ZAKONO PRELAZU U DRŽAVNU SVOJINU NEPRIJATELJSKE IMOVINE I O SEKVESTRACIJI NAD IMOVINOM ODSUTNIH LICA("Sl. list FNRJ", br. 63/46 i 74/46 - ispr.) |
U svojinu Federativne Narodne Republike Jugoslavije prelazi i postaje opštenarodna imovina:
1) sva imovina Nemačkog Rajha i njegovih državljana koja se nalazi na području Federativne Narodne Republike Jugoslavije;
2) sva imovina lica nemačke narodnosti bez obzira na državljanstvo. Pod ovima se naročito razumeju sva ona lica koja su se za vreme okupacije izjasnila da su nemačke narodnosti, bez obzira da li su pre rata istupila kao takva, ili su smatrana za asimilirane Hrvate, Slovence ili Srbe.
Od ovog se izuzimaju lica nemačke narodnosti:
a) koja su učestvovala kao partizani i vojnici u narodno-oslobodilačkoj borbi ili su radila aktivno u Narodno-oslobodilačkom pokretu;
b) koja su pre rata bila asimilirana kao Hrvati, Slovenci ili Srbi, a za vreme rata nisu pristupila Kulturbundu niti su istupala kao članovi nemačke narodnosne grupe;
v) koja su pod okupacijom odbila da se na zahtev okupatorskih vlasti izjasne za pripadnike nemačke narodnosne grupe;
g) koja su pre rata ili do kraja neprijateljske okupacije njihovog prebivališta stupila u mešovite brakove s licima jedne od južnoslovenskih narodnosti ili sa licima jevrejske, slovačke, rusinske, mađarske, rumunske ili koje druge priznate narodnosti pod uslovom da se svojim držanjem pod okupacijom nisu ogrešila prema oslobodilačkoj borbi naroda Jugoslavije i bila pomagači okupatora;
d) koja su podanici neutralnih država, a nisu se za vreme okupacije neprijateljski držala prema borbi jugoslovenskih naroda za oslobođenje.
3) sva imovina ratnih zločinaca i njihovih pomagača, kao i svih lica kojima je presudom građanskog ili vojnog suda oduzeta imovina u korist države, i to bez obzira na državljanstvo svih u ovoj tački navedenih lica. Imovina državljana Federativne Narodne Republike Jugoslavije u ovom slučaju prelazi u državnu svojinu bez obzira da li se ona nalaze u zemlji ili inostranstvu.
Imovina iz tač. 1) i 2) ovog člana prelazi u svojinu države danom 22. novembra 1944. godine kao dana stupanja na snagu Odluke o prelazu u državnu svojinu neprijateljske imovine, o državnoj upravi nad imovinom neprisutnih lica i o sekvestru nad imovinom koju su okupatorske vlasti nasilno otuđile od 21. novembra 1944. godine.
Imovina iz tač. 3) ovog člana prelazi u svojinu države danom pravosnažnosti presude.
Imovina lica iz čl. 1 ovog zakona, kao i imovina državljana FNRJ koji borave u inostranstvu a nisu se odazvali pozivu da se vrate u domovinu u zakonom predviđenom roku, ili koja pobegnu iz zemlje, može se, do donošenja odluke o konfiskaciji, a pod uslovima iz čl. 12 Zakona o konfiskaciji i o sprovođenju konfiskacije, staviti pod sekvestraciju države ili primeniti drugo sredstvo obezbeđenja po Zakonu o konfiskaciji i o izvršenju konfiskacije.
Kod konfiskovanja imovine lica kojima se oduzima državljanstvo vodiće se računa, izuzetno od čl. 4 Zakona o konfiskaciji i o izvršenju konfiskacije, da se bliskim članovima porodice takvih lica (bračnom drugu i deci) ako se ne nalaze u inostranstvu zajedno sa licem kome se državljanstvo oduzima, nego su ostali u zemlji, ostavi odnosno prenese u svojinu deo imovine dovoljan za odgovarajuće izdržavanje. Ovaj deo, u slučaju da je imovina velika, ne može preći polovinu vrednosti konfiskovane imovine.
Ako je u pitanju imovina velikog obima ili od značaja za privredu (industriska preduzeća, rudnici i sl.), takva imovina prelazi u svojinu države, a bliskim članovima porodice odrediće se naknada za deo koji im se prizna.
U svemu ostalom važe u ovim slučajevima propisi Zakona o konfiskaciji i o izvršenju konfiskacije.
U imovinu u smislu ovog zakona spadaju naročito nepokretnosti, kao zemljišta, kuće, poljoprivredna dobra, šume, industriska preduzeća sa svima postrojenjima; pokretnosti, kao trgovačke radnje s inventarom, nameštaj, hartije od vrednosti, dragocenosti, potraživanja, udeli, autorska prava, prava industriske svojine i druga imovinska prava.
Za postupak sa imovinom koja prelazi u svojinu države ili se stavlja pod sekvestraciju važe propisi Zakona o konfiskaciji imovine i o izvršenju konfiskacije.
Pitanje koja imovina - koja po čl. 1 ovog zakona prelazi u svojinu Federativne Narodne Republike Jugoslavije - ima opštedržavni značaj i dolazi pod upravu saveznih organa državne uprave, a koja dolazi pod upravu organa državne uprave republike, rešava se po postojećim propisima.
Neposredna uprava nad imovinom iz čl. 1 i 2 ovog zakona poverava se prema njenom privrednom značaju nadležnom saveznom ministarstvu ili Komisiji za narodnu imovinu Vlade FNRJ, odnosno nadležnom ministarstvu narodne republike ili odeljenju narodnih dobara pretsedništva vlade narodne republike.
Za prikupljanje, čuvanje i upravu nad knjigama, arhivskim i muzejskim predmetima, umetničkim slikama i skulpturama, naučnim zbirkama, muzikalijama i drugim predmetima od istoriskog ili umetničkog značaja koji po čl. 1 i 2 ovog zakona prelaze u svojinu ili se stavljaju pod upravu ili sekvestraciju države nadležni su državni organi za prosvetu narodnih republika, određeni propisima republika, odnosno Komitet za kulturu i umetnost Vlade FNRJ za predmete od opštedržavnog značaja.
Uredbom Vlade FNRJ propisaće se bliže odredbe o nadležnosti za neposrednu upravu nad imovinom o kojoj je reč u ovom zakonu.
Pravni poslovi otuđenja i opterećenja imovine koja po čl. 1 ovog zakona prelazi u svojinu države, zaključeni od 6. aprila 1941. godine do njegovog stupanja na snagu ili posle toga, a u nameri da se izbegne oduzimanje imovine u korist države, ništavni su.
Do pravosnažnosti sudske odluke o poništaju takvih poslova imovina se stavlja pod sekvestraciju države.
Bliže odredbe o organizaciji i radu Komisije za narodnu imovinu propisaće uredbom Vlada FNRJ.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje važiti Zakon od 24. maja 1945. godine o prikupljanju, čuvanju i raspodeli knjiga i drugih kulturno-naučnih i umetničkih predmeta koji su postali državna svojina prema Odluci Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije od 21. novembra 1944. godine.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana po objavljivanju u "Službenom listu Federativne Narodne Republike Jugoslavije".