UREDBAO ZAŠTITI SPECIJALNOG REZERVATA PRIRODE "STARI BEGEJ - CARSKA BARA"("Sl. glasnik RS", br. 56/94 i 86/2005) |
Deo područja Starog Begeja - Carske bare, stavlja se pod zaštitu kao prirodno dobro od izuzetnog značaja i svrstava u I kategoriju zaštite kao - SPECIJALNI REZERVAT PRIRODE, i sa zaštitnom zonom čini jedinstvenu celinu (u daljem tekstu: specijalni rezervat "Stari Begej - Carska bara").
Specijalni rezervat "Stari Begej - Carska bara" stavlja se pod zaštitu radi očuvanja mozaik-kompleksa, barsko močvarnih, šumskih, livadskih, stepskih i slatinskih ekosistema sa raznovrsnim i bogatim živim svetom i staništem mnogih endema, subendema, relikata biljnih i životinjskih vrsta panonskog prostora (oko 250 vrsta ptica, od kojih se sve evropske vrste čaplji gnezde na ovom prostoru oko 24 vrste riba kao i sisara retkih za ovo područje - vidra, tekunica, šumska - mrka voluharica i dr.).
Specijalni rezervat "Stari Begej - Carska bara" obuhvata područje od 15 do 5 km toka Begeja.
Specijalni rezervat "Stari Begej - Carska bara" je deo područja u opštini Zrenjanin i obuhvata katastarske opštine Belo Blato, Perlez i Stajićevo, površine od 1.676 ha, od toga 18,65 ha u privatnoj, 595,16 ha u državnoj i 1.062,18 ha u društvenoj svojini.
Zaštitna zona specijalnog rezervata "Stari Begej - Carska bara" obuhvata površinu od 7.532 ha.
Opis granica specijalnog rezervata "Stari Begej - Carska bara" i njegove zaštitne zone sa grafičkim prikazom, odštampan je uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
U specijalnom rezervatu "Stari Begej - Carska bara" uspostavljaju se:
1) režim zaštite I stepena koji obuhvata područja: Carske bare sa Vojtinom Mlakom i južnim meandrom, Perleske bare, Tiganjice i deo područja Botoškog rita sa fragmentima livada i stepa površine od 703,70 ha;
2) režim zaštite II stepena koji obuhvata područje toka Starog Begeja sa severnim meandrom i pojasom širine 10 m uz levu obalu Tiganjice i Perleske bare, Zagnjenice, Ravenice, Visoke Grede, Male Grede i Soračice površine od 371,83 ha; i
3) režim zaštite III stepena koji obuhvata područje novog nasipa širine 120 m, područje farkaždinskog rita, deo starog nasipa između Farkaždinskog i Botoškog rita sa pojasom širine 50 m i deo područja Botoškog rita, površine 600,46 ha.
U specijalnom rezervatu "Stari Begej - Carska bara" na području režima zaštite I stepena sprovode se mere utvrđene zakonom koji uređuje zaštitu životne sredine.
Na području režima zaštite II stepena
1. Zabranjeno je:
1) pošumljavanje livadskih površina,
2) pretvaranje močvarno-barskih ekosistema u suvozemne,
3) unošenje stranih biljnih i životinjskih vrsta,
4) zagađivanje voda,
5) sakupljanje i korišćenje zaštićenih biljnih i životinjskih vrsta,
6) lov, osim kada je to potrebno radi očuvanja optimalne brojnosti životinja i zaštite od zaraznih bolesti,
6a) privredni ribolov,
7) upotreba motornih čamaca,
8) upotreba pesticida i
9) izvođenje investicionih radova, osim radova za sprovođenje opštih mera zaštite, i
2. Obezbeđuje se: sanitarni i regulativni lov i ribolov, korišćenje trske i ševara, sanitarna seča stabala i okresivanje-kresanje vrba, kao i uslovi za uspostavljanje optimalnog vodnog režima.
Na području režima zaštite III stepena zabranjeno je:
1) zagađivanje i promena optimalnog režima voda,
2) upotreba pesticida i
3) izvođenje svih investicionih radova koji nisu u funkciji sprovođenja opštih mera zaštite.
U zaštitnoj zoni specijalnog rezervata "Stari Begej - Carska bara" zabranjeno je: otvaranje deponija i izvođenje radova i aktivnosti kojima se zagađuje zemljište, vazduh i vode i menja optimalni vodni režim; i
Na području stava 1. ovog člana dozvoljeno je: korišćenje trske, šuma, pruća i drugih šumskih proizvoda; selektivna poljoprivredna proizvodnja, hidrotehnički zahvati u cilju poboljšanja hidroloških uslova; reintrodukcija autohtonih biljnih i životinjskih vrsta; turizam uz kontrolisano kretanje.
Zaštita i razvoj specijalnog rezervata "Stari Begej - Carska bara" sprovodi se prema programu zaštite i razvoja.
Program iz stava 1. ovog člana sadrži naročito: ciljeve, prioritetne zadatke i aktivnosti na sprovođenju režima zaštite iz člana 5. ove uredbe, zadatke u zaštiti autohtonih ekosistema, regulisanju podzemnih voda, unapređenju lovne i ribolovne faune, regulisanju voda i vodnog režima kao i načine uređenja građevinskog zemljišta, zadatke u sprovođenju naučnoistraživačkih, kulturnih, vaspitno-obrazovnih, informativno-propagandnih i drugih aktivnosti, sredstva potrebna za realizaciju ovog programa kao i način njihovog obezbeđenja.
Program iz stava 1. ovog člana donosi se za period od pet godina, a ostvaruje godišnjim programom koji sadrži zadatke i poslove koji se realizuju u tekućoj godini, dinamiku njihovog izvršavanja i visinu potrebnih sredstava.
Na program iz stava 1. ovog člana, na koji su prethodno pribavljena mišljenja ministarstava nadležnih za poslove šumarstva i vodoprivrede, urbanizam, nauke, prosvete i kulture, saglasnost daje ministarstvo nadležno za zaštitu životne sredine.
O specijalnom rezervatu "Stari Begej - Carska bara" stara se Deoničarsko društvo - Ribarsko gazdinstvo "Ečka" iz Lukinog sela - Zrenjanin (u daljem tekstu: Preduzeće).
Preduzeće u obavljanju poslova zaštite i razvoja specijalnog rezervata "Stari Begej - Carska bara" obezbeđuje sprovođenje propisanih režima zaštite i očuvanja prirodnog dobra, naučnoistraživačkih, kulturnih, vaspitno-obrazovnih, informativno-propagandnih i drugih aktivnosti, donosi srednjoročni i godišnji program zaštite i razvoja.
Preduzeće podnosi izveštaj o ostvarivanju programa iz člana 7. ove uredbe do 15. decembra za tekuću godinu ministarstvu nadležnom za poslove zaštite životne sredine.
Preduzeće u obavljanju poslova zaštite i razvoja specijalnog rezervata "Stari Begej - Carska bara" obezbeđuje obeležavanje specijalnog rezervata "Stari Begej - Carska bara", unutrašnji red i čuvarsku službu u skladu sa aktom koji donosi, uz saglasnost ministarstva nadležnog za zaštitu životne sredine.
Aktom iz stava 1. ovog člana uređuju se pravila za sprovođenje režima zaštite i razvoja, a naročito: način i uslovi kretanja i boravka posetilaca; način i uslovi korišćenja lovne i ribolovne faune, pašnjaka, lekovitog bilja, šumskih plodova, rekreativnih i drugih javnih površina; način i uslovi postavljanja informativnih i drugih oznaka, mera zaštite prilikom obavljanja naučnih istraživanja i izvođenja istražnih radova; obavljanje turističkih, ugostiteljskih usluga i drugih delatnosti i posebne zabrane i ograničenja u sprovođenju režima zaštite.
Pravila određena aktom iz stava 1. ovog člana i druge neophodne informacije za sprovođenje režima zaštite, Preduzeće je dužno da na pogodan način javno oglasi tako da budu dostupna korisnicima i posetiocima.
Sredstva za zaštitu i razvoj specijalnog rezervata "Stari Begej - Carska bara" obezbeđuju se iz prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Preduzeća, iz sredstava u budžetu Republike i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Program iz člana 7. ove uredbe Preduzeće će doneti u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe, a godišnji program u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu srednjoročnog programa.
Do donošenja programa iz člana 7. ove uredbe, Preduzeće može poslove zaštite obavljati prema Privremenom programu zaštite i razvoja koji donosi u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Prostorni i urbanistički planovi, šumske, lovne, ribolovne, vodoprivredne, poljoprivredne i druge osnove i programi koji obuhvataju zaštićeno područje moraju biti usaglašeni sa programom zaštite i razvoja iz člana 7. ove uredbe.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
OPIS GRANICA SPECIJALNOG REZERVATA "STARI BEGEJ - CARSKA BARA" I NJEGOVE ZAŠTITNE ZONE I POPIS KATASTARSKIH PARCELA
Opis granica rezervata i zaštitne zone
Rezervat Stari Begej - Carska bara nalazi se na teritoriji opštine Zrenjanin katastarska opština Belo Blato, Perlez i Stajićevo.
Granica rezervata ide linijom prikazanom kroz 10 tačaka, i po sledećem rasporedu, počevši od tačke 1 koja se nalazi na spoju asfaltnog puta i novog nasipa južno od Upravne zgrade Ribnjaka "Ečka" (karta u prilogu) polazi desnom (južnom) unutrašnjom temenom linijom novog nasipa jugoistočno prema Novom Begeju do tačke 2 koja je udaljena 800 m od tačke 1. U tački 2 granica prelazi na suprotnu levu temenu liniju nasipa, nastavlja tom linijom istočno u dužini od 200 m do krivine, te se lomi prema jugu, levom (istočnom) spoljnom temenom linijom novog nasipa prateći nizvodno tok Novog Begeja do tačke 3, što ujedno predstavlja najjužniju tačku zaštićenog prirodnog dobra, odnosno spoj novog i starog nasipa. Od tačke 3 kod prevodnice, granica se nastavlja spoljnom (levom) zapadnom temenom linijom starog nasipa na severoistok u dužini od 300 m do tačke 4. U ovoj tački granica kreće prema zapadu levom obalom kanala do tačke 5. a potom nastavljaju prema severu levom obalom glavnog kanala k. č. 4384 do tačke 6, u kojoj nastavlja istom levom obalom kanala ka severoistoku do tačke 7, odnosno do mesta spajanja letnjeg puta Carska bara - Belo Blato 50 m od starog nasipa. Granica dalje nastavlja severoistočno 50 metarnim pojasom od leve (spoljne) zapadne stope starog nasipa do tačke 8. Od ove tačke koja predstavlja najzapadniju tačku k. p. 2645, granica se nastavlja ka severu letnjim putem k. č. 4462, a potom izbija na asfaltni put k. č. 449l, odnosno na tačku 9. Od pomenute tačke granica prati desnu ivicu asfaltnog puta Belo Blato - Stajićevo ka istoku do tačke 10 koji predstavlja spoj starog nasipa i asfaltnog puta. Od tačke 10 granica se nastavlja istočnim smerom do početne tačke br. 1.
Obim Specijalnog rezervata prirode "Stari Begej - Carska bara" u opisanim granicama iznosi 22,1 km.
Spisak katastarskih parcela prvog, drugog i trećeg stepena zaštite
Katastarske parcele u okviru Prvog stepena zaštite: 1676, 2637, 2638, 2639, 2640, 2641, 2642, 2643, 2644, 5937, 5938, 5942, 5943, 5951, 5952, 5957, 9558, 5959, 5960, 5961, 5962, 5963, 5964, 5965, 5966.
Katastarske parcele u okviru Drugog stepena zaštite: 5930, 5931, 5932, 5933, 5934, 5935, 5936, 5938, 5938, 5939, 5941, 5942, 5943, 5945, 5955, 5956, 5964, 8081, 8082, 8083, 8084.
Katastarske parcele u okviru Trećeg stepena zaštite: 2602, 2603, 2604, 2605, 2606, 2607, 2608, 2609/1, 2609/2, 2610, 2611/1, 2611/2, 2611/3, 2612, 2613, 1614, 2615, 2616, 2617, 2618, 2619, 2620, 2621, 2622, 2623, 2624, 2625, 2627, 2628, 2629, 2630, 2631, 2632, 2633, 2634, 2635, 2636, 2646, 2744, 2746, 2912, 2913, 2914, 2915, 2916, 2917, 2918, 2919, 2920, 2921, 3025, 3026, 3027, 3028, 3029, 3030, 3031, 3032, 3033, 3034, 3035, 3036, 3037, 3038, 3039, 3040, 3041, 3042/1, 3042/2, 3043/1, 3043/2, 3044, 3045, 3046, 3048, 3049, 3050, 3051, 3052, 3053, 3054, 3055, 3056, 3057, 3146, 3147, 3148, 3196, 3197, 3198, 3199, 3221, 3222, 3223/1, 3223/2, 3224, 3225, 3226, 3227, 3228, 3229, 3230, 3231, 3232/1, 3232/2, 3232/3, 3233, 3234, 3235, 3236, 3237, 3238, 4370, 4374, 4376, 4377, 4383, 4384, 4390, 4392, 4393, 4394, 4395, 4470, 4471, 4472, 4485, 4489, 4491, 4493, 4496, 4497, 4498, 5944, 5945, 5946, 5947, 5948, 5949, 5950, 5953, 5954, 8068, 8069, 8069, 8069.
Granice zaštitne zone
Granica zaštitne zone, počevši od tački 1 koja se nalazi kod mosta na Begeju (karta u prilogu) polazi desnom obalom korita Novog Begeja, prateći vodotok u pravcu severoistok - jugozapad do tačke 2. Od tačke 2. granica se nastavlja na sever, presecajući staro korito Begeja na petom kilometru svoga toka. Granica se dalje nastavlja na zapad, prateći nasip na desnoj obali starog korita Begej do samog ušća Begeja u Tisu, odnosno do tačke 3. Od pomenute tačke granica se nastavlja pravcem jugoistok - severozapad, nasipom reke Tise do tačke 4. - crpne pumpe. Od tačke 4. granica se nastavlja u pravcu severoistoka, graničnom linijom katastarske opštine Lukino Selo - Mužlja do tačke 5, koja se nalazi jugozapadno od Mužlje. Pomenuta tačka predstavlja najseverniju tačku zaštitne zone. Od tačke 5 granica se spušta u pravcu juga do tačke 6. severozapadno od Lukinog Sela. Od tačke 6 granica zaštitne zone nastavlja se u pravcu severoistoka do nasipa na desnoj obali vodotoka Begeja odnosno do tačke 7 granica ide dalje u pravcu jugoistoka, prateći nizvodno desnu obalu vodotok Begeja, odnosno njegov nasip do puta Belo Blato - Stajićevo, a odatle nastavlja do mosta odnosno početne tačke.
Obim zaštitne zone Specijalnog rezervata prirode "Stari Begej - Carska bara" u opisanim granicama iznosi približno 41 km.
* Grafički prikaz specijalnog rezervata "Stari Begej - Carska bara", koji je sastavni deo ove Uredbe, objavljen je u "Sl. glasniku RS", br. 56/94, str. 1859.