ZAKONO POREZU NA DOHODAK GRAĐANA("Sl. glasnik RS", br. 24/2001, 80/2002, 80/2002 - dr. zakon i 135/2004) |
Deo prvi
OSNOVNE ODREDBE
Porez na dohodak građana plaćaju, u skladu sa odredbama ovog zakona, fizička lica koja ostvaruju dohodak.
Oporezivanje dohotka građana uređuje se isključivo ovim zakonom.
Poreska oslobođenja i olakšice mogu se uvoditi samo ovim zakonom.
Dohodak
Porez na dohodak građana plaća se na prihode iz svih izvora, sem onih koji su posebno izuzeti ovim zakonom.
Oporezivi prihod predstavlja razliku između bruto prihoda koji je po nekom od osnova predviđenih u članu 3 ovog zakona ostvario poreski obveznik i troškova koje je imao pri njihovom ostvarivanju i očuvanju, ako je to propisano ovim zakonom.
Dohodak predstavlja zbir oporezivih prihoda iz stava 2 ovog člana, ostvarenih u kalendarskoj godini.
Prihodi koji podležu oporezivanju
Porezu na dohodak građana podležu sledeće vrste prihoda:
1) zarade;
2) prihodi od poljoprivrede i šumarstva;
3) prihodi od samostalne delatnosti;
4) prihodi od autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine;
5) prihodi od kapitala;
6) prihodi od nepokretnosti;
7) kapitalni dobici;
8) ostali prihodi.
Prihodi iz stava 1 ovog člana oporezuju se bilo da su ostvareni u novcu, u naturi, činjenjem ili na drugi način.
Oporezivanje pojedinih vrsta prihoda
Na pojedine vrste prihoda iz člana 3 ovog zakona, porez na dohodak građana plaća se:
1) po odbitku od svakog pojedinačnog prihoda;
2) na osnovu rešenja nadležnog poreskog organa.
Godišnji porez na dohodak građana
Godišnji porez na dohodak građana plaća se po rešenju nadležnog poreskog organa na dohodak ostvaren u kalendarskoj godini, u skladu sa ovim zakonom.
Poreski obveznik
Poreski obveznik je fizičko lice koje je po odredbama ovog zakona dužno da plati porez (u daljem tekstu: obveznik).
Rezident
Obveznik poreza na dohodak građana je rezident Republike Srbije (u daljem tekstu: rezident), za dohodak ostvaren na teritoriji Republike Srbije (u daljem tekstu: Republika), u drugoj državi članici i u drugoj državi.
Rezident Republike, u smislu ovog zakona, jeste fizičko lice koje:
1) na teritoriji Republike ima prebivalište ili centar poslovnih i životnih interesa;
2) na teritoriji Republike, neprekidno ili sa prekidima, boravi 183 ili više dana u periodu od 12 meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini.
Rezident Republike je i fizičko lice koje je upućeno u drugu državu članicu ili u drugu državu radi obavljanja poslova za fizičko ili pravno lice - rezidenta Republike ili za međunarodnu organizaciju.
Nerezident
Obveznik poreza na dohodak građana je i fizičko lice koje nije rezident (u daljem tekstu: nerezident) za dohodak ostvaren na teritoriji Republike.
Izuzimanja iz dohotka za oporezivanje
Ne plaća se porez na dohodak građana na primanja ostvarena po osnovu:
1) propisa o pravima ratnih invalida;
2) roditeljskog i dečijeg dodatka;
3) naknada za tuđu pomoć i negu i naknada za telesno oštećenje;
4) naknada za vreme nezaposlenosti;
5) materijalnog obezbeđenja u skladu sa zakonom;
6) naknada iz zdravstvenog osiguranja, osim naknade zarade (plate);
7) naknada iz osiguranja imovine, izuzev naknada iz osiguranja za izmaklu korist, kao i naknada iz osiguranja lica kojima se nadoknađuje pretrpljena šteta, ukoliko ona nije nadoknađena od štetnika;
8) naknada materijalne i nematerijalne štete, izuzev naknade za izmaklu korist i naknade zarade (plate), odnosno naknade za izostalu zaradu (platu);
9) pomoći u slučaju smrti zaposlenog, člana njegove porodice ili penzionisanog radnika - do 30.000 dinara;
10) pomoći zbog uništenja ili oštećenja imovine usled elementarnih nepogoda ili drugih vanrednih događaja;
11) organizovane socijalne i humanitarne pomoći;
12) stipendija i kredita učenika i studenata - u mesečnom iznosu do 4.500 dinara;
13) naknade za ishranu - hranarine koju sportistima amaterima isplaćuju amaterski sportski klubovi, u skladu sa zakonom kojim se uređuje sport - u mesečnom iznosu do 4.500 dinara;
14) naknada i nagrada za rad osuđenih lica i maloletnih učinilaca krivičnih dela u kazneno-popravnim ustanovama;
15) naknada i nagrada za rad pacijenata u psihijatrijskim ustanovama;
16) naknada za rad lica u organima za sprovođenje izbora ili za popis stanovništva;
17) penzija i invalidnina;
18) otpremnine kod odlaska u penziju - do iznosa dvostruke prosečne mesečne zarade po zaposlenom isplaćene u Republici prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike;
19) otpremnine, odnosno novčane naknade koje poslodavac isplaćuje zaposlenom za čijim je radom prestala potreba, u skladu sa zakonom kojim se uređuju radni odnosi - do iznosa koji je utvrđen tim zakonom;
20) jednokratne novčane naknade koja se isplaćuje licu kome prestaje radni odnos u procesu restrukturiranja preduzeća i pripreme za privatizaciju, stečaj i likvidaciju, u skladu sa Odlukom o utvrđivanju Socijalnog programa za zaposlene kojima prestaje radni odnos u procesu restrukturiranja preduzeća i pripreme za privatizaciju, stečaja i likvidacije ("Službeni glasnik RS", broj 12/2002) - do iznosa utvrđenog tim programom, a za lica starija od 50 godina života - bez ograničenja iznosa;
21) naknada za rad hranitelja i naknada za izdržavanje korisnika u hraniteljskoj porodici;
22) naknada koje, u skladu sa propisima koji uređuju Vojsku Srbije i Crne Gore, nadležni državni organ isplaćuje vojnicima (na služenju vojnog roka u Vojsci i u civilnoj službi), studentima vojnih akademija, učenicima srednjih vojnih škola i slušaocima škola za rezervne vojne oficire;
23) naknada koje se, u skladu sa propisima koji uređuju unutrašnje poslove, isplaćuju učenicima srednje škole unutrašnjih poslova;
24) premija, subvencija i regresa iz budžeta Republike, kao i PDV nadoknade u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, koje se isplaćuju na poseban namenski račun otvoren kod poslovne banke, obveznicima poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva, odnosno poljoprivrednicima, upisanim u registar poljoprivrednih gazdinstava, u skladu sa posebnim propisima.
Ostvarivanje prava na poresko oslobođenje za primanja iz stava 1 tač. 10) do 13) ovog člana bliže uređuje ministar finansija.
Izdržavani članovi porodice
Izdržavanim članovima porodice, u smislu ovog zakona, smatraju se sledeća lica koja obveznik izdržava:
1) maloletna deca, odnosno usvojenici;
2) deca, odnosno usvojenici na redovnom školovanju ili za vreme nezaposlenosti, ako sa obveznikom žive u domaćinstvu;
3) unuci, ako ih roditelji ne izdržavaju i ako žive u domaćinstvu sa obveznikom;
4) bračni drug;
5) roditelji, odnosno usvojioci.
Članom porodice, u smislu ovog zakona, smatraju se bračni drug, roditelji, deca, usvojenik i usvojilac obveznika.
Domaćinstvom, u smislu ovog zakona, smatra se zajednica života, privređivanja i trošenja ostvarenih prihoda.
Poreski kredit
Poreskim kreditom, u smislu ovog zakona, smatra se iznos za koji se umanjuje obračunati porez na dohodak građana.
Izbegavanje dvostrukog oporezivanja
Ako obveznik - rezident Republike ostvari dohodak u drugoj državi članici, odnosno u drugoj državi, na koji je plaćen porez u toj drugoj državi članici, odnosno državi, na račun poreza na dohodak građana utvrđenog prema odredbama ovog zakona odobrava mu se poreski kredit u visini poreza na dohodak plaćenog u toj drugoj državi članici, odnosno državi.
Poreski kredit iz stava 1 ovog člana ne može biti veći od iznosa koji bi se dobio primenom odredaba ovog zakona na dohodak ostvaren u drugoj državi članici, odnosno državi.
Deo drugi
OPOREZIVANJE POJEDINIH VRSTA PRIHODA
Glava prva
POREZ NA ZARADE
Predmet oporezivanja
Pod zaradom u smislu ovog zakona, smatra se zarada koja se ostvaruje po osnovu radnog odnosa, definisana zakonom kojim se uređuju radni odnosi i druga primanja zaposlenog.
Zaradom, u smislu ovog zakona, smatraju se i ugovorena naknada i druga primanja koja se ostvaruju obavljanjem privremenih i povremenih poslova na osnovu ugovora zaključenog neposredno sa poslodavcem, kao i na osnovu ugovora zaključenog preko omladinske ili studentske zadruge, osim sa licem do navršenih 26 godina života, ako je na školovanju u ustanovama srednjeg, višeg i visokog obrazovanja.
Zaradom u smislu ovog zakona smatraju se i primanja u obliku bonova, novčanih potvrda, akcija, osim akcija stečenih u postupku svojinske transformacije, ili robe, činjenjem ili pružanjem pogodnosti, opraštanjem duga, kao i pokrivanjem rashoda obveznika novčanom nadoknadom ili neposrednim plaćanjem.
Osnovicu poreza na zaradu iz stava 1 ovog člana predstavlja:
1) nominalna vrednost bonova, novčanih potvrda i akcija;
2) cena koja bi se postigla prodajom robe na tržištu;
3) naknada koja bi se postigla na tržištu za uslugu, odnosno pogodnost koja se čini obvezniku;
4) novčana vrednost pokrivenih rashoda, uvećane za obaveze javnih prihoda koje iz zarade plaća zaposleni.
Visinu cene, visinu naknade, odnosno novčanu vrednost iz stava 2 tač. 2) do 4) ovog člana utvrđuje isplatilac zarade u momentu kada se davanje vrši.
Ako nadležni poreski organ oceni da je utvrđena cena, odnosno naknada iz stava 2 tač. 2) do 4) ovog člana niža od one koja se može postići na tržištu, utvrdiće tu cenu, odnosno naknadu u visini koja bi se mogla postići na tržištu.
Osnovica poreza na zarade utvrđena na način iz st. 2 do 4 ovog člana umanjuje se za novčana plaćanja koja zaposleni vrše poslodavcu u vezi sa ostvarenim primanjem iz stava 1 ovog člana.
Primanjima po osnovu činjenja ili pružanja pogodnosti u smislu člana 14 stav 1 ovog zakona, smatraju se naročito:
1) korišćenje službenog vozila i drugog prevoznog sredstva u privatne svrhe;
2) korišćenje stambenih zgrada i stanova koji su u vlasništvu poslodavca ili na raspolaganju poslodavca po osnovu zakupa ili po drugom osnovu, uz plaćanje zakupnine ili bez plaćanja zakupnine, osim rešavanja stambenih potreba zaposlenih, izabranih, imenovanih i postavljenih lica u skladu sa propisima koji uređuju stanovanje i rešavanje stambenih potreba u državnim organima i organizacijama, organima i organizacijama jedinica teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, javnim službama i kod drugih korisnika budžetskih sredstava.
Vrednost primanja iz stava 1 tačka 1) ovog člana mesečno, za svaki započeti kalendarski mesec korišćenja vozila, predstavlja iznos u visini 1% tržišne vrednosti službenog vozila i drugog prevoznog sredstva koje se koristi u privatne svrhe, prema podacima nadležne organizacije sa stanjem na dan 31. decembra godine koja prethodi godini u kojoj se to vozilo koristi u privatne svrhe.
Vrednost primanja iz stava 1 tačka 2) ovog člana čini iznos zakupnine prema tržišnim cenama u mestu u kome se stambena zgrada ili stan nalaze.
Kod utvrđivanja osnovice poreza po osnovu primanja iz ovog člana primenjuju se odredbe člana 14 st. 2 do 5 ovog zakona.
Zaradom u smislu čl. 13 i 14 ovog zakona smatraju se i premije svih vidova dobrovoljnog osiguranja, koje poslodavac plaća za zaposlene - osiguranike uključene u dobrovoljno osiguranje, u skladu sa zakonom koji uređuje dobrovoljno osiguranje, nezavisno od toga iz kojih sredstava se ove premije plaćaju, osim u slučaju kada poslodavac plaća premiju za sve zaposlene kod kolektivnog osiguranja od posledica nezgode, uključujući osiguranje od povreda na radu i profesionalnih oboljenja i kolektivnog osiguranja za slučaj težih bolesti i hirurških intervencija.
Poreski obveznik
Obveznik poreza na zarade je fizičko lice koje ostvaruje zaradu.
Poreska stopa
Zarada iz čl. 13 do 14b ovog zakona oporezuje se po stopi od 14% na osnovicu koju čini isplaćena, odnosno ostvarena zarada.
Za fizička lica - rezidente Republike koji su upućeni u inostranstvo radi obavljanja poslova za pravna lica - rezidente Republike, osnovicu poreza na zarade čini iznos zarade koju bi, u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu ostvarili u Republici na istim ili sličnim poslovima.
Poreska oslobođenja
Ne plaća se porez na zarade na primanja zaposlenog po osnovu:
1) naknade troškova prevoza u javnom saobraćaju (za dolazak na posao i povratak sa posla) - do visine cene mesečne pretplatne karte, odnosno do visine stvarnih troškova prevoza ako ne postoji mogućnost da se obezbedi mesečna pretplatna karta, a najviše do 1.200 dinara;
2) dnevnice za službeno putovanje u zemlji do iznosa od 1.000 dinara, odnosno dnevnice za službeno putovanje u inostranstvo do iznosa propisanog od strane nadležnog državnog organa;
3) naknade troškova smeštaja na službenom putovanju, prema priloženom računu;
4) naknade prevoza na službenom putovanju, prema priloženim računima prevoznika u javnom saobraćaju, a kada je, saglasno zakonu i drugim propisima, odobreno korišćenje sopstvenog automobila za službeno putovanje ili u druge službene svrhe - do iznosa 30% cene jednog litra super benzina, a najviše do 3.000 dinara mesečno;
5) solidarne pomoći za slučaj bolesti, zdravstvene rehabilitacije ili invalidnosti zaposlenog ili člana njegove porodice - do 15.000 dinara;
6) poklona deci zaposlenih, starosti do 15 godina, povodom Nove godine i Božića - do 3.000 dinara godišnje po jednom detetu.
Ostvarivanje prava na poresko oslobođenje za primanja iz stava 1 tačka 5) ovog člana bliže uređuje ministar finansija.
Dodatna primanja stranca rezidenta, zaposlenog kod rezidentnog lica ili u stalnoj poslovnoj jedinici nerezidentnog lica, određenoj u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dobit preduzeća, koja se odnose na pokriće njegovih dodatnih troškova proisteklih iz zaposlenja u Republici, oslobođena su poreza do visine koja ne prelazi 35% isplaćene zarade.
Oslobođenje iz stava 1 ovog člana ne odnosi se na naknadu isplaćenu strancu rezidentu iz stava 1 ovog člana po osnovu pokrića troškova poreza na dohodak.
Pravo na oslobođenje iz stava 1 ovog člana stranac - rezident ima:
1) ako je bio rezident druge države neposredno pre nego što je zasnovao radni odnos ili zaključio ugovor o sličnim poslovima iz člana 13 ovog zakona, na osnovu kojih ostvaruje dodatna primanja iz stava 1 ovog člana;
2) ako je postao rezident Republike isključivo iz poreskih razloga, a na osnovu radnog odnosa ili ugovora iz člana 13 ovog zakona;
3) ako mu radni odnos ili sličan posao po osnovu ugovora iz člana 13 ovog zakona ne traje duže od tri godine.
Obaveze plaćanja poreza na zarade ostvarene za rad u stranim diplomatskim i konzularnim predstavništvima ili međunarodnim organizacijama, odnosno kod predstavnika ili službenika takvih predstavništava ili organizacija, oslobođeni su:
1) šefovi stranih diplomatskih misija akreditovanih u Srbiji i Crnoj Gori, osoblje stranih diplomatskih misija u Srbiji i Crnoj Gori, kao i članovi njihovih domaćinstava, ako ti članovi domaćinstava nisu državljani ili rezidenti Republike;
2) šefovi stranih konzulata u Srbiji i Crnoj Gori i konzularni funkcioneri ovlašćeni da obavljaju konzularne funkcije, kao i članovi njihovih domaćinstava, ako ti članovi domaćinstava nisu državljani ili rezidenti Republike;
3) funkcioneri Organizacije ujedinjenih nacija i njenih specijalizovanih agencija, stručnjaci tehničke pomoći Organizacije ujedinjenih nacija i njenih specijalizovanih agencija;
3a) funkcioneri, stručnjaci i administrativno osoblje međunarodnih organizacija, ako nisu državljani ili rezidenti Republike;
4) zaposleni u stranim diplomatskim ili konzularnim predstavništvima i međunarodnim organizacijama, ako nisu državljani ili rezidenti Republike;
5) počasni konzuli stranih država, za primanja koja dobijaju od države koja ih je imenovala za obavljanje konzularnih funkcija;
6) zaposleni kod lica iz tačke 1) do 5) ovog člana, ako nisu državljani ili rezidenti Republike.
Ne plaća se porez na zarade invalidnih lica zaposlenih u preduzeću za radno osposobljavanje i zapošljavanje invalida.
Ne plaća se porez na zarade na premiju dobrovoljnog dodatnog penzijskog i invalidskog osiguranja, koju poslodavac obustavlja i plaća iz zarade zaposlenog - osiguranika uključenog u dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje, u skladu sa zakonom koji uređuje dobrovoljno penzijsko i invalidsko osiguranje, ukupno najviše do 3.000 dinara mesečno.
Poreska olakšica za zapošljavanje novih radnika
Poslodavac koji zaposli na neodređeno vreme nove radnike u periodu od 1. januara do 31. decembra 2005. godine, oslobađa se obaveze plaćanja obračunatog i obustavljenog poreza iz zarade novozaposlenog radnika, za period od godinu dana od dana zasnivanja radnog odnosa tog radnika.
Novozaposlenim radnikom u smislu stava 1 ovog člana smatra se lice sa kojim je poslodavac zaključio ugovor o radu u skladu sa zakonom koji uređuje radne odnose i koje je prijavio na obavezno socijalno osiguranje kod nadležnih organizacija za obavezno socijalno osiguranje, s tim što je za lica koja radni odnos ne zasnivaju prvi put obavezno da su bila prijavljena kao nezaposlena lica kod Nacionalne službe za zapošljavanje najmanje tri meseca bez prekida pre zasnivanja radnog odnosa.
Novozaposlenim licem iz stava 1 ovog člana neće se smatrati lice koje je pre zasnivanja radnog odnosa bilo zaposleno kod poslodavca koji je osnivač ili povezano lice sa poslodavcem kod koga zasniva radni odnos, nezavisno od toga da li je postojao prekid radnog odnosa.
Poresku olakšicu iz stava 1 ovog člana može ostvariti poslodavac ako se zasnivanjem radnog odnosa sa novim radnikom povećava broj radnika kod poslodavca u odnosu na broj zaposlenih na dan 1. januara 2005. godine.
Ako u toku korišćenja poreske olakšice za novozaposlene radnike, poslodavac smanji broj zaposlenih u odnosu na broj zaposlenih na dan 1. januara 2005. godine, uvećan za novozaposlene radnike za koje ostvaruje poresku olakšicu, gubi pravo na poresku olakšicu, pri čemu, u slučaju kada je poreska olakšica ostvarena za više novozaposlenih radnika, prvo gubi olakšicu za onog novozaposlenog radnika sa kojim je ranije zasnovao radni odnos.
Poslodavac je dužan da plati porez koji bi inače platio da nije koristio poresku olakšicu, valorizovan primenom stope rasta cena na malo prema podacima republičkog organa za statistiku, u roku od osam dana od dana smanjenja broja zaposlenih u smislu stava 5 ovog člana.
Ako novozaposlenom radniku prestane radni odnos u toku trajanja poreske olakšice, poslodavac koji umesto njega, istovremeno ili u vremenskom razmaku od najviše 15 dana, zaposli drugog novog radnika, pod uslovom da se ne smanjuje broj zaposlenih u smislu stava 5 ovog člana, nastavlja da koristi poresku olakšicu po osnovu zapošljenja drugog novog radnika, s tim što se u ukupan period korišćenja olakšice od godinu dana, uračunava i period korišćenja olakšice za novozaposlenog radnika kome je prestao radni odnos.
Poresku olakšicu iz ovog člana ne mogu ostvarivati državni organi i organizacije, javna preduzeća, javne službe i drugi direktni ili indirektni budžetski korisnici.
Način i postupak ostvarivanja poreske olakšice iz ovog člana bliže uređuje ministar finansija.
Glava druga
POREZ NA PRIHODE OD POLJOPRIVREDE I ŠUMARSTVA
Predmet oporezivanja
Prihodom od poljoprivrede i šumarstva smatra se katastarski ili stvarni prihod od ovih delatnosti.
Katastarski prihod
Katastarski prihod predstavlja prihod koji je u katastru zemljišta, odnosno nepokretnosti, utvrđen za svaku posebnu jedinicu zemljišta koje se može koristiti za poljoprivrednu proizvodnju, odnosno šumarstvo, bez obzira da li se kao takvo koristi.
Stvarni prihod
Ako se obveznik pre početka godine opredeli za utvrđivanje stvarnog prihoda od poljoprivrede i šumarstva i o tome obavesti nadležni poreski organ, prihodom od ovih delatnosti smatra se stvarni prihod utvrđen na način propisan odredbama ovog zakona kojima se uređuje utvrđivanje prihoda od samostalne delatnosti.
Poreski obveznik
Obveznik poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva je fizičko lice koje je kao vlasnik, imalac prava korišćenja ili plodouživalac zemljišta upisano u katastru zemljišta, prema stanju na dan 31. decembra godine koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez.
Ako je obveznik iz stava 1 ovog člana izdao zemljište u dugoročni zakup, obveznikom se smatra zakupac, počev od dana početka zakupa, ako uz saglasnost zakupodavca dostavi prijavu nadležnom poreskom organu u roku od 15 dana od dana zaključenja ugovora o zakupu.
Ako dva ili više suvlasnika, suimaoca prava korišćenja ili prava plodouživanja zemljišta žive u jednom domaćinstvu, a nisu izvršili deobu imovine, obveznik je jedan od punoletnih suvlasnika, suimaoca prava korišćenja ili prava plodouživanja.
Ako se lica iz stava 1 ovog člana ne sporazumeju do početka godine za koju se utvrđuje porez ko će biti obveznik, i o tome ne obaveste nadležni poreski organ, obveznika određuje poreski organ.
Poreska osnovica
Oporezivi prihod od poljoprivrede i šumarstva je katastarski prihod, odnosno stvarni prihod, ako se obveznik opredelio za plaćanje poreza prema stvarnom prihodu.
Poreska stopa
Stopa poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva iznosi 14%.
Poreska oslobođenja i olakšice
Porez na prihode od poljoprivrede i šumarstva ne plaća se na katastarski prihod:
1) zemljišta na kome su podignuti nasipi, kanali i ustave, odbrambeni vrbaci i drugi slični zasadi, rovovi i drugi objekti od zemlje namenjeni za odbranu od poplava, za odvodnjavanje, navodnjavanje ili zaštitu od erozije;
2) zemljišta čije je iskorišćavanje na osnovu zakona zabranjeno;
3) zemljišta pod zgradama stranih država i koje služi zgradama diplomatskih i konzularnih predstavništava, pod uslovom reciprociteta, kao i zemljište pod zgradama međunarodnih organizacija;
4) zemljišta koje čini zaštićenu okolinu oko proglašenih spomenika kulture i zaštićenih objekata prirode, kao i zemljišta u svojini crkava, hramova, manastira i džamija koji su proglašeni spomenicima kulture;
5) dvorišta crkava, hramova, manastira i džamija;
6) zemljišta koja nisu bila obradiva, ali su investicijama obveznika postala obradiva - pet godina od privođenja nameni zemljišta;
7) zemljišta na kojima se podižu novi voćnjaci i vinogradi - pet godina od početka sadnje voćnjaka, odnosno vinove loze;
8) zemljišta pod zgradama za stanovanje, u svojini građana i zemljišta koja služe za njihovu redovnu upotrebu - do 500 m2;
9) zemljišta poreskog obveznika ako su on i članovi njegovog domaćinstva stariji od 65 godina - muškarci, odnosno 60 godina - žene, pod uslovom da obveznik, odnosno članovi njegovog domaćinstva ne ostvaruju prihode po drugom osnovu i nemaju članove porodice ili druga lica koja su po zakonu ili po drugom osnovu dužna da ih izdržavaju;
10) zemljišta koje obveznik bez naknade ustupi na korišćenje licu prognanom posle 1. avgusta 1995. godine, pod uslovom da prognano lice ne ostvaruje prihode po drugom osnovu.
Oslobođenja iz stava 1 tač. 1) do 5) ovog člana prestaju u slučaju promene namene tog zemljišta.
Prestanak razloga za oslobođenje obveznik je dužan da prijavi nadležnom poreskom organu u roku od 15 dana od dana nastanka promene.
Pravo na oslobođenje iz stava 1 tač. 6), 7), 9) i 10) ovog člana obveznik ostvaruje zahtevom koji podnosi nadležnom poreskom organu najkasnije do 31. decembra godine u kojoj su nastali uslovi za oslobođenje.
Ako zahtev iz stava 4 ovog člana nije podnet blagovremeno, oslobođenje iz stava 1 tač. 6), 7), 9) i 10) ovog člana priznaje se od 1. januara naredne godine, s tim što se trajanje oslobođenja iz tač. 6) i 7) skraćuje za godine koje su protekle.
Rešenje o oslobođenju iz stava 1 tač. 6) i 7) ovog člana poreski organ donosi po prethodno pribavljenom mišljenju organa uprave nadležnog za poljoprivredu.
Za zemljište na kome je usled elementarnih nepogoda, biljnih bolesti i štetočina ili usled drugih vanrednih događaja koje obveznik nije mogao da spreči, prinos smanjen za više od 25% od prosečnog prinosa za poslednje tri godine u opštini, umanjiće se katastarski prihod srazmerno smanjenju prinosa.
Olakšicu iz stava 1 ovog člana, obveznik može ostvariti podnošenjem zahteva nadležnom poreskom organu u roku od 15 dana od dana nastanka štete.
O zahtevu odlučuje poreski organ na osnovu procenjene štete.
Ako je šteta pričinjena na teritoriji više katastarskih opština, olakšica iz stava 1 ovog člana se može utvrditi na osnovu globalne procene štete ministarstva nadležnog za poslove poljoprivrede i šumarstva i bez podnošenja pojedinačnog zahteva.
Glava treća
POREZ NA PRIHODE OD SAMOSTALNE DELATNOSTI
Predmet oporezivanja
Prihodom od samostalne delatnosti smatra se prihod ostvaren od privrednih delatnosti, pružanjem profesionalnih i drugih intelektualnih usluga, kao i prihod od drugih delatnosti, ukoliko se na taj prihod po ovom zakonu porez ne plaća po drugom osnovu.
Prihodom od samostalne delatnosti smatra se i prihod ostvaren trajnim ili sezonskim iskorišćavanjem zemljišta u nepoljoprivredne svrhe (vađenje peska, šljunka i kamenja, proizvodnja kreča, cigle, crepa, ćumura i sl.), proizvodnjom lozno-voćnih i drugih sadnica i kalemova, inkubatorskom proizvodnjom živine i drugim sličnim delatnostima, nezavisno od toga da li su kao samostalne delatnosti registrovane kod nadležnog organa.
Poreski obveznik
Obveznik poreza na prihode od samostalne delatnosti je fizičko lice koje ostvaruje prihode obavljanjem delatnosti iz člana 31 ovog zakona, kao i fizičko lice koje ostvaruje prihode od poljoprivrede i šumarstva ako je po tom osnovu obveznik poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost (u daljem tekstu: preduzetnik).
Poreska osnovica
Oporezivi prihod od samostalne delatnosti je oporeziva dobit, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Oporeziva dobit utvrđuje se u poreskom bilansu usklađivanjem dobiti iskazane u bilansu uspeha, sačinjenom u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima i propisima kojima se uređuje računovodstvo ako preduzetnik vodi dvojno knjigovodstvo, odnosno u skladu sa propisom iz člana 49 ovog zakona ako preduzetnik vodi prosto knjigovodstvo, na način utvrđen ovim zakonom.
Preduzetniku - osnivaču ortačke radnje, oporeziva dobit se utvrđuje u srazmeri sa njegovim učešćem u dobiti, prema aktu o osnivanju ortačke radnje.
Usklađivanje prihoda i rashoda
(Brisan)
Usklađivanje prihoda i rashoda, utvrđivanje kapitalnih dobitaka i gubitaka, poreski tretman gubitaka iz ranijih godina i transferne cene iskazuju se u poreskom bilansu preduzetnika u skladu sa odgovarajućim odredbama zakona kojim se uređuje porez na dobit preduzeća, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Amortizacija stalnih sredstava priznaje se preduzetnicima kao rashod u iznosu i na način utvrđen za pravna lica zakonom kojim se uređuje porez na dobit preduzeća i podzakonskim aktom donetim na osnovu tog zakona.
Licima povezanim sa preduzetnikom, pored fizičkih i pravnih lica koja imaju to svojstvo prema odgovarajućim odredbama zakona koji uređuje porez na dobit preduzeća, smatraju se i:
1) članovi porodice obveznika;
2) braća i sestre obveznika;
3) roditelji bračnog druga i pastorci.
Kod duga prema poveriocu sa statusom povezanog lica ili kredita koji obveznik uzima od poverioca sa statusom povezanog lica, kamata i pripadajući troškovi koji se priznaju u rashode u poreskom bilansu ne mogu biti veći od onih koji bi nastali da je na tržištu bilo moguće zadužiti se, odnosno uzeti kredit u obračunskom periodu.
Kod potraživanja od dužnika sa statusom povezanog lica ili kredita koji obveznik daje dužniku sa statusom povezanog lica, kamata i pripadajući troškovi koji ulaze u prihode u poreskom bilansu ne mogu biti manji od onih koji bi se ostvarili da je na tržištu bilo moguće ugovoriti ta potraživanja, odnosno odobriti kredit u obračunskom periodu.
Razlika između tržišne kamate i obračunate kamate po kreditu između povezanih lica iz st. 1 i 2 ovog člana ulazi u oporezivu dobit.
Preduzetnicima se u rashode u poreskom bilansu priznaju:
1) obračunati i plaćeni doprinosi za lično obavezno socijalno osiguranje po osnovu samostalne delatnosti;
2) troškovi službenog putovanja do visine iznosa iz člana 18 stav 1 tač. 2) do 4) ovog zakona.
Uzimanje koje preduzetnik vrši iz poslovne imovine za privatne potrebe ima tretman poslovnog prihoda.
Ulaganje lične imovine u poslovnu imovinu, osim ulaganja u stalnu imovinu, ima tretman poslovnog rashoda preduzetnika.
Uzimanje, odnosno ulaganje imovine iz st. 1 i 2 ovog člana koje nije u novčanom obliku, procenjuje se prema uporedivoj tržišnoj vrednosti, u skladu sa načelom stalnosti.
Poreska stopa
Stopa poreza na prihode od samostalne delatnosti iznosi 10%.
Poreski podsticaji
Poreski podsticaji po osnovu ubrzane amortizacije stalnih sredstava, ulaganja u osnovna sredstva u sopstvenu registrovanu delatnost, ulaganja u skladu sa propisima kojima se uređuje podsticanje ulaganja u privredu Republike i po osnovu zapošljavanja novih radnika na neodređeno vreme priznaju se preduzetnicima pod uslovima i na način kako se priznaju pravnim licima po zakonu kojim se uređuje porez na dobit preduzeća.
Paušalno oporezivanje
Preduzetnik koji s obzirom na okolnosti nije u stanju da vodi poslovne knjige, osim poslovne knjige o ostvarenom prometu, ili kome njihovo vođenje otežava obavljanje delatnosti, ima pravo da podnese zahtev da porez na prihode od samostalne delatnosti plaća na paušalno utvrđen prihod (u daljem tekstu: paušalno oporezivanje).
Pravo na paušalno oporezivanje ne može se priznati preduzetniku:
1) osnivaču ortačke radnje;
2) koji obavlja delatnost iz oblasti: trgovine na veliko i trgovine na malo, osim održavanja i opravke motornih vozila, hotela i restorana, finansijskog posredovanja i aktivnosti u vezi s nekretninama;
3) u čiju delatnost ulažu i druga lica;
4) čiji je ukupan promet u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez, odnosno čiji je planirani promet kada počinje obavljanje delatnosti - veći od 2.000.000 dinara;
5) koji je obveznik poreza na dodatu vrednost, odnosno koji se opredeli za plaćanje poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost.
Izuzetno od odredbe stava 2 tačka 2) ovog člana, preduzetniku koji trgovinsku ili ugostiteljsku delatnost obavlja u kiosku, prikolici ili sličnom montažnom ili pokretnom objektu može se, na njegov zahtev, odobriti da porez plaća na paušalno utvrđen prihod.
Ako su ispunjeni uslovi iz člana 40 ovog zakona, paušalni prihod se utvrđuje, u skladu sa sledećim kriterijumima i elementima:
1) visina prosečne mesečne zarade po zaposlenom u Republici, opštini, gradu i okrugu ostvarene u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje paušalni prihod;
2) mesto na kome se radnja nalazi;
3) opremljenost radnje;
4) broj zaposlenih radnika i angažovanih članova porodice;
5) tržišni uslovi u kojima se delatnost obavlja;
6) površina lokala;
7) starost obveznika i njegova radna sposobnost;
8) visina prihoda obveznika, koji pod istim ili sličnim uslovima obavlja istu ili sličnu delatnost;
9) ostale okolnosti koje utiču na ostvarivanje dobiti.
Kod utvrđivanja paušalnog prihoda, nadležni poreski organ uzima u obzir i sve dokaze, činjenice i podatke do kojih je došao putem kontrole i na drugi način.
Vlada Republike Srbije uređuje bliže uslove, kriterijume i elemente za paušalno oporezivanje.
Zahtev za paušalno oporezivanje može se podneti nadležnom poreskom organu do 30. novembra tekuće godine za narednu godinu, odnosno u roku od 15 dana od dana upisa u registar nadležnog organa.
Nadležni poreski organ dužan je da po zahtevu preduzetnika donese rešenje u roku od 30 dana od dana podnošenja zahteva.
Ako nadležni poreski organ ne reši po zahtevu u roku iz stava 2 ovog člana, smatra se da je zahtev za paušalno oporezivanje prihvaćen.
Preduzetnik kome je utvrđeno pravo na paušalno oporezivanje, ovaj način oporezivanja koristi dok se ne utvrdi da su prestali razlozi za paušalno oporezivanje, odnosno da izmenjeni uslovi isključuju pravo na paušalno oporezivanje.
U slučaju iz stava 4 ovog člana, nadležni poreski organ će rešenjem naložiti preduzetniku vođenje poslovnih knjiga od polovine tekuće godine ili od početka naredne godine.
Preduzetnik kome prestaje pravo na paušalno oporezivanje po osnovu iz člana 40 stav 2 tačka 5) ovog zakona, dužan je da vodi poslovne knjige najkasnije od dana kada postane obveznik poreza na dodatu vrednost u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, bez utvrđivanja obaveze vođenja poslovnih knjiga rešenjem nadležnog poreskog organa.
Poslovne knjige i knjigovodstvene isprave
Preduzetnici su dužni da vode poslovne knjige i da u njima iskazuju poslovne promene na način određen ovim zakonom.
Preduzetnici vode poslovne knjige po sistemu prostog knjigovodstva, u skladu sa ovim zakonom ili po sistemu dvojnog knjigovodstva u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo.
Preduzetnici - osnivači ortačke radnje dužni su da vode poslovne knjige po sistemu dvojnog knjigovodstva.
Preduzetnici koji porez plaćaju na paušalno utvrđen prihod dužni su da vode samo poslovnu knjigu o ostvarenom prometu.
Poslovne knjige po sistemu dvojnog knjigovodstva preduzetnici vode u skladu sa zakonom i drugim propisima kojima se uređuje računovodstvo.
U poslovnim knjigama po sistemu prostog knjigovodstva obezbeđuju se podaci o prihodima, rashodima, osnovnim sredstvima, alatu i inventaru sa kalkulativnim otpisom, kao i drugi podaci, u skladu sa ovim zakonom i propisom iz člana 49 ovog zakona.
Preduzetnik je dužan da poslovne knjige iz člana 44 ovog zakona vodi ažurno i uredno, tako da one obezbeđuju kontrolu ispravnosti knjiženja, čuvanja i korišćenja podataka, kao i uvid u hronologiju poslovnih promena.
Knjiženje prihoda vrši se najkasnije narednog dana od dana kada je prihod ostvaren, knjiženje troškova u roku od sedam dana od dana njihovog nastanka, a ostala knjiženja u rokovima i na način određen ovim zakonom i propisima koji su doneti na osnovu njega, odnosno u skladu sa propisima koji uređuju računovodstvo.
Knjiženje svake poslovne promene na sredstvima, prihodima i troškovima poslovanja vrši se na osnovu verodostojnih knjigovodstvenih isprava, koje moraju biti takve da pokazuju nastalu poslovnu promenu i sadrže odgovarajuće podatke za knjiženje.
Preduzetnik je dužan da poslovne knjige i druge knjigovodstvene isprave drži u poslovnoj prostoriji.
Kad je vođenje knjigovodstva povereno profesionalnoj računovodstvenoj firmi, knjige i druge isprave o finansijskom poslovanju mogu se čuvati u prostorijama te firme.
Poslovne knjige i knjigovodstvene isprave čuvaju se najmanje pet godina od poslednjeg dana poslovne godine na koju se odnose, ako zakonom nije drukčije određeno.
Ministar finansija bliže propisuje vrste i sadržinu poslovnih knjiga i drugih evidencija koje se vode po sistemu prostog knjigovodstva, način njihovog vođenja i iskazivanja finansijskog rezultata.
Poreski bilans
Preduzetnici koji vode poslovne knjige po sistemu prostog ili dvojnog knjigovodstva sastavljaju godišnji poreski bilans.
Bliže propise o sadržini poreskog bilansa i načinu njegovog sastavljanja donosi ministar finansija.
Evidentiranje prihoda i rashoda kod banke
Preduzetnik je dužan, nezavisno od načina na koji se oporezuje, da sva plaćanja vrši preko tekućeg računa kod banke i da vodi sredstva na tom računu, uključujući i uplatu primljenog gotovog novca, u skladu sa zakonom kojim se uređuje platni promet.
Glava četvrta
POREZ NA PRIHODE OD AUTORSKIH PRAVA, PRAVA SRODNIH AUTORSKOM PRAVU I PRAVA INDUSTRIJSKE SVOJINE
Predmet oporezivanja
Prihodom od autorskih prava smatra se naknada koju obveznik ostvari po osnovu:
1) pisanih dela (književna, naučna, stručna, publicistička i druga dela, studije, recenzije i slično);
2) govornih dela;
3) dramskih i dramsko-muzičkih dela;
4) pantomimskih i koreografskih dela čije je predstavljanje utvrđeno pismeno ili na neki drugi način;
5) muzičkih dela sa rečima ili bez njih;
6) kinematografskih dela i dela stvorenih na način sličan kinematografiji;
7) dela likovne umetnosti;
8) kartografskih dela;
9) idejnih projekata, skica, crteža i plastičnih dela koja se odnose na arhitekturu, geografiju, topografiju ili koju drugu oblast nauke ili umetnosti;
10) stripova, ukrštenica i slično;
11) redakcijskih dela koja s obzirom na izbor i raspored građe, predstavljaju samostalnu duhovnu tvorevinu;
12) prevoda, lekture, aranžmana muzičke obrade i druge prerade autorskih dela;
13) nagrada na konkursima za izradu umetničkih, naučnih, stručnih i ostalih autorskih dela, nagrada na konkursima za izradu idejnih projekata, kao i nagrada za postignuti uspeh u nauci i umetnosti, ako ovim zakonom nije drukčije određeno;
14) izvođenja muzičkih, književnih i drugih dela;
15) korišćenja izvedenih muzičkih materijala;
16) izrada prototipa umetničkih predmeta koji se ustupaju preduzećima kao modeli za umnožavanje (proizvodnju) takvih predmeta;
17) likovnih dela iz oblasti primenjenih umetnosti;
18) ostalih autorskih dela.
Likovnim delom iz oblasti primenjenih umetnosti iz stava 1 tačka 17) ovog člana smatraju se unikati koje je autor sam izradio po sopstvenoj zamisli - u nacrtu ili u materijalu - u granama primenjenih umetnosti, kao što su:
1) plastična dela od raznih materijala (kamen, drago kamenje, drvo, metal, plemeniti metali, staklo, plastika i drugo);
2) umetnička keramika;
3) radovi iz oblasti unutrašnje arhitekture, fasadne arhitekture, oblikovanja prostora, kao i obavljanje nadzora nad izvođenjem tih radova;
4) umetnička rešenja iz oblasti hortikulture;
5) zidno slikarstvo i slikarstvo u prostoru (u tehnikama: freska, grafika, mozaik, intarzija, vitraž, emajl i sl.) kao i intarzirani predmeti i predmeti od emajla;
6) umetnička grafička rešenja (plakati, prigodna grafika, serigrafija, oprema knjiga, časopisa i listova, ambalaža, godišnjaci, katalozi, prospekti, almanasi i sl.);
7) umetnička fotografija i dela proizvedena postupkom sličnim fotografiji;
8) umetnička obrada tekstila (tapiserija, tkani tekstil i sl.);
9) umetnička rešenja za scenografiju i kostimografiju;
10) modno kreatorstvo;
11) rešenja za industrijsko oblikovanje;
12) restauratorska i konzervatorska dela iz oblasti kulture i umetnosti;
13) idejne skice i crteži u primenjenoj umetnosti, kao i prodati prototipovi primenjene umetnosti, ako su po postojećim običajima zadržali karakter originala.
Prihodom od prava srodnih autorskom pravu (u daljem tekstu: srodna prava), smatra se naknada koju obveznik ostvari po osnovu:
1) prava interpretatora;
2) prava proizvođača fonograma;
3) prava proizvođača videograma;
4) prava proizvođača emisije;
5) prava proizvođača baze podataka.
Prihodom od prava industrijske svojine smatra se naknada koju obveznik ostvari po osnovu:
1) patenata;
2) malih patenata;
3) žigova;
4) modela i uzoraka;
5) tehničkih unapređenja.
Poreski obveznik
Obveznik poreza na prihode od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine je fizičko lice koje kao autor, nosilac srodnih prava, odnosno vlasnik prava industrijske svojine ostvaruje naknadu po osnovu autorskog i srodnog prava, odnosno prava industrijske svojine.
Obveznik poreza na prihode od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine je i naslednik imovinskog autorskog i srodnog prava i prava industrijske svojine i svako drugo fizičko lice koje ostvaruje naknadu po tim osnovama.
Poreska osnovica
Oporezivi prihod od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine čini razlika između bruto prihoda i troškova koje je obveznik imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, osim ako ovim zakonom nije drukčije propisano.
Normirani troškovi
Obvezniku - autoru, odnosno nosiocu srodnog prava priznaju se sledeći normirani troškovi:
1) za vajarska dela, tapiserije, umetničku keramiku, keramoplastiku, mozaik i vitraž, za umetničku fotografiju, zidno slikarstvo i slikarstvo u prostoru u tehnikama: freska, grafika, intarzija, emajl, intarzirane i emajlirane predmete, kostimografiju, modno kreatorstvo i umetničku obradu tekstila (tkani tekstil, štampani tekstil i sl.) - 60% od bruto prihoda;
2) za slikarska dela, grafička dela, industrijsko oblikovanje sa izradom modela i maketa, sitnu plastiku, radove vizuelnih komunikacija, radove u oblasti unutrašnje arhitekture i obrade fasada, oblikovanje prostora, radove na području hortikulture, vršenje umetničkog nadzora nad izvođenjem radova u oblasti unutrašnje i fasadne arhitekture, oblikovanja prostora i hortikulture sa izradom modela i maketa, umetnička rešenja za scenografiju, naučna, stručna, književna i publicistička dela, prevođenje, odnosno prevodi, muzička i kinematografska dela i restauratorska i konzervatorska dela u oblasti kulture i umetnosti, za izvođenje umetničkih dela (sviranje i pevanje, pozorišna i filmska gluma, recitovanje), snimanje filmova i idejne skice za tapiseriju i kostimografiju kad se ne izvode u materijalu - 50% od bruto prihoda;
3) za interpretaciju, odnosno izvođenje estradnih programa zabavne i narodne muzike, proizvodnju fonograma, proizvodnju videograma, proizvodnju emisije, proizvodnju baze podataka i za druga autorska i srodna prava koja nisu navedena u tač. 1) i 2) ovog člana - 40% od bruto prihoda.
Stvarni troškovi
Obveznicima iz člana 54 ovog zakona, priznaje se kao trošak u punom iznosu naknada koju plaćaju za usluge odgovarajućoj autorskoj agenciji, organizaciji za zaštitu muzičkog autorskog prava i preduzećima i drugim pravnim licima ovlašćenim za prodaju i naplatu prihoda od autorskih dela.
Obvezniku - autoru i nosiocu srodnih prava, na njegov zahtev, umesto normiranih priznaće se stvarni troškovi koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, ako za to podnese dokaze.
Obvezniku - vlasniku prava industrijske svojine, priznaju se kao trošak kod utvrđivanja oporezivog prihoda sledeći stvarni troškovi:
1) takse i troškovi koji se plaćaju za zaštitu patenata, malih patenata, žigova, modela, uzoraka i tehničkih unapređenja, prema potvrdi nadležnog organa za njihovu zaštitu;
2) troškovi izrade nacrta i tehničkog opisa patenata, malih patenata, žigova, modela, uzoraka i tehničkih unapređenja, koji su bili sastavni deo prijave kojom se od nadležnog organa traži njihova zaštita, prema potvrdi stručnog lica koje je izradilo te nacrte i tehničke opise i uz mišljenje o realnosti ovih troškova koje izdaje odgovarajuća strukovna organizacija pronalazača;
3) troškovi za izradu prototipa, potrebnog da bi se patent, mali patent, žig, model, uzorak ili tehničko unapređenje proverili, pod uslovom da su prijavljeni, odnosno zaštićeni. Ako je prototip izrađen u preduzeću, odnosno ustanovi, potvrdu o troškovima izrade izdaje izrađivač. Ako je prototip izradio pronalazač u sopstvenoj režiji, priznaju se stvarni troškovi koje je imao, a mišljenje o realnosti troškova izdaje odgovarajuća strukovna organizacija pronalazača.
Poreska stopa
Stopa poreza na prihode od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine iznosi 20%.
Vremensko razgraničenje prihoda
Prihodi od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine koje je obveznik - autor, nosilac srodnih prava ili vlasnik prava industrijske svojine ostvario za delo koje je stvarao duže od jedne godine, prilikom utvrđivanja prihoda, dele se, na zahtev obveznika, na onoliko jednakih delova koliko je godina delo stvarano, a ne duže od pet.
U slučaju iz stava 1 ovog člana u svakoj godini oporezuje se srazmerni deo prihoda.
Procena poreske osnovice
Ako Poreska uprava utvrdi da je interpretator, menadžer ili drugo angažovano lice po osnovu estradnog programa zabavne i narodne muzike ili drugog zabavnog programa ostvarilo prihod, a nije zaključilo ugovor sa organizatorom takvog programa, ili oceni da je ostvareni prihod veći od ugovorenog prihoda, bruto prihod se utvrđuje procenom u skladu sa zakonom koji uređuje poreski postupak i poresku administraciju, a oporezuje bez priznavanja normiranih, odnosno stvarnih troškova.
Glava peta
POREZ NA PRIHODE OD KAPITALA
Predmet oporezivanja
Prihodom od kapitala smatraju se:
1) kamata po osnovu zajma, štednih i drugih depozita (oročenih ili po viđenju) i po osnovu dužničkih i sličnih hartija od vrednosti;
2) dividende i udeli u dobiti;
3) primanja zaposlenih i članova uprave privrednog društva po osnovu učešća u dobiti - u novcu ili putem dodele ili opcijske kupovine sopstvenih akcija;
4) uzimanje iz imovine i korišćenje usluga privrednog društva od strane vlasnika privrednog društva za njihove privatne potrebe, izvršene u skladu sa zakonom (u daljem tekstu: uzimanje iz imovine privrednog društva).
Kamatom, u smislu stava 1 tačka 1) ovog člana, smatra se i deo prihoda ostvaren kod otuđenja ili otkupa diskontne dužničke hartije od vrednosti koji predstavlja razliku između nabavne i prodajne cene, odnosno između nabavne i otkupne cene diskontne dužničke hartije od vrednosti.
Za diskontnu dužničku hartiju od vrednosti iz stava 2 ovog člana smatra se i bezkuponska dužnička hartija od vrednosti.
Kamatom po kuponskoj dužničkoj hartiji od vrednosti ne smatra se onaj deo razlike u ceni koji predstavlja kapitalni dobitak.
Ministar finansija bliže uređuje način utvrđivanja kamate i kapitalnog dobitka iz stava 4 ovog člana.
Prihod od dividende umanjuje se, pre utvrđivanja poreske osnovice, za iznos godišnje rate prodajne cene po osnovu kupovine društvenog i državnog kapitala, odnosno imovine javnom aukcijom, u smislu propisa kojima se uređuju uslovi i postupak promene vlasništva društvenog, odnosno državnog kapitala, uplaćene pre isplate dividende, a najviše do iznosa isplaćene dividende.
Poreski obveznik
Obveznik poreza na prihode od kapitala je fizičko lice koje ostvaruje te prihode.
Poreska osnovica
Oporezivi prihod od kapitala čini ostvarena kamata iz člana 61 stav 1 tačka 1) ovog zakona, kao i pozitivna razlika ostvarena otuđenjem ili otkupom diskontne dužničke hartije od vrednosti iz člana 61 st. 2 i 3 ovog zakona, za period od dana sticanja do dana otuđenja ili otkupa te hartije.
Oporezivi prihod od kapitala iz člana 61 stav 1 tač. 2) do 4) ovog zakona čini prihod isplaćen (raspodeljen) obvezniku, odnosno ostvaren uzimanjem iz imovine privredog društva. Ako je primanje ostvareno u nenovčanom obliku, vrednost tog primanja se procenjuje prema uporedivoj tržišnoj vrednosti.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, oporezivi prihod od kapitala po osnovu dividendi i udela u dobiti iz člana 61 stav 1 tačka 2) ovog zakona, za rezidenta Republike čini 50% bruto dividendi ili udela u dobiti isplaćenih (raspodeljenih) obvezniku.
Poreska stopa
Stopa poreza na prihode od kapitala iznosi 20%.
Poreska oslobođenja
Ne plaća se porez na prihode od kapitala na kamatu:
1) na dinarska sredstva po osnovu štednje;
2) po osnovu dužničkih hartija od vrednosti, u smislu propisa kojima je uređeno tržište hartija od vrednosti i drugih finansijskih instrumenata, čiji je izdavalac Republika, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave ili Narodna banka Srbije;
3) (brisana).
Glava šesta
POREZ NA PRIHODE OD NEPOKRETNOSTI
Predmet oporezivanja
Prihodima od nepokretnosti smatraju se prihodi koje obveznik ostvari izdavanjem u zakup ili podzakup nepokretnosti, a naročito: zemljišta, stambenih i poslovnih zgrada, delova tih zgrada, stanova, delova stanova, poslovnih prostorija i garaža.
Prihode od nepokretnosti iz stava 1 ovog člana čine ostvarena zakupnina i vrednost svih realizovanih obaveza i usluga na koje se obavezao zakupac, odnosno podzakupac.
Poreski obveznik
Obveznik poreza na prihode od nepokretnosti je fizičko lice koje izdavanjem u zakup ili podzakup nepokretnosti ostvari prihode po tom osnovu.
Obveznikom u smislu stava 1 ovog člana ne smatra se preduzetnik koji nepokretnosti izdaje u zakup ili podzakup u okviru obavljanja registrovane samostalne delatnosti.
Poreska osnovica
Oporezivi prihod od nepokretnosti čini bruto prihod iz člana 66 stav 2 ovog zakona, umanjen za normirane troškove u visini od 20%.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, kod utvrđivanja oporezivog prihoda od nepokretnosti ostvarenog po osnovu iznajmljivanja stanova, soba i postelja putnicima i turistima za koje je plaćena boravišna taksa, normirani troškovi se priznaju u visini od 50% od bruto prihoda.
Obvezniku poreza na prihode od nepokretnosti, na njegov zahtev, umesto normiranih troškova priznaće se stvarni troškovi koje je imao pri ostvarivanju i očuvanju prihoda, ako za to podnese dokaze.
Stvarnim troškovima smatra se i iznos jednogodišnje amortizacije, obračunate primenom proporcionalne metode po stopi iz nomenklature sredstava za amortizaciju.
Ako je obveznik zakupac koji nepokretnost izdaje u podzakup, od zakupnine koju ostvaruje odbija se zakupnina koju plaća zakupodavcu.
Poreska stopa
Stopa poreza na prihode od nepokretnosti iznosi 20%.
Paušalno oporezivanje
Ako je prijavljeni prihod od nepokretnosti manji od onog koji bi se mogao postići na tržištu, nadležni poreski organ će prihod od nepokretnosti utvrditi u visini prihoda koji se mogu postići na tržištu.
Kao prihod iz stava 1 ovog člana uzima se zakupnina koja se može postići prema mesnim prilikama, upoređivanjem sa zakupninom za slične objekte koji se izdaju u zakup pod približno sličnim uslovima.
Vremensko razgraničenje prihoda
Prihodi od nepokretnosti u vidu zakupnine koja je primljena za više godina odjednom, prilikom utvrđivanja prihoda, dele se na zahtev obveznika na onoliko jednakih delova koliki je broj godina za koju je zakupnina plaćena, a ne duže od pet.
U slučaju iz stava 1 ovog člana u svakoj godini oporezuje se srazmerni deo prihoda.
Glava sedma
POREZ NA KAPITALNE DOBITKE
Pojam kapitalnog dobitka i kapitalnog gubitka
Kapitalnim dobitkom smatra se prihod koji obveznik ostvari prodajom, odnosno drugim prenosom uz naknadu (u daljem tekstu: prodaja):
1) stvarnih prava na nepokretnostima;
2) trajnog prava korišćenja i prava gradnje na gradskom građevinskom zemljištu;
3) prava intelektualne svojine;
4) udela u imovini pravnih lica, akcija i ostalih hartija od vrednosti, osim dužničkih hartija od vrednosti.
Izuzetno od stava 1 tačka 4) ovog člana, kapitalnim dobitkom po osnovu kuponske dužničke hartije od vrednosti smatra se onaj deo razlike u ceni koji je utvrđen na način propisan aktom iz člana 61 stav 5 ovog zakona.
Kapitalni dobitak predstavlja razliku između prodajne cene prava, udela, odnosno hartija od vrednosti i njihove nabavne cene usklađene prema odredbama ovog zakona.
Kad je razlika iz stava 2 ovog člana negativna, u pitanju je kapitalni gubitak.
Obveznik koji je pravo, udeo ili hartiju od vrednosti pre prodaje držao u svom portfelju pre 24. januara 1994. godine ne ostvaruje kapitalni dobitak njihovom prodajom.
Kapitalni dobitak se ne utvrđuje i ne oporezuje kod prenosa prava, udela ili hartija od vrednosti u sledećim slučajevima:
1) ako su stečena nasleđem;
2) ako se prenos vrši između bračnih drugova i krvnih srodnika u pravoj liniji;
3) ako se prenos vrši između razvedenih bračnih drugova, a u neposrednoj je vezi sa razvodom braka.
Kapitalni dobitak se ne utvrđuje i ne oporezuje na prihod ostvaren po osnovu prenosa dužničkih hartija od vrednosti, u smislu propisa kojima je uređeno tržište hartija od vrednosti i drugih finansijskih instrumenata, čiji je izdavalac Republika, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave ili Narodna banka Srbije.
Određivanje kapitalnog dobitka
Za svrhu određivanja kapitalnog dobitka, u smislu ovog zakona, prodajnom cenom se smatra ugovorena cena, odnosno tržišna cena koju utvrđuje nadležni poreski organ ako oceni da je ugovorena cena niža od tržišne.
Kao ugovorena, odnosno tržišna cena iz stava 1 ovog člana uzima se cena bez poreza na prenos apsolutnih prava.
Kod prenosa prava putem razmene za drugo pravo, prodajnom cenom se smatra tržišna cena prava koje se daje u razmenu.
Za svrhu određivanja kapitalnog dobitka, u smislu ovog zakona, nabavnom cenom se smatra cena po kojoj je obveznik stekao pravo, udeo, ili hartiju od vrednosti, odnosno cena koju je utvrdio poreski organ u skladu sa ovim zakonom.
Kod prodaje nepokretnosti koju je obveznik sam izgradio, nabavnu cenu iz stava 1 ovog člana čini iznos troškova izgradnje, a ako obveznik ne dokaže iznos troškova izgradnje, tržišna cena nepokretnosti koja je uzeta ili mogla biti uzeta kao osnovica poreza na imovinu u godini nastanka obaveze po osnovu poreza na imovinu.
Kod prodaje nepokretnosti u izgradnji, nabavnu cenu iz stava 1 ovog člana čini iznos troškova izgradnje koje je obveznik imao do dana prodaje.
Kod hartija od vrednosti koje su kotirane na berzi, nabavnom cenom iz stava 1 ovog člana smatra se cena koju obveznik dokumentuje kao stvarno plaćenu, odnosno, ako to ne učini, najniža zabeležena cena po kojoj se trgovalo u periodu od godinu dana koji prethodi prodaji hartije od vrednosti.
Kod hartija od vrednosti koje se ne kotiraju na berzi, nabavnom cenom iz stava 1 ovog člana smatra se cena koju obveznik dokumentuje kao stvarno plaćenu, odnosno, ako to ne učini, njena nominalna vrednost.
Nabavna cena iz stava 1 ovog člana uvećava se indeksom rasta cena na malo od dana sticanja do dana prodaje, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, a u slučaju nepokretnosti i umanjuje po osnovu amortizacije, obračunate primenom proporcionalne metode po stopi iz nomenklature sredstava za amortizaciju.
Ako je pravo, udeo ili hartiju od vrednosti obveznik stekao poklonom ili ugovorom o doživotnom izdržavanju, nabavnom cenom iz člana 74 stav 1 ovog zakona smatra se tržišna cena prava, udela ili hartije od vrednosti koja je uzeta ili je mogla biti uzeta kao osnovica poreza na prenos apsolutnih prava u momentu njihovog sticanja od strane obveznika.
Poreska osnovica
Oporezivi prihod na koji se plaća porez na kapitalni dobitak čini kapitalni dobitak utvrđen na način iz čl. 72 do 75 ovog zakona.
Poreska stopa
Stopa poreza na kapitalni dobitak iznosi 20%.
Prebijanje kapitalnih dobitaka i kapitalnih gubitaka
Kapitalni gubitak ostvaren prodajom jednog prava, udela ili hartije od vrednosti, može se prebiti sa kapitalnim dobitkom ostvarenim prodajom drugog prava, udela ili hartije od vrednosti u istoj godini.
Ako se i posle prebijanja iz stava 1 ovog člana iskaže kapitalni gubitak, dopušteno je njegovo prebijanje u narednih pet godina na račun budućih kapitalnih dobitaka.
Poresko oslobođenje
Obveznik, koji sredstva ostvarena prodajom nepokretnosti u roku od 60 dana od dana prodaje uloži u rešavanje svog stambenog pitanja i stambenog pitanja članova svoje porodice, odnosno domaćinstva, oslobađa se poreza na ostvareni kapitalni dobitak.
Obvezniku iz stava 1 ovog člana koji u roku od narednih 10 meseci sredstva ostvarena prodajom uloži za namene iz stava 1 ovog člana, izvršiće se povraćaj plaćenog poreza na kapitalni dobitak.
Ministar finansija bliže uređuje kriterijume za ostvarivanje prava na poresko oslobođenje iz stava 1 ovog člana.
Poreski kredit
Ako obveznik u rešavanje stambenog pitanja u smislu člana 79 ovog zakona uloži samo deo sredstava ostvarenih prodajom nepokretnosti, poreska obaveza mu se srazmerno umanjuje.
Glava osma
POREZ NA OSTALE PRIHODE
Predmet oporezivanja
Ostalim prihodima smatraju se: prihodi koje obveznik ostvari davanjem u zakup opreme, transportnih sredstava i drugih pokretnih stvari, dobici od igara na sreću, prihodi od osiguranja lica, prihodi sportista i sportskih stručnjaka i drugi prihodi, osim onih koji su posebno izuzeti ovim zakonom.
Prihodi od davanja u zakup pokretnih stvari
Obveznik poreza na prihode od davanja u zakup opreme, transportnih sredstava i drugih pokretnih stvari je fizičko lice koje te stvari daje u zakup.
Bruto prihodi od davanja u zakup opreme, transportnih sredstava i drugih pokretnih stvari obuhvataju ostvarenu zakupninu i vrednost svih realizovanih obaveza i usluga na koje se obavezao zakupac.
Oporezivi prihod od izdavanja u zakup pokretnih stvari utvrđuje se odbijanjem normiranih troškova od bruto prihoda u visini od 20%.
Obvezniku koji to zahteva i dokumentuje, poreski organ će umesto normiranih troškova priznati troškove amortizacije, finansiranja, investicionog i tekućeg održavanja imovine i druge stvarne troškove koje je imao u vezi sa stvarima koje je dao u zakup.
Ako je prijavljeni prihod od davanja u zakup pokretnih stvari manji od onog koji bi uobičajeno mogao da se postigne na tržištu, nadležni poreski organ će ovaj prihod utvrditi u visini prihoda koji bi se mogao postići na tržištu, u skladu sa članom 70 ovog zakona.
Dobici od igara na sreću
Obveznik poreza na dobitke od igara na sreću je fizičko lice koje ostvari dobitak od tih igara.
Oporezivi prihod za dobitke od igara na sreću predstavlja svaki pojedinačni dobitak od igara na sreću, osim onih koji su oslobođeni ovim zakonom.
Pojedinačnim dobitkom u smislu stava 2 ovog člana smatra se ukupan dobitak po svim kombinacijama u igrama na sreću sa više kombinacija.
Ako se dobitak sastoji od stvari i prava, oporezivi prihod iz stava 2 ovog člana predstavlja tržišna vrednost stvari ili prava u momentu kada je dobitak ostvaren.
Porez na dobitke od igara na sreću ne plaća se na:
1) pojedinačno ostvaren dobitak od igara na sreću do iznosa od 15.000 dinara;
2) lutrijske zgoditke po javnim zajmovima.
Prihodi od osiguranja lica
Obveznik poreza na prihode od osiguranja lica je fizičko lice koje ostvari naknadu iz osiguranja lica.
Oporezivi prihod od osiguranja lica predstavlja vrednost isplaćene naknade iz osiguranja lica, ako nije izuzeta od oporezivanja u skladu sa članom 9 stav 1 tačka 7) ovog zakona.
Prihodi sportista i sportskih stručnjaka
Prihodi sportista i sportskih stručnjaka obuhvataju primanja koja ostvare profesionalni sportisti, sportisti amateri, sportski stručnjaci i stručnjaci u sportu od sportske organizacije, odnosno organizacije za obavljanje sportske delatnosti, sportskih društava i saveza, koja nemaju karakter zarade u smislu propisa kojima se uređuje sport, odnosno radni odnosi.
Prihodima iz stava 1 ovog člana smatraju se naročito primanja po osnovu:
1) naknade na ime zaključenja ugovora (transfer i dr.);
2) naknade za korišćenje lika sportiste;
3) novčane pomoći vrhunskim sportistima sa posebnim zaslugama;
4) (brisana);
5) stipendije vrhunskim sportistima za sportsko usavršavanje;
6) novčane i druge nagrade;
7) nacionalnog priznanja i nagrade za poseban doprinos razvoju i afirmaciji sporta;
8) naknade i nagrade za rad sportskim stručnjacima, odnosno stručnjacima u sportu (treneri, sudije, delegati i dr.).
Oporezivi prihod za primanja sportista i sportskih stručnjaka iz st. 1 i 2 ovog člana utvrđuje se odbijanjem normiranih troškova od bruto prihoda u visini od 50%.
Drugi prihodi
Ostalim prihodima u smislu ovog zakona smatraju se i drugi prihodi koji po svojoj prirodi čine dohodak fizičkog lica, a naročito:
1) prihodi po osnovu ugovora o delu;
2) prihodi po osnovu ugovora o obavljanju privremenih i povremenih poslova zaključenih preko omladinske ili studentske zadruge sa licem do navršenih 26 godina života ako je na školovanju u ustanovama srednjeg, višeg ili visokog obrazovanja;
3) prihodi po osnovu dopunskog rada;
4) prihodi po osnovu trgovinskog zastupanja;
5) prihodi po osnovu volonterskog rada;
6) primanja članova upravnog i nadzornog odbora pravnog lica;
7) naknada poslanicima i odbornicima;
8) naknada u vezi sa izvršavanjem poslova odbrane, civilne zaštite i zaštite od elementarnih nepogoda;
9) primanja stečajnih upravnika, sudskih veštaka, sudija porotnika i sudskih tumača;
10) prihodi po osnovu prikupljanja i prodaje sekundarnih sirovina, šumskih plodova i lekovitog bilja, odnosno po osnovu prodaje drugih dobara ostvarenih obavljanjem privremenih ili povremenih delatnosti, ako nisu oporezovani kao prihodi od samostalne delatnosti u smislu ovog zakona;
11) nagrade, novčane pomoći i druga besteretna davanja fizičkim licima koja nisu zaposlena kod isplatioca;
12) primanja iz člana 9 ovog zakona iznad propisanih neoporezivih iznosa;
13) naknade troškova i drugi rashodi licima koja nisu zaposlena kod isplatioca;
14) svi drugi prihodi koji nisu oporezovani po drugom osnovu ili nisu izuzeti od oporezivanja ili oslobođeni plaćanja poreza po ovom zakonu.
Obveznik poreza na druge prihode je fizičko lice koje ostvari prihode iz stava 1 ovog člana.
Oporezivi prihod za prihode iz stava 1 ovog člana čini bruto prihod umanjen za normirane troškove u visini od 20%.
Izuzetno od stava 1 tačka 13) ovog člana, porez na druge prihode ne plaća se na dokumentovane naknade troškova po osnovu službenih putovanja, najviše do iznosa tih troškova koji su izuzeti od plaćanja poreza na zarade za zaposlene po članu 18 tač. 2) do 4) ovog zakona, ako se isplata vrši fizičkim licima koja nisu zaposlena kod isplatioca, i to:
1) upućenim, odnosno pozvanim od strane državnog organa ili organizacije, sa pravom naknade troškova u skladu sa zakonom i drugim propisima;
2) članovima predstavničkih i izvršnih tela Srbije i Crne Gore, Republike, teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, u vezi sa vršenjem funkcije;
3) upućenim na rad u Republiku, po nalogu inostranog poslodavca, a u vezi sa delatnošću domaćeg isplatioca;
4) ako dobrovoljno, odnosno po pozivu sarađuju u humanitarnim, zdravstvenim, vaspitno-obrazovnim, kulturnim, sportskim, naučno-istraživačkim, verskim i sličnim delatnostima, sindikalnim organizacijama, privrednim komorama, političkim strankama, savezima i udruženjima, nevladinim organizacijama, kao i u drugim nedobitnim organizacijama, i ako po osnovu te saradnje ne ostvaruje naknadu za radno angažovanje.
Na druge prihode koje ostvari član učeničke zadruge, član omladinske ili studentske zadruge do navršenih 26 godina života ako je na školovanju u institucijama za srednje, više i visoko obrazovanje, kao i fizičko lice po osnovu prikupljanja i prodaje sekundarnih sirovina, šumskih plodova i lekovitog bilja, obračunati porez umanjuje se za 40%.
Poreska stopa
Stopa poreza na ostale prihode iznosi 20%.
Deo treći
GODIŠNJI POREZ NA DOHODAK GRAĐANA
Dohodak za oporezivanje
Godišnji porez na dohodak građana plaćaju fizička lica - rezidenti, koji su u kalendarskoj godini ostvarili dohodak veći od četvorostrukog iznosa prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Republici u godini za koju se utvrđuje porez, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
Neoporezivi iznos iz stava 1 ovog člana za stranca rezidenta zaposlenog kod rezidentnog lica ili u stalnoj poslovnoj jedinici nerezidentnog lica, kao i za rezidenta upućenog u inostranstvo radi obavljanja poslova za rezidentno pravno lice iz člana 17 ovog zakona jeste desetostruki iznos prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Republici u godini za koju se utvrđuje porez, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
Dohotkom iz stava 1 ovog člana smatra se godišnji zbir:
1) zarada iz čl. 13 do 14b ovog zakona;
2) oporezivog prihoda od samostalne delatnosti iz čl. 33 i 40 ovog zakona;
3) oporezivog prihoda od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine iz čl. 55 i 60 ovog zakona;
4) oporezivog prihoda od nepokretnosti iz čl. 68 i 70 ovog zakona;
5) oporezivog prihoda od davanja u zakup pokretnih stvari iz člana 82 st. 3 do 5 ovog zakona;
6) oporezivog prihoda od osiguranja lica iz člana 84 stav 2 ovog zakona;
7) oporezivog prihoda sportista i sportskih stručnjaka iz člana 84a ovog zakona;
8) oporezivih drugih prihoda iz člana 85 ovog zakona;
9) prihoda po osnovima iz tač. 1) do 8) ovog stava, ostvarenih i oporezovanih u drugoj državi članici, odnosno drugoj državi.
Zarade iz stava 3 tačka 1) ovog člana i oporezivi prihodi iz tač. 3), 7) i 8) tog stava umanjuju se za porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaćene u Republici na teret lica koje je ostvarilo zaradu, odnosno oporezive prihode, a oporezivi prihodi iz tač. 2), 4), 5) i 6) tog stava umanjuju se za porez plaćen na te prihode u Republici.
Prihodi iz stava 3 tačka 9) ovog člana umanjuju se za porez plaćen u drugoj državi članici, odnosno drugoj državi.
U dohodak stranca - rezidenta iz stava 2 ovog člana ulaze samo zarade, ne računajući i dodatna primanja oslobođena u skladu sa članom 19 stav 1 ovog zakona, ako su ispunjeni uslovi iz stava 3 tog člana.
Dohodak za oporezivanje čini razlika između dohotka utvrđenog u skladu sa st. 3 do 6 ovog člana i neoporezivog iznosa iz stava 1, odnosno stava 2 ovog člana.
Poreska osnovica
Osnovica godišnjeg poreza na dohodak građana je oporezivi dohodak, koji čini razlika između dohotka za oporezivanje iz člana 87 stav 7 ovog zakona i ličnih odbitaka koji iznose:
1) za poreskog obveznika - 40% od prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Republici u godini za koju se utvrđuje porez, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike;
2) za izdržavanog člana porodice - 15% od prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Republici u godini za koju se utvrđuje porez, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, po članu.
Ukupan iznos ličnih odbitaka iz stava 1 ovog člana ne može biti veći od 50% dohotka za oporezivanje.
Ako su dva ili više članova porodice obveznici godišnjeg poreza na dohodak građana, odbitak za izdržavane članove porodice može ostvariti samo jedan obveznik.
Poreske stope
Godišnji porez na dohodak građana plaća se po stopi od 10%.
Deo četvrti
UTVRĐIVANJE I NAPLATA POREZA
Glava prva
OPŠTE ODREDBE
(Prestao da važi)
Glava druga
PODNOŠENJE PORESKE PRIJAVE
Opšti javni poziv
Građanin koji ostvaruje dohodak u smislu ovog zakona dužan je da podnese poresku prijavu, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Nadležni poreski organ najkasnije do 31. decembra svake godine, opštim javnim pozivom poziva građane na podnošenje poreskih prijava.
Prijava za godišnji porez na dohodak građana
Obveznik godišnjeg poreza na dohodak građana dužan je da za ostvareni dohodak u godini za koju se vrši utvrđivanje poreza podnese poresku prijavu sa tačnim podacima nadležnom poreskom organu po isteku te godine, a najkasnije do 15. marta naredne godine (u daljem tekstu: godišnja prijava).
Prijava za porez na prihode od samostalne delatnosti i poreski bilans
Preduzetnik i obveznik poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva, koji vode poslovne knjige, dužni su da poresku prijavu i poreski bilans, sa tačnim podacima, podnesu nadležnom poreskom organu najkasnije do 15. marta naredne godine.
Uz poresku prijavu i poreski bilans, obveznici iz stava 1 ovog člana dužni su da dostave nadležnom poreskom organu i bilans uspeha, bilans stanja, izveštaj o novčanim tokovima i izveštaj o promenama na kapitalu ako vode dvojno knjigovodstvo, odnosno bilans uspeha ako vode prosto knjigovodstvo, kao i drugu dokumentaciju u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dobit preduzeća i sa ovim zakonom.
Preduzetnik koji porez plaća na paušalni prihod, kome se u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje poreza značajnije izmeni obim poslovanja, odnosno prometa i drugi uslovi od uticaja na ostvarivanje prava na paušalno oporezivanje i visinu poreske obaveze, dužan je da podnese poresku prijavu najkasnije do 31. januara godine za koju se utvrđuje porez.
Preduzetnik koji u toku godine započne obavljanje samostalne delatnosti, dužan je da podnese poresku prijavu, u kojoj će dati procenu prihoda i rashoda, odnosno procenu prometa do kraja prve poslovne godine, najkasnije u roku od 15 dana od dana upisa u registar nadležnog organa, odnosno od početka obavljanja delatnosti.
Obveznik koji u toku godine trajno, odnosno privremeno odjavi obavljanje samostalne delatnosti, dužan je da podnese poresku prijavu za konačno utvrđivanje poreza, odnosno za utvrđivanje poreza do dana privremene odjave, u roku od 30 dana od dana prestanka obavljanja delatnosti.
Preduzetnik iz stava 2 ovog člana koji vodi poslovne knjige dužan je da uz poresku prijavu podnese i poreski bilans, kao i dokumentaciju iz člana 93 stav 2 ovog zakona.
Prijava za porez na kapitalne dobitke i ostale prihode na koje se porez ne plaća po odbitku
Obveznik koji u toku godine ostvari ili započne ostvarivanje prihoda na kapitalne dobitke i ostale prihode na koje se porez ne plaća po odbitku, dužan je da podnese poresku prijavu najkasnije u roku od 15 dana od početka ostvarivanja prihoda.
Preduzetnik koji porez plaća na paušalno utvrđen prihod dužan je da posebno podnese poresku prijavu za prihode na kapitalne dobitke iz čl. 72 do 76 ovog zakona.
Obveznik poreza na prihode od nepokretnosti iz člana 67 ovog zakona, kao i obveznik poreza na prihode od davanja u zakup pokretnih stvari iz člana 82 ovog zakona, dužni su da podnesu poresku prijavu i u slučaju kada se ovaj porez plaća po odbitku, najkasnije u roku od 15 dana od dana zaključenja ugovora o zakupu, odnosno podzakupu.
Prijava obveznika - nerezidenta
Obveznik - nerezident podnosi poresku prijavu za pojedine vrste prihoda koje ostvaruje za koje nije predviđeno plaćanje poreza po odbitku.
Prijava iz stava 1 ovog člana podnosi se poreskom organu na čijoj teritoriji je obveznik ostvario prihode.
Za obveznika iz stava 1 ovog člana, plaćeni porez po poreskoj prijavi iz stava 2 ovog člana, zajedno sa plaćenim porezima po odbitku, smatra se konačno utvrđenom poreskom obavezom.
Oblik i sadržinu poreske prijave propisuje ministar finansija.
Nadležnost poreskog organa
Poresku prijavu obveznik je dužan da podnese:
1) za prihode od samostalne delatnosti - poreskom organu na čijoj teritoriji je registrovano obavljanje delatnosti;
2) za prihode od nepokretnosti - poreskom organu na čijoj teritoriji se nalazi nepokretnost;
3) za godišnji porez na dohodak građana, za kapitalne dobitke i za ostale prihode na koje se porez ne plaća po odbitku - poreskom organu na čijoj teritoriji obveznik ima prebivalište.
Za prihode od poljoprivrede i šumarstva koji se oporezuju prema katastarskom prihodu ne podnosi se poreska prijava.
Glava treća
UTVRĐIVANJE I NAPLATA POREZA
Način utvrđivanja i plaćanja poreza
Po odbitku od svakog pojedinačno ostvarenog prihoda utvrđuju se i plaćaju porezi na sledeće prihode:
1) zarade;
2) prihode od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik;
3) prihode od kapitala;
4) prihode od nepokretnosti, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik;
5) prihode od davanja u zakup pokretnih stvari, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik;
6) dobitke od igara na sreću;
7) prihode od osiguranja lica;
7a) prihode sportista i sportskih stručnjaka;
8) ostale prihode, ako je isplatilac prihoda pravno lice ili preduzetnik.
Pod pravnim licem u smislu stava 1 ovog člana podrazumeva se i deo pravnog lica, odnosno poslovna jedinica nerezidentnog pravnog lica koja je registrovana kod nadležnog državnog organa (predstavništvo i dr.), kao i državni organi i organizacije.
Po rešenju nadležnog poreskog organa utvrđuju se i plaćaju porezi na sledeće prihode:
1) prihode od poljoprivrede i šumarstva;
2) prihode od samostalne delatnosti;
3) kapitalne dobitke;
4) prihode iz člana 99 stav 1 tač. 2), 4), 5) i 8) ovog zakona na koje se porez ne plaća po odbitku, odnosno kada isplatilac prihoda nije pravno lice ili preduzetnik.
Porezi po odbitku
Porez po odbitku iz člana 99 ovog zakona, za svakog obveznika i za svaki pojedinačno isplaćeni prihod, isplatilac obračunava, obustavlja i uplaćuje na propisane račune u momentu isplate prihoda, u skladu sa propisima koji važe na dan isplate prihoda.
(Brisan)
Za prihode od kapitala po osnovu kamate, banka ili drugi isplatilac prihoda dužan je da u toku godine utvrdi porez po odbitku u momentu isplate, odnosno prilikom pripisivanja kamate, a najkasnije kod godišnjeg obračuna kamate.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, kada se saldiranje novca po osnovu otuđenja ili otkupa dužničke hartije od vrednosti vrši preko Centralnog registra, depoa i kliringa hartija od vrednosti (u daljem tekstu: Centralni registar), Centralni registar u momentu saldiranja novca po osnovu otuđenja ili otkupa dužničke hartije od vrednosti, obračunava, obustavlja i uplaćuje na propisani uplatni račun porez na prihod od kapitala na ostvarenu kamatu za period od dana sticanja do dana otuđenja ili otkupa dužničke hartije od vrednosti.
Preduzetnik koji vodi poslovne knjige obračunava i naplaćuje porez po odbitku na prihode koje ostvaruje nerezidentno pravno lice u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dobit preduzeća.
(Brisan)
Isplatilac iz člana 101 ovog zakona dužan je da obvezniku, prilikom svake isplate, kao i po isteku godine, izda obračun sa podacima o: bruto prihodu, troškovima, oporezivom prihodu, olakšicama, plaćenim doprinosima za socijalno osiguranje i plaćenom porezu.
Isplatiocem u smislu stava 1 ovog člana, u slučaju kada Centralni registar, saglasno članu 103 stav 2 ovog zakona, obračunava, obustavlja i uplaćuje porez po odbitku na kamatu po osnovu otuđenja ili otkupa dužničke hartije od vrednosti, smatra se banka - član Centralnog registra kod koje se vodi namenski novčani račun obveznika poreza za plaćanja po osnovu prodaje hartija od vrednosti.
Obveznik koji ostvaruje zarade i druge prihode u ili iz druge države članice, odnosno druge države, kod diplomatskog ili konzularnog predstavništva strane države, odnosno međunarodne organizacije ili kod predstavnika i službenika takvog predstavništva, odnosno organizacije, dužan je da sam obračuna i uplati porez po odbitku po odredbama ovog zakona, ako porez ne obračuna i ne uplati isplatilac prihoda.
Obavezu obračuna i plaćanja poreza u skladu sa stavom 1 ovog člana, obveznik poreza ima i u slučaju ako porez po odbitku ne obračuna i ne uplati drugi isplatilac, kao i ako prihod ostvari od lica koje nije obveznik obračunavanja i plaćanja poreza po odbitku.
U slučaju iz st. 1 i 2 ovog člana, obveznik je dužan da sam obračuna i uplati porez i da nadležnom poreskom organu dostavi poresku prijavu o obračunatom i plaćenom porezu najkasnije u roku od 15 dana od dana kada je primio zaradu ili druge prihode.
Nadležnost poreskog organa iz stava 3 ovog člana određuje se prema mestu prebivališta obveznika.
Obrazac poreske prijave iz stava 3 ovog člana propisuje ministar finansija.
Kod obračuna poreza po odbitku na prihode nerezidenta, isplatilac prihoda primenjuje odredbe ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, pod uslovom da nerezident dokaže status rezidenta države sa kojom je Srbija i Crna Gora zaključila ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, i da je on stvarni vlasnik prihoda.
Status rezidenta države sa kojom je zaključen ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja u smislu stava 1 ovog člana, nerezident dokazuje kod isplatioca prihoda potvrdom ili drugim odgovarajućim dokumentom overenim od nadležnog organa druge države ugovornice čiji je rezident.
Ako isplatilac prihoda primeni odredbe ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, a nisu ispunjeni uslovi iz st. 1 i 2 ovog člana, što za posledicu ima manje plaćeni iznos poreza, snosiće razliku između plaćenog poreza i dugovanog poreza po ovom zakonu.
Nadležni poreski organ, na zahtev nerezidenta, dužan je da izda potvrdu o porezu plaćenom u Republici.
Bliže propise o načinu utvrđivanja, plaćanja i evidentiranja poreza po odbitku donosi ministar finansija.
Registar isplatilaca prihoda interpretatorima
Poreska uprava vodi Registar isplatilaca prihoda po osnovu estradnih programa zabavne i narodne muzike i drugih zabavnih programa, na koje se porez plaća po odbitku, interpretatorima, kao autorima ili nosiocima srodnih prava, ansamblima i orkestrima, imitatorima, iluzionistima i drugim izvođačima (u daljem tekstu: interpretator), menadžerima i drugim angažovanim licima (u daljem tekstu: druga angažovana lica).
Isplatioci prihoda iz stava 1 ovog člana, u smislu ovog zakona, jesu:
1) pravna i fizička lica koja obavljaju registrovanu delatnost iz oblasti ugostiteljstva, turizma, posredovanja i drugih delatnosti, a u svojim ili zakupljenim objektima organizuju izvođenje estradnih programa zabavne i narodne muzike ili drugih zabavnih programa;
2) pravna i fizička lica registrovana za delatnost proizvodnje i emitovanja radio i televizijskog programa, koja proizvode i emituju televizijski program zabavne i narodne muzike, zabavni, kolažni, novogodišnji i slični program, bez obzira da li im je izdata ili ne dozvola za emitovanje programa u skladu sa zakonom kojim se uređuje obavljanje radiodifuzne delatnosti;
3) pravna i fizička lica koja obavljaju registrovanu delatnost, savezi, udruženja, organizacije, zajednice, mesne zajednice i slični subjekti koji u svojim ili zakupljenim objektima ili na drugim mestima organizuju koncerte, kulturno-umetničke, turističke i druge slične manifestacije i priredbe, na kojima se izvode estradni programi zabavne i narodne muzike, novogodišnji i drugi slični zabavni programi ili druge zabavne priredbe.
Isplatilac prihoda iz stava 2 ovog člana, dužan je da Poreskoj upravi, prema mestu svog sedišta, podnese prijavu za upis u registar iz stava 1 ovog člana, najkasnije do 31. januara 2005. godine.
Novoosnovani isplatioci prihoda iz stava 2 ovog člana, dužni su da Poreskoj upravi, prema mestu svog sedišta, podnesu prijavu iz stava 3 ovog člana, u roku od 15 dana od dana upisa u odgovarajući registar kod nadležnog organa.
Isplatiocu prihoda iz stava 2 ovog člana, Poreska uprava rešenjem izriče meru privremene zabrane obavljanja delatnosti u trajanju do 30 dana, ako Poreskoj upravi u propisanom roku ne podnese prijavu iz st. 3 i 4 ovog člana za upis u registar iz stava 1 ovog člana.
Žalba protiv rešenja iz stava 5 ovog člana nije dopuštena.
Isplatilac prihoda iz stava 2 ovog člana, dužan je da sa interpretatorom i drugim angažovanim licem na izvođenju estradnog programa zabavne i narodne muzike ili drugog zabavnog programa, zaključi ugovor, i da Poreskoj upravi do petog u mesecu dostavlja pismeno obaveštenje o zaključenim ugovorima u prethodnom mesecu.
Isplatiocu prihoda iz stava 2 ovog člana, Poreska uprava rešenjem izriče meru privremene zabrane obavljanja delatnosti u trajanju do 30 dana, ako organizuje izvođenje estradnog programa zabavne i narodne muzike ili drugog zabavnog programa, angažovanjem lica iz stava 1 ovog člana bez zaključenog ugovora ili ako Poreskoj upravi u propisanom roku ne dostavi pismeno obaveštenje o zaključenim ugovorima.
Žalba protiv rešenja iz stava 8 ovog člana nije dopuštena.
Sadržinu prijave iz stava 3 ovog člana i obaveštenja iz stava 7 ovog člana bliže uređuje ministar finansija.
Porezi po rešenju
Porez na prihode od poljoprivrede i šumarstva
Porez na prihode od poljoprivrede i šumarstva utvrđuje rešenjem nadležni poreski organ na osnovu podataka iz katastra, a ako se utvrđivanje poreza vrši prema stvarnom prihodu u skladu sa odredbama ovog zakona kojima se uređuje utvrđivanje poreza na prihode od samostalne delatnosti za preduzetnike koji vode poslovne knjige.
Porez na prihode od samostalne delatnosti
Porez na prihode od samostalne delatnosti utvrđuje se rešenjem nadležnog poreskog organa:
1) na osnovu podataka iz poreske prijave, poreskog bilansa, poslovnih knjiga i drugih podataka do kojih dođe putem kontrole ili na drugi način - za obveznike koji vode poslovne knjige;
2) na osnovu podataka iz poreske prijave, kriterijuma i elemenata utvrđenih u skladu sa članom 41 ovog zakona - za obveznike koji porez plaćaju na paušalno utvrđen prihod.
Ako poreski organ utvrdi da podaci u poreskoj prijavi, poreskom bilansu i poslovnim knjigama ne odgovaraju stvarnom stanju, porez se može utvrditi na način iz člana 111 ovog zakona.
Ako obveznik poreza ne podnese poresku prijavu, poreska obaveza će se utvrditi na jedan od sledećih načina:
1) na osnovu pregleda poslovnih knjiga, nalaza kontrole o pregledu poslovanja i drugih podataka kojima raspolaže poreski organ;
2) principom upoređivanja sa drugim obveznicima iste ili slične delatnosti, koji tu delatnost obavljaju pod približno jednakim uslovima, s tim što se kao elementi upoređivanja uzimaju naročito: mesto gde se delatnost obavlja, stručne kvalifikacije, godine starosti, opremljenost sredstvima za rad, broj zaposlenih, asortiman proizvoda i usluga i druge okolnosti kojima se dokazuje da upoređeni obveznici vrše delatnost pod približno jednakim uslovima, odnosno da su im približno jednake mogućnosti ostvarivanja dohotka;
3) principom upoređivanja sa prosečnom bruto zaradom, odnosno platom zaposlenih kod pravnih lica i preduzetnika u istoj ili sličnoj delatnosti, koja se obavlja pod približno jednakim uslovima;
4) na osnovu stručnog nalaza i mišljenja veštaka.
Do donošenja rešenja o utvrđivanju akontacije poreza za tekuću godinu, preduzetnici i obveznici poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva, na prihode od nepokretnosti i na druge prihode na koje se porez ne plaća po odbitku, dužni su da plaćaju akontacije poreza u visini koja odgovara poslednjoj akontaciji iz prethodne godine.
Na zahtev obveznika ili po inicijativi nadležnog poreskog organa, mesečna akontacija poreza može se promeniti zbog znatnih izmena u visini ostvarenih prihoda, promene poreskih instrumenata ili zbog drugih okolnosti koje bitno utiču na visinu poreske obaveze, pri čemu je obveznik dužan da sastavi i podnese periodični poreski bilans, najkasnije u roku od 30 dana po isteku perioda za koji se sastavlja periodični poreski bilans.
Na zahtev obveznika, akontacija poreza može se plaćati i prema periodičnom poreskom bilansu.
Po zahtevima obveznika iz st. 1 i 2 ovog člana, nadležni poreski organ dužan je da donese rešenje u roku od 30 dana od dana podnošenja zahteva.
Ako nadležni poreski organ ne donese rešenje u roku iz stava 3 ovog člana, obveznik može da nastavi plaćanje akontacije u visini utvrđenoj prema periodičnom poreskom bilansu.
Ako je iznos poreza prema podacima u poreskom bilansu po konačnom obračunu godine za koju se utvrđuje porez veći od iznosa poreza plaćenog u vidu mesečnih akontacija, obveznik je dužan da razliku poreza uplati istovremeno sa podnošenjem poreske prijave i poreskog bilansa.
Razliku između uplaćenog poreza i poreza utvrđenog rešenjem poreskog organa obveznik je dužan da uplati u roku od 15 dana od dana dostavljanja prvostepenog rešenja o utvrđivanju konačne obaveze.
Porez na kapitalne dobitke
Porez na kapitalne dobitke utvrđuje rešenjem nadležni poreski organ na osnovu podataka iz poreske prijave.
Ako obveznik ne podnese poresku prijavu, poreska obaveza se utvrđuje na osnovu podataka o ostvarenom kapitalnom dobitku kojim raspolaže nadležni poreski organ.
Pravo na poresko oslobođenje iz člana 79 stav 1 i člana 80 ovog zakona utvrđuje se rešenjem nadležnog poreskog organa na osnovu dokumentacije o rešavanju stambenog pitanja, priložene uz poresku prijavu.
Povraćaj plaćenog poreza na kapitalne dobitke iz člana 79 stav 2 ovog zakona ostvaruje se na zahtev obveznika, uz koji je priložena dokumentacija o rešavanju stambenog pitanja.
Porez na ostale prihode
Porez na prihode koji se u smislu ovog zakona ne oporezuju po odbitku, odnosno koji ne utvrđuje i ne plaća sam obveznik u skladu sa članom 107 ovog zakona, utvrđuje rešenjem nadležni poreski organ na osnovu podataka iz poreske prijave i drugih podataka koji su od značaja za utvrđivanje poreske obaveze.
Godišnji porez na dohodak građana
Godišnji porez na dohodak građana utvrđuje rešenjem nadležni poreski organ na osnovu podataka iz poreske prijave, poslovnih knjiga i drugih podataka koji su od značaja za utvrđivanje poreske obaveze.
Dospelost poreza
Porezi koji se utvrđuju rešenjem poreskog organa plaćaju se u roku od:
1) 45 dana od dana početka tromesečja - na prihode od poljoprivrede i šumarstva, na prihode od nepokretnosti i na druge prihode, na koje se porez ne plaća po odbitku, koji se plaćaju tromesečno;
2) 15 dana po isteku svakog meseca - na prihode od samostalne delatnosti koji se plaćaju u vidu mesečnih akontacija;
3) 15 dana od dana dostavljanja rešenja o utvrđivanju poreza - na godišnji porez na dohodak građana, na kapitalne dobitke i na druge prihode koji se ostvaruju povremeno.
Rešenje o utvrđivanju poreza
Rešenje nadležnog poreskog organa o utvrđivanju poreske obaveze sadrži naročito:
1) ime i prezime obveznika;
2) vrstu poreza;
3) poresku osnovicu;
4) stopu poreza;
5) utvrđene poreske olakšice;
6) iznos poreske obaveze, način i rok plaćanja;
7) račun na koji se vrši uplata poreske obaveze.
U rešenju o utvrđivanju poreza, obveznik će se poučiti o pravu na podnošenje žalbe protiv tog rešenja.
Žalba
Čl. 120 - 156**
(Prestali da važe)
Glava peta
JEMSTVO, POVRAĆAJ POREZA I ZASTARELOST
Jemstvo
Za isplatu poreza po odbitku jemči solidarno isplatilac prihoda.
Za isplatu poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva i na prihode od samostalne delatnosti jemče supsidijarno svojom imovinom svi punoletni članovi domaćinstva obveznika koji u momentu nastanka obaveze čine domaćinstvo obveznika u smislu člana 10 ovog zakona.
U slučaju kad evidencija vlasnika, imaoca prava korišćenja ili plodouživaoca zemljišta u katastru zemljišta ne odgovara stvarnom stanju, za isplatu poreza na prihode od poljoprivrede i šumarstva supsidijarno jemči lice koje koristi zemljište, a koje utvrdi nadležni poreski organ.
Ako je poreski dužnik, da bi izbegao obavezu plaćanja poreza, otuđio imovinu pravnim poslom u korist lica koja nisu članovi njegovog domaćinstva, nadležni poreski organ može takav posao pobijati pred sudom, ako je kupac znao za takvu nameru poreskog obveznika.
Poreski dužnik koji otuđuje opremu ili inventar koji mu služi za obavljanje delatnosti ili otuđi radnju u celini, dužan je prethodno da podmiri svoje poreske obaveze.
Ako novi vlasnik preuzme imovinu iz stava 1 ovog člana, a porez nije plaćen, za naplatu dospelog poreza jamči solidarno sa poreskim dužnikom do visine vrednosti preuzete imovine.
Lice koje vlasniku putujuće zabavne radnje, odnosno priređivaču zabavnih priredbi ustupa uz naplatu ili besplatno svoj stambeni ili poslovni prostor, odgovara solidarno sa poreskim dužnikom za sve obaveze na prihode koji su u vezi sa održanom priredbom.
Ako poreski dužnik umre pre nego što se utvrdi visina obaveze, utvrđivanje obaveze izvršiće se naslednicima.
Naplata utvrđene obaveze izvršiće se od naslednika najviše do visine vrednosti nasleđene imovine.
Povraćaj poreza i pravo na kamatu
Čl. 163 - 165**
(Prestali da važe)
Deo peti
KAZNENE ODREDBE
Novčanom kaznom od 100.000 do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
1) ne obračuna, ne obustavi i ne uplati, ili pogrešno obračuna porez po odbitku (član 21b stav 6, čl. 101, 103 i 107a);
2) obvezniku ne izda obračun sa podacima o isplaćenim prihodima na koje se porez plaća po odbitku (član 106);
3) ne dostavi Poreskoj upravi u propisanom roku prijavu za upis u Registar isplatilaca prihoda interpretatorima, a organizuje izvođenje estradnih programa zabavne i narodne muzike ili drugih zabavnih programa (član 108a st. 3 i 4);
4) sa interpretatorom, menadžerom ili drugim angažovanim licem na izvođenju estradnog programa zabavne i narodne muzike ili drugog zabavnog programa ne zaključi ugovor ili ako Poreskoj upravi u propisanom roku ne dostavi pismeno obaveštenje o zaključenim ugovorima (član 108a stav 7).
Novčanom kaznom od dvostrukog do desetostrukog iznosa poreskog duga, a najmanje 100.000 dinara, kazniće se za prekršaj pravno lice kod koga je prekršajnom radnjom iz stava 1 ovog člana izbegnuto plaćanje poreza.
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 dinara.
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se odgovorno lice u državnom organu i organu lokalne samouprave novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 dinara.
Za radnje iz stava 1 ovog člana kazniće se preduzetnik novčanom kaznom od 50.000 do 500.000 dinara.
Novčanom kaznom od dvostrukog do desetostrukog iznosa poreskog duga, a najmanje 50.000 dinara, kazniće se za prekršaj preduzetnik koji prekršajnom radnjom iz stava 1 ovog člana izbegne plaćanje poreza.
Novčanom kaznom od 50.000 do 500.000 dinara, kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:
1) poslovne knjige ne vodi u skladu sa čl. 43 do 48 ovog zakona;
2) poreskom organu ne dostavi sve podatke od značaja za utvrđivanje kapitalnih dobitaka (član 35);
3) u poreskom bilansu ne iskaže posebno vrednost transakcija sa povezanim licima u skladu sa principom "van dohvata ruke" (član 35);
4) u propisanom roku ne prijavi poreskom organu otuđenje osnovnih sredstava, za koja je ostvario poreski podsticaj (član 39);
5) ne sastavi poreski bilans, odnosno ne sastavi ga u propisanom roku i na propisani način (član 50);
6) ako ne vrši plaćanja preko tekućeg računa kod banke ili ne vodi sredstva na tekućem računu ili ako primljeni gotov novac ne uplati na tekući račun (član 51);
7) u propisanom roku ne podnese poresku prijavu, odnosno poreski bilans ili u prijavi, odnosno poreskom bilansu da netačne podatke što je za posledicu moglo da ima smanjenje poreske osnovice ili neosnovano ostvarivanje prava na poreske podsticaje ili uz poresku prijavu ne dostavi ostala propisana dokumenta i podatke ili poresku prijavu podnese nenadležnom organu (čl. 91, 93, 94, 95 i 98);
8) po otpočinjanju obavljanja delatnosti u propisanom roku ne podnese poresku prijavu ili ne da procenu prihoda za prvu poslovnu godinu (član 94 stav 1);
9) po trajnoj ili privremenoj odjavi obavljanja samostalne delatnosti u propisanom roku ne podnese poresku prijavu za konačno utvrđivanje poreza, odnosno za utvrđivanje poreza do dana privremene odjave (član 94 stav 2);
10) ne obračuna, ne obustavi i ne uplati, ili pogrešno obračuna porez po odbitku na prihode koje ostvari nerezidentno pravno lice (član 104);
11) ne izvrši uplatu mesečne akontacije poreza ili ne izvrši uplatu u propisanom roku (član 112 i član 118);
12) u propisanom roku ne izvrši uplatu poreza na osnovu poreskog bilansa ili razliku između uplaćenog poreza i poreza utvrđenog rešenjem o konačnoj obavezi (član 114);
13) (prestala da važi)
14) (prestala da važi)
Novčanom kaznom od dvostrukog do desetostrukog iznosa poreskog duga, a najmanje 50.000 dinara, kazniće se za prekršaj preduzetnik koji prekršajnom radnjom iz stava 1 ovog člana izbegne plaćanje poreza.
Novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 dinara, kazniće se za prekršaj obveznik fizičko lice ako:
1) ne podnese poresku prijavu u propisanom roku, ili je ne podnese nadležnom poreskom organu ili u prijavi ne navede tačne podatke od kojih zavisi visina poreza (čl. 91, 92, 95, 96 i 98);
2) ne obračuna i ne uplati porez po odbitku u propisanom roku ili ne podnese nadležnom poreskom organu poresku prijavu o obračunatom i plaćenom porezu u propisanom roku (član 107);
3) ne izvrši uplatu poreza ili ne izvrši uplatu u propisanom roku (član 112 i član 118);
4) - 6) (prestale da važe)
Novčanom kaznom od dvostrukog do desetostrukog iznosa poreskog duga, a najmanje 5.000 dinara, kazniće se za prekršaj obveznik fizičko lice koje prekršajnom radnjom iz stava 1 ovog člana izbegne plaćanje poreza.
Čl. 169 do 171
(Brisani)
(Prestao da važi)
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Danom početka primene ovog zakona prestaje da važi Zakon o porezu na dohodak građana ("Službeni glasnik RS", br. 43/94, 74/94 53/95, 1/96, 12/96, 24/96, 39/96, 52/96, 54/96, 16/97, 60/97, 20/98, 42/98, 18/99, 21/99, 25/99, 27/99, 33/99, 48/99 i 54/99).
Do donošenja propisa po odredbama ovog zakona, primenjivaće se propisi doneti na osnovu zakona iz stava 1 ovog člana.
Postupak utvrđivanja akontacije poreza za 2001. godinu na prihode od poljoprivrede i šumarstva i na prihode od samostalne delatnosti koji je započet po odredbama zakona iz člana 173 stav 1 ovog zakona, okončaće se u skladu sa tim zakonom.
Postupak utvrđivanja i naplate poreza na kapitalne dobitke koji nije pravosnažno okončan do dana početka primene ovog zakona, okončaće se po odredbama ovog zakona.
Poreski bilans za period od 1. januara do 30. juna 2001. godine, sastaviće se u skladu sa propisima koji su važili do dana početka primene ovog zakona.
Poreski bilans iz stava 1 ovog člana podnosi se nadležnom poreskom organu do 15. jula 2001. godine.
Obveznik koji je do dana stupanja na snagu ovog zakona stekao pravo na poresko oslobođenje po osnovu novoosnovane radnje ili pravo na poresku olakšicu po osnovu ulaganja stranog kapitala, u skladu sa zakonom iz člana 173 stav 1 ovog zakona, ima pravo da koristi to oslobođenje, odnosno olakšicu do isteka roka do koga je utvrđena.
Godišnji porez na dohodak građana za 2001. godinu utvrđuje se i plaća po odredbama ovog zakona, s tim što će se propisani iznosi iz člana 87 st. 1 i 2, člana 88 stav 1 i člana 89 stav 1 ovog zakona uskladiti sa procentom rasta, odnosno smanjenja zarada za period od stupanja na snagu ovog zakona do 31. decembra 2001. godine.
Za period od 1. januara 1999. godine do dana početka primene ovog zakona, na kamatu po osnovu devizne štednje pretvorene, bez pristanka ulagača, u oročeni depozit kod ovlašćene banke, koji predstavlja javni dug države, u skladu sa zakonom koji uređuje izmirenje obaveza po osnovu devizne štednje građana, ne plaća se porez na prihode od kapitala.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjivaće se od 1. jula 2001. godine, osim odredaba o porezu na zarade i druge prihode koje se primenjuju od 1. juna 2001. godine i člana 123 koji se primenjuje od dana stupanja na snagu ovog Zakona.
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o porezu na dohodak građana
("Sl. glasnik RS", br. 80/2002)
Član 16
Odredbe člana 13 stav 1 i člana 14 ovog zakona primenjuju se kod utvrđivanja godišnjeg poreza na dohodak građana za 2002. godinu.
Član 17
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjivaće se od 1. januara 2003. godine, osim čl. 3 i 9 koji se primenjuju od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o porezu na dohodak građana
("Sl. glasnik RS", br. 135/2004)
Član 70
Za 2004. i 2005. godinu ne utvrđuje se i ne plaća porez na prihode od poljoprivrede i šumarstva na katastarski prihod.
Član 71
Obaveza poreza po konačnom obračunu za 2004. godinu za obveznike na prihode od samostalne delatnosti i na prihode od poljoprivrede i šumarstva koji porez plaćaju na oporezivu dobit, utvrđuje se u skladu sa propisima koji su važili do dana početka primene ovog zakona.
Poreski bilans za 2004. godinu, obveznici iz stava 1 ovog člana sastaviće u skladu sa propisima koji su važili do dana početka primene ovog zakona.
Član 72
Na utvrđivanje i plaćanje godišnjeg poreza na dohodak građana ostvaren u 2004. godini primenjuju se odredbe ovog zakona.
Član 73
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 1. januara 2005. godine.
** Danom početka primene Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji ("Sl. glasnik RS", br. 80/2002), odnosno 1. januara 2003. godine, prestali su da važe član 90, član 108. stav 1, član 117. stav 2, čl. 120-156. i 163-165, član 166. stav 1. tač. 3) i 4), član 167. stav 1. tač. 13) i 14), član 168. stav 1. tač. 4)-6), član 169. tač. 3) i 4), član 170. tač. 1) i 3) i član 172. Zakona o porezu na dohodak građana ("Službeni glasnik RS", broj 24/2001). Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak građana ("Sl. glasnik RS", br. 135/2004), član 166 izmenjen je i dopunjen a čl. 169. do 171. brisani su u celini.