UREDBA

O UTVRĐIVANJU PROGRAMA KONTROLE KVALITETA VAZDUHA U 2006. I 2007. GODINI

("Sl. glasnik RS", br. 23/2006)

Član 1

Ovom uredbom utvrđuje se kontrola kvaliteta vazduha koja obuhvata sistematsko merenje imisije, praćenje uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi, životnu sredinu i klimu i izveštavanje o rezultatima merenja i praćenja uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi, životnu sredinu i klimu.

Član 2

Kontrola kvaliteta vazduha iz člana 1. ove uredbe vrši se prema Programu kontrole kvaliteta vazduha u 2006. i 2007. godini, koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.

Član 3

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

PROGRAM
KONTROLE KVALITETA VAZDUHA U 2006. I 2007. GODINI

Kontrola kvaliteta vazduha vrši se radi utvrđivanja nivoa zagađenosti vazduha i ocene uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi, prirodne i radom stvorene vrednosti životne sredine i klimu, kako bi se preduzele potrebne mere u cilju zaštite životne sredine i zdravlja ljudi.

Kontrola kvaliteta vazduha ostvaruje se:

1. sistematskim merenjem imisije;

2. praćenjem uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi, životnu sredinu i klimu;

3. izveštavanjem o rezultatima merenja i praćenja uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi, životnu sredinu i klimu.

1. Sistematska merenja imisije

Sistematska merenja imisije vršiće se na osnovnoj i lokalnoj mreži stanica za merenje imisije.

Mreže stanica za kontrolu kvaliteta vazduha

1) Osnovna mreža meteoroloških stanica

Na osnovnoj mreži meteoroloških stanica vršiće se sistematska dnevna merenja: sumpordioksida (SO2), azotdioksida (NO2), prizemnog ozona (O3); hemijska analiza padavina (pH provodljivost, amonijak, sulfati, hloridi, nitrati, kalijum, natrijum, kalcijum, magnezijum) i meteoroloških elemenata po programu glavne meteorološke stanice. Teški metali: olovo (Pb), kadmijum (Cd), cink (Zn) i bakar (Cu), biće određivani u mesečnim i nedeljnim uzorcima padavina, na bazi dnevnog uzrokovanja

Na osnovnoj mreži meteoroloških stanica vršiće se sistematska merenja osnovnih zagađujućih materija prema sadržaju i obimu datim u Tabeli 1.

Tabela 1

Red. broj	Naziv stanice	Koordinate (step. i min.)	Nadmorska visina (m)	Gasovi			Padavine
Red. broj	Naziv stanice	Koordinate (step. i min.)	Nadmorska visina (m)	Čađ	SO2	NO2	Hem.	TM
1.	Beograd (Košutnjak)2	44 46 N 20 25 E	203	*	*	*	-	-
2.	Sombor	45 46 N 19 09 E	88	*	*	-	-	-
3.	Valjevo	44 17 N 19 55 E	174	*	*	*	*	-
4.	Palić	46 06 N 19 46 E	102	*	*	-	-	-
5.	S. Palanka	44 22 N 20 57 E	121	*	*	*	*	-
6.	V. Gradište	44 45 N 21 31 E	84	*	*	*	-	-
7.	Zlatibor	43 44 N 19 43 E	1029	*	*	*	-	-
8.	Sjenica	43 16 N 20 01 E	1038	*	*	*	-	-
9.	Kopaonik	43 17 N 20 43 E	1711	*	*	*	-	-
10.	Peć	42 40 N 20 18 E	498	*	*	*	*	-
11.	Vranje	42 33 N 21 59 E	432	*	*	*	-	-
12.	Kamenički Vis	43 21 N 21 57 E	813	-	*	*	*	*

Na stanici Kamenički Vis pratiće se i prizemni ozon.

2) Osnovna mreža urbanih meteoroloških stanica

Na osnovnoj mreži urbanih meteoroloških stanica vršiće se sistematska dnevna merenja: čađi, sumpordioksida (SO2), azotdioksida (NO2), kao i gasova "staklene bašte" (GHG), hemijska analiza padavina (pH, provodljivost, amonijak, sulfati, hloridi, nitrati, natrijum, kalijum, kalcijum, magnezijum) i meteoroloških elemenata po programu glavne meteorološke stanice. Teški metali olovo (Pb) i kadmijum (Cd) određivaće se u mesečnim uzorcima padavina na osnovu dnevnog uzorkovanja.

Na osnovnoj mreži urbanih meteoroloških stanica vršiće se sistematska merenja osnovnih zagađujućih materija prema sadržaju i obimu datim u Tabeli 2.

Tabela 2

Red. broj	Naziv stanice	Koordinate (step. i min.)	Nadmorska visina (m)	Gasovi			Padavine
Red. broj	Naziv stanice	Koordinate (step. i min.)	Nadmorska visina (m)	Čađ	SO2	NO2	Hem.	TM
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.	Beograd (Vračar)	44 46 N 20 25 E	131	*	*	*	*	-
2.	Beograd (Zeleno Brdo)	44 47 N 20 25 E	243	-	-	-	*	*
3.	Novi Sad (Rim. Šančevi)	45 20 N 19 51 E	86	*	*	-	-	-
4.	S. Mitrovica	45 06 N 19 33 E	82	*	*	-	-	-
5.	Kikinda	45 51 N 20 28 E	81	*	*	-	-	-
6.	Zrenjanin	45 22 N 20 25 E	80	*	*	-	-	-
7.	Loznica	44 33 N 19 14 E	121	*	*	*	-	-
8.	Negotin	44 14 N 22 33 E	42	*	*	*	-	-
9.	Požega	45 51 N 20 02 E	311	*	*	*	-	-
10.	Kraljevo	43 42 N 20 42 E	219	*	*	*	*	-
11.	Ćuprija	43 56 N 21 23 E	123	*	*	*	*	-
12.	Kruševac	43 34 N 21 21 E	166	*	*	*	*	-
13.	Niš	43 20 N 21 54 E	202	*	*	*	*	-
14.	Leskovac	42 59 N 21 57 E	230	*	*	*	-	-
15.	Priština	42 39 N 21 09 E	573	*	*	*	*	-

Legenda:
* meri se
- ne meri se
SO2 - sumpordioksid
NO2 - azotdioksid
TM - taložne materije
(olovo, kadmijum, cink, bakar)
Hem.-hemijska analiza padavina
pH, provodljivost
sulfati, hloridi, amonijak,
nitrati, natrijum, kalijum,
kalcijum, magnezijum

Kontrola kvaliteta vazduha obavljaće se i u dopunskoj mreži mernih stanica, a po instaliranju automatskih stanica za merenje imisije. Merenje će se sprovoditi po realizaciji projekta "Uspostavljanje automatskih stanica za merenje kvaliteta vazduha u mreži mernih mesta na teritoriji Republike Srbije".

3) Lokalne mreže urbanih stanica za merenje imisije osnovnih zagađujućih materija

Na lokalnim mrežama urbanih stanica vršiće se sistematska merenja imisija osnovnih zagađujućih materija prema sadržaju i obimu datim u Tabeli 3.

Tabela 3

Red. broj	Naselje	Broj stanica	Zagađujuće materije
Red. broj	Naselje	Broj stanica	Čađ	SO2	S.Č.	NO2	O3	CO	UTM
1	2	3	4		5	6	7	8	9
1.	Bačka Palanka	1	*	*	0	-	-	-	-
2.	Beograd	3	*	*	0	*	*	*	0
3.	Beočin	2	*	*	0	*	-	-	-
4.	Bor	3	*	*	0	-	-	-	0
5.	Valjevo	1	*	*	-	*	-	-	-
6.	Vranje	2	*	*	-	*	-	-	0
7.	Vršac	2	*	*	0	*	-	-	-
8.	Gor. Milanovac	2	*	*	-	-	-	-	0
9.	Elemir	1	*	*	-	-	-	-	-
10.	Zaječar	2	*	*	-	*	-	-	0
11.	Zrenjanin	2	*	*	0	*	*1	*1	-
12.	Ivanjica	2	*	*	-	-	-	-	0
13.	Jagodina	1	*	*	-	*	-	-	0
14.	Kanjiža	1	*	*	0	-	-	-	-
15.	Kikinda	2	*	*	0	-	-	-	-
16.	Kosjerić	2	*	*	0	*	-	-	0
17.	Kosovo Polje	1	*	*	0	*	-	-	0
18.	Kos. Mitrovica	2	*	*	0	*	-	-	0
19.	Kostolac	2	*	*	-	*	-	-	0
20.	Kragujevac	2	*	*	0	*	-	-	0
21.	Kraljevo	2	*	*	0	*	-	-	0
22.	Kruševac	3	*	*	0	*	*	-	0
23.	Lazarevac	2	*	*	0	*	-	-	0
24.	Leskovac	2	*	*	-	*	-	-	0
25.	Lučani	2	*	*	-	-	-	-	0
26.	Niš	2	*	*	0	*	*	*	0
27.	Novi Bečej	1	*	*	0	-	-	-	-
28.	Novi Sad	2	*	*	0	*	*1	*1	-
29.	Obrenovac	2	*	*	0	*	-	-	0
30.	Pančevo	3	*	*	0	*	-	-	0
31.	Paraćin	2	*	*	0	*	-	-	0
32.	Pirot	2	*	*	-	*	-	-	0
33.	Priboj	2	*	*	-	*	-	-	0
34.	Priština-Grač.	2	*	*	0	*	-	-	0
35.	Senta	1	*	*	0	-	-	-	-
37.	Sombor	1	*	*	0	*	-	-	-
37.	Smederevo	2	*	*	0	*	-	-	0
38.	Sr. Mitrovica	2	*	*	0	-	-	-	-
39.	Subotica	2	*	*	0	*	*1	*1	-
40.	Ćuprija	2	*	*	-	*	-	-	0
41.	Užice	2	*	*	0	*	-	-	0
42.	Čačak	2	*	*	0	*	-	-	0
43.	Šabac	3	*	*	0	*	-	-	0

Legenda:
Zagađujuće materije:
SO2 - sumpordioksid
NO2 - azotdioksid
nO3 - prizmeni ozon
CO - ugljen monoksid
UTM - ukupne taložne materije
S.Č - suspendovane čestice
* meri se
*O mere se i normirani toksični metali
(Pb, Cd, Zn, Hg, As, Ni, Cr+6)
- ne meri se
*1 meri se na jednom mer.mestu

4) Lokalne mreže urbanih stanica za merenje imisije specifičnih zagađujućih materija

Na lokalnim mrežama urbanih stanica vršiće se sistematska merenja imisija specifičnih zagađujućih materija prema sadržaju i obimu datim u Tabeli 4.

Tabela 4

Red. broj	Naselje	Broj Stanica	Zagađujuće materije
1	2	3	3
1.	Beograd	3	PAH, akrolein, NH3, HCL, H2S, fenol, benzen
2.	Beoočin	1	PAH, benzen, toluen, ksilen
3.	Niš	2	PAH, NH3, H2S, Pb, Cr+6, Ni, Cd, benzen
4.	Subotica	2	Formaldehid, benzen
5.	Kruševac	3	HCL, H2S, CS2, Hg, PAH
6.	Pančevo	3	toluen, NH3, benzen, ukupni ugljovodonici, H2S, CS2, Hg, Cd, Ni, Al, Cr+6, PAH, ksilen, merkaptani
7.	Šabac	2	Atrazin, NH3, HCl, HF
8.	Loznica	2	H2S, CS2, etilacetat
9.	Kraljevo	2	PAH, benzen, Cr+6, Mg
10.	K.Mitrovica	3	Fenol, PAH, NH3, H2S, CS2
11.	Zaječar	2	HF, Pb, Zn, Cd
12.	Kikinda	2	metanol, ukupni ugljovodonici, Cd, Hg, Al
13.	Čačak	2	Fenol, metanol
14.	Bor	3	Ni, As, Cr+6, Pb, Cd
15.	Kragujevac	3	Ni, Cr+6, Pb, Cd, benzen
16.	Novi Sad	2	PAH, Pb, ukupni ugljovodonici, benzen
17.	Ćuprija	2	akrolein, NH3, Pb, Zn, HF, H2S
18.	Beočin	1	PAH, benzen, toluen, ksilen
19.	Zrenjanin	1	Ukupni ugljovodonici, benzen, toluen, ksilen
20.	Sombor	1	Ukupni ugljovodonici, benzen, toluen, ksilen
21.	Vrbas	1	Ukupni ugljovodonici, benzen, toluen, ksilen
22.	Nova Crnja	1	Ukupni ugljovodonici, benzen, toluen, ksilen
23.	Elemir	1	Ukupni ugljovodonici, benzen, toluen, ksilen

Legenda:
PAH - Policiklični aromatični ugljovodonici
NH3 - Amonijak
HCl - Hlorovodonik
H2S - Vodoniksulfid
HF - Fluorovodonik
CS2 - Ugljendisulfid

2. Praćenje uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi, životnu sredinu i klimu

1) Praćenje uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi

Uticaj zagađenog vazduha na zdravlje ljudi pratiće se sistematskim ispitivanjem fiziološko-adaptacionih i patofizioloških reakcija čoveka na prisutne zagađujuće materije u vazduhu.

Praćenje uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi vršiće se u sledećim naseljima:

1. Beograd

2. Bor

3. Kruševac

4. Pančevo

5. Subotica

6. Šabac

7. Kosovska Mitrovica

8. Novi Sad

9. Kragujevac

10. Niš

11. Čačak

12. Beočin

13. Kosjerić

14. Smederevo

15. Paraćin

2) Praćenje uticaja zagađenog vazduha na životnu sredinu

Uticaj zagađenog vazduha na životnu sredinu pratiće se preko uticaja zagađenog vazduha na šumske ekosisteme.

Uticaj zagađenog vazduha na šumske ekosisteme vršiće se na osnovu rezultata merenja iz mreža meteoroloških stanica: osnovne mreže meteoroloških stanica i osnovne mreže urbanih meteoroloških stanica, kao i istraživanja transporta i depozicije zagađujućih materija, posebno teških metala.

3) Praćenje uticaja zagađenog vazduha na klimu

Uticaj zagađenog vazduha na klimu pratiće se na osnovu istraživanja baziranih na rezultatima merenja gasova "staklene bašte" (GHG) i dugogodišnjih nizova klimatskih parametara (istorijski, najmanje 30-togodišnji niz podataka).

3. Izveštavanje o rezultatima merenja i praćenja uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi, životnu sredinu i klimu

1) Izveštavanje o rezultatima sistematskih merenja imisije

Izveštavanje o rezultatima sistematskog merenja imisije vršiće se mesečno u roku od 15 dana po isteku prethodnog meseca i godišnje u roku od 60 dana od isteka kalendarske godine.

U slučaju imisije upozorenja i epizodnog zagađenja vazduha izveštavanje se vrši odmah.

Na osnovu višegodišnjih rezultata merenja imisije vršiće se analiza u cilju praćenja prostorne i vremenske raspodele zagađujućih materija (najmanje na osnovu dve godine) i utvrđivanja trenda i tendencije kvaliteta vazduha (najmanje na osnovu šest godina).

2) Izveštavanje o rezultatima praćenja uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi, životnu sredinu i klimu

Izveštavanje o rezultatima praćenja, transporta i depozicije zagađujućih materija vršiće se na osnovu dvogodišnjeg niza rezultata merenja imisije, i to:

1) izveštavanjem o rezultatima praćenja uticaja zagađenog vazduha na zdravlje ljudi u roku od 60 dana po isteku kalendarske godine i povremeno;

2) izveštavanjem o rezultatima praćenja uticaja zagađenog vazduha na šumske ekosisteme u roku od 60 dana po isteku kalendarske godine;

3) izveštavanje o rezultatima praćenja uticaja zagađenog vazduha na klimu vršiće se na osnovu rezultata sistematskog merenja GHG predviđenih ovim programom, najmanje na osnovu niza rezultata merenja i na osnovu najmanje 30-togodišnjeg niza klimatoloških podataka;

Izveštaji o rezultatima kontrole kvaliteta vazduha dostaviće se ministarstvu nadležnom za poslove zaštite životne sredine, ministarstvu nadležnom za poslove zdravlja i ministarstvu nadležnom za poslove poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.