PRAVILAO RADU BIRAČKIH ODBORA ZA SPROVOĐENJE IZBORA ZA GRADONAČELNIKA GRADA BEOGRADA I ODBORNIKE SKUPŠTINE GRADA BEOGRADA("Sl. list grada Beograda", br. 19/2004) |
I UVODNE ODREDBE
Birački odbor neposredno sprovodi glasanje na biračkom mestu, obezbeđuje pravilnost i tajnost glasanja, utvrđuje rezultate glasanja na biračkom mestu i obavlja druge poslove određene zakonom.
Birački odbor odlučuje većinom glasova od ukupnog broja članova.
Rad biračkog odbora je javan.
II RAD BIRAČKOG ODBORA PRE GLASANJA
A) Birački odbor na biračkom mestu u gradu Beogradu, najkasnije 24 časa pre dana održavanja izbora preuzima izborni materijal od Gradske izborne komisije.
B) Birački odbor u zavodu za izvršenje zavodskih sankcija, najkasnije 24 časa pre dana održavanja izbora preuzima izborni materijal od Gradske izborne komisije.
1. Izborni materijal koji preuzimaju birački odbori sadrži:
1) overen izvod iz biračkog spiska za glasanje na biračkom mestu;
2) overen poseban izvod iz biračkog spiska za birače koji su u pritvoru ili na izdržavanju zavodske sankcije, a koji glasaju na tom biračkom mestu;
3) obrazac zapisnika o radu biračkog odbora na sprovođenju glasanja i utvrđivanju rezultata glasanja, u šest primeraka;
4) listu kandidata, odnosno zbirnu izbornu listu koja se vidno ističe na biračkom mestu;
5) potreban broj glasačkih listića koji odgovara broju upisanih birača na tom biračkom mestu;
6) kontrolni list za proveru ispravnosti glasačke kutije;
7) potvrde o biračkom pravu na posebnom obrascu;
8) rešenje o određivanju biračkog mesta;
9) rešenje o imenovanju članova biračkog odbora;
10) pravila o radu biračkih odbora i
11) uputstvo o sprovođenju logičko-računske kontrole.
O primopredaji izbornog materijala sačinjava se zapisnik.
2. Organ gradske uprave i uprava zavoda za izvršenje zavodskih sankcija staraju se o uređivanju biračkih mesta na svom području.
Gradska uprava blagovremeno obezbeđuje za svaki birački odbor na svom području:
1) glasačku kutiju,
2) pribor (pečat i pečatni vosak) za pečaćenje i jemstvenik,
3) paravane za glasanje,
4) pribor za pisanje,
5) sprej za obeležavanje prsta i UV lampu,
6) omote (koverte) za odlaganje glasačkih listića,
7) posebne službene koverte za glasanje.
III RAD BIRAČKOG ODBORA NA DAN ODRŽAVANJA IZBORA
1. Na dan održavanja glasanja, birački odbor se sastaje u 6 časova na biračkom mestu.
Pre otvaranja biračkog mesta, birački odbor:
- utvrđuje da li je primljeni izborni materijal za to biračko mesto potpun i ispravan, upoređujući ga sa stanjem iz zapisnika o primopredaji. U slučaju da određeni izborni materijal nedostaje, birački odbor će to konstatovati i o tome obavestiti Gradsku izbornu komisiju.
- uređuje biračko mesto na način kako je to propisano zakonom, utvrđuje da li su obezbeđeni uslovi za tajnost glasanja, kao i da li na biračkom mestu i na 50 metara od biračkog mesta ima istaknutih simbola političkih stranaka i drugog propagandnog materijala. Ako na biračkom mestu i na 50 metara od biračkog mesta ima istaknutih simbola političkih stranaka, stranačkih koalicija, drugih političkih organizacija i grupe građana i drugog propagandnog materijala birački odbor ga uklanja ili o tome obaveštava nadležnu komunalnu inspekciju;
- dogovara se o načinu podele posla na biračkom mestu, a naročito o tome koji će članovi biračkog odbora: da kontrolišu da li je biraču već obeležen prst, kao znak da je glasao; da pronalaze i da zaokružuju birače u overenom izvodu iz biračkog spiska odnosno posebnom izvodu iz biračkog spiska; da specijalnim sprejom obeležavaju prst birača kao znak da je pristupio glasanju; da uručuju glasački listić;
- određuje tri člana biračkog odbora u proširenom sastavu, predstavnika različitih podnosilaca predloga kandidata, odnosno dva člana za drugi krug glasanja za gradonačelnika koji će, po prijemu obaveštenja birača koji je sprečen da glasa na biračkom mestu, otići kod tog birača i sprovesti postupak glasanja van biračkog mesta;
- utvrđuje da li glasanje može da počne i to konstatuje u zapisniku o radu.
2. Dok je biračko mesto otvoreno i dok traje glasanje, svi članovi biračkog odbora ili njihovi zamenici moraju da budu na biračkom mestu, s tim što se naizmenično smenjuju.
Prilikom vraćanja izbornog materijala posle završenog glasanja, predsednik biračkog odbora dužan je da Gradskoj izbornoj komisiji dostavi i izveštaj o prisutnosti članova i zamenika biračkog odbora na dan glasanja.
3. Glasa birač koji je upisan u overen izvod iz biračkog spiska za to biračko mesto, odnosno birač koji je upisan u poseban izvod biračkog spiska.
Na dan izbora ne mogu da se vrše nikakve promene u overenom izvodu iz biračkog spiska i posebnom izvodu iz biračkog spiska. Ako se postupi suprotno, birački odbor se raspušta, a glasanje na tom biračkom mestu se ponavlja.
4. U prisustvu prvog birača koji dođe na biračko mesto, birački odbor proverava glasačku kutiju, a rezultat kontrole (da je kutija ispravna i prazna) upisuje se u kontrolni list koji potpisuju članovi biračkog odbora i birač koji je prvi došao na biračko mesto.
U glasačku kutiju se ubacuje kontrolni list, a zatim se ona u prisustvu prvog birača pečati, što se unosi u zapisnik o radu biračkog odbora.
5. Pri ulasku birača u prostoriju za glasanje, prethodno određeni član biračkog odbora, koristeći UV lampu, proverava da li je kažiprst desne ruke birača već obeležen nevidljivim mastilom. Ako jeste, to lice ne može da glasa i mora napustiti biračko mesto.
6. Birač saopštava biračkom odboru svoje lično ime i predaje obaveštenje o glasanju, a svoj identitet dokazuje važećom ličnom kartom, putnom ispravom - pasoš ili vozačkom dozvolom. Birač koji je upisan u poseban izvod iz biračkog spiska birača koji se nalaze u pritvoru ili na izdržavanju zavodske sankcije, identitet može dokazati i odgovarajućom ispravom o identitetu koju mu izdaje uprava za izvršenje zavodskih sankcija. Birač ne može da glasa bez podnošenja dokaza o svom identitetu.
Birač koji je upisan u overen izvod iz biračkog spiska može da glasa i ako ne poseduje obaveštenje o glasanju.
7. Određeni član biračkog odbora, pošto utvrdi identitet birača, zaokružuje redni broj pod kojim je birač upisan u overen izvod iz biračkog spiska ili poseban izvod iz biračkog spiska, a ako na tom biračkom mestu glasaju i vojnici, zaokružuje redni broj ispred imena na posebnom izvodu iz biračkog spiska, objašnjava biraču način glasanja i predaje mu glasački listić.
Birač se potpisuje u overen izvod iz biračkog spiska, odnosno overen poseban izvod iz biračkog spiska i preuzima glasački listić.
8. Svakom biraču koji je pristupio glasanju i preuzeo glasački listić, određeni član biračkog odbora specijalnim sprejom obeležiće kažiprst desne ruke ispod korena nokta, kao znak da je glasao.
Biraču koji nema kažiprst desne ruke biće obeležen sledeći dostupan prst udesno i konačno palac te ruke, ispod korena nokta. Biraču koji nema desnu šaku, biće obeležen kažiprst leve ruke, odnosno sledeći dostupan prst ulevo i konačno palac te ruke, ispod korena nokta. Ako nije moguće da se obavi naznačeno obeležavanje prstiju birača, dodatno obeležavanje neće biti obavljeno.
Članovima biračkog odbora koji su određeni da rukuju sprejom sa nevidljivim mastilom, a glasaju na drugom biračkom mestu biće omogućeno da glasaju uz rešenje o imenovanju za člana biračkog odbora.
9. Predsednik ili član biračkog odbora upozorava birača da može da glasa samo za jednog kandidata, odnosno jednu izbornu listu, koja se nalazi na glasačkom listaću, zaokruživanjem rednog broja ispred imena kandidata, odnosno ispred naziva izborne liste. Smatraće se važećim i zaokruživanje samo naziva izborne liste, odnosno rednog broja i naziva izborne liste.
10. Članovi biračkog odbora ne smeju ni na koji način da utiču na odluku birača. Oni su dužni da biraču, na njegov zahtev, ponovo objasne način glasanja.
Članovi biračkog odbora su dužni, naročito, da paze da niko ne ometa birača i da se prilikom glasanja u potpunosti obezbedi tajnost njegovog glasanja.
Ako se u toku glasanja učini povreda iz st. 1 i 2 ove tačke, Gradska izborna komisija raspušta birački odbor, obrazuje novi birački odbor i određuje ponavljanje glasanja na tom biračkom mestu.
11. Po završenom glasanju, birač sam presavija glasački listić, tako da se ne vidi kako je glasao i stavlja ga u glasačku kutiju, a zatim napušta biračko mesto.
12. Birač koji nije u mogućnosti da na biračkom mestu lično glasa (slepo, invalidno ili nepismeno lice) ima pravo da dovede lice koje će, umesto njega, na način koji mu birač odredi, ispuniti listić, odnosno obaviti glasanje. Ovakav način glasanja konstatuje se u zapisniku.
13. Birač koji nije u mogućnosti da glasa na biračkom mestu usled teže bolesti ili telesnog oštećenja obaveštava birački odbor, najkasnije do 11 časova na dan glasanja, da želi da glasa. Određeni članovi biračkog odbora odlaze na adresu na kojoj se nalazi taj birač. Pošto utvrde identitet i izvrše proveru UV lampom i obeležavanje sprejom, predaju mu službeni koverat koji sadrži: glasački listić, zbirnu listu kandidata, odnosno zbirnu izbornu listu, potvrdu o biračkom pravu na posebnom obrascu i poseban koverat za popunjen glasački listić. Kada ga upoznaju sa načinom glasanja, napuštaju prostoriju u kojoj birač glasa. Ukoliko je birač koji glasa van biračkog mesta slepo, invalidno ili nepismeno lice, može koristiti pomoć drugog lica koje on odredi, na isti način na koji tu pomoć koriste slepa, invalidna ili nepismena lica koja glasaju na biračkom mestu.
Nakon obavljenog glasanja, birač potpisuje potvrdu o biračkom pravu i predaje je prisutnim članovima biračkog odbora zajedno sa presavijenim glasačkim listićem. Članovi odbora stavljaju glasački listić u prazan koverat koji se zatim pečati žigom na pečatnom vosku i sastavlja zapisnik o glasanju izvan biračkog mesta. Koverat sa glasačkim listićem stavlja se zajedno sa potpisanom potvrdom o biračkom pravu u službeni koverat koji se predaje biračkom odboru odmah po povratku na biračko mesto. Na osnovu potpisane potvrde o biračkom pravu, u izvodu iz biračkog spiska zaokružuje se redni broj pod kojim je birač upisan u taj izvod, posle čega se njegov presavijeni glasački listić vadi iz zapečaćene koverte i ubacuje u glasačku kutiju. Ukoliko nema potpisane potvrde o biračkom pravu, smatra se da birač nije ni glasao.
Birački odbor unosi u Zapisnik o radu biračkog odbora podatak o broju lica koja su glasala van biračkog mesta, a uz ostali izborni materijal prilaže u posebnom kovertu i sve potpisane potvrde o biračkom pravu.
14. Na biračkom mestu mogu biti prisutni članovi ili zamenici članova biračkog odbora (i to u broju utvrđenom rešenjem o imenovanju biračkog odbora) i posmatrači kojima je od strane Gradske izborne komisije izdato odgovarajuće ovlašćenje. Birački odbor je dužan da posmatračima koji prisustvuju glasanju obezbedi odgovarajuće mesto sa koga mogu da prate tok glasanja.
Pripadnici policije koji su na dužnosti mogu da uđu na biračko mesto samo na poziv predsednika biračkog odbora i samo ako je na biračkom mestu narušen javni red i mir.
15. Birački odbor je dužan da održava red na biračkom mestu. Ako se na biračkom mestu naruši red, birački odbor može da prekine glasanje, dok se red ne uspostavi. Razlozi i trajanje prekida glasanja unose se u zapisnik o radu biračkog odbora.
Ako je glasanje prekinuto duže od jednog časa, glasanje se produžava za onoliko vremena koliko je prekid trajao.
Na biračkom mestu i na 50 metara od biračkog mesta zabranjeno je isticanje simbola političkih stranaka i drugog propagandnog materijala.
Na biračkom mestu zabranjeno je korišćenje pejdžera, mobilnih telefona i drugih sredstava veza i komunikacija.
Na svakom biračkom mestu moraju da se obezbede uslovi za tajnost glasanja, odnosno posebna prostorija, a ako to nije moguće, moraju da se obezbede paravani za glasanje.
U prostoriji u kojoj se obavlja glasanje može biti prisutan samo onoliki broj birača koliko ima obezbeđenih mesta za tajnost glasanja.
Zabranjeno je zadržavanje na biračkom mestu svih lica koja nemaju prava i dužnosti u vezi sa sprovođenjem izbora.
16. Biračko mesto se zatvara u 20 časova.
Biračima koji su se zatekli na biračkom mestu prilikom zatvaranja, omogućiće se da glasaju.
Zatečenim biračem smatra se birač koji se nalazi na biračkom mestu ili neposredno ispred njega (u prostoriji zgrade u kojoj se obavlja glasanje ili ispred ako ne postoji prostorija). Birače koji se na takav način zateknu na biračkom mestu birački odbor obaveštava da mogu da glasaju.
Predsednik biračkog odbora dužan je da odredi člana (članove) odnosno zamenika člana biračkog odbora koji će konstatovati broj birača zatečenih na biračkom mestu i na odgovarajući način utvrditi redosled glasanja zatečenih birača i stati iza poslednjeg zatečenog birača kako bi označio kraj reda i sačekao da svi oni glasaju.
17. O primedbama koje su mu upućene odlučuje birački odbor, većinom glasova članova biračkog odbora.
Podnosilac primedbe ima pravo, ako birački odbor ne prihvati njegovu primedbu, da Gradskoj izbornoj komisiji podnese pisani prigovor.
Članovi biračkog odbora mogu svoje primedbe usmeno da podnose samo predsedniku biračkog odbora koji ih stavlja na glasanje.
Birački odbor dužan je da sve primedbe birača i članova biračkog odbora i svoje odluke o njima unese u zapisnik.
18. Predstavnici sredstava javnog informisanja mogu da budu prisutni samo radi pripreme izveštaja o toku glasanja na biračkom mestu.
19. U vremenu od otvaranja pa do zatvaranja biračkog mesta birački odbor obaveštava Gradsku izbornu komisiju o toku izbora na način utvrđen posebnom odlukom.
IV UTVRĐIVANJE REZULTATA GLASANJA
1. Po završenom glasanju biračko mesto se zatvara i birački odbor pristupa utvrđivanju rezultata glasanja na tom biračkom mestu.
Utvrđivanju rezultata glasanja moraju da prisustvuju svi članovi biračkog odbora ili njihovi zamenici.
Radu biračkog odbora na utvrđivanju rezultata glasanja mogu da prisustvuju posmatrači.
2. Birački odbor, pri utvrđivanju rezultata glasanja, obavlja radnje po sledećem redosledu:
- utvrđuje broj neupotrebljenih glasačkih listića i stavlja ih u poseban omot (koverat) koji pečati;
- na osnovu overenog izvoda iz biračkog spiska, kao i na osnovu posebnog izvoda iz biračkog spiska, birački odbor utvrđuje ukupan broj upisanih birača;
- birački odbor, na osnovu brojanja zaokruženih rednih brojeva ispred imena i prezimena birača, u izvodu iz overenog biračkog spiska, odnosno posebnog izvoda iz biračkog spiska, utvrđuje ukupan broj birača koji su glasali;
- birački odbor otvara glasačku kutiju i proverava da li se u njoj nalazi kontrolni list. Ako se u glasačkoj kutiji ne nađe kontrolni list, taj birački odbor se raspušta, a glasanje na tom biračkom mestu se ponavlja;
- birački odbor pregleda glasačke listiće i odvaja nevažeće od važećih glasačkih listića;
- birački odbor utvrđuje broj nevažećih glasačkih listića, stavlja ih u poseban omot (koverat) koji pečati;
- birački odbor, potom, utvrđuje broj važećih listića i broj glasova za svakog kandidata i sve važeće listaće stavlja u poseban omot (koverat) koji pečati.
Nevažeći glasački listić je nepopunjen glasački listić, listić koji je popunjen tako da ne može sa sigurnošću da se utvrdi za kojeg kandidata, odnosno izbornu listu je birač glasao, listić na kome je zaokruženo više od jednog kandidata, odnosno izborne liste, kao i glasački listić na kome je dopisano ime novog kandidata.
Ako je na glasačkom listiću zaokruženo ime i prezime kandidata, odnosno naziv izborne liste ili je zaokružen naziv predlagača, odnosno ako su istovremeno zaokruženi redni broj i ime i prezime kandidata, odnosno redni broj i naziv izborne liste takav glasački listić smatra se važećim.
Ako se utvrdi da je broj glasačkih listića u glasačkoj kutiji veći od broja birača koji su zaokruženi u izvodu iz biračkog spiska, birački odbor se raspušta, a glasanje na tom biračkom mestu se ponavlja.
3. Birački odbor, po utvrđivanju rezultata glasanja, u zapisnik o svom radu unosi: broj birača koji su glasali, a koji se utvrđuje na osnovu broja glasačkih listića koji se nalaze u glasačkoj kutiji; broj izašlih birača na dan glasanja; broj invalidnih birača koji su glasali uz pomoć druge osobe; broj birača koji su glasali van biračkog mesta; ukupan broj upisanih birača prema overenom izvodu iz biračkog spiska i posebnog izvoda iz biračkog spiska; broj primljenih glasačkih listića; broj neupotrebljenih glasačkih listića; broj nevažećih glasačkih listića; broj važećih glasačkih listića i broj glasova datih za svakog kandidata, odnosno izborne liste.
Zapisnik o radu biračkog odbora potpisuju svi članovi biračkog odbora.
Ako zapisnik ne potpišu svi članovi biračkog odbora, u zapisnik će se uneti konstatacija i eventualni razlozi za nepotpisivanje zapisnika.
4. Zapisnik o radu biračkog odbora izrađuje se na propisanom obrascu koji se dostavlja biračkom odboru u šest primeraka za prvi krug glasanja, odnosno u odgovarajućem broju primeraka za drugi krug glasanja.
Prvi primerak zapisnika sa propisanim izbornim materijalom dostavlja se Gradskoj izbornoj komisiji.
Drugi primerak zapisnika ističe se na biračkom mestu radi javnog uvida.
Preostali primerci zapisnika uručuju se predstavnicima podnosilaca predloga kandidata, odnosno izborne liste, koji su osvojili najveći broj glasova na tom biračkom mestu i to odmah, ako podnosilac predloga kandidata, odnosno izborne liste ima predstavnika u biračkom odboru, a ako ga nema, predstavnik podnosioca predloga kandidata, odnosno izborne liste, može da preuzme primerak zapisnika od Gradske izborne komisije u roku od 12 časova od dostavljanja materijala sa biračkog mesta Gradskoj izbornoj komisiji.
Ostali podnosioci predloga kandidata, odnosno izborne liste, imaju pravo da, u roku od 12 časova od dostavljanja materijala sa biračkog mesta Gradskoj izbornoj komisiji, od Gradske izborne komisije dobiju overenu fotokopiju zapisnika sa biračkog mesta.
V LOGIČKO-RAČUNSKA KONTROLA ZAPISNIKA
Logičko-računska kontrola zapisnika o radu biračkog odbora vrši se na sledeći način:
1. Računsko slaganje podataka o biračima:
1.1. Ukupan broj birača koji su glasali (tačka 16 Zapisnika) može da bude jednak ili manji od broja birača upisanih u birački spisak (tačka 15 Zapisnika);
2. Računsko slaganje podataka o glasačkim listićima:
2.1. Broj primljenih glasačkih listića (tačka 13 Zapisnika) jednak je ili veći od zbira:
- broja neupotrebljenih glasačkih listića (tačka 14 Zapisnika) i
- broja upotrebljenih glasačkih listića (tačka 16 Zapisnika);
2.2. Broj upotrebljenih glasačkih listića (tačka 16 Zapisnika) jednak je zbiru:
- broja nevažećih glasačkih listića (tačka 16.1. Zapisnika) i
- broja važećih glasačkih listića (tačka 16.2. Zapisnika);
3. Računsko slaganje podataka o glasačkim listićima i glasovima:
3.1. Broj važećih glasačkih listića (tačka 16.2. Zapisnika) jednak je zbiru broja glasova koje su dobili svi kandidati, odnosno izborne liste (tabela u tački 17 Zapisnika).
VI DOSTAVLJANJE IZBORNOG MATERIJALA GRADSKOJ IZBORNOJ KOMISIJI
1. Po utvrđivanju rezultata glasanja, birački odbor će, bez odlaganja, a najkasnije u roku od 18 časova od časa zatvaranja biračkog mesta, dostaviti Gradskoj izbornoj komisiji:
- zapisnik o radu biračkog odbora na sprovođenju glasanja i utvrđivanju rezultata glasanja;
- overen izvod iz biračkog spiska za glasanje na biračkom mestu, odnosno poseban izvod iz biračkog spiska za glasanje birača u zavodima za izvršenje zavodskih sankcija;
- neupotrebljene glasačke listiće;
- upotrebljene glasačke listaće (nevažeće glasačke listiće i odvojeno, važeće glasačke listiće);
- kontrolni list za proveru glasačke kutije;
- potpisane potvrde o biračkom pravu birača koji su glasali van biračkog mesta.
Preostali izborni materijal (glasačku kutiju, pribor za pečaćenje, paravane i dr.) birački odbor predaje opštinskoj upravi osim izveštaja o prisutnosti članova i zamenika biračkog odbora na dan izbora, koji predaje Gradskoj izbornoj komisiji.
Birački odbor u zavodu za izvršenje zavodskih sankcija preostali izborni materijal predaje upravi zavoda, izuzev izveštaja o prisutnosti članova biračkog odbora koji predaje Gradskoj izbornoj komisiji.
Izborni materijal koji se predaje Gradskoj izbornoj komisiji mora biti upakovan u posebne koverte i zapečaćen.
Na kovertama se ispisuje šta sadrže, a na kovertama koje sadrže glasačke listiće i broj glasačkih listića.
2. Birački odbori izborni materijal zapisnički predaju Gradskoj izbornoj komisiji.
3. Prenošenje izbornog materijala sa biračkog mesta iz zavoda za izvršenje zavodskih sankcija i njegovu predaju Gradskoj izbornoj komisiji obavljaju članovi biračkog odbora sa biračkih mesta u zavodima za izvršenje zavodskih sankcija.
4. Predstavnici podnosilaca predloga kandidata, odnosno izbornih lista imaju pravo da prisustvuju prenošenju, predaji i prijemu izbornog materijala do sedišta Gradske izborne komisije.
5. O primopredaji izbornog materijala sačinjava se zapisnik na propisanom obrascu.
VII ZAVRŠNA ODREDBA
Ova pravila stupaju na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu grada Beograda".