PRAVILNIKO USLOVIMA ZA KORIŠĆENJE ŠUMSKIH SAOBRAĆAJNICA("Sl. glasnik RS", br. 22/98) |
I OPŠTE ODREDBE
Javno preduzeće za gazdovanje šumama "Srbijašume", kao korisnik šuma i šumskih zemljišta u državnoj svojini i nosilac ovlašćenja iz člana 52 stav 2 Zakona o šumama, ovim pravilnikom uređuje jedan broj pitanja od kojih zavisi funkcionalna trajnost šumskih saobraćajnica, racionalnost njihovog održavanja i bezbednost saobraćaja na njima, kao što su:
- kategorizacija šumskih saobraćajnica,
- opšti i posebni uslovi za korišćenje šumskih puteva od strane drugih preduzeća, pravnih lica i građana (u daljem tekstu: drugi korisnici),
- specifična pravila saobraćaja, ograničenja i zabrane na šumskim putevima.
Po osnovu ovlašćenja iz Zakona o šumama i ovog pravilnika, JP "Srbijašume" ima sledeća prava i obaveze da:
1. drugim preduzećima, pravnim licima i građanima omogući da koriste šumske puteve pod uslovima propisanim ovim pravilnikom;
2. putem javnih glasila i na druge načine obaveštava druge korisnike o uslovima pod kojima mogu da koriste šumske puteve;
3. održava šumske puteve i način kojim se za potrebe gazdovanja šumama omogućuje bezbedan saobraćaj na njima;
4. ograničava ili obustavlja saobraćaj na šumskom putu u svim slučajevima kada je: bezbednost saobraćaja ugrožena, kada je nužno zaštititi određenu saobraćajnicu (ili njen deo), ili kada to zahtevaju uzgojno-gazdinske ili ekološko-zaštitne mere na određenom šumskom lokalitetu.
5. utvrđuje cenovnik naknada za korišćenje šumskih saobraćajnica;
6. utvrđuje način ostvarivanja naknada za štete koje učesnici saobraćaja učine: šumskim putevima, putnim objektima, stablima pored puta, proizvodima šuma ili životnoj sredini, u slučajevima u kojima se naknada ne ostvaruje u postupku pred nadležnim sudom.
II INTERNA KATEGORIZACIJA I REGULATIVA GRAĐENJA ŠUMSKIH SAOBRAĆAJNICA
Pod šumskim saobraćajnicama, koje se bliže određuju članom 4, podrazumevaju se objekti tzv. niskogradnje, izgrađeni sa prvenstvenom namenom za obavljanje poslova gazdovanja šumama.
Šumske saobraćajnice dele se u dve kategorije i to:
1. Osnovnu mrežu saobraćajnica čine šumski i kamionski putevi, kao nekategorisani putevi (u daljem tekstu: šumski putevi), koji mogu biti sa:
- izgrađenim kolovozom (u daljem tekstu: "tvrdi putevi"),
- neizgrađenim kolovozom (u daljem tekstu: "meki putevi") ili
- kombinovanim kolovozom (deo trase sa izgrađenim a deo sa neizgrađenim kolovozom).
2. Dopunsku mrežu saobraćajnica čine traktorski putevi - vlake.
Šumski putevi u JP "Srbijašume" su njegova osnovna sredstva. Projektuju se i grade u skladu sa Uputstvom za projektovanje i građenje šumskih kamionskih puteva, aktom utvrđenim od strane Sektora za korišćenje šuma (jun 1993. godine, sa kasnijim izmenama i dopunama).
Traktorski putevi se grade na teret troškova poslovanja i nisu osnovna sredstva Preduzeća.
S obzirom na gustinu i način odvijanja saobraćaja, šumski putevi projektuju se i grade sa jednom ili dve saobraćajne trake.
Šumski putevi grade se u skladu sa uputstvom iz člana 5 u zemljanom delu planuma sa širinom za dve saobraćajne trake i tvrdim zastorom za jednu traku, uz obezbeđivanje mesta za mimoilaženje.
Traktorski putevi se projektuju i grade u skladu sa programom otvaranja gazdinskih jedinica i izvođačkim planovima gazdovanja šumama.
Šumski putevi se identifikuju po nazivima početka i završetka puta i njihovom dužinom. Za potrebe kompjuterske obrade podataka identifikacija može biti šifarska (kombinacija slova i/ili brojeva).
Traktorski put (vlaka) identifikuje se prema identifikacionoj oznaci kamionskog puta i stacionažnoj tački sa koje se od njega odvaja.
III OPŠTI USLOVI ZA KORIŠĆENJE ŠUMSKIH PUTEVA
Šumske puteve Javnog preduzeća "Srbijašume", koji su izgrađeni u skladu sa Uputstvom iz člana 5 ovog pravilnika, mogu da koriste i drugi korisnici samo ako su sa direktorom šumskog gazdinstva (ili licem koga on ovlasti) regulisali pod kojim uslovima, na koji način i u kojim rokovima to mogu činiti.
Šumski putevi izgrađeni sa tehničkim elementima koji ne zadovoljavaju kriterijume iz Uputstva iz člana 5 ovog pravilnika (veći nagib, manja širina, manji poluprečnici krivina, neobezbeđene mimoilaznice i dr.) smatraju se internim saobraćajnicama Javnog preduzeća "Srbijašume". Drugi korisnici mogu koristiti ove puteve na sopstveni rizik i odgovornost.
Šumskim kamionskim putevima mogu da se kreću motorna vozila koja ispunjavaju važeće propise o bezbednosti saobraćaja na javnim putevima i posebne uslove određene ovim Pravilnikom i drugim aktima JP "Srbijašume", donetim u skladu sa njim.
Drugi korisnici mogu da koriste traktorske puteve - vlake samo ako je to u skladu sa gazdinskim ciljevima zbog kojih su izgrađeni i ako je u pogledu uslova korišćenja to regulisano sa ovlašćenim predstavnicima JP "Srbijašume".
Na šumskim putevima svi učesnici u saobraćaju obavezni su da postupaju u skladu sa odredbama ovog pravilnika, znakovima postavljenim na putu (uz put), znacima i naredbama koje im daju ovlašćena lica za regulisanje saobraćaja na ovim putevima, kao i lica nadležna za otpremu proizvoda šumarstva i/ili za zaštitu šuma i životne sredine.
U slučaju da uslovi za korišćenje šumskog puta nisu posebno regulisani, korisnici šumskih puteva obavezni su da se na njima pridržavaju propisa koji važe za nekategorisane puteve.
Tehnički elementi šumskih puteva (poluprečnici krivina, niži kvalitet kolovoza i dr.) i niži kvalitet održavanja, omogućavaju bezbedno kretanje samo kamionima na terenskim putničkim automobilima do dozvoljene brzine (km na sat).
Kretanje vozila iznad dozvoljene brzine i upotreba drugih prevoznih sredstava na šumskim putevima ide na sopstvenu odgovornost korisnika ovih puteva.
Korisnici šumskih puteva obavezni su da na njima koriste vozila i priključne uređaje na njima u skladu sa odredbama važećih propisa kojima se regulišu pitanja: tehničke ispravnosti, gabarita vozila i priključnih uređaja na njima, osovinska opterećenja na put, odnosi masa vučnog i priključnog vozila sa teretom na njima, kao i druge odredbe o bezbednosti saobraćaja.
JP "Srbijašume" može pojedinim korisnicima šumskih puteva da privremeno ili trajno zabrani korišćenje određenog putnog pravca ako ustanovi da se ne pridržavaju propisa o bezbednosti saobraćaja, ne poštuju odredbe ovog pravilnika, ne poštuju ograničenja, zabrane i propise o specifičnim uslovima za korišćenje šumskih puteva i ako izbegavaju plaćanje naknade za korišćenje šumskih puteva.
III POSEBNI USLOVI ZA KORIŠĆENJE ŠUMSKIH PUTEVA I ZAŠTITA PUTEVA
Posebne uslove za korišćenje šumskih puteva, ograničenja i zabrane za određene putne pravce, njihove delove ili objekte na njima JP "Srbijašume" može saopštiti drugim korisnicima:
a) unošenjem u ugovore odredaba kojima se od strane JP "Srbijašume" to uslovljava a druga strana prihvata,
b) ispisivanjem na vidno istaknutoj tabli na početku puta ili deonice (ili kraj objekta) na koje se to odnosi,
v) objavljivanjem u "Službenom glasniku RS".
Odredbe ovog pravilnika kojima se ustanovljavaju posebni uslovi za korišćenje motornih vozila na šumskim putevima (kao i akata donetih na osnovu njega) - primenjuju se i na traktore koji na ravnom putu mogu da razviju brzinu iznad 30 km na čas. Takvi traktori moraju biti opremljeni u skladu sa važećim propisima.
Saobraćaj na šumskom putu može da se ograniči i zabrani kada je to neophodno radi bezbednosti saobraćaja, sprečavanja oštećenja puta ili izvođenja radova na njemu.
Ako zbog velikog broja vozila preti opasnost da saobraćaj bude zagušen ili šumski kamionski put da bude oštećen, ovlašćeno lice JP "Srbijašume" ima pravo da zatvori put i privremeno odloži ulaz drugih vozila, dok se saobraćaj na putu ne raščisti.
Na šumskim kamionskim putevima zabranjeno je:
- kretanje po kolovozu i bankinama vozilima sa metalnim gusenicama i polugusenicama,
- vuča drvnih sortimenata i drugih predmeta po kolovozu i bankinama,
- kretanje, parkiranje i utovar vozila na bankinama,
- privremeno ili stalno zauzimanje puta i izvođenje radova koji nisu u vezi sa njegovim održavanjem i rekonstrukcijom,
- prosipanje, ostavljanje ili bacanje otpadnog i drugog materijala,
- puštanje i ispaša stoke osim, kada je to dozvoljeno od strane dela Preduzeća,
- ispuštanje otpadnih i drugih voda, ili sprečavanje njihovog oticanja,
- nanošenje blata sa prilaznog na šumski put,
- uključivanje vozila na put i isključivanje vozila van mesta određenog za vršenje odnosnih radnji,
- vršenje odnosnih radnji,
- vršenje drugih radnji kojima se može oštetiti put, ometati saobraćaj i obavljanje poslova u oblasti gazdovanja šumama.
Ako lice koje je nanelo ili ostavilo otpadni ili drugi materijal ne ukloni predmetni materijal, uklanjanje će o trošku tog lica izvršiti deo Preduzeća.
Utovar vozila obavlja se na za to predviđenim proširenjima puta, stovarištima.
Pri utovaru vozila dizalicama, vozilo koje vrši utovar može stati paralelno sa njim, pod uslovom da je kolovoz toliko proširen da ni jedno vozilo ne stoji na bankini i da se ista pri utovaru ne oštećuje.
Na šumskim putevima sa jednom saobraćajnom trakom vozila se mimoilaze na izgrađenim proširenjima, mimoilaznicama.
Vozilo koje prvo stigne do mimoilaznice obavezno je da na svojoj strani sačeka i propusti vozilo iz suprotnog smera.
U slučaju da dva vozila istovremeno stignu do mimoilaznice, obavezno je da se zaustavi vozilo koje ide na utovar i propusti natovareno vozilo (daje mu prednost).
Kod prelaza preko mostova, prednost ima natovareno vozilo.
Kada dva natovarena vozila istovremeno prilaze mostu, prednost za prelazak ima vozilo koje ide iz šume.
Vozila koja prekoračuju dozvoljenu težinu, osovinsko opterećenje ili dimenzije (vanredni prevoz) mogu se kretati šumskim kamionskim putevima samo na osnovu dozvole koju izdaje direktor dela Preduzeća po prethodno pribavljenom mišljenju organizacione jedinice MUP-a na čijem području se nalazi odnosni put.
Dozvolom za vanredni prevoz utvrđuju se način, uslovi i naknada za predmetni prevoz.
Licu koje upravlja vozilom koje se koristi bez dozvole iz stava 1 ovlašćeni radnik Preduzeća odnosno dela Preduzeća saopštiće da odmah prestane sa korišćenjem vozila i da se ukloni sa puta. Ako lice odbije da postupi po saopštenju, ovlašćeni radnik obavestiće odmah nadležnog inspektora i MUP i zatražiće preduzimanje mera isključivanja iz saobraćaja.
Sopstvenici i korisnici zemljišta koje se graniči sa šumskim putem mogu da izgrade prilazni put na šumski put po prethodno pribavljenom odobrenju direktora dela Preduzeća ili lica koje on ovlasti.
Pored šumskog puta mogu se postavljati reklamne table, oglasi, oznake i dr. na osnovu odobrenja direktora dela Preduzeća i uz plaćanje odgovarajuće jednokratne ili višekratne naknade, zavisno od namene i vremena opstajanja postavljenog sredstva.
IV NAKNADA ZA KORIŠĆENJE ŠUMSKIH PUTEVA I ZA UČINJENE ŠTETE
Ostali korisnici šumskih puteva plaćaju Javnom preduzeću "Srbijašume" naknadu za korišćenje šumskih puteva prema cenovniku Preduzeća.
Cenovnik naknada donosi organ koji utvrđuje i cene šumskih (drvnih) sortimanata u Preduzeću.
Iznos naknade za korišćenje šumskih puteva utvrđuje se po m2 za drvne sortimante, bez obzira da li potiču iz državnih, društvenih ili privatnih šuma.
Kod korišćenja šumskih puteva za transport ostalih roba, iznos naknade utvrđuje se:
- prema masi tovara ili
- prema broju transportnih tura obavljenih određenim prevoznim sredstvom.
Naknade za korišćenje šumskih puteva iz člana 20 JP "Srbijašume" neće naplaćivati od mesnog stanovništva, ako su to neizbežne ili za njih posebno pogodne saobraćajnice (prema drugim naseljima ili industrijskim centrima).
Korisnici šumskih saobraćajnica obavezni su da Javnom preduzeću "Srbijašume" naknade svaku štetu na putu, objektima na putu ili kraj puta, drveću ili životnoj sredini a koju učine svojim vozilom, radovima na opsluživanju ili popravkama vozila, ometanjem drugih korisnika šumskih puteva, razbacivanjem ili gubljenjem naftnih derivata, hemijskih sredstava, ambalaže ili drugih stvari i materijala.
Visinu naknade za učinjenu štetu utvrđuje stručna komisija dela Preduzeća kod koga je šteta nastala.
V ZAVRŠNE ODREDBE
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Sl. glasniku Republike Srbije".
Izmene i dopune ovog pravilnika vrše se po postupku koji je sproveden za njegovo donošenje.