ODLUKA
O NAČINU OBAVLJANJA POSLOVA CENTRALNOG REGISTRA, DEPOA I KLIRINGA HARTIJA OD VREDNOSTI

("Sl. glasnik RS", br. 97/2003)

1. Ovom se odlukom, radi stvaranja uslova za nesmetano obavljanje poslova u vezi sa registracijom, deponovanjem, kliringom i saldiranjem hartija od vrednosti koje, do osnivanja Centralnog registra hartija od vrednosti kao akcionarskog društva u smislu člana 260 Zakona o tržištu hartija od vrednosti i drugih finansijskih instrumenata ("Službeni list SRJ", broj 65/2002 i "Službeni glasnik RS", broj 57/2003), obavlja Narodna banka Srbije - uređuje način vođenja centralnog registra i centralnog depoa, kao i način obračuna i poravnanja obaveza i potraživanja po osnovu hartija od vrednosti i novčanih sredstava nastalih po osnovu poslova sa hartijama od vrednosti (kliring i saldiranje).

2. Poslove iz tačke 1 ove odluke obavlja Narodna banka Srbije - Centralni registar, depo i kliring hartija od vrednosti (u daljem tekstu: Centralni registar HoV).

3. Poslove iz tačke 1 ove odluke; Centralni registar HoV obavlja za berzanske posrednike, banke, banke ovlašćene za obavljanje brokersko-dilerskih poslova i banke koje su investitori ovlastili da rade za njihov račun (kastodi banke) (u daljem tekstu: članovi Centralnog registra HoV), kao i za njihove klijente, tj. druga pravna i fizička lica, zatim za Republiku Srbiju i jedinice lokalne samouprave.

4. Poslovi iz tačke 1 ove odluke su sledeći:

1)

vođenje registra hartija od vrednosti, i to stanja hartija od vrednosti na računima emitenata, vlasnika hartija od vrednosti i članova Centralnog registra HoV, kao i upis prava trećih lica na hartijama od vrednosti;

2)

preknjižavanje hartija od vrednosti na računima članova Centralnog registra HoV i vlasnika hartija od vrednosti;

3)

otvaranje i vođenje računa članova Centralnog registra HoV na kojima se vode sredstva namenjena trgovanju hartijama od vrednosti;

4)

kliring i saldiranje obaveza i potraživanja po osnovu hartija od vrednosti i novčanih sredstava nastalih po osnovu zaključenih poslova sa hartijama od vrednosti, kao i utvrđivanje stanja obaveza i potraživanja članova Centralnog registra HoV i njihovih klijenata posle izmirenja međusobnih obaveza i potraživanja - i to u rokovima utvrđenim uputstvom za sprovođenje ove odluke;

5)

čuvanje materijalizovanih hartija od vrednosti;

6)

organizovanje primarne prodaje aukcijom hartija od vrednosti koje emituje Republika Srbija;

7)

drugi poslovi u vezi sa hartijama od vrednosti.

5. U Centralnom registru HoV otvaraju se i vode sledeći računi hartija od vrednosti:

1)

emisioni računi;

2)

računi hartija od vrednosti članova Centralnog registra HoV i njihovih klijenata, i to:

 

- vlasnički računi,

 

- trgovački računi,

 

- založni računi,

 

- računi upravljanja,

 

- repo računi;

3)

računi hartija od vrednosti koje se deponuju pri statusnim promenama preduzeća.

6. U Centralnom registru HoV otvaraju se i vode računi sredstava namenjenih trgovanju hartijama od vrednosti, i to:

1)

devizni računi članova Centralnog registra HoV;

2)

obračunski dinarski računi članova Centralnog registra HoV - čiji se dinarski računi vode kod Narodne banke Srbije, odnosno koji se za berzanske posrednike vode kod banaka članova Centralnog registra HoV;

3)

računi garantnih fondova članova Centralnog registra HoV.

7. Za prijem u članstvo u Centralnom registru HoV podnosi se pismeni zahtev, koji sadrži naziv i sedište podnosioca zahteva, kao i potpis ovlašćenog lica podnosioca, odnosno njegovog zastupnika.

Uz zahtev iz stava 1 ove tačke podnose se sledeći dokumenti:

1)

poslednji godišnji, odnosno polugodišnji račun, ako je podnosilac dužan da ga sastavlja;

2)

izveštaj revizora;

3)

izvod iz sudskog registra;

4)

dozvola za obavljanje delatnosti, ako je to propisano drugim zakonom;

5)

brojevi računa preko kojih podnosilac obavlja platni promet;

6)

dokaz o stručnoj osposobljenosti kadrova za obavljanje poslova sa hartijama od vrednosti;

7)

dokaz o tehničko-tehnološkoj osposobljenosti za elektronsku razmenu podataka sa Centralnim registrom HoV;

8)

dokaz o izvršenoj uplati 40.000 evra na ime garantnog fonda Centralnog registra HoV kod Narodne banke Srbije, sa odgovarajućim brojem menica i ovlašćenjem da ih Centralni registar HoV može aktivirati pod uslovima i na način propisanim uputstvom za sprovođenje ove odluke;

9)

dokaz o izvršenoj uplati 20.000 evra na ime sredstava po osnovu poslova sa hartijama od vrednosti - na račun Centralnog registra HoV kod Narodne banke Srbije.

8. Na osnovu zahteva iz tačke 7 ove odluke i ako oceni da su ispunjeni uslovi propisani tom odlukom, guverner ili lice koje on ovlasti zaključiće sa podnosiocem tog zahteva ugovor o članstvu u Centralnom registru HoV, kojim će se regulisati njihova međusobna prava i obaveze.

Podnosiocima zahteva iz stava 1 ove tačke sa kojima se ne zaključi ugovor o članstvu u Centralnom registru HoV - vraćaju se sredstva iz tačke 7 odredbe pod 8 i 9 ove odluke.

9. Član Centralnog registra HoV dužan je da:

- na svojim računima na dan saldiranja ima dovoljno hartija od vrednosti, odnosno dovoljno novčanih sredstava za izvršenje preuzetih obaveza;

- na računu iz tačke 6 odredba pod 1 ove odluke ima devizna sredstva u visini prosečnog neto dugovnog salda u toku prethodnog meseca;

- poslove sa Centralnim registrom HoV obavlja elektronski;

- plaća naknadu za korišćenje usluga Centralnog registra HoV u skladu sa odlukom kojom se naplaćuju naknade za usluge koje vrši Narodna banka Srbije;

- u svemu postupa u skladu sa ovom odlukom i uputstvom za njeno sprovođenje.

10. Ako član Centralnog registra HoV nema dovoljno sredstava na računu iz tačke 6 odredba pod 1 ove odluke, odnosno nema dovoljno hartija od vrednosti na računima iz tačke 5 odredba pod 2 te odluke - Centralni registar HoV postupa na način propisan uputstvom za sprovođenje ove odluke.

11. Članu Centralnog registra HoV prestaje članstvo u tom registru:

- na obrazloženi pismeni zahtev, a nakon izmirenja svih njegovih obaveza po zaključenim poslovima sa hartijama od vrednosti;

- ako mu je oduzeta dozvola za rad, odnosno dozvola za obavljanje delatnosti brokersko-dilerskog društva;

- ako ne ispunjava uslove na osnovu kojih je primljen u to članstvo;

- ako ne izvršava obaveze prema Centralnom registru HoV;

- ako ne postupa u skladu sa ovom odlukom i uputstvom za njeno sprovođenje.

12. U slučaju iz tačke 11 ove odluke, Centralni registar HoV je dužan da, bez odlaganja, utvrdi stanje svih neizvršenih poslova sa hartijama od vrednosti člana Centralnog registra HoV, kao i način okončanja ovih poslova, i da o tome odmah obavesti tog člana.

Posle prestanka članstva u Centralnom registru HoV i ispunjenja obaveza prema ovom registru i drugim članovima tog registra - Centralni registar HoV hartije od vrednosti člana Centralnog registra HoV i njegovih klijenata prenosi na račune hartija od vrednosti kod drugog člana, a na osnovu ugovora zaključenog sa drugim članom.

13. Prestankom članstva u Centralnom registru HoV - novčana sredstva člana Centralnog registra HoV, nakon izmirenja svih njegovih obaveza po zaključenim poslovima sa hartijama od vrednosti - Centralni registar HoV prenosi na novčane račune tog člana.

14. Član Centralnog registra HoV redovno ažurira podatke o vlasnicima hartija od vrednosti i evidentira promene jednoobraznih identifikacija i poreskih brojeva, kao i promene imena i adrese, odnosno naziva i sedišta, i usklađuje ih s podacima iz sudskog registra, registra građana i poreskog registra - i to na osnovu obaveštenja koja mu dostavljaju klijenti.

15. Banka - član Centralnog registra HoV koja je primila na čuvanje materijalizovane hartije od vrednosti sa oznakom serije i proverila verodostojnost tih hartija - otvara račun na koji uknjižava ove hartije i predaje ih Centralnom registru HoV najkasnije u roku od 15 dana od dana njihovog preuzimanja.

16. Centralni registar HoV preknjižava hartije od vrednosti na osnovu naloga za preknjižavanje primljenog preko člana Centralnog registra HoV, i to u roku naznačenom u tom nalogu.

Nalog iz stava 1 ove tačke sadrži:

- identifikacione oznake prenosioca i primaoca,

- identifikaciju hartije od vrednosti,

- broj hartija od vrednosti koje se preknjižavaju,

- pravni osnov preknjižavanja.

17. Prenos vlasništva preknjižavanjem s računa prenosioca hartija od vrednosti (prodavca) na račun njihovog primaoca (kupca) po osnovu kupoprodaje tih hartija zaključene na organizovanom tržištu - Centralni registar HoV vrši prema dostavljenim zaključnicama i nalozima za preknjižavanje člana Centralnog registra HoV, istovremeno sa prenosom novčanih sredstava.

Prenos vlasništva preknjižavanjem u smislu stava 1 ove tačke po osnovu kupoprodaje hartija od vrednosti zaključene van organizovanog tržišta - Centralni registar HoV vrši prema nalozima za preknjižavanje člana Centralnog registra HoV, istovremeno sa prenosom novčanih sredstava.

Prenos vlasništva preknjižavanjem u smislu stava 1 ove tačke po drugom osnovu (poklon, nasleđe, sudske odluke, razmena hartija od vrednosti ili u drugim slučajevima utvrđenim zakonom) - Centralni registar HoV vrši prema nalogu člana Centralnog registra HoV.

U slučaju pravnog sledbeništva, nasleđa, sudske odluke ili u drugim slučajevima utvrđenim zakonom - član Centralnog registra HoV daje nalog za preknjižavanje Centralnom registru HoV na osnovu pravnosnažnog akta.

18. Kada član Centralnog registra HoV primi nalog za preknjižavanje:

- utvrđuje ispravnost tog naloga;

- proverava da li nalogodavac raspolaže hartijama od vrednosti koje namerava da preknjiži;

- taj nalog prosleđuje Centralnom registru HoV.

19. Pravni posao koji je osnov za nastanak prava trećih lica na hartijama od vrednosti (pravo zaloge, pravo preče kupovine i dr.) upisuje se u Centralni registar HoV preko člana Centralnog registra HoV - na osnovu naloga vlasnika hartije od vrednosti i na osnovu dokaza o sticanju tog prava.

Prava trećih lica na hartijama od vrednosti imaju dejstvo prema drugim licima od dana upisa u Centralni registar HoV.

20. Ako je potraživanje Narodne banke Srbije obezbeđeno zalogom hartija od vrednosti, a založni dužnik nije izvršio svoju obavezu prema založnom poveriocu (Narodnoj banci Srbije), Centralni registar HoV, na osnovu naloga Narodne banke Srbije, preknjižiće hartije od vrednosti sa založnog računa zalogodavca na vlasnički račun Narodne banke Srbije.

21. Ako banka Narodnoj banci Srbije ne uplati utvrđenu reotkupnu cenu po osnovu zaključene repo transakcije sa hartijama od vrednosti, odnosno ne uplati ukupan iznos reotkupne cene ili uplati manji iznos od utvrđene reotkupne cene, naplata potraživanja Narodne banke Srbije u iznosu koji nedostaje do ukupne reotkupne cene vrši se iz hartija od vrednosti koje se nalaze na repo računu banke.

Radi naplate potraživanja Narodne banke Srbije na način iz stava 1 ove tačke, Narodna banka Srbije daje Centralnom registru HoV nalog da odgovarajuću količinu hartija od vrednosti preknjiži s repo računa banke na vlasnički račun Narodne banke Srbije.

22. Ako član Centralnog registra HoV ne ispuni obaveze utvrđene zaključenim poslom kupoprodaje hartija od vrednosti, Centralni registar HoV o tome odmah obaveštava organizovano tržište.

23. Izveštaj o svom poslovanju Centralni registar HoV podnosi guverneru - na zahtev, a najmanje polugodišnje.

24. Za sprovođenje ove odluke Narodna banka Srbije doneće uputstvo.

25. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o načinu obavljanja poslova Centralnog registra, depoa i kliringa hartija od vrednosti ("Službeni glasnik RS", broj 36/2003).

26. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".