ODLUKA O NAČINU PROCENJIVANJA BILANSNIH I VANBILANSNIH POZICIJA DRUŠTVA ZA OSIGURANJE ("Sl. glasnik RS", br. 3/2005)

1. Ovom odlukom utvrđuje se način procenjivanja bilansnih i vanbilansnih pozicija društva za osiguranje.

2. Društvo za osiguranje je dužno da redovno procenjuje aktivu, u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo, Međunarodnim računovodstvenim standardima i ovom odlukom.

3. Društvo za osiguranje je dužno da o stanju i proceni aktive elektronski izveštava Narodnu banku Srbije, u skladu sa uputstvom Narodne banke Srbije koje će se objaviti na njenom veb sajtu.

Izveštavanje iz stava 1 ove tačke društvo za osiguranje vrši tromesečno, i to:

- za prvo tromesečje - do 20. aprila,

- za drugo tromesečje - do 20. jula,

- za treće tromesečje - do 20. oktobra,

- za četvrto tromesečje - do 20. marta.

4. Povezanim licima, u smislu ove odluke, smatraju se lica utvrđena članom 33 Zakona o osiguranju.

Jednim dužnikom, u smislu ove odluke, smatraju se sva povezana lica čiji su stepen ili način povezanosti takvi da predstavljaju jedinstveni rizik.

Pravnim poslom zaključenim po netržišnim uslovima, u smislu ove odluke, smatra se posao koji je za društvo za osiguranje nepovoljniji od posla zaključenog po redovnim tržišnim uslovima.

Metode i kriterijumi procenjivanja aktive društva za osiguranje

5. Društvo za osiguranje je dužno da o procenjivanju svoje aktive donese pravilnik, koji treba da sadrži sve metode i kriterijume utvrđene ovom odlukom.

Pravilnik iz stava 1 ove tačke, kao i sve njegove izmene i dopune, dostavlja se Narodnoj banci Srbije na saglasnost.

Procena aktive

6. Društvo za osiguranje je dužno da hartije od vrednosti kojima se trguje na organizovanom tržištu hartija od vrednosti i kojima dospelost nije bitan element - procenjuje na osnovu poštene vrednosti.

7. Društvo za osiguranje je dužno da hartije od vrednosti kojima se ne trguje na organizovanom tržištu hartija od vrednosti i kojima dospelost nije bitan element - procenjuje na osnovu pojedinačne procene finansijske sposobnosti dužnika.

Finansijska sposobnost dužnika procenjuje se na osnovu sledećih kriterijuma, navedenih po opadajućoj važnosti:

- solventnost dužnika,

- likvidnost,

- tokovi novca u prethodnom periodu i očekivani budući tokovi novca,

- profitabilnost,

- opšti uslovi poslovanja i perspektiva dužnika, kao i njegov položaj na tržištu delatnosti kojom se bavi,

- urednost u izmirenju obaveza,

- kvalitet i stručnost menadžmenta.

8. Smanjenje, odnosno povećanje aktive utvrđeno procenom sredstava na osnovu kriterijuma iz tač. 6 i 7 ove odluke iskazuje se kao rashod, odnosno prihod društva za osiguranje.

9. Društvo za osiguranje je dužno da pojedinačnu ispravku vrednosti vrši u visini celokupnog iznosa sledećih potraživanja:

- potraživanja od zastupnika po osnovu naplate izvršene u ime i za račun društva za osiguranje koje nije preneto u roku od deset dana od nastanka tog potraživanja;

- potraživanja koja nisu naplaćena u roku od tri meseca od dana dospelosti;

- potraživanja po osnovu pravnog posla zaključenog pod netržišnim uslovima;

- potraživanja sa sumnjivim ili spornim pravnim osnovom.

10. Društvo za osiguranje vrši direktan otpis potraživanja ako je nemogućnost naplate tog potraživanja izvesna i dokumentovana.

11. Procenu naplativosti potraživanja kod kojih je dospelost bitan element, osim potraživanja iz tačke 9 ove odluke, društvo za osiguranje vrši na osnovu pojedinačne procene finansijske sposobnosti dužnika, u skladu s kriterijumima iz tačke 7 stav 2 ove odluke i trajanja docnje u izmirivanju obaveza prema društvu za osiguranje.

Potraživanja društva za osiguranje prema kriterijumima iz stava 1 ove tačke razvrstavaju se u sledeće kategorije:

1)	prva kategorija:
	-	potraživanja od dužnika čija je finansijska sposobnost zadovoljavajuća po svim kriterijumima,
	-	potraživanja od dužnika koji svoje obaveze izmiruje blagovremeno, a izuzetno s docnjom do tri meseca;
2)	druga kategorija:
	-	potraživanja od dužnika čija finansijska sposobnost nije zadovoljavajuća, ali se ne očekuje njeno pogoršanje, osim potraživanja od nesolventnog i nelikvidnog dužnika,
	-	potraživanja od dužnika koji svoje obaveze izmiruje s docnjom do pet, a izuzetno s docnjom do šest meseci;
3)	treća kategorija:
	-	potraživanja od dužnika čija finansijska sposobnost nije zadovoljavajuća posebno ako se uzme u obzir kriterijum solventnosti ili likvidnosti,
	-	potraživanja od dužnika koji svoje obaveze izmiruje s docnjom do sedam, a izuzetno s docnjom do devet meseci;
4)	četvrta kategorija:
	-	potraživanja od dužnika u stečaju ili od dužnika za koga se osnovano može očekivati da će nad njim biti otvoren stečaj,
	-	potraživanja od dužnika koji svoje obaveze izmiruje s docnjom od preko devet meseci,
	-	potraživanja od dužnika koji obaveze po osnovu premije neživotnog osiguranja ne plaća posle isteka perioda osiguranja, a ako je taj period duži od jedne godine, ne plaća ih posle isteka godinu dana od započinjanja perioda osiguranja za tu godinu,
	-	potraživanja od dužnika koji obaveze po osnovu premije reosiguranja ne plaća posle isteka perioda reosiguranja, a ako je taj period duži od jedne godine, ne plaća ih posle isteka godinu dana od započinjanja perioda reosiguranja za tu godinu,
	-	potraživanja od lica koje je povezano lice s društvom za osiguranje a koja bi inače bila klasifikovana u drugu ili treću kategoriju.

Indirektan otpis, odnosno dugoročno rezervisanje se za prvu kategoriju potraživanja vrši u iznosu do 10%, za drugu kategoriju u iznosu od 25% do 50%, za treću kategoriju u iznosu od 50% do 75% i za četvrtu kategoriju u iznosu od 100% potraživanja iz tih kategorija.

Potraživanja iz ove tačke iskazuju se po nominalnoj vrednosti umanjenoj za visinu iznosa koji je, prema proceni izvršenoj u smislu ove odluke, verovatno nenaplativ.

Otpis po bilansnim pozicijama izvršen u skladu sa stavom 3 ove tačke iskazuje se kao rashod i umanjenje bilansne aktive, a otpis po vanbilansnim pozicijama izvršen u skladu s tim stavom - kao rashod i dugoročno rezervisanje.

12. Potraživanja od jednog dužnika na koja se odnose kriterijumi iz tač. 7 i 11 ove odluke klasifikuju se na osnovu rigoroznijeg kriterijuma.

Potraživanja od jednog dužnika na koja se odnose kriterijumi iz tačke 11 ove odluke mogu se klasifikovati isključivo po kriterijumu docnje u ispunjavanju obaveza prema društvu za osiguranje, pod uslovom da potraživanja od tog dužnika iznose manje od 1% garantne rezerve tog društva.

Odredba stava 2 ove tačke ne odnosi se na potraživanja od lica koja su povezana lica s društvom za osiguranje.

13. Sva potraživanja od povezanih lica klasifikuju se u istu kategoriju, koja se određuje na osnovu najnepovoljnije klasifikovanog potraživanja od jednog od tih lica.

14. Dospelost, odnosno docnja u naplati potraživanja, u smislu ove odluke, utvrđuje se prema prvobitnom datumu dospeća.

Potraživanja po osnovu pravnog posla kojim su dužniku neposredno ili posredno obezbeđena sredstva za izmirenje prethodnog potraživanja - klasifikuju se prema prvobitnom datumu dospeća potraživanja koje je izmireno.

Izuzetno od stava 1 ove tačke, potraživanja koja su jednom restrukturirana u postupku privatizacije ili finansijske konsolidacije dužnika - klasifikuju se prema roku njihove dospelosti koji je utvrđen u postupku restrukturiranja.

Ako se potraživanje prenosi na drugog dužnika - klasifikuje se prema prvobitnom roku njegove dospelosti.

15. Društvo za osiguranje je dužno da vodi evidenciju o svakom dužniku prema kome zbir potraživanja iznosi 1% ili više garantne rezerve tog društva, s dokumentacijom koja sadrži ažurne, potpune i tačne podatke značajne za preuzimanje rizika naplate potraživanja od tog dužnika i za upravljanje rizikom likvidnosti ovog društva - radi izmirivanja obaveza prema osiguranicima i ostalim poveriocima u ugovorenim, odnosno propisanim rokovima.

U slučaju da ne vodi evidenciju, odnosno da ne poseduje dokumentaciju iz stava 1 ove tačke, sva potraživanja od dužnika klasifikuju se u četvrtu kategoriju.

Ako podaci iz stava 1 ove tačke delimično nedostaju ili su manje značajni - potraživanja od dužnika klasifikuju se u narednu nepovoljniju kategoriju od one u koju bi trebalo da budu klasifikovana.

16. Društva za osiguranje će procenu bilansnih i vanbilansnih pozicija u finansijskom izveštaju za 2004. godinu izvršiti u skladu sa odredbama ove odluke, sa stanjem na dan 31. decembra 2004. godine.

17. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".