UREDBA O KRITERIJUMIMA ZA UTVRĐIVANJE RELEVANTNOG TRŽIŠTA ("Sl. glasnik RS", br. 94/2005)

Predmet

Član 1

Ovom uredbom bliže se propisuju kriterijumi za utvrđivanje relevantnog tržišta proizvoda i relevantnog geografskog tržišta (u daljem tekstu: relevantno tržište).

Test pretpostavljenog monopolskog povećanja cena

Član 2

Relevantno tržište utvrđuje se primenom testa malog, ali značajnog i trajnijeg povećanja cena od strane pretpostavljenog monopoliste (u daljem tekstu: test pretpostavljenog monopolskog povećanja cena).

Test pretpostavljenog monopolskog povećanja cena sastoji se u utvrđivanju najužeg tržišta za određenu robu ili uslugu na kojem bi pretpostavljeni monopolista mogao profitabilno da primeni malo, ali značajno i trajnije povećanje cena.

Malo, ali značajno povećanje cena u smislu ove uredbe jeste povećanje cena od najmanje 5% do najviše 10%, a trajnije povećanje cena u smislu ove uredbe jeste povećanje cena do jedne godine.

Profitabilnost pretpostavljenog monopolskog povećanja cena iz stava 2. ovog člana utvrđuje se na osnovu procene o:

1) nivou pada tražnje robe ili usluge izazvanog povećanjem cena;

2) rastu troškova proizvodnje i distribucije robe ili usluge izazvanih opadanjem tražnje i

3) visini profita po jedinici robe ili usluge posle izvršenog povećanja cena.

Procena nivoa pada tražnje iz stava 4. tačka 1) ovog člana vrši se primenom sledećih kriterijuma:

1) mogućnosti opredeljenja kupaca za kupovinu drugih roba ili usluga koje su zamena za predmetnu robu ili uslugu (u daljem tekstu: supstitucija tražnje) i

2) mogućnosti drugih učesnika na tržištu da u kratkom roku i bez većih troškova ponude predmetnu robu ili uslugu (u daljem tekstu: supstitucija ponude).

Procena nivoa pada tražnje na tržištu proizvoda

Član 3

Mogućnost supstitucije tražnje na tržištu proizvoda procenjuje se na osnovu svih dostupnih podataka o:

1) osobinama robe ili usluga i njihovoj nameni;

2) visini troškova koje bi kupci snosili zbog opredeljenja za robu ili usluge - supstitute;

3) rezultatima ispitivanja sprovedenih među kupcima, učesnicima na tržištu i stručnim licima;

4) rezultatima istraživanja, studija i analiza tržišta rađenih od strane nezavisnih organizacija koje se bave istraživanjem tržišta, kao i od strane učesnika na tržištu za sopstvene potrebe;

5) ranijem kretanju nivoa cena i njegovom uticaju na nivo tražnje, kojima raspolažu domaće i strane organizacije koje se bave poslovima statistike;

6) rezultatima sprovedenih testova elastičnosti tražnje.

Mogućnost supstitucije ponude na tržištu proizvoda procenjuje se na osnovu svih dostupnih podataka o:

1) visini troškova koje bi drugi učesnici na tržištu snosili zbog opredeljenja za ponudu robe ili usluga – supstituta;

2) prirodi proizvodnih i distributivnih procesa;

3) obimu neiskorišćenih kapaciteta u odgovarajućoj privrednoj grani;

4) poslovnim planovima i strategijama mogućih učesnika na tržištu za ulazak na tržište;

5) mišljenjima postojećih učesnika na tržištu o ekonomskoj snazi mogućih učesnika na tržištu;

6) mišljenjima nezavisnih stručnjaka i stručnih organizacija o verovatnoći i izvodljivosti supstitucije ponude;

7) ranijem kretanju nivoa cena i njegovom uticaju na supstituciju ponude kojima raspolažu domaće i strane organizacije koje se bave poslovima statistike;

8) sklonostima kupaca u pogledu kupovine robe ili usluga – supstituta;

9) supstituciji ponude na odgovarajućim tržištima u drugim državama.

Utvrđivanje užeg i šireg relevantnog tržišta proizvoda

Član 4

U okviru utvrđenog relevantnog tržišta proizvoda može se izdvojiti jedno ili više užih tržišta kada istu robu ili usluge kupuju kategorije kupaca sa različitim mogućnostima opredeljenja za kupovinu supstituta, ako je pretpostavljeni monopolista u prilici da im naplaćuje različitu cenu i ako nije moguća preprodaja robe ili usluga između različitih kategorija kupaca.

Šire relevantno tržište proizvoda može se utvrditi tako da obuhvati dva ili više relevantnih tržišta proizvoda, ako roba ili usluge koje pripadaju različitim relevantnim tržištima imaju zajednički supstitut.

Procena nivoa pada tražnje na geografskom tržištu

Član 5

Mogućnost supstitucije tražnje kupovinom robe ili usluga u drugim geografskim oblastima i supstitucije ponude od strane učesnika na tržištu prisutnih u drugim geografskim oblastima procenjuje se na osnovu podataka iz člana 3. ove uredbe, kao i podataka o:

1) fizičkim svojstvima robe, a naročito sklonosti propadanju i osetljivosti na prevoz;

2) visini troškova koje bi kupci snosili zbog opredeljenja za kupovinu robe ili usluga u drugim geografskim oblastima;

3) visini troškova dopremanja robe, odnosno pružanja usluga, iz drugih geografskih oblasti i njihovom učešću u jediničnoj ceni;

4) vremenu potrebnom za dopremu robe, odnosno pružanje usluga iz drugih geografskih oblasti;

5) sklonostima i navikama kupaca u različitim geografskim oblastima;

6) osobenostima u načinu prodaje, distribucije i prodajne promocije robe u različitim geografskim oblastima;

7) tokovima prometa robe između pojedinih geografskih oblasti u Republici Srbiji ili u prometu sa trećim državama;

8) drugim pravnim, prirodnim ili veštačkim preprekama za pristup robe ili usluga i učesnika na tržištu iz drugih geografskih oblasti na geografsku oblast koja je predmet ispitivanja.

Utvrđivanje užeg i šireg relevantnog geografskog tržišta

Član 6

U okviru utvrđenog relevantnog geografskog tržišta može se izdvojiti jedno ili više užih geografskih tržišta, ako je pretpostavljeni monopolista u prilici da naplaćuje različitu cenu kupcima u različitim geografskim oblastima i ako nije moguća preprodaja robe između tih oblasti.

Šire relevantno geografsko tržište može se utvrditi tako da obuhvati dva ili više relevantnih geografskih tržišta, ako pojedini učesnici na tržištu nude ili su u mogućnosti da u kratkom roku i bez velikih troškova ponude robu ili usluge istovremeno na više različitih geografskih tržišta.

Završna odredba

Član 7

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".