PRAVILNIKO KVALITETU I DRUGIM ZAHTEVIMA ZA JESTIVO BILJNO ULJE I MASTI, MARGARIN I DRUGE MASNE NAMAZE, MAJONEZ I SRODNE PROIZVODE("Sl. list SRJ", br. 54/99 i 20/2000 i "Sl. list SCG", br. 56/2003 - dr. pravilnik i 4/2004 - dr. pravilnik) |
I OSNOVNE ODREDBE
Ovim pravilnikom propisuju se kvalitet i drugi zahtevi koji za jestiva biljna ulja, jestive biljne masti, margarin i druge masne namaze, majonez i srodne proizvode (u daljem tekstu: proizvodi) moraju biti ispunjeni u proizvodnji i prometu.
Ovaj pravilnik ne odnosi se na jestivo maslinovo ulje i jestive životinjske masti.
Za proizvode za koje ovim pravilnikom nisu propisani kvalitet i drugi zahtevi, kao i za proizvode za koje je ovim pravilnikom izričito propisano, proizvođač je dužan da pre početka proizvodnje donese proizvođačku specifikaciju.
Proizvođačka specifikacija mora da sadrži kratak opis tehnološkog postupka proizvodnje, kao i izveštaj o izvršenom ispitivanju pokazatelja kvaliteta proizvoda (zdravstvena ispravnost, organoleptičke, fizičke i hemijske karakteristike).
O donetim proizvođačkim specifikacijama proizvođač vodi evidenciju, koja mora da sadrži sledeće podatke:
1) evidencijski broj specifikacije;
2) datum donošenja proizvođačke specifikacije;
3) naziv i sedište proizvođača;
4) naziv proizvoda i njegovo trgovačko ime, ako ga proizvod ima;
5) datum početka proizvodnje prema proizvođačkoj specifikaciji;
6) datum o izvršenom ispitivanju pokazatelja kvaliteta proizvoda;
7) grupu kojoj proizvod pripada prema odredbama ovog pravilnika;
8) učešće osnovnih sastojaka u odnosu na neto količinu proizvoda;
9) funkcionalnu grupu upotrebljenih aditiva i njihov naziv ili brojčana oznaka aditiva, primer: antioksidans (alfa-tokoferol) ili antioksidans (E 307);
10) vrstu i količinu sastojaka dodatih radi povećanja biološke vrednosti proizvoda;
11) rok upotrebe;
12) uslove skladištenja.
Proizvodi se stavljaju u promet samo u originalnom pakovanju, u ambalaži od materijala koji obezbeđuje očuvanje kvaliteta proizvoda do momenta otvaranja u roku upotrebe, osim ako to ovim pravilnikom nije drugačije propisano.
Svi proizvodi koji se stavljaju u promet, moraju na omotu, posudi ili nalepnici za pojedinačno pakovanje imati deklaraciju koja sadrži sledeće podatke:
1) naziv proizvoda i njegovo trgovačko ime, ako ga proizvod ima;
2) naziv i sedište proizvođača;
3) datum proizvodnje i rok upotrebe ili samo podatak "upotrebljiv do";
4) neto količina (masa ili zapremina) proizvoda;
5) osnovne sirovine proizvoda prema opadajućem redosledu količina, ako to ovim pravilnikom nije drugačije propisano;
6) sadržaj kuhinjske soli, ako je proizvod sadrži;
7) funkcionalnu grupu upotrebljenih aditiva i njihov naziv ili brojčana oznaka aditiva, primer: antioksidans (alfa-tokoferol) ili antioksidans (E 307);
8) vrstu i količinu sastojaka dodatih radi povećanja biološke vrednosti proizvoda;
9) uslove skladištenja;
10) druge podatke od interesa za potrošače.
Ako neto količina proizvoda koji se stavlja u promet u originalnom pakovanju ne prelazi 100 g, odnosno 100 ml, deklaracija mora da sadrži samo: naziv proizvoda, naziv i sedište proizvođača ili naziv preduzeća koje proizvod pakuje, neto količinu, datum proizvodnje i rok upotrebe ili podatak "upotrebljiv do".
Ako proizvode ne pakuje proizvođač, deklaracija mora, osim podataka iz člana 4 ovog pravilnika, da sadrži i naziv i sedište preduzeća koje proizvod pakuje.
Deklaracija za proizvod koji je uvezen, pored podataka iz člana 4 ovog pravilnika, mora da sadrži i naziv zemlje porekla.
Deklaracija mora biti lako uočljiva, jasna, čitka i neizbrisiva. Slova kojima je štampan naziv proizvoda i firme, odnosno naziv proizvođača moraju biti veća od slova kojima je odštampan tekst deklaracije.
Ako je sadržaj pojedinačnog pakovanja proizvoda (neto količina) deklarisan u jedinicama mase, dozvoljena odstupanja od nazivne mase za pojedinačna pakovanja data su u tabeli 1.
Tabela 1
DOZVOLJENA ODSTUPANJA OD NAZIVNE MASE ZA
POJEDINAČNA PAKOVANJA PROIZVODA
Redni broj |
Deklarisana nazivna masa |
Granica dozvoljene greške |
1 |
do 12,5 g |
±8% deklarisane nazivne mase |
2 |
preko 12,5 g do 50 g |
±1000 mg |
3 |
preko 50 g do 2 kg |
±2% deklarisane nazivne mase |
4 |
preko 2 kg do 5 kg |
±40 g |
5 |
preko 5 kg do 50 kg |
±0,8% deklarisane nazivne mase |
6 |
preko 50 kg do 100 kg |
±400 g |
7 |
preko 100 kg |
±0,4% deklarisane nazivne mase |
Srednja vrednost stvarne greške za uzorak od 10 pojedinačnih pakovanja mora biti manja ili jednaka 40% od granice dozvoljene greške za datu nazivnu masu navedenu u tabeli 1.
Ako je sadržaj pojedinačnog pakovanja proizvoda (neto količina) deklarisan u jedinicama zapremine, dozvoljena odstupanja od nazivne zapremine, pri temperaturi od 20 1 o C za pojedinačna pakovanja data su u tabeli 2.
Tabela 2
DOZVOLJENA ODSTUPANJA OD NAZIVNE ZAPREMINE ZA POJEDINAČNA PAKOVANJA PROIZVODA
Redni broj |
Deklarisana nazivna masa |
Granica dozvoljene greške |
1 |
od 0,02 l do 0,1 l |
±4 ml |
2 |
preko 0,1 l do 0,2 l |
±4% deklarisane nazivne zapremine |
3 |
preko 0,2 l do 0,4 l |
±8 ml |
4 |
preko 0,4 l do 1,0 l |
±2% deklarisane nazivne zapremine |
5 |
preko 1,0 l do 2,0 l |
±20 ml |
6 |
preko 2,0 l |
±1% deklarisane nazivne zapremine |
Srednja vrednost stvarne greške za uzorak od 10 pojedinačnih pakovanja mora biti manja ili jednaka 40% od granice dozvoljene greške za datu nazivnu zapreminu navedenu u tabeli 2.
Proizvodi se moraju skladištiti, transportovati i čuvati na način kojim se obezbeđuje očuvanje njihovog kvaliteta do momenta otvaranja u roku upotrebe, na način propisan ovim pravilnikom.
II POSEBNE ODREDBE
Proizvodima, u smislu ovog pravilnika, smatraju se sledeće grupe proizvoda:
1) jestiva biljna ulja sa naznakom sirovine;
2) jestiva ulja i masti bez naznake sirovine i njima srodni proizvodi;
3) masni namazi i složeni masni namazi;
4) majonez i proizvodi srodni majonezu.
1. Jestiva biljna ulja sa naznakom sirovine
Pod jestivim biljnim uljima sa naznakom sirovine, u smislu ovog pravilnika, podrazumevaju se prehrambeni proizvodi dobijeni iz plodova (semena) uljarica ili delova biljaka koji sadrže ulje dobijeno po utvrđenom tehnološkom postupku i to: presovanjem, odnosno ekstrakcijom sa rastvaračem i rafinacijom.
Jestiva biljna ulja su trigliceridi masnih kiselina, koji u manjim količinama mogu da sadrže i druge supstance koji su prirodni sastojci ulja.
Jestiva biljna ulja sa naznakom sirovine, mogu se stavljati u promet kao:
1) hladno presovano nerafinisano jestivo biljno ulje;
2) devičansko jestivo biljno ulje;
3) jestivo rafinisano biljno ulje.
Jestiva biljna ulja sa naznakom sirovine proizvode se isključivo od jedne vrste sirovine.
Hladno presovano nerafinisano jestivo biljno ulje se proizvodi iz sirovina naznačenih u članu 17 ovog pravilnika, bez zagrevanja, presovanjem, uz prethodno čišćenje (odstranjivanje nečistoća), ljuštenje i usitnjavanje mehaničkim putem (kod određenih sirovina).
Hladno presovano nerafinisano jestivo biljno ulje može se prečišćavati isključivo pranjem sa vodom, taloženjem, filtracijom i centrifugiranjem.
Devičansko jestivo biljno ulje se proizvodi iz sirovina naznačenih u članu 17 ovog pravilnika, presovanjem uz prethodno čišćenje (odstranjivanje nečistoća), ljuštenje i usitnjavanje mehaničkim putem (kod određenih sirovina). Pri izdvajanju ulja dozvoljeno je zagrevanje materijala za presovanje (kondicioniranje).
Devičansko jestivo biljno ulje može se prečišćavati isključivo pranjem sa vodom, taloženjem, filtracijom i centrifugiranjem.
Jestivo rafinisano biljno ulje se proizvodi iz sirovina naznačenih u članu 17 ovog pravilnika, čišćenjem (odstranjivanje nečistoća), ljuštenjem i usitnjavanjem mehaničkim putem (kod određenih sirovina), presovanjem odnosno ekstrakcijom sa organskim rastvaračem i rafinacijom.
U proizvodnji jestivih biljnih ulja mogu se koristiti sledeće sirovine:
1) zrno suncokreta ( Helianthus annus L. ) za proizvodnju suncokretovog ulja;
2) seme repice ( Brassicca napus L., Brassicca campestris L., Brassicca juncea L .) sa niskim sadržajem eruka kiseline za proizvodnju repičinog ulja;
3) seme soje ( Gliycine max Merrill ) za proizvodnju sojinog ulja;
4) klica zrna kukuruza ( Zea mays L .) za proizvodnju ulja kukuruzne klice;
5) plod arašida ( Arachis hypogaea L .) za proizvodnju arašidovog ulja;
6) koštice različitih vrsta babasu oraha ( Orbignya oleifera B., Orbignya huebneri B., Orbignya martiana B.R .) za proizvodnju ulja babasu oraha;
7) kopra kokosovog oraha ( Cocos nucifera L .) za proizvodnju kokosovog ulja;
8) seme različitih vrsta pamuka ( Gossypium spp. ) za proizvodnju jestivog pamukovog ulja;
9) koštice grožđa ( Vitis vinifera L. ) za proizvodnju ulja koštice grožđa;
10) seme bele slačice ( Sinapis alba L. ili Brassicca hirta Moench ), odnosno seme smeđe slačice ( Brassicca juncea L. Czern. i Coss .), odnosno seme crne slačice ( Brassicca nigra L. Koch ) za prozvodnju ulja slačice;
11) perikarp ploda uljane palme ( Elaes guineensis Jacq .) za proizvodnju palminog ulja, oleina - tečne frakcije palminog ulja i stearina - čvrste frakcije palminog ulja;
12) koštica uljane palme ( Elaeis guineensis Jacq .) za proizvodnju ulja palmine koštice;
13) zrno šafranike ( Carthamus tinctorius L .) za proizvodnju ulja šafranike;
14) seme susama (Sesamum indicum L.) za proizvodnju susamovog ulja;
15) seme tikve ( Cucurbita pepo L .) za proizvodnju ulja semena tikve;
16) drugi plodovi i delovi biljaka koji sadrže ulje i nisu toksični za ljudsku upotrebu.
U proizvodnju hladno presovanih nerafinisanih i devičanskih jestivih biljnih ulja sa naznakom sirovine nije dozvoljeno korišćenje aditiva.
U proizvodnji jestivih rafinisanih biljnih ulja sa naznakom sirovine mogu se upotrebiti aditivi navedeni u tabeli 3.
Tabela 3
ADITIVI KOJI SE MOGU KORISTITI U PROIZVODNJI JESTIVIH RAFINISANIH BILJNIH ULJA
R. br. |
Aditivi |
E broj |
Maksimalno dozvoljena količina |
|
Antioksidansi |
|
|
1 |
askorbil palmitat |
E 304 |
500 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
2 |
askorbil stearat |
E 305 |
|
3 |
alfa-tokoferol |
E 307 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
4 |
koncentrati mešavine tokoferola |
E 306 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
5 |
sintetički gama tokoferol |
E 308 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
6 |
sintetički delta tokoferol |
E 309 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
7 |
propil galat |
E 310 |
100 mg/kg |
8 |
oktil galat |
E 311 |
100 mg/kg |
9 |
dodecil galat |
E 312 |
100 mg/kg |
10 |
tercijalni butilhidrokinon (TBHQ) |
E 319 |
120 mg/kg |
11 |
butilhidroksianisol (BHA) |
E 320 |
175 mg/kg - pojedinačno ili u kombinaciji |
12 |
butilhidroksitoluol (BHT) |
E 321 |
75 mg/kg - pojedinačno ili u kombinaciji |
13 |
kombinacija galata, BHA i BHT i TBHQ |
|
200 mg/kg, ali pojedinačne količine ne smeju da budu veće od dozvoljenih |
14 |
dilauril tiodipropionat |
E 389 |
200 mg/kg |
|
Sinergisti antioksidansa |
|
|
1 |
limunska kiselina |
E 330 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
2 |
natrijum citrati |
E 331 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
3 |
isopropil citrati |
E 384 |
100 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
4 |
monoglicerid citrat |
|
|
|
Sredstvo za sprečavanje penušanja |
|
dozvoljena samo u proizvodnji ulja za prženje |
|
polidimetilsiloksan |
E 900a |
10 mg/kg |
|
Arome |
|
|
|
prirodne arome i njihovi identični sintetski ekvivalenti |
|
prema zahtevima tehnološkog postupka |
Jestiva biljna ulja moraju se čuvati i skladištiti u tamnoj, suvoj i prozračnoj prostoriji gde temperatura ne prelazi 22 o C, osim ako na deklaraciji proizvoda nije drugačije naznačeno.
Jestiva biljna ulja mogu se stavljati u promet i u rinfuzi, odnosno u cisternama, ako su namenjeni kao sirovina za dalju preradu.
Jestiva biljna ulja sa naznakom sirovine koja se stavljaju u promet moraju da ispunjavaju zahteve date u tabelama 4, 5, 6 i 7, a koje se odnose na:
- sastav masnih kiselina jestivih biljnih ulja, određen gasnom hromatografijom, % mase na masu (u daljem tekstu: m/m);
- fizičke i hemijske karakteristike jestivih biljnih ulja;
- sadržaj tokoferola i tokotrienola jestivih biljnih ulja, mg/kg ulja;
- udeo desmetilsterina u ukupnom sterolu, u procentima.
Tabela 4
SASTAV MASNIH KISELINA JESTIVIH BILJNIH ULJA, ODREĐEN GASNOM HROMATOGRAFIJOM, % (m/m)
Masna kiselina |
Suncokre- tovo ulje |
Repičino ulje |
Sojino ulje |
Ulje kukuruzne klice |
Arašidovo ulje |
Ulje babasu oraha |
Kokosovo ulje |
Pamukovo ulje |
C6:0 |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND-0.6 |
ND |
C8:0 |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND |
2.6-7.3 |
4.6-9.4 |
ND |
C10:0 |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND |
1.2-7.6 |
5.5-7.8 |
ND |
C12:0 |
ND-0.1 |
ND |
ND-0.1 |
ND-0.3 |
ND-0.1 |
40.0-55.0 |
45.1-50.3 |
ND-0.2 |
C14:0 |
ND-0.2 |
ND-0.2 |
ND-0.2 |
ND-0.3 |
ND-0.1 |
11.0-27.0 |
16.8-20.6 |
0.6-1.0 |
C16:0 |
5.6-7.6 |
3.3-6.0 |
8.0-13.3 |
8.6-16.5 |
8.3-14.0 |
5.2-11.0 |
7.7-10.2 |
21.4-26.4 |
C16:1 |
ND-0.3 |
0.1-0.6 |
ND-0.2 |
ND-0.4 |
ND-0.2 |
ND |
ND |
ND-1.2 |
C17:0 |
ND |
ND-0.3 |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND |
C17:1 |
ND |
ND-0.3 |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND |
C18:0 |
2.7-6.5 |
1.1-2.5 |
2.4-5.4 |
ND-3.3 |
1.9-4.4 |
1.8-7.4 |
2.3-3.5 |
2.1-3.3 |
C18:1 |
14.0-39.4 |
52.0-66.9 |
17.7-26.1 |
20.0-42.2 |
36.4-67.1 |
9.0-20.0 |
5.4-8.1 |
14.7-21.7 |
C18:2 |
48.3-74.0 |
16.1-24.8 |
49.8-57.1 |
39.4-65.5 |
14.0-43.0 |
1.4-6.6 |
1.0-2.1 |
46.7-58.2 |
C18:3 |
ND-0.2 |
6.4-14.1 |
5.5-9.5 |
0.5-1.5 |
ND-0.1 |
ND |
ND-0.2 |
ND-0.4 |
C20:0 |
0.2-0.4 |
0.2-0.8 |
0.1-0.6 |
0.3-0.7 |
1.1-1.7 |
ND |
ND-0.2 |
0.2-0.5 |
C20:1 |
ND-0.2 |
0.1-3.4 |
ND-0.3 |
0.2-0.4 |
0.7-1.7 |
ND |
ND-0.2 |
ND-0.1 |
C20:2 |
ND |
ND-0.1 |
ND-0.1 |
ND-0.1 |
ND |
ND |
ND |
ND-0.1 |
C22:0 |
0.5-1.3 |
ND-0.5 |
0.3-0.7 |
ND-0.5 |
2.1-4.4 |
ND |
ND |
ND-0.6 |
C22:1 |
ND-0.2 |
ND-2.0 |
ND-0.3 |
ND-0.1 |
ND-0.3 |
ND |
ND |
ND-0.3 |
C22:2 |
ND-0.3 |
ND-0.1 |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND |
ND-0.1 |
C24:0 |
0.2-0.3 |
ND-0.2 |
ND-0.4 |
ND-0.4 |
1.1-2.2 |
ND |
ND |
ND-0.1 |
C24:1 |
ND |
ND-0.4 |
ND |
ND |
ND-0.3 |
ND |
ND |
ND |
Masna kiselina |
Ulje koštica grožđa |
Ulje slačice |
Palmino ulje |
Palmolein |
Palmstearin |
Ulje palmina koštice |
Ulje šafranike |
Susamovo ulje |
Ulje semena tikve |
C6:0 |
ND |
- |
- |
ND |
ND |
ND-0.8 |
ND |
ND |
|
C8:0 |
ND |
- |
- |
ND |
ND |
2.4-6.2 |
ND |
ND |
|
C10:0 |
ND |
- |
- |
ND |
ND |
2.6-5.0 |
ND |
ND |
|
C12:0 |
ND-0.5 |
- |
ND-0.4 |
0.1-0.5 |
0.1-0.4 |
45.0-55.0 |
ND |
ND |
|
C14:0 |
ND-0.3 |
ND-1.0 |
0.5-2.0 |
0.9-1.4 |
1.1-1.8 |
14.0-18.0 |
ND-0.2 |
ND-0.1 |
<0.2 |
C16:0 |
5.5-11 |
0.5-4.5 |
40.1-47.5 |
38.2-42.9 |
48.4-73.8 |
6.5-10.0 |
5.3-8.0 |
7.9-10.2 |
6.2-15.9 |
C16:1 |
ND-1.2 |
ND-0.5 |
ND-0.6 |
0.1-0.3 |
ND-0.2 |
- |
ND-0.2 |
0.1-0.2 |
<0.2 |
C17:0 |
ND |
ND |
- |
ND |
ND |
- |
ND |
ND-0.2 |
|
C17:1 |
ND |
ND |
- |
ND |
ND |
- |
ND |
ND-0.1 |
|
C18:0 |
3.0-6.0 |
0.5-2.0 |
3.5-6.0 |
3.7-4.8 |
3.9-5.6 |
1.3-3.0 |
1.9-2.9 |
4.8-6.1 |
5.2-17.0 |
C18:1 |
12-28 |
8.0-23 |
36.0-44.0 |
39.8-43.9 |
15.6-36.0 |
12.0-19.0 |
8.4-21.3 |
35.9-42.3 |
20.4-55.0 |
C18:2 |
58-78 |
10-24 |
6.5-12.0 |
10.4-13.4 |
3.2-9.8 |
1.0-3.5 |
67.8-83.2 |
41.5-47.9 |
34.3-65.2 |
C18:3 |
ND-1.0 |
6.0-18 |
ND-0.5 |
0.1-0.6 |
0.1-0.6 |
- |
ND-0.1 |
0.3-0.4 |
<0.3 |
C20:0 |
ND-1.0 |
ND-1.5 |
ND-1.0 |
0.2-0.6 |
0.3-0.6 |
- |
0.2-0.4 |
0.3-0.6 |
<0.1 |
C20:1 |
ND |
5.0-13 |
- |
ND |
ND |
- |
0.1-0.3 |
ND-0.3 |
<0.3 |
C20:2 |
ND |
ND-1.0 |
- |
ND |
ND |
- |
ND |
ND |
|
C22:0 |
ND-0.3 |
0.2-2.5 |
- |
ND |
ND |
- |
0.2-0.8 |
ND-0.3 |
<0.6 |
C22:1 |
ND |
22-50 |
- |
ND |
ND |
- |
ND-1.8 |
ND |
|
C22:2 |
ND |
ND-1.0 |
- |
ND |
ND |
- |
ND |
ND |
|
C24:0 |
ND-0.1 |
ND-0.5 |
- |
ND |
ND |
- |
ND-0.2 |
ND-0.3 |
|
C24:1 |
ND |
0.5-2.5 |
- |
ND |
ND |
- |
ND-0.2 |
ND |
|
ND: Nedetektovan, prema određivanju Ł0,05%
Tabela 5
FIZIČKE I HEMIJSKE KARAKTERISTIKE JESTIVIH BILJNIH ULJA
|
Suncokretovo ulje |
Repičino ulje |
Sojino ulje |
Ulje kukuruzne klice |
Arašidovo ulje |
Ulje babasu oraha |
Kokosovo ulje |
Pamukovo ulje |
Relativna gus-tina (x°C/voda 20°C) |
0.918-0.923 x=20°C |
0.914-0.920 x=20°C |
0.919-0.925 x=20°C |
0.917-0.925 x=20°C |
0.914-0.917 x=20°C |
0.914-0.917 x=25°C |
0.908-0.921 x=40°C |
0.918-0.926 x=20°C |
Indeks refrakcije (ND 40°C) |
1.461-1.468 |
1.465-1.467 |
1.466-1.470 |
1.465-1.468 |
1.460-1.465 |
1.448-1.451 |
1.448-1.450 |
1.458-1.466 |
Saponifikacioni broj(mg KOH/g ulja) |
188-194 |
182-193 |
189-195 |
187-195 |
187-196 |
245-256 |
248-265 |
189-198 |
Jodni broj (WIJS )* |
118-141 |
110-126 |
124-139 |
107-135 |
86-107 |
10-18 |
6.3-10.6 |
100-115 |
Neosapunjive materije (g/kg) |
£ 15 |
£ 20 |
£ 15 |
£ 28 |
£ 10 |
£ 12 |
£ 15 |
£ 15 |
|
Ulje koštica grožđa |
Ulje slačice |
Palmino |
Palmolein |
Palmstearin |
Ulje palmine |
Ulje šafranike |
Susamovo ulje |
Relativna gustina (x°C/voda 20°C) |
0.923-0.926 x=20°C |
0.910-0.921 x=20°C |
0.891-0.899 x=50°C |
0.899-0.920 x=40°C |
0.881-0.891 x=60°C |
0.899-0.914 x=40°C |
0.922-0.927 x=20°C |
0.915-0.923 x=20°C |
Indeks refrakcije (ND 40°C) |
1.473-1.477 |
1.461-1.469 |
1.454-1.456 na 50°C |
1.458-1.460 |
1.447-1.452 na 60°C |
1.448-1.452 |
1.467-1.470 |
1.465-1.469 |
Saponifikacioni broj(mg KOH/g ulja) |
188-194 |
170-184 |
190-209 |
194-202 |
193-205 |
230-254 |
186-198 |
187-195 |
Jodni broj (WIJS )* |
130-138 |
92-125 |
50.0-55.0 |
³56 |
£48 |
14.1-21.0 |
136-148 |
104-120 |
Neosapunjive materije (g/kg) |
£20 |
£15 |
£12 |
£13 |
£9 |
£10 |
£15 |
£20 |
* Jodni broj je dobijen računskim putem na osnovu sastava masnih kiselina, osim za ulje slačice, repice, susama, palmolein i palmstearin.
Tabela 6
SADRŽAJ TOKOFEROLA I TOKOTRIENOLA JESTIVIH BILJNIH ULJA, MG/KG ULJA
|
Suncokretovo |
Repičino |
Sojino |
Ulje kukuruzne |
Arašidovo |
Ulje babasu |
Kokosovo |
Alfa-tokoferol |
403-935 |
100-386 |
9-352 |
23-573 |
49-373 |
ND |
ND-17 |
Beta-tokoferol |
ND - 45 |
ND-140 |
ND-36 |
ND-356 |
ND-41 |
ND |
ND-11 |
Gamma-tokoferol |
ND - 34 |
189-753 |
89-2307 |
268-2468 |
88-389 |
ND |
ND -14 |
Delta-tokoferol |
ND - 7.0 |
ND - 22 |
154-932 |
23-75 |
ND - 22 |
ND |
ND |
Alfa-tokotrienol |
ND |
ND |
ND-69 |
ND-239 |
ND |
25-46 |
ND - 44 |
Gamma-tokotrienol |
ND |
ND |
ND-103 |
ND-450 |
ND |
32-80 |
ND-1 |
Delta-tokotrienol |
ND |
ND |
ND |
ND-20 |
ND |
9-10 |
ND |
Ukupno |
447-1514 |
438-2680 |
601-3363 |
331-3716 |
176-1291 |
67-128 |
ND-44 |
Napomena: ulje kukuruzne klice sadrži još ND-52mg/kg beta-tokotrienola.
|
Pamukovo ulje |
Ulje koštica grožđa* |
Palmino ulje |
Ulje palmine koštice |
Ulje šafranike |
Susamovo ulje |
Alfa-tokoferol |
136-674 |
16-38 |
4-193 |
ND-44 |
234-660 |
ND-3.3 |
Beta-tokoferol |
ND-29 |
ND-89 |
ND-234 |
ND-248 |
ND-17 |
ND |
Gamma-tokoferol |
128-746 |
ND-73 |
ND-526 |
ND-257 |
ND-12 |
521-983 |
Delta-tokoferol |
ND-21 |
ND-4 |
ND-123 |
ND |
ND |
4-21 |
Alfa-tokotrienol |
ND |
18-107 |
4-336 |
ND |
ND |
ND |
Gamma-tokotrienol |
ND |
115-205 |
14-710 |
ND-60 |
ND-12 |
ND-20 |
Delta-tokotrienol |
ND |
ND-3.2 |
ND-377 |
ND |
ND |
ND |
Ukupno |
389-1185 |
240-405 |
150-1500 |
ND-257 |
246-664 |
331-1003 |
*Privremeni podatak
ND: Nedetektovan, prema određivanju £ 0,05%
Tabela 7
UDEO DESMETILSTERINA U UKUPNOM STEROLU, U PROCENTIMA
|
Suncokretovo |
Repičino |
Sojino ulje |
Ulje kuku-ruzne klice |
Arašidovo |
Ulje babasu |
Kokosovo |
Holesterol |
£ 7 |
0.5-1.3 |
0.6-1.4 |
0.2-0.6 |
ND-3.8 |
1.2-1.7 |
0.6-3.0 |
Brasikasterol |
ND - 0.2 |
5.0-13.0 |
ND-0.3 |
ND-0.2 |
ND-0.2 |
ND-0.3 |
ND-0.9 |
Kampesterol |
7.4-12.9 |
24.7-38.6 |
15.8-24.2 |
18.6-24.1 |
12.0-19.8 |
17.7-18.7 |
7.5-11.2 |
Stigmasterol |
8.0-11.5 |
ND -0.7 |
14.9-19.1 |
4.3-7.7 |
5.4-13.2 |
8.7-9.2 |
11.4-15.6 |
Beta-sitosterol |
56.2-65.0 |
45.1-57.9 |
51.7-57.6 |
54.8-66.6 |
47.4-64.7 |
48.2-53.9 |
32.6-50.7 |
Delta-5-avenasterol |
ND-6.9 |
3.1-6.6 |
1.9-3.7 |
4.2-8.2 |
8.3-18.8 |
16.9-20.4 |
20.0-40.7 |
Delta-7-avenasterol |
7.0-24.0 |
ND-1.3 |
1.4-5.2 |
1.0-4.2 |
ND-5.1 |
ND |
ND-3.0 |
Delta-7-avenasterol |
3.1-6.5 |
ND-0.8 |
1.0-4.6 |
0.7-2.7 |
ND - 5.5 |
0.4-1.0 |
ND -3.0 |
Ostalo |
ND -5.3 |
ND - 4.2 |
ND - 1.8 |
ND - 2.4 |
ND - 1.4 |
ND |
ND-3.6 |
Ukupni steroli mg/kg ulja |
2437-4545 |
4824-11276 |
1837-4089 |
7950-22150 |
901-2854 |
570-766 |
470-1139 |
|
Pamukovo ulje |
Ulje koštica grožđa* |
Palmino ulje |
Ulje palmine koštice |
Ulje šafranike |
Susamovo ulje |
Holesterol |
0.7-2.3 |
0.4 |
2.6-6.7 |
0.6-3.7 |
ND-0.5 |
0.1-0.2 |
Brasikasterol |
0.1-0.9 |
0.2 |
ND |
ND-0.8 |
ND |
0.1-0.2 |
Kampasterol |
6.4-14.5 |
10.2 |
18.7-27.5 |
8.4-12.7 |
9.2-13.0 |
10.1-20.0 |
Stigmasterol |
2.1-6.8 |
10.9 |
8.5-13.9 |
12.0-16.6 |
6.5-9.6 |
3.4-6.4 |
Beta-sitosterol |
76.0-87.1 |
67.4 |
50.2-62.1 |
62.6-73.1 |
40.2-49.8 |
57.7-61.9 |
Delta-5-avenasterol |
1.8-7.3 |
3.0 |
ND - 2.8 |
1.4-9.0 |
2.1-4.0 |
6.2-7.8 |
Delta-7-stigmasterol |
ND-1.4 |
1.2 |
0.2-2.4 |
ND - 2.1 |
15.7-22.4 |
1.8-7.6 |
Delta-7-avenasterol |
0.8-3.3 |
0.7 |
ND-5.1 |
ND-1.4 |
2.9-5.3 |
1.2-5.6 |
Ostalo |
ND - 1.5 |
5.1 |
ND |
ND-2.7 |
0.5-2.8 |
0.7-9.2 |
Ukupni steroli mg/kg ulja |
2690-6425 |
5826 |
376-617 |
792-1406 |
2095-2647 |
4501-18957 |
*Privremeni podatak
ND: Nedetektovan, prema određivanju £ 0,05%
Jestiva biljna ulja sa naznakom sirovine, moraju biti prijatnog ukusa i mirisa svojstvenog sirovini ili neutralni bez stranog mirisa i da nisu užegla.
Pojedine grupe jestivih biljnih ulja sa naznakom sirovine moraju da ispunjavaju zahteve date u tabeli 8.
Tabela 8
ZAHTEVI ZA POJEDINE GRUPE JESTIVIH BILJNIH ULJA SA NAZNAKOM SIROVINE
Pokazatelj zahteva |
Grupa proizvoda |
||
Redni broj |
Hladno presovano nerafinisano i devičansko jestivo ulje |
Rafinisano jestivo |
|
1 |
sadržaj vode i drugih isparljivih materija %(mm/mm) |
najviše 0.20 |
najviše 0.20 |
2 |
sadržaj nerastvorljivih nečistoća %(m/m) |
najviše 0.05 |
- |
3 |
sadržaj sapuna %(m/m) |
- |
najviše 0.005 |
4 |
sadržaj gvožđa (Fe) mg/kg |
najviše 5.0 |
najviše 1.5 |
5 |
sadržaj bakra (Cu) mg/kg |
najviše 0.4 |
najviše 0.1 |
6 |
kiselinski broj mgKOH/g |
najviše 4.0 |
najviše 0.6 |
7 |
kiselinski broj za devičansko |
|
|
8 |
palmino ulje mgKOH/g |
najviše 10 |
|
9 |
peroksidni broj mmol/kg |
najviše 5.0 |
najviše 2.5 |
10 |
sadržaj eruka kiselina (samo za repičino ulje) %(m/m) |
najviše 2.0 |
najviše 2.0 |
11 |
ostatak rastvarača |
ni u tragovima |
ni u tragovima |
12 |
tačka topljenja tečne frakcije palminog ulja (palmolein) |
|
£ 24°C |
13 |
tačka topljenja čvrste frakcije palminog ulja (palmstearin) |
|
£ 44°C |
Pri označavanju jestivih biljnih ulja sa naznakom sirovine treba navesti vrstu sirovine iz koje je ulje proizvedeno utvrđenu u članu 17 ovog pravilnika, kao i grupu kojoj proizvod pripada iz člana 13 ovog pravilnika.
2. Jestiva ulja i masti bez naznake sirovine i njima srodni proizvodi
Jestiva ulja i masti bez naznake sirovine i njima srodni proizvodi, u smislu ovog pravilnika, su prehrambeni proizvodi dobijeni od jestivih ulja i masti biljnog, odnosno životinjskog porekla postupkom hidrogenacije, frakcionisanjem, interesterifikacijom ili kombinacijom ovih postupaka uz mogućnost njihovog naknadnog mešanja.
Jestiva ulja i masti bez naznake sirovine i njima srodni proizvodi stavljaju se u promet kao:
1) jestivo nerafinisano biljno ulje;
2) jestivo rafinisano biljno ulje;
3) mešano jestivo biljno ulje;
4) jestiva rafinisana biljna mast;
5) mešana jestiva rafinisana mast;
6) biljni mrs.
Pre proizvodnje jestivog nerafinisanog biljnog ulja, jestivog rafinisanog biljnog ulja, mešanog jestivog biljnog ulja i mešane jestive rafinisane masti, proizvođač je dužan da donese proizvođačku specifikaciju.
Proizvođačka specifikacija, osim podataka iz člana 2 ovog pravilnika, mora da sadrži i podatke o sadržaju zasićenih, mononezasićenih i polinezasićenih masnih kiselina u proizvodu.
Na pakovanju ili nalepnici proizvoda iz člana 26 ovog pravilnika ne sme biti istaknuta slika ili crtež uljarica čija ulja ulaze u njegov sastav.
Jestivo nerafinisano biljno ulje dobija se mešanjem hladno presovanih nerafinisanih jestivih biljnih ulja, odnosno devičanskih jestivih biljnih ulja.
Jestivo rafinisano biljno ulje dobija se mešanjem jestivih rafinisanih biljnih ulja.
Mešano jestivo biljno ulje dobija se mešanjem hladno presovanih nerafinisanih jestivih biljnih ulja, devičanskih jestivih biljnih ulja i rafinisanih jestivih biljnih ulja.
Jestiva rafinisana biljna mast je proizvod koji se dobija od jestivih ulja, odnosno masti biljnog, porekla postupkom hidrogenacije, frakcionisanjem, interesterifikacijom ili kombinacijom ovih postupaka uz mogućnost njihovog naknadnog mešanja.
Mešana jestiva rafinisana mast je proizvod dobijen od jestivih ulja, odnosno masti biljnog odnosno životinjskog porekla postupkom hidrogenacije, frakcionisanjem, interesterifikacijom ili kombinacijom ovih postupaka uz mogućnost njihovog naknadnog mešanja.
Biljni mrs je proizvod dobijen od jestivih biljnih ulja i masti uz dodatak aditiva, postupkom mešanja i kristalizacije. Biljni mrs mora da sadrži najmanje 95% (m/m) masnoće.
Srodni proizvodi jestivih ulja i masti bez naznake sirovine su namenske masti dobijene od jestivih ulja i masti uz dodatak aditiva, a sadrže najmanje 95% (m/m) masnoće.
Pre proizvodnje namenskih masti proizvođač je dužan da donese proizvođačku specifikaciju.
U proizvodnji jestivih ulja i masti bez naznake sirovine i njima srodnih proizvoda mogu se upotrebljavati aditivi dati u tabeli 9.
Tabela 9
ADITIVI KOJI SE MOGU KORISTITI U PROIZVODNJI JESTIVIH ULJA I MASTI BEZ NAZNAKE SIROVINE I NJIMA SRODNIH PROIZVODA
R. br. |
Aditivi |
E broj |
Maksimalno dozvoljena količina |
|
Antioksidansi |
|
|
1 |
askorbil palmitat |
E 304 |
500 mg/kg |
2 |
askorbil stearat |
E 305 |
|
3 |
alfa-tokoferol |
E 307 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
4 |
koncentrati mešavina tokoferola |
E 306 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
5 |
sintetički gama tokoferol |
E 308 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
6 |
sintetički delta tokoferol |
E 309 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
7 |
propil galat |
E 310 |
100 mg/kg |
8 |
oktil galat |
E 311 |
100 mg/kg |
9 |
dodecil galat |
E 312 |
100 mg/kg |
10 |
tercijalni butil hidrokinon (TBHQ) |
E 319 |
120 mg/kg |
11 |
butil hidroksianisol (BHA) |
E 320 |
175 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
12 |
butil hidroksitoluol (BHT) |
E 321 |
75 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
13 |
kombinacija galata, BHA i BHT i TBHQ |
|
200 mg/kg, ali pojedinačne količine |
14 |
dilauril tiodipropionat |
E 389 |
200 mg/kg |
|
Sinergisti antioksidansa |
|
|
1 |
limunska kiselina |
E 330 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
2 |
natrijum citrati |
E 331 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
3 |
isopropil citrati |
E 384 |
100 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
4 |
monoglicerid citrat |
|
|
|
Sredstvo za sprečavanje penušanja |
|
dozvoljeno samo u proizvodnji ulja za prženje |
|
polidimetilsiloksan |
E 900a |
10 mg/kg |
|
Emulgatori |
|
|
1 |
lecitini |
E 322 |
prema zahtevima tehnološkog postupka
|
2 |
polioksietilen (20) sorbitan- |
|
|
3 |
monolaurat |
E 432 |
|
4 |
monooleat |
E 433 |
|
5 |
monopalmitat |
E 434 |
|
6 |
monostearat |
E 435 |
|
7 |
tristearat |
E 436 |
|
8 |
mono-i digliceridi masnih kiselina |
E 471 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
9 |
glicerol estri sirćetne i masne kiseline |
E 472a |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
10 |
glicerol estri mlečne i masne kiseline |
E 472b |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
11 |
glicerol estri limunske i masne kiseline |
E 472c |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
12 |
estri vinske kiseline i |
|
|
13 |
mono- i digliceridi masnih kiselina |
E 472d |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
14 |
glicerol estri diacetilvinske i masne kiseline |
E 472e |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
15 |
smeša glicerol-estara sirćetne, vinske i masne kiseline |
E 472f |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
16 |
šećerni estri masnih kiselina |
E 473 |
10 g/kg |
17 |
saharogliceridi |
E 474 |
10 g/kg |
18 |
poliglicerol estri masnih kiselina |
E 475 |
5 g/kg |
19 |
poliglicerol poliricinoleat |
E 476 |
4 g/kg (samo za proizvode koji sadrže < 41% masti) |
20 |
propilen glikol estar masnih kiselina |
E 477 |
20 g/kg |
21 |
termički oksidovano sojino ulje |
E 479a |
4 g/kg |
22 |
mono- i digliceridi masnih kiselina termički |
E 479 b |
10 g/kg |
23 |
natrijum laktat |
E 481 |
10 g/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
24 |
natrijum stearoil laktilat |
|
|
25 |
natrijum oleil laktilat |
|
|
|
kalcijum laktilat |
E 482 |
|
26 |
kalcijum stearoil laktilat |
|
|
27 |
kalcijum oleil laktilat |
|
|
28 |
sorbitan monostearat |
E 491 |
|
29 |
sorbitan tristearat |
E 492 |
|
30 |
sorbitan monolaurat |
E 493 |
10 g/kg |
31 |
sorbitan monooleat |
E 494 |
|
32 |
sorbitan monopalmitat |
E 495 |
|
|
Arome |
|
|
|
prirodne arome i njihovi identični sintetski ekvivalenti |
|
prema zahtevima tehnološkog postupka |
|
Boje |
|
|
1 |
beta-karoten |
E 160a |
25 mg/kg |
2 |
kurkumin |
E 100 |
5 mg/kg |
3 |
annato ekstrakt |
E 160b |
10 mg/kg (računato kao ukupan biksin ili norbiksin) |
4 |
ekstrakt paprike kapsantin, kapsorubin |
E 160c |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
|
Ostali dodaci |
|
|
1 |
ugljen dioksid |
E 290 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
2 |
ortofosforna kiselina |
E 338 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
3 |
propilen glikol |
E 405 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
4 |
sorbitol i orbitol sirup |
E 420 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
5 |
manitol |
E 421 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
6 |
silikon dioksid amorfni |
E 551 |
500 mg/kg |
|
L-cistein i njegove hidrohloridnatrijumove i kalijumove soli |
|
|
7 |
argon |
E 938 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
8 |
azot |
E 941 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
9 |
azot oksid |
E 942 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
10 |
izomaltoza |
E 953 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
11 |
maltitol |
E 965 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
12 |
laktitol |
E 966 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
13 |
ksilitol |
E 967 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
Jestiva ulja i masti bez naznake sirovine i njima srodni proizvodi moraju biti prijatnog mirisa i ukusa svojstvenog sirovini ili neutralni bez stranog mirisa i da nisu užegla.
Pojedine grupe jestivih ulja i masti bez naznake sirovine moraju da ispunjavaju zahteve date u tabeli 10.
Tabela 10
ZAHTEVI ZA POJEDINE GRUPE JESTIVIH BILJNIH MASTI I BILJNIH ULJA BEZ NAZNAKE SIROVINE I NJIMA SRODNIH PROIZVODA
Pokazatelj zahteva |
Grupa proizvoda |
||||||
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Sadržaj vode i drugih isparljivih materija |
% (m/m) |
najviše 0,20 |
najviše 0,20 |
najviše 0,20 |
najviše 0,20 |
najviše 0,20 |
najviše 1,50 |
Sadržaj nerastvorljivih nečistoća |
% (m/m) |
najviše 0,05 |
|
najviše 0,04 |
|
|
|
Sadržaj sapuna |
% (m/m) |
|
najviše 0,0050 |
najviše 0,0040 |
najviše 0,0050 |
najviše 0,0050 |
najviše 0,0050 |
Sadržaj gvožđa (Fe ) |
mg/kg |
najviše 5,0 |
najviše 1,5 |
najviše 4,0 |
najviše 1,5 |
najviše 1,5 |
najviše 1,5 |
Sadržaj bakra (Cu ) |
mg/kg |
najviše 0,4 |
najviše 0,1 |
najviše 0,3 |
najviše 0,1 |
najviše 0,1 |
najviše 0,1 |
Kiselinski broj |
mgkoh/g |
najviše 4,0 |
najviše 0,6 |
najviše 2,0 |
najviše 0,6 |
najviše 0,6 |
najviše 1,0 |
Peroksidni broj |
mmol/kg |
najviše 5,0 |
najviše 2,5 |
najviše 3,0 |
najviše 2,5 |
najviše 2,5 |
najviše 2,5 |
Sadržaj kuhinjske soli |
% |
|
|
|
|
|
najviše 1,0 |
Ostatak rastvarača |
za sve grupe proizvoda: ni u tragovima |
||||||
1-Jestivo nerafinisano biljno ulje; 2-Jestivo rafinisano
biljno ulje; 3-Mešano jestivo biljno ulje; 4-Jestiva rafinisana biljna
mast; |
Jestiva ulja i masti bez naznake sirovine i njima srodni proizvodi moraju se čuvati i skladištiti u tamnoj, suvoj, i prozračnoj prostoriji gde temperatura ne prelazi 22 o C, osim ako na deklaraciji proizvoda nije drugačije naznačeno.
Jestiva ulja i masti bez naznake sirovine i njima srodni proizvodi mogu se stavljati u promet i u rinfuzu, odnosno u cisternama, ako su namenjeni kao sirovina za dalju preradu.
3. Masni namazi i složeni masni namazi
Masni namazi i složeni masni namazi, u smislu ovog pravilnika, su prehrambeni proizvodi u obliku tečne, polučvrste ili čvrste emulzije, koji sadrže najmanje 10% (m/m) a najviše 95% (m/m) masnoće a udeo mlečne masti u ukupnoj masnoći može da iznosi najviše 3%.
U grupu ovih proizvoda ne spadaju emulzije na bazi mleka, odnosno mlečnih proizvoda, majoneza i sirnih namaza.
Osnovne sirovine koje se koriste u proizvodnji ovih proizvoda su jestive biljne i životinjske masti, jestiva biljna ulja, voda i dodaci.
Zavisno od upotrebljenih sirovina i načina proizvodnje, masni namazi i složeni masni namazi se stavljaju u promet kao:
I Masni namazi:
1) margarin;
2) krem margarin;
3) polarin-polumasni margarin;
4) margarinski namazi.
II Složeni masni namazi:
1) punomasni namaz;
2) krem namaz;
3) polumasni namaz;
4) mešani masni namaz.
Masni namazi su tečne, polučvrste ili čvrste emulzije tipa vode u ulju proizvedene postupkom emulgovanja dve faze: vodene faze i masne faze.
Složeni masni namazi su tečne, polučvrste ili čvrste emulzije tipa vode u ulju i ulja u vodi.
Sadržaj masti u masnim namazima i složenim masnim namazima dat je u tabeli 11.
Tabela 11
SADRŽAJ MASTI U MASNIM NAMAZIMA I SLOŽENIM MASNIM NAMAZIMA
VRSTA PROIZVODA |
SADRŽAJ MASTI % |
||
Redni broj |
Masni namaz |
Složeni masni namaz |
|
1 |
Margarin |
Punomasni namaz |
Od 80% do 95% |
2 |
Krem margarin |
Krem namaz |
Od 59% do 61% |
3 |
Polarin-polumasni margarin |
Polumasni namaz |
Od 39% do 41% |
4 |
Margarinski namaz |
Mešani masni namaz |
Svi ostali proizvodi čiji sadržaj masti odstupa od gore navedenih a iznosi najmanje 10% |
Ako margarinski namaz ili mešani masni namaz sadrže manje od 39% masti, mogu se stavljati u promet kao niskokalorični.
Pri proizvodnji margarinskih namaza i mešanih masnih namaza proizvođač je dužan da donese proizvođačku specifikaciju.
U proizvodnji masnih namaza i složenih masnih namaza, radi isticanja željenih fizičkohemijskih, funkcionalnih i organoleptičkih osobina ili povećanja biološke vrednosti određenog proizvoda, koriste se sledeći dodaci:
1) starter kulture za pripremu mlečne kiseline, odnosno mlečne arome mikrobiološkog porekla;
2) vitamini;
3) kuhinjska so;
4) žumanca od kokošjih jaja;
5) jestivi proteini;
6) šećeri (zaslađivači ugljenohidratnog porekla);
7) želatin;
8) skrob;
9) mleko i proizvodi od mleka;
10) mono-di-oligosaharidi (uključujući inulin) i
malto-dekstrini.
U proizvodnji masnih namaza i složenih masnih namaza, mogu se koristiti vitamini i aditivi navedeni u tabelama 12 i 13.
Tabela 12
VITAMINI KOJI SE MOGU KORISTITI U PROIZVODNJI MASNIH NAMAZA I SLOŽENIH MASNIH NAMAZA
Redni broj |
Vitamin |
E broj |
Najmanja količina u 100 g proizvoda |
1 |
Vitamin A |
|
2000 IJ |
2 |
Vitamin D |
|
200 IJ |
3 |
Vitamin E |
E307 |
15 mg |
Tabela 13
ADITIVI KOJI SE MOGU KORISTITI U PROIZVODNJI MASNIH NAMAZA I SLOŽENIH MASNIH NAMAZA
Redni broj |
Aditiv |
E broj |
Maksimalno dozvoljena količina |
|
Boje |
|
|
1 |
kurkumin ili turmeric |
E 100 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
2 |
beta-karoten |
E 160a |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
3 |
annato ekstrakt |
E 160 b |
10 mg/kg (računato kao ukupan biksin ili norbiksin) |
4 |
beta-apo-karotenal |
E 160e |
25 mg/kg |
5 |
metil- ili etilestar |
|
|
6 |
beta-apo-8-karotenske kiseline |
E 160f |
25 mg/kg |
|
Arome |
|
|
|
prirodne arome i njihovi identični sintetski ekvivalenti |
|
prema zahtevima tehnološkog postupka |
|
Emulgatori |
|
|
1 |
lecitini |
E 322 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
2 |
polioksietilen (20) sorbitan |
|
|
3 |
monolaurat |
E 432 |
10 g/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
4 |
monooleat |
E 433 |
|
5 |
monopalmitat |
E 434 |
|
6 |
monostearat |
E 435 |
|
7 |
tristearat |
E 436 |
|
8 |
mono i digliceridi masnih kiselina |
E 471 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
9 |
glicerol estri sirćetne i masne kiseline |
E 472c |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
10 |
glicerol estri mlečne i masne kiseline |
E 472 b |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
11 |
glicerol estri limunske i masne kiseline |
E 472s |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
12 |
estri vinske kiseline i mono i diglicerida masnih kiselina |
E 47 2d |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
13 |
glicerol estri diacetilvinske i masne kiseline |
E 472e |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
14 |
smeša glicerol estara sirćetne, vinske i masnih kiselina |
E 472 f |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
15 |
šećerni estri masnih kiselina |
E 473 |
10 g/kg |
16 |
saharogliceridi |
E 474 |
10 g/kg |
17 |
poliglicerol estri masnih kiselina |
E 475 |
5 g/kg |
18 |
poliglicerol poliricinoleat |
E 476 |
4 g/kg (samo za proizvode koji sadrže < 41% |
19 |
propilen glikol estar masnih kiselina |
E 477 |
20 g/kg |
20 |
termički oksidovano sojino ulje |
E 479a |
4 g/kg |
21 |
mono i digliceridi masnih kiselina |
|
|
|
termički oksidovanog sojinog ulja |
E 479 b |
10 g/kg |
22 |
natrijum laktat |
E 481 |
10 g/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
23 |
natrijum stearoil laktilat |
|
|
24 |
natrijum oleil laktilat |
|
|
25 |
kalcijum laktilat |
E 482 |
|
26 |
kalcijum stearoil laktilat |
|
|
27 |
kalcijum oleil laktilat |
|
|
28 |
sorbitan monostearat |
E 491 |
|
29 |
sorbitan tristearat |
E 492 |
|
30 |
sorbitan monolaurat |
E 493 |
10 g/kg |
31 |
sorbitan monooleat |
E 494 |
|
32 |
sorbitan monopalmitat |
E 495 |
|
|
Konzervansi |
|
|
1 |
sorbinska kiselina |
E 200 |
2000 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji (računato kao sorbinska kiselina) za proizvode sa <60% masti |
2 |
kalijum sorbat |
E 202 |
|
3 |
kalcijum sorbat |
E 203 |
1000 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji (raču nato kao sorbinska kiselina) za proizvode sa < 60% masti |
4 |
benzoeva kiselina |
E 210 |
1000 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
5 |
natrijum benzoat |
E 211 |
|
6 |
kalijum benzoat |
E 212 |
|
7 |
kalcijum benzoat |
E 213 |
|
|
Punioci i stabilizatori |
|
svaki prema zahtevima tehnološkog postupka |
1 |
natrijum ortofosfat |
E 339 |
|
2 |
alginska kiselina |
E 400 |
|
3 |
natrijum alginat |
E 401 |
|
4 |
kalijum alginat |
E 402 |
|
5 |
amonijum alginat |
E 403 |
|
6 |
kalcijum alginat |
E 404 |
|
7 |
propilen glikol alginat |
E 405 |
|
8 |
agar |
E 406 |
|
9 |
karagenan i njegove Na, K, NH4 soli (uključujući |
|
|
10 |
karuba guma |
E 410 |
|
11 |
guar guma |
E 412 |
|
12 |
tragakant guma |
E 413 |
|
13 |
arapska guma |
E 414 |
|
14 |
ksantan guma |
E 415 |
|
15 |
gelan guma |
E 418 |
|
16 |
glicerol |
E 422 |
|
17 |
pektini |
E 440 |
|
18 |
dinatrijum difosfat |
E 450a |
|
19 |
metil celuloza |
E 461 |
|
20 |
hidroksipropil celuloza |
E 463 |
|
21 |
hidroksipropimetil celuloza |
E 464 |
|
22 |
metil etil celuloza |
E 465 |
|
23 |
natrijum karboksi metil celuloza |
E 466 |
|
24 |
natrijum karbonat |
E 500 |
|
25 |
natrijum sesljuikarbonat |
E 500 |
|
26 |
dekstrin ( dextrine roasted starch ) |
E 1400 |
|
27 |
skrob tretiran kiselinom |
E 1401 |
|
28 |
skrob tretiran alkalijom |
E 1402 |
|
29 |
beljeni skrob |
E 1403 |
|
30 |
oksidovani skrob |
E 1404 |
|
31 |
enzimski tretiran skrob |
E 1405 |
|
32 |
monoskrob fosfat |
E 1410 |
|
33 |
diskrob fosfat (natrijum trimetafosfat) |
E 1411 |
|
34 |
diskrob fosfat |
E 1412 |
|
35 |
fosfatovan diskrob fosfat |
E 1413 |
|
36 |
acetilovan diskrob fosfat |
E 1414 |
|
37 |
acetatni estar skroba i anhidrida sirćetne kiseline |
E 1420 |
|
38 |
acetatni estar skroba i vinil acetata |
E 1421 |
|
39 |
acetilovani diskrob adipat |
E 1422 |
|
40 |
hidroksipropil skrob |
E 1440 |
|
41 |
hidroksipropil diskrob fosfat |
E 1442 |
|
42 |
preželatinizarani skrobovi |
|
|
43 |
skrob acetat |
|
|
44 |
celuloza i mikrokristalna celuloza |
|
|
|
Regulatori kiselosti |
|
svaki prema zahtevima tehnološkog postupka |
1 |
sirćetna kiselina |
E 260 |
|
2 |
kalijum acetat |
E 261 |
|
3 |
natrijum acetat |
E 262 |
|
4 |
kalcijum acetat |
E 263 |
|
5 |
mle č na kiselina ( L-D i DL ) |
E 270 |
|
6 |
natrijum laktat |
E 325 |
|
7 |
kalijum laktat |
E 326 |
|
8 |
kalcijum laktat |
E 327 |
|
9 |
limunska kiselina |
E 330 |
|
10 |
natrijum citrati, natrijum dihidrogen citrat, dinatrijum monohidrogen citrat, trinatrijum citrat |
E 331 |
|
11 |
kalijum citrat |
E 332 |
|
12 |
kalcijum citrat |
E 333 |
|
13 |
vinska kiselina |
E 334 |
|
14 |
natrijum tartarati, mononatrijum tartarat, dinatrijum tartarat |
E 335 |
|
15 |
kalijum tartarat |
E 336 |
|
16 |
natrijum tartarat |
E 337 |
|
17 |
natrijum fosfati |
E 339 |
|
18 |
kalijum fosfati |
E 340 |
|
19 |
kalcijum ortofosfat |
E 341 |
|
20 |
natrijum karbonat |
E 500 |
|
21 |
natrijum hidrogen karbonat |
E 500 |
|
22 |
natrijum hidroksid |
E 524 |
|
23 |
kalcijum hidroksid |
E 526 |
|
24 |
fosforna kiselina |
|
|
25 |
glukono delta lakton |
E 575 |
|
|
Antioksidansi |
|
|
1 |
askorbinska kiselina ( L- ) |
E 300 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
2 |
natrijum askorbat |
E 301 |
" |
3 |
kalcijum askorbat |
E 302 |
" |
4 |
askorbil palmitat |
E 304 |
" |
5 |
askorbil stearat |
E 305 |
" |
6 |
koncentrati mešavina tokoferola |
E 306 |
" |
7 |
alfa-tokoferol |
E 307 |
" |
8 |
sintetički gama-tokoferol |
E 308 |
" |
9 |
sintetički delta-tokoferol |
E 309 |
" |
10 |
propil galat |
E 310 |
200 mg/kg - pojedinačno ili u kombinaciji |
11 |
tercijalni butilhidrokinon (TBHQ) |
E 319 |
|
12 |
butilhidroksianisol (BHA) |
E 320 |
|
13 |
butilhidroksitoluol (BHT) |
E 321 |
75 mg/kg - pojedinačno ili u kombinaciji |
14 |
dilauril tiodipropionat |
E 389 |
|
15 |
kombinacija galata, BHA i BHT |
|
pojedinačne količine ne smeju da budu |
|
Sinergisti antioksidansa |
|
|
1 |
isopropil citrati |
E 384 |
100 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
2 |
monoglicerid citrat |
|
|
|
Sredstvo za sprečavanje penušanja |
|
|
|
polidimetilsiloksan |
E 900a |
10 mg/kg |
|
Pojačivači aroma |
|
|
1 |
kalijum hlorid |
E 508 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
2 |
kalcijum hlorid |
E 509 |
" |
3 |
amonijum hlorid |
E 510 |
" |
4 |
magnezijum hlorid |
E 511 |
" |
5 |
glutaminska kiselina |
E 620 |
|
6 |
mononatrijum glutamat |
E 621 |
10 g/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
7 |
monokalijum glutamat |
E 622 |
|
8 |
kalcijum diglutamat |
E 623 |
|
9 |
monoamonijum glutamat |
E 624 |
|
10 |
magnezijum diglutamat |
E 625 |
|
11 |
gvanilinska kiselina |
E 626 |
500 mg/kg pojedinačno ili u kombinaciji
5 mg/kg |
12 |
natrijum gvanilat |
E 627 |
|
13 |
kalijum gvanilat |
E 628 |
|
14 |
kalcijum gvanilat |
E 629 |
|
15 |
inosinska kiselina |
E 630 |
|
16 |
dinatrijum inosinat |
E 631 |
|
17 |
dikalijum inosinat |
E 532 |
|
18 |
kalcijum inosinat |
E 633 |
|
19 |
kalcijum 5'-ribonukleotidi |
E 634 |
|
20 |
dinatrijum 5'-ribonukleotidi |
E 635 |
|
21 |
neohesperidin dihidrokalkon |
E 959 |
|
|
Ostali dodaci |
|
|
1 |
ugljen dioksid |
E 290 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
2 |
ortofosforna kiselina |
E 338 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
3 |
propilen glikol |
E 405 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
4 |
sorbitol i orbitol sirup |
E 420 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
5 |
manitol |
E 421 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
6 |
silikon dioksid amorfni |
E 551 |
500 mg/kg |
|
L-cistein i njegove hidrohlorid-natrijumove i |
E 920 |
|
7 |
argon |
E 938 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
8 |
azot |
E 941 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
9 |
azot oksid |
E 942 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
10 |
izomaltoza |
E 953 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
11 |
maltitol |
E 965 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
12 |
laktitol |
E 966 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
13 |
ksilitol |
E 967 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
Masni namazi i složeni masni namazi koji se stavljaju u promet moraju da ispunjavaju sledeće zahteve:
1) da su boja, ukus i miris prijatni i svojstveni proizvodu, bez stranog mirisa i bez mirisa i ukusa na užeglost;
2) da kiselinski broj iznosi najviše 3,0 mg KOH/kg;
3) da sadržaj kuhinjske soli iznosi najviše 2,5% (m/m).
Masni namazi i složeni masni namazi moraju se čuvati i skladištiti u tamnoj, suvoj i prozračnoj prostoriji gde temperatura nije ispod 5 o C a ne prelazi 15 o C, osim ako na deklaraciji proizvoda nije drugačije naznačeno.
4. Majonez i proizvodi srodni majonezu
Zavisno od upotrebljene sirovine i načina proizvodnje majonez i proizvodi srodni majonezu stavljaju se u promet kao:
1) majonez;
2) salatni majonez;
3) niskokalorični majonez;
4) majonezni sos;
5) salatni preliv;
6) salate sa majonezom ili proizvodima srodnim majonezu.
Pre proizvodnje salatnog majoneza, niskokaloričnog majoneza, majoneznog sosa, salatnog preliva i salate sa majonezom ili proizvodima srodnim majonezu, proizvođač je dužan da donese proizvođačku specifikaciju.
Majonez, salatni majonez i niskokalorični majonez su proizvodi u obliku emulzije tipa ulje u vodi, proizvedeni od jestivih biljnih ulja, žumanaca od kokošijih jaja i dodataka. Niskokalorični majonez se može proizvoditi i bez žumanaca.
Majonez, salatni majonez i niskokalorični majonez koji se stavljaju u promet moraju da ispunjavaju zahteve date u tabeli 14.
Tabela 14
ZAHTEVI ZA MAJONEZ, SALATNI MAJONEZ I NISKOKALORIČNI MAJONEZ
Redni broj |
Vrsta proizvoda |
Sadržaj ulja % |
Sadržaj žumanaca % |
1 |
Majonez |
Najmanje 75 |
Najmanje 6 |
2 |
Salatni majonez |
Najmanje 40 |
Najmanje 3,5 |
3 |
Niskokalorični majonez |
Najmanje 10 |
Prema proizvođačkoj specifikaciji |
Majonezni sos je proizvod dobijen od majoneza, salatnog majoneza ili niskokaloričnog majoneza i dodataka.
Salatni preliv je emulgovan ili neemulgovani proizvod, proizveden od jestivih biljnih ulja i dodataka.
Salatni preliv mora da sadrži najmanje 5% jestivog biljnog ulja.
Salate sa majonezom ili proizvodima srodnim majonezu (u daljem tekstu: salate) su proizvodi dobijeni od majoneza, salatnog majoneza, niskokaloričnog majoneza, sosova ili preliva i usitnjenog mesa, ribe, povrća, voća, jaja, cerealija, biljnih proteina i dodataka.
Zavisno od sadržaja sirovina salate se stavljaju u promet kao:
1) salate sa mesom;
2) salate sa ribom;
3) salate sa povrćem;
4) salate sa biljnim proteinima;
5) mešane salate.
Salata koja se stavlja u promet mora da ispunjava zahteve date u tabeli 15.
Tabela 15
ZAHTEVI ZA SALATE
Redni broj |
Vrsta salate |
Sadržaj majoneza ili proizvoda srodnog majonezu |
Sadržaj drugih sirovina |
1 |
Salata sa mesom |
Najmanje 40% |
Usitnjenog mesa: najmanje 15% |
2 |
Salata sa ribom |
Najmanje 40% |
Usitnjene ribe: najmanje 15% |
3 |
Salata sa povrćem |
Najmanje 40% |
Povrća: Prema proizvođačkoj specifikaciji |
4 |
Salata sa biljnim proteinima |
Najmanje 40% |
Biljnih proteina Prema proizođačkoj specifikaciji |
5 |
Mešana salata |
Najmanje 40% |
Prema proizvođačkoj specifikaciji |
U proizvodnji majoneza i proizvoda srodnih majonezu, radi isticanja željenih fizičko-hemijskih i organoleptičkih osobina ili povećanja biološke vrednosti određenog proizvoda, koriste se sledeći dodaci:
1) belanca od kokošijih jaja;
2) proizvodi od kokošijih jaja;
3) šećeri;
4) kuhinjska so;
5) sirće;
6) mirođije, začini, lekovito bilje i njihovi ekstrakti;
7) voće i sokovi od voća;
8) povrće i sokovi od povrća;
9) senf i mlevena slačica;
10) proizvodi od mleka.
U proizvodnji proizvoda srodnih majonezu, osim napred navedenih, mogu se koristiti i sledeći dodaci:
1) belančevine biljnog porekla;
2) cerealije;
3) zaslađivači ugljenohidratnog porekla;
4) skrob;
5) pečurke;
6) mleko i proizvodi od mleka;
7) vino i alkoholno piće - samo u proizvodnji preliva, i to u količini ograničenoj sadržajem alkohola u proizvodu koji ne sme iznositi više od 1% V/V (zapremine na zapreminu).
U proizvodnji majoneza i proizvoda srodnih majonezu mogu se koristiti vitamini i aditivi navedeni u tabelama 16 i 17.
Tabela 16
VITAMINI KOJI SE MOGU KORISTITI U PROIZVODNJI MAJONEZA I PROIZVODA SRODNIH MAJONEZU
Redni broj |
Vitamini |
E broj |
Najmanja količina u 100 g proizvoda |
1 |
Vitamin A |
|
2000 IJ |
2 |
Vitamin D |
|
200 IJ |
3 |
Vitamin E |
E307 |
15 mg |
Tabela 17
ADITIVI KOJI SE MOGU KORISTITI U PROIZVODNJI MAJONEZA I PROIZVODA SRODNIH MAJONEZU
R. br. |
Aditiv |
E broj |
Maksimalno dozvoljena količina |
|
Kiseline |
|
|
1 |
sirćetna kiselina |
E260 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
2 |
kalijum acetat |
E261 |
" |
3 |
natrijum acetat |
E262 |
" |
4 |
mlečna kiselina |
E270 |
" |
5 |
natrijum laktat |
E325 |
" |
6 |
kalijum laktat |
E326 |
" |
7 |
limunska kiselina |
E330 |
" |
8 |
natrijum citrat |
E331 |
" |
9 |
kalijum citrat |
E332 |
" |
10 |
jabučna kiselina |
E296 |
" |
11 |
natrijumova so jabučne kiseline |
|
" |
12 |
kalijumova so jabučne kiseline |
|
" |
13 |
vinska kiselina |
E334 |
5 g/kg |
14 |
natrijum tartarati |
E335 |
|
15 |
kalijum tartarat |
E336 |
|
16 |
natrijum tartarat |
E337 |
|
|
Antioksidansi i sinergisti antioksidansa |
|
|
1 |
askorbinska kiselina |
E300 |
500 mg/kg |
2 |
askorbil palmitat |
E304 |
500 mg/kg |
3 |
koncentrati mešavina tokoferola |
E306 |
240 mg/kg |
4 |
alfa-tokoferol |
E307 |
240 mg/kg |
5 |
butilhidroksianisol (BHA) |
E320 |
140 mg/kg |
6 |
butilhidroksitoluol (BHT) |
E321 |
60 mg/kg |
7 |
kalcijum dinatrijum |
E385 |
75 mg/kg |
|
Boje |
|
|
1 |
kurkumin |
E100 |
100 mg/kg |
2 |
tartrazin |
E102 |
100 mg/kg |
3 |
ž uta boja zalaska sunca (Sunset yellow) F.C.F. |
E110 |
100 mg/kg |
4 |
beta-karotin (sintetički) |
E160a |
100 mg/kg |
5 |
beta-apo-karotenal |
E160e |
100 mg/kg |
6 |
beta-apo-8-karotenal |
E160 f |
100 mg/kg |
7 |
anato-ekstrakt |
E160 |
10 mg/kg |
8 |
hlorofil |
E140 |
500 mg/kg |
9 |
karamel (amonijačni postupak) |
E150 |
500 mg/kg |
10 |
crvena boja cvekle (Beet red) |
E162 |
500 mg/kg |
11 |
ekstrakt paprike; |
|
|
12 |
kapsantin, kapsorubin |
E160 c |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
|
Arome |
|
|
|
prirodne arome i njihovi identični sintetski ekvivalenti |
|
prema zahtevima tehnološkog postupka |
|
Konzervansi |
|
|
1 |
sorbinska kiselina |
E200 |
1g/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
2 |
kalijum sorbat |
E202 |
|
3 |
benzoeva kiselina |
E210 |
1g/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
4 |
natrijum benzoat |
E211 |
|
5 |
kalijum benzoat |
E212 |
|
|
Punioci i stabilizatori |
|
|
1 |
natrijum alginat |
E401 |
1 g/kg |
2 |
kalijum alginat |
E402 |
" |
3 |
propilen glikol alginat |
E405 |
" |
4 |
karagenan |
E407 |
" |
5 |
karuba guma |
E410 |
" |
6 |
guar guma |
E412 |
" |
7 |
tragakant guma |
E413 |
" |
8 |
arapska guma |
E414 |
" |
9 |
ksantan guma |
E415 |
" |
10 |
pektini |
E440 |
" |
11 |
natrijum karboksi metil celuloza |
E466 |
" |
12 |
diskrob fosfat (natrijum trimetafosfat) |
E1411 |
|
13 |
diskrob fosfat |
E1412 |
5 g/kg pojedinačno ili u kombinaciji |
14 |
acetilovan diskrob fosfat |
E1414 |
|
15 |
acetilovani diskrob adipat |
E1422 |
|
16 |
hidroksipropil skrob |
E1440 |
|
17 |
hidroksipropil diskrob fosfat |
E1442 |
|
|
Enzimski preparati |
|
|
1 |
glukoza-oksidaza |
|
samo u proizvodima srodnim majonezu |
|
(Aspergillus niger var.) |
E1102 |
prema zahtevima tehnološkog postupka |
|
Pojačivači arome |
|
dozvoljen samo u proizvodnji sosova |
|
mononatrijum-glutaminat |
E621 |
5 g/kg |
Majonez i proizvodi srodni majonezu moraju biti specifičnog ukusa i mirisa, bez stranog mirisa i ukusa i da nisu užegli.
Majonez i proizvodi srodni majonezu moraju se čuvati i skladištiti u tamnoj, suvoj i prozračnoj prostoriji gde temperatura nije ispod 5 o C a ne prelazi 10 o C, osim ako na deklaraciji proizvoda nije drugačije naznačeno.
III PRELAZNE ODREDBE
Odredbe člana 4 ovog pravilnika koje se odnose na podatke sadržane u deklaraciji, primenjivaće se po isteku tri meseca od dana stupanja na snagu ovog pravilnika.
Odredbe člana 22 ovog pravilnika koje se odnose na zahteve date u tabelama 6 i 7 primenjivaće se po isteku godinu dana od dana donošenja jugoslovenskog standarda kojim će se utvrditi me tod za određivanje sadržaja tokoferola, tokotrienola i desmetilsterina u ukupnom sterolu kod jestivih biljnih ulja.
IV ZAVRŠNE ODREDBE
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaju da važe odredbe Pravilnika o kvalitetu jestivih ulja i masti biljnog porekla i margarina, majoneza i njima srodnih proizvoda ("Službeni list SFRJ", br. 27/85), koje se odnose na majonez i srodne proizvode i odredbe Pravilnika o kvalitetu jestivih ulja, masti biljnog i životinjskog porekla, margarina i njima srodnih proizvoda ("Službeni list SRJ", br. 25/92) koje se odnose na jestiva biljna ulja, jestive biljne masti, margarin i srodne proizvode.
Ovaj pravilnik stupa na snagu po isteku trideset dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".
Odredbe ovog pravilnika koje se odnose na uslove upotrebe aditiva,
prestaju da važe danom stupanja na snagu Pravilnika o kvalitetu i uslovima upotrebe
aditiva u namirnicama i o drugim zahtevima za aditive i njihove mešavine ("Sl.
list SCG", br. 56/2003), odnosno 3. januara 2004. godine.
Odredbe ovog pravilnika koje se odnose na deklarisanje i označavanje upakovanih
namirnica, prestaju da važe danom stupanja na snagu Pravilnika o deklarisanju
i označavanju upakovanih namirnica ("Sl. list SCG", br. 4/2004), odnosno
31. januara 2004. godine.