PRAVILNIK O KVALITETU JESTIVIH ULJA, MASTI BILJNOG I ŽIVOTINJSKOG POREKLA, MARGARINA I NJIMA SRODNIH PROIZVODA ("Sl. list SRJ", br. 25/92, 54/99 - dr. pravilnik i 20/2000 - dr. pravilnik i "Sl. list SCG", br. 56/2003 - dr. pravilnik)

I OPŠTE ODREDBE

Član 1

Ovim pravilnikom propisuju se minimalni uslovi koje u pogledu kvaliteta moraju da ispunjavaju masti životinjskog porekla (u daljem tekstu: proizvodi) i minimalni uslovi za postizanje i očuvanje kvaliteta tih proizvoda.

Uslovi propisani ovim pravilnikom moraju biti ispunjeni u proizvodnji i prometu proizvoda.

Član 2

Za proizvode za koje ovim pravilnikom nisu propisani uslovi kvaliteta i uslovi za postizanje i očuvanje kvaliteta shodno važe uslovi propisani ovim pravilnikom za grupu srodnih proizvoda.

Za proizvode iz stava 1 ovog člana i za proizvode za koje je to ovim pravilnikom izričito propisano, proizvođač je dužan da donese proizvođačku specifikaciju pre početka proizvodnje tih proizvoda.

Proizvođačka specifikacija, osim podataka navedenih u deklaraciji iz člana 4 ovog pravilnika, mora da sadrži kratak opis tehnološkog postupka proizvodnje odnosnog proizvoda, vrstu i količinu upotrebljenih sirovina u odnosu na neto-količinu proizvoda, kao i izveštaj o izvršenom ispitivanju organoleptičkih, fizičkih i hemijskih karakteristika proizvoda. U evidenciju o donesenim proizvođačkim specifikacijama za proizvode iz stava 1 ovog člana, proizvođač unosi sledeće podatke:

1) evidencijski broj specifikacije;

2) naziv proizvoda i njegovo ime, ako ga proizvod ima;

3) datum donošenja proizvođačke specifikacije;

4) datum početka proizvodnje po proizvođačkoj specifikaciji;

5) datum i izveštaj o izvršenom organoleptičkom, fizičkom i hemijskom ispitivanju;

6) grupu kojoj proizvod pripada prema odredbama ovog pravilnika.

Član 3

Proizvodi se stavljaju u promet samo u originalnom pakovanju, ako za pojedine proizvode ovim pravilnikom nije drukčije propisano.

Član 4

Ako za pojedine proizvode ovim pravilnikom nije drukčije propisano, svi proizvodi koji se stavljaju u promet u originalnom pakovanju moraju na omotu, posudi ili etiketi imati deklaraciju, koja sadrži sledeće podatke:

1) naziv proizvoda i njegovo ime, ako ga proizvod ima;

2) naziv i sedište proizvođača;

3) datum proizvodnje i rok upotrebe ili samo podatak "upotrebljiv do", s tim što se u tom slučaju računa da je proizvod upotrebljiv do prvog narednog dana od naznačenog meseca ili tromesečja, odnosno godine;

4) neto-količinu (masu ili zapreminu) proizvoda;

5) vrstu upotrebljenih aditiva, ako su propisani ovim pravilnikom;

6) osnovne sirovine proizvoda prema opadajućem redosledu količina, ako to ovim pravilnikom nije drukčije propisano;

7) vrstu i količinu sastojaka dodatih radi povećanja biološke vrednosti proizvoda;

8) druge podatke od interesa za potrošače, ako je to za pojedine proizvode propisano ovim pravilnikom.

Deklaracija mora biti lako uočljiva, jasna i čitka.

Slova kojima je štampan naziv proizvoda i firma, odnosno ime proizvođača moraju biti veća od slova kojima je odštampan ostali tekst deklaracije.

Član 5

Ako proizvode ne pakuje proizvođač, deklaracija mora, osim podataka iz člana 4 stav 1 ovog pravilnika, da sadrži i naziv i sedište organizacije koja proizvod pakuje.

Član 6

Ako neto-količina proizvoda koji se stavlja u promet u originalnom pakovanju ne prelazi 100 g, odnosno 100 ml, deklaracija mora da sadrži: naziv proizvoda, naziv i sedište proizvođača ili naziv organizacije koja proizvod pakuje, neto-količinu, datum proizvodnje i rok upotrebe ili podatak "upotrebljiv do".

Član 7

Proizvodi se moraju u proizvodnji i prometu skladištiti, transportovati i čuvati na način kojim se obezbeđuje očuvanje kvaliteta do momenta otvaranja.

II POSEBNE ODREDBE

Član 8

Proizvodima, u smislu ovog pravilnika, smatraju se sledeće grupe proizvoda:

1) (prestala da važi);

2) (prestala da važi);

3) (prestala da važi);

4) jestive životinjske masti;

5) (prestala da važi).

Čl. 9-35

(Prestali da važe)

4. Jestive životinjske masti

Član 36

Pod jestivim životinjskim mastima, u smislu ovog pravilnika, podrazumevaju se proizvodi dobijeni topljenjem masnog tkiva, sala i oporaka svinja i goveda.

Prema vrsti životinje od koje potiče masno tkivo, jestiva životinjska mast se proizvodi i stavlja u promet kao svinjska mast i goveđi loj.

Član 37

Svinjska mast se proizvodi i stavlja u promet kao domaća svinjska mast i svinjska mast.

Član 38

Goveđi loj je proizvod dobijen topljenjem masnog tkiva goveda.

Član 39

U proizvodnji masti iz člana 37 ovog pravilnika i goveđeg loja mogu se upotrebljavati aditivi dati u tabeli 8.

Tabela 8
Aditiv	Maksimalno dozvoljena količina
1	2
Galati (oktil, propil i dodecil)	100 mg/kg sam ili u kombinaciji
Butihidroksitoluol (BHT)	200 mg/kg sam ili u kombinaciji
Butilhidroksianisol (BHA)	200 mg/kg sam ili u kombinaciji
Sve kombinacije galata sa BHA i/ili BHT	200 mg/kg ali pojedinačne količine ne smeju da budu veće od 100 mg/kg
Limunska kiselina i njene soli	prema zahtevima tehnološkog postupka

Član 40

Domaća svinjska mast je proizvod dobijen suvim postupkom topljenja masnih tkiva, sala i oporaka svinja.

Domaća svinjska mast koja se stavlja u promet mora ispunjavati sledeće uslove kvaliteta:

1) da je bele boje ili bele boje sa slabom žućkastom ili sivkastom nijansom;

2) da ima miris i ukus na sveže čvarke, s tim da ne sme imati nikakav strani miris;

3) da je na temperaturi od 70oC potpuno prozračna, uz pojavu slabo zlatnožute nijanse;

4) da je mazive konzistencije pri temperaturi 15oC do 20oC;

5) da je glatke ili zrnaste strukture;

6) da talog od čvaraka ne iznosi više od 0,2% (m/m);

7) da ne sadrži više od 0,3% (m/m) vode i da kiselinski broj iznosi najviše 1,3 mg KOH/g masti;

8) da peroksidni broj iznosi najviše 5 mmol/kg masti.

Član 41

Svinjska mast je proizvod dobijen vlažnim postupkom topljenja masnih tkiva, sala i oporaka svinje.

Svinjska mast koja se stavlja u promet mora ispunjavati sledeće uslove kvaliteta:

1) da je bele boje, da ima miris i ukus na kuvano svinjsko meso;

2) da nema nikakav strani ili nespecifični ukus i miris;

3) da je potpuno prozračna na temperaturi od 70oC;

4) da je plastična i glatka na temperaturi od 10oC;

5) da ne sadrži preko 0,3% (m/m) vode i da kiselinski broj nije veći od 1,3 mg KOH/g masti;

6) da peroksidni broj iznosi najviše 5 mmol/kg masti.

Član 42

Užegla ili na drugi način pokvarena jestiva životinjska mast ne sme se rafinisati.

Član 43

Goveđi loj koji se stavlja u promet mora ispunjavati sledeće uslove kvaliteta:

1) da je svež i čist;

2) da je bele, beložućkaste ili žućkaste boje;

3) da je svojstvenog mirisa i ukusa;

4) da ne sadrži više od 0,3% (m/m) vode i da kiselinski broj nije veći od 2,5 mg KOH/g loja;

5) da peroksidni broj iznosi najviše 8 mmol/kg loja.

Član 44

Pored uslova propisanih u članu 40 stav 2, članu 41 stav 2 i članu 43 ovog pravilnika, jestive životinjske masti koje se stavljaju u promet moraju da ispunjavaju i uslove neophodne za identifikaciju date u tabeli 9.

Tabela 9
Karakteristike za identifikaciju	Domaća svinjska mast i svinjska mast	Goveđi loj
1	2	3
Relativna gustina (40oC/20oC)	0,896 do 0,904	0,893 do 0,904
Indeks refrakcije (nD 40oC)	1,448 do 1,460	1,448 do 1,460
Titar (oC)	32 do 45	40 do 49
Saponifikacioni broj (mg KOH/g masti)	192 do 203	190 do 202
Jodni broj (Vijs)	45 do 70	32 do 50
Neosapunjive materije (g/kg)	do 10	do 12

Čl. 45-55

(Prestali da važe)

III ZAVRŠNE ODREDBE

Član 56

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaju da važe odredbe Pravilnika o kvalitetu jestivih ulja i masti biljnog porekla, margarina, majoneza i njima srodnih proizvoda ("Službeni list SFRJ", br. 27/85) koje se odnose na jestiva ulja i masti biljnog porekla, margarin i srodne proizvode i odredbe Pravilnika o kvalitetu proizvoda od mesa ("Službeni list SFRJ", br. 29/74) koje se odnose na masti životinjskog porekla i goveđi loj.

Član 57

Ovaj pravilnik stupa na snagu po isteku tri meseca od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".

 

Samostalni član Pravilnika o izmeni
Pravilnika o kvalitetu i drugim zahtevima za jestivo biljno ulje i masti, margarin i druge masne namaze, majonez i srodne proizvode

("Sl. list SRJ", br. 20/2000)

Član 2

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".