prateće sadržaje autoputa E-75 prema sledećoj dinamici:
|
do kraja 2002. godine |
- deonice Niš (Trupale)-Leskovac (Pečenjevce), Pečenjevce-Grabovnica, Grabovnica-Grdelica, Vladičin Han-Bujanovac (Levosoje) i Bujanovac (Levosoje) granica R. Makedonije, i |
|
6 meseci po izradi |
- za deonicu Grdelica |
|
Idejnog projekta |
- Vladičin Han. |
5. Pretpostavke za praćenje sprovođenja Prostornog plana
Nadležna posebna organizacija (Republička direkcija za puteve), javna preduzeća (ŽTP "Beograd", NIS "Energogas", JP "PTT Srbija", JVP "Srbijavode"), stručne službe Nišavskog, Jablaničkog i Pčinjskog okruga, grada Niša i skupština opština Doljevac, Leskovac, Vlasotince, Vladičin Han, Vranje, Bujanovac i Preševo izveštavaće periodično, a najmanje jednom u dve godine Ministarstvo građevina-Zavod za prostorno planiranje i urbanizam o preduzetim aktivnostima i problemima u zaštiti i korišćenju zaštitnih pojasa postojećih i rezervisanog prostora za planirane koridore magistralnih infrastrukturnih sistema u Infrastrukturnom koridoru, odnosno o sprovođenju planskih rešenja, smernica i mera utvrđenih Prostornim planom.
Ministarstvo građevina-Zavod za prostorno planiranje i urbanizam na osnovu izveštaja iz prethodnog stava izveštavaće Vladu Republike Srbije o problemima i predlagati mere za efikasnije sprovođenje Prostornog plana.