Red. br.

Profesionalna bolest

Poslovi i radna mesta na kojima se bolest pojavljuje

Uslovi za priznavanje bolesti kao profesionalne

1

2

3

4

1.0. BOLESTI PROUZROKOVANE HEMIJSKIM DEJSTVOM
1.1. Metali i metaloidi

1.

Trovanje olovom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija olovu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Izražena klinička slika trovanja ili specifična oštećenja krvi i krvotvornih organa ili perifernog nervnog sistema ili centralnog nervnog sistema ili bubrega

2.

Trovanje živom ili njenim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija živi ili njenim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima nervnog sistema ili bubrega ili najmanje tri od ostalih organa ili organskih sistema

3.

Trovanje arsenom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija arsenu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima krvi i krvotvornih organa ili nervnog sistema ili dva od sledećih organa: srca, bubrega ili jetre

4.

Trovanje fosforom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija fosforu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima dva od sledećih organa ili organskih sistema: kosti, jetra, bubrezi, nervni sistem, krv i krvotvorni organi i srce

5.

Trovanje manganom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija manganu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima nervnog sistema ili dva od sledećih organa ili organskih sistema: jetra, bubrezi, krv i krvotvorni organi, respiratorni sistem

6.

Trovanje berilijumom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija berilijumu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim promenama na plućima ili specifičnim oštećenjima druga dva organa ili organska sistema

7.

Trovanje kadmijumom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija kadmijumu ili njegovim jedinjenjima. (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima bubrega ili kostiju ili dva od sledećih organa ili organskih sistema: respiratorni sistem, jetra i krv i krvotvorni organi

8.

Trovanje selenom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija selenu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjem tri organa ili organska sistema

9.

Trovanje vanadijumom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija vanadijumu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima tri organa ili organska sistema

10.

Trovanje hromom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija hromu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima tri organa ili organska sistema

11.

Trovanje niklom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija niklu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima tri organa ili organska sistema

12.

Trovanje cinkom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija cinku ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima tri organa ili organska sistema

13.

Trovanje bakrom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija bakru ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima tri organa ili organska sistema

14.

Trovanje aluminijumom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija aluminijumu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima tri organa ili organska sistema

15.

Trovanje kobaltom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija kobaltu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima tri organa ili organska sistema

16.

Trovanje kalajem ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija kalaju ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima tri organa ili organska sistema

17.

Trovanje antimonom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija antimonu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima tri organa ili organska sistema

1.2. Gasovi

18.

Trovanje halogenim elementima i njihovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija halogenim elementima ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa promenama koje odgovaraju hroničnom iritativnom efektu na koži, sluzokožama i respiratornom sistemu

19.

Trovanje sumporom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija sumporu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa hroničnim iritativnim efektima na koži, sluzokožama i respiratornom sistemu

20.

Trovanje azotnim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija azotnim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa hroničnim iritativnim efektima na koži, sluzokožama i respiratornom sistemu

21.

Trovanje ugljenmonoksidom

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija ugljenomonoksidu (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima dva od sledećih organskih sistema: centralni nervni sistem, krvni sudovi, krv i krvotvorni organi

22.

Trovanje cijanom ili njegovim jedinjenjima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija cijanu ili njegovim jedinjenjima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa asteno-vegetativnim manifestacijama i specifičnim oštećenjima dva od sledećih organa ili organskih sistema: nervni sistem, štitasta žlezda, krv i krvotvorni organi

1.3. Rastvarači

23.

Trovanje alifatskim ugljovodonicima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija alifatskim ugljovodonicima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima dva od sledećih organa ili organskih sistema: krv i krvotvorni organi, jetra, bubrezi i nervni sistem

24.

Trovanje cikličnim ugljovodonicima ili njihovim homolozima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija cikličnim ugljovodonicima ili njihovim homolozima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima dva od sledećih organa ili organskih sistema: krv i krvotvorni organi, jetra, bubrezi i nervni sistem

25.

Trovanje nitro i aminoderivatima ugljovodonika

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija nitro i aminoderivatima ugljovodonika (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa pojavom katarakte ili specifična oštećenja dva od sledećih organa ili organskih sistema: krv i krvotvorni organi, jetra, bubrezi i nervni sistem

26.

Trovanje halogenim derivatima ugljovodonika

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija halogenim derivatima ugljovodonika (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima dva od sledećih organa ili organskih sistema: krv i krvotvorni organi, jetra, bubrezi i nervni sistem

27.

Trovanje ugljen-disulfidom

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija ugljen-disulfidu (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima dva od sledećih organa ili organskih sistema: organ vida, centralni nervni sistem i periferni nervni sistem ili tri od ostalih organa ili organskih sistema

28.

Trovanje alkoholima ili estrima ili aldehidima ili ketonima

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija alkoholima ili estrima ili etrima ili aldehidima ili ketonima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima dva od sledećih ili organskih sistema: krv i krvotvorni organi, jetra, bubrezi i nervni sistem

1.4. Pesticidi

29.

Trovanje pesticidima koji nisu obuhvaćeni pod drugim tačkama

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija pesticidima koji nisu obuhvaćeni pod drugim tačkama (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinička slika trovanja sa specifičnim oštećenjima dva organa ili organska sistema

2.0. BOLESTI PROUZROKOVANE FIZIČKIM DEJSTVOM

30.

Oboljenja izazvana jonizujućim zračenjem

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija otvorenim i zatvorenim izvorima jonizujućeg zračenja (Dokaz o trajanju ekspozicije najmanje pet godina i intenzitetu ekspozicije - ličnom biodozimetrijom ili merenjem radioaktivnosti urina)

Klinička slika sa morfološkim i funkcionalnim promenama u krvi i krvotvornim organima ili koži (ulcerozni radiodermatitis) ili očnog sočiva (katarakta) ili hipotireoza izazvana radioaktivnim jodom

31.

Oboljenja i zazvana nejonizujućim zračenjem

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija nejonizujućem zračenju (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije - najmanje pet godina)

Morfološke i funkcionalne promene na organu vida (katarakta)

32.

Oboljenja izazvana povišenim ili sniženim atmosferskim pritiskom

Poslovi i radna mesta kesonaca, ronilaca i letačkog osoblja. (Dokaz o ponavljanim naglim dekompresijama)

Ponavljanje vazdušne embolije i ispadi funkcije centralnog nervnog sistema ili miokarda ili pluća ili koštanog sistema

33.

Oboljenja izazvana bukom

Poslovi i radna mesta na kojima se dolazi u kontakt sa bukom preko dozvoljenog nivoa (Dokaz o trajanju i intenzitetu ekspozicije)

Obostrano perceptivno oštećenje sluha preko 30% po Fowler-Sabineu. Dokaz o progresiji oštećenja sluha tokom rada u buci.

34.

Oboljenja izazvana vibracijama

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija vibracijama (Dokaz o trajanju ekspozicije od najmanje pet godina)

Klinička slika sa minimumom morfoloških ili funkcionalnih promena na vaskularnom i neuromuskularnom ili koštanom sistemu

35.

Hronični burzitis zglobova nastao usled prenaprezanja i dugotrajnog pritiska

Poslovi i radna mesta na kojima postoji dugotrajno prenaprezanje i dugotrajan pritisak na burze (najmanje pet godina)

Klinička slika hroničnog zapaljenja lakatne ili ramene ili prepatelarne burze sa umanjenjem funkcije zahvaćenog zgloba

36.

Sindrom karpalnog tunela

Poslovi i radna mesta na kojima postoji dugotrajno prenaprezanje i pritisak na šaku i podlakticu

Klinička slika sa morfološkim znacima hronične kompresije i funkcionalnim ispadima

37.

Paraliza nerava usled prenaprezanja i dugotrajnog pritiska

Poslovi i radna mesta na kojima postoji dugotrajno prenaprezanje i pritisak na periferni nerv

Klinička slika paralize perifernog nerva

38.

Oštećenje meniskusa kolena usled dugotrajnog opterećenja u nefiziološkom položaju

Poslovi i radna mesta na kojima postoji opterećenje kolena u nefiziološkom položaju (Dokaz o trajanju opterećenja kolena - najmanje pet godina, sa dnevnim opterećenjem od najmanje jedne trećine radnog vremena

Klinička slika sa morfološkim lezijama meniskusa i funkcionalnim promenama kolenog zgloba

3.0. BOLESTI PROUZROKOVANE BIOLOŠKIM FAKTORIMA

39.

Tropske, importovane bolesti izazvane virusima, bakterijama i

Poslovi osoblja na službi u oblastima gde se tropske bolesti javljaju endemski i

epidemijski

Klinička slika tropskih bolesti (Dokaz o kontaktu sa biološkim agensom i parazitima prostornoj i vremenskoj povezanosti sa pojavom bolesti)

40.

Antropozoonoze

Poslovi i radna mesta na kojima je ostvaren kontakt sa uzročnikom bolesti

Klinička slika antropozoonoza (Dokaz o kontaktu sa biološkim agensom i prostornoj i vremenskoj povezanosti sa pojavom bolesti)

41.

Virusni hepatitis

Poslovi i radna mesta na kojima je ostvaren parenteralni kontakt sa uzročnikom bolesti

Klinička slika hepatitisa (Dokaz o parenteralnoj infekciji sa biološkim agensom i vremenskoj i prostornoj povezanosti sa pojavom bolesti)

42.

Parenteralna infekcija izazvana virusom SIDA-e (AIDS)

Poslovi i radna mesta na kojima je ostvaren parenteralni kontakt sa uzročnikom bolesti

Klinička slika SIDA-e (Dokaz o parenteralnoj infekciji sa biološkim agensom i vremenskoj i prostornoj povezanosti sa pojavom bolesti)

43.

Tuberkuloza

Poslovi i radna mesta na kojima je ostvaren parenteralni kontakt sa bacilom tuberkuloze

Klinička slika tuberkuloze prouzrokovane bacilom tuberkuloze rezistentnim na antituberkoluzne lekove

4.0. BOLESTI PLUĆA

44.

Silikoza pluća

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija prašini slobodnog silicijum-dioksida (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinički nalaz sa rendgenografskim promenama na plućima, profuzije 1/1 i poremećajem plućne ventilacije najmanje srednjeg stepena ili veći stepen profuzije rendgenografskih promena

45.

Siliko-tuberkuloza

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija prašini slobodnog silicijum-dioksida (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinički nalaz sa rendgenografskim promenama na plućima profuzije 1/1, kao i znacima aktivne tuberkuloze

46.

Azbestoza pluća

Poslovi i radna mesta na kojima postoji ekspozicija azbestnim vlaknima (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinički nalaz sa rendgenografskim promenama na plućima profuzije 1/1 i poremećajem plućne ventilacije najmanje srednjeg stepena ili veći stepen profuzije rendgenografskih promena

47.

Pneumokonioza rudara ugljenokopa

Poslovi i radna mesta u rudnicima uglja sa podzemnom eksploatacijom (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinički nalaz sa rendgenografskim promenama na plućima profuzije 1/1 i poremećajem plućne ventilacije najmanje srednjeg stepena ili veći stepen profuzije rendgenografskih promena

48.

Pneumokonioza uzrokovana tvrdim metalom

Poslovi proizvodnje i obrade tvrdog metala (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije)

Klinički nalaz sa rendgenografskim promenama na plućima profuzije 1/1 i poremećajem plućne ventilacije najmanje srednjeg stepena ili veći stepen profuzije rendgenografskih promena

49.

Bisinoza pluća

Poslovi i radna mesta gde postoji ekspozicija prašini pamuka, lana i konoplje, posebno u početnim fazama prerade (Dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije od najmanje deset godina)

Klinička slika bisinoze u drugom i u trećem stadijumu bolesti

50.

Astma

Poslovi i radna mesta na kojima dolazi do kontakta sa materijama koje izazivaju alergijsko ili iritantno dejstvo na disajne puteve (Dokaz o ekspoziciji)

Klinička slika astme sa verifikacijom napada u toku rada, pozitivni nespecifični i specifični bronhoprovokativni testovi. U slučajevima kad je bronhoprovokativni test kontraindikovan, pozitivni imunološki testovi

51.

Egzogeni alergijski bronhioloalveolitis

Poslovi i radna mesta na kojima su radnici eksponovani sporama gljivica i heterolognim proteinima (Dokaz o ekspoziciji)

Klinički nalaz sa specifičnim rendgenografskim promenama na plućima, poremećaj plućne ventilacije srednjeg stepena, pozitivan specifični bronhoprovokativni test i specifične imunološke promene

52.

Angioneurotski edem gornjih disajnih puteva

Poslovi i radna mesta na kojima su radnici eksponovani alergogenim materijama (Dokaz o

ekspoziciji)

Klinička slika sa izraženim promenama na gornjim disajnim putevima i pozitivnim ekspozicionim i specifičnim imunološkim testovima

53.

Hronični opstruktivni bronhitis

Poslovi i radna mesta na kojima dolazi do kontakta sa iritirajućom prašinom (dokaz o intenzitetu i trajanju ekspozicije od najmanje deset godina)

Klinička slika hroničnog opstruktivnog bronhitisa sa poremećajem plućne ventilacije teškog stepena (FEV1<50%). Normalan spirometrijski nalaz pri zaposlenju. Dokaz o progresiji oštećenja plućne funkcije tokom rada. Dokaz da je obolela osoba oduvek bila nepušač

5.0. BOLESTI KOŽE

54.

Kontakt dermatitis

Poslovi i radna mesta na kojima su radnici eksponovani alergogenim ili iritantnim materijama (Dokaz o ekspoziciji)

Klinička slika težeg hroničnog ili recidivantnog kontakt dermatitisa sa pozitivnim specifičnim imunološkim i drugim testovima

55.

Recidivantna urtikarija

Poslovi i radna mesta na kojima su radnici eksponovani alergogenim materijama (Dokaz o ekspoziciji)

Klinička slika sa pozitivnim ekspozicionim i imunološkim testovima

6.0. MALIGNE BOLESTI

56.

Maligne bolesti

Poslovi i radna mesta gde se ostvaruje kontakt sa kancerogenim materijama

Klinička slika malignog oboljenja prouzrokovanog jonizujućim zračenjem ili ultravioletnim zracima ili hemijskim kancerogenima sa IARC liste sigurno dokazanih kancerogena