ZAKONO PRELAŽENJU DRŽAVNE GRANICE I KRETANJU U GRANIČNOM POJASU("Sl. list SFRJ", br. 34/79, 56/80 i 53/85, "Sl. list SRJ", br. 24/94, 28/96 i 68/2002 i "Sl. glasnik RS", br. 101/2005 - dr. zakon) |
Ovim zakonom uređuju se režim prelaska preko državne granice i kretanje i boravak lica u graničnom pojasu i propisuje preduzimanje mera potrebnih radi obezbeđenja državne granice.
Granični pojas obuhvata deo teritorije Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije na kopnu, rekama i jezerima dubine sto metara duž granične linije.
Granični pojas na moru obuhvata deo teritorijalnog mora Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije širine dve milje duž granične linije.
Ako je to od posebnog značaja za odbranu zemlje, bezbednost državne granice ili zaštitu javnog poretka, Savezno izvršno veće može, na predlog funkcionera koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove ili na predlog funkcionera koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane, odrediti da granični pojas na pojedinim delovima državne granice obuhvata teritoriju dubine i preko sto metara.
Granični pojas na kopnu obeležava se vidnim oznakama na prilaznim putevima. Postavljanje i održavanje tih oznaka obezbeđuju organi određeni republičkim, odnosno pokrajinskim propisima.
Granični prelazi su mesta određena za prelaženje državne granice.
Kontrolu prelaženja državne granice i kontrolu kretanja i boravka u graničnom pojasu vrše organi unutrašnjih poslova, ako saveznim zakonom nije drukčije određeno.
Pod kontrolom prelaženja državne granice, u smislu ovog zakona, podrazumeva se utvrđivanje od strane ovlašćenog službenog lica nadležnog organa unutrašnjih poslova ispravnosti putne isprave pri prelaženju državne granice i identiteta lica koje prelazi državnu granicu, kao i pregled lica i prevoznog sredstva.
Društveno-političke zajednice, državni organi, organizacije udruženog rada, mesne zajednice i druge samoupravne organizacije i zajednice čija se teritorija, odnosno nadležnost, odnosno privredna delatnost proteže i na granični pojas, kao i sopstvenici i korisnici poljoprivrednog zemljišta u graničnom pojasu, dužni su da, u skladu sa sistemom opštenarodne odbrane i društvene samozaštite, stvaraju uslove potrebne za obezbeđenje državne granice.
Radi usklađivanja vršenja pojedinih poslova od zajedničkog interesa za više državnih organa, organizacija udruženog rada i drugih organizacija i zajednica u oblasti kontrole prelaženja državne granice i kontrole kretanja i boravka u graničnom pojasu, funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove može, u sporazumu sa zainteresovanim državnim organima, organizacijama udruženog rada i drugim samoupravnim organizacijama i zajednicama, obrazovati zajedničke komisije i druga radna tela.
Državna granica može se prelaziti samo na graničnom prelazu sa važećom putnom ispravom i u vreme koje je određeno za vršenje saobraćaja.
Granica se može prelaziti van graničnog prelaza samo u slučaju više sile ili na osnovu međunarodnog ugovora.
Granični prelazi mogu biti otvoreni za vršenje međunarodnog saobraćaja (u daljem tekstu: granični prelazi za međunarodni saobraćaj) i za vršenje pograničnog saobraćaja (u daljem tekstu: granični prelazi za pogranični saobraćaj).
Granični prelazi za međunarodni saobraćaj (stalni i sezonski) su: železnički, drumski, pomorski, rečni, jezerski i aerodromski.
Granični prelaz za pogranični saobraćaj je prelaz preko koga državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije prelaze granicu radi boravka u određenoj zoni susedne države, odnosno preko koga državljani susedne države prelaze državnu granicu radi boravka u određenoj zoni Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, na osnovu međunarodnog ugovora.
Granične prelaze za međunarodni saobraćaj i granične prelaze za pogranični saobraćaj određuje Savezno izvršno veće.
Granični prelazi za međunarodni drumski, železnički, rečni i jezerski saobraćaj i granični prelazi za pogranični saobraćaj, određuju se u skladu s međunarodnim ugovorom.
Funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove, u sporazumu sa funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove saobraćaja i veza, određuje područja i objekte koje obuhvataju granični prelazi za međunarodni saobraćaj i granični prelazi za pogranični saobraćaj.
Funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove, u sporazumu sa funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove carina, može za određeno vreme odobriti prelaženje državne granice na graničnim prelazima za pogranični saobraćaj i putnicima u međunarodnom putničkom saobraćaju.
Zapovednik vazduhoplova u međunarodnom saobraćaju koji se, usled više sile, vazduhoplovom spusti van vazduhoplovnog pristaništa, dužan je da o sletanju vazduhoplova odmah obavesti najbliži organ uprave nadležan za unutrašnje poslove.
Vazdušni putevi ne mogu se odrediti duž granične linije.
Civilni vazduhoplovi mogu leteti iznad graničnog pojasa samo na osnovu odobrenja koje izdaje republički, odnosno pokrajinski organ nadležan za unutrašnje poslove, po prethodno pribavljenom mišljenju nadležne vojne komande.
Kontrolu putničkog saobraćaja preko državne granice vrši organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice.
Prelaženje državne granice overava se na putnoj ispravi pečatom, i to: državljanima Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije samo pri izlasku iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, a na njihov zahtev i pri ulasku, a strancima pri ulasku u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju, ako međunarodnim sporazumom nije drukčije određeno.
Pečat sadrži naziv graničnog prelaza i datum prelaska državne granice.
Lica koja prelaze državnu granicu preko graničnih prelaza za međunarodni saobraćaj, odnosno preko graničnih prelaza za pogranični saobraćaj, dužna su da imaju putnu ispravu propisanu zakonom ili međunarodnim ugovorom i da je prilikom prelaženja državne granice stave na uvid ovlašćenom službenom licu organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnog za kontrolu prelaženja državne granice.
Lica iz stava 1. ovog člana dužna su da ovlašćenom službenom licu organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnog za kontrolu prelaženja državne granice pruže obaveštenja i izvrše druge radnje koje su u vezi sa prelaženjem državne granice, a koje ono od njih traži.
Lice koje upravlja prevoznim sredstvom kojim prelazi državnu granicu dužno je da pristane, odnosno da zaustavi prevozno sredstvo na određenom prostoru graničnog prelaza na kome se vrši kontrola.
Vozač motornog vozila dužan je, posle završene kontrole, da vozilom napusti područje graničnog prelaza.
Pored kontrole putnih isprava putnika i osoblja zaposlenog na održavanju međunarodnog saobraćaja, ovlašćeno službeno lice organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnog za kontrolu prelaženja državne granice može, prilikom vršenja kontrole putnih isprava, da izvrši i pretres lica, pregled stvari koje ta lica nose i pregled prevoznog sredstva kojim prelaze državnu granicu, radi sprečavanja neovlašćenog prelaženja državne granice i prenošenja vatrenog oružja, eksploziva, štampe i drugih stvari čije je unošenje u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju ili iznošenje iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije zabranjeno.
O pregledu prevoznog sredstva iz stava 1. ovog člana, na zahtev lica koje upravlja prevoznim sredstvom, izdaje se potvrda.
Jugoslovensko i strano prevozno sredstvo ne sme napustiti granični prelaz pre izvršene kontrole putnih isprava i druge kontrole propisane ovim zakonom.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, kontrola prelaženja državne granice u vozovima, na vazduhoplovima i na pomorskim i rečnim plovilima može se vršiti i za vreme njihovog kretanja van graničnog prelaza.
Voz u međunarodnom saobraćaju koji ulazi u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju ne sme se zaustaviti na delu pruge između granične linije i područja graničnog prelaza, osim u slučaju više sile ili nužde.
Ako voz koji ulazi u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju po prelasku granične linije usled više sile ili nužde stane na otvorenoj pruzi van područja graničnog prelaza, železničko osoblje dužno je da obezbedi voz i da spreči ulazak lica u voz, odnosno izlazak lica iz voza, kao i da o zaustavljanju voza odmah obavesti organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice.
Ako voz koji izlazi iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, po napuštanju područja graničnog prelaza, usled više sile ili nužde stane na otvorenoj pruzi pre prelaska granične linije, železničko osoblje dužno je da o tome odmah obavesti organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice i da spreči ulazak lica u voz, odnosno izlazak lica iz voza.
Organizacije udruženog rada za iskorišćavanje luka, odnosno za iskorišćavanje rečnih, jezerskih i vazduhoplovnih pristaništa i železničke transportne organizacije, kao i sopstvenik, odnosno korisnik saobraćajnog sredstva, odnosno lice koje upravlja prevoznim sredstvom, dužni su da za vreme vršenja kontrole putničkog saobraćaja preko državne granice na graničnom prelazu, odnosno u saobraćajnom sredstvu obezbede uslove za rad organa koji vrše kontrolu.
Organizacija udruženog rada za aerodromske usluge i železnička transportna organizacija, odnosno zapovednik plovila i vozač motornog vozila, dužni su da obezbede da putnici ne napuste granični prelaz pre izvršene kontrole prelaženja državne granice, odnosno da se, pošto se završi kontrola, ne ukrcaju ili iskrcaju druga lica bez odobrenja ovlašćenog službenog lica nadležnog organa.
Zapovednik jugoslovenskog ili stranog plovila dužan je da pri dolasku iz inostranstva i odlasku u inostranstvo preda ovlašćenom službenom licu organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnog za kontrolu prelaženja državne granice prepis popisa članova posade i spisak putnika na plovilu i stavi na uvid putne isprave članova posade i putnika i popis članova posade.
Pri dolasku iz inostranstva, članovi posade i putnici jugoslovenskog ili stranog plovila ne smeju napustiti plovilo pre izvršene kontrole propisane ovim zakonom.
Članovi posade i putnici jugoslovenskog ili stranog vazduhoplova ne smeju napustiti granični prelaz pre izvršene kontrole propisane ovim zakonom.
Zapovednik jugoslovenskog ili stranog plovila dužan je da po pristajanju u luku, odnosno pristanište prijavi ovlašćenom službenom licu organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnog za kontrolu prelaženja državne granice, odnosno drugom nadležnom organu u republici, odnosno autonomnoj pokrajini svako lice bez važeće putne isprave koje se nalazi na plovilu.
Zapovednik jugoslovenskog ili stranog plovila ne sme dozvoliti da se lice bez važeće putne isprave iskrca sa plovila u luku, odnosno pristanište bez odobrenja organa iz stava 1. ovog člana.
Zapovednik jugoslovenskog ili stranog plovila ne sme u obalnom moru Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije niti na rekama i jezerima na kojima se vrši međunarodna plovidba, primiti i ukrcati lice bez važeće putne isprave, niti ukrcati lice sa putnom ispravom van graničnog prelaza.
Preko državne granice državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i stranci mogu prenositi samo one vrste oružja i municije koje se po republičkim, odnosno pokrajinskim propisima mogu nabavljati, držati i nositi u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji.
Državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji unose u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju oružje i municiju dužni su da prilikom prelaska državne granice prijave oružje i municiju koje sa sobom nose organu u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnom za kontrolu prelaženja državne granice i da o tom oružju i municiji, u roku od 15 dana od dana prelaska državne granice, obaveste nadležni organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini na čijoj teritoriji imaju prebivalište o posedovanju oružja i municije i traže izdavanje oružnog lista.
Za unošenje u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju oružja i municije potrebno je odobrenje nadležnog organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini.
Ako za oružje i municiju iz stava 2. ovog člana nije izdato odobrenje, organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice privremeno će oduzeti oružje i municiju i dostaviti ih nadležnom organu u republici, odnosno autonomnoj pokrajini o trošku sopstvenika. Sopstvenik oružja može od ovog organa zatražiti izdavanje oružnog lista za oružje koje mu je privremeno oduzeto, u roku od 15 dana od dana oduzimanja oružja.
Državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji stalno borave u inostranstvu mogu radi lova unositi u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju lovačko oružje i municiju za to oružje, ako su im oružje i municija upisani u pasoš.
Državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije mogu iznositi iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije oružje za koje imaju oružni list i municiju za to oružje.
Državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji stalno borave u inostranstvu i državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji se iseljavaju iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije a nemaju oružni list, mogu nabavljati i iznositi iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije oružje i municiju samo na osnovu odobrenja nadležnog organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini na čijoj teritoriji imaju prebivalište.
Državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije iz st. 1. i 2. ovog člana dužni su da prilikom prelaska državne granice oružje i municiju koje sa sobom nose prijave organu u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnom za kontrolu prelaženja državne granice.
Stranci koji stalno borave u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji ili koji imaju odobrenje za privremeni boravak u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji za vreme duže od šest meseci, mogu u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju unositi oružje i municiju pod uslovima iz člana 24. ovog zakona.
Stranci koji prelaze kroz Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju mogu unositi u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju i nositi oružje i municiju ako za to imaju odobrenje diplomatskog ili konzularnog predstavništva Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije u inostranstvu ili organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnog za kontrolu prelaženja državne granice.
Stranci iz stava 2. ovog člana dužni su da prilikom prelaska državne granice prijave oružje i municiju koje sa sobom nose organu u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnom za kontrolu prelaženja državne granice.
Stranci koji privremeno borave u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji ili kroz nju prolaze, ili koji su bili stalno nastanjeni u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji pa odlaze iz nje, mogu radi iznošenja iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije nabavljati oružje i municiju samo na osnovu odobrenja nadležnog organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini na čijoj su teritoriji privremeno ili stalno boravili.
Članovi stranih vojnih i drugih sličnih delegacija koji dolaze u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju radi privremenog boravka, a po propisima svoje službe nose vatreno oružje ili ono čini sastavni deo njihove uniforme, mogu takvo oružje unositi u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju i držati ga i nositi za vreme svog boravka u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji bez posebnog odobrenja i bez oružnog lista.
Stranci koji dolaze u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju radi lova dužni su da prilikom prelaska državne granice lovačko oružje i municiju koje sa sobom nose prijave organu u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnom za kontrolu prelaženja državne granice.
Organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice izdaće strancima iz stava 1. ovog člana odobrenje za držanje i nošenje lovačkog oružja za vreme lova u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji, ako im lovačko oružje i municija koje sa sobom nose nisu upisani u pasoš.
Članovi streljačkih organizacija koji grupno ili pojedinačno putuju u inostranstvo radi učestvovanja na streljačkim takmičenjima ili radi priprema za takva takmičenja, mogu preko državne granice prenositi oružje i municiju za te potrebe na osnovu odobrenja izdatog od nadležnog organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini. Na članove stranih streljačkih organizacija koji dolaze u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju na streljačka takmičenja ili na pripreme za takva takmičenja primenjuju se odredbe člana 28. ovog zakona.
Domaće organizacije udruženog rada, druge organizacije i zajednice i strani prevoznici mogu vršiti transport oružja i municije preko državne granice, odnosno preko teritorije Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (tranzit) samo na osnovu odobrenja koje izdaje savezni organ uprave nadležan za unutrašnje poslove, po prethodno pribavljenom mišljenu saveznog organa uprave nadležnog za inostrane poslove i saveznog organa uprave nadležnog za poslove narodne odbrane.
Odredba stava 1. ovog člana ne odnosi se na transport oružja i municije koji vrši Jugoslovenska narodna armija.
Lovačko i sportsko oružje i municija za to oružje, koje zaplene carinski organi, prodavaće ti organi putem javnog nadmetanja organizacijama udruženog rada koje se bave prometom oružja i municije na malo i licima koja imaju odobrenje za nabavljanje oružja.
Ostalo oružje i municiju koje zaplene, carinski organi predavaće organu u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnom za kontrolu prelaženja državne granice.
Oružje ili municija ne mogu se prenositi preko graničnih prelaza za pogranični saobraćaj, ako međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.
III KRETANJE I BORAVAK U GRANIČNOM POJASU
Državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije mogu se kretati i boraviti u graničnom pojasu samo ako za to imaju dozvolu.
Nisu dužni da imaju dozvolu za kretanje i boravak u graničnom pojasu:
1) državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije stalno nastanjeni u graničnom pojasu na području svog prebivališta;
2) delegati u skupštinama društveno-političkih zajednica sa teritorije opštine, na kojoj se nalazi granični pojas;
3) radnici organa unutrašnjih poslova i vojna lica koja vrše službu u graničnom pojasu;
4) radnici službe bezbednosti plovidbe, carine i organizacija za održavanje plovnih puteva, kad vrše službu u graničnom pojasu;
5) radnici državnih organa, organizacija udruženog rada i drugih samoupravnih organizacija i zajednica, kad u hitnim slučajevima ili iz razloga više sile vrše poslove iz delokruga ili delatnosti tih organa ili organizacija u graničnom pojasu;
6) državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji ribare u graničnom pojasu na moru, ako im je ribolov glavno zanimanje;
7) državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji na osnovu važeće putne isprave prelaze državnu granicu.
Funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove, u sporazumu sa funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane, može propisati da se državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije mogu kretati i boraviti u pojedinim delovima graničnog pojasa i bez dozvole iz stava 1. ovog člana.
Stranac se može kretati i boraviti u graničnom pojasu samo ako za to dobije dozvolu. Dozvola se može izdati strancu na zahtev državnog organa, organizacije udruženog rada ili druge samoupravne organizacije i zajednice čije je sedište, odnosno čija se delatnost obavlja u graničnom pojasu, ili radi posete licu koje ima prebivalište u graničnom pojasu. Dozvola važi za kretanje i boravak u sedištu organa, odnosno organizacije ili zajednice na području obavljanja njihove delatnosti, ili u prebivalištu lica koje stranac posećuje.
Dozvolu za kretanje i boravak u graničnom pojasu nije dužan da ima stranac:
1) koji je stalno nastanjen u graničnom pojasu na području svog prebivališta;
2) koji privremeno boravi u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji na osnovu međunarodnog ugovora o pograničnom saobraćaju u naseljenim mestima ili na svom imanju;
3) kad je to određeno međunarodnim ugovorom;
4) koji na osnovu važeće putne isprave prelazi državnu granicu.
Zahtev za izdavanje dozvole iz stava 1. ovog člana može se odbiti kad to zahtevaju razlozi bezbednosti državne granice.
Funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove, u sporazumu sa funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane, može propisati da se stranci mogu kretati i boraviti u pojedinim delovima graničnog pojasa i bez dozvole iz stava 1. ovog člana.
Dozvolu za kretanje i boravak u graničnom pojasu izdaje nadležni organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini na čijoj teritoriji ima prebivalište državljanin Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, odnosno stalno nastanjeni stranac koji traži izdavanje dozvole.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, na zahtev državnog organa, odnosno organizacije udruženog rada ili druge samoupravne organizacije i zajednice, dozvolu za kretanje i boravak u graničnom pojasu može izdati i nadležni organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini na čijoj se teritoriji nalazi granični pojas.
Dozvolu za kretanje i boravak u graničnom pojasu za vojna lica i za građanska lica na službi u Jugoslovenskoj narodnoj armiji izdaje vojna komanda koju odredi funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane.
Strancu koji privremeno boravi u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji dozvolu za kretanje i boravak u graničnom pojasu izdaje nadležni organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini na čijoj teritoriji se nalazi sedište organa, odnosno organizacije udruženog rada ili druge samoupravne organizacije i zajednice ili područje obavljanja njihove delatnosti, ili prebivalište lica koje stranac namerava da poseti.
Dozvola za kretanje i boravak u graničnom pojasu može biti stalna ili privremena.
Stalna dozvola za kretanje i boravak u graničnom pojasu izdaje se radnicima državnih organa i organizacija udruženog rada i drugih samoupravnih organizacija i zajednica koji u vršenju službe stalno obavljaju određene poslove u graničnom pojasu, kao i državljanima Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji obavljaju poljoprivredne radove u tom pojasu.
Stalna dozvola za kretanje i boravak u graničnom pojasu izdaje se sa rokom važenja do dve godine i može se produžiti za još dve godine.
Privremena dozvola za kretanje i boravak u graničnom pojasu izdaje se, po pravilu, za jedan dolazak u granični pojas.
Privremena dozvola za kretanje i boravak u graničnom pojasu može biti individualna ili kolektivna. U kolektivnu dozvolu upisuju se imena svih korisnika dozvole.
U dozvoli za kretanje i boravak u graničnom pojasu mora se označiti područje u kome se može kretati i boraviti lice, odnosno lica kojima je dozvola izdata.
Lice kome je izdata dozvola za kretanje i boravak u graničnom pojasu može se kretati u naseljenom mestu i na javnom putu u graničnom pojasu u svako doba.
Kretanje u graničnom pojasu van naseljenog mesta i javnog puta dozvoljeno je samo danju, i to u vremenu od jednog časa pre izlaska sunca pa do jednog časa po zalasku sunca, ako međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.
Državljanin Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije može dobiti dozvolu za kretanje i boravak u graničnom pojasu radi lova ili ribolova samo ako po opštim propisima o lovu ili ribolovu ima pravo na lov, odnosno ribolov.
Državljanin Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije može dobiti dozvolu za kretanje i boravak u graničnom pojasu radi ribolova noću samo ako mu je ribolov glavno zanimanje.
Lice iz stava 2. ovog člana dužno je da se pre odlaska u ribolov javi najbližoj graničnoj vojnoj jedinici ili organu u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnom za unutrašnje poslove ili organu mesne zajednice.
Organ mesne zajednice kome se prijavio državljanin Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije kome je ribolov glavno zanimanje radi ribolova noću, blagovremeno će o tome obavestiti najbližu graničnu vojnu jedinicu, odnosno organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za unutrašnje poslove.
Državljanin Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji dolazi u granični pojas radi lova dužan je da se prethodno lično prijavi najbližoj graničnoj vojnoj jedinici i da po završetku lova na isti način prijavi svoj odlazak.
Državljanin Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije može loviti u graničnom pojasu samo danju, i to:
1) u januaru, februaru, oktobru, novembru i decembru - od sedam do šesnaest časova;
2) u martu, aprilu i septembru - od šest do osamnaest časova;
3) u maju, junu, julu i avgustu - od četiri do dvadeset časova.
Lice koje se kreće i boravi u graničnom pojasu dužno je da se pridržava odredaba međunarodnih ugovora koji regulišu režim na granici.
Dozvola za kretanje i boravak u graničnom pojasu neće se izdati:
1) licu koje je pravnosnažnom presudom osuđeno na kaznu zatvora - dok kaznu ne izdrži;
2) licu protiv koga je pokrenuta istraga ili podignuta optužnica bez sprovođenja istrage;
3) ako je to, saglasno posebnim propisima, potrebno radi sprečavanja širenja zaraznih bolesti.
Dozvola za kretanje i boravak u graničnom pojasu oduzeće se ako nastupi neki od slučajeva iz stava 1. ovog člana.
Zahtev za izdavanje dozvole za kretanje i boravak u graničnom pojasu može se odbiti kad to zahtevaju razlozi bezbednosti državne granice.
Zahtev za izdavanje dozvole za kretanje i boravak u graničnom pojasu može se odbiti i licu kome je u prekršajnom postupku pravnosnažnim rešenjem izrečena kazna zatvora, dok tu kaznu ne izdrži.
Dozvola za kretanje i boravak u graničnom pojasu može se oduzeti ako nastupi neki od razloga iz st. 1. i 2. ovog člana.
U graničnom pojasu mogu se nastanjivati samo državljani Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije.
Za nastanjivanje u graničnom pojasu potrebno je odobrenje. Odobrenje izdaje republički, odnosno pokrajinski organ nadležan za unutrašnje poslove.
Zahtev za izdavanje odobrenja za nastanjivanje u graničnom pojasu može se odbiti kad to zahtevaju razlozi bezbednosti državne granice.
Za izgradnju objekata u graničnom pojasu i na području graničnog prelaza potrebno je odobrenje. Odobrenje izdaje republički, odnosno pokrajinski organ nadležan za unutrašnje poslove, u saglasnosti s nadležnom vojnom komandom.
Odredba stava 1. ovog člana ne odnosi se na izgradnju objekata za potrebe organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnih za unutrašnje poslove, izgradnju objekata za potrebe organa carine na graničnim prelazima, niti na izgradnju objekata za potrebe Jugoslovenske narodne armije i organa i službi bezbednosti plovidbe.
Odobrenja iz stava 1. ovog člana neće se izdati ako se oceni da bi objekti ometali sprovođenje mera bezbednosti državne granice.
U rešenju kojim se odbija zahtev za izdavanje dozvole iz čl. 42. do 44. ovog zakona zbog razloga bezbednosti državne granice, nadležni organ ne mora navesti razloge kojima se rukovodio pri njegovom donošenju.
Protiv konačnog rešenja iz stava 1. ovog člana ne može se voditi upravni spor.
Poslovi u vezi sa određivanjem i obeležavanjem granične linije i razgraničenjem spadaju u delokrug saveznog organa uprave nadležnog za inostrane poslove.
Poslove u vezi sa utvrđivanjem i rešavanjem graničnih incidenata i drugih povreda državne granice vrše organi u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležni za unutrašnje poslove, u saradnji sa organima uprave nadležnim za poslove narodne odbrane i saveznim organom uprave nadležnim za inostrane poslove.
Ovlašćuje se funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove da, u sporazumu sa funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane i funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za inostrane poslove, donese propise kojima se uređuje način utvrđivanja i rešavanja graničnih incidenata i drugih povreda državne granice.
Granične vojne jedinice obezbeđuju državnu granicu i vrše kontrolu kretanja i boravka lica u graničnom pojasu van naseljenih mesta i graničnih prelaza radi sprečavanja neovlašćenog prelaženja državne granice i povreda granične linije.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, na graničnim rekama gde se granični pojas nalazi na vodenoj površini, kad postoji osnovana sumnja da je neko lice izvršilo ili da će izvršiti neovlašćeno prelaženje državne granice ili neku drugu radnju kojom se narušava bezbednost državne granice, granične vojne jedinice mogu na obali reke u dubini do 100 metara van naseljenih mesta, graničnih prelaza i javnih puteva, vršiti legitimisanje, pretres, kao i zadržavanje tih lica radi preduzimanja propisanih mera od strane nadležnih organa.
Ovlašćuje se funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane da, u sporazumu sa funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove, propiše postupak za sprovođenje odredbe stava 2. ovog člana.
Radi vidljivosti granične linije, funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane može, na pojedinim delovima graničnog pojasa, zabraniti setvu određenih vrsta poljoprivrednih kultura, odnosno sađenje određenih vrsta voćaka i drugog drveća i narediti pročišćavanje graničnog pojasa.
Pročišćavanje graničnog pojasa u smislu stava 1. ovog člana može se vršiti samo van naseljenih mesta i najviše u dubini do 100 metara.
Sopstvenici, odnosno korisnici poljoprivrednog zemljišta u graničnom pojasu dužni su da na zahtev nadležne vojne komande na zasejanim površinama ostave stazu za kretanje vojnih lica koja vrše obezbeđenje državne granice.
Funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane može, kad to zahtevaju razlozi odbrane zemlje, zabraniti za određeno vreme kretanje i boravak na pojedinim područjima graničnog pojasa.
Zabrana kretanja iz stava 1. ovog člana ne odnosi se na lica koja su stalno nastanjena u graničnom pojasu, i to samo za kretanje i boravak u njihovom prebivalištu.
Savezno izvršno veće može, na predlog funkcionera koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove, odnosno funkcionera koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane, kad to zahtevaju razlozi bezbednosti državne granice ili odbrane zemlje, zabraniti, odnosno ograničiti kretanje i nastanjivanje u pojedinim graničnim područjima na kopnu, rekama i jezerima dubine do deset kilometara, odnosno na pojedinim delovima morske obale i ostrvima ili delovima ostrva.
Lica koja plovilima dolaze u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju ili iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije odlaze u inostranstvo, mogu se iskrcati, odnosno ukrcati samo na pomorskom, rečnom, odnosno jezerskom graničnom prelazu.
Zapovednik plovila u međunarodnom saobraćaju dužan je da iskrcavanje lica sa plovila koje je, usled više sile, pristalo van određenog pomorskog, rečnog, odnosno jezerskog graničnog prelaza odmah prijavi najbližem organu uprave nadležnom za unutrašnje poslove.
Pristajanje plovila u međunarodnom saobraćaju van određenog pomorskog, rečnog, odnosno jezerskog graničnog prelaza, osim u slučaju više sile, odobrava nadležna lučka, odnosno pristanišna kapetanija, u saglasnosti sa organom u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnim za kontrolu prelaženja državne granice i nadležnom carinarnicom.
Strana jahta ili strani čamac, namenjeni razonodi ili sportu, mogu da krstare i da se zadržavaju u obalnom moru Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i na rekama i jezerima na kojima se vrši međunarodna plovidba ako za to dobiju odobrenje.
Odobrenje iz stava 1. ovog člana izdaje najbliža lučka, odnosno pristanišna kapetanija ili njena ispostava u luci, odnosno pristaništu otvorenom za međunarodni saobraćaj po uplovljenju stranog plovila iz tog stava u jugoslovenske vode, u saglasnosti sa organom u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnim za kontrolu prelaženja državne granice.
Odobrenje iz stava 1. ovog člana za strane jahte ili strane čamce, namenjene razonodi ili sportu, koji se u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju dopremaju kopnenim putem, izdaje najbliža lučka, odnosno pristanišna kapetanija ili njena ispostava u luci, odnosno pristaništu otvorenom za saobraćaj.
Odobrenje iz stava 1. ovog člana mora da sadrži podatke o stranoj jahti, odnosno stranom čamcu namenjenom razonodi ili sportu, o članovima posade i putnicima i o roku njegovog važenja.
Bliže propise o dolasku i boravku stranih jahti i stranih čamaca, namenjenih razonodi ili sportu, u obalnom moru Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i na rekama i jezerima donosi Savezno izvršno veće.
Odobrenje iz člana 54. ovog zakona može se izdati stranoj jahti ili stranom čamcu, namenjenim razonodi ili sportu, samo ako članovi posade i putnici imaju važeće isprave, a plovilo propisane isprave.
Strani ribarski brod može se zadržavati u zoni za ribolov samo ako njegov sopstvenik, odnosno korisnik ima dozvolu za ribolov koji je za tu zonu izdao organ određen međunarodnim ugovorom.
Dozvolu iz stava 1. ovog člana overava savezni organ uprave nadležan za unutrašnje poslove.
Strani ribarski brod mora do zone za ribolov ploviti kroz teritorijalno more Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije najkraćim putem.
Funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane može, kad to zahtevaju razlozi odbrane zemlje, propisati da se na pojedinim delovima reka i jezera privremeno zabrani ili ograniči plovidba.
Kad to zahtevaju razlozi bezbednosti državne granice, kao i radi sprečavanja izazivanja incidenata na državnoj granici, i obezbeđenja određenih objekata na državnoj granici, funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove može propisati da se na pojedinim delovima reka i jezera privremeno zabrani ili ograniči plovidba.
Zabranom ili ograničavanjem plovidbe iz stava 2. ovog člana ne dira se u režim plovidbe ustanovljen međunarodnim ugovorom.
U graničnom pojasu na moru, rekama i jezerima, granične vojne jedinice i organi u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležni za unutrašnje poslove vrše kontrolu plovila i lica radi sprečavanja povreda državne granice, neovlašćenog prelaženja državne granice, nedozvoljene plovidbe i nedozvoljenog ribolova i drugih zakonom zabranjenih radnji. Drugi organi uprave mogu vršiti poslove iz svog delokruga u tom pojasu, ako je to određeno saveznim zakonom.
Kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu dozvoljeno je samo uz dozvolu koju izdaje organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice, ako međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.
Dozvola za kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu može se izdati državljaninu Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije koji je stalno ili privremeno zaposlen na graničnom prelazu, a dozvola za kretanje i zadržavanje na pomorskom, rečnom, jezerskom ili aerodromskom graničnom prelazu - i u drugim opravdanim slučajevima.
Dozvola za kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu može se izdati strancu:
1) koji je stalno ili privremeno zaposlen na graničnom prelazu;
2) koji je član posade stranog plovila - za vreme zadržavanja plovila na graničnom prelazu;
3) koji je član posade stranog plovila koje se nalazi u zimovniku - za vreme zadržavanja plovila u zimovniku;
Dozvola iz stava 1. ovog člana može se izdati strancu i u drugim opravdanim slučajevima.
Dozvola izdata na osnovu tač. 2. i 3. stava 1. ovog člana važi za kretanje i zadržavanje i u mestu graničnog prelaza.
Zapovednik plovila ili vazduhoplova, odnosno lice koje ih zamenjuje može se, samo radi podnošenja prijave o uplovljenju plovila, odnosno o sletanju ili poletanju vazduhoplova, kretati i zadržavati na graničnom prelazu i bez dozvole iz stava 1. ovog člana.
Dozvola za kretanje i boravak van mesta graničnog prelaza može se, u izuzetnim slučajevima izdati strancu koji poseduje putnu ispravu pomoću koje se može utvrditi njegov identitet, i to:
1) članu posade stranog plovila ili vazduhoplova;
2) stranom železničkom ili poštanskom službeniku koji vrši službu na delu graničnog prelaza koji pripada Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji;
3) članu posade stranog plovila koje se nalazi u zimovniku.
Državljaninu Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i strancu koji je stalno zaposlen na graničnom prelazu izdaje se stalna dozvola za kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu, sa rokom važenja do dve godine. Rok važenja dozvole može se produžavati za još dve godine.
Članovima posade stranih plovila izdaje se stalna dozvola za kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu, sa rokom važenja do pet godina.
Državljanima Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i strancima na koje se ne odnose odredbe st. 1. i 2. ovog člana, kao i strancima iz člana 62. ovog zakona, dozvola za kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu, odnosno dozvola za kretanje i boravak van mesta graničnog prelaza izdaje se za vreme dok traje potreba za kretanjem i zadržavanjem tih lica na graničnom prelazu, odnosno za kretanjem i boravkom van mesta graničnog prelaza.
Dozvolu za kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu i dozvolu za kretanje i boravak van mesta graničnog prelaza izdaje organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice.
Zahtev za izdavanje dozvole za kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu može se odbiti kad to zahtevaju razlozi bezbednosti državne granice ili kad bi delatnost lica kome se dozvola izdaje ometala vršenje kontrole prelaženja državne granice.
Dozvola za kretanje i boravak van mesta graničnog prelaza neće se izdati strancu:
1) koji je u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji bio osuđen zbog krivičnog dela koje se goni po službenoj dužnosti;
2) koji je u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji bio kažnjen zbog deviznih ili carinskih prekršaja;
3) kome je otkazan boravak u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji.
Dozvola za kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu i dozvola za kretanje i boravak van mesta graničnog prelaza prestaju da važe kad prestanu razlozi zbog kojih su one izdate.
Licu kome je izdata dozvola za kretanje i zadržavanje na graničnom prelazu, odnosno dozvola za kretanje i boravak van mesta graničnog prelaza, organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice oduzeće takvu dozvolu kad je to u interesu zaštite javnog poretka, odnosno kad to zahtevaju razlozi odbrane zemlje.
U rešenju kojim se odbija zahtev za izdavanje, odnosno oduzima dozvola iz st. 1. i 4. ovog člana, organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice ne mora navesti razloge kojima se rukovodio pri njegovom donošenju.
Protiv konačnog rešenja iz stava 5. ovog člana ne može se voditi upravni spor.
Organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice može na graničnom prelazu ograničiti kretanje lica i vozila za vreme dok se vrši kontrola propisana ovim zakonom.
Bliže propise o kontroli prelaženja državne granice, vođenju evidencije i izveštavanju donosi funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove, a o kretanju, boravku, nastanjivanju, lovu i ribolovu u graničnom pojasu - funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove, u sporazumu sa funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane.
Funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove, u sporazumu sa funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane i funkcionerom koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove saobraćaja i veza, donosi bliže propise o vršenju podvodnih aktivnosti u obalnom moru Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i na rekama i jezerima.
Funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove propisaće obrasce dozvola predviđenih u čl. 33. i 34. i čl. 60. do 62. ovog zakona.
Ovlašćuju se funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za poslove narodne odbrane i funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove da u propisima, koje donose na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona, mogu određivati prekršaje i za te prekršaje propisivati kazne.
U poslovima kontrole prelaženja državne granice, kretanja i boravka u graničnom pojasu i na graničnim prelazima i utvrđivanja i rešavanja graničnih incidenata i drugih povreda državne granice, funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove može organima u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnim za unutrašnje poslove izdavati uputstva za izvršavanje ovog zakona.
U poslovima iz stava 1. ovog člana savezni organ uprave nadležan za unutrašnje poslove može vršiti inspekciju nad sprovođenjem saveznih propisa.
Organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za unutrašnje poslove u kome se vrši inspekcija dužan je da omogući uvid u predmete koji se odnose na sprovođenje saveznih propisa u ovoj oblasti i da pruži potrebne podatke i obaveštenja.
Ako utvrdi da organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za unutrašnje poslove u kome se vrši inspekcija ne izvršava savezne propise iz ove oblasti ili u izvršavanju tih propisa utvrdi druge nepravilnosti, radnik koji vrši inspekciju upoznaće o tome funkcionera koji rukovodi tim organom i funkcionera koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove i predložiti mere koje treba preduzeti.
Novčanom kaznom do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj;
1) organizacija udruženog rada ili druga samoupravna organizacija ili zajednica, odnosno drugo lice čiji vazduhoplov leti iznad graničnog pojasa bez odobrenja (član 12. stav 2);
2) organizacija udruženog rada ili druga samoupravna organizacija ili zajednica, odnosno drugo lice čije prevozno sredstvo napusti granični prelaz pre izvršene kontrole putnih isprava ili druge kontrole (član 17. stav 1);
3) organizacija udruženog rada ili druga samoupravna organizacija ili zajednica, odnosno drugo lice ako na graničnom prelazu ne obezbedi uslove potrebne za rad organa koji vrše kontrolu prelaženja državne granice (član 19. stav 1);
4) organizacija udruženog rada za aerodromske usluge i železnička transportna organizacija, ako ne obezbede da putnici ne napuste granični prelaz pre izvršene kontrole odnosno da se posle završene kontrole ne ukrcaju druga lica bez odobrenja ovlašćenog službenog lica nadležnog organa (član 19. stav 2);
5) organizacija udruženog rada ili druga samoupravna organizacija ili zajednica, odnosno strani prevoznik, koji bez odobrenja nadležnog organa vrše transport oružja i municije preko državne granice, odnosno tranzit oružja i municije preko teritorije Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (član 30. stav 1).
Novčanom kaznom do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj iz stava 1. ovog člana i odgovorno lice u organizaciji udruženog rada ili drugoj samoupravnoj organizaciji ili zajednici, odnosno zapovednik stranog plovila ili stranog vazduhoplova ili vozač drugog prevoznog sredstva.
Za prekršaj iz tačke 5. stava 1. ovog člana može se, pored novčane kazne, izreći i zaštitna mera oduzimanja oružja i municije.
Novčanom kaznom do 50.000 dinara ili kaznom zatvora do 30 dana, kazniće se za prekršaj:
1) ko pređe ili pokuša da pređe državnu granicu van mesta određenog za prelaz, ili ko pređe ili pokuša da pređe državnu granicu na mestu određenom za prelaz bez važeće putne isprave (član 8. stav 1);
2) zapovednik vazduhoplova koji ne prijavi najbližem organu uprave nadležnom za unutrašnje poslove sletanje van vazduhoplovnog pristaništa u slučaju više sile (član 11);
3) odgovorni radnik na železnici ako se voz u međunarodnom saobraćaju zaustavi na delu pruge između granične linije i područja graničnog prelaza, osim u slučaju više sile ili nužde (član 18. stav 1);
4) odgovorni radnik na železnici, ako ne obezbedi voz koji po ulasku u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju stane na otvorenoj pruzi van područja graničnog prelaza i ne spreči ulazak lica u voz, odnosno izlazak lica iz voza i o zaustavljanju voza odmah ne obavesti organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice (član 18. stav 2);
5) odgovorni radnik na železnici, ako o zaustavljanju voza koji izlazi iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije van područja graničnog prelaza na otvorenoj pruzi odmah ne obavesti organ uprave u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležan za kontrolu prelaženja državne granice i ne spreči ulazak lica u voz, odnosno izlazak lica iz voza (član 18. stav 3);
6) zapovednik plovila, odnosno vozač motornog vozila ako ne obezbedi da putnici ne napuste granični prelaz pre izvršene kontrole, odnosno da se po završenoj kontroli ne iskrcaju ili ukrcaju bez odobrenja nadležnog organa (član 19. stav 2);
7) zapovednik plovila, ako pri dolasku plovila iz inostranstva, odnosno odlasku plovila u inostranstvo ne postupi po odredbi člana 20. stav 1. ovog zakona;
8) ko napusti plovilo, odnosno granični prelaz pre izvršene kontrole putnih isprava (član 20. st. 2. i 3);
9) zapovednik plovila ako ne prijavi nadležnom organu lice koje se nalazi na plovilu bez važeće putne isprave ili dozvoli da se takvo lice iskrca sa plovila bez odobrenja nadležnog organa (član 21);
10) zapovednik plovila ako u obalnom moru Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, ili na rekama ili jezerima na kojima se vrši međunarodna plovidba, primi ili ukrca lice bez važeće putne isprave ili ukrca lice sa putnom ispravom van graničnog prelaza (član 22);
11) ko pri prelasku državne granice ne prijavi nadležnom organu oružje ili municiju koje sa sobom nosi (čl. 24. do 27);
12) ko u propisanom roku ne obavesti nadležni organ o oružju i municiji koje je iz inostranstva uneo u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju (član 24. stav 1);
13) ko bez odobrenja nadležnog organa iznosi iz Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije oružje i municiju kad je za iznošenje oružja i municije potrebno odobrenje (čl. 25. i 27);
14) lice koje prenese ili pokuša da prenese oružje ili municiju preko graničnog prelaza otvorenog za pogranični saobraćaj, osim ako je na to ovlašćeno međunarodnim ugovorom (član 32);
15) ko se kreće i boravi u graničnom pojasu bez dozvole (član 33. stav 1. i član 34. stav 1);
16) ko se u graničnom pojasu kreće noću van naseljenih mesta ili javnih puteva (član 37. stav 2);
17) ko lovi ili ribari u graničnom pojasu bez dozvole za kretanje i boravak u graničnom pojasu (član 38. stav 1);
18) ko lovi u graničnom pojasu van propisanog vremena (član 39);
19) ko se prilikom kretanja i boravka u graničnom pojasu ne pridržava odredaba međunarodnih ugovora koji regulišu režim na granici (član 40);
20) ko se nastani u graničnom pojasu bez odobrenja (član 43. stav 2);
21) ko izgradi objekt u graničnom pojasu ili na području graničnog prelaza bez odobrenja (član 44. stav 1);
22) zapovednik plovila, ako ukrca ili iskrca lice van graničnog prelaza otvorenog za međunarodni saobraćaj (član 52);
23) zapovednik plovila, ako odmah ne prijavi nadležnom organu iskrcavanje lica sa plovila koje je, usled više sile, pristalo u luku, odnosno pristanište koje nije otvoreno za međunarodni saobraćaj (član 53. stav 1);
24) zapovednik plovila u međunarodnom saobraćaju, ako plovilo bez odobrenja nadležnog organa pristane van određenog pomorskog, rečnog, odnosno jezerskog graničnog prelaza, osim u slučaju više sile (član 53. stav 2);
25) sopstvenik, odnosno korisnik jahte ili čamca, namenjenih razonodi ili sportu, ako bez odobrenja krstari ili se zadržava u obalnom moru Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije ili na rekama ili jezerima na kojima se vrši međunarodna plovidba (član 54. stav 1);
26) zapovednik stranog ribarskog broda, ako brod zadržava van zone određene u dozvoli za ribolov ili ako do te zone ne plovi najkraćim putem kroz teritorijalno more Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (član 56. st. 1. i 3).
Za prekršaje iz tač. 11, 12. i 14. stava 1. ovog člana može se, pored novčane kazne ili kazne zatvora, izreći i zaštitna mera oduzimanja oružja i municije.
Novčanom kaznom do 35.000 dinara ili kaznom zatvora do 20 dana kazniće se za prekršaj:
1) ko odbije da stavi na uvid putnu ispravu ovlašćenom službenom licu organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnog za kontrolu prelaženja državne granice (član 14. stav 1);
2) ko ribari u graničnom pojasu noću, a prethodno se nije prijavio nadležnom organu (član 38. stav 3. u vezi sa stavom 2);
3) ko se prilikom dolaska u granični pojas radi lova i prilikom odlaska iz graničnog pojasa posle završenog lova lično ne prijavi najbližoj graničnoj vojnoj jedinici (član 38. stav 5);
4) ko u graničnom pojasu, na zahtev nadležne vojne komande, ne ostavi stazu za kretanje vojnih lica koja vrše obezbeđenje državne granice (član 49. stav 3);
5) ko se bez dozvole kreće ili zadržava na graničnom prelazu ili van mesta graničnog prelaza gde je dozvola potrebna (čl. 59. i 62).
Novčanom kaznom od 5.000 dinara kazniće se za prekršaj lice koje ne pristane, odnosno ne zaustavi prevozno sredstvo na određenom prostoru graničnog prelaza ili po završetku kontrole prevoznim sredstvom ne napusti područje graničnog prelaza (član 15).
Novčanu kaznu iz stava 1. ovog člana naplaćuje na licu mesta ovlašćeno službeno lice organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini nadležnog za kontrolu prelaženja državne granice.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o prelaženju državne granice i kretanju u graničnom pojasu ("Službeni list SFRJ", br. 6/73).
Odluka o proširenju graničnog pojasa na pojedinim delovima državne granice ("Službeni list SFRJ", br. 33/73 i 14/75), Rešenje o određivanju stalnih graničnih prelaza za međunarodni saobraćaj ("Službeni list SFRJ", br. 8/74), Rešenje o određivanju stalnog graničnog prelaza Mokranje za međunarodni drumski saobraćaj ("Službeni list SFRJ", br. 21/74), Rešenje o određivanju stalnog graničnog prelaza Donji Miholjac za međunarodni drumski saobraćaj ("Službeni list SFRJ", br. 54/74), Rešenje o određivanju stalnog graničnog prelaza za međunarodni rečni saobraćaj u Osijeku ("Službeni list SFRJ", br. 39/75), Rešenje o određivanju stalnog graničnog prelaza za međunarodni vazdušni saobraćaj na aerodromu Maribor ("Službeni list SFRJ", br. 26/76), Rešenje o određivanju stalnog prelaza Hodoš za međunarodni drumski saobraćaj ("Službeni list SFRJ", br. 36/77), Rešenje o određivanju stalnog graničnog prelaza za međunarodni drumski saobraćaj ("Službeni list SFRJ", br. 31/78), Pravilnik o područjima i objektima koje obuhvataju granični prelazi za međunarodni saobraćaj i granični prelazi za pogranični saobraćaj ("Službeni list SFRJ", br. 29/73), Pravilnik o kontroli prelaženja državne granice i o kretanju, boravku, nastanjivanju, lovu i ribolovu u graničnom pojasu ("Službeni list SFRJ", br. 35/73), Pravilnik o načinu utvrđivanja i rešavanja graničnih incidenata i drugih povreda državne granice ("Službeni list SFRJ", br. 35/73), Pravilnik o vršenju podvodnih aktivnosti u obalnom moru Jugoslavije ("Službeni list SFRJ", br. 1/77) i Naredba o određivanju delova graničnog pojasa u kojima se jugoslovenski i strani državljani mogu kretati i boraviti bez dozvole ("Službeni list SFRJ", br. 1/74), prestaju da važe po isteku 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SFRJ".
* Novčane kazne za prekršaje određene ovim zakonom izmenjene su Zakonom o revalorizaciji novčanih iznosa u Krivičnom zakonu Savezne Republike Jugoslavije i drugim saveznim zakonima i kaznenim odredbama saveznih propisa ("Sl. list SRJ", br. 16/93, 31/93 i 41/93), Zakonom o revalorizaciji novčanih iznosa u Krivičnom zakonu Savezne Republike Jugoslavije i drugim saveznim zakonima i kaznenim odredbama saveznih propisa ("Sl. list SRJ", br. 50/93), Zakonom o izmenama saveznih zakona kojima su određene novčane kazne za privredne prestupe i prekršaje ("Sl. list SRJ", br. 24/94), Zakonom o izmenama saveznih zakona kojima su određene novčane kazne za privredne prestupe i prekršaje ("Sl. list SRJ", br. 28/96) i Zakonom o izmenama zakona kojima su određene novčane kazne za privredne prestupe i prekršaje ("Sl. glasnik RS", br. 101/2005).