PRAVILNIK O KATEGORIZACIJI ZAŠTIĆENIH PRIRODNIH DOBARA ("Sl. glasnik RS", br. 30/92)

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se postupak i kriterijumi za vrednovanje zaštićenih prirodnih dobara na osnovu kojih se vrši njihova kategorizacija.

Član 2

Zaštićena prirodna dobra razvrstavaju se u sledeće kategorije utvrđene zakonom:

I kategorija - prirodna dobra od izuzetnog značaja;

II kategorija - prirodna dobra od velikog značaja;

III kategorija - značajna prirodna dobra.

Član 3

Vrednovanje zaštićenog prirodnog dobra radi kategorizacije vrši se na osnovu sledećih kriterijuma:

1) Suštinska svojstva dobra:

(1) autentičnost i autohtonost, odnosno stepen izvornosti;

(2) reprezentativnost, odnosno stepen reliktnosti, endemnosti, jedinstvenosti u svojoj vrsti, retkosti;

(3) raznolikost, odnosno bogatstvo prirodnih pojava, fenomena i procesa;

(4) integralnost, odnosno funkcionalno jedinstvo;

(5) pejsažna atraktivnost;

(6) starost;

(7) očuvanost dobra.

2) Funkcija i značaj dobra:

(1) ekološka;

(2) kulturno-istorijska;

(3) vaspitno-obrazovna;

(4) naučnoistraživačka;

(5) razvojna i dr.

3) Ugroženost zaštićenog prirodnog dobra:

Član 4

Zaštićeno prirodno dobro ima veću vrednost ako je:

1) jedinstveno, retko u svojoj vrsti ili pojavi ili ima manju geografsku rasprostranjenost,

2) tipičan predstavnik svoje vrste po pojavi ili obliku u određenom prostoru i vremenu,

3) očuvano u smislu izvornosti.

Član 5

U I kategoriju razvrstavaju se zaštićena prirodna dobra koja imaju jednu ili više sledećih osobina od izuzetnog značaja za Republiku:

1) autentičnost sa stanovišta fundamentalnih prirodnih nauka;

2) reprezentativnost u smislu reliktnosti, endemnosti, jedinstvenosti i dr. u svojoj vrsti;

3) raznolikost prirodnih pojava i fenomena, bogatstva vrsta i ekoloških procesa;

4) integralnost staništa, ekosistema, predela, bioma, i ekoloških procesa;

5) pejsažne vrednosti u smislu atraktivnosti sa specifičnim rasporedom ekosistema, zajednica i vrsta, estetske, kulturno-obrazovne i istorijske vrednosti;

6) ugroženost brojnog stanja, jedinki, vrsta ili zajednica ispod minimuma regeneracije, rapidno smanjenje areala i poremećaj ekosistema.

Nacionalni parkovi i prirodna dobra zaštićena po međunarodnim propisima su dobra I kategorije.

Član 6

U II kategoriju razvrstavaju se zaštićena prirodna dobra koja imaju jednu ili više sledećih osobina od velikog značaja za Republiku:

1) autentičnost sa stanovišta fundamentalnih prirodnih nauka i primenjenih biotehničkih disciplina;

2) ugroženost, smanjenje areala ili smanjenje brojnog stanja jedinki ili zajednica, poremećaj ekosistema i dr;

3) prirodni fenomen, životnu zajednicu ili stanište vrsta reprezentativnih obeležja na nivou regionalno-geografskih celina;

4) atraktivna pejsažna obeležja i kulturno-istorijske vrednosti;

5) dobra od izuzetnog značaja za očuvanje kvaliteta životne sredine i za očuvanje i regulaciju klime.

Član 7

U III kategoriju razvrstana su zaštićena prirodna dobra koja nisu razvrstana u I i II kategoriju.

Član 8

Utvrđene kategorije zaštićenih prirodnih dobara, zavisno od novih naučnih saznanja i stanja dobra, podležu reviziji i promeni.

Član 9

Vrednovanje i kategorizacija zaštićenih prirodnih dobara vrši se u postupku donošenja akta o stavljanju prirodnog dobra pod zaštitu.

Predlog za kategorizaciju zaštićenog prirodnog dobra sadrži osnovne podatke o dobru, kratak opis dobra i obrazloženje predloga za kategorizaciju.

Član 10

U postupku kategorizacije organizacija za zaštitu prirode:

1) priprema dokumentaciju i vrednuje zaštićena prirodna dobra,

2) predlaže kategoriju zaštićenih prirodnih dobara.

Član 11

Prirodna dobra stavljena pod zaštitu do dana stupanja na snagu ovog pravilnika, osim dobara iz člana 5 stava 2, smatraju se dobrima razvrstanim u III kategoriju dok se ne sprovede postupak kategorizacije po ovom pravilniku.

Organizacija za zaštitu prirode utvrdiće dinamiku sprovođenja kategorizacije dobara iz stava 1 ovog člana u roku od 30 dana od stupanja na snagu ovog pravilnika, uz prethodnu saglasnost nadležnog ministarstva.

Član 12

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".