PRAVILNIKO SADRŽINI I NAČINU ISTICANJA TURISTIČKE SIGNALIZACIJE("Sl. glasnik RS", br. 109/2005) |
Ovim pravilnikom propisuju se sadržina i način isticanja simbola i znakova kojima se obeležavaju turistički potencijali i sadržaj turističke ponude (u daljem tekstu: turistička signalizacija).
Turistička signalizacija je namenjena za obaveštavanje odnosno upućivanje korisnika turističkih usluga do turističkih potencijala i sadržaja turističke ponude koji obuhvataju turistička mesta I kategorije, kulturna dobra od izuzetnog značaja, nacionalne parkove, rezervate biosfere i olimpijske sportske centre (u daljem tekstu: turistička odredišta od izuzetnog značaja), kao i do ostalih turističkih potencijala i sadržaja turističke ponude (u daljem tekstu: ostala turistička odredišta).
Kulturna dobra od izuzetnog značaja izvan naseljenih mesta, nacionalni parkovi i rezervati biosfere označavaju se turističkom signalizacijom ako je pristup do njih lako dostupan širokom krugu korisnika turističkih usluga, ako raspolažu sa parkirališnim mestima i sanitarnim prostorijama i ako imaju organizovan prihvat gostiju i obezbeđen pristup turistima sa posebnim potrebama.
II SADRŽINA TURISTIČKE SIGNALIZACIJE
Turistička signalizacija obuhvata znakove kojima se obeležava sadržina, odnosno vrsta turističkog odredišta, i to:
1) "kulturno-istorijska znamenitost";
2) "prirodna znamenitost";
3) "ugostiteljski objekat";
4) "javni objekat";
5) "turistička znamenitost";
6) "turistički put";
7) "turističke informacije".
Turistička signalizacija obuhvata i znakove kojima se izražava dobrodošlica.
Za označavanje turističkih odredišta koriste se i znakovi saobraćajne signalizacije, i to:
1) "turistički strelasti putokaz";
2) "turistička putokazna tabla";
3) "turistička informaciona tabla";
4) "višenamenski objekat".
Pored znakova iz stava 1. ovog člana, koriste se i znakovi obaveštenja za vođenje saobraćaja u zoni raskrsnice na kojima nazivi i simboli turističkih odredišta mogu da se nalaze u obliku posebnog polja ili umetnute osnove.
Znak "kulturno-istorijska znamenitost" označava pravac prema kulturnim ili istorijskim znamenitostima, spomenicima ili objektima u naselju (spomenici kulture, prostorne i kulturno-istorijske celine, arheološka nalazišta, verski objekti, biblioteke i sl.).
Znak iz stava 1. ovog člana ima pravougaoni oblik, čija je kraća stranica 30 cm i sadrži jedan simbol, najviše dva natpisa i strelicu koja označava pravac kretanja.
Natpis ili natpisi moraju biti postavljeni u sredini znaka, između strelice i simbola. Polje sa simbolom se odvaja uspravnom linijom od polja sa natpisom.
Znak "prirodna znamenitost" označava pravac prema prirodnoj znamenitosti ili objektima u naselju (botanička bašta, zoološki vrt, akvarijum i sl.) ili prema prirodnoj znamenitosti ili objektima u zaštićenom prirodnom dobru.
Znak iz stava 1. ovog člana ima pravougaoni oblik, čija je kraća stranica 30 cm i sadrži jedan simbol, najviše dva natpisa i strelicu koja označava pravac kretanja.
Natpis ili natpisi moraju biti postavljeni u sredini znaka, između strelice i simbola. Polje sa simbolom se odvaja uspravnom linijom od polja sa natpisom.
Znak "ugostiteljski objekat" označava pravac prema kategorisanim ugostiteljskim objektima u naselju. Na znaku se ispisuje vrsta objekta (hotel, motel i sl.) i naziv objekta.
Znak iz stava 1. ovog člana ima pravougaoni oblik, čija je kraća stranica 30 cm i sadrži jedan simbol, najviše dva natpisa i strelicu koja označava pravac kretanja.
Natpis ili natpisi moraju biti postavljeni u sredini znaka, između strelice i simbola. Polje sa simbolom se odvaja uspravnom linijom od polja sa natpisom.
Znak "javni objekat" označava pravac prema javnim objektima u naselju (putnički terminali, tržni centri, sportsko-rekreativni centri, bolnice i sl.).
Znak iz stava 1. ovog člana ima pravougaoni oblik, čija je kraća stranica 30 cm i sadrži jedan simbol, najviše dva natpisa i strelicu koja označava pravac kretanja.
Natpis ili natpisi moraju biti postavljeni u sredini znaka, između strelice i simbola. Polje sa simbolom se odvaja uspravnom linijom od polja sa natpisom.
Znak "turistička znamenitost" označava kulturnu, istorijsku ili prirodnu znamenitost ili objekat.
Znak iz stava 1. ovog člana je pravougaonog oblika i sadrži naziv turističkog odredišta, likovni, grafički ili fotografski prikaz i udaljenost do turističkog odredišta. Naziv turističkog odredišta ispisuje se u gornjem delu znaka. Udaljenost do odredišta ispisuje se u donjem delu znaka, ispod prikaza i simbola.
Znak iz stava 1. ovog člana može da sadrži nazive objekata u okviru turističkog odredišta, odnosno neko detaljnije objašnjenje vezano za turističko odredište. Nazivi objekata u okviru turističkog odredišta, odnosno neko detaljnije objašnjenje vezano za turističko odredište ispisuju se ispod likovnog, grafičkog ili fotografskog prikaza.
Znak iz stava 1. ovog člana može da sadrži simbole koji se postavljaju ispod likovnog, grafičkog ili fotografskog prikaza ili ispod naziva objekata u okviru turističkog odredišta, odnosno detaljnijeg objašnjenja vezanog za turističko odredište.
Najveća dozvoljena površina znaka iz stava 1. ovog člana je 6 m2.
Za ispisivanje naziva odredišta koriste se slova visine (H) 140 mm i 175 mm.
Znak "turistički put" označava mesto na putu od kojeg je put ili njegov deo promovisan od strane Turističke organizacije Srbije (u daljem tekstu: TOS) za turistički put (panoramski putevi, putevi vina, staze zdravlja, planinski putevi, putevi kulture, biciklističke staze i sl.).
Znak iz stava 1. ovog člana je pravougaonog oblika i sadrži natpis "turistički putevi Srbije" u gornjem delu znaka, simbol, kao i vrstu i naziv turističkog puta iz stava 1. ovog člana.
Znak iz stava 1. ovog člana može sadržati grafički prikaz.
Najveća dozvoljena površina znaka iz stava 1. ovog člana je 6 m2.
Znak "turističke informacije" sadrži detaljnije informacije koje su namenjene turistima o gradu, opštini, turističkom području, turističkom mestu ili turističkom lokalitetu.
Znak iz stava 1. ovog člana može sadržati i servisne informacije (na primer: naziv, kategorija, adresa, brojevi telefona hotela; naziv, kategorija, adresa, brojevi telefona restorana; naziv, adresa, brojevi telefona servisa, i sl.) za korisnike turističkih usluga.
Znak iz stava 1. ovog člana je pravougaonog oblika i podeljen je na dva vodoravna polja. Polje u gornjem delu znaka je maksimalne visine 40 cm i sadrži natpis "turističke informacije".
Polje u donjem delu znaka iz stava 1. ovog člana sadrži likovne, grafičke, kartografske ili fotografske prikaze i pisane informacije o turističkoj ponudi grada, opštine, turističkog područja, turističkog mesta ili turističkog lokaliteta. Ukoliko znak sadrži i servisne informacije, polje u donjem delu znaka deli se na tri uzdužna polja, tako da dva bočna polja zajedno čine 1/3 celog polja. Servisne informacije se ispisuju u bočnim poljima.
Kada znak iz stava 1. ovog člana sadrži samo likovni, grafički ili fotografski prikaz o turističkoj ponudi, na znaku može biti ispisan samo naziv turističkog odredišta.
Najveća dozvoljena površina znaka iz stava 1. ovog člana je 10 m2 u naselju i 20 m2 izvan naselja.
Sadržaj turističke informacione table može da bude predstavljen i u elektronskom obliku.
Znakovi za izraz dobrodošlice su znak "dobrodošli" i znak "do viđenja".
Znak "dobrodošli" je pravougaonog oblika i sadrži natpis za izraz dobrodošlice na ulazu u Republiku Srbiju i u turističku regiju.
Znak za izraz dobrodošlice u Republiku Srbiju sadrži natpis "Republika Srbija", veliki grb Republike Srbije i tekst "dobrodošli".
Znak "do viđenja" je pravougaonog oblika i sadrži natpis "Republika Srbija" i tekst "do viđenja".
Znak "dobrodošli" u turističku regiju je pravougaonog oblika i sadrži naziv turističke regije i natpis "dobrodošli". Znak za izraz dobrodošlice u turističku regiju može sadržati simbol, likovni, grafički ili fotografski prikaz.
Znak "do viđenja" je pravougaonog oblika i sadrži naziv turističke regije i natpis "do viđenja".
Najveća dozvoljena površina znakova za izraz dobrodošlice je:
1) 12 m2 za znakove za izraz dobrodošlice koji se postavljaju na ulazu i izlazu iz Republike Srbije, i
2) 6 m2 za znakove za izraz dobrodošlice koji se postavljaju na ulazu i izlazu iz turističke regije.
Boje znakova turističke signalizacije određuju se na sledeći način:
1) znak "kulturno-istorijska znamenitost" ima osnovu znaka smeđe (braon) boje, okvir, natpisi i strelica su bele boje, a simbol braon boje na umetnutoj osnovi bele boje;
2) znak "prirodna znamenitost" ima osnovu znaka zelene boje, okvir, natpisi i strelica su bele boje, a simbol ili logotip zelene boje na umetnutoj osnovi bele boje;
3) znak "ugostiteljski objekat" ima osnovu znaka plave boje, okvir, natpisi i strelica su bele boje, a simbol plave boje na umetnutoj osnovi bele boje;
4) znak "javni objekat" ima osnovu znaka bele boje, okvir, natpisi i strelica su crne boje, a simbol crne boje na umetnutoj osnovi bele boje - naziv tržnih centara i sajmova može se ispisati konturnom linijom;
5) znakovi "turistička znamenitost" i "turistički put" imaju osnovu znaka smeđe (braon) boje, okvir i natpisi su bele boje, simboli su braon boje na umetnutoj osnovi bele boje - likovni, grafički ili fotografski prikaz na znaku "turistička znamenitost", kao i grafički prikaz na znaku "turistički put" može da bude u više boja;
6) znak "turističke informacije" ima osnovu znaka bele boje, okvir, linije koje dele polja i polje na kome se ispisuje tekst "turističke informacije" su braon boje - tekst "turističke informacije" ispisuje se belom bojom - likovni, grafički, kartografski, fotografski prikazi i pisane informacije mogu biti prikazani u više boja;
7) znakovi za izraz dobrodošlice imaju osnovu znakova plave boje, okvir i natpisi su bele boje, a simboli su crne boje na umetnutoj osnovi bele boje.
Boje znakova iz člana 5. ovog pravilnika određuju se u zavisnosti od značaja turističkog odredišta na koji se znak odnosi:
1) za turistička odredišta od izuzetnog značaja osnova znaka je smeđe (braon) boje, okvir i natpisi su bele boje, a simboli crne boje na umetnutoj osnovi bele boje;
2) za ostala turistička odredišta osnova znaka je bele boje, a okvir, natpisi i simboli su crne boje.
Simboli koji bliže određuju karakterističan objekat na koji se odnose ili sadržaj turističke ponude, a koriste se na znakovima turističke signalizacije ili samostalno, pripadaju grupi simbola koji se primenjuju na saobraćajnim znakovima obaveštenja ili grupi grafičkih simbola za opštu upotrebu.
Znak turističke signalizacije može sadržati najviše šest simbola.
Za označavanje kulturno-istorijskih znamenitosti i objekata na znakovima turističke signalizacije, umesto simbola se može koristiti fotografski prikaz u više boja.
Nazivi turističkih odredišta i druge informacije na znakovima turističke signalizacije ispisuju se na srpskom jeziku ćiriličkim pismom i najmanje na jednom stranom jeziku.
Na područjima Republike Srbije na kojima žive pripadnici narodnosti, nazivi turističkih odredišta i druge informacije na znakovima turističke signalizacije ispisuju se i na jezicima i pismima narodnosti, u skladu sa zakonom kojim se reguliše službena upotreba jezika i pisma.
Za ispisivanje naziva turističkih odredišta i drugih informacija na znakovima turističke signalizacije, u pogledu oblika i vrste slova i brojeva, primenjuju se odredbe Pravilnika o saobraćajnim znakovima na putevima ("Službeni glasnik RS", broj 15/04).
Veličina znakova i raspored elemenata na znaku mora biti prema propisanim standardima, ako ovim pravilnikom nije drugačije određeno.
Znakovi turističke signalizacije moraju biti svetloodbojni ili osvetljeni i usaglašeni sa ostalim znakovima uz koje se postavljaju.
Znakovi turističke signalizacije ne mogu se koristiti za reklamiranje turističkih i drugih sadržaja.
Isticanje turističke signalizacije kojom se označavaju turistička odredišta vrši se u skladu sa programom koji se utvrđuje u skladu sa zakonom kojim se uređuje turizam, kao i u skladu sa propisima kojima se uređuje planiranje i izgradnja objekata i propisima kojima se uređuje bezbednost saobraćaja na putevima.
Isticanje turističke signalizacije vrši se na način kojim se obezbeđuje kontinuitet u označavanju turističkih odredišta.
Znakovi turističke signalizacije se postavljaju u blizini turističkih odredišta, a najmanje na poslednjoj raskrsnici sa pristupnim putem koji vodi direktno do turističkog odredišta.
Za turistička odredišta od izuzetnog značaja, znakovi turističke signalizacije mogu da se postave i na prethodnim važnim raskrsnicama, kao i duž putnih pravaca.
Ukoliko znakovi "turistička informaciona tabla" i "turistička znamenitost" prethode putokazima i putokaznim tablama, postavljaju se samostalno, i to najviše dva znaka na različitim rastojanjima od putokaza i putokaznih tabli, na svakom od prilaznih puteva ka turističkom odredištu na koje upućuju.
Znak "turistički put" postavlja se na početnoj i krajnjoj tački puta ili dela puta koji je programom Turističke organizacije Srbije promovisan za turistički put ili samo na početku kružne putanje.
Znakovi za izraz dobrodošlice postavljaju se:
- na graničnim prelazima Republike Srbije, i
- na prostoru turističke regije.
Znak "turističke informacije" postavlja se na odmorištima i drugim prostorima uz put koji su namenjeni odmoru, kao i na površinama određenim za kretanje pešaka.
Noseća konstrukcija znaka može biti dizajnirana prema stilskim zahtevima neposrednog okruženja.
Ispred znaka se postavlja znak "informacija" sa dopunskim tablama koje označavaju udaljenost u metrima do mesta postavljanja znaka.
Znakovi "kulturno-istorijska znamenitost", "prirodna znamenitost", "ugostiteljski objekat" i "javni objekat" koriste se kao turistička signalizacija namenjena za usmeravanje pešaka.
Noseći stubovi znakova iz stava 1. ovog člana postavljaju se na udaljenosti od najmanje 2 m od kolovoza, na površinama određenim za kretanje pešaka.
Stubovi znakova iz stava 1. ovog člana mogu se konstruisati i dizajnirati prema stilskim zahtevima neposrednog okruženja.
Minimalna visina postavljenih znakova u odnosu na površine kojima se kreću pešaci je 2,20 m.
Položaj, mesto postavljanja i visina postavljanja znakova određuje se tako da turistička signalizacija:
- ne zaklanja postavljene saobraćajne znakove,
- ne odvraća pažnju vozača od postavljenih saobraćajnih znakova,
- ne ugrožava kretanje pešaka,
- nije zaklonjena pešacima i parkiranim vozilima.
Na autoputu se mogu označavati turistička odredišta od izuzetnog značaja koja se nalaze u neposrednoj blizini autoputa izvan naseljenog mesta, ili do njih izgrađen poseban priključni put za vezu sa autoputem.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, na autoputu može biti označeno kulturno dobro od izuzetnog značaja koje je upisano u listu svetske kulturne baštine, a ne nalazi se u neposrednoj blizini autoputa, ili do njega nije izgrađen poseban priključni put za vezu sa autoputem.
Znakovi turističke signalizacije postavljaju se i na mestima gde postoje teškoće u izboru pravaca kretanja prema hotelima i motelima.
U naseljenom mestu u kojem postoji više hotela i motela, turističkom signalizacijom moraju biti obuhvaćeni svi hoteli i moteli.
Znakovi kojima se korisnici turističkih usluga upućuju do turističkih odredišta koja se u dužem periodu godine ne koriste (npr. skijaški tereni, plaže, itd.), u tom periodu moraju biti uklonjeni ili uz te znakove mora biti istaknuta dopunska tabla kojom će se (rečima ili simbolom) jasno označiti u kom vremenskom periodu se znak primenjuje.
Na znakovima kojima se označavaju ugostiteljski i nautički objekti mora biti ispisana vrsta objekta.
Simboli koji se koriste za označavanje sadržaja turističke ponude mogu biti istaknuti samo kada su označeni sadržaji dostupni korisnicima turističkih usluga.
Znakovi koji se koriste kao znakovi turističke signalizacije, a koji nisu u skladu sa ovim pravilnikom, moraju se ukloniti ili zameniti najkasnije do 31. decembra 2007. godine.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".