O VRSTAMA I OBLICIMA ŽIGOVA I DRUGIH ZNAKOVA KOJI SE UPOTREBLJAVAJU PRI OVERAVANJU MERILA
("Sl. list SCG", br. 25/2006)
1. Ovom naredbom propisuju se vrste i oblici žigova i drugih znakova koji se upotrebljavaju pri overavanju merila, sadržaj i oblik uverenja o odobrenju tipa merila, uverenja o overavanju merila, kao i način prestanka važenja žiga i uverenja o overavanju merila.
2. Vrste žigova i drugih znakova koji se upotrebljavaju pri overavanju merila za zdravstvo, zaštitu ljudi i imovine, obračun i kontrolu kvaliteta u vezi sa obračunom su:
1) osnovni žig - za potvrđivanje ispravnosti merila pri prvom overavanju;
2) godišnji žig - za potvrđivanje ispravnosti merila pri prvom, obaveznom ponovnom i ponovnom overavanju posle opravke;
3) godišnji žig za sitna merila - za potvrđivanje ispravnosti merila pri prvom, obaveznom ponovnom i ponovnom overavanju nakon opravke, kad se zbog veličine ne mogu upotrebiti osnovni i godišnji žig;
4) godišnji žig u obliku nalepnice - za potvrđivanje ispravnosti merila pri prvom, obaveznom ponovnom i ponovnom overavanju nakon opravke, kad se zbog osetljivosti konstrukcije merila ne mogu upotrebiti osnovni i godišnji žig;
5) godišnji žig u obliku nalepnice sa kvartalima za merila čija se ispravnost potvrđuje do određenog kvartala;
6) godišnji žig za prethodna ispitivanja - za potvrđivanje ispravnosti merila, odnosno delova merila pri prethodnom ispitivanju;
7) žig za staklena merila - za potvrđivanje ispravnosti staklenih merila pri prvom overavanju.
3. Žigove i druge znakove iz tačke 2. ove naredbe upotrebljavaju:
1) Zavod za mere i dragocene metale (u daljem tekstu: Zavod) - osnovni žig, godišnji žig, godišnji žig za sitna merila, godišnji žig u obliku nalepnice, godišnji žig u obliku nalepnice sa kvartalima, godišnji žig za prethodna ispitivanja i žig za staklena merila;
2) laboratorije iz člana 18. Zakona o metrologiji (ovlašćene laboratorije) - osnovni žig, godišnji žig, godišnji žig za sitna merila, godišnji žig u obliku nalepnice, godišnji žig u obliku nalepnice sa kvartalima i žig za staklena merila.
4. Žigovi i drugi znakovi iz tačke 2. ove naredbe koje upotrebljava Zavod su sledećih oblika i sadržine:
1) osnovni žig je u obliku kruga prečnika 8 mm, u kome je ravnokraka vaga sa visećim zdelicama. Iznad vage je oznaka "J", a između visećih zdelica - ravnostrani trougao, odnosno brojčana oznaka područne organizacione jedinice Zavoda (u daljem tekstu: Kontrola);
2) godišnji žig je u obliku štita oko koga se može opisati krug prečnika 8 mm. U gornjem delu je broj radnika Zavoda koji je izvršio overavanje, a u donjem delu su dve poslednje cifre godine u kojoj ističe rok važenja žiga;
3) godišnji žig za sitna merila je u obliku štita oko koga se može opisati krug prečnika 3 mm. U gornjem delu su dve poslednje cifre godine u kojoj ističe rok važenja žiga, a u donjem delu - ravnostrani trougao, odnosno brojčana oznaka Kontrole;
4) godišnji žig u obliku nalepnice je elipsastog oblika sa dužom osom od 20 mm i kraćom od 8 mm i izrađen je na specijalnom papiru narandžaste boje po principu nalepnice ili je od dvokomponentne nerastvorljive boje koja se nanosi sito štampom. Na levoj strani je serijski broj od šest cifara. U sredini je ravnokraka vaga sa visećim zdelicama. Iznad vage je oznaka "J", a između visećih zdelica - ravnostrani trougao, odnosno brojčana oznaka Kontrole. Na desnoj strani su dve poslednje cifre godine u kojoj ističe rok važenja žiga;
5) godišnji žig u obliku nalepnice sa kvartalima je u obliku kvadrata čija je dužina stranice 24 mm. Nalepnica je podeljena na četiri jednaka dela na kojima su odštampani rimski brojevi kvartala (I, II, III i IV). U centralnom delu nalepnice nalazi se godišnji žig u obliku nalepnice prema opisu iz odredbe pod 4) ove tačke;
6) godišnji žig za prethodna ispitivanja je u obliku ravnostranog trougla oko koga se može opisati krug prečnika 8 mm. U gornjem uglu je ravnostrani trougao, odnosno brojčana oznaka Kontrole, a u donjem delu su dve poslednje cifre godine u kojoj je izvršeno ispitivanje.
Izuzetno od stava 1. ove tačke, godišnji žig u obliku nalepnice za hronotahografe je elipsastog oblika sa dužom osom od 20 mm i kraćom osom od 8 mm i izrađen je na specijalnom papiru bele boje po principu nalepnice. Na levoj strani je serijski broj od četiri cifre. U sredini je ravnokraka vaga sa visećim zdelicama. Iznad vage je oznaka "J", a između visećih zdelica brojčana oznaka Kontrole. Na desnoj strani su dve poslednje cifre godine u kojoj ističe rok važenja žiga.
5. Žigovi i drugi znakovi iz tačke 2. ove naredbe koje upotrebljavaju ovlašćene laboratorije su sledećih oblika i sadržine:
1) osnovni žig je elipsastog oblika sa dužom osom od 8 mm i kraćom od 5 mm, u kojoj je ravnokraka vaga sa visećim zdelicama. Iznad vage je oznaka "J", a između visećih zdelica - brojčana oznaka ovlašćene laboratorije;
2) godišnji žig je u obliku štita oko koga se može opisati krug prečnika 8 mm. U gornjem delu su dve poslednje cifre godine u kojoj ističe rok važenja žiga, u donjem delu je brojčana oznaka ovlašćene laboratorije;
3) godišnji žig u obliku nalepnice je elipsastog oblika sa dužom osom od 20 mm i kraćom od 8 mm i izrađen je na specijalnom papiru narandžaste boje po principu nalepnice ili je od dvokomponentne nerastvorljive boje koja se nanosi sito štampom. Na levoj strani je ravnokraka vaga sa visećim zdelicama. Iznad vage je oznaka "J", a između visećih zdelica - brojčana oznaka ovlašćene laboratorije. Na desnoj strani su dve poslednje cifre godine u kojoj ističe rok važenja žiga;
4) godišnji žig u obliku nalepnice sa kvartalima je u obliku kvadrata čija je dužina stranice 24 mm. Nalepnica je podeljena na četiri jednaka dela na kojima su odštampani rimski brojevi kvartala (I, II, III i IV). U centralnom delu nalepnice nalazi se godišnji žig u obliku nalepnice prema opisu iz odredbe pod 3) ove tačke;
5) žig za staklena merila je u obliku slova "J" oko koga se može opisati krug prečnika 8 mm. U sredini slova "J" je brojčana oznaka ovlašćene laboratorije.
Izuzetno od stava 1. ove tačke, godišnji žig u obliku nalepnice za hronotahografe je elipsastog oblika sa dužom osom od 20 mm i kraćom od 8 mm i izrađen je na specijalnom papiru bele boje po principu nalepnice. Na levoj strani je serijski broj koji predstavlja kombinaciju jednog slova i tri cifre. U sredini je ravnokraka vaga sa visećim zdelicama. Iznad vage je oznaka "J", a između visećih zdelica brojčana oznaka ovlašćene laboratorije. Na desnoj strani su dve poslednje cifre godine u kojoj ističe rok važenja žiga.
Godišnji žig u obliku nalepnice, izrađen po principu nalepnice, kao i godišnji žig u obliku nalepnice sa kvartalima naručuje se od Zavoda. Neutrošene količine ovih žigova vraćaju se Zavodu po isteku roka važenja žiga.
6. Žig na merilu prestaje da važi:
1) ako je istekao rok njegovog važenja;
2) ako je izmenjen, oštećen ili uklonjen;
3) ako je poništen.
Rok važenja žiga ističe krajem kalendarske godine u kojoj mora da se izvrši obavezno ponovno overavanje, osim kod merila na kojima se nalazi godišnji žig u obliku nalepnice sa kvartalima kod kojih rok važenja žiga ističe poslednjeg dana obeleženog kvartala.
Odredbe ove tačke shodno se primenjuju i na prestanak važenja uverenja o overavanju merila.
7. Znak za poništavanje žigova, kojim se pri obaveznom ponovnom i ponovnom overavanju posle popravke poništavaju žigovi na merilima za koja se utvrdi da nisu ispravna, ima oblik znaka "X" oko koga se može opisati krug prečnika 8 mm.
Znak za poništavanje žigova izrađuje se:
1) od metala, ako se nanosi utiskivanjem;
2) na specijalnom papiru narandžaste boje po principu nalepnice;
3) od dvokomponentne nerastvorljive boje, ako se nanosi štampom.
8. Za merila koja su do dana stupanja na snagu ove naredbe žigosana neposredno na metalnom delu merila, osim za viseće vage (kantare), obavezna je upotreba pločice za žigosanje pri ponovnom overavanju merila koje se vrši na zahtev onih koji su izvršili opravku (servisiranje) merila.
Na pločici za žigosanje nalaze se tri olovna umetka. Dva krajnja umetka služe za osiguranje zavrtanja od odvrtanja, a srednji ravan umetak za stavljanje otisaka žigova, i to: osnovnog žiga - levo, godišnjeg žiga pri prvom overavanju - u sredini, i godišnjeg žiga pri poslednjem obaveznom ponovnom overavanju - desno. Umeci za osiguranje zavrtanja žigošu se osnovnim ili godišnjim žigom za sitna merila.
Dimenzije pločice za žigosanje su 57 mm x 15 mm.
9. Sprave za merenje tečnih goriva, sprave za tečni naftni gas, brojila električne energije i gasomeri žigošu se tako što se godišnji žig u obliku nalepnice lepi na telo plastične plombe.
Sprave za merenje tečnih goriva i sprave za tečni naftni gas dodatno se žigošu tako što se godišnji žig u obliku nalepnice sa kvartalima lepi na vidno mesto, ispod zaštitnog stakla, pored prikazivača cena na brojilu.
Plastična plomba konstruisana je tako da se može upotrebiti samo jednom. Postoje tri vrste plastičnih plombi.
Plastične plombe dužni su da obezbede podnosioci zahteva za overavanje merila.
10. Na merila mase, izuzev tegova koja se žigošu osnovnim i godišnjim žigom stavlja se i godišnji žig u obliku nalepnice sa kvartalima.
11. Vrste i oblici žigova, znaka za poništavanje žigova, izgled pločice za žigosanje i vrste plastičnih plombi dati su u Prilogu 1 i Prilogu 2, koji su odštampani uz ovu naredbu i čine njen sastavni deo.
12. Veličine žigova i drugih znakova utvrđenih ovom naredbom mogu se proporcionalno uvećati ili umanjiti ako to zahteva način žigosanja za određenu vrstu merila uz odobrenje Zavoda.
13. Uverenje o odobrenju tipa merila izdaje se na memorandumu Zavoda i sadrži broj, datum, uvod (preambulu), dispozitiv i potpis ovlašćenog lica.
Uverenje o odobrenju tipa merila sadrži i: firmu i sedište podnosioca zahteva, naziv merila, oznaku tipa merila (osnovna oznaka), firmu, odnosno naziv i sedište i znak proizvođača merila, službenu oznaku tipa merila koju utvrđuje Zavod i koja služi za identifikaciju odobrenog tipa merila, rok važenja rešenja, broj merila, odnosno tipa koji se mogu podnositi na pregled i podatke o metrološkim uslovima na osnovu kojih je izvršeno ispitivanje tipa merila.
Uverenje o odobrenju tipa merila ima prilog koji sadrži podatke o metrološkim svojstvima merila i podatke o pregledu i žigosanju merila.
14. Ako merilo iz tehničkih razloga nije moguće žigosati, odnosno ako postoje i drugi opravdani razlozi da se za merilo izda i uverenje o overavanju merila, tim uverenjem potvrđuje se ispravnost merila pri prvom, obaveznom ponovnom i ponovnom overavanju posle opravke.
15. Uverenje o overavanju merila izdaje se na memorandumu Zavoda ili ovlašćene laboratorije i sadrži broj, datum, uvod (preambulu), dispozitiv i potpis ovlašćenog lica.
Uverenje o overavanju merila može da sadrži podatke o uslovima okoline, naročito kada oni predstavljaju relevantne uticajne parametre za rezultat etaloniranja, mernu nesigurnost ili druge podatke koje zahteva podnosilac zahteva za overavanje, koji se daju u prilogu tog uverenja i njegov su sastavni deo.
16. Sadržina uverenja o odobrenju tipa merila i uverenja o ispravnosti merila data je u Prilogu 3, koji je odštampan uz ovu naredbu i čini njen sastavni deo.
17. Danom stupanja na snagu ove naredbe prestaje da važi Naredba o vrstama i oblicima žigova i drugih znakova koji se upotrebljavaju pri pregledu merila ("Službeni list SCG", br. 36/2005 i 41/2005).
18. Ova naredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SCG".
Prilog 1
VRSTE I OBLICI ŽIGOVA I ZNAKA ZA PONIŠTAVANJE ŽIGOVA
A. Žigovi Zavoda
B. Žigovi ovlašćenih laboratorija
Osnovi žig Zavoda
Osnovni žig ovlašćene laboratorije
Godišnji žig Zavoda
Godišnji žig ovlašćene laboratorije
Godišnji žig Zavoda za sitna merila
Godišnji žig Zavoda u obliku nalepnice
Godišnji žig ovlašćene laboratorije
u obliku nalepnice
Godišnji žig Zavoda u obliku nalepnice
sa kvartalima
Godišnji žig ovlašćene laboratorije
u obliku nalepnice sa kvartalima
Godišnji žig Zavoda za prethodna ispitivanja
Žig Zavoda za staklene etalone i merila
Žig ovlašćene laboratorije
za staklena merila
Znak za poništavanje žigova
Znak za poništavanje žigova
Prilog 2
PLOČICA ZA ŽIGOSANJE
VRSTE PLASTIČNIH PLOMBI
Prva vrsta
PLOMBA SA STRANE ŽIGA
PRVA STRANA
PLOMBA SA STRANE NALEPNICE
DRUGA STRANA
Slika 1
Slika 2
Druga vrsta
Treća vrsta
Prilog 3
ZAVOD ZA MERE I DRAGOCENE METALE
Kontrola mera i dragocenih metala
Broj:
Datum:
Mesto, adresa, telefon, telefaks
Na osnovu člana 9. stav 1. Zakona o metrologiji ("Službeni list SCG", br. 44/2005), izdaje se:1)
UVERENJE
O ISPRAVNOSTI MERILA
1. Naziv merila:
2. Proizvođač:
3. Serijski broj i godina proizvodnje:
4. Imalac:
5. Osnovna metrološka svojstva:2)
6. Uverenje važi do 31. decembra
godine.
7. Pregledom merila utvrđeno je da merilo ispunjava metrološke uslove propisane Pravilnikom o metrološkim uslovima za ___________________________________
("Službeni list _____", br. ________).
M.P.
Ime i prezime i potpis
ovlašćenog lica
____________________ 1) Tekst uvoda (preambule) uverenja o ispravnosti merila koja izdaje ovlašćena laboratorija na svom memorandumu glasi: "Na osnovu člana 9. stav 1. Zakona o metrologiji ("Službeni list SCG", br. 44/2005) i rešenja ministra za unutrašnje ekonomske odnose br. ______ od ________ , a na zahtev _________________ izdaje se:" 2) Kao osnovna metrološka svojstva merila upisuju se: tip, merni opseg, klasa tačnosti ili greška merenja, službena oznaka, najmanji podeljak i sl.
ZAVOD ZA MERE I DRAGOCENE METALE
Na osnovu člana 12. Zakona o metrologiji ("Službeni list SCG", br. 44/2005), a na zahtev ____________________, direktor Zavoda za mere i dragocene metale izdaje
UVERENJE
O ODOBRENJU TIPA MERILA
Naziv merila:
Oznaka osnovnog tipa:
Proizvođač merila:
Službena oznaka tipa:
Rok važenja uverenja:
Ispitivanjem tipa merila utvrđeno je da merilo ispunjava metrološke uslove propisane Pravilnikom o metrološkim uslovima za __________________________ ("Službeni list _____", br. ________).
