ODLUKA
O OBAVLJANJU MEĐUBANKARSKOG OBRAČUNA ČEKOVA PO TEKUĆIM RAČUNIMA GRAĐANA

("Sl. glasnik RS", br. 93/2003)

1. Ovom odlukom propisuje se način na koji Narodna banka Srbije obavlja međubankarski obračun čekova po tekućim računima građana u skladu sa članom 39 stav 1 tačka 6 Zakona o platnom prometu.

Međubankarski obračun čekova iz stava 1 ove tačke (u daljem tekstu: kliring čekova) Narodna banka Srbije obavlja za banke i za Ministarstvo finansija i ekonomije Republike Srbije - Upravu za javna plaćanja (u daljem tekstu: Uprava za javna plaćanja).

2. Narodna banka Srbije kliring čekova obavlja kao neto obračun, i to za banke preko žiro-računa banke za obračun u realnom vremenu po bruto principu (Real Time Gross Settlement) (u daljem tekstu: RTGS sistem), a za Upravu za javna plaćanja preko konsolidovanog računa trezora Republike Srbije u RTGS sistemu.

3. Kliring čekova obavlja se u skladu sa ovom odlukom i operativnim pravilima za RTGS sistem, a na osnovu ovlašćenja na osnovu kojih Narodna banka Srbije zadužuje račune banke i Uprave za javna plaćanja u tom sistemu po osnovu neto pozicije iz multilateralnog obračuna u kliringu.

Bankom iz stava 1 ove tačke smatra se banka iz člana 2 tačka 10 odredba pod a) Zakona o platnom prometu.

4. Banke i Uprava za javna plaćanja (u daljem tekstu: učesnici u kliringu čekova) dužni su da podatke o svojim potraživanjima po osnovu čekova po tekućim računima građana primljenih u toku radnog dana dostavljaju Narodnoj banci Srbije narednog radnog dana, i to odjednom - najkasnije do 11,00 časova.

Podatke iz stava 1 ove tačke učesnici u kliringu čekova dostavljaju Narodnoj banci Srbije elektronski, u skladu sa odlukom kojom se uređuje elektronski način obavljanja platnog prometa.

Ako učesnici u kliringu čekova pošalju više poruka, Narodna banka Srbije obračun u smislu tačke 5 ove odluke vrši na osnovu podataka iz poruke koja je poslednja primljena do roka utvrđenog u stavu 1 ove tačke.

Format i sadržina poruke kojom se dostavljaju podaci iz ove tačke daje se u Prilogu 1 uz ovu odluku, koji je njen sastavni deo.

5. Narodna banka Srbije, pre obračuna iz tačke 6 stav 4 ove odluke, proverava poruke dobijene do roka utvrđenog u tački 4 stav 1 te odluke, odnosno vrši računsku i logičku kontrolu sadržine tih poruka, pa ako na osnovu te kontrole utvrdi da se poruke ne mogu izvršiti - neće ih izvršiti, o čemu odmah obaveštava učesnike u kliringu čekova koji su poslali te poruke, kao i o razlozima njihovog neizvršenja.

6. Na osnovu dobijenih podataka iz tačke 4 ove odluke, Narodna banka Srbije obračunava multilateralne neto iznose po osnovu čekova po tekućim računima građana.

Ako Narodna banka Srbije, prilikom obračunavanja u smislu stava 1 ove tačke, utvrdi da učesnik u kliringu čekova nema dovoljno sredstava za izvršenje obračunate neto pozicije u smislu stava 4 te tačke, isključiće tog učesnika iz kliringa čekova i o tome ga obavestiti, kao i ostale učesnike u kliringu čekova, pri čemu podaci iz poruke koji se odnose na učesnika koji je isključen neće biti uključeni u obračun neto pozicije iz tog stava.

Posle isključenja učesnika u kliringu čekova u smislu stava 2 ove tačke, Narodna banka Srbije obračunava multilateralne neto iznose po osnovu čekova po tekućim računima građana za druge učesnike u kliringu čekova, i to do roka utvrđenog u stavu 4 te tačke.

Posle izvršenog obračuna iz stava 1, odnosno 3 ove tačke, Narodna banka Srbije, i to svakog radnog dana od 13,00 časova, zadužuje i odobrava račune učesnika u kliringu čekova u RTGS sistemu po osnovu obračunate neto pozicije i o tome ih obaveštava porukom iz Priloga 1.

7. Učesnici u kliringu čekova, za poslove kliringa čekova plaćaju Narodnoj banci Srbije naknadu u skladu sa odlukom kojom se naplaćuju naknade za usluge koje vrši Narodna banka Srbije.

8. Učesnici u kliringu čekova, čekove primljene po tekućim računima građana i specifikaciju čekova po kojima je izvršen kliring dostavljaju banci trasatu.

9. Danom početka primene ove odluke prestaje da važi Odluka o obavljanju međubankarskog obračuna čekova po tekućim računima građana ("Službeni list SRJ", broj 7/2003 i "Službeni glasnik RS", broj 18/2003).

10. Ova odluka stupa na snagu danom objavljivanja u "Službenom glasniku RS", a primenjivaće se od 22. septembra 2003. godine.

 

Prilog 1

SWIFT PORUKE SOPSTVENOG FORMATA KOJE SE KORISTE U KLIRINGU ČEKOVA

SWIFT poruka MT 998 koristi se kao omotnica za poruke sopstvenog formata u sistemu platnog prometa Narodne banke Srbije. U okviru nje definišu se poruke sopstvenog formata - kao proširenje standarda.

Polja koja se koriste u MT 998 poruci data su u sledećoj tabeli: potpolja polja 77E čine polja standardnog SWIFT formata; u okviru polja 77E koristi se polje 79 čija potpolja mogu biti u sopstvenom formatu; u ovom dokumentu dati su načini korišćenja podtipova poruka sopstvenog formata.

Polje

Element poruke

Obavezno

Napomene

20

Referenca

da

TRN

12

Podtip poruke

da

Podtip poruke sopstvenog formata koji se nalazi u omotnici poruke. Oznake dozvoljenih podtipova moraju biti iz niže navedenog skupa

77E

Sadržaj omotnice poruke koji odgovara navedenom podtipu poruke sopstvenog formata

da

U sistemu platnog prometa Narodne banke Srbije sadržaj omotnice u poruci sopstvenog formata čine samo unapred standardizovana polja prema uputstvu

59A

BIC primaoca

da

 

54A

BIC pošiljaoca

 

 

79

polja sopstvenog formata

 

U prvom redu obavezna samo crtica; polja sopstvenog formata nemaju dve tačke na početku

U kliringu čekova koriste se poruke SMT 701 i SMT 702:

SMT 701 - specifikacija za naplatu čekova

Poruka SMT 701 koristi se kao specifikacija potraživanja po osnovu čekova. Ovu poruku banke i Uprava za javna plaćanja šalju Narodnoj banci Srbije. Raspored elemenata u polju 79 je sledeći:

Polje

Element poruke

Obavezno

Napomene

70110

žiro-račun banke od koje treba naplatiti čekove

da

počinje sa /D/

70120

oznaka valute i iznos

da

oznaka valute je CSD, iznos po SWIFT standardu

70130

broj čekova

da

 

70140

broj specifikacije

da

do 16 karaktera

 

polja 70110, 70120, 70130 i 70140 ponavljaju se za svaku banku od koje treba naplatiti čekove

 

 

70180

žiro-račun banke koja naplaćuje čekove (banke koja šalje specifikaciju)

da

počinje sa /C/

70181

BIC banke koja naplaćuje čekove (banke koja šalje specifikaciju)

da

 

70190

datum valute, oznaka valute i ukupan iznos specifikacije

da

u SWIFT formatu

Kao omotnica koristi se MT 998.

{1:F01BNKAYUBGAXXX}{2:1998NBYUYUBDXIPSN {3:{113:0099}}{4:20:BNKA0021
:12:701
:77E:
:59A:RTGSYUBG
:54B:BNKAYUBG
:79:-
70110:/D/908000000001200166
70120:CSD1000,00
70130:2
70140:123XYZ1
70110:/D/908000000001250166
70120:CSD10000,00
70130:6
70140:123XYZ2
70180:/C/908000000002250166
70181:BNKAYUBG
70190:030130CSD11000,00
-}

Poruka SMT 702 - specifikacija naplaćenih čekova

Poruka SMT 702 koristi se kao specifikacija naplaćenih dugovanja po osnovu čekova. Ovu poruku Narodna banka Srbije šalje svakoj banci posle poravnanja po kliringu čekova. Raspored elemenata u polju 79 je sledeći:

Polje

Element poruke

Obavezno

Napomene

70210

žiro-račun banke koja je naplatila čekove na teret banke koja prima poruku

da

počinje sa /C/

70220

oznaka valute i iznos

da

oznaka valute je CSD, iznos po SWIFT standardu

70230

broj čekova

da

 

70240

broj specifikacije

da

do 16 karaktera

 

polja 70210, 70220, 70230 i 70240 ponavljaju se za svaku banku koja je naplatila čekove na teret banke koja prima poruku

 

 

70280

žiro-račun banke koja prima specifikaciju

da

počinje sa /D/

70281

BIC banke koja prima specifikaciju

da

 

70290

datum valute, oznaka valute i ukupan iznos specifikacije

da

u SWIFT formatu

70299

C ili D zavisno od toga da li je neto pozicija pozitivna ili negativna i iznos neto pozicije

da

 

Kao omotnica koristi se MT 998.

{1:F01BNKAYUBGAXXX}{2:1998NBYUYUBDXIPSN}-{3:{113:0099}}{4:
:20:BNKA0021
:12:702
:77E:
:59A:BNKAYUBG
:54B:RTGSYUBG
:79:-
70210:/C/908000000001200166
70220:CSD1000,00
70230:2
70240:123XYZ1
70210:/C/908000000001250166
70220:CSD10000,00
70230:6
70240:123XYZ2
70280:/D/908000000002250166
70281:BNKAYUBG
70290:030131CSD11000,00
70299:C219,50
-}