STATUT GRADA BEOGRADA("Sl. list grada Beograda", br. 14/2004 i 30/2004 - ispr. i "Sl. glasnik RS", br. 67/2005 - odluka USRS) |
OSNOVNE ODREDBE
Grad Beograd je posebna teritorijalna jedinica u kojoj građani ostvaruju lokalnu samoupravu.
Grad Beograd obavlja poslove opštine utvrđene Ustavom, poslove koje mu republika zakonom poveri iz okvira svojih prava i dužnosti, kao i druge poslove utvrđene zakonom i ovim statutom.
Ovim statutom određuje se koje poslove opštine utvrđene Ustavom i zakonom vrši grad, a koje gradska opština u njegovom sastavu, i druga pitanja od značaja za grad Beograd, u skladu sa zakonom.
Teritorija grada Beograda utvrđuje se zakonom.
U okviru zakonom utvrđene teritorije grada Beograda - grad Beograd obrazuje gradsku opštinu na način i po postupku utvrđenom ovim statutom.
Granice između gradskih opština utvrđuju se odlukom Skupštine grada, po prethodno pribavljenom mišljenju skupština gradskih opština.
U gradu Beogradu gradske opštine su: Barajevo, Voždovac, Vračar, Grocka, Zvezdara, Zemun, Lazarevac, Mladenovac, Novi Beograd, Obrenovac, Palilula, Rakovica, Savski venac, Sopot, Stari grad, Surčin i Čukarica.
Područje gradske opštine čine naseljena mesta, odnosno katastarske opštine koje ulaze u njen sastav, i to:
Gradska opština |
Naselje |
Katastarska opština |
1 |
2 |
3 |
BARAJEVO |
Arnajevo |
Arnajevo |
|
Barajevo |
Barajevo |
|
Baćevac |
Baćevac |
|
Beljina |
Beljina |
|
Boždarevac |
Boždarevac |
|
Veliki Borak |
Veliki Borak |
|
Vranić |
Vranić |
|
Guncati |
Guncati |
|
Lisović |
Lisović |
|
Manić |
Manić |
|
Meljak |
Meljak |
|
Rožanci |
Rožanci |
|
Šiljakovac |
Šiljakovac |
VOŽDOVAC |
Beli Potok |
Beli Potok |
|
Beograd - deo |
Voždovac |
|
|
Jajinci |
|
|
Kumodraž |
|
|
Rakovica selo |
|
Zuce |
Zuce |
|
Pinosava |
Pinosava |
|
Ripanj |
Ripanj |
VRAČAR |
Beograd - deo |
Vračar |
GROCKA |
Begaljica |
Begaljica |
|
Boleč |
Boleč |
|
Brestovik |
Brestovik |
|
Vinča |
Vinča |
|
Vrčin |
Vrčin |
|
Grocka |
Grocka |
|
Dražanj |
Dražanj |
|
Živkovac |
Živkovac |
|
Zaklopača |
Zaklopača |
|
Kaluđerica |
Kaluđerica |
|
Kamendol |
Kamendol |
|
Leštane |
Leštane |
|
Pudarci |
Pudarci |
|
Ritopek |
Ritopek |
|
Umčari |
Umčari |
ZVEZDARA |
Beograd - deo |
Zvezdara |
|
|
Veliki Mokri Lug |
|
|
Mali Mokri Lug |
|
|
Mirijevo |
ZEMUN |
Beograd - deo |
Batajnica |
|
|
Zemun |
|
|
Zemun polje |
|
Ugrinovci |
Ugrinovci |
LAZAREVAC |
Arapovac |
Arapovac |
|
Barzilovica |
Barzilovica |
|
Baroševac |
Baroševac |
|
Bistrica |
Bistrica |
|
Brajkovac |
Brajkovac |
|
Burovo |
Burovo |
|
Veliki Crljeni |
Veliki Crljeni |
|
Vrbovno |
Vrbovno |
|
Vreoci |
Vreoci |
|
Dren |
Dren |
|
Dudovica |
Dudovica |
|
Županjac |
Županjac |
|
Zeoke |
Zeoke |
|
Junkovac |
Junkovac |
|
Kruševica |
Kruševica |
|
Lazarevac |
Lazarevac |
|
Leskovac |
Leskovac |
|
Lukavica |
Lukavica |
|
Mali Crljeni |
Mali Crljeni |
|
Medoševac |
Medoševac |
|
Mirosaljci |
Mirosaljci |
|
Petka |
Petka |
|
Prkosava |
Prkosava |
|
Rudovci |
Rudovci |
|
Sakulja |
Sakulja |
|
Sokolovo |
Sokolovo |
|
Stepojevac |
Stepojevac |
|
Strmovo |
Strmovo |
|
Stubica |
Stubica |
|
Trbušnica |
Trbušnica |
|
Cvetovac |
Cvetovac |
|
Čibutkovica |
Čibutkovica |
|
Šopić |
Šopić |
|
Šušnjar |
Šušnjar |
MLADENOVAC |
Amerić |
Amerić |
|
Velika Ivanča |
Velika Ivanča |
|
Velika Krsna |
Velika Krsna |
|
Vlaška |
Vlaška |
|
Beluće |
|
|
Granice |
Granice |
|
Dubona |
Dubona |
|
Jagnjilo |
Jagnjilo |
|
Kovačevac |
Kovačevac |
|
Koraćica |
Koraćica |
|
Mala Vrbica |
Mala Vrbica |
|
Markovac |
Markovac |
|
Beljevac |
|
|
Crkvine |
|
|
Međulužje |
Međulužje |
|
Mladenovac |
Mladenovac |
|
(varoš) |
(varoš) |
|
Mladenovac |
Mladenovac |
|
(selo) |
(selo) |
|
Pružatovac |
Pružatovac |
|
Rabrovac |
Rabrovac |
|
Rajkovac |
Rajkovac |
|
Senaja |
Senaja |
|
Šepšin |
Šepšin |
NOVI BEOGRAD |
Beograd - deo |
Novi Beograd |
OBRENOVAC |
Baljevac |
Baljevac |
|
Barič |
Barič |
|
Belo Polje |
Belo Polje |
|
Brgulice |
Brgulice |
|
Brović |
Brović |
|
Veliko Polje |
Veliko Polje |
|
Vukićevica |
Vukićevica |
|
Grabovac |
Grabovac |
|
Draževac |
Draževac |
|
Dren |
Dren |
|
Zabrežje |
Zabrežje |
|
Zvečka |
Zvečka |
|
Jasenak |
Jasenak |
|
Konatice |
Konatice |
|
Krtinska |
Krtinska |
|
Ljubinić |
Ljubinić |
|
Mala Moštanica |
Mala Moštanica |
|
Mislođin |
Mislođin |
|
Obrenovac |
Obrenovac |
|
Orašac |
Orašac |
|
Piroman |
Piroman |
|
Poljane |
Poljane |
|
Ratari |
Ratari |
|
Rvati |
Rvati |
|
Skela |
Skela |
|
Stubline |
Stubline |
|
Trstenica |
Trstenica |
|
Urovci |
Urovci |
|
Ušće |
Ušće |
PALILULA |
Beograd - deo |
Višnjica |
|
|
Krnjača |
|
|
Palilula |
|
Borča |
Borča |
|
Veliko Selo |
Veliko Selo |
|
Dunavac |
Besni fok |
|
Kovilovo |
Kovilovo |
|
Ovča |
Ovča |
|
Padinska skela |
Komareva humka |
|
|
Lepušnica |
|
Slanci |
Slanci |
RAKOVICA |
Beograd - deo |
Kneževac |
|
|
Resnik |
|
|
Stara Rakovica |
SAVSKI VENAC |
Beograd - deo |
Saveski venac |
SOPOT |
Babe |
Babe |
|
Guberevac |
Guberevac |
|
Drlupa |
Drlupa |
|
Dučina |
Dučina |
|
Đurinci |
Đurinci |
|
Mala Ivanča |
Mala Ivanča |
|
Mali Požarevac |
Mali Požarevac |
|
Nemenikuće |
Nemenikuće |
|
Parcani |
Parcani |
|
Popović |
Popović |
|
Ralja |
Ralja |
|
Rogača |
Rogača |
|
Sibnica |
Sibnica |
|
Slatina |
Slatina |
|
Sopot |
Sopot |
|
Ropočevo |
Ropočevo |
|
Stojnik |
Stojnik |
STARI GRAD |
Beograd - deo |
Stari grad |
SURČIN |
Bečmen |
Bečmen |
|
Boljevci |
Boljevci |
|
Dobanovci |
Dobanovci |
|
Jakovo |
Jakovo |
|
Petrovčić |
Petrovčić |
|
Progar |
Progar |
|
Surčin |
Surčin |
ČUKARICA |
Beograd - deo |
Veliki Makiš |
|
|
Železnik |
|
|
Čukarica |
|
Velika Moštanica |
Velika Moštanica |
|
Ostružnica |
Ostružnica |
|
Rušanj |
Rušanj |
|
Sremčica |
Sremčica |
|
Umka |
Umka |
|
Pećani |
|
|
Rucka |
|
Grad ima svojstvo pravnog lica.
Grad ima pečat okruglog oblika sa tekstom po obodu: "Republika Srbija - Grad Beograd" i grbom Republike Srbije u sredini.
Grad Beograd ima grb i zastavu.
Grad Beograd koristi grb u tri nivoa, kao osnovni, srednji i veliki grb.
Osnovni grb grada Beograda je štit barokne forme, na plavom polju je srebrni, kamenom ozidani grad zakošenih zidina sa kruništem sa četiri zupca i dve ugaone konzolne kule motrilje koničnih krovova sa po jednim uskim crno ispunjenim prozorom nadovezane na spoljni par zubaca kruništa. Nad kruništem grada, između kula motrilja i iznad u polje otvorene dvokrilne srebrne kapije od talpi sa po dve horizontalne grede za učvršćenje kroz čiji se lučni otvor sa klinastim temenim kamenom vidi plavetnilo neba, izdiže se dvospratna srebrna, kamenom ozidana kula sa trozubim kruništem i sa po dva crno ispunjena pravougaona prozora na svakom spratu. Grad počiva na eskarpiranom crvenom tlu iznad dve talasaste srebrne grede, koje predstavljaju reke Savu i Dunav. Na donjoj udesno brodi zlatna antička trirema sa tri jarbola sa razapetim srebrnim četvrtastim jedrima i crnim užadima i sa srebrnim kružnim otvorima na trupu u tri reda iz kojih izlaze crna vesla koja su uronjena u reku, i to u gornjem redu tri, u srednjem četiri, a u donjem redu dva vesla.
Srednji grb je istovetan Osnovnom grbu, ali je štit nadvišen zlatnom bedemskom krunom sa pet vidljivih merlona i sa istom takvom dijademom ukrašenom rubinima, safirima i smaragdima.
Veliki grb se sastoji od srebrnog dvoglavog orla u poletu, zlatno oružanog i isto takvih nogu i jezika. Orao u desnoj kandži drži srebrni mač zlatnog balčaka i jabuke, a u levoj plodnu prirodnu granu masline. Na grudima orla je Osnovni grb grada, a iznad orla zlatna bedemska kruna sa pet vidljivih merlona i sa istom takvom dijademom ukrašenom rubinima, safirima i smaragdima. Ispod orla su dve lučno postavljene plodne zlatne grane hrasta preko čije se ukrsnice nalazi prvi poznati grb grada (štit razdeljen, gore u crvenom iz razdeone linije izdiže se srebrno bedemsko krunište sa tri merlona, od kojih su dva bočna nadvišena zlatnim patrijarškim trolisnim krstovima, a srednji kružnom dvospratnom srebrnom kulom sa kruništem i sa po dva lučna poljem otvorena prozora na svakom spratu, a dole tri puta razdeljeno crveno i srebrno). Sa obe strane štita, preko rečenih hrastovih grana su odličja dodeljena gradu u prirodnim bojama i sa odgovarajućim trakama, i to bliže štitu desno Orden Karađorđeve zvezde s mačevima 4. stepena, a levo Orden narodnog heroja. Dalje od štita desno je francuski Orden legije časti 5. stepena, a levo čehoslovački Ratni krst 1914-1918. Sva pomenuta odličja prikazana su u aversu.
Zastavu grada Beograda predstavlja grb grada Beograda, bez štita, koji ispunjava čitavo polje zastave kvadratnog oblika.
Upotreba grba i zastave grada Beograda uređuje se odlukom Skupštine grada.
Grad Beograd, povodom značajnih datuma iz svoje istorije, obeležava i proslavlja "Dane Beograda" od 16. do 19. aprila, kao svečanost grada.
Grad ustanovljava nagrade i druga javna priznanja pravnim i fizičkim licima za značajna ostvarenja u oblasti proizvodnje, obrazovanja, nauke, umetnosti, sporta i drugim oblastima stvaralaštva.
Grad dodeljuje zvanje počasnog građanina Beograda.
Dodela nagrada i zvanja počasnog građanina Beograda uređuju se odlukom Skupštine grada.
Grad ostvaruje saradnju sa gradovima i opštinama u zemlji i inostranstvu.
Grad se može učlanjivati u organizacije gradova u zemlji i inostranstvu.
Vlada Republike Srbije daje saglasnost za saradnju sa gradovima i opštinama u inostranstvu i za učlanjenje u organizacije gradova u inostranstvu.
Rad organa grada je javan, osim u slučaju ratnog stanja.
POSLOVI KOJE VRŠI GRAD
Grad je odgovoran da preko svojih organa, u skladu sa Ustavom i zakonom:
1) donosi, u okviru svoje nadležnosti, programe razvoja i akte za njihovo ostvarivanje;
2) donosi budžet i završni račun;
3) donosi regionalni prostorni plan i urbanističke planove, uz prethodno pribavljeno mišljenje gradske opštine kada se plan donosi za područje gradske opštine;
4) uređuje i obezbeđuje obavljanje i razvoj komunalnih delatnosti, kao i organizacione, materijalne i druge uslove za njihovo obavljanje;
5) stara se o održavanju stambenih zgrada i bezbednosti njihovog korišćenja i utvrđuje visinu naknade za održavanje stambenih zgrada; vodi evidenciju o načinu organizovanja poslova održavanja stambenih zgrada;
6) donosi programe uređenja građevinskog zemljišta, uređuje i obezbeđuje vršenje poslova uređenja i korišćenja građevinskog zemljišta i utvrđuje visinu naknade za uređivanje i korišćenje građevinskog zemljišta; daje u zakup građevinsko zemljište u skladu sa zakonom, osim onog koje u skladu sa ovim statutom daje gradska opština; izdaje odobrenje za izgradnju objekata preko 800 m2 bruto površine i objekata infrastrukture; osniva javno preduzeće radi obezbeđenja uslova za uređivanje, korišćenje i unapređivanje i zaštitu građevinskog zemljišta;
7) uređuje i obezbeđuje korišćenje poslovnog prostora kojim upravlja, utvrđuje visinu naknade za korišćenje poslovnog prostora i vrši nadzor nad korišćenjem poslovnog prostora;
8) stara se o zaštiti životne sredine, donosi programe korišćenja i zaštite prirodnih vrednosti i programe zaštite životne sredine, odnosno lokalne akcione i sanacione planove, u skladu sa strateškim dokumentima i svojim interesima i specifičnostima i utvrđuje posebnu naknadu za zaštitu i unapređenje životne sredine;
9) uređuje i obezbeđuje obavljanje poslova koji se odnose na izgradnju, rehabilitaciju i rekonstrukciju, održavanje, zaštitu, korišćenje, razvoj i upravljanje lokalnim i nekategorisanim putevima, kao i ulicama u naselju;
10) uređuje i obezbeđuje posebne uslove i organizaciju auto-taksi prevoza putnika;
11) uređuje i obezbeđuje organizaciju prevoza u linijskoj plovidbi koji se vrši na teritoriji grada, i određuje delove obale i vodenog prostora na kojima se mogu graditi hidrograđevinski objekti i postavljati plovni objekti;
12) osniva robne rezerve i utvrđuje njihov obim i strukturu, uz saglasnost nadležnog ministarstva, radi zadovoljavanja potreba lokalnog stanovništva;
13) osniva ustanove i organizacije u oblasti osnovnog obrazovanja, kulture, primarne zdravstvene zaštite, fizičke kulture, sporta, dečje i socijalne zaštite i turizma, prati i obezbeđuje njihovo funkcionisanje;
14) organizuje vršenje poslova u vezi sa zaštitom kulturnih dobara od značaja za Grad, podstiče razvoj kulturno-umetničkog amaterizma i stvara uslove za rad muzeja i biblioteka i drugih ustanova kulture čiji je osnivač;
15) organizuje zaštitu od elementarnih i drugih većih nepogoda i zaštitu od požara i stvara uslove za njihovo otklanjanje, odnosno ublažavanje njihovih posledica;
16) donosi osnove zaštite, korišćenja i uređenja poljoprivrednog zemljišta i stara se o njihovom sprovođenju, određuje erozivna područja, stara se o korišćenju pašnjaka i odlučuje o privođenju pašnjaka drugoj kulturi, podstiče i pomaže razvoj zadrugarstva;
17) uređuje i utvrđuje način korišćenja i upravljanja izvorima, javnim bunarima i česmama, utvrđuje vodoprivredne uslove, izdaje vodoprivredne saglasnosti i vodoprivredne dozvole za objekte lokalnog značaja;
18) podstiče i stara se o razvoju turizma na teritoriji grada i utvrđuje visinu boravišne takse; stara se o razvoju i unapređenju ugostiteljstva, zanatstva i trgovine, uređuje radno vreme, mesta na kojima se mogu obavljati određene delatnosti i druge uslove za njihov rad;
19) uređuje i organizuje vršenje poslova u vezi sa držanjem i zaštitom domaćih i egzotičnih životinja;
20) organizuje vršenje poslova pravne zaštite svojih prava i interesa;
21) obrazuje organe, organizacije i službe za potrebe grada i uređuje njihovu organizaciju i rad;
22) organizuje, po potrebi, službu pravne pomoći građanima;
23) obezbeđuje javno informisanje od značaja za grad;
24) uređuje i obezbeđuje upotrebu imena, grba i drugog obeležja grada;
25) obavlja i druge poslove od neposrednog interesa za građane, u skladu sa Ustavom, zakonom i ovim statutom.
GRADSKA OPŠTINA
Gradska opština je deo teritorije grada Beograda u kojoj se vrše određeni poslovi lokalne samouprave utvrđeni ovim statutom.
Gradska opština ima svojstvo pravnog lica.
Gradska opština ima praznik, grb i zastavu, u skladu sa zakonom.
Gradska opština, u skladu sa ovim statutom, preko svojih organa:
1) donosi odluku o organizaciji i radu organa gradske opštine, budžet i završni račun;
2) može da obrazuje mesnu zajednicu, po pribavljenom mišljenju građana, u skladu sa odlukom skupštine gradske opštine o načinu obrazovanja, poslovima i načinu finansiranja poslova mesne zajednice;
3) daje mišljenje na urbanističke planove koji se donose za njeno područje i na regionalni prostorni plan grada;
4) daje građevinsko zemljište u zakup, u skladu sa zakonom i odlukom grada, radi izgradnje objekta bruto površine do 800 m2;
5) donosi rešenje u prvom stepenu za izgradnju i rekonstrukciju objekta do 800 m2 bruto površine i pretvaranju zajedničkih prostorija u stambeni, odnosno poslovni prostor i odlučuje o postavljanju privremenih objekata na javnim površinama (kiosci i manji montažni objekti) u skladu sa odlukom i planom koji donosi grad.
6) sprovodi postupak iseljenja bespravno useljenih lica u stanove i zajedničke prostorije u stambenim zgradama;
7) stara se o izgradnji, održavanju, upravljanju i korišćenju seoskih, poljskih i drugih nekategorisanih puteva;
8) uređuje i obezbeđuje korišćenje poslovnog prostora kojim upravlja, utvrđuje visinu naknade za korišćenje poslovnog prostora i vrši nadzor nad korišćenjem poslovnog prostora;
9) stara se o razvoju ugostiteljstva, zanatstva, turizma i trgovine na svom području;
10) planira i preduzima mere u slučaju elementarnih i drugih nepogoda u gradskoj opštini i stvara uslove za njihovo otklanjanje u cilju zaštite građana i materijalnih dobara;
11) organizuje vršenje poslova pravne zaštite svojih prava i interesa;
12) štiti i unapređuje životnu sredinu i stara se i obezbeđuje uslove za očuvanje, korišćenju i unapređenje područja sa lekovitim prirodnim svojstvima;
13) stara se i predlaže mere za uređenje i održavanje spoljnog izgleda stambenih i poslovnih objekata, zelenih površina, dečjih igrališta, objekata javne rasvete i saobraćajnih znakova;
14) stara se o javnom obaveštavanju građana o pitanjima od značaja za život i rad građana u gradskoj opštini;
15) obezbeđuje pružanje pravne pomoći građanima za ostvarivanje njihovih prava, u skladu sa zakonom;
16) uređuje organizaciju, postupanje i rad mirovnih veća;
17) obrazuje organe, organizacije i službe za potrebe gradske opštine, uređuje njihovu organizaciju i rad i osniva preduzeća;
18) izvršava propise i opšte akte grada i gradske opštine.
Gradske opštine Barajevo, Grocka, Lazarevac, Mladenovac, Obrenovac, Sopot i Surčin, pored poslova iz stava 1 ovog člana:
- donose urbanističke planove za svoje područje, osim generalnog i planova za primarne objekte jedinstvenog gradskog infrastrukturnog sistema, izdaju akta o uslovima za uređenje prostora na osnovu planova koje donose; donose rešenje u prvom stepenu za izgradnju i rekonstrukciju objekata za koje izdaju akte o uslovima za uređenje prostora na osnovu planova koje donose;
- daju građevinsko zemljište u zakup radi izgradnje objekata predviđenih urbanističkim planovima koje one donose i donose plan za postavljanje privremenih objekata na javnim površinama (kiosci i manji montažni objekti);
- obezbeđuju uslove za obavljanje i razvoj komunalnih delatnosti (proizvodnja i isporuka vode, gasa, toplotne i termoelektrične energije, održavanje grobalja i obavljanje pogrebnih usluga, obavljanje dimničarskih usluga, usluga pijaca, kao i za održavanje javnih zelenih površina i dr.) i za njihovo obavljanje, po pravilu, osnivaju javna preduzeća;
- staraju se o izgradnji, održavanju i korišćenju lokalnih puteva, ulica i drugih javnih objekata od značaja za gradsku opštinu.
Poslove gradske opštine vrše organi gradske opštine. Organi gradske opštine su:
- skupština opštine,
- predsednik opštine,
- opštinsko veće.
Građani učestvuju u vršenju poslova gradske opštine preko izabranih odbornika u skupštinu gradske opštine, putem građanske inicijative, zbora građana i referenduma, u skladu sa Ustavom, zakonom, ovim statutom i aktima gradske opštine.
Skupština gradske opštine ima od 19 do 75 odbornika.
Opštinsko veće čine predsednik gradske opštine, zamenik predsednika gradske opštine i najviše sedam članova.
Građani biraju odbornike u skupštinu gradske opštine na neposrednim izborima, tajnim glasanjem, u skladu sa zakonom.
Izbore za odbornike skupštine gradske opštine sprovode izborni organi gradske opštine saglasno zakonu.
Predsednika gradske opštine bira skupština gradske opštine iz reda odbornika, većinom glasova ukupnog broja odbornika, na predlog jedne petine odbornika.
Predsednik gradske opštine predsedava skupštinom gradske opštine i predsednik je opštinskog veća.
Predsednik gradske opštine ima zamenika, koga iz reda odbornika imenuje i razrešava predsednik gradske opštine, uz saglasnost skupštine gradske opštine.
Članove opštinskog veća bira skupština gradske opštine iz reda odbornika i iz reda građana, na predlog predsednika gradske opštine.
MEĐUSOBNI ODNOSI ORGANA GRADA I GRADSKE OPŠTINE
Kada organ gradske opštine ne vrši poslove utvrđene ovim statutom duže od mesec dana, odgovarajući organ grada upozoriće na to organ gradske opštine.
Ako organ gradske opštine i posle upozorenja ne vrši te poslove duže od mesec dana, Skupština grada, odnosno organ koji ona ovlasti, preuzeće obavljanje tih poslova.
Istovremeno sa preuzimanjem poslova, Skupština grada sa skupštinom gradske opštine preduzima potrebne mere radi stvaranja uslova za obavljanje tih poslova u gradskoj opštini.
Kada organ gradske opštine vrši poslove iz nadležnosti organa grada suprotno odredbama ovog statuta, nadležni organ grada upozoriće na to organ gradske opštine i zatražiti da odmah prestane sa vršenjem tih poslova.
Ako organ gradske opštine ne postupi u skladu sa upozorenjem iz stava 1. ovog člana, Skupština grada može poništiti akt za čije donošenje organ gradske opštine nije nadležan.
Kada Gradska uprava smatra da opšti akt organa gradske opštine nije u skladu sa zakonom, Statutom grada, propisom ili drugim opštim aktom grada, dužna je da pokrene postupak za ocenjivanje ustavnosti i zakonitosti tog akta pred Ustavnim sudom i da zatraži obustavu izvršenja pojedinačnog akta ili radnje koja je preduzeta na osnovu opšteg akta čija se ustavnost, odnosno zakonitost ocenjuje, ako bi njihovim izvršavanjem mogle nastupiti neotklonjive štetne posledice.
Kada organ grada ne vrši poslove utvrđene Statutom grada, skupština gradske opštine može zatražiti od nadležnog organa grada da postupa u skladu sa Statutom grada.
Ako organ grada i posle upozorenja ne vrši te poslove duže od mesec dana, skupština gradske opštine može da zatraži da Vlada Republike Srbije preduzme mere u skladu sa zakonom.
SREDSTVA ZA IZVRŠAVANJE POSLOVA GRADA I GRADSKIH OPŠTINA
Gradu pripadaju prihodi i primanja utvrđeni zakonom, kao i sredstva za obavljanje poverenih poslova iz okvira prava i dužnosti republike.
Za ostvarivanje poslova utvrđenih ovim statutom deo prihoda iz stava 1. ovog člana raspoređuje se gradskim opštinama posebnom gradskom odlukom.
Odlukom iz stava 2. ovog člana može se predvideti da gradska opština ima izvorne prihode.
Poslovi grada finansiraju se iz poreza, taksa, naknada i ostalih javnih prihoda u skladu sa zakonom.
Gradu pripadaju sredstva koja mu republika obezbeđuje zakonom za vršenje poslova iz okvira prava i dužnosti republike.
Za zadovoljavanje potreba građana u gradu ili njegovom delu, sredstva se mogu prikupljati i samodoprinosom, u skladu sa zakonom.
Grad samostalno raspolaže prihodima i primanjima koja mu pripadaju.
O upotrebi budžetskih sredstava grada odlučuje Skupština grada i gradonačelnik.
Grad se može zaduživati i zaključivati ugovore o kreditu.
Grad ima budžet u kome se iskazuju svi njegovi prihodi i primanja, rashodi i izdaci.
Budžet grada izrađuje se na način predviđen zakonom i donosi se za jednu kalendarsku godinu.
Po isteku godine za koju je budžet grada donet sastavlja se završni račun o izvršenju budžeta grada.
Skupština grada usvaja izveštaj o izvršenju budžeta grada.
Budžet grada i završni račun o izvršenju budžeta grada dostupni su javnosti.
Korisnici sredstava budžeta dužni su da na zahtev Gradske uprave, a najmanje jedanput godišnje, podnose izveštaj o svom radu i ostvarivanju programa, ili dela programa i korišćenju sredstava budžeta.
Grad vrši nadzor nad namenskim korišćenjem sredstava korisnika budžeta.
Grad daje saglasnost na opšte akte organizacija čiji se rad finansira iz budžeta grada, kojima se uređuje broj i struktura zaposlenih i daje saglasnost na broj i strukturu zaposlenih i drugih lica koja se angažuju na ostvarivanju programa ili delova programa korisnika budžeta grada.
Za finansiranje određenih potreba, odnosno namena za teritoriju grada ili za deo teritorije grada može se raspisati samodoprinos.
Odluku o samodoprinosu donose građani koji imaju izborno pravo i prebivalište na području na kome se sredstva prikupljaju.
Odluku donose i građani koji nemaju izborno pravo i prebivalište na području na kome se prikupljaju sredstva ako na tom području imaju nepokretnu imovinu, a sredstvima se poboljšavaju uslovi korišćenja te imovine.
Odluka se smatra donetom kada se za nju izjasni većina od ukupnog broja građana iz st. 2. i 3. ovog člana.
Predlog odluke o samodoprinosu za teritoriju grada ili za više gradskih opština donosi Skupština grada, a za područje gradske opštine skupština gradske opštine.
Inicijativu za donošenje odluke podnosi 5.000 birača ili dve trećine odbornika Skupštine grada kad se samodoprinos raspisuje za teritoriju grada ili više gradskih opština, odnosno 500 birača ili dve trećine odbornika skupštine gradske opštine kada se samodoprinos raspisuje za područje gradske opštine.
Odluka o samodoprinosu se objavljuje na način na koji se objavljuju akti gradske opštine.
Odluka sa spiskom građana na koje se samodoprinos odnosi dostavlja se isplatiocu čije je sedište van područja na kome se sredstva prikupljaju.
ORGANI GRADA
Organi grada su: Skupština grada, gradonačelnik i Gradsko veće.
Skupština grada je predstavnički organ koji vrši osnovne funkcije lokalne vlasti utvrđene zakonom i ovim statutom.
Skupština grada sastaje se po potrebi, a najmanje jednom u tri meseca.
Skupština grada saziva se i kad to zatraži jedna trećina odbornika, skupština gradske opštine ili najmanje 5.000 birača, najkasnije u roku od 30 dana od podnetog zahteva.
Skupština grada ima 90 odbornika.
Građani biraju odbornike na neposrednim izborima, tajnim glasanjem u skladu sa zakonom i ovim statutom.
Odbornici se biraju na četiri godine.
Skupština grada:
1) donosi statut grada i odlučuje o njegovim promenama;
2) donosi odluke i druge opšte akte i daje autentična tumačenja tih odluka i opštih akata;
3) donosi program razvoja grada i pojedinih delatnosti, regionalni prostorni plan i urbanističke planove;
4) donosi budžet grada i završni račun;
5) osniva javna preduzeća, javne službe i učestvuje u osnivanju preduzeća od interesa za grad;
6) odlučuje o izgradnji, održavanju i korišćenju ulica, trgova i drugih javnih objekata od značaja za grad;
7) odlučuje o zaduženju grada i o raspisivanju gradskog zajma, kao i o plasiranju sredstava grada;
8) raspisuje gradski referendum, odlučuje o predlozima sadržanim u građanskoj inicijativi i utvrđuje predlog odluke o samodoprinosu;
9) donosi osnove zaštite, korišćenja i uređenja poljoprivrednog zemljišta i stara se o njihovom sprovođenju;
10) donosi godišnji program o pribavljanju nepokretnosti za potrebe organa grada i Gradske uprave, uz saglasnost Vlade Republike Srbije;
11) osniva gradsku upravu, službe i druge organizacije od interesa za grad;
12) bira i razrešava predsednika i zamenika predsednika Skupštine grada, predsednika i članove radnih tela Skupštine grada;
13) postavlja i razrešava sekretara i zamenika sekretara Skupštine grada;
14) na predlog gradonačelnika bira i razrešava Gradsko veće;
15) imenuje i razrešava upravni i nadzorni odbor, postavlja i razrešava direktore organizacija čiji je osnivač i daje saglasnost na njihove opšte akte, u skladu sa zakonom;
16) odlučuje o dodeljivanju zvanja počasnog građanina Beograda, plakete grada Beograda i drugih javnih priznanja;
17) postavlja i razrešava načelnika i zamenika načelnika Gradske uprave, na predlog gradonačelnika;
18) daje mišljenje o zakonima kojima se uređuju pitanja od interesa za lokalnu samoupravu;
19) pokreće postupak za zaštitu prava lokalne samouprave pred Ustavnim sudom;
20) daje saglasnost na upotrebu imena, grba i drugog obeležja grada;
21) odlučuje o pristupanju u članstvo organizacija gradova u zemlji i inostranstvu;
22) donosi poslovnik o svom radu;
23) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i ovim statutom.
Skupština grada odlučuje većinom glasova na sednici kojoj prisustvuje većina od ukupnog broja odbornika, osim kad se odlučuje o donošenju Statuta, programa razvoja grada, odnosno delatnosti za koje je nadležna, regionalnog prostornog plana i generalnog plana, kad se odluka donosi većinom glasova od ukupnog broja odbornika.
Pravo je i dužnost odbornika da učestvuje u radu Skupštine grada; izvršava poverene zadatke; predlaže Skupštini grada raspravu o određenim pitanjima; podnosi predloge za donošenje odluka i drugih akata; postavlja pitanja vezana za rad organa grada; daje amandmane na predlog propisa i učestvuje u drugim aktivnostima Skupštine grada.
Pravo je odbornika da bude stalno i redovno obaveštavan o pitanjima od uticaja za vršenje odborničke dužnosti, da od organa i službi traži podatke koji su mu potrebni za rad, kao i stručnu pomoć u pripremanju predloga za Skupštinu grada.
Odbornik Skupštine grada ima pravo na naknadu putnih troškova i izgubljene zarade, nastalih vršenjem odborničke dužnosti.
Odbornik ne može biti pozvan na krivičnu odgovornost, pritvoren ili kažnjen za izraženo mišljenje ili dati glas u Skupštini grada i njenim radnim telima.
1.1. Radna tela Skupštine grada
Skupština grada osniva od sedam do 13 saveta i od tri do sedam komisija kao stalna radna tela radi razmatranja i rešavanja pojedinih pitanja iz njene nadležnosti.
Članovi stalnih radnih tela biraju se za mandatni period za koji je izabrana Skupština grada.
Skupština grada, po potrebi, obrazuje povremene komisije, radne grupe odbornika i druga povremena radna tela radi razmatranja određenih pitanja iz svoje nadležnosti.
Skupština grada bira članove radnih tela iz sastava odbornika, na predlog odborničkih grupa, a srazmerno broju odbornika koje imaju u Skupštini grada.
O predloženoj listi za izbor članova radnih tela Skupština grada odlučuje u celini javnim glasanjem.
Radno telo je izabrano ako je za njega glasala većina prisutnih odbornika.
Ako radno telo ne bude izabrano, postupak se ponavlja.
Prvu sednicu radnog tela saziva predsednik Skupštine grada.
Do izbora predsednika radnog tela, prvom sednicom predsedava najstariji odbornik, član radnog tela.
Radno telo, na prvoj sednici, iz sastava svojih članova bira predsednika i zamenika predsednika.
Stalna radna tela daju mišljenje na predloge odluka i drugih opštih akata koje donosi Skupština grada i obavljaju i druge poslove u skladu sa aktima grada.
1.2. Predsednik i zamenik predsednika Skupštine grada
Skupština grada ima predsednika i zamenika predsednika, koji se biraju iz sastava odbornika, na vreme od četiri godine.
Predsednik Skupštine grada: organizuje rad Skupštine grada, saziva sednice, predlaže dnevni red i predsedava sednicama, stara se o ostvarivanju javnosti rada Skupštine grada, potpisuje akte koje je donela Skupština grada i vrši i druge poslove koje mu poveri Skupština grada.
Zamenik predsednika Skupštine grada zamenjuje predsednika Skupštine grada u slučaju njegove odsutnosti, sprečenosti da obavlja svoju dužnost ili na osnovu posebnog ovlašćenja.
Zamenik predsednika Skupštine grada bira se i razrešava na isti način kao predsednik Skupštine grada.
Izbor predsednika Skupštine grada vrši se tajnim glasanjem.
Kandidata za predsednika Skupštine grada može da predloži najmanje 20 odbornika.
Odbornik može da učestvuje u predlaganju samo jednog kandidata.
Za predsednika Skupštine grada izabran je kandidat koji je dobio većinu glasova od ukupnog broja odbornika.
Ako je predloženo više kandidata a ni jedan nije dobio potrebnu većinu, izbor se ponavlja između dva kandidata koji su dobili najveći broj glasova.
Ako ni u drugom krugu predsednik Skupštine grada nije izabran, ponavlja se postupak izbora.
Predsednik i zamenik predsednika Skupštine grada mogu biti razrešeni pre isteka vremena na koje su izabrani na način i po postupku koji je predviđen za njihov izbor.
1.3. Sekretar Skupštine grada
Skupština grada ima sekretara koji se stara o obavljanju stručnih poslova u vezi sa sazivanjem i održavanjem sednica skupštine i njenih radnih tela i rukovodi administrativnim poslovima vezanim za njihov rad.
Skupština grada postavlja sekretara skupštine, na predlog predsednika Skupštine grada, na četiri godine i može biti ponovo postavljen.
Za sekretara Skupštine grada može biti postavljeno lice sa završenim pravnim fakultetom, položenim stručnim ispitom za rad u organima uprave i radnim iskustvom od najmanje pet godina.
Skupština grada može, na predlog predsednika Skupštine grada, razrešiti sekretara i pre isteka mandata.
Sekretar Skupštine grada može imati zamenika, koga na predlog predsednika, Skupština grada postavlja na četiri godine.
Gradonačelnik predstavlja i zastupa grad i vrši izvršnu funkciju u gradu.
Gradonačelnik se bira istovremeno kad i odbornici za Skupštinu grada neposrednim tajnim glasanjem, na vreme od četiri godine, u skladu sa zakonom.
Gradonačelnik ne može biti odbornik Skupštine grada.
Gradonačelnik ima zamenika koji ga zamenjuje u slučaju duže odsutnosti ili drugih razloga sprečenosti da obavlja svoju dužnost.
Gradonačelnik imenuje i razrešava zamenika gradonačelnika uz saglasnost Skupštine grada.
Gradonačelnik:
1) neposredno izvršava i stara se o izvršavanju odluka i drugih akata Skupštine grada;
2) predlaže odluke i druge akte koje donosi Skupština grada, kao i način rešavanja pitanja o kojima odlučuje Skupština grada;
3) stara se o izvršavanju poverenih poslova iz okvira prava i dužnosti republike;
4) usmerava i usklađuje rad Gradske uprave;
5) predlaže postavljenje i razrešenje načelnika i zamenika načelnika Gradske uprave;
6) odlučuje o davanju na korišćenje, odnosno u zakup, kao i o otkazu ugovora o davanju na korišćenje, odnosno u zakup i stavljanju hipoteke na nepokretnosti koje koriste organi grada i Gradska uprava, uz saglasnost Republičke direkcije za imovinu Republike Srbije;
7) naredbodavac je za izvršenje budžeta;
8) donosi pojedinačne akte za koje je ovlašćen zakonom, ovim statutom ili odlukom Skupštine grada;
9) obrazuje stručna radna tela za pojedine poslove iz svog delokruga;
10) vrši i druge poslove utvrđene ovim statutom i drugim aktima grada.
Gradonačelnik je istovremeno i predsednik Gradskog veća sa pravom glasa.
Izbor, odnosno opoziv gradonačelnika, sprovodi se primenom odredaba Zakona o lokalnim izborima.
Gradonačelniku prestaje mandat pre isteka vremena na koje je izabran:
1) podnošenjem ostavke;
2) ako je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od najmanje šest meseci;
3) ako je pravosnažnom sudskom odlukom lišen poslovne sposobnosti;
4) ako mu prestane prebivalište na teritoriji grada;
5) gubljenjem državljanstva;
6) ako vrši poslove koji su zakonom određeni kao nespojivi sa funkcijom gradonačelnika;.
7) u slučaju smrti;
8) opozivom;
9) u drugim slučajevima predviđenim zakonom.
Predsednik Narodne skupštine raspisuje u roku od 15 dana od prestanka mandata gradonačelnika izbore za gradonačelnika, ako do isteka mandata gradonačelnika nije ostalo manje od šest meseci.
Do izbora novog gradonačelnika njegovu funkciju vrši predsednik Skupštine grada.
Gradonačelnik može biti opozvan pre isteka mandata na koji je biran.
Predlog za opoziv gradonačelnika mogu podneti, posebno ili zajedno političke stranke, odnosno grupa građana, koje svojim potpisom podrži najmanje 10% birača u gradu.
Predlog za opoziv gradonačelnika može podneti i Skupština grada većinom glasova od ukupnog broja odbornika.
Vlada Republike Srbije može podneti predlog za opoziv gradonačelnika, ako oceni da se povereni poslovi ne obavljaju u skladu sa zakonom.
O predlogu za opoziv izjašnjavaju se birači neposredno, tajnim glasanjem u skladu sa zakonom.
Gradsko veće je organ koji usklađuje ostvarivanje funkcija gradonačelnika i Skupštine grada i vrši kontrolno-nadzornu funkciju nad radom Gradske uprave.
Gradsko veće:
1) utvrđuje predlog odluke o budžetu grada;
2) vrši nadzor nad radom Gradske uprave, poništava ili ukida akte Gradske uprave koji nisu u saglasnosti sa zakonom, ovim statutom i drugim opštim aktom ili odlukom koju donosi Skupština grada;
3) donosi pojedinačne akte za koje je ovlašćen zakonom, ovim statutom ili odlukom Skupštine grada;
4) rešava u upravnom postupku u drugom stepenu o pravima i obavezama građana, preduzeća i ustanova i drugih organizacija iz izvornog delokruga grada;
5) pomaže gradonačelniku u vršenju poslova iz njegove nadležnosti.
Gradsko veće čine gradonačelnik, zamenik gradonačelnika i devet članova.
Članove Gradskog veća bira Skupština grada, javnim glasanjem, na predlog gradonačelnika.
Broj kandidata za članove Gradskog veća odgovara broju koji se bira.
Članovi Gradskog veća izabrani su kad je predlog u celosti dobio većinu glasova ukupnog broja odbornika.
Ukoliko predlog gradonačelnika u celosti bude odbijen dva puta, Skupština grada može doneti odluku o izboru Gradskog veća bez tog predloga.
Članovi Gradskog veća biraju se na vreme od četiri godine.
Skupština grada može razrešiti člana Gradskog veća na predlog gradonačelnika ili najmanje jedne trećine odbornika.
Skupština grada izabraće novog člana Gradskog veća na predlog gradonačelnika, javnim glasanjem većinom glasova ukupnog broja odbornika.
Ukoliko predlog gradonačelnika bude odbijen dva puta, Skupština grada može doneti odluku o izboru člana Gradskog veća bez predloga gradonačelnika.
Gradsko veće radi u sednicama kojima prisustvuje većina članova Gradskog veća.
Gradsko veće odlučuje većinom od ukupnog broja članova.
Sednice Gradskog veća saziva i njima predsedava gradonačelnik.
U slučaju odsustva ili sprečenosti gradonačelnika, sednicu Gradskog veća saziva i predsedava joj zamenik gradonačelnika ili član Gradskog veća koga gradonačelnik ovlasti.
Gradsko veće uređuje svoj rad i organizaciju poslovnikom o radu.
GRADSKA UPRAVA
Za vršenje upravnih poslova u okviru prava i dužnosti grada i određenih stručnih poslova za potrebe Skupštine grada, gradonačelnika i gradskog veća, obrazuje se Gradska uprava (u daljem tekstu: Gradska uprava).
Gradska uprava:
1) priprema nacrte propisa i drugih akata koje donose Skupština grada i gradonačelnik;
2) izvršava odluke i druge akte Skupštine grada i gradonačelnika;
3) rešava u upravnom postupku u prvom stepenu o pravima i dužnostima građana, preduzeća, ustanova i drugih organizacija iz izvornog delokruga grada, ako ovim statutom to nije povereno gradskim opštinama;
4) obavlja poslove upravnog nadzora nad izvršavanjem propisa i drugih opštih akata Skupštine grada;
5) izvršava zakone i druge propise čije je izvršavanje povereno gradu;
6) obavlja stručne i druge poslove koje utvrde organi grada.
Radom Gradske uprave rukovodi načelnik.
Načelnika Gradske uprave postavlja Skupština grada na predlog gradonačelnika, u skladu sa zakonom.
Načelnik Gradske uprave može imati zamenika koji se postavlja i razrešava na isti način kao načelnik.
Načelnik za svoj rad i rad Gradske uprave odgovara Skupštini grada, gradonačelniku i Gradskom veću.
Gradonačelnik može predložiti Skupštini grada razrešenje načelnika, odnosno zamenika načelnika, a obavezan je da to učini u roku od 30 dana, ako to zatraži najmanje dve trećine članova Gradskog veća.
Uz predlog za razrešenje načelnika, odnosno zamenika načelnika Gradske uprave gradonačelnik obavezno podnosi predlog za postavljenje novog načelnika, odnosno zamenika načelnika.
U okviru Gradske uprave, za vršenje srodnih poslova, obrazuju se unutrašnje organizacione jedinice.
Rukovodioce unutrašnjih organizacionih jedinica postavlja načelnik uz saglasnost gradonačelnika.
Organizacija i rad Gradske uprave uređuje se odlukom koju donosi Skupština grada na predlog gradonačelnika.
Skupština grada, može da obrazuje posebne organizacije za obavljanje određenih stručnih i drugih poslova i sa njima povezanih upravnih poslova koji su od značaja za ostvarivanje poslova grada, Gradske uprave ili javnih preduzeća i službi čiji je osnivač grad.
Akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Gradske uprave donosi načelnik Gradske uprave uz saglasnost gradonačelnika.
U Gradskoj upravi postavlja se glavni arhitekta grada koji:
1) pokreće inicijative za izradu urbanističkih planskih akata, kao i za njihove izmene i dopune;
2) daje uputstvo pri izradi arhitektonskih projekata u cilju zaštite arhitektonskih vrednosti i očuvanja ambijentalnih vrednosti pojedinih gradskih delova i objekata;
3) sarađuje sa ustanovama zaštite nepokretnih kulturnih dobara i zaštite prirodnih dobara posebnih vrednosti;
4) daje mišljenje na arhitektonske projekte od velikog značaja za grad i vrši druge poslove utvrđene aktom o organizaciji Gradske uprave.
Glavnog arhitektu postavlja i razrešava gradonačelnik.
U Gradskoj upravi u skladu sa zakonom, mogu se postaviti i drugi glavni stručnjaci za pojedine oblasti (primarna zdravstvena zaštita, zaštita životne sredine, poljoprivreda i dr.).
Za vršenje određenih poslova grada, grad koristi usluge gradskog menadžera.
Uslovi i način korišćenja usluga gradskog menadžera utvrđuje se ugovorom, koji za grad zaključuje gradonačelnik sa gradskim menadžerom.
Menadžer u okviru svojih poslova, posebno:
1) predlaže projekte kojima se podstiče ekonomski razvoj i zadovoljavaju potrebe građana i obezbeđuje zaštita životne sredine;
2) podstiče preduzetničke inicijative i stvaranje privatno-javnih aranžmana i partnerstva;
3) podstiče i koordinira investiciona ulaganja i privlačenje kapitala;
4) inicira izmene i dopune propisa koji otežavaju poslovne inicijative.
NEPOSREDNO UČEŠĆE GRAĐANA U OBAVLJANJU POSLOVA GRADA
Građani koji imaju biračko pravo i prebivalište na teritoriji grada učestvuju u odlučivanju o poslovima grada: ostvarivanjem građanske inicijative, na zborovima građana i referendumu, u skladu sa zakonom i ovim statutom.
Građani putem građanske inicijative predlažu Skupštini grada donošenje akta kojim će se urediti određeno pitanje iz izvornog delokruga grada, promenu Statuta grada ili drugih akata i raspisivanje referenduma u skladu sa zakonom i ovim statutom.
Za punovažno pokretanje građanske inicijative potreban je potpis najmanje 10% birača sa određenog područja grada.
O predlogu iz stava 1. ovoga člana Skupština grada je dužna da održi raspravu i da dostavi obrazložen odgovor građanima u roku od 60 dana od dobijanja predloga.
Zbor građana se saziva za deo teritorije grada na kome ima prebivalište do 5.000 građana.
Zbor građana raspravlja i daje predloge o pitanjima iz nadležnosti organa grada.
Zbor građana kome prisustvuje najmanje 10% građana većinom glasova prisutnih usvaja zahteve i predloge i upućuje ih Skupštini grada ili Gradskoj upravi.
Gradska uprava dužna je da u roku od 30 dana od održavanja zbora građana, razmotri zahteve i predloge građana i o njima zauzme stav, odnosno donese odgovarajuću odluku ili meru i o tome obavesti građane.
Način sazivanja zbora građana, njegov rad, kao i način utvrđivanja stavova zbora uređuju se odlukom skupštine gradske opštine.
Skupština grada može na sopstvenu inicijativu da raspiše referendum o pitanjima iz svoga delokruga.
Skupština grada dužna je da raspiše referendum o pitanju iz svoga delokruga na zahtev najmanje 20.000 birača i skupštine gradske opštine za područje te gradske opštine.
Odluka putem referenduma doneta je ako se za nju izjasnila većina građana koja je glasala, pod uslovom da je glasalo više od polovine ukupnog broja građana.
Svaki građanin ima pravo Skupštini grada, gradonačelniku i Gradskom veću podnositi predstavke i pritužbe i davati predloge.
Organi grada iz stava 1. ovog člana obavezni su da dostave odgovor građanima, najkasnije u roku od 30 dana od dana prijema akta.
MESNA SAMOUPRAVA
Radi neposrednog zadovoljavanja potreba i interesa stanovnika u gradu osnivaju se mesne zajednice i drugi oblici mesne samouprave.
Mesna zajednica i drugi oblik mesne samouprave osniva se za naseljeno mesto, za dva ili više naseljenih mesta i za deo naseljenog mesta, stambeni blok, ulicu, deo jedne ili više ulica, deo sela koji predstavlja prostornu, funkcionalnu i urbanističku celinu i gde postoji međusobna povezanost stanovnika i mogućnost njihovog organizovanja.
Mesna zajednica, po pravilu, obuhvata područje sa približno istim brojem stanovnika.
Skupština gradske opštine donosi odluku kojom se bliže uređuju pitanja vezana za osnivanje, poslove, odlučivanje i finansiranje rada mesne zajednice i drugog oblika mesne samouprave i odlučuje o osnivanju i području za koje se osniva mesna zajednica i drugi oblik lokalne samouprave, kao i o njihovom ukidanju.
Pre osnivanja, odnosno ukidanja mesne zajednice i drugog oblika mesne samouprave skupština gradske opštine pribavlja mišljenje stanovnika sa određenog područja na način i po postupku koji je utvrđen odlukom iz stava 1. ovog člana.
Mesna zajednica i drugi oblik mesne samouprave ima svojstvo pravnog lica u okviru prava i dužnosti utvrđenih odlukom skupštine gradske opštine i odlukom o osnivanju.
Mesna zajednica, odnosno drugi oblik mesne samouprave ima statut kojim se utvrđuju poslovi koje ona vrši, organi i postupak njihovog izbora, organizacija i rad organa, način odlučivanja i druga pitanja od značaja za rad mesne zajednice, odnosno drugog oblika mesne samouprave.
Sredstva za rad mesne zajednice i drugog oblika mesne samouprave obezbeđuju se u budžetu gradske opštine i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
ZAŠTITA LOKALNE SAMOUPRAVE
Radi zaštite individualnih i kolektivnih prava i interesa građana i kontrole rada Gradske uprave i javnih službi grada ustanovljava se građanski branilac za grad Beograd.
Građanskog branioca postavlja Skupština grada na predlog gradonačelnika, na vreme od pet godina i može biti biran na istu dužnost najviše dva puta uzastopno.
Nadležnost i ovlašćenja, način postupanja, postavljenje i razrešenje dužnosti građanskog branioca za grad Beograd bliže se uređuje odlukom Skupštine grada.
DONOŠENJE AKATA U SKUPŠTINI GRADA
U okviru Ustavom i zakonom utvrđenih prava, grad donosi propise kojima uređuje pitanja iz svoje nadležnosti.
Propisom iz stava 1. ovog člana može se predvideti da pojedine odnose i pitanja, koji se uređuju tim propisom, gradske opštine mogu bliže urediti.
Propise i opšte i pojedinačne akte iz nadležnosti grada donosi Skupština grada, gradonačelnik i Gradsko veće, u okviru ovim statutom utvrđene nadležnosti.
Odluke donosi samo Skupština grada.
Svaki odbornik Skupštine grada, skupština gradske opštine i 500 birača imaju pravo predlaganja propisa i opštih akata iz nadležnosti Skupštine grada.
U pripremi predloga akata Gradska uprava dužna je da konsultuje odgovarajuće stručne, naučne i druge organizacije, odnosno službe.
Skupštinama gradskih opština dostavlja se na mišljenje nacrt:
- Statuta grada;
- programa razvoja grada i regionalni prostorni plan g.ada;
- urbanističkih planova u skladu sa članom 10. tačka 3 ovog statuta;
- odluke o utvrđivanju prihoda koji pripadaju gradskim opštinama.
O nacrtima akata iz stava 1. ovog člana, skupštine gradskih opština izjašnjavaju se u roku koji se utvrdi prilikom utvrđivanja nacrta ovih akata, a koji ne može biti duži od 30 dana.
Po isteku utvrđenog roka, predlog akta se može utvrditi i bez mišljenja skupštine gradske opštine.
Odluke, drugi propisi i opšti akti organa grada, pre stupanja na snagu, objavljuju se u "Službenom listu grada Beograda".
Odluke, drugi propisi i opšti akti koji se objavljuju, stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja, osim ako, iz naročito opravdanih razloga, nije predviđeno da ranije stupe na snagu.
PROMENE STATUTA GRADA
Predlog za promenu Statuta grada može podneti najmanje 20 odbornika u Skupštini grada, skupština gradske opštine i građani putem građanske inicijative.
O predlogu za promenu Statuta grada, Skupština grada odlučuje većinom od ukupnog broja odbornika.
Kad Skupština grada odluči da se pristupi promeni Statuta, određuje način, postupak i komisiju za izradu odluke o promeni Statuta grada.
Nacrt akta o promeni Statuta grada utvrđuje Skupština grada većinom od ukupnog broja odbornika i dostavlja ga na mišljenje skupštinama gradskih opština.
Komisija za Statut grada, posle pribavljenih mišljenja, iz stava 1. ovog člana, utvrđuje predlog akta o promeni Statuta grada i dostavlja ga Skupštini grada na usvajanje.
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Odredbe ovog statuta o organima grada primenjivaće se od sprovođenja narednih izbora za odbornike Skupštine grada.
Do sprovođenja narednih izbora organi grada Beograda i organi gradskih opština nastavljaju sa radom u dosadašnjem sastavu i vrše poslove u skladu sa Ustavom i Statutom grada Beograda ("Službeni list grada Beograda", br. 18/95 - prečišćen tekst, 20/95, 21/99, 2/2000, 30/2003), a skupština gradske opštine Zemun i njeni organi do dana konstituisanja gradske opštine Surčin.
Gradske opštine uskladiće svoje odluke o organizaciji i radu organa sa odredbama ovog statuta u roku od 30 dana od dana njegovog stupanja na snagu.
Gradska opština Surčin konstituisaće se nakon sprovedenih prvih narednih izbora u jedinicama lokalne samouprave.
Propisi grada ostaju na snazi do njihovog usklađivanja sa ovim statutom.
Propisi grada uskladiće se sa odredbama ovog statuta u roku od šest meseci od dana konstituisanja Skupštine grada, nakon sprovedenih narednih izbora za odbornike Skupštine grada ako zakonom nije drugačije određeno.
Skupština grada doneće akt o organizaciji Gradske uprave u roku od 60 dana od dana konstituisanja Skupštine grada, nakon sprovedenih narednih izbora za odbornike Skupštine grada.
Danom stupanja na snagu ovog statuta prestaju da važe odredbe člana 2. st. 4. i 5. Odluke o upotrebi grba i zastave grada Beograda ("Službeni list grada Beograda", broj 18/2003).
Danom stupanja na snagu ovog statuta prestaje da važi Statut grada Beograda ("Službeni list grada Beograda", br. 19/91, 4/93, 9/93, 9/94, 16/94, 20/95, 21/99, 2/2000 i 30/2003), osim odredaba čl. 14, 15. i od 27. do 60. o organima grada i gradskih opština koje će se primenjivati do sprovođenja narednih izbora u jedinicama lokalne samouprave.
Ovaj statut stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu grada Beograda".
Odredba člana 65. stav 2. Statuta grada Beograda ("Sl. list grada Beograda", br. 14/2004 i 30/2004 - ispr.) u delu koji glasi "uz prethodno pribavljeno mišljenje Skupštine grada" prestala je da važi na osnovu Odluke USRS IU broj 13/2005 od 30. juna 2005. godine, objavljene u "Sl. glasniku RS", br. 67/2005 od 29. jula 2005. godine.