PRAVILNIKO OBLIKU I NAČINU VOĐENJA TRGOVAČKE KNJIGE("Sl. list SRJ", br. 12/94 i "Sl. list SCG", br. 1/2003 - Ustavna povelja) |
Preduzeća i druga pravna lica i fizička lica koja su registrovana za obavljanje trgovine na malo (u daljem tekstu: trgovac na malo) vode trgovačku knjigu posebno za svaki prodajni objekat (radnju - prodavnicu ili dugu poslovnu jedinicu) i za drugo prodajno mesto.
Trgovac na malo koji u okviru prodajnog objekta ili drugog prodajnog mesta ima više odeljenja ili prodajnih mesta trgovačku knjigu vodi posebno za svako odeljenje ili prodajno mesto.
Evidentiranje nabavke i prodaje robe u trgovačkoj knjizi vrši se po maloprodajnoj ceni robe sa ukalkulisanim porezom na promet proizvoda, u skladu s propisom kojim se uređuje porez na promet proizvoda.
Trgovačka knjiga - Obrazac TK sastavni je deo ovog pravilnika.
Trgovac na malo dužan je da trgovačku knjigu i dokumentaciju na osnovu koje se evidentira nabavka i prodaja robe drži u prodajnom objektu ili drugom prodajnom mestu.
Za uredno i ažurno vođenje trgovačke knjige na način propisan ovim pravilnikom i za obezbeđenje njene dostupnosti odgovorno je lice koje se zadužuje robom (poslovođa - šef odeljenja, odnosno vlasnik radnje).
Trgovačka knjiga ima karakter javne isprave.
Trgovačka knjiga je povezana.
Trgovac na malo overava povezanu trgovačku knjigu i numeriše stranice rednim brojevima pre unošenja podataka.
Ako se trgovačka knjiga vodi preko računara, odštampani listovi moraju biti numerisani i overeni.
Radi dostupnosti evidencije nadležnim kontrolnim organima, vrši se dodatno odštampavanje podataka iz računara.
Trgovačka knjiga vodi se ažurno po načelima urednosti i tačnosti.
Trgovačka knjiga vodi se tako da omogućava uvidu i kontrolu izvršene nabavke i prodaje robe, po hronološkom redosledu.
U trgovačku knjigu unose se podaci o nabavci i prodaji robe i podaci o promenama (povraćaj robe, otpis robe, rashod robe, promene cena robe i sl.) najdocnije narednog dana za prethodni dan.
Nabavljena roba ne može se staviti u prodaju pre evidentiranja u trgovačkoj knjizi.
Trgovac na malo u trgovačkoj knjizi posebno evidentira uplatu na žiro-račun gotovog novca ostvarenog dnevnim prometom po bilo kom osnovu.
Knjiženje u trgovačkoj knjizi vrši se na osnovu verodostojnih knjigovodstvenih isprava (fakture, dostavnice, prijemnice, trake registar kase, paragon-bloka, zapisnika, popisne liste i dr.).
U trgovačkoj knjizi knjiženje nabavke i prodaje robe vrši se na sledeći način:
1) u kolonu 1 upisuje se redni broj svakog pojedinačnog knjiženja. Redni broj se upisuje na proknjiženoj knjigovodstvenoj ispravi o nabavci robe, prodaji robe i drugim promenama. Proknjižene knjigovodstvene isprave odlažu se po redosledu;
2) u kolonu 2 upisuje se datum knjiženja;
3) u koloni 3 daje se opis knjiženja nabavke robe, prodaje robe i drugih promena. Pri knjiženju nabavke robe, prodaje robe i drugih promena upisuju se naziv, broj i datum dokumenta, a pri knjiženju nabavke robe - i naziv i sedište, odnosno ime i prebivalište dobavljača;
4) u kolonu 4 upisuje se ukupna vrednost nabavljene robe po maloprodajnim cenama sa ukalkulisanim porezom na promet proizvoda.
U kolonu 4 upisuju se i podaci o promeni cena robe usled nivelacije ili promene stope poreza na promet proizvoda, vraćanja robe, otpisa robe, rashoda robe (kalo, rastur, lom i kvar) i dr. Knjiženje u slučaju promene cene robe vrši se na osnovu popisa, a u slučaju vraćanja robe, otpisa robe, rashoda robe (kalo, rastur, lom i kvar) i dr. - na osnovu odgovarajuće knjigovodstvene isprave.
Na osnovu sačinjenog popisa, odnosno odgovarajuće knjigovodstvene isprave, za iznos kojim se uvećava vrednost robe vrši se knjiženje kao i pri nabavci robe, a u slučaju smanjenja vrednosti robe vrši se storniranje crvenim stornom (ispisivanje iznosa koji se zaokružuje). Prilikom sabiranja iznos crvenog storna oduzima se od ukupnog zbira;
5) u kolonu 5 upisuje se iznos dnevnog prometa prodate robe, i to:
- za robu prodatu u gotovom - na osnovu iznosa evidentiranog na kontrolnoj traci registar kase, paragon-bloku, fakturi i drugom dokumentu o gotovinskoj naplati prodate robe;
- za robu koja se naplaćuje preko žiro-računa - na osnovu iznosa fakture, čekova i drugih dokumenata o prodaji robe.
Za ostvareni dnevni promet sastavlja se specifikacija za robu prodatu u gotovom i za robu koja se naplaćuje preko žiro-računa.
Razlika zbira između kolone 4 i kolone 5 predstavlja iznos vrednosti robe na zalihama u prodajnom objektu ili drugom prodajnom mestu;
6) u kolonu 6 upisuje se datum uplate gotovine na žiro-račun;
7) u kolonu 7 upisuje se iznos uplaćene gotovine na žiro-račun.
Za nabavljenu robu sastavlja se kalkulacija cena, koja čini sastavni deo dokumenta o nabavci robe.
Kalkulacija cena sadrži: naziv i sedište trgovca, naziv i sedište prodajnog objekta ili drugog prodajnog mesta, datum sastavljanja kalkulacije, naziv i sedište dobavljača, naziv, broj i datum dokumenta po kome je nabavka robe izvršena, redni broj, naziv robe, jedinicu mere, količinu, cenu po jedinici mere, vrednost robe po fakturi dobavljača, iznos zavisnih troškova, iznos razlike u ceni, prodajnu vrednost robe bez poreza na promet (poreska osnovica), iznos poreza na promet, prodajnu vrednost sa ukalkulisanim porezom na promet i cenu po jedinici mere sa ukalkulisanim porezom na promet.
Odgovorno lice overava tačnost izrade kalkulacije cena potpisom i pečatom.
Trgovac na malo može uneti u kalkulaciju cena i druge potrebne podatke.
Kalkulacija cena robe sastavlja se pre nego što se pristupi prodaji robe.
U trgovačkoj knjizi vrši se sabiranje iznosa na svakoj strani knjige i tako dobijeni iznos prenosi na sledeću stranu kao donos prethodne strane.
III POPIS ROBE I ZAKLJUČIVANJE TRGOVAČKE KNJIGE
Trgovac na malo vrši popis robe shodno propisima o računovodstvu i propisima o porezu na promet proizvoda.
Stanje utvrđeno popisom robe upoređuje se sa stanjem u trgovačkoj knjizi. Nastale razlike utvrđene popisom trgovac evidentira u trgovačkoj knjizi. Vrednost utvrđenog viška robe unosi se u kolonu zaduženja, a vrednost utvrđenog manjka robe - u kolonu razduženja.
Posle izvršenih svih knjiženja za proteklu godinu vrši se zaključivanje trgovačke knjige, u kojoj se kao krajnji saldo iskazuje stanje vrednosti robe koje se prenosi u narednu godinu.
Zaključivanje trgovačke knjige vrši se na poslednjoj strani poslednjih knjiženja za proteklu poslovnu godinu.
Zaključivanje trgovačke knjige trgovac na malo overava potpisom odgovornog lica i pečatom.
IV ČUVANJE TRGOVAČKE KNJIGE I DOKUMENTACIJE
Trgovačka knjiga čuva se najmanje deset godina po isteku poslovne godine, a dokumentacija na osnovu koje su vršena knjiženja u trgovačkoj knjizi - najmanje pet godina po isteku poslovne godine na koju se ta dokumentacija odnosi.
Neutrošeni obrasci Trgovačke knjige za trgovinu na malo (Obrazac TM) trgovac na malo može koristiti do 31. marta 1994. godine, s tim što u kolonu 4 unosi datum uplate na žiro-račun, a u kolonu 5 - iznos u dinarima za izvršenu uplatu.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o obliku i načinu vođenja trgovačke knjige ("Službeni list SFRJ", br. 75/90).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".
Trgovac _____________________________________
Prodajni objekt - prodajno mesto __________________
Mesto _______________________________________
za 199_____ godinu
Iznos dinara |
Uplaćeno na ž r |
|||||
Red. |
Datum knjiženja |
Opis |
Zaduženje |
Razduženje |
Datum |
Iznos |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
||||||
Odgovorno lice, |
||||||
Na osnovu člana 64. stav 2. Ustavne povelje državne zajednice Srbija i Crna Gora ("Sl. list SCG", br. 1/2003), od dana stupanja na snagu Ustavne povelje, ovaj propis primenjuje se kao republički.