ZAKONO PREBIVALIŠTU I BORAVIŠTU GRAĐANA("Sl. glasnik SRS", br. 42/77 - prečišćen tekst, 24/85, 6/89 i 25/89 i "Sl. glasnik RS", br. 53/93, 67/93, 48/94 i 101/2005 - dr. zakon) |
Ovim zakonom se reguliše prijavljivanje i odjavljivanje prebivališta i boravišta građana, promena adrese stana, nadležnost i način vođenja odgovarajućih evidencija.
Građani su dužni da prijave i odjave svoje prebivalište i boravište kada je to određeno ovim zakonom.
Prijavljivanje prebivališta i boravišta vojnih lica koja stanuju u kasarnama, vojnim školama ili sličnim vojnim ustanovama vrši se po posebnim propisima.
Prijavljivanje prebivališta i boravišta stranaca vrši se po posebnim propisima.
Prebivalište je mesto u kome se građanin nastanio s namerom da u njemu stalno živi.
Boravište je mesto u kome građanin privremeno boravi van svog prebivališta.
Prilikom prijavljivanja i odjavljivanja prebivališta i boravišta i prijavljivanja adrese stana, kao i prijavljivanja boravka u inostranstvu dužeg od 60 dana, privremenog dolaska ili povratka u zemlju, građani su dužni da daju istinite podatke.
U slučajevima iz stava 1. ovog člana od građanina se može zatražiti da pokaže ličnu kartu ili drugu ispravu na osnovu koje se može utvrditi njegov identitet ili dokazati druge činjenice od značaja za prijavljivanje odnosno odjavljivanje.
Pod drugom ispravom u smislu stava 2. ovog člana podrazumeva se naročito ugovor o korišćenju stana, vlasnički list, ugovor o podstanarskom odnosu, izjava podnosioca prijave o nameri da stalno živi u mestu koje je prijavio kao novo prebivalište.
1. Prijavljivanje i odjavljivanje prebivališta i boravišta odnosno prijavljivanje adrese stana
Punoletni građani dužni su da prijave i odjave prebivalište i prijave promenu adrese stana.
Prilikom prijavljivanja prebivališta, odnosno promene adrese stana punoletni građani dužni su da prijave i svoju maloletnu decu.
Građani koji stanuju u hotelima za samce dužni su da prijave i odjave prebivalište i prijave promenu adrese stana.
Prijavljivanje prebivališta i promene adrese stana izvršiće se u roku od 8 dana od dana nastanjenja, odnosno promene adrese stana.
Odjavljivanje prebivališta građanin je dužan da izvrši pre napuštanja mesta prebivališta.
Kazneno-popravni dom je dužan da obavesti organ unutrašnjih poslova opštine, na čijoj teritoriji osuđeno lice ima prebivalište, čim to lice stupi na izdržavanje kazne, ili je otpušteno sa izdržavanja kazne.
Obavezu iz stava 1. ovog člana imaju i zavodske vaspitne ustanove, samo za punoletna lica prema kojima se izvršavaju zavodske mere.
Građani su dužni da prijave boravište u svim mestima kada koriste usluge smeštaja u ugostiteljskim i drugim organizacijama udruženog rada, u ugostiteljskim radnjama samostalnih ugostitelja, kod lica koja pružaju usluge smeštaja turistima i drugim licima ili kada koriste smeštaj na radilištima organizacija udruženog rada.
Prijavljivanje boravišta vrši se odmah po dolasku, a odjavljivanje neposredno pre napuštanja objekta u kome je bio građanin smešten.
Prijavljivanje i odjavljivanje boravišta vrši se kod organizacija udruženog rada i lica iz stava 1. ovog člana, koja pružaju usluge smeštaja.
Ukoliko samostalni ugostitelji i građani pružaju usluge smeštaja turistima i drugim licima (član 10) posredstvom ugostiteljskih organizacija udruženog rada, odmarališta, turističkih i drugih organizacija udruženog rada, onda se prijavljivanje i odjavljivanje boravišta vrši kod ovih organizacija udruženog rada.
Građani koji borave van mesta svog prebivališta duže od 15 dana, a ne koriste usluge smeštaja u smislu člana 10. ovog zakona, dužni su da prijave boravište i da se neposredno pre odlaska odjave.
Građani koji nameravaju da borave u inostranstvu duže od 60 dana dužni su da pre odlaska prijave odlazak u inostranstvo.
Građani iz stava 1. ovog člana dužni su da prijave privremeni dolazak ili povratak u zemlju najkasnije u roku od tri dana od dana dolaska, odnosno povratka u mesto prebivališta.
U slučajevima iz stavova 1. i 2. ovog člana građani su dužni da prijave i maloletnu decu ukoliko ona putuju sa njima.
Prijave i odjave prebivališta i prijave promene adrese stana, prijave odlaska u inostranstvo i privremenog dolaska ili povratka iz inostranstva u mesto prebivališta, kao i prijave i odjave boravišta iz člana 12. ovog zakona podnose se opštinskom organu unutrašnjih poslova, a u mestima van sedišta opštine - mesnoj kancelariji, koja ih bez odlaganja dostavlja opštinskom organu unutrašnjih poslova.
Prijavljivanje, odnosno odjavljivanje prebivališta i prijavljivanje promene adrese stana vrši se na obrascu koji pored podataka iz lične karte sadrži pol, zanimanje, mesto i adresu na koju se prijavljuje i ime stanodavca, mesto i adresu ranijeg prebivališta i mesta u koje odlazi.
Prijavljivanje odnosno odjavljivanje boravišta vrši se na obrascu koji pored podataka iz lične karte sadrži pol, zanimanje, ime stanodavca, datum dolaska i datum odlaska.
Prijavljivanje odnosno odjavljivanje boravka u inostranstvu dužeg od 60 dana, privremenog dolaska ili povratka u zemlju, vrši se na obrascu koji pored podataka iz lične karte sadrži pol, zanimanje, broj putne isprave i od koga je izdata, razlog odlaska u inostranstvo, datum odlaska u inostranstvo, kuda odlazi, datum privremenog dolaska i datum povratka.
Obrazac na kojem se vrši prijavljivanje, odnosno odjavljivanje prebivališta sadrži podatke o pripadnosti narodu, odnosno narodnosti ili etničkoj grupi, kao i s tim u vezi sledeću napomenu: "Građanin nije dužan da se izjašnjava kome narodu, odnosno kojoj narodnosti pripada, ni da se opredeljuje za pripadnost jednom od naroda, odnosno jednoj od narodnosti (član 170, stav 2. Ustava SFRJ; član 194. stav 2. Ustava SR Srbije).
Podnosiocu prijave odnosno odjave prebivališta i boravišta ili promene adrese stana, kao i boravka u inostranstvu dužeg od 60 dana, privremenog dolaska ili povratka u zemlju, izdaje se odgovarajuća potvrda.
Samostalni ugostitelji i lica koja pružaju usluge smeštaja turistima i drugim licima (član 10), ukoliko usluge smeštaja ne pružaju posredstvom ugostiteljskih organizacija udruženog rada, odmarališta, turističkih i drugih organizacija udruženog rada, dužni su da primljene prijave i odjave boravišta dostave odmah, a najkasnije u roku od 24 časa, opštinskom organu unutrašnjih poslova.
Građani koji primaju na stanovanje lica koja su po ovom zakonu obavezna da prijave prebivalište, promenu adrese stana odnosno boravište, dužni su da se staraju da ta lica budu prijavljena.
Kontrolu u vezi primene propisa o prijavljivanju i odjavljivanju prebivališta i boravišta građana odnosno prijavljivanja promene adrese stana, vrše organi unutrašnjih poslova u okvirima zakonom datih ovlašćenja.
2. Evidencija prebivališta, boravišta i promene adrese stana
Evidencije prebivališta, promene adrese stana i boravišta građana, kao i evidencije o boravku građana u inostranstvu dužem od 60 dana, njihovom privremenom dolasku ili povratku u zemlju, vodi opštinski organ unutrašnjih poslova, ukoliko ovim zakonom nije drukčije propisano.
U gradu sa više opština evidencije iz stava 1. ovog člana vode se jedinstveno za celu teritoriju grada.
Prebivalište građana i promena adrese stana evidentira se u evidenciji o izdatim ličnim kartama, koje ujedno služe kao evidencije prebivališta, ili se o tome vodi posebna evidencija.
Evidencija boravišta građana kao i evidencije o boravku građana u inostranstvu dužem od 60 dana, njihovom privremenom dolasku ili povratku u zemlju vode se u obliku kartoteka koje se sastoje od podnetih prijava.
Evidencije iz stavova 3. i 4. ovog člana mogu se voditi i automatskom obradom podataka.
Ugostiteljske organizacije udruženog rada, odmarališta i druge organizacije udruženog rada koje pružaju usluge smeštaja dužne su da vode evidenciju boravišta građana kojima pružaju usluge smeštaja.
Evidencija iz prethodnog stava vodi se na obrascu, koji propiše Republički sekretarijat za unutrašnje poslove.
Na zahtev državnih organa, organizacija udruženog rada i drugih organizacija i građana organ odnosno organizacija udruženog rada iz stavova 20. i 21. ovog zakona dužni su dati tražene podatke iz tih evidencija.
Novčanom kaznom do 500.000 dinara kazniće se za prekršaj organizacija udruženog rada iz članova 10. i 11. ovog zakona:
a) ako pruža usluge smeštaja neprijavljenim licima (član 10),
b) ako ne dostavlja ili neblagovremeno dostavlja podatke nadležnom organu unutrašnjih poslova (član 17),
v) ako ne vodi ili neuredno vodi evidenciju (član 21).
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se:
- odgovorno lice u organizaciji udruženog rada novčanom kaznom do 50.000 dinara;
- samostalni ugostitelj novčanom kaznom do 500.000 dinara ili kaznom zatvora do 30 dana, a lice koje pruža usluge smeštaja turistima i drugim licima novčanom kaznom do 50.000 dinara ili kaznom zatvora do 30 dana (član 17),
- građani iz članova 10. i 13. ovog zakona novčanom kaznom do 50.000 dinara ili kaznom zatvora do 30 dana.
Novčanom kaznom do 50.000 dinara ili kaznom zatvora do 15 dana kazniće se za prekršaj:
- ko izbegava prijavljivanje ili odjavljivanje prebivališta ili boravišta odnosno promene adrese stana, odnosno boravka u inostranstvu dužeg od 60 dana, privremenog dolaska ili povratka u zemlju kada je to ovim zakonom predviđeno ili da neistinite podatke u nameri da izbegne evidentiranje (članovi 5, 6, 10, 11, 12. i 13).
Novčanom kaznom do 30.000 dinara kazniće se za prekršaj:
1. ko ne prijavi prebivalište ili boravište ili ga ne prijavi u propisanom roku ili ne odjavi prebivalište odnosno boravište ili ne prijavi promenu adrese stana, odnosno boravak u inostranstvu duži od 60 dana, privremeni dolazak ili povratak u zemlju (članovi 6. do 13),
2. ko prilikom prijavljivanja i odjavljivanja prebivališta ili boravišta, odnosno prijavljivanja promene adrese stana da neistinite podatke (član 5).
III PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Građani koji su prijavili prebivalište i adresu stana po propisima koji su važili do 1. januara 1977. godine nisu dužni da ponovo prijave svoje prebivalište odnosno adresu stana.
Ovlašćuje se Republički sekretarijat za unutrašnje poslove da donese pravilnik o obrascima i načinu vođenja evidencija prebivališta, boravišta građana, boravka u inostranstvu dužeg od 60 dana, privremenog dolaska ili povratka u zemlju.
Dana 1. januara 1977. godine prestaje da važi Zakon o evidenciji prebivališta i boravišta građana ("Službeni glasnik SRS", broj 18/70).
* Novčane kazne za prekršaje određene ovim zakonom izmenjene su Zakonom o izmenama i dopunama zakona kojima su određene novčane kazne za prekršaje ("Sl. glasnik SRS", br. 24/85), Zakonom o izmenama zakona kojima su određene novčane kazne za prekršaje ("Sl. glasnik SRS", br. 6/89), Zakonom o valorizovanju novčanih kazni za prekršaje iz republičkih zakona ("Sl. glasnik RS", br. 53/93 i 67/93), Zakonom o izmenama zakona kojima su određene novčane kazne za privredne prestupe i prekršaje ("Sl. glasnik RS", br. 48/94) i Zakonom o izmenama zakona kojima su određene novčane kazne za privredne prestupe i prekršaje ("Sl. glasnik RS", br. 101/2005).