POSEBAN KOLEKTIVNI UGOVORZA NAUČNOISTRAŽIVAČKU DELATNOST("Sl. glasnik RS", br. 31/2000) |
I OSNOVNE ODREDBE
Posebnim kolektivnim ugovorom (u daljem tekstu: Ugovor), bliže se uređuju prava, obaveze i odgovornosti iz oblasti rada i radnih odnosa, zaposlenih u naučnoistraživačkim organizacijama, kao i međusobni odnosi učesnika Ugovora.
Na pitanja i odnose koji nisu uređeni Ugovorom i pojedinačnim kolektivnim ugovorom primenjivaće se odredbe Zakona o radnim odnosima (u daljem tekstu: Zakona) i Opšteg kolektivnog ugovora.
Ugovor se primenjuje neposredno.
Pojedinačnim kolektivnim ugovorom mogu se utvrditi veća prava od prava utvrđenih Ugovorom.
II RADNI ODNOS
1. Zasnivanje radnog odnosa
Postupak i način zasnivanja radnog odnosa vrši se u skladu sa Zakonom.
2. Raspoređivanje zaposlenih
Zaposleni se raspoređuje na radno mesto radi čijeg vršenja je zasnovao radni odnos.
Za vreme trajanja radnog odnosa, zaposleni se može rasporediti na svako radno mesto koje odgovara stepenu i vrsti njegove stručne spreme, znanju i sposobnostima u skladu sa Zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.
Zaposleni može biti privremeno raspoređen i na radno mesto za koje se zahteva niža stručna sprema od one koju poseduje, pod uslovima utvrđenim Zakonom.
3. Osposobljavanje i stručno usavršavanje kadrova za naučnoistraživački rad
Pravo i obaveza je zaposlenog da se naučno i stručno osposobljava i usavršava u toku trajanja radnog odnosa.
Naučnoistraživačka organizacija je dužna da sačini program naučnog osposobljavanja i usavršavanja za svakog radnika - istraživača.
Program iz stava 1 ovog člana realizuje se u skladu sa finansijskim planom u okviru obezbeđenih sredstava za ove namene.
Naučnoistraživačka organizacija je dužna da vodi evidenciju o stalnom osposobljavanju i usavršavanju istraživača i da stvara potrebne materijalne, organizacione i druge uslove za ove potrebe.
Istraživač koga institut, uz saglasnost Ministarstva za nauku i tehnologiju, uputi na stručno usavršavanje i osposobljavanje potpisuje ugovor o međusobnim pravima i obavezama.
Ugovorom se utvrđuju prava na naknade (školarinu, stipendiju, zarade i drugo).
4. Odmori i odsustva
Odmori i odsustva zaposlenih u naučnoistraživačkim organizacijama, uređuju se Ugovorom i pojedinačnim kolektivnim ugovorom, u skladu sa Zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.
Dužina godišnjeg odmora utvrđuje se tako što se, zakonski minimum od 18 radnih dana uvećava:
1) po osnovu doprinosa u radu, odnosno složenosti poslova radnog mesta:
- od I do II grupe poslova - 1 radni dan,
- od III do IV grupe poslova - 2 radna dana,
- od V do VI grupe poslova - 3 radna dana,
- od VII do VIII grupe poslova - 4 radna dana,
- od IX do XII grupe poslova - 5 radnih dana.
2) po osnovu uslova rada:
- od I do II grupe poslova - 4 radna dana,
- od III do V grupe poslova - 3 radna dana,
- od VI do VII grupe poslova - 2 radna dana,
- od VIII do XII grupe poslova - 1 radni dan.
3) po osnovu radnog iskustva:
- do 10 godina - 1 radni dan,
- do 20 godina - 2 radna dana,
- preko 20 godina - 3 radna dana;
4) invalidu rada i vojnom invalidu - 3 radna dana;
5) samohranom roditelju sa detetom do 14 godina života - 2 radna dana;
6) roditelju koji ima više od troje dece do 14 godina života - 2 radna dana.
Godišnji odmor utvrđen u stavu 1 ovog člana ne može biti duži od zakonom utvrđenog maksimuma.
Naučnoistraživačka organizacija će omogućiti zaposlenom plaćeno odsustvo do sedam radnih dana u kalendarskoj godini u sledećim slučajevima:
- stupanje u brak - pet radnih dana,
- stupanje u brak člana uže porodice - dva radna dana,
- rođenje deteta - pet radnih dana,
- smrti roditelja, usvojioca, brata ili sestre zaposlenog ili njegovog bračnog druga, kao i smrti lica koja žive u zajedničkom porodičnom domaćinstvu zaposlenog - pet radnih dana,
- zaštita i otklanjanje štetnih posledica u domaćinstvu prouzrokovanih elementarnim nepogodama - tri radna dana,
- selidba sopstvenog domaćinstva - tri radna dana,
- polaganje stručnog ili drugog ispita - jedan radni dan, a najviše šest radnih dana u toku kalendarske godine,
- dobrovoljno davanje krvi - dva radna dana,
- učestvovanje na radnim takmičenjima koja organizuje sindikat - najmanje po jedan radni dan, u zavisnosti od udaljenosti mesta održavanja takmičenja,
- korišćenje organizovanog rekreativnog odmora u cilju prevencije radne invalidnosti - sedam radnih dana.
Odsustvo u slučajevima iz stava 1 al. 3 i 4 ovog člana ne uračunava se u maksimalan broj radnih dana plaćenog odsustva u toku jedne kalendarske godine.
Zaposleni ima pravo na plaćeno odsustvo i u dane verskih praznika, u skladu sa Zakonom, kao i u drugim slučajevima utvrđenim pojedinačnim kolektivnim ugovorom.
Zaposleni ima pravo na plaćeno odsustvo za obavljanje naučnog i stručnog usavršavanja u sledećim slučajevima:
- izrada magistarskog rada - mesec dana,
- izrada doktorske disertacije - dva meseca,
- i drugi oblici naučnog usavršavanja i osposobljavanja u skladu sa pojedinačnim kolektivnim ugovorom.
III ZAŠTITA ZAPOSLENIH NA RADU
Poslodavac je dužan da zaposlenom obezbedi potrebne uslove za zaštitu na radu, u skladu sa Zakonom, Opštim kolektivnim ugovorom, drugim propisima kojima se uređuje zaštita na radu i pojedinačnim kolektivnim ugovorom.
IV CENA RADA, ZARADE I OSTALA LIČNA PRIMANJA
1. Cena rada za najjednostavniji rad
Učesnici Ugovora saglasni su da pri utvrđivanju cene rada i zarada za zaposlene polaze od:
- ostvarenog učešća sredstava za nauku i tehnološki razvoj u društvenom proizvodu Republike i budžetu Republike Srbije;
- ostvarenih finansijskih rezultata tokom godine;
- egzistencijalnih potreba zaposlenih i njihovih porodica;
- visine prosečnih zarada u Republici;
- visine potrošačke korpe za četvoročlanu porodicu;
- rasta troškova života;
- kvalifikacione strukture zaposlenih.
Učesnici Ugovora u postupku pregovaranja formiraju predlog o visini cene rada za najjednostavniji rad.
Formirani predlog učesnici podnose Vladi Republike Srbije na razmatranje.
Vlada Republike Srbije donosi konačnu odluku o visini cena rada za najjednostavniji rad.
2. Cena rada za tipična radna mesta
Cena rada pomnožena koeficijentima iz ovog ugovora osnova je za utvrđivanje cene programa i projekata i za određivanje zarada zaposlenih u institutima.
|
Koeficijenti po grupama poslova su: |
||
|
|
||
|
Grupa poslova |
Zahtevi stručnosti - poslovi |
Koeficijent |
|
|
||
|
1 |
2 |
3 |
|
|
||
|
I |
Ne zahteva se stručnost (nekvalifikovani radnik) |
2,10 |
|
II |
Stručna osposobljenost u trajanju od 6 meseci (I stepen)
|
2,40 |
|
III |
Stručna osposobljenost u trajanju od 6 meseci (II stepen)
|
2,50 |
|
IV |
Kvalifikovani radnik - III stepen |
3,70 |
|
V |
Srednja stručna sprema IV stepen |
4,20 |
|
VI |
Visokokvalifikovani radnik - V stepen |
4,50 |
|
VII |
Viša školska sprema - VI stepen |
4,60 |
|
VIII |
Visoka stručna sprema (VII stepen) |
6,50 |
|
VIII-a |
Visoka stručna sprema, radno iskustvo u odgovarajućim naučnim oblastima, objavljeni stručni i naučni radovi, odnosno zapaženi rezultati u istraživačko-razvojnom i stručnom radu |
7,80 |
|
IX |
Magistar nauka |
7,20 |
|
X |
Doktor nauka sa objavljenim naučnim radovima, izabran
u istraživačko i/ili naučno zvanje |
8,10 |
|
X-a |
Zahteva se stručnost koja se stiče doktoratom nauka i izborom u naučno zvanje - viši naučni saradnik - vanredni profesor |
9,30 |
|
-b |
Zahteva se stručnost koja se stiče doktoratom nauka i izborom u naučno zvanje visoke složenosti na ekspertnom nivou - naučni savetnik - redovni profesor |
10,10 |
Cena rada iz člana 14 Ugovora utvrđuje se za svako radno mesto za zaposlene koji su angažovani na realizaciji programa i projekata u naučnoistraživačkoj organizaciji, sa kojom Ministarstvo za nauku i tehnologiju zaključi ugovor o realizaciji programa i projekta.
Koeficijenti zaposlenih uvećavaju se, po osnovu odgovornosti i veće složenosti od utvrđene, za:
|
- direktor naučnoistraživačke organizacije |
1,0-3,0 |
|
- direktor i/ili rukovodilac projekta |
1,0 |
|
- rukovodilac potprojekta |
0,5 |
Koeficijenti iz stava 1 ovog člana mogu se uvećavati samo po jednom osnovu.
Cena rada pripravnika ne može biti niža od 80% cene rada radnog mesta za koje se pripravnik osposobljava.
Elementi za utvrđivanje cene projekta koji se finansira iz budžeta Republike jesu:
- sredstva za zarade istraživača angažovanih na realizaciji projekta i njihova kvalifikaciona struktura;
- sredstva za potreban broj saradnika za ostvarivanje projekata;
- sredstva za druge naknade istraživačima, angažovanim na realizaciji projekata, koja im pripadaju po zakonu i Ugovoru, a u skladu sa Pravilnikom Ministarstva za nauku i tehnologiju;
- materijalni troškovi za ostvarivanje projekata i deo fiksnih materijalnih troškova;
- amortizacija u skladu sa zakonom za deo opreme koja se koristi za realizaciju projekata i druge naknade utvrđene ugovorom.
Elementi iz stava 1 ovog člana utvrđuju se za svaki projekat pojedinačno i sadržani su u strukturi cene naučnoistraživačkog projekta koji se finansira iz budžeta Republike.
Naučnoistraživačke organizacije su obavezne da vode posebnu evidenciju o namenskom trošenju sredstava za realizaciju svakog projekta pojedinačno koji se finansira delimično ili u celini iz budžeta Republike i drugih izvora, u skladu sa pojedinačnim kolektivnim ugovorom.
Naučnoistraživačka organizacija može sa drugim organizacijama (pravnim licima) zaključivati ugovore o ostvarivanju drugih programa i projekata ili pružati usluge u okviru svoje delatnosti i na taj način sticati sredstva za rad.
Prihod naučnoistraživačkih organizacija ostvaren po osnovu ugovora iz stava 1 ovog člana nema karakter budžetskih sredstava.
Naučnoistraživačka organizacija može zaključiti ugovore iz stava 1 ovog člana, ukoliko angažovanjem kadrovskih i materijalnih resursa ne narušava ispunjavanje obaveza iz ugovora zaključenih sa Ministarstvom za nauku i tehnologiju.
Naučnoistraživačka organizacija, pojedinačnim kolektivnim ugovorom, utvrđuje radna mesta sa posebnim uslovima rada.
Ugovorom o realizaciji naučnoistraživačkog projekta, koji zaključuju naučnoistraživačka organizacija i Ministarstvo za nauku i tehnologiju, uređuju se poslovi u okviru projekta koji se obavljaju pod posebnim uslovima rada.
Pri utvrđivanju cene rada i zarada u pojedinačnom kolektivnom ugovoru, polazi se od cene rada utvrđene u Ugovoru, planiranih i ostvarenih finansijsko-poslovnih rezultata, učešća zarada u troškovima poslovanja naučnoistraživačke organizacije i dostignutog nivoa zarada i njihovog odnosa prema zaradama poslodavaca u istoj privrednoj grani.
3. Zarade
Zarada zaposlenog utvrđuje se na osnovu cene rada radnog mesta utvrđene Ugovorom, odnosno pojedinačnim kolektivnim ugovorom, radnog učinka, vremena provedenog na radu i ostvarenih rezultata rada.
Zarada se isplaćuje mesečno, a izuzetno dva puta u mesecu, i to:
- prvi deo - akontacija u prvoj polovini tekućeg meseca za prethodni mesec;
- drugi deo - konačan obračn do kraja tekućeg meseca za prethodni mesec.
Direktor i naučno veće naučnoistraživačke organizacije su obavezni da razrade jasne i primenjive kriterijume za vrednovanje doprinosa radnika po osnovu ostvarenih rezultata rada, a za projekte koji se finansiraju iz budžeta Republike Srbije, poštovaće se kriterijumi utvrđeni opštim aktom Ministarstva.
Obim rada istraživača na projektu utvrđuje se po fazama istraživanja.
Obim rada za poslove i zadatke za koje nije utvrđeno precizno vreme potrebno za njihovo vršenje ili za čije vršenje se traži obavezna prisutnost radnika bez kontinuiranog efektivnog rada ili za koje nisu utvrđeni normativi - standardi, utvrđuje se ocenom izvršenih poslova i vremena provedenog na radu.
Ocenu iz stava 2 ovog člana daje direktor odnosno, rukovodilac projekta po fazama istraživanja.
Radnik koji obavlja poslove van projekata ostvaruje zaradu po osnovu zadatka koji dobije od ovlašćenog rukovodioca.
Radnim nalogom odnosno zahtevom definiše se potrebno vreme i rokovi za obavljanje poverenog zadatka.
4. Deo zarada iz dobiti
Dobit naučnoistraživačke organizacije čine prihodi ostvareni, u skladu sa zakonom.
Naučnoistraživačka organizacija, u skladu sa stavom 1 ovog člana, obavezna je da zaključi poseban ugovor sa korisnicima njihovih usluga, i to za: obrazovne, naučnoistraživačke, konsalting usluge, naučnoistraživačke usluge u spoljnotrgovinskom prometu i druge pomoćne delatnosti koje nisu u suprotnosti sa obavljanjem delatnosti ustanova i odredbama Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti.
Dobit ostvarena po osnovu ostalih aktivnosti naučnih ustanova kao što su proizvodnja i druge usluge evidentira se i iskazuje posebno u skladu sa važećim zakonima.
Deo dobiti utvrđen u skladu sa zakonom predstavlja osnovu za isplatu zarade zaposlenih u naučnoistraživačkoj organizaciji - ustanovi u skladu sa pojedinačnim kolektivnim ugovorom.
5. Posebne stimulacije
Naučno veće i odgovarajući organ upravljanja naučnoistraživačke organizacije može istraživačima i pomoćnoistraživačkom osoblju dodeliti posebne nagrade, odnosno priznanja za doprinos i izuzetne rezultate na realizaciji projekata.
6. Uvećanje zarada
Zarada zaposlenog uvećava se pod uslovima propisanim Zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.
7. Naknade zarada i ostala lična primanja
Zaposleni ima pravo na naknadu zarade po osnovu odsustvovanja sa rada u slučajevima i visini utvrđenim Opštim kolektivnim ugovorom.
Poslodavac može da isplati zaposlenom jubilarnu nagradu za godine rada provedene u ustanovi.
Jubilarnom godinom rada smatra se svaka navršena 10, 20 i 30 godina rada u ustanovi.
Jubilarna nagrada iznosi 50% prosečne neto zarade koja se isplaćuje u ustanovi u mesecu koji prethodi mesecu u kome se nagrada isplaćuje.
Poslodavac može zaposlenom isplatiti solidarnu pomoć u slučajevima:
1) duže ili teže bolesti zaposlenog ili člana njegove uže porodice;
2) nabavke ortopedskih pomagala i aparata za rehabilitaciju zaposlenog ili člana njegove uže porodice;
3) zdravstvene rehabilitacije zaposlenog;
4) nastanka teže invalidnosti zaposlenog;
5) ublažavanja posledica elementarnih nepogoda na neosiguranom objektu zaposlenog;
6) nabavke lekova za zaposlenog ili člana uže porodice;
7) pomoći porodici za slučaj smrti zaposlenog ili člana uže porodice u visini troškova pogrebnih usluga.
Visina pomoći u toku godine u slučajevima utvrđenim u stavu 1 tačke 1) do 6) ovog člana, priznaje se na osnovu uredne dokumentacije do visine tri prosečne neto zarade u privredi Republike Srbije, prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
8. Rešavanje stambenih potreba zaposlenih
Poslodavac može da obezbedi, za rešavanje stambenih potreba zaposlenih u naučnoistraživačkim organizacijama, mesečno dva odsto na masu sredstava izdvojenih za neto zarade.
Pojedinačnim kolektivnim ugovorom utvrđuje se visina izdvajanja, uslovi i kriterijumi za korišćenje sredstava.
V DISCIPLINSKA I MATERIJALNA ODGOVORNOST
Disciplinska i materijalna odgovornost zaposlenog, način i postupak utvrđivanja i izricanja disciplinskih mera i utvrđivanje materijalne odgovornosti zaposlenog, uređuje se pojedinačnim kolektivnim ugovorom u skladu sa Zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.
VI USLOVI ZA RAD SINDIKATA
Poslodavac je dužan da sindikatu omogući uslove za rad u skladu sa Zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.
VII NAČIN REŠAVANJA SPOROVA
Sporovi koji nastanu pri zaključivanju, izmenama i dopunama Ugovora, kao i pri njegovoj primeni, rešavaju se pred arbitražom.
Arbitraža iz člana 36 Ugovora sastoji se od tri člana od kojih po jednog biraju učesnici Ugovora, a trećeg člana sporazumno određuju iz reda priznatih stručnjaka koji je istovremeno i predsednik arbitraže.
Arbitraža svoje odluke donosi većinom glasova pošto sasluša stranke u sporu i izvrši uvid u potrebnu dokumentaciju.
Arbitraža se obrazuje za vreme od dve godine.
Odluku o spornom pitanju arbitraža donosi u roku od 15 dana od dana pokretanja spora.
Arbitrima se može odrediti naknada za rad.
Arbitraža svoju odluku saopštava usmeno strankama u sporu, a pismenu odluku dostavlja u roku od tri dana od dana usmenog saopštenja.
VIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Ugovor se zaključuje na neodređeno vreme, a može prestati da važi na osnovu sporazuma učesnika ili otkazom.
U slučaju otkaza Ugovor se primenjuje najduže šest meseci od dana podnošenja otkaza, kada Ugovor prestaje da važi.
Predlog za izmenu i dopunu Ugovora može da podnese svaki potpisnik u pismenom obliku.
Potpisnici Ugovora dužni su da se u roku od 15 dana od dana prijema predloga za izmenu i dopunu Ugovora izjasne o predlogu.
Pojedinačni kolektivni ugovor usaglasiće se sa Ugovorom, u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog ugovora.
Stupanjem na snagu ovog ugovora prestaje da važi Poseban kolektivni ugovor za naučnoistraživačku delatnost ("Službeni glasnik RS", br. 44/94, 32/95, 10/96 i 44/97).
Ovaj ugovor stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".