ODLUKAO NAČINU OBAVLJANJA POSLOVA CENTRALNOG REGISTRA, DEPOA I KLIRINGA HARTIJA OD VREDNOSTI("Sl. glasnik RS", br. 36/2003) |
1. Ovom se odlukom, radi stvaranja uslova za nesmetano obavljanje poslova u vezi sa registracijom, deponovanjem, kliringom i saldiranjem hartija od vrednosti koje, do osnivanja Centralnog registra hartija od vrednosti kao akcionarskog društva u smislu člana 260 Zakona o tržištu hartija od vrednosti i drugih finansijskih instrumenata ("Službeni list SRJ", broj 65/2002), obavlja Narodna banka Srbije - uređuje način vođenja centralnog registra i centralnog depoa, kao i način obračuna i poravnanja obaveza i potraživanja po osnovu hartija od vrednosti i novčanih sredstava nastalih po osnovu poslova sa hartijama od vrednosti (kliring i saldiranje).
2. Poslove iz tačke 1 ove odluke obavlja Narodna banka Srbije - Centralni registar, depo i kliring hartija od vrednosti (u daljem tekstu: Centralni registar HoV).
3. Poslove iz tačke 1 ove odluke, Centralni registar HoV obavlja za berzanske posrednike, banke, banke ovlašćene za obavljanje brokersko-dilarskih poslova i banke koje su investitori ovlastili da rade za njihov račun (kastodi banke) (u daljem tekstu: članovi Centralnog registra HoV), kao i za njihove klijente, tj. druga pravna i fizička lica, zatim za Republiku Srbiju i jedinice lokalne samouprave.
4. Poslovi iz tačke 1 ove odluke su sledeći:
1) vođenje registra hartija od vrednosti, i to stanja hartija od vrednosti na računima emitenata, vlasnika hartija od vrednosti i članova Centralnog registra HoV, kao i upis prava trećih lica na hartijama od vrednosti;
2) preknjižavanje hartija od vrednosti na računima članova Centralnog registra HoV i vlasnika hartija od vrednosti;
3) otvaranje i vođenje računa članova Centralnog registra HoV na kojima se vode sredstva namenjena trgovanju hartijama od vrednosti;
4) kliring i saldiranje obaveza i potraživanja po osnovu hartija od vrednosti i novčanih sredstava nastalih po osnovu zaključenih poslova sa hartijama od vrednosti, kao i utvrđivanje stanja obaveza i potraživanja članova Centralnog registra HoV i njihovih klijenata posle izmirenja međusobnih obaveza i potraživanja - i to u rokovima utvrđenim uputstvom za sprovođenje ove odluke;
5) čuvanje materijalizovanih hartija od vrednosti;
6) organizovanje primarne prodaje aukcijom hartija od vrednosti koje emituje Republika Srbija;
7) drugi poslovi u vezi sa hartijama od vrednosti.
5. U Centralnom registru HoV otvaraju se i vode sledeći računi hartija od vrednosti:
1) emisioni računi;
2) računi hartija od vrednosti članova Centralnog registra HoV i njihovih klijenata, i to:
- vlasnički računi,
- trgovački računi,
- založni računi,
- računi upravljanja;
3) računi hartija od vrednosti koje se deponuju pri statusnim promenama preduzeća.
6. U Centralnom registru HoV otvaraju se i vode računi sredstava namenjenih trgovanju hartijama od vrednosti, i to:
1) devizni računi članova Centralnog registra HoV;
2) obračunski dinarski računi članova Centralnog registra HoV - čiji se dinarski računi vode kog Narodne banke Srbije, odnosno koji se za berzanske posrednike vode kod banaka članova Centralnog registra HoV;
3) računi garantnih fondova članova Centralnog registra HoV.
7. Za prijem u članstvo u Centralnom registru HoV podnosi se pismeni zahtev, koji sadrži naziv i sedište podnosioca zahteva, kao i potpis ovlašćenog lica podnosioca, odnosno njegovog zastupnika.
Uz zahtev iz stava 1 ove tačke podnose se sledeći dokumenti:
1) poslednji godišnji, odnosno polugodišnji račun, ako je podnosilac dužan da ga sastavlja;
2) izveštaj revizora;
3) izvod iz sudskog registra;
4) dozvola za obavljanje delatnosti, ako je to propisano drugim zakonom;
5) brojevi računa preko kojih podnosilac obavlja platni promet;
6) dokaz o stručnoj osposobljenosti kadrova za obavljanje poslova sa hartijama od vrednosti;
7) dokaz o tehničko-tehnološkoj osposobljenosti za elektronsku razmenu podataka sa Centralnim registrom HoV;
8) dokaz o izvršenoj uplati 40.000 evra na ime garantnog fonda Centralnog reigstra HoV kod Narodne banke Srbije, sa odgovarajućim brojem menica i ovlašćenjem da ih Centralni registar HoV može aktivirati pod uslovima i na način propisanim uputstvom za sprovođenje ove odluke;
9) dokaz o izvršenoj uplati 20.000 evra na ime sredstava po osnovu poslova sa hartijama od vrednosti - na račun Centralnog registra HoV kod Narodne banke Srbije.
8. Na osnovu zahteva iz tačke 7 ove odluke i ako oceni da su ispunjeni uslovi propisani tom odlukom, guverner ili lice koje on ovlasti zaključiće sa podnosiocem tog zahteva ugovor o članstvu u Centralnom registru HoV, kojim će se regulisati njihova međusobna prava i obaveze.
Podnosiocima zahteva iz stava 1 ove tačke sa kojima se ne zaključi ugovor o članstvu u Centralnom registru HoV - vraćaju se sredstva iz tačke 7 odredbe pod 8 i 9 ove odluke.
9. Član Centralnog registra HoV dužan je da:
- na svojim računima na dan saldiranja ima dovoljno hartija od vrednosti, odnosno dovoljno novčanih sredstava za izvršenje preuzetih obaveza;
- na računu iz tačke 6 odredba pod 1 ove odluke ima devizna sredstva u visini prosečnog neto dugovnog salda u toku prethodnog meseca;
- poslove sa Centralnim registrom HoV obavlja elektronski;
- plaća naknadu za korišćenje usluga Centralnog registra HoV u skladu sa odlukom kojom se naplaćuju naknade za usluge koje vrši Narodna banka Srbije;
- u svemu postupa u skladu sa ovom odlukom i uputstvom za njeno sprovođenje.
10. Ako član Centralnog registra HoV nema dovoljno sredstava na računu iz tačke 6 odredba pod 1 ove odluke, odnosno nema dovoljno hartija od vrednosti na računima iz tačke 5 odredba pod 2 te odluke - Centralni registar HoV postupa na način propisan uputstvom za sprovođenje ove odluke.
11. Članu Centralnog registra HoV prestaje članstvo u tom registru:
- na obrazloženi pismeni zahtev, a nakon izmirenja svih njegovih obaveza po zaključenim poslovima sa hartijama od vrednosti;
- ako mu je oduzeta dozvola za rad, odnosno dozvola za obavljanje delatnosti brokersko-dilerskog društva;
- ako ne ispunjava uslove na osnovu kojih je primljen u to članstvo;
- ako ne izvršava obaveze prema Centralnom registru HoV;
- ako ne postupa u skladu sa ovom odlukom i uputstvom za njeno sprovođenje.
12. U slučaju iz tačke 11 ove odluke, Centralni registar HoV je dužan da, bez odlaganja, utvrdi stanje svih neizvršenih poslova sa hartijama od vrednosti člana Centralnog registra HoV, kao i način okončanja ovih poslova, i da o tome odmah obavesti tog člana.
Posle prestanka članstva u Centralnom registru HoV i ispunjenja obaveza prema ovom registru i drugim članovima tog registra - Centralni registar HoV hartije od vrednosti člana Centralnog registra HoV i njegovih klijenata prenosi na račune hartija od vrednosti kod drugog člana, a na osnovu ugovora zaključenog sa drugim članom.
13. Prestankom članstva u Centralnom registru HoV - novčana sredstva člana Centralnog registra HoV, nakon izmirenja svih njegovih obaveza po zaključenim poslovima sa hartijama od vrednosti - Centralni registar HoV prenosi na novčane račune tog člana.
14. Član Centralnog registra HoV redovno ažurira podatke o vlasnicima hartija od vrednosti i evidentira promene jednoobraznih identifikacija i poreskih brojeva, kao i promene imena i adrese, odnosno naziva i sedišta, i usklađuje ih s podacima iz sudskog registra, registra građana i poreskog registra - i to na osnovu obaveštenja koja mu dostavljaju klijenti.
15. Banka - član Centralnog registra HoV koja je primila na čuvanje materijalizovane hartije od vrednosti sa oznakom serije i proverila verodostojnost tih hartija - otvara račun na koji uknjižava ove hartije i predaje ih Centralnom registru HoV najkasnije u roku od 15 dana od dana njihovog preuzimanja.
16. Centralni registar HoV preknjižava hartije od vrednosti na osnovu naloga za preknjižavanje primljenog preko člana Centralnog registra HoV, i to u roku naznačenom u tom nalogu.
Nalog iz stava 1 ove tačke sadrži:
- identifikacione oznake prenosioca i primaoca,
- identifikaciju hartije od vrednosti,
- broj hartija od vrednosti koje se preknjižavaju,
- pravni osnov preknjižavanja.
17. Prenos vlasništva preknjižavanjem s računa prenosioca hartija od vrednosti (prodavca) na račun njihovog primaoca (kupca) po osnovu kupoprodaje tih hartija zaključene na organizovanom tržištu - Centralni registar HoV vrši prema dostavljenim zaključnicama i nalozima za preknjižavanje člana Centralnog registra HoV, istovremeno sa prenosom novčanih sredstava.
Prenos vlasništva preknjižavanjem u smislu stava 1 ove tačke po osnovu kupoprodaje hartija od vrednosti zaključene van organizovanog tržišta - Centralni registar HoV vrši prema nalozima za preknjižavanje člana Centralnog registra HoV, istovremeno sa prenosom novčanih sredstava.
Prenos vlasništva preknjižavanjem u smislu stava 1 ove tačke po drugom osnovu (poklon, nasleđe, sudske odluke, razmena hartija od vrednosti ili u drugim slučajevima utvrđenim zakonom) - Centralni registar HoV vrši prema nalogu člana Centralnog registra HoV.
U slučaju pravnog sledbeništva, nasleđa, sudske odluke ili u drugim slučajevima utvrđenim zakonom - član Centralnog registra HoV daje nalog za preknjižavanje Centralnom registru HoV na osnovu pravnosnažnog akta.
18. Kada član Centralnog registra HoV primi nalog za preknjižavanje:
- utvrđuje ispravnost tog naloga;
- proverava da li nalogodavac raspolaže hartijama od vrednosti koje namerava da preknjiži;
- taj nalog prosleđuje Centralnom registru HoV.
19. Pravni posao koji je osnov za nastanak prava trećih lica na hartijama od vrednosti (pravo zaloge, pravo preče kupovine i dr.) upisuje se u Centralni registar HoV preko člana Centralnog registra HoV - na osnovu naloga vlasnika hartije od vrednosti i na osnovu dokaza o sticanju tog prava.
Prava trećih lica na hartijama od vrednosti imaju dejstvo prema drugim licima od dana upisa u Centralni registar HoV.
20. Ako banka koristi kredit za održavanje dnevne likvidnosti po osnovu zaloge blagajničkih zapisa Narodne banke Srbije - preknjižavanje vlasništva s računa vlasnika tih zapisa na račun Narodne banke Srbije Centralni registar HoV vrši u momentu dospelosti nenaplaćenih potraživanja obezbeđenih tim zapisima.
21. Ako član Centralnog registra HoV ne ispuni obaveze utvrđene zaključenim poslom kupoprodaje hartija od vrednosti, Centralni registar HoV o tome odmah obaveštava organizovano tržište.
22. Izveštaj o svom poslovanju Centralni registar HoV podnosi guverneru - na zahtev, a najmanje polugodišnje.
23. Za sprovođenje ove odluke Narodna banka Srbije doneće uputstvo.
24. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o načinu obavljanja poslova Centralnog registra, depoa i kliringa hartija od vrednosti ("Službeni list SRJ", broj 71/2002).
25. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".