ODLUKAO OBAVLJANJU MEĐUBANKARSKOG OBRAČUNA ČEKOVA PO TEKUĆIM RAČUNIMA GRAĐANA("Sl. glasnik RS", br. 93/2003) |
1. Ovom odlukom propisuje se način na koji Narodna banka Srbije obavlja međubankarski obračun čekova po tekućim računima građana u skladu sa članom 39 stav 1 tačka 6 Zakona o platnom prometu.
Međubankarski obračun čekova iz stava 1 ove tačke (u daljem tekstu: kliring čekova) Narodna banka Srbije obavlja za banke i za Ministarstvo finansija i ekonomije Republike Srbije - Upravu za javna plaćanja (u daljem tekstu: Uprava za javna plaćanja).
2. Narodna banka Srbije kliring čekova obavlja kao neto obračun, i to za banke preko žiro-računa banke za obračun u realnom vremenu po bruto principu (Real Time Gross Settlement) (u daljem tekstu: RTGS sistem), a za Upravu za javna plaćanja preko konsolidovanog računa trezora Republike Srbije u RTGS sistemu.
3. Kliring čekova obavlja se u skladu sa ovom odlukom i operativnim pravilima za RTGS sistem, a na osnovu ovlašćenja na osnovu kojih Narodna banka Srbije zadužuje račune banke i Uprave za javna plaćanja u tom sistemu po osnovu neto pozicije iz multilateralnog obračuna u kliringu.
Bankom iz stava 1 ove tačke smatra se banka iz člana 2 tačka 10 odredba pod a) Zakona o platnom prometu.
4. Banke i Uprava za javna plaćanja (u daljem tekstu: učesnici u kliringu čekova) dužni su da podatke o svojim potraživanjima po osnovu čekova po tekućim računima građana primljenih u toku radnog dana dostavljaju Narodnoj banci Srbije narednog radnog dana, i to odjednom - najkasnije do 11,00 časova.
Podatke iz stava 1 ove tačke učesnici u kliringu čekova dostavljaju Narodnoj banci Srbije elektronski, u skladu sa odlukom kojom se uređuje elektronski način obavljanja platnog prometa.
Ako učesnici u kliringu čekova pošalju više poruka, Narodna banka Srbije obračun u smislu tačke 5 ove odluke vrši na osnovu podataka iz poruke koja je poslednja primljena do roka utvrđenog u stavu 1 ove tačke.
Format i sadržina poruke kojom se dostavljaju podaci iz ove tačke daje se u Prilogu 1 uz ovu odluku, koji je njen sastavni deo.
5. Narodna banka Srbije, pre obračuna iz tačke 6 stav 4 ove odluke, proverava poruke dobijene do roka utvrđenog u tački 4 stav 1 te odluke, odnosno vrši računsku i logičku kontrolu sadržine tih poruka, pa ako na osnovu te kontrole utvrdi da se poruke ne mogu izvršiti - neće ih izvršiti, o čemu odmah obaveštava učesnike u kliringu čekova koji su poslali te poruke, kao i o razlozima njihovog neizvršenja.
6. Na osnovu dobijenih podataka iz tačke 4 ove odluke, Narodna banka Srbije obračunava multilateralne neto iznose po osnovu čekova po tekućim računima građana.
Ako Narodna banka Srbije, prilikom obračunavanja u smislu stava 1 ove tačke, utvrdi da učesnik u kliringu čekova nema dovoljno sredstava za izvršenje obračunate neto pozicije u smislu stava 4 te tačke, isključiće tog učesnika iz kliringa čekova i o tome ga obavestiti, kao i ostale učesnike u kliringu čekova, pri čemu podaci iz poruke koji se odnose na učesnika koji je isključen neće biti uključeni u obračun neto pozicije iz tog stava.
Posle isključenja učesnika u kliringu čekova u smislu stava 2 ove tačke, Narodna banka Srbije obračunava multilateralne neto iznose po osnovu čekova po tekućim računima građana za druge učesnike u kliringu čekova, i to do roka utvrđenog u stavu 4 te tačke.
Posle izvršenog obračuna iz stava 1, odnosno 3 ove tačke, Narodna banka Srbije, i to svakog radnog dana od 13,00 časova, zadužuje i odobrava račune učesnika u kliringu čekova u RTGS sistemu po osnovu obračunate neto pozicije i o tome ih obaveštava porukom iz Priloga 1.
7. Učesnici u kliringu čekova, za poslove kliringa čekova plaćaju Narodnoj banci Srbije naknadu u skladu sa odlukom kojom se naplaćuju naknade za usluge koje vrši Narodna banka Srbije.
8. Učesnici u kliringu čekova, čekove primljene po tekućim računima građana i specifikaciju čekova po kojima je izvršen kliring dostavljaju banci trasatu.
9. Danom početka primene ove odluke prestaje da važi Odluka o obavljanju međubankarskog obračuna čekova po tekućim računima građana ("Službeni list SRJ", broj 7/2003 i "Službeni glasnik RS", broj 18/2003).
10. Ova odluka stupa na snagu danom objavljivanja u "Službenom glasniku RS", a primenjivaće se od 22. septembra 2003. godine.
Prilog 1
SWIFT PORUKE SOPSTVENOG FORMATA KOJE SE KORISTE U KLIRINGU ČEKOVA
SWIFT poruka MT 998 koristi se kao omotnica za poruke sopstvenog formata u sistemu platnog prometa Narodne banke Srbije. U okviru nje definišu se poruke sopstvenog formata - kao proširenje standarda.
Polja koja se koriste u MT 998 poruci data su u sledećoj tabeli: potpolja polja 77E čine polja standardnog SWIFT formata; u okviru polja 77E koristi se polje 79 čija potpolja mogu biti u sopstvenom formatu; u ovom dokumentu dati su načini korišćenja podtipova poruka sopstvenog formata.
|
Polje |
Element poruke |
Obavezno |
Napomene |
|
20 |
Referenca |
da |
TRN |
|
12 |
Podtip poruke |
da |
Podtip poruke sopstvenog formata koji se nalazi u omotnici poruke. Oznake dozvoljenih podtipova moraju biti iz niže navedenog skupa |
|
77E |
Sadržaj omotnice poruke koji odgovara navedenom podtipu poruke sopstvenog formata |
da |
U sistemu platnog prometa Narodne banke Srbije sadržaj omotnice u poruci sopstvenog formata čine samo unapred standardizovana polja prema uputstvu |
|
59A |
BIC primaoca |
da |
|
|
54A |
BIC pošiljaoca |
|
|
|
79 |
polja sopstvenog formata |
|
U prvom redu obavezna samo crtica; polja sopstvenog formata nemaju dve tačke na početku |
U kliringu čekova koriste se poruke SMT 701 i SMT 702:
SMT 701 - specifikacija za naplatu čekova
Poruka SMT 701 koristi se kao specifikacija potraživanja po osnovu čekova. Ovu poruku banke i Uprava za javna plaćanja šalju Narodnoj banci Srbije. Raspored elemenata u polju 79 je sledeći:
|
Polje |
Element poruke |
Obavezno |
Napomene |
|
70110 |
žiro-račun banke od koje treba naplatiti čekove |
da |
počinje sa /D/ |
|
70120 |
oznaka valute i iznos |
da |
oznaka valute je CSD, iznos po SWIFT standardu |
|
70130 |
broj čekova |
da |
|
|
70140 |
broj specifikacije |
da |
do 16 karaktera |
|
|
polja 70110, 70120, 70130 i 70140 ponavljaju se za svaku banku od koje treba naplatiti čekove |
|
|
|
70180 |
žiro-račun banke koja naplaćuje čekove (banke koja šalje specifikaciju) |
da |
počinje sa /C/ |
|
70181 |
BIC banke koja naplaćuje čekove (banke koja šalje specifikaciju) |
da |
|
|
70190 |
datum valute, oznaka valute i ukupan iznos specifikacije |
da |
u SWIFT formatu |
Kao omotnica koristi se MT 998.
{1:F01BNKAYUBGAXXX}{2:1998NBYUYUBDXIPSN {3:{113:0099}}{4:20:BNKA0021
:12:701
:77E:
:59A:RTGSYUBG
:54B:BNKAYUBG
:79:-
70110:/D/908000000001200166
70120:CSD1000,00
70130:2
70140:123XYZ1
70110:/D/908000000001250166
70120:CSD10000,00
70130:6
70140:123XYZ2
70180:/C/908000000002250166
70181:BNKAYUBG
70190:030130CSD11000,00
-}
Poruka SMT 702 - specifikacija naplaćenih čekova
Poruka SMT 702 koristi se kao specifikacija naplaćenih dugovanja po osnovu čekova. Ovu poruku Narodna banka Srbije šalje svakoj banci posle poravnanja po kliringu čekova. Raspored elemenata u polju 79 je sledeći:
|
Polje |
Element poruke |
Obavezno |
Napomene |
|
70210 |
žiro-račun banke koja je naplatila čekove na teret banke koja prima poruku |
da |
počinje sa /C/ |
|
70220 |
oznaka valute i iznos |
da |
oznaka valute je CSD, iznos po SWIFT standardu |
|
70230 |
broj čekova |
da |
|
|
70240 |
broj specifikacije |
da |
do 16 karaktera |
|
|
polja 70210, 70220, 70230 i 70240 ponavljaju se za svaku banku koja je naplatila čekove na teret banke koja prima poruku |
|
|
|
70280 |
žiro-račun banke koja prima specifikaciju |
da |
počinje sa /D/ |
|
70281 |
BIC banke koja prima specifikaciju |
da |
|
|
70290 |
datum valute, oznaka valute i ukupan iznos specifikacije |
da |
u SWIFT formatu |
|
70299 |
C ili D zavisno od toga da li je neto pozicija pozitivna ili negativna i iznos neto pozicije |
da |
|
Kao omotnica koristi se MT 998.
{1:F01BNKAYUBGAXXX}{2:1998NBYUYUBDXIPSN}-{3:{113:0099}}{4:
:20:BNKA0021
:12:702
:77E:
:59A:BNKAYUBG
:54B:RTGSYUBG
:79:-
70210:/C/908000000001200166
70220:CSD1000,00
70230:2
70240:123XYZ1
70210:/C/908000000001250166
70220:CSD10000,00
70230:6
70240:123XYZ2
70280:/D/908000000002250166
70281:BNKAYUBG
70290:030131CSD11000,00
70299:C219,50
-}