ZAKONO SVOJINI NA DELOVIMA ZGRADA("Sl. list SFRJ", br. 43/65 - prečišćen tekst i 57/65 i "Sl. glasnik SRS", br. 51/71, 52/73 - dr. zakon, 29/73 - dr. zakon i 33/96 - odluka SUS) |
Glava I
Opšte odredbe
Posebni delovi zgrade mogu biti u građanskoj svojini ili u društvenoj svojini (etažna svojina).
Na posebnom delu zgrade može postojati i svojina na idealnim delovima.
Predmet etažne svojine mogu biti samo pojedini stanovi i pojedine poslovne prostorije.
Etažna svojina stiče se i prestaje po osnovima i na način koji važe za sticanje i prestanak svojine na nepokretnostima, kao i na način predviđen ovim zakonom i propisima donetim na osnovu njega.
U društvenoj svojini su, pored posebnih delova zgrada koje su prešle ili prelaze u društvenu svojinu na osnovu propisa o nacionalizaciji, eksproprijaciji ili konfiskaciji, ili na osnovu pravnog posla društveno-političkih zajednica i radnih organizacija, i posebni delovi zgrada za čiju su izgradnju ova društvena pravna lica dala sredstva.
Posebni delovi zgrada su u pravnom prometu i mogu se pravnim poslovima sticati i otuđivati, kao i prenositi između društvenih pravnih lica, u granicama Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta.
Odredbe Zakona o prometu zemljišta i zgrada primenjuju se i na promet posebnih delova zgrada, ako ovim zakonom nije što drugo određeno.
Na posebnom delu zgrade u društvenoj etažnoj svojini pravo raspolaganja stiče opština, ako je društvena svojina ustanovljena nacionalizacijom ili konfiskacijom, a u ostalim slučajevima društveno-politička zajednica ili radna organizacija koja je dala sredstva za izgradnju, kupovinu ili zamenu tog posebnog dela zgrade.
Ako je posle stupanja na snagu Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta društveno-politička organizacija ili udruženje građana dalo sredstva za izgradnju ili kupovinu stambene zgrade koja po tom zakonu postaje društvena svojina, ta organizacija ili udruženje stiče pravo raspolaganja na posebnim delovima takve zgrade.
Nosilac prava raspolaganja posebnim delom zgrade ovlašćen je da to pravo prenese uz naknadu ili bez naknade na drugo društveno pravno lice, da posebni deo zgrade otuđi građaninu ili građanskom pravnom licu u granicama zakona, kao i da takav deo zgrade dâ na korišćenje sa svim pravima i obavezama koje po ovom zakonu ima građanin, sopstvenik posebnog dela zgrade.
Odredbe ovog zakona koje se odnose na sopstvenika posebnog dela zgrade primenjuju se i na nosioca prava raspolaganja u granicama ovlašćenja koja mu pripadaju po stavu 3 ovog člana.
Zgradom čiji su delovi u etažnoj svojini upravljaju stanari i sopstvenici posebnih delova na način određen posebnim propisima, ako pojedina pitanja tog upravljanja nisu uređena ovim zakonom.
Na zajedničkim delovima višestambene zgrade koji služe zgradi kao celini (temelji, glavni zidovi, tavan, fasada, stepenice, hodnici, stan namenjen za nastojnika zgrade, dizalice, električna, kanalizaciona, vodovodna i telefonska mreža, bunari, prostorije za pranje i sušenje rublja, krov, podrum, uređaji za zagrevanje, svetlarnici, dimnjaci i sl.), svi sopstvenici posebnih delova imaju trajno pravo korišćenja.
Na zajedničkim delovima višestambene zgrade koji služe samo nekim, a ne svim posebnim delovima zgrade (posebna ulazna vrata, stepenište, dimnjaci, uređaji za ogrev i drugi uređaji, dizalice, tavanske i podrumske prostorije, terase, bunari, pregradni zidovi između dva stana ili prostorije i sl.), sopstvenici tih posebnih delova imaju trajno pravo korišćenja.
Delovi porodične stambene zgrade koji služe zgradi kao celini ili samo nekim posebnim delovima njenim, jesu zajednička nedeljiva svojina svih sopstvenika posebnih delova, odnosno sopstvenika čijim posebnim delovima služe.
Sopstvenici posebnih delova dužni su učestvovati u troškovima održavanja zajedničkih delova zgrade srazmerno vrednosti njihovih posebnih delova prema ukupnoj vrednosti cele zgrade, a ako zajednički delovi služe samo nekim posebnim delovima zgrade - srazmerno vrednosti njihovih posebnih delova prema ukupnoj vrednosti onog dela zgrade u kome se ti posebni delovi nalaze.
Ako je zgrada u etažnoj svojini podignuta na građevinskoj parceli u društvenoj svojini, svaki sopstvenik posebnog dela te zgrade ima trajno pravo korišćenja građevinske parcele na kojoj je zgrada podignuta.
Ako je zgrada u etažnoj svojini podignuta na građevinskoj parceli u građanskoj svojini, svaki sopstvenik posebnog dela zgrade ima svojinu na idealnom delu građevinske parcele srazmerno vrednosti svog posebnog dela prema ukupnoj vrednosti cele zgrade.
Građevinsku parcelu na kojoj je podignuta zgrada koja je u celini ili delimično u etažnoj svojini i delove zgrade koji služe zgradi kao celini ili samo nekim njenim posebnim delovima, sopstvenici koriste prema nameni zemljišta i tih delova zgrade.
Prava koja sopstvenik ima na građevinskoj parceli na kojoj je zgrada podignuta i na delovima zgrade koji služe zgradi kao celini ili samo nekim njenim posebnim delovima nedeljivo su povezana sa njegovim posebnim delom zgrade, te se sve promene u pravima na ovom delu zgrade odnose i na ta prava.
(Brisan)
Glava II
Prava i obaveze sopstvenika posebnog dela zgrade
Sopstvenik posebnog dela zgrade ima pravo taj posebni deo otuđiti.
Sopstvenik posebnog dela zgrade je davalac na korišćenje ili u zakup tog posebnog dela u smislu Zakona o stambenim odnosima i Zakona o poslovnim zgradama i prostorijama.
(Prestao da važi)
Na osnovu ugovora iz člana 10 ovog zakona sopstvenik stana kao posebnog dela zgrade ima pravo na stanarinu koja se određuje prema posebnim propisima.
Sopstvenik poslovne prostorije kao posebnog dela zgrade, koji je tu prostoriju izdao u zakup, ima pravo na zakupninu pod uslovima koji su predviđeni posebnim propisima.
(Prestao da važi)
Sopstvenik stana kao posebnog dela zgrade ima pravo useljenja u taj stan, ako je prazan, kao i pravo da, saglasno odredbama Zakona o stambenim odnosima, zameni stan koji koristi za stan u njegovoj svojini.
Sopstvenik posebnog dela zgrade ima u pogledu upravljanja tom zgradom ona prava koja po posebnim propisima pripadaju nosiocu stanarskog prava odnosno zakupcu, bez obzira da li u tom posebnom delu stanuje, odnosno bez obzira da li taj posebni deo koristi za vršenje poslovne delatnosti.
Odredbom stava 1 ovog člana ne dira se, u pogledu upravljanja zgradom, u prava trećeg lica koje taj posebni deo koristi kao stanar ili zakupac.
Sopstvenik stana ili poslovne prostorije kao posebnog dela zgrade koji sam koristi taj stan ili tu poslovnu prostoriju, dužan je snositi troškove tekućeg održavanja tog posebnog dela.
Sopstvenik stana kao posebnog dela zgrade koja je u fondu stambenih zgrada organizacije za gazdovanje stambenim zgradama u društvenoj svojini, koji sam koristi taj stan, dužan je toj organizaciji plaćati troškove za investiciono i tekuće održavanje zgrade.
Visina iznosa koje je sopstvenik posebnog dela zgrade po stavu 1 ovog člana dužan uplaćivati utvrđuje se ugovorom koji on zaključuje sa organizacijom za gazdovanje stambenim zgradama u društvenoj svojini.
Ako se ugovorne strane ne mogu sporazumeti, svaka strana može zahtevati da visinu ovih iznosa utvrdi sud u vanparničnom postupku.
Ako sopstvenik stana kao posebnog dela zgrade koja je u fondu stambenih zgrada organizacije za gazdovanje stambenim zgradama u društvenoj svojini ne koristi sam taj stan, nosilac stanarskog prava u takvom stanu plaća celokupan iznos stanarine organizaciji za gazdovanje stambenim zgradama, koja će sopstveniku isplatiti deo stanarine koji preostaje po izdvajanju troškova za investiciono i tekuće održavanje, a saglasno ugovoru zaključenom između sopstvenika i organizacije za gazdovanje stambenim zgradama u društvenoj svojini.
Sopstvenik poslovne prostorije kao posebnog dela zgrade koja je u fondu stambenih zgrada organizacije za gazdovanje stambenim zgradama u društvenoj svojini, bez obzira da li poslovnu prostoriju koristi sam ili je daje drugome u zakup ili podzakup, dužan je toj organizaciji plaćati troškove za investiciono i tekuće održavanje zgrade koje bi imao plaćati kad bi se taj posebni deo koristio kao stan.
Visina iznosa iz stava 1 ovog člana utvrđuje se ugovorom između organizacije za gazdovanje stambenim zgradama u društvenoj svojini i sopstvenika posebnog dela zgrade.
Kad sticanje ili gubitak nekog prava građanina zavisi od visine njegovog dohotka, u dohodak se ne uračunavaju prihodi koji potiču od posebnih delova nove zgrade, i to za vreme od 20 godina, računajući od isteka godine u kojoj je završena izgradnja zgrade.
Ako je izgradnja zgrade završena pre dana stupanja na snagu ovog zakona, sopstvenik zgrade ne može ostvarivati pravo iz stava 1 ovog člana za vreme koje je proteklo do tog dana.
Sopstvenik posebnog dela zgrade vrši o svom trošku opravke u cilju održavanja svog posebnog dela zgrade u ispravnom stanju.
Sopstvenik je dužan o svom trošku izvršiti opravke na svom posebnom delu, ako je to neophodno da bi se otklonila šteta za posebni deo drugog sopstvenika ili za delove zgrade koji služe zgradi kao celini ili samo posebnom delu drugog sopstvenika.
Sopstvenik posebnog dela zgrade može, u skladu sa građevinskim propisima, o svom trošku vršiti prepravke svog posebnog dela zgrade ako se tim prepravkama ne dira u posebni deo drugog sopstvenika ili delove koji služe zgradi kao celini ili posebnom delu drugog sopstvenika.
Sopstvenik ne može vršiti na svom posebnom delu prepravke koje bi mogle narušiti arhitektonski izgled zgrade, ili umanjiti sigurnost ili stabilnost zgrade ili zajedničkog ili posebnog dela drugog sopstvenika, ili ovim delovima inače naneti štetu.
Opravke na delovima porodične stambene zgrade u svojini građana koji služe zgradi kao celini, kao i prepravke na takvoj zgradi, mogu se vršiti na osnovu sporazuma sopstvenika svih posebnih delova zgrade.
Opravke na delovima porodične stambene zgrade u svojini građana koji služe samo posebnim delovima nekih sopstvenika vrše se na osnovu sporazuma tih sopstvenika.
Ako do sporazuma ne dođe, opštinski sud će na predlog jednog od zainteresovanih sopstvenika posebnog dela odlučiti u vanparničnom postupku da li će se izvršiti određene opravke odnosno prepravke, vodeći pri tome računa o tome da li su takve opravke odnosno prepravke celishodne i opravdane.
U slučaju iz stava 3 ovog člana sud će istovremeno odlučiti koji sopstvenici i u kojoj srazmeri snose troškove opravki odnosno prepravki, pri čemu će voditi računa o tome kojim posebnim delovima i u kojoj meri koriste opravke ili prepravke koje se imaju izvršiti.
Pojedina pitanja održavanja, opravki i prepravki mogu se opštim uslovima ili ugovorom o uzajamnim odnosima (član 24) urediti i drukčije nego što je propisano ovim zakonom (čl. 19, 20 i 21).
Odredbe ove glave koje se odnose na prava i obaveze sopstvenika posebnog dela porodične stambene zgrade u građanskoj svojini, shodno važe i u pogledu prava i obaveza sopstvenika onih delova iste zgrade na kojima ne postoji etažna svojina.
Glava III
Uzajamni odnosi sopstvenika posebnih delova zgrade
Uzajamni odnosi sopstvenika koji proističu iz etažne svojine u jednoj zgradi, određuju se opštim uslovima ili ugovorom.
Kad sopstvenik zgrade ili investitor, opština ili drugi korisnik zgrade zahteva uknjiženje etažne svojine na svim posebnim delovima zgrade, on može uzajamne odnose sopstvenika tih posebnih delova odrediti opštim uslovima prilikom uknjiženja te svojine.
Opšti uslovi su obavezni za sopstvenike posebnih delova zgrade.
Opšti uslovi podnose se na odobrenje opštinskom organu uprave nadležnom za stambene poslove, koji može uskratiti odobrenje samo ako su opšti uslovi u suprotnosti sa zakonom ili propisom skupštine opštine.
Skupština opštine može doneti okvirne propise o opštim uslovima.
U opštim uslovima moraju biti određeni posebni delovi zgrade i delovi zgrade koji služe zgradi kao celini ili samo nekim njenim posebnim delovima, kao i obim i način korišćenja tih delova.
Kod porodične stambene zgrade opšti uslovi moraju sadržati i odredbe o upravljanju zgradom.
Ako se u pogledu porodične stambene zgrade pojedina pitanja održavanja, opravki i prepravki imaju urediti drukčije nego što je to određeno ovim zakonom (čl. 19, 20 i 21) opšti uslovi moraju sadržati i odredbe o načinu na koji su ta pitanja uređena.
Opšti uslovi mogu sadržati i druge odredbe.
Ako uzajamni odnosi sopstvenika nisu određeni opštim uslovima, ti odnosi moraju se odrediti ugovorom na osnovu koga sopstvenik posebnog dela prenosi na drugo lice svojinu na tom posebnom delu.
Ugovor o uzajamnim odnosima mora sadržati iste odredbe koje i opšti uslovi.
Odredbe ugovora o uzajamnim odnosima između sopstvenika i lica na koje je on preneo svojinu na posebnom delu zgrade imaju pravno dejstvo i prema docnijim pribaviocima drugih posebnih delova iste zgrade.
Ugovor o uzajamnim odnosima mora biti pismen, a potpisi ugovornih strana moraju biti overeni od strane nadležnog organa.
Ugovor koji nije sačinjen u tom obliku nema pravno dejstvo.
Pravni sledbenik sopstvenika posebnog dela zgrade stupa u prava i obaveze svog prethodnika koji su utvrđeni opštim uslovima ili ugovorom o uzajamnim odnosima.
Opšti uslovi o uzajamnim odnosima, kao i ugovor o uzajamnim odnosima, mogu se menjati uz pismeni pristanak sopstvenika posebnih delova, čijih se prava ta izmena tiče.
Opštinski sud će u vanparničnom postupku, a po predlogu većine sopstvenika posebnih delova, odrediti da li će se izvršiti promene u opštim uslovima i ugovoru i protiv volje drugih sopstvenika, vodeći pri tom računa da li su takve promene celishodne i opravdane.
Ako zgrada delimično propadne ili postane neupotrebljiva, opraviće se prema odredbama ugovora ili naknadnom sporazumu sopstvenika posebnih delova.
Ako ugovorom nisu predviđene takve opravke niti su se svi sopstvenici posebnih delova o tim opravkama naknadno sporazumeli, sopstvenici koji su se o tome sporazumeli imaju pravo da otkupe posebne delove ostalih sopstvenika.
Ako se sopstvenici ne sporazumeju o otkupnoj ceni, utvrdiće je sud u vanparničnom postupku prema prometnoj vrednosti tih posebnih delova.
Ako ne dođe do otkupa, zgrada će se prodati na zahtev nekog od sopstvenika, putem suda na javnoj prodaji.
Cena postignuta javnom prodajom razdeliće se među sopstvenike posebnih delova srazmerno prometnoj vrednosti njihovih delova prema ukupnoj prometnoj vrednosti cele zgrade, uzimajući u obzir vrednost posebnih delova i cele zgrade na dan javne prodaje.
Odredbe ove glave shodno važe i u pogledu uzajamnih prava i obaveza sopstvenika posebnih delova i sopstvenika onih delova iste zgrade na kojima ne postoji etažna svojina.
Glava IV
Pravo preče kupovine nosioca stanarskog prava
Građanin ili pravno lice koje namerava da proda porodičnu stambenu zgradu ili stan kao poseban deo zgrade, dužan je tu zgradu ili taj deo zgrade, preporučenim pismom ili podneskom preko suda, ponuditi na prodaju licu koje na stanu u toj zgradi ili posebnom delu zgrade ima stanarsko pravo i saopštiti mu cenu i uslove prodaje.
Ako lice kome je ponuda učinjena ne izjavi u roku od 30 dana od dana saopštenja ponude da prihvata ponudu, ponuđač može zgradu ili posebni deo zgrade prodati drugome, ali samo pod istim uslovima ili za višu cenu.
Kad se prema uslovima ponude cena ima u celini ili delimično isplatiti u gotovom, izjava o prihvatanju ponude može imati dejstvo samo ako lice kome je ponuda učinjena položi u roku iz stava 2 ovog člana ponuđaču ili kod opštinskog suda na čijem se području nalazi zgrada ceo iznos koji se prema ponudi ima isplatiti u gotovu.
Ako građanin ili pravno lice proda porodičnu stambenu zgradu ili stan kao posebni deo zgrade a licu koje na stanu u toj zgradi ili na stanu kao posebnom delu zgrade ima stanarsko pravo ne učini ponudu u smislu člana 34 ovog zakona, ovo lice može sudskim putem zahtevati da se prodaja poništi i da sopstvenik njemu pod istim uslovima proda porodičnu stambenu zgradu ili taj posebni deo zgrade.
Tužba zbog povrede prava preče kupovine može se podići u roku od 30 dana od dana kada je imalac prava preče kupovine saznao za prodaju i za uslove prodaje.
Ali, bez obzira kad je imalac prava preče kupovine saznao za prodaju i uslove prodaje, tužba zbog povrede prava preče kupovine ne može se podići po isteku šest meseci od dana izvršenog prenosa u zemljišnim knjigama, a po isteku jedne godine od toga dana ako su mu zgrada ili posebni deo zgrade bili ponuđeni za višu cenu, od one po kojoj je prodaja izvršena ili uz teže uslove, ili je prodaja prikrivena zamenom, poklonom ili na drugi način.
Tužilac je dužan u roku za podizanje tužbe zbog povrede prava preče kupovine položiti kod opštinskog suda na čijem se području nalazi zgrada iznose na ime kupovne cene koji su prema zaključenom ugovoru dospeli za plaćanje do dana podizanja tužbe.
Glava V
Uknjiženje etažne svojine
Sopstvenik zgrade odnosno davalac na korišćenje ili u zakup zgrade koja nije u etažnoj svojini može zahtevati uknjiženje svojine na pojedinom posebnom delu, na više posebnih delova ili na svim posebnim delovima te zgrade koji mogu biti predmet etažne svojine.
Za uknjiženje svojine na posebnim delovima zgrade potrebno je zemljišnoknjižnom sudu podneti plan posebnih delova zgrade.
Plan posebnih delova zgrade mora sadržati zemljišnoknjižnu oznaku zemljišta na kome je zgrada podignuta, površinu tog zemljišta, oznaku zgrade po ulici, kućnom broju i posebnom nazivu, crteže iz kojih se jasno vidi raspored zgrade pre deobe, oznaku, položaj i mere posebnih delova zgrade na kojima se straži uknjiženje etažne svojine, kao i oznaku, položaj i mere delova zgrade koji služe zgradi kao celini ili samo nekim posebnim delovima zgrade.
Ako je zgrada u etažnoj svojini podignuta na građevinskoj parceli u građanskoj svojini, plan posebnih delova zgrade mora sadržati i vrednost svakog posebnog dela izračunatu u procentima prema ukupnoj vrednosti cele zgrade.
Vrednost posebnih delova zgrade naznačena u planu, služi samo za izračunavanje dela kojim pojedini sopstvenici posebnih delova učestvuju u idealnoj svojini građevinske parcele na kojoj je zgrada podignuta (član 6 stav 2).
Plan posebnih delova zgrade mora biti izrađen od strane stručnog lica (projektantske organizacije, inženjera, arhitekta, tehničara) i potvrđen od strane nadležnog opštinskog organa uprave.
U potvrdi se mora posebno istaći da u planu označeni posebni delovi zgrade mogu biti predmet etažne svojine, kao i da je u planu pravilno utvrđena srazmera vrednosti posebnih delova prema ukupnoj vrednosti cele zgrade (član 37 stav 3).
Etažna svojina upisuje se u posebnu zemljišnu knjigu koja nosi oznaku "Etažna svojina" ("E").
Građevinska parcela i zgrada na kojoj je zasnovana etažna svojina otpisuju se iz uloška zemljišne knjige u kome je zemljište sa zgradom bilo upisano.
Za svaku građevinsku parcelu sa zgradom u etažnoj svojini koja je na njoj podignuta osnovaće se poseban zemljišnoknjižni uložak u knjizi "E".
Građevinska parcela sa zgradom u etažnoj svojini čini posebno zemljišnoknjižno telo.
U zemljišnoj knjizi "E" za svaki zemljišnoknjižni uložak postoji jedan popisni list, potreban broj vlasničkih listova i jedan teretni list.
U popisni list knjige "E" upisuje se građevinska parcela na kojoj je podignuta zgrada u etažnoj svojini, sama ta zgrada i svi posebni delovi te zgrade.
Deo zgrade na kome nije zasnovana etažna svojina, kao i posebni delovi grade u etažnoj svojini, čine posebne čestice istog zemljišnoknjižnog tela.
U popisni list knjige "E" ubeležava se oznaka zbirke isprava u kojoj se nalazi plan posebnih delova zgrade i opšti uslovi ili ugovor o uzajamnim odnosima sopstvenika posebnih delova zgrade.
U knjizi "E" za svaki zemljišnoknjižni uložak postoji onoliko vlasničkih listova koliko zgrada ima posebnih delova u etažnoj svojini, kao i jedan vlasnički list za deo zgrade na kome nije zasnovana etažna svojina.
U teretni list knjige "E" upisuju se tereti koji opterećuju celo zemljišnoknjižno telo i njegove pojedine čestice.
Tereti koji su upisani u zemljišnoknjižnom ulošku pre zasnivanja etažne svojine, ostaju na snazi i posle zasnivanja takve svojine i prenose se u teretni list knjige "E".
Ovi tereti mogu se na osnovu sporazuma između zainteresovanih lica preneti i na pojedine čestice zemljišnoknjižnog tela knjige "E".
Za knjigu "E" osniva se posebna zbirka isprava i vodi se poseban imenik.
U zbirku isprava knjige "E" unosi se i plan posebnih delova zgrade, kao i opšti uslovi ili ugovor o uzajamnim odnosima sopstvenika posebnih delova zgrade.
Na području gde postoje tapije izdavaće se prilikom zasnivanja etažne svojine posebne tapije za svaki posebni deo zgrade.
Posebne tapije upisuju se u posebnu knjigu tapija "E", a izvorna tapija sa planom posebnih delova zgrade, opštim uslovima ili ugovorom o uzajamnim odnosima sopstvenika i ostalim ispravama čuvaće se u zbirci isprava uz knjigu tapija "E".
Izdavanje posebnih tapija zabeležiće se u izvornoj tapiji, kao i u knjizi tapija u koju je izvorna tapija bila uvedena pre zasnivanja etažne svojine, uz upućivanje na knjigu tapija "E".
Na zgradama podignutim posle 23. jula 1959. godine kao dana stupanja na snagu Zakona o svojini na delovima zgrada ("Službeni list FNRJ", br. 16/59) može se zasnivati etažna svojina neposrednim upisom u zemljišnu knjigu "E" odnosno izdavanjem posebne tapije za svaki posebni deo zgrade.
Zasnivanje etažne svojine po stavu 1 ovog člana, zabeležiće se u ulošku zemljišne knjige u koju je upisivano zemljište na kome je zgrada podignuta, uz upućivanje na zemljišnu knjigu "E" odnosno u knjizi tapija u koju je izvorna tapija na tom zemljištu uvedena, uz upućivanje na knjigu tapija "E".
Pravna pravila o unutrašnjem uređenju, osnivanju i ispravljanju zemljišnih knjiga, kao i ostala važeća pravila zemljišnoknjižnog prava i postupka shodno će se primenjivati i na knjigu "E", ako ovim zakonom i posebnim propisima nije što drugo određeno.
Na području gde postoje tapije ili druge javne isprave u koje se upisuje svojina na zemljištima i zgradama, pri zasnivanju i prenošenju etažne svojine shodno će se primenjivati odgovarajuća pravna pravila o upisivanju pravnih odnosa u vezi sa nepokretnostima, ako ovim zakonom i posebnim propisima nije što drugo određeno.
Glava VI
Prelazne i završne odredbe
Svaki sopstvenik idealnog dela zgrade ima pravo zahtevati da se njegova idealna svojina pretvori u etažnu svojinu na određenom posebnom delu zgrade, ako je to moguće s obzirom na vrednost tog idealnog dela, veličinu zgrade, broj njenih prostorija i njihov raspored.
Ako se svi sopstvenici idealnih delova saglase o pretvaranju idealne svojine u etažnu svojinu, dužni su o tome sačiniti pismeni ugovor.
Ako ne dođe do sporazuma svih sopstvenika, po zahtevu za pretvaranje idealne svojine u etažnu svojinu rešava po pravilima vanparničnog postupka opštinski sud na čijem se području nalazi zgrada.
Sopstvenici idealnih delova zgrade mogu ugovorom odrediti da pojedine posebne delove zgrade koriste kao sopstvenici tih delova dok svoju idealnu svojinu ne pretvore u etažnu svojinu po važećim propisima.
Međusobni odnosi sopstvenika koji su zaključili ugovor po odredbi stava 1 ovog člana uređuju se po odredbama ovog zakona, i to ugovorom.
Propisi skupštine opštine kojima se predviđa plaćanje povišenog iznosa stanarine za višak stambenog prostora, neće se primenjivati na stan kao posebni deo zgrade u kome stanuje sopstvenik toga stana.
Upisi svojine na posebnim delovima zgrade izvršeni pre 23. jula 1959. godine kao dana stupanja na snagu Zakona o svojini na delovima zgrada ("Službeni list FNRJ", br. 16/59) saglasno propisima koji su bili na snazi u vreme izvršenog upisa, ostaju u važnosti, ali će se saobraziti odredbama ovog zakona.
Upis svojine na posebnom delu zgrade koji je po Zakonu o nacionalizaciji zgrada i građevinskog zemljišta nacionalizovan pravnosnažnim rešenjem nadležnog organa, upis svojine na posebnom delu nacionalizovane zgrade koji je na osnovu tog zakona pravnosnažnim rešenjem nadležnog organa ostavljen u svojini ranijeg sopstvenika, kao i upis svojine na posebnom delu zgrade koja je utvrđena rešenjem donetim na osnovu tog zakona, izvršiće se na zahtev sopstvenika, na osnovu samih tih rešenja.
U slučajevima iz stava 1 ovog člana nije potrebno podnošenje zemljišnoknjižnom sudu plana posebnih delova zgrade (član 37), a u zbirku isprava knjige "E" unosi se samo pravnosnažno rešenje komisije za nacionalizaciju na osnovu koga je izvršen upis.
Bliže propise o uknjiženju etažne svojine, kao i o vođenju zemljišne knjige "E" i knjige tapija "E" doneće savezni sekretar za pravosuđe.
Ovim propisima će se odrediti i rokovi u kojima se imaju izvršiti pojedine radnje u vezi sa ustrojstvom knjige "E", kao i rokovi u kojima se postojeći upisi svojine na posebnim delovima zgrade imaju saobraziti odredbama ovog zakona (član 52).
Samostalni član Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o svojini na delovima zgrada
("Sl. list SFRJ", br. 57/65)
Član 4
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SFRJ", a primenjivaće se od 1. januara 1966. godine.
Član Zakona o stambenim odnosima
("Sl. glasnik SRS", br. 29/73)
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe čl. 10 i 12 Zakona o svojini na delovima zgrada ("Službeni list SFRJ", br. 43/65 i 57/65).
Ugovori o korišćenju stana zaključeni do dana stupanja na snagu ovog zakona, a u skladu sa odredbama čl. 10 i 12 Zakona o svojini na delovima zgrada koje prestaju da važe danom stupanja na snagu ovog zakona, ostaju na snazi.
Prečišćeni tekst Zakona o svojini na delovima zgrada obuhvata
Zakon o svojini na delovima zgrada ("Službeni list FNRJ", br. 16/59)
i njegove izmene i dopune objavljene u "Službenom listu FNRJ", br.
48/59 i 12/62 i "Službenom listu SFRJ", br. 10/65, u kojima je označeno
vreme stupanja na snagu tog zakona i njegovih izmena i dopuna.
Zakon o svojini na delovima zgrada ("Sl. list SFRJ", br. 43/65 - prečišćeni
tekst i 67/65) se primenjivao kao republički zakon na osnovu Zakona o primeni
odredaba saveznih zakona u oblasti društveno-političkog sistema i drugim oblastima,
za koje je u čl. 16 i 17 Ustavnog zakona za sprovođenje Ustavnih amandmana XX
do XLI određeno da prestaju da važe najdocnije 31. decembra 1971. godine ("Sl.
glasnik SRS", br. 51/71 i 52/73) - tačka 25. Prema tom zakonu primena ovog
saveznog zakona bila je oročena do donošenja republičkog zakona kojim će se
urediti odgovarajuća oblast. Donošenjem republičkog Zakona o stambenim odnosima
("Sl. glasnik SRS", br. 29/73) predviđeno je da prestaju da važe čl.
10 i 12 Zakona o svojini na delovima zgrada ("Sl. list SFRJ", br.
43/65 i 57/65) dok su ostale odredbe tog zakona ostale na snazi (član 96 Zakona
o stambenim odnosima).
Odlukom Saveznog ustavnog suda IU broj 23/95 ("Sl. list SRJ", br.
33/96) utvrđeno je da Zakon o svojini na delovima zgrada ("Sl. glasnik
SRS", br. 52/73 i 29/73) nije saglasan sa Ustavom SRJ i Zakonom o osnovnim
svojinskopravnim odnosima ("Sl. list SFRJ", br. 6/80 i 36/90), tako
da je 19. jula 1996. godine ovaj zakon prestao da važi.