UPUTSTVOZA SPROVOĐENJE ODLUKE O USLOVIMA I NAČINU OBAVLJANJA MENJAČKIH POSLOVA I POSTUPKU KONTROLE MENJAČKIH POSLOVA("Sl. list SRJ", br. 25/2002, 31/2002, 53/2002 i 69/2002) |
I OPŠTE ODREDBE
1. Ovim uputstvom uređuje se sprovođenje Odluke o uslovima i načinu obavljanja menjačkih poslova i postupku kontrole menjačkih poslova (u daljem tekstu: Odluka).
2. Menjačke poslove, u smislu Odluke, ovlašćene banke i banke (u daljem tekstu: banke) i Narodna banka Jugoslavije obavljaju u skladu sa Odlukom i ovim uputstvom, a ovlašćeni menjači i u skladu sa ugovorom o obavljanju menjačkih poslova (u daljem tekstu: ugovor).
3. Ugovorom se uređuju međusobna prava i obaveze banke i ovlašćenog menjača, odnosno Narodne banke Jugoslavije i ovlašćenog menjača.
Ugovor sadrži naročito:
- naziv i sedište banke i ovlašćenog menjača;
- račun ovlašćenog menjača;
- vrstu menjačkih poslova i način njihovog obavljanja;
- valutu u kojoj će ovlašćeni menjač otkupljivati i prodavati efektivni strani novac (u daljem tekstu: efektiva) i čekove, i po kom kursu;
- obavezu utvrđivanja blagajničkog maksimuma za efektivu u visini do 30% iznosa efektive otkupljene prethodnog radnog dana, bez obzira na strukturu otkupljene efektive po vrstama valuta;
- način na koji će se obračunavati i otpremati otkupljena efektiva, odnosno čekovi, kao i način na koji će se voditi evidencije propisane ovim uputstvom;
- način izdavanja potvrde o otkupu i prodaji efektive i čekova, odnosno način vođenja dnevnika blagajne;
- međusobne odnose banke, odnosno Narodne banke Jugoslavije i ovlašćenog menjača u vezi s provizijom za obavljanje menjačkih poslova;
- sva menjačka mesta ovlašćenog menjača;
- nadležnost suda u slučaju spora.
Ovlašćeni menjač koji je sa Narodnom bankom Jugoslavije zaključio ugovor, obavezan je da, prema specifikaciji Narodne banke Jugoslavije, nabavi odgovarajuću opremu, a posebno opremu za detekciju falsifikata (uređaji sa senzorima za markere i magnetnu detekciju koji detektuju većinu falsifikata SAD dolara i uređaji koji detektuju falsifikate evra), kao i da menjačko mesto opremi brojačkom mašinom i UV lampom.
4. Narodna banka Jugoslavije ovlašćenom menjaču s kojim je zaključila ugovor uručuje po jednu nalepnicu za svako menjačko mesto, koju je ovlašćeni menjač dužan da istakne na tom mestu. U slučaju prestanka poslovanja na menjačkom mestu, ovlašćeni menjač je obavezan da ukloni nalepnicu i da je vrati Narodnoj banci Jugoslavije.
5. Ako se gotovina u dinarima (u daljem tekstu: gotovina) i efektiva koje su namenjene menjačkom poslovanju čuvaju s drugom gotovinom i efektivom u istoj kasi, odnosno trezoru - ovlašćeni menjač je dužan da obezbedi da gotovina i efektiva namenjene menjačkom poslovanju budu odvojene - pakovane i obeležene natpisom "menjačko poslovanje".
Ovlašćeni menjač je dužan da stanje gotovine i efektive u dnevniku blagajne svakoga dana sravnjuje sa stvarnim stanjem gotovine i efektive u kasi.
6. Radnici koji rade na menjačkim poslovima mogu u prostorije blagajničkog mesta unositi svoja gotovinska novčana sredstva najviše u iznosu dinarske protivvrednosti 100 evra (džeparac).
7. Banka i Narodna banka Jugoslavije dužne su da ovlašćenom menjaču blagovremeno dostave uputstva za obavljanje menjačkih poslova (obaveštenja o puštanju u opticaj novih novčanica, o povlačenju novčanica iz opticaja, o pojavama falsifikata novčanica i čekova i dr.), važeće kursne liste za efektivu banke, odnosno Narodne banke Jugoslavije, obrasce potvrda o otkupu, odnosno prodaji i druge obrasce koji se koriste u obavljanju menjačkih poslova, druge raspoložive informacije o tehničkoj opremi koja se koristi za obavljanje tih poslova kao i da mu pruže stručnu pomoć u obuci radnika koji će raditi na menjačkim poslovima.
8. Ovlašćeni menjač na menjačkom mestu mora da poseduje sledeću dokumentaciju:
1) kopiju pismenog ovlašćenja Narodne banke Jugoslavije;
2) kopiju važećeg ugovora;
3) kopiju rešenja iz sudskog registra, odnosno rešenja organa nadležnog za obavljanje menjačkih poslova;
4) potvrdu o osposobljenosti radnika, koji obavljaju menjačke poslove, koju Narodna banka Jugoslavije, odnosno banka izdaju nakon sprovedene odgovarajuće obuke o obavljanju menjačkih poslova;
5) potvrde o otkupu i prodaji efektive i čekova, kao i kursne liste, iz prethodnih šest meseci;
6) (Brisana)
9. Otkup, odnosno prodaju efektive i čekova, menjač obavlja za strane valute iz važeće kursne liste.
10. Na osnovu podataka iz obaveštenja koje Narodna banka Jugoslavije redovno dostavlja bankama i podataka iz Zbirke opisa stranih novčanica i opisa lažnih novčanica koju izdaje Narodna banka Jugoslavije, menjači su dužni da pri obavljanju menjačkih poslova utvrde da li je strana novčanica ispravna, odnosno da li je u opticaju, da li je istekao rok za njenu zamenu i da li eventualno postoji falsifikat te novčanice.
Strana novčanica nije ispravna:
- ako je falsifikovana;
- ako je novčanicu proglasila bezvrednom nacionalna banka emitenta;
- ako je procent površine preostalog dela novčanice manji od procenta koji utvrđuje Narodna banka Jugoslavije, odnosno banka;
- ako je deo koji nedostaje na novčanici nadoknađen drugom vrstom papira ili papirom s druge novčanice - što se kvalifikuje kao pokušaj prepravke i podleže ekspertizi;
- ako su glavni motivi ili oznake apoena prepravljeni na bilo koji način i iz bilo kojih pobuda;
- ako je pranjem ili delovanjem neke supstance izbledela u tolikoj meri da su njene osnovne karakteristike (vrsta valute, apoen, elementi zaštite i dr.) neprepoznatljive;
- ako je umrljana jarkom bojom ("alert colours", odnosno bojama kojima se zaštićuju novčanice tokom transporta);
- ako na postojećem delu novčanice nedostaju svi zaštiti elementi (npr. vodeni žig, magnetna zaštita, obojena vlakna, sigurnosna nit, mikrotest) ili su navedeni elementi nečitljivi;
- ako na postojećem delu novčanice nedostaju sva obeležja autentičnosti (npr. naziv banke, serijski broj, vrednost novčanice iskazane slovima i brojevima, glavna slika);
- ako je novčanica do te mere lepljiva, natopljena uljem, uništena vatrom, hemikalijama, truljenjem i sl., odnosno kontaminirana da ne može biti ispitana.
Menjači su obavezni da zbirku iz stava 1 ove tačke pribave pretplatom kod Narodne banke Jugoslavije.
11. Menjači su dužni da, radi pravilnog rukovanja efektivom i sprečavanja otkupa falsifikovanih i nevažećih novčanica, ažurno vode zbirku iz tačke 10 stav 1 ovog uputstva i evidenciju o svim obaveštenjima iz tog stava.
Ažurnim vođenjem zbirke iz tačke 10 stav 1 ovog uputstva smatra se vođenje kojim je menjač sve izmene i dopune te zbirke sproveo u skladu s podacima iz tog stava koje je primio od Narodne banke Jugoslavije.
12. Ako ovlašćeni menjač nije siguran da je neka novčanica u opticaju, ili posumnja da je falsifikat, podnosioca takve novčanice upućuje na banku s kojom je zaključio ugovor, odnosno na Narodnu banku Jugoslavije.
Na način iz stava 1 ove tačke postupa se i ako je strana novčanica do te mere oštećena ili pohabana da se ne može identifikovati.
Ovlašćeni menjač može se osigurati kod organizacije za osiguranje radi naknade štete nastale naplatom ili otkupom falsifikovane strane novčanice.
13. Ako pri podnošenju strane novčanice na otkup menjač posumnja da je u pitanju falsifikat, dužan je da na odgovarajući način pokuša da zadrži lice koje je podnelo tu novčanicu i da odmah pozove radnika organa unutrašnjih poslova. U prisustvu radnika tog organa sačinjava se zapisnik o oduzimanju sumnjive novčanice, u tri primerka, s podacima o podnosiocu, kao i o samoj novčanici (vrsta valute, apoen, serijski broj i dr.). Sumnjiva novčanica se, uz jedan primerak zapisnika, dostavlja Narodnoj banci Jugoslavije - Direkciji za poslove trezora (u daljem tekstu: Direkcija), radi ekspertize, drugi primerak zapisnika dostavlja se nadležnom sekretarijatu Ministarstva unutrašnjih poslova, a treći zadržava menjač za svoje potrebe. Licu koje je podnelo sumnjivu novčanicu izdaje se potvrda o oduzimanju novčanice.
Direkcija obaveštava menjača o izvršenoj ekspertizi - na obrascu Izveštaj o ekspertizi lažnog novca, koji se sastoji od sedam numerisanih primeraka: prvi primerak se dostavlja Saveznom ministarstvu unutrašnjih poslova, drugi sekretarijatu Ministarstva unutrašnjih poslova na teritoriji na kojoj je falsifikat otkriven, treći organizaciji za osiguranje s kojom menjač ima zaključen ugovor o naknadi štete, četvrti i peti primerak dostavljaju se menjaču, a ostali primerci ostaju u arhivi Narodne banke Jugoslavije. Ako se ekspertizom ustanovi da je dostavljena novčanica ispravna - novčanica se vraća pošiljaocu.
Kod otkrivanja falsifikata strane novčanice posle otkupa, bez obzira na to da li je njen podnosilac poznat, zapisnik se sastavlja komisijski - u četiri primerka. Jedan primerak zapisnika i sumnjiva novčanica dostavljaju se Direkciji, jedan nadležnom sekretarijatu Ministarstva unutrašnjih poslova, a dva zadržava menjač.
Ako sumnjivu novčanicu na otkup podnese lice s diplomatskim pasošem, tom licu se izdaje potvrda o oduzimanju novčanice, ako je moguće na jednom od svetskih jezika. Od tog lica se (bez prisustva radnika organa unutrašnjih poslova) uzimaju potrebni podaci i o tome obaveštava nadležni sekretarijat Ministarstva unutrašnjih poslova. Sastavljanje i dostava zapisnika o oduzimanju ove novčanice vrše se na način utvrđen u stavu 1 ove tačke.
14. Putnički ček se otkupljuje po sledećem postupku: korisnik čeka je dužan da drugi potpis na čeku, koji mora da odgovara prvom potpisu, stavi u prisustvu menjača na šalteru. Radi utvrđivanja autentičnosti potpisa, odnosno da li ček na naplatu podnosi pravi korisnik - menjač potpise na čekovima upoređuje s potpisom korisnika na njegovoj putnoj ispravi.
Ako treće lice ovlašćenom menjaču podnose na otkup putnički ček koji je korisnik na oba mesta već potpisao i na kome je, na mestu predviđenom za popunjavanje naredbe (pay to order ...), naredba već popunjena na ime lica koje taj ček podnosi na otkup - ovlašćeni menjač podnosioca ovog čeka upućuje na banku s kojom je zaključio ugovor.
15. Ako bankarski ček podnet na otkup ispunjava sve potrebne uslove, menjač će od korisnika (remitenta) zahtevati da ga indosira pred njim - stavljanjem potpisa na poleđini čeka (po njegovoj širini), a identitet korisnika utvrdiće na osnovu putne isprave ili lične karte. Kad se identitet korisnika utvrđuje na osnovu putne isprave, potpis mora biti identičan potpisu na toj ispravi.
Ako ovlašćeni menjač primi na šalteru bankarski ček na kome se iznos ispisan slovima ne slaže sa iznosom ispisanim ciframa, takav ček neće otkupiti, a korisnika će uputiti na banku s kojom je zaključio ugovor da ga preuzme na naplatu (inkaso).
Ako na bankarskom čeku nedostaje neki od bitnih elemenata čeka, ili je neki od tih elemenata prepravljen, nečitak ili radiran - ovlašćeni menjač takav ček neće otkupiti, a korisnika će uputiti na banku s kojom je zaključio ugovor. Ovlašćeni menjač neće otkupiti ni bankarski ček koji je izdat u više primeraka (što se vidi iz oznake na samom čeku - First, Original, Second, Duplicate) ako se ne podnesu svi primerci tog čeka.
Ovlašćeni menjač može izvršiti otkup bankarskog čeka, kad korisnik preda i original i kopiju tog čeka i kad oba primerka prethodno potpiše (indosira) na poleđini. I original i kopiju čeka ovlašćeni menjač dostavlja banci s kojom je zaključio ugovor.
II PRIMENA KURSA
16. Menjač otkupljuje i prodaje efektivu i čekove primenom kurseva iz tačke 6 Odluke.
Rezidenti - fizička lica koja efektivu kupuju u iznosu većem od 5.000 evra, ili u odgovarajućoj protivvrednosti u drugoj stranoj valuti, dužni su da tu kupovinu najave 48 sati ranije.
III POTVRDA
17. O izvršenom otkupu i prodaji efektive i čekova menjač izdaje potvrdu, koja ima najmanje jednu kopiju. Original potvrde menjač predaje rezidentu - fizičkom licu, odnosno nerezidentu - fizičkom licu, a kopiju, bez obzira na medij na kome se nalazi, čuva do isteka zakonom utvrđenog roka za čuvanje knjigovodstvene dokumentacije.
Potvrda iz stava 1 ove tačke obavezno sadrži:
- naziv menjača, odnosno ovlašćenog menjača;
- naziv banke, odnosno Narodne banke Jugoslavije s kojom ovlašćeni menjač ima zaključen ugovor;
- naziv i adresu menjačkog mesta;
- šifru blagajničkog mesta;
- oznaku posla (otkup, prodaja) i redni broj potvrde;
- ime i prezime rezidenta - fizičkog lica i nerezidenta - fizičkog lica, lični broj iz lične karte ili broj putne isprave - kod svake transakcije čija protivvrednost u dinarima prelazi iznos od 600.000, odnosno u evrima iznos od 10.000, u skladu sa Zakonom o sprečavanju pranja novca ("Službeni list SRJ", br. 53/2001);
- šifru osnova otkupa ili prodaje;
- oznaku valute, iznos u stranoj valuti i u dinarima i kurs;
- podatke o efektivi i čeku;
- procenat i iznos provizije;
- napomenu "Potvrdu je potrebno čuvati radi ostvarenja prava nerezidenata - fizičkih lica na retransfer neutrošenih dinara" - na srpskom jeziku i najmanje na jednom od svetskih jezika;
- datum i mesto izdavanja potvrde;
- vreme izvršene transakcije;
- potpis blagajnika ili njegovu šifru.
Ovlašćeni menjač koji je ugovor zaključio sa Narodnom bankom Jugoslavije, radi zaštite od falsifikata, pored podataka iz stava 2 ove tačke, u potvrdu iz stava 1 te tačke unosi:
- ime i prezime rezidenta - fizičkog lica i nerezidenta - fizičkog lica, lični broj iz lične karte ili broj putne isprave - kod svake transakcije čija protivvrednost u dinarima prelazi iznos od 120.000, odnosno u evrima iznos od 2.000;
- ime i prezime rezidenta - fizičkog lica i nerezidenta - fizičkog lica, lični broj iz lične karte ili broj putne isprave, kao i serijske brojeve novčanica od 50 i 100 SAD dolara - bez obzira na iznos transakcije;
- ime i prezime rezidenta - fizičkog lica i nerezidenta - fizičkog lica, lični broj iz lične karte ili broj putne isprave, mesto stalnog prebivališta i adresu, serijski broj čeka i mesto izdavanja čeka - kod svakog otkupa putničkog čeka.
Potvrda iz stava 1 ove tačke mora biti sačinjena u skladu s računovodstvenim standardima i mora da sadrži redni broj koji se ne sme ponavljati. Programska oprema mora biti izrađena tako da se posle unošenja prvog rednog broja potvrde unose naredni brojevi, koji se do kraja predviđene serije više ne mogu menjati.
U slučaju prekida rada kompjuterske tehnologije na blagajničkom mestu menjač koristi odštampane obrasce potvrde o otkupu i prodaji efektive i čekova koji već sadrže redne brojeve. Te potvrde se štampaju u blokovima - u okviru određenih serijskih brojeva.
Potvrde iz stava 5 ove tačke ovlašćeni menjač dobija od banke, odnosno Narodne banke Jugoslavije, u skladu s tačkom 7, ovog uputstva, a o predatim i primljenim obrascima tih potvrda banka, odnosno Narodna banka Jugoslavije vodi evidenciju.
Evidenciju o primljenim i utrošenim obrascima potvrda iz stava 5 ove tačke vodi ovlašćeni menjač.
Posle uspostavljanja rada kompjuterske tehnologije na blagajničkom mestu, menjač je dužan da u dnevnik blagajne unese podatke s ručno izrađenih obrazaca.
IV DNEVNIK BLAGAJNE
18. Menjač svakodnevno sačinjava dnevnik blagajne o kupovini i prodaji efektive i čekova, koji sadrži naročito:
- naziv menjača;
- naziv i mesto banke s kojim je ovlašćeni menjač zaključio ugovor;
- vrstu valute i iznos u valuti, kurs, kao i iznos dinara;
- početno stanje efektive i gotovine i njihovo stanje na kraju dana;
- podatke iz potvrda o kupovini, odnosno potvrda o prodaji;
- šifru osnova kupovine, odnosno prodaje (efektiva, čekovi);
- obračunatu dinarsku protivvrednost i iznos obračunate provizije;
- pečat i potpis, odnosno numeričku oznaku ovlašćenog menjača;
- mesto i datum.
Dnevnik blagajne o kupovini i prodaji efektive i čekova, ovlašćeni menjač zaključuje na kraju svakog radnog dana, štampa ga i dostavlja banci, odnosno Narodnoj banci Jugoslavije - u elektronskom ili štampanom obliku. Dnevnik blagajne u štampanom obliku menjač čuva do isteka zakonom utvrđenog roka za čuvanje knjigovodstvene dokumentacije. Podaci u dnevniku blagajne moraju odgovarati podacima o iznosima otkupljene, odnosno prodate efektive i čekova, po vrsti i iznosima, prema pojedinačnim potvrdama.
V PREDAJA EFEKTIVE I ČEKOVA
19. Ovlašćeni menjač predaje banci s kojom je zaključio ugovor efektivu i čekove - na način i u terminima predviđenim u tom ugovoru.
Na način iz stava 1 ove tačke postupa i ovlašćeni menjač koji je zaključio ugovor sa Narodnom bankom Jugoslavije, s tim da je obavezan da prilikom predaje novčanica u apoenima od 50 i 100 SAD dolara Narodnoj banci Jugoslavije priloži specifikaciju tih novčanica sa podacima o ovlašćenom menjaču, datumu predaje, apoenskoj strukturi i serijskim brojevima novčanica.
19a. Narodna banka Jugoslavije otkupljuje efektivu od ovlašćenih menjača koji su sa Narodnom bankom Jugoslavije zaključili ugovor, kao i čekove ako je to ugovorom predviđeno.
Ovlašćenom menjaču koji je sa Narodnom bankom Jugoslavije zaključio ugovor, Narodna banka Jugoslavije isplaćuje dinarsku protivvrednost otkupljene efektive obračunatu po kupovnom kursu za efektivu i uvećanu za 1% odnosno dinarsku protivvrednost otkupljenih čekova, obračunatu po kupovnom kursu za efektivu.
20. Efektiva i čekovi mogu se dostavljati amanetnom poštom ili dopremom do najbližeg dela banke ili do sedišta banke, odnosno predajom toj banci na šalteru ovlašćenog menjača. Efektiva i čekovi koji se ne dostavljaju poštom osiguravaju se kod organizacije za osiguranje.
Banka može ovlašćenom menjaču priznati naknadu stvarnih poštanskih troškova ako se dostavljanje efektive i čekova vrši amanetnom poštom - na osnovu odgovarajuće dokumentacije koju ovlašćeni menjač podnosi toj banci.
21. Prilikom predaje banci, odnosno Narodnoj banci Jugoslavije otkupljenih čekova, ovlašćeni menjač je dužan da na putničke čekove koji glase na stranu valutu stavi svoj pečat na lice čeka (na mestu za popunjavanje naredbe - order), kao i na njegovu poleđinu (po njegovoj širini), sa potpisom ovlašćenog lica. U slučaju da korisnik čeka nije popunio datum, datum otkupa čeka dužan je da stavi ovlašćeni menjač.
Efektivu iznad blagajničkog maksimuma iz tačke 8 Odluke ovlašćeni menjač dostavlja banci, odnosno Narodnoj banci Jugoslavije svakog dana, a najkasnije narednog radnog dana do 10 časova.
VI PUTUJUĆI MENJAČ
22. Putujući menjač mora u vreme poslovanja, pored službene legitimacije iz tačke 17 Odluke, posedovati ovlašćenje menjača čiji je on deo, kao i na vidnom mestu istaknut bedž sa svojim imenom i prezimenom i oznakom "PUTUJUĆI MENJAČ".
Putujući menjač posluje u okviru efektive i gotovine koje mu dnevno dotira menjačko mesto u koje je uključen. Posle završetka smene, putujući menjač sastavlja dnevnik blagajne i ukupnu efektivu i gotovinu predaje menjačkom mestu u koje je uključen.
VII IZVEŠTAVANJE
23. Ovlašćena banka je dužna da Narodnoj banci Jugoslavije elektronski dostavlja podatke o obavljenim menjačkim poslovima, u skladu sa propisom Narodne banke Jugoslavije za sprovođenje odluke kojom se uređuju uslovi i način plaćanja, naplaćivanja i prenosa po tekućim i kapitalnim poslovima u devizama i dinarima.
Banka, kao i ovlašćena banka kojoj Narodna banka Jugoslavije ne potvrdi prijem podataka o obavljenim menjačkim poslovima na način iz stava 1 ove tačke, Narodnoj banci Jugoslavije dostavlja dekadni izveštaj o obavljenim menjačkim poslovima - na obrascu koji je, kao Prilog 1, odštampan uz ovo uputstvo i njegov je sastavni deo.
Dekadni izveštaj iz stava 2 ove tačke dostavlja se Narodnoj banci Jugoslavije najkasnije u roku od tri radna dana od isteka dekade.
24. Ovlašćeni menjač koji je sklopio ugovor s bankom, odnosno s Narodnom bankom Jugoslavije sastavlja dnevni izveštaj o obavljenim menjačkim poslovima - na obrascu koji je, kao Prilog 2 odštampan uz ovo uputstvo i njegov je sastavni deo. Dnevni izveštaj ovlašćeni menjač svakog dana dostavlja Narodnoj banci Jugoslavije.
VIII KONTROLA MENJAČKIH POSLOVA
25. Narodna banka Jugoslavije vrši kontrolu obavljanja menjačkih poslova kod banaka i kod ovlašćenih menjača koji su zaključili ugovor sa bankom, odnosno Narodnom bankom Jugoslavije.
Kontrolu iz stava 1 ove tačke vrši ovlašćeno lice Narodne banke Jugoslavije (u daljem tekstu: ovlašćeno lice).
Kontrola iz ove tačke vrši se:
- kontrolom podataka, izveštaja i druge dokumentacije koje su banke i ovlašćeni menjači dužni da dostavljaju Narodnoj banci Jugoslavije, odnosno kojima Narodna banka Jugoslavije raspolaže;
- neposrednom kontrolom dokumentacije i poslovnih knjiga u banci, odnosno kod ovlašćenog menjača.
Banka, odnosno ovlašćeni menjač dužni su da ovlašćenom licu obezbede uslove potrebne za obavljanje kontrole iz ove tačke.
Odgovorno lice u banci, odnosno kod ovlašćenog menjača dužno je da, na zahtev ovlašćenog lica, sačini pismeno objašnjenje o utvrđenoj nepravilnosti - u roku koji odredi ovlašćeno lice.
O izvršenoj kontroli iz ove tačke ovlašćeno lice sastavlja zapisnik čiji se jedan primerak dostavlja banci, odnosno ovlašćenom menjaču. Banka, odnosno ovlašćeni menjač mogu staviti primedbe na zapisnik o kontroli - u roku od dva dana od dana prijema zapisnika.
Ovlašćeno lice proverava primedbe date na zapisnik o kontroli i ako utvrdi da su one delimično ili u celini osnovane - sastavlja dopunu zapisnika, u roku od dva dana od dana prijema primedaba.
Ako banka, odnosno ovlašćeni menjač primedbe na zapisnik ne dostave u ostavljenom roku ili dostavljenim primedbama osnovano ne ospore nalaz iz zapisnika - guverner Narodne banke Jugoslavije ili lice koje on ovlasti doneće rešenje kojim će naložiti da se utvrđene nepravilnosti otklone u roku od tri radna dana od dana dostavljanja rešenja.
Rešenje iz stava 8 ove tačke konačno je u pravnom postupku.
Banka, odnosno ovlašćeni menjač dužni su da o izvršenju naloga iz rešenja iz ove tačke pismeno obaveste Narodnu banku Jugoslavije, i to najkasnije narednog dana posle isteka roka za izvršenje rešenja.
Izvršenje naloga iz rešenja iz ove tačke proverava ovlašćeno lice, koje o tome sastavlja službenu belešku.
Ako banka ne izvrši radnje naložene rešenjem iz ove tačke - Narodna banka Jugoslavije će prema toj banci primeniti mere predviđene zakonom.
Ovlašćenom menjaču koji ne izvrši radnje naložene rešenjem iz ove tačke - Narodna banka Jugoslavije oduzeće ovlašćenje za obavljanje menjačkih poslova.
Narodna banka Jugoslavije će ovlašćenje za obavljanje menjačkih poslova oduzeti i ovlašćenom menjaču kod koga su u poslednjih šest meseci kontrolom dva puta utvrđene iste nepravilnosti.
26. Banka kontrolu obavljanja menjačkih poslova vrši na menjačkom mestu ovlašćenog menjača s kojim je zaključila ugovor, i to po potrebi, a najmanje jedanput mesečno.
Banka vrši najmanje jednu kontrolu obavljanja menjačkih poslova u periodu kada je aktivnost poslovanja ovlašćenog menjača najveća i kada poslovanje menjačkog mesta ima izrazito sezonski karakter.
Pri svakoj kontroli obavljanja menjačkih poslova banka utvrđuje da li je poslovanje ovlašćenog menjača u skladu s propisima i ugovorom.
Ako pri vršenju kontrole menjačkih poslova u smislu ove tačke utvrdi određene nepravilnosti, banka o tome sačinjava izveštaj, koji dostavlja Narodnoj banci Jugoslavije.
27. Zapisnik o izvršenoj kontroli obavljanja menjačkih poslova banka sastavlja za svako menjačko mesto.
Zapisnik iz stava 1 ove tačke banka dostavlja Narodnoj banci Jugoslavije, u roku od tri radna dana od dana izvršene kontrole.
Banka je dužna da u zapisniku iz stava 1 ove tačke navede:
1) redni broj zapisnika, naziv ovlašćenog menjača i broj ovlašćenja Narodne banke Jugoslavije iz posebnog registra koji vodi Narodna banka Jugoslavije;
2) da li je ovlašćeni menjač u obavljanju menjačkih poslova postupao u skladu s propisima i ugovorom.
28. U slučaju prestanka važnosti ugovora, odnosno prestanka poslovanja na menjačkom mestu, ovlašćeni menjač je dužan da efektivu i čekove preda banci, odnosno Narodnoj banci Jugoslavije.
Ovlašćeni menjač je dužan da u roku od tri radna dana posle prestanka važnosti ugovora, odnosno prestanka poslovanja na menjačkom mestu ukloni nalepnicu iz tačke 4 ovog uputstva i vrati je Narodnoj banci Jugoslavije.
IX PRELAZNA I ZAVRŠNA ODREDBA
29. Izdavanje potvrde o izvršenom otkupu i prodaji efektive i čekova, kao i vođenje dnevnika blagajne, vršiće se u skladu sa tačkom 22 Odluke.
30. Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".
Samostalna odredba Uputstva o izmenama
Uputstva za sprovođenje Odluke o uslovima i načinu obavljanja menjačkih poslova
i postupku kontrole menjačkih poslova
("Sl. list SRJ", br. 69/2002)
7. Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ", a primenjivaće se od 1. januara 2003. godine.
Prilog 1
|
_________________________ |
_________________________ |
|
|
(naziv banke) |
(matični broj) |
DEKADNI
IZVEŠTAJ O OBAVLJENIM MENJAČKIM POSLOVIMA
(otkupljena i prodata efektiva i otkupljeni i prodati čekovi)
ZA PERIOD ____________________
|
Oznaka valute |
OTKUP EFEKTIVE |
OTKUP ČEKOVA |
PRODAJA EFEKTIVE |
PRODAJA ČEKOVA |
||||||||
|
od rezidenata - fizičkih lica |
od nerezidenata - fizičkih lica |
Ukupno |
od rezidenata - fizičkih lica |
od nerezidenata - fizičkih lica |
Ukupno |
rezidentima - fizičkim licima |
nerezidentima - fizičkim licima |
Ukupno |
rezidentima - fizičkim licima |
nerezidentima - fizičim licima |
UKUPNO |
|
|
šifra (796) |
šifra (701) |
(2+3) |
šifra (795) |
šifra (699) |
(5+6) |
šifra (700) |
šifra (701) |
(8+9) |
šifra (795) |
šifra (699) |
(11+12) |
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
_______________
(pečat i potpis)
Prilog 2
|
_________________________ |
_________________________ |
|
|
(naziv ovlašćenog menjača) |
(matični broj, odnosno šifra) |
|
|
______________________________________________________________ |
||
DNEVNI IZVEŠTAJ O OBAVLJENIM MENJAČKIM POSLOVIMA
(otkupljena, prodata i predata efektiva i otkupljeni, prodati i predati čekovi)
NA DAN _______________________
|
Oznaka valute |
Početno stanje* |
OTKUP EFEKTIVE |
OTKUP ČEKOVA |
PRODAJA |
PRODAJA ČEKOVA |
Predata efektiva |
Stanje efektive na kraju dana |
Stanje dinara na kraju dana |
Predati čekovi |
|||||||||
|
Kupljena efektiva od banke |
od rezidenata -fizičkih lica |
od nerezidenata - fizičkih lica |
Ukupno |
od rezidenata - fizičkih lica |
od nerezidenata - fizičkih lica |
Ukupno |
rezidentima - fizičkim licima |
nerezidentima - fizičkim licima |
Ukupno |
rezidentima - fizičkim licima |
nerezidentima - fizičkim licima |
Ukupno |
||||||
|
|
|
|
šifra (796) |
šifra (701) |
(3+4+5) |
šifra (795) |
šifra (699) |
(7+8) |
šifra (700) |
šifra (701) |
(10+11) |
šifra (795) |
šifra (699) |
(13+14) |
|
(2+6-12-16) |
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
_________________________ |
_________________________ |
|
|
(mesto i datum) |
(pečat i potpis) |
Napomena: * Iznos dinara uključuje se u početno stanje.