ZAKONO STANDARDIZACIJI("Sl. list SRJ", br. 30/96, 59/98, 70/2001 i 8/2003) |
I OSNOVNE ODREDBE
Ovim zakonom uređuju se: donošenje i primena standarda, tehničkih i drugih propisa; utvrđivanje usaglašenosti procesa, proizvoda i usluga sa tehničkim i drugim propisima, odnosno standardima; deklarisanje, označavanje i pakovanje proizvoda, kao i nadzor nad sprovođenjem ovog zakona.
Standardi i tehnički i drugi propisi predviđeni ovim zakonom ne mogu se donositi ili primenjivati radi stvaranja prepreka u prometu robe i usluga.
II STANDARDI I TEHNIČKI PROPISI
1. Standardi
Pod standardom, u smislu ovog zakona, podrazumeva se dokument u kome se za opštu upotrebu utvrđuju pravila, smernice ili karakteristike za određene aktivnosti ili njihove rezultate radi ostvarivanja optimalnog reda u određenoj oblasti.
Standardi, u smislu ovog zakona, mogu biti jugoslovenski, standardi odbrane, granski i interni.
Primena standarda nije obavezna, osim ako to nije određeno tehničkim ili drugim propisom donesenim za izvršavanje ovog zakona.
Kao osnova za izradu standarda koriste se dostignuća nauke i prakse i međunarodni i strani standardi i preporuke.
Jugoslovenske standarde utvrđuje savezni organ, odnosno organizacija nadležna za poslove standardizacije (u daljem tekstu: nadležna savezna organizacija).
Jugoslovenskim standardima utvrđuju se naročito:
1) namena i svojstva procesa, proizvoda i usluga;
2) zahtevi u pogledu tipizacije i unifikacije delova tehničkih složenih proizvoda;
3) tehničko-tehnološki uslovi, zahtevi i postupci za proizvodnju proizvoda, izvođenje radova i vršenje usluga;
4) metode i postupci obezbeđenja kvaliteta procesa, proizvoda i usluga i životne sredine;
5) uslovi, metode i postupci za kontrolisanje i ispitivanje procesa, proizvoda ili usluga;
6) metode i postupci osposobljavanja lica za ocenu sistema kvaliteta i sistema zaštite životne sredine i uslovi koje ta lica treba da ispunjavaju;
7) jednoobrazni termini, definicije, simboli, znaci, kodovi, oznake, boje, veličine i jedinice koji se koriste u proizvodnji proizvoda i vršenju usluga;
8) zahtevi koji se odnose na rukovanje, transport, skladištenje, čuvanje, upotrebu, ambalažu, pakovanje, obeležavanje, deklarisanje, obradu, doradu i preradu proizvoda.
Izrada, utvrđivanje i donošenje jugoslovenskih standarda vrši se na propisan način.
Predlog za donošenje jugoslovenskog standarda mogu podneti zainteresovani organi i organizacije, preduzeća i druga pravna lica i fizička lica. Predlagač je dužan da uz predlog za donošenje jugoslovenskog standarda dostavi obrazloženje sa dokumentacionom osnovom, na osnovu kojih se može oceniti osnovanost predloga.
Predlog jugoslovenskog standarda razmatra se i utvrđuje na način koji zainteresovanim pravnim i fizičkim licima omogućava da o njemu daju svoje mišljenje, primedbe i predloge.
Preduzeće i druga pravna lica mogu, za svoje potrebe, donositi interne i granske standarde.
Za procese, proizvode i usluge od interesa za odbranu savezni organ nadležan za poslove odbrane utvrđuje standarde odbrane.
Standardima iz st. 1 i 2 ovog člana ne mogu se utvrditi zahtevi blaži od zahteva koji su utvrđeni jugoslovenskim standardima.
2. Tehnički propisi
Pod tehničkim propisom, u smislu ovog zakona, podrazumeva se propis koji sadrži tehničke i druge zahteve za procese, proizvode i usluge, neposredno ili pozivanjem na standard.
Izrada, donošenje, kao i vođenje registra tehničkih propisa vrši se na propisan način.
Tehničkim propisom utvrđuju se zahtevi čijom se primenom obezbeđuju naročito:
1) zaštita života i zdravlja ljudi, životne sredine i drugih prirodnih i radom stvorenih vrednosti;
2) nesmetan promet robe i usluga na domaćem tržištu i sa inostranstvom, kao i otklanjanje tehničkih prepreka u prometu robe i usluga;
3) tehnička i konstrukciona sigurnost objekata, postrojenja, uređaja i drugih sredstava, kao i sigurnost pri izvođenju radova;
4) zaštita korisnika proizvoda i usluga, odnosno zaštita potrošača;
5) brz, tačan i razumljiv prenos i saopštavanje informacija.
Tehničkim propisom određuju se i proizvodi koje preduzeća ili druga pravna lica mogu stavljati u promet samo sa propisanim tehničkim uputstvom, uputstvom za upotrebu, garantnim listom ili drugim odgovarajućim dokumentima, na srpskom jeziku.
Usaglašenost procesa, proizvoda i usluga s tehničkim propisom je obavezna.
Proizvođač ili davalac usluga dužan je da pre stavljanja proizvoda ili usluge u promet proveri da li proizvod, odnosno usluga odgovara određenom tehničkom propisu, pod uslovima i na način utvrđenim ovim zakonom.
Obaveza iz stava 2 ovog člana odnosi se i na uvoznika, odnosno zastupnika strane firme pri prodaji robe s konsignacionog skladišta.
Pravna lica iz st. 2 i 3 ovog člana dužna su da nadležnom organu inspekcije, na njegov zahtev, stave na uvid dokaze o proveri proizvoda ili usluga iz stava 2 ovog člana.
3. Objavljivanje standarda i tehničkih propisa
Propisi o jugoslovenskim standardima i tehnički propisi objavljuju se u službenom glasilu Savezne Republike Jugoslavije, a jugoslovenski standardi - u posebnom izdanju nadležne savezne organizacije.
Jugoslovenski standardi ne mogu se umnožavati.
Izuzetno od odredbe stava 2 ovog člana jugoslovenski standardi mogu se umnožavati za potrebe obrazovanja i nauke na osnovu odobrenja nadležne savezne organizacije.
Za posebna izdanja jugoslovenskih standarda iz stava 1 ovog člana plaća se propisana cena.
III UTVRĐIVANJE USAGLAŠENOSTI
Utvrđivanje usaglašenosti procesa, proizvoda i usluga sa tehničkim i drugim propisima, odnosno standardima (u daljem tekstu: usaglašenost), vrše preduzeća i druga pravna lica akreditovana za:
1) sertifikaciju: procesa, proizvoda i usluga; sistema kvaliteta; sistema zaštite životne sredine i ocenjivanja sistema kvaliteta i sistema zaštite životne sredine;
2) ispitivanje proizvoda;
3) kontrolu usaglašenosti.
1. Akreditovanje
Akreditovanje je postupak u kome savezni organ, odnosno savezna organizacija, nadležna za akreditovanje (u daljem tekstu: akreditaciono telo) na propisan način utvrđuje osposobljenost i kompetentnost preduzeća i drugih pravnih lica za obavljanje poslova i zadataka, sertifikacije, ispitivanja proizvoda i kontrole usaglašenosti.
Akreditovana pravna lica, u smislu ovog zakona, jesu: sertifikaciona tela, akreditovane laboratorije i kontrolne organizacije.
Sertifikaciona tela su preduzeća ili druga pravna lica ovlašćena za sertifikaciju: procesa, proizvoda i usluga; sistema kvaliteta; sistema zaštite životne sredine i ocenjivača sistema kvaliteta i sistema zaštite životne sredine.
Akreditovane laboratorije su laboratorije u preduzećima ili drugim pravnim licima ovlašćene za ispitivanje proizvoda.
Kontrolne organizacije su preduzeća ili druga pravna lica ovlašćena, kao treća nepristrasna strana, za kontrolu usaglašenosti.
Preduzeća i druga pravna lica mogu biti akreditovana ako ispunjavaju organizacione, kadrovske, tehničke i druge propisane uslove.
O akreditovanim pravnim licima vodi se registar sa podacima o vrsti i obimu akreditacije.
Preduzeće ili drugo pravno lice podnosi zahtev za akreditaciju akreditacionom telu.
O zahtevu iz stava 1 ovog člana stručno mišljenje daje nadležna savezna organizacija.
Kad akreditaciono telo utvrdi da podnosilac zahteva ispunjava propisane uslove za akreditaciju, doneće rešenje o akreditaciji za obavljanje određenih poslova i zadataka sertifikacije ispitivanja i kontrole usaglašenosti.
Ako podnosilac zahteva ne ispunjava propisane uslove, akreditaciono telo doneće rešenje kojim se odbija zahtev za akreditaciju.
Protiv rešenja iz stava 3 ovog člana može se podneti žalba saveznom organu nadležnom za poslove standardizacije.
Podnosilac zahteva snosi propisane troškove akreditacije.
Akreditovana pravna lica dužna su da, bez odlaganja, obaveste akreditaciono telo o promenama koje se odnose na uslove pod kojima je dobijena akreditacija.
Nadzor nad radom akreditovanih pravnih lica vrši nadležna savezna organizacija na propisan način.
Ako nadležna savezna organizacija prilikom vršenja nadzora nad radom akreditovanog pravnog lica, utvrdi da ono ne ispunjava neki od propisanih uslova, odnosno ako utvrdi određene nepravilnosti u njegovom radu, privremeno će mu zabraniti obavljanje poslova za koje je akreditovano i odrediti rok u kome mora otkloniti utvrđene nepravilnosti odnosno ispuniti propisane uslove.
Ako akreditovano pravno lice u određenom roku ne otkloni nepravilnosti, odnosno ne ispuni propisane uslove, nadležna savezna organizacija podneće predlog za oduzimanje akreditacije.
Kad akreditaciono telo donese rešenje o oduzimanju akreditacije, akreditovano pravno lice briše se iz registra akreditovanih pravnih lica.
Protiv rešenja o oduzimanju akreditacije može se podneti žalba saveznom organu nadležnom za poslove standardizacije.
Žalba iz stava 5 ovog člana ne odlaže izvršenje rešenja.
Lica ovlašćena za nadzor iz člana 18 ovog zakona moraju imati službenu legitimaciju propisanog oblika i sadržine.
O izdatim službenim legitimacijama vodi se evidencija.
2. Sertifikacija
Sertifikacija je postupak u kome se, izdavanjem sertifikata o usaglašenosti, potvrđuje da su određeni proces, proizvod ili usluga, sistem kvaliteta ili sistem zaštite životne sredine usaglašeni sa tehničkim i drugim propisom ili tehničkom specifikacijom.
Sertifikacija iz stava 1 ovog člana obuhvata i potvrđivanje da lica koja ocenjuju sistem kvaliteta ili sistem zaštite životne sredine ispunjavaju uslove iz tehničkih i drugih propisa, odnosno standarda.
Sertifikat o usaglašenosti izdaju sertifikaciona tela, na način utvrđen ovim zakonom i propisima donesenim za izvršavanje ovog zakona.
Procesi, proizvodi i usluge koji moraju imati sertifikat o usaglašenosti određuju se tehničkim ili drugim propisom donesenim za izvršavanje ovog zakona.
Za proizvode i usluge iz stava 4 ovog člana proizvođač, davalac usluga ili uvoznik dužan je da pribavi sertifikat o usaglašenosti pre nego što proizvod stavi u promet, odnosno izvrši uslugu.
Preduzeće ili drugo pravno lice dužno je da, pre početka proizvodnje poizvoda, odnosno pre početka izvođenja radova ili vršenja usluga, donese tehničku specifikaciju.
Pod tehničkom specifikacijom, iz stava 1 ovog člana, podrazumeva se dokument koji sadrži zahteve s kojima se usaglašavaju proces, proizvod ili usluga, kao i metode i postupke utvrđivanja usaglašenosti.
Na zahtev nadležnog organa inspekcije, preduzeće ili drugo pravno lice dužno je da tom organu stavi na uvid tehničku specifikaciju iz stava 1 ovog člana.
Sertifikat o usaglašenosti izdaje se podnosiocu zahteva ako sertifikaciono telo utvrdi da predmet sertifikacije odgovara tehničkim ili drugim propisima, odnosno određenim standardima ili tehničkoj specifikaciji.
Rešenje o odbijanju izdavanja sertifikata donosi sertifikaciono telo podnosiocu zahteva ako utvrdi da nisu ispunjeni uslovi za izdavanje sertifikata o usaglašenosti.
Protiv rešenja iz stava 1 ovog člana može se podneti žalba akreditacionom telu.
Proizvod iz člana 20 stav 4 ovog zakona za koji je izdat sertifikat o usaglašenosti mora se obeležiti znakom usaglašenosti, kojim se potvrđuje da je usaglašen s tehničkim ili drugim propisom, odnosno standardom ili tehničkom specifikacijom.
Znak usaglašenosti iz stava 1 ovog člana ima propisani oblik i upotrebljava se na propisan način.
Proizvod za koji nije izdat sertifikat ne može se obeležiti znakom usaglašenosti ili znakom koji je sličan znaku usaglašenosti.
Imalac sertifikata o usaglašenosti dužan je da omogući vršenje nadzora sertifikacionom telu koje je izdalo sertifikat.
Ako se pri vršenju nadzora iz stava 1 ovog člana utvrdi da predmet sertifikacije ne odgovara zahtevima i uslovima pod kojima je izdat sertifikat, sertifikaciono telo rešenjem privremeno oduzima sertifikat i nalaže otklanjanje utvrđenih neusaglašenosti u određenom roku.
Ako imalac sertifikata u određenom roku ne otkloni neusaglašenosti, sertifikaciono telo mu rešenjem oduzima sertifikat.
Protiv rešenja iz st. 2 i 3 ovog člana može se podneti žalba akreditacionom telu.
Žalba iz stava 4 ovog člana ne odlaže izvršenje rešenja.
Procesi, proizvodi i usluge za koje tehničkim propisom nije utvrđeno da moraju imati sertifikat mogu biti ispitani, odnosno mogu, pod uslovima propisanim ovim zakonom, dobiti sertifikat.
3. Ispitivanje proizvoda
Ispitivanje proizvoda je izvođenje jedne operacije ili više operacija kojima se, po određenom postupku, utvrđuje jedna ili više karakteristika određenog proizvoda.
Na osnovu ispitivanja proizvoda izdaje se izveštaj o ispitivanju.
Izveštaj o ispitivanju proizvoda je uslov za izdavanje sertifikata o usaglašenosti.
Ispitivanje proizvoda mogu vršiti samo akreditovane laboratorije, na propisan način.
4. Kontrola usaglašenosti
Kontrola usaglašenosti je utvrđivanje usaglašenosti procesa, proizvoda i usluga s tehničkim i drugim propisima, odnosno standardima, na osnovu merenja, ispitivanja i posmatranja.
Na osnovu izvršene kontrole usaglašenosti, izdaje se izveštaj, odnosno potvrda o kontroli usaglašenosti.
Kontrolu usaglašenosti mogu vršiti samo kontrolne organizacije, na propisan način.
5. Ostale odredbe
Akreditovana pravna lica dužna su da obezbede tajnost podataka do kojih dođu u postupku sertifikacije, ispitivanja proizvoda i kontrole usaglašenosti.
Podnosilac zahteva snosi troškove sertifikacije, ispitivanja proizvoda i kontrole usaglašenosti, čiju visinu i način plaćanja određuju akreditovana pravna lica, uz saglasnost akreditacionog tela.
U postupku akreditovanja, sertifikacije, ispitivanja proizvoda i kontrole usaglašenosti, koriste se propisani obrasci koje izdaje nadležna savezna organizacija.
Za korišćenje obrazaca iz stava 1 ovog člana plaća se propisana naknada.
Izjava o usaglašenosti je izjava proizvođača, davalaca usluga ili uvoznika da proces, proizvod ili usluga odgovaraju tehničkom i drugom propisu, standardu, odnosno tehničkoj specifikaciji.
Izjava iz stava 1 ovog člana može se dati ako proizvod, proces ili usluga odgovaraju tehničkom i drugom propisu, standardu, odnosno tehničkoj specifikaciji i ako proizvođač, davalac usluga ili uvoznik ispunjavaju propisane uslove za utvrđivanje usaglašenosti.
Strani sertifikat ili izveštaj o ispitivanju i druge isprave o usaglašenosti može priznati akreditaciono telo:
1) ako se priznavanje vrši na osnovu sporazuma o uzajamnom priznavanju tih isprava između zemlje porekla isprava i Savezne Republike Jugoslavije;
2) ako su isprave izdate u skladu s međunarodnim ugovorima koje je potvrdila Savezna Republika Jugoslavija;
3) ako su isprave izdate u okviru međunarodnih sistema i šema atestiranja koje priznaje Savezna Republika Jugoslavija.
Priznavanje isprava iz stava 1 ovog člana ne isključuju ispitivanje i kontrolu usaglašenosti u Saveznoj Republici Jugoslaviji.
IV TEHNIČKI NADZOR
Tehničkom nadzoru u proizvodnji, prometu i upotrebi podležu postrojenja, objekti, uređaji i druga oprema u objektima i prostorima ugroženim otrovnim, eksplozivnim i zapaljivim smešama gasova, pare i prašine, štetnim zračenjima, bukom, vibracijama ili drugim sličnim opasnostima, kao i materijal, delovi i sklopovi za njihovu izradu (u daljem tekstu: specifična oprema).
Tehnički nadzor se vrši nad specifičnom opremom za koju je to propisom određeno.
Tehnički nadzor, odnosno pojedini poslovi tehničkog nadzora vrše se na propisan način i u propisanom obimu i roku, zavisno od vrste specifične opreme i uslovima pod kojima se ona koristi.
U vršenju tehničkog nadzora mogu se preduzimati propisane mere.
O izvršenom tehničkom nadzoru vodi se evidencija i zapisnik koji sadrže propisane podatke.
Tehnički nadzor vrši preduzeće ili drugo pravno lice akreditovano od akreditacionog tela.
Akreditovanje preduzeća ili drugog pravnog lica iz stava 1 ovog člana vrši se u skladu s odredbama čl. 15 i 16 ovog zakona.
Odredbe čl. 17, 18, 29 i 30 ovog zakona odnose se i na preduzeća ili druga pravna lica iz stava 1 ovog člana.
Preduzeća ili druga pravna lica u kojima se nalazi specifična oprema za koju je propisan tehnički nadzor dužna su da omoguće tehnički nadzor preduzećima ili drugim pravnim licima iz stava 1 ovog člana.
V DEKLARISANJE, OZNAČAVANJE I PAKOVANJE PROIZVODA
Pod deklarisanjem proizvoda, u smislu ovog zakona, podrazumeva se navođenje podataka kojima se identifikuju proizvod, njegova usaglašenost s tehničkim propisom, odnosno standardom, karakteristike i proizvođač, odnosno preduzeće ili drugo pravno lice koje proizvod stavlja u promet na tržištu.
Podaci iz stava 1 ovog člana navode se na ambalaži, originalnom pakovanju, proizvodu, nalepnici i privesnici na proizvodu ili uz proizvod.
Pod označavanjem proizvoda, u smislu ovog zakona, podrazumeva se nanošenje na proizvod, ambalažu, pakovanje, nalepnicu i privesnicu ili na drugi odgovarajući način: znakova usaglašenosti ili drugih znakova i oznaka određenih ovim zakonom ili propisima donesenim na osnovu ovog zakona; oznaka određenih tehničkih karakteristika i drugih karakteristika proizvoda; obeležja i simbola za opasnost; upozorenja; oznaka i simbola za način rukovanja pošiljkama pri transportu, prenosu ili prevozu ili rukovanja proizvodima pri skladištenju i čuvanju, kao i snabdevanje proizvoda tablicama sa saopštenjima o karakteristikama, opasnostima, upozorenjima na opasnost i postupku u slučaju nezgode.
Proizvodi u prometu moraju biti snabdeveni deklaracijom, koja sadrži: naziv proizvoda, tip proizvoda i ime proizvođača.
Za određene proizvode može se propisati poseban način deklarisanja i označavanja proizvoda, obavezni elementi deklaracije, pored elemenata iz stava 1 ovog člana, kao i tehnički uslovi i zahtevi u pogledu nanošenja tih oznaka ili obeležja na proizvod, ambalažu, odnosno originalno pakovanje.
Proizvodi koji moraju biti na određen način upakovani, uslovi i zahtevi u pogledu načina pakovanja, količine proizvoda u pojedinačnom ili zbirnom pakovanju, materijal za pakovanje i njihovih karakteristika, oblika i mera, kao i uslovi i zahtevi za tipizaciju sredstava za pakovanje, ambalažu i za originalna pakovanja određuju se tehničkim propisima.
Za tehnički složene proizvode, proizvođač, uvoznik, odnosno zastupnik strane firme, pri prodaji robe s konsignacionog skladišta, dužan je da utvrdi i u tehničkom uputstvu ili deklaraciji navede rok obezbeđenog servisiranja i snabdevanja tržišta rezervnim delovima, priborom i drugim proizvodima bez kojih se taj proizvod ne može koristiti prema svojoj nameni.
Rok iz stava 1 ovog člana ne može da bude kraći od tri godine za aparate za domaćinstvo, odnosno pet godina za druge tehnički složene proizvode.
Ako proizvođač, uvoznik ili zastupnik strane firme nema sopstveni servis u Saveznoj Republici Jugoslaviji, dužan je da tehnički složene proizvode snabde i spiskom preduzeća ili drugih pravnih lica koja je ovlastio za vršenje tih usluga u Saveznoj Republici Jugoslaviji (u daljem tekstu: ovlašćeni serviseri).
Proizvođač, uvoznik, odnosno zastupnik strane firme dužan je da svoje servise, odnosno ovlašćene servisere i tržište redovno snabdeva potrebnom vrstom i količinom rezervnih delova, pribora i drugih proizvoda bez kojih se tehnički složeni proizvod ne može koristiti prema svojoj nameni.
Tehničkim propisom mogu se za određene proizvode odrediti duži rokovi obezbeđenog servisiranja i snabdevanja rezervnim delovima, priborom i drugim proizvodima bez kojih se oni ne mogu koristiti prema svojoj nameni, rokovi u kojima se servis, odnosno ovlašćeni serviser mora odazvati zahtevu korisnika proizvoda za usluge održavanja, odnosno popravke proizvoda i rokovi u kojima se te usluge moraju završiti.
Garantni list kojim su, u smislu člana 9 stav 2 ovog zakona, snabdeveni proizvodi sadrži:
1) firmu, odnosno naziv i sedište davaoca garancije;
2) podatke kojima se identifikuje proizvod;
3) izjavu o garanciji i uslovima garancije;
4) garantni rok;
5) firmu, odnosno naziv i sedište preduzeća ili drugog pravnog lica koje je proizvod prodalo na malo, datum prodaje, pečat i potpis ovlašćenog radnika a ako su u pitanju postrojenja, uređaji, oprema i druga sredstva rada - firmu, odnosno naziv i sedište isporučioca, datum puštanja u pogon ili predaje proizvoda korisniku na upotrebu i potpis ovlašćenog radnika.
VI OBAVEŠTAVANJE U OBLASTI STANDARDIZACIJE
Nadležna savezna organizacija obezbeđuje obaveštavanje u oblasti standardizacije:
1) učešćem u jugoslovenskom i međunarodnom sistemu obaveštavanja u oblasti standardizacije;
2) izdavanjem glasila i kataloških i drugih publikacija;
3) prikupljanjem, obradom i davanjem obaveštenja o standardima, tehničkim propisima i akreditovanim preduzećima ili drugim pravnim licima i drugih obaveštenja iz oblasti standardizacije, na zahtev korisnika obaveštenja;
4) dostavljanjem radnih i drugih materijala u postupku izrade i donošenja jugoslovenskih standarda i propisa predviđenih ovim zakonom;
5) pružanjem tehničke pomoći na zahtev korisnika.
Za obaveštenje, odnosno usluge iz stava 1 ovog člana koje se ne dostavljaju, odnosno ne vrše po službenoj dužnosti, plaća se propisana naknada.
Radi prenošenja tehnološkog znanja i usmeravanja korišćenja novih tehnologija u oblastima s intenzivnim tehnološkim razvojem, mogu se donositi tehničke preporuke i uputstva.
VII INSPEKCIJSKI NADZOR
Inspekcijski nadzor nad primenjivanjem odredaba ovog zakona i propisa donesenih za izvršavanje ovog zakona vrši nadležni savezni inspektor.
Ako nadležni savezni inspektor pri nadzoru utvrdi da nisu primenjene odredbe ovog zakona i propisa donesenih na osnovu ovog zakona, doneće rešenje kojim se naređuje da preduzeće ili drugo pravno lice u određenom roku usaglasi obavljanje svojih delatnosti s odredbama ovog zakona i propisa donesenih za izvršavanje ovog zakona.
Ako nadležni savezni inspektor pri nadzoru utvrdi da procesi, proizvodi i usluge ne odgovaraju odredbama ovog zakona i propisima donesenim na osnovu ovog zakona i da usled toga postoji opasnost za život i zdravlje ljudi i životnu sredinu ili mogućnost nastanka znatne materijalne štete, doneće rešenje kojim se zabranjuje odbijanje takvih procesa, proizvodnja ili upotreba takvih proizvoda.
Ako nadležni savezni inspektor pri nadzoru utvrdi da proizvodi koji su stavljeni u promet ne odgovaraju propisima donesenim na osnovu ovog zakona, da nisu snabdeveni propisanim ispravama, da nisu na propisani način upakovani, deklarisani, označeni, odnosno obeleženi, da za njih, suprotno odredbama ovog zakona i propisa donesenih na osnovu ovog zakona, nisu obezbeđeni servis, rezervni delovi, pribor i drugi proizvodi bez kojih se tehnički složeni prozvodi ne mogu koristiti prema svojoj nameni, da nisu snabdeveni tehničkim uputstvom, odnosno uputstvom za upotrebu, ili da su snabdeveni netačnim oznakama, podacima ili znacima usaglašenosti suprotno odredbama ovog zakona i propisa donesenih za izvršavanje ovog zakona, doneće rešenje kojim se zabranjuje promet takvih proizvoda dok se nedostaci ne otklone.
Protiv rešenja iz čl. 44 i 45 ovog zakona može se podneti žalba saveznom organu nadležnom za poslove trgovine, odnosno saveznom organu nadležnom za poslove odbrane.
Žalba iz stava 1 ovog člana ne odlaže izvršenje rešenja.
VIII PRIMENA POJEDINIH ODREDABA ZAKONA
Odredbe ovog zakona o utvrđivanju usaglašenosti i tehničkom nadzoru koje se odnose na preduzeća ili druga pravna lica shodno se primenjuju i na savezni organ nadležan za poslove odbrane i na jedinice i ustanove Vojske Jugoslavije.
Organizacija i način vršenja poslova u vezi s utvrđivanjem standarda odbrane i tehničkih propisa u oblasti odbrane, utvrđivanjem usaglašenosti i tehničkim i inspekcijskim nadzorom u oblasti odbrane, uređuje se propisom u skladu s ovim zakonom.
Odredbe ovog zakona koje se odnose na preduzeća ili druga pravna lica shodno se primenjuju i na druge proizvođače, izvođače radova, vršioce usluga i učesnike u prometu robe i usluga.
Odredbe ovog zakona o standardima i tehničkim i drugim propisima za izvršavanje ovog zakona odnose se i na proizvode iz uvoza i proizvode uzete u zakup iz inostranstva radi korišćenja u Saveznoj Republici Jugoslaviji.
Odredbe ovog zakona i propisa donesenih za izvršavanje ovog zakona koje se odnose na garantni list, servis, obezbeđenje rezervnih delova i drugih proizvoda i obaveznu sertifikaciju ne primenjuju se na proizvode koji se nalaze kod carinarnice na slobodnom raspolaganju, koji su oduzeti u prekršajnom postupku i predati carinarnici na raspolaganje, proizvode amaterske samogradnje, upotrebljavane, popravljene i prepravljene proizvode, umetnička dela, proizvode domaće radinosti, primenjene umetnosti i umetničkih zanata i unikate, kao i na proizvode koji se pojedinačno uvoze za sopstvene potrebe građana, ako tehničkim propisom nije drukčije određeno.
IX KAZNENE ODREDBE
Novčanom kaznom od 45.000 do 450.000 novih dinara kazniće se za privredni prestup preduzeće ili drugo pravno lice:
1) ako proizvode za koje je to određeno propisom donesenim za izvršavanje ovog zakona ne snabde tehničkim uputstvom ili uputstvom za upotrebu ili garantnim listom ili drugim odgovarajućim dokumentom (član 9 stav 2);
2) ako pre stavljanja proizvoda ili usluge u promet ne proveri da li proizvod odnosno usluga odgovara određenom tehničkom propisu ili ako tu proveru ne izvrši pod uslovima i na način utvrđenim ovim zakonom (član 10 st. 2 do 4);
3) ako ne obavesti, bez odlaganja, akreditaciono telo o promenama koje se odnose na uslove pod kojima je dobijena akreditacija (član 17);
4) ako izda sertifikat, a nije sertifikaciono telo, ili ako izda sertifikat suprotno odredbama ovog zakona i propisa donesenih za izvršavanje ovog zakona (član 20 stav 3);
5) ako sertifikatom ne snabde proizvod, odnosno uslugu pre stavljanja u promet (član 20 stav 5);
6) ako pre početka proizvodnje proizvoda, odnosno pre početka izvođenja radova ili vršenja usluga ne donese tehničku specifikaciju (član 21 stav 1);
7) ako proizvod za koji nije izdat sertifikat označi znakom o usaglašenosti ili znacima koji su slični znacima o usaglašenosti (član 24 stav 3);
8) ako vrši ispitivanje, a nije akreditovana laboratorija (član 27 stav 4);
9) ako vrši kontrolu usaglašenosti, a nije kontrolna organizacija (član 28 stav 3);
10) ako da izjavu o usaglašenosti proizvoda suprotno odredbama ovog zakona ili propisa donesenih za izvršavanje ovog zakona (član 31 stav 2);
11) ako vrši tehnički nadzor, a nije akreditovano za to od akreditacionog tela (član 35 stav 1);
12) ako proizvod ne označi na način utvrđen ovim zakonom ili propisom donesenim za izvršavanje ovog zakona (član 36 stav 3);
13) ako proizvod ne snabde deklaracijom ili ako deklaracija ne sadrži podatke utvrđene ovim zakonom ili propisima donesenim za izvršavanje ovog zakona (član 37);
14) ako proizvod ne upakuje na način utvrđen propisom donesenim na osnovu ovog zakona (član 38);
15) ako za tehnički složen proizvod ne utvrdi i u tehničkom uputstvu ili deklaraciji ne navede rok obezbeđenog servisiranja ili rok snabdevanja tržišta ili ako svoje servise, ovlašćene servisere i tržište ne snabdeva redovno potrebnom vrstom i količinom rezervnih delova, pribora i drugih proizvoda bez kojih se tehnički složen proizvod ne može koristiti prema svojoj nameni (član 39).
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se za privredni prestup novčanom kaznom od 3.000 do 30.000 novih dinara i odgovorno lice u preduzeću ili drugom pravnom licu.
Novčanom kaznom od 15.000 do 150.000 novih dinara kazniće se za prekršaj preduzeće ili drugo pravno lice:
1) ako tehničko uputstvo ili uputstvo za upotrebu ili garantni list ili drugi odgovarajući dokument određen u tehničkom propisu ne odštampa na srpskom jeziku (član 9 stav 2);
2) ako nadležnom organu inspekcije, na njegov zahtev, ne stavi na uvid dokaze o proveri proizvoda ili usluga (član 10 stav 4);
3) ako umnožava jugoslovenske standarde koji se objavljuju u posebnom izdanju nadležne savezne organizacije ili ako ih umnožava bez odobrenja (član 11 stav 2);
4) ako ne omogući nadzor nadležnoj saveznoj organizaciji (član 18 stav 2);
5) ako nadležnom organu inspekcije, na njegov zahtev, ne stavi na uvid tehničku specifikaciju (član 21 stav 3);
6) ako proizvod iz člana 20 stav 4 ovog zakona za koji je izdat sertifikat o usaglašenosti ne obeleži znakom usaglašenosti (član 24 stav 1);
7) ako ne omogući nadzor sertifikacionom telu koje je izdalo sertifikat (član 25 stav 1);
8) ako ne omogući tehnički nadzor akreditovanom pravnom licu (član 35 stav 4);
9) ako garantni list ne sadrži elemente i podatke utvrđene ovim zakonom (član 40).
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se za prekršaj novčanom kaznom od 3.000 do 9.000 novih dinara i odgovorno lice u preduzeću ili drugom pravnom licu.
Novčanom kaznom od 3.000 do 30.000 novih dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ili drugo fizičko lice ako počini neku od radnji iz člana 49 ovog zakona.
Novčanom kaznom od 300 do 9.000 novih dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ili drugo fizičko lice ako počini neku od radnji iz člana 50 ovog zakona.
X PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Savezni organ za standardizaciju i preduzeća i druga pravna lica ovlašćena na osnovu Zakona o standardizaciji ("Službeni list SFRJ", br. 37/88 i 23/91 i "Službeni list SRJ", br. 24/94) mogu obavljati poslove za koje su ovlašćena u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Laboratorije akreditovane na osnovu Zakona o standardizaciji mogu obavljati ispitivanja do isteka roka označenog u potvrdi o akreditovanju, a najduže dve godine od dana donošenja ovog zakona.
Nadležni organi inspekcije u republikama mogu obavljati inspekcijski nadzor nad primenjivanjem odredaba ovog zakona i propisa donetih za njegovo izvršavanje sa ovlašćenjima utvrđenim ovim zakonom do 31. decembra 2003. godine.
Akreditaciono telo iz člana 13 ovog zakona obrazovaće se u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Propisi iz člana 4 stav 3 i člana 8 ovog zakona doneće se u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Tehnički propisi koji se donose na osnovu ovog zakona, a kojima se preuzimaju standardi s obaveznom primenom doneseni na osnovu Zakona o standardizaciji ("Službeni list SFRJ", br. 37/88 i 23/91 i "Službeni list SRJ", br. 24/94) i drugi propisi za izvršavanje ovog zakona doneće se u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Propisi doneseni na osnovu Zakona o standardizaciji i standardi s obaveznom primenom ostaju na snazi do donošenja propisa iz stava 1 ovog člana.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o standardizaciji ("Službeni list SFRJ", br. 37/88 i 23/91 i "Službeni list SRJ", br. 24/94).
Ovaj zakon stupa na snagu po isteku tri meseca od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".
Samostalni član Zakona o izmeni
Zakona o standardizaciji
("Sl. list SRJ", br. 8/2003)
Član 2
Ovaj zakon stupa na snagu danom donošenja, a primenjuje se od 1. januara 2003. godine.