PRAVILNIKO VREDNOVANJU NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA I POSTUPKU AKREDITACIJE NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA("Sl. glasnik RS", br. 90/2006) |
Ovim pravilnikom utvrđuju se kriterijumi za vrednovanje naučnoistraživačkog rada naučnoistraživačkih organizacija (instituta, fakulteta i centra izuzetnih vrednosti), postupak akreditacije i ocenjuje ispunjenost uslova za akreditaciju naučnoistraživačkih organizacija za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti od opšteg interesa.
Za obavljanje naučnoistraživačkog rada od opšteg interesa mogu se akreditovati instituti (naučni instituti i istraživačko-razvojni instituti) i fakulteti.
Akreditovani instituti i fakulteti stiču pravo da ostvaruju naučnoistraživačke projekte koje (su)finansira ministarstvo nadležno za naučnoistraživačku delatnosti (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Instituti, fakulteti, odnosno njihovi organizacioni delovi mogu se akreditovati kao centri izuzetnih vrednosti, u skladu sa kriterijumima koje propisuje ovaj pravilnik.
Sastavni deo ovog pravilnika čine: Obrazac zahteva za akreditaciju instituta i utvrđivanje ispunjenosti uslova za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti od opšteg interesa (Obrazac 1) sa Spiskom dokumentacije koja se prilaže uz zahtev za akreditaciju i Uputstvom za podnošenje zahteva za akreditaciju i Obrazac zahteva za akreditaciju fakulteta za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti (Obrazac 2) sa Spiskom dokumentacije koja se prilaže uz zahtev za akreditaciju i Uputstvom za podnošenje zahteva za akreditaciju, koji su kao posebni prilozi odštampani uz ovaj pravilnik.
U postupku akreditacije Odbor za akreditaciju naučnoistraživačkih organizacija (u daljem tekstu: Odbor za akreditaciju), primenjuje kriterijume za učešće na projektima i kriterijume za ocenjivanje projekata i istraživača Ministarstva.
II KRITERIJUMI ZA VREDNOVANJE NAUČNOISTRAŽIVAČKOG RADA NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA
U postupku akreditacije naučnoistraživačkih organizacija vrednuje se ukupna naučnoistraživačka kompetentnost naučnoistraživačke organizacije i naučnoistraživačka kompetentnost istraživača.
Naučnoistraživačka kompetentnost naučnoistraživačke organizacije (instituta i fakulteta) vrednuje se na osnovu sledećih kriterijuma:
1) broja naučnoistraživačkih projekata koje je naučnoistraživačka organizacija realizovala u istraživačkom periodu u poslednje četiri godine, a koje je (su)finansiralo Ministarstvo, odnosno broja naučnoistraživačkih projekata u periodu od svog osnivanja kada se radi o institutima i fakultetima koji se prvi put registruju;
2) broja naučnoistraživačkih projekata čije je realizovanje u toku, a koje (su)finansira Ministarstvo;
3) broja projekata koje je naučnoistraživačka organizacija realizovala u okviru međunarodne naučne saradnje;
4) broja naučnoistraživačkih projekata koje je naučnoistraživačka organizacija realizovala u saradnji sa privredom ili na tržištu;
5) kvaliteta projekata čija je realizacija u toku, a koje (su)finansira Ministarstvo, izraženog koeficijentom koje je utvrdilo Ministarstvo i
6) strukture istraživača po kategorijama istraživača izraženih u procentima i utvrđenih prema kriterijumima Ministarstva;
7) najznačajnijih naučnoistraživačkih rezultata u poslednjih pet godina ostvarenih na projektima koje je (su)finansiralo Ministarstvo, ili na drugim naučnoistraživačkim projektima;
8) najznačajnijih rezultata ostvarenih u međunarodnim projektima u poslednjih pet godina;
9) najznačajnijih rezultata projekata ostvarenih u saradnji sa privredom i na tržištu, odnosno rezultata koji su primenjeni u privredi ili koji su komercijalizovani na tržištu;
10) izdavačke (periodične i monografske) delatnosti naučnoistraživačke organizacije;
11) odgovarajućeg prostora u odnosu na broj zaposlenih istraživača i pomoćnog osoblja, koje utvrđuje odgovarajući stručni tim Odbora za akreditaciju, u skladu sa prihvaćenim standardima i normativima za svaku oblast naučnoistraživačkog rada;
12) vrednosti i kvaliteta opreme u odnosu na vrstu istraživanja i broj istraživača, koje utvrđuje odgovarajući stručni tim Odbora za akreditaciju, u skladu sa prihvaćenim standardima i normativima za svaku oblast naučnoistraživačkog rada;
13) obima naučno-informativne dokumentacije (domaća i strana naučna periodika i monografska dela).
Prilikom vrednovanja naučnoistraživačkog rada, Odbor za akreditaciju koristi službene podatke iz evidencije Ministarstva, kao i podatke iz dokumentacije priložene uz zahtev za akreditaciju.
U pogledu naučnoistraživačke kompetentnosti, odnosno kvaliteta naučnoistraživačkog rada, instituti i fakulteti ispunjavaju uslove akreditacije ako u prethodne četiri godine zadovoljavaju uslove učešća u realizaciji naučnoistraživačkih projekta koje je (su)finansiralo Ministarstvo.
Za institute i fakultete koji nisu bili registrovani do stupanja na snagu Zakona o naučnoistraživačkoj delatnosti ("Službeni glasnik RS", br. 110/05 i 50/06 - ispravka) (u daljem tekstu: Zakon), naučnoistraživačka kompetentnost, odnosno kvalitet naučnoistraživačkog rada, utvrđuje se na osnovu rezultata naučnoistraživačkog rada od njihovog osnivanja u skladu sa kriterijumima koji se primenjuju u stavu 1. ovog člana.
Odbor za akreditaciju sprovodi postupak akreditacije svake četvrte godine (redovni postupak), ili u kraćem roku, na zahtev naučnoistraživačke organizacije, osnivača naučnoistraživačke organizacije ili Ministarstva (vanredni postupak), za naučnoistraživačke organizacije koje su upisane u Registar naučnoistraživačkih organizacija, kao i postupak za potvrđivanje ili oduzimanje statusa centra izuzetnih vrednosti.
Postupku akreditacije podležu sve naučnoistraživačke organizacije, u skladu sa Zakonom.
Redovni postupak pokreće Ministarstvo najmanje 120 dana pre isteka roka za koji važi akreditacija.
Kada se radi o naučnoistraživačkoj organizaciji koja nije upisana u Registar naučnoistraživačkih organizacija, osnivač podnosi zahtev za akreditaciju Odboru za akreditaciju.
Za naučnoistraživačku organizaciju koja nije upisana u Registar naučnoistraživačkih organizacija, Odbor za akreditaciju ocenjuje kvalitet i rezultate njenog naučnoistraživačkog rada u periodu od njenog osnivanja.
Po prijemu zahteva iz st. 1. i 4. ovog člana, Odbor za akreditaciju obavlja proveru kvaliteta naučnoistraživačkog rada, u skladu sa ovim pravilnikom, donosi odluku u roku od 90 dana od dana prijema zahteva i dostavlja je Ministarstvu i osnivaču.
Za potrebe sprovođenja postupka akreditacije, Odbor za akreditaciju obrazuje stručne timove koji razmatraju pojedinačne zahteve za sprovođenje postupka akreditacije.
Odbor za akreditaciju, odnosno njegov stručni tim, nakon obilaska i neposrednog utvrđivanja uslova za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti instituta i fakulteta koji se akredituje, sačinjava zapisnik o ispunjenosti uslova za obavljanje naučnoistraživačkog rada, koji je sastavni deo odluke o akreditaciji.
Odbor za akreditaciju može doneti pozitivnu ili negativnu odluku o akreditaciji instituta, odnosno fakulteta.
Ako Odbor za akreditaciju ne donese odluku u roku od 90 dana, ministar ima pravo da razreši članove Odbora za akreditaciju i da imenuje nove članove.
Odbor za akreditaciju dužan je da u ponovljenom postupku donese odluku o akreditaciji naučnoistraživačke organizacije u roku od 60 dana.
Na osnovu pozitivne odluke o akreditaciji, naučnoistraživačka organizacija koja nije upisana u Registar naučnoistraživačkih organizacija stiče pravo da se u roku od 30 dana, u skladu sa Zakonom, upiše u Registar naučnoistraživačkih organizacija.
Na osnovu pozitivne odluke o akreditaciji, registrovana naučnoistraživačka organizacija zadržava prava koja je stekla upisom u Registar naučnoistraživačkih organizacija.
Osnivač naučnoistraživačke organizacije, odnosno naučnoistraživačka organizacija, može da podnese žalbu Nacionalnom savetu za naučni i tehnološki razvoj, u roku od 30 dana od dana prijema negativne odluke o akreditaciji.
Nacionalni savet za naučni i tehnološki razvoj dužan je da u roku od 90 dana donese konačnu odluku o akreditaciji.
Ako je doneta konačna negativna odluka o akreditaciji, naučnoistraživačka organizacija briše se iz Registra naučnoistraživačkih organizacija.
Osnivač naučnoistraživačke organizacije, odnosno naučnoistraživačka organizacija, koja je dobila negativnu odluku o akreditaciji, ima pravo da ponovi zahtev za akreditaciju, po isteku godine dana od dana prijema konačne odluke o akreditaciji.
IV USLOVI ZA AKREDITACIJU NAUČNOISTRAŽIVAČKIH ORGANIZACIJA ZA OBAVLJANJE NAUČNOISTRAŽIVAČKE DELATNOSTI OD OPŠTEG INTERESA
U postupku akreditacije naučnoistraživačkog rada naučnoistraživačkih organizacija, Odbor za akreditaciju vrednuje naučnoistraživački rad naučnoistraživačkih organizacija u skladu sa kriterijumima Ministarstva i ocenjuje ispunjenost uslova za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti od opšteg interesa.
a) Naučni institut se može akreditovati za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti od opšteg interesa ako ispunjava kriterijume naučnoistraživačke kompetentnosti utvrđene u članu 5. ovog pravilnika i ako ispunjava uslove utvrđene u članu 44. Zakona, i to:
1) ako ima program naučnoistraživačkog rada;
2) ako ima u radnom odnosu sa punim radnim vremenom najmanje 20 istraživača kompetentnih za oblast nauke kojom se institut bavi, od kojih najmanje deset istraživača u naučnim, odnosno nastavnim zvanjima (od kojih najmanje tri u zvanju viši naučni saradnik ili naučni savetnik, odnosno u odgovarajućem nastavnom zvanju) i deset istraživača u zvanju istraživač-saradnik ili višem zvanju;
3) ako ima odgovarajući prostor, opremu i druga sredstva za ostvarivanje programa od opšteg interesa, koje utvrđuje odgovarajući stručni tim Odbora za akreditaciju, u skladu sa prihvaćenim standardima i normativima za svaku oblast naučnoistraživačkog rada;
4) ako ima program razvoja naučnoistraživačkog podmlatka;
5) ako ima naučno-informativnu dokumentaciju ili bibliotečko-informacioni centar;
6) rezultatima naučnoistraživačkog rada doprinosi razvoju nauke, odnosno doprinosi opštem fondu znanja.
Naučni institut u oblasti društvenih i humanističkih nauka može se akreditovati za obavljanje naučnoistraživačke delatnost od opšteg interesa ako pored uslova utvrđenih u stavu 1. tač. 1), 2), 4), 5) i 6) ovog člana, ima u radnom odnosu sa punim radnim vremenom najmanje 12 istraživača kompetentnih za oblast nauke kojom se institut bavi, od kojih najmanje sedam istraživača u naučnim, odnosno nastavnim zvanjima i pet istraživača u zvanju istraživač-saradnik ili višem zvanju.
Naučni institut čiji je osnivač Srpska akademija nauka i umetnosti može se akreditovati ako ima i manji broj istraživača, ako ispunjava uslove koje propisuje Zakon o Srpskoj akademiji nauka i umetnosti.
b) Istraživačko-razvojni institut može se akreditovati za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti od opšteg interesa ako ispunjava kriterijume naučnoistraživačke kompetentnosti utvrđene u članu 5. ovog pravilnika i ako ispunjava uslove utvrđene u članu 46. Zakona, i to:
1) ima program naučnoistraživačkog rada;
2) ima u radnom odnosu sa punim radnim vremenom najmanje 12 istraživača kompetentnih za oblast nauke kojom se institut bavi, od kojih najmanje sedam istraživača u naučnim, odnosno nastavnim zvanjima (od kojih najmanje jedan u zvanju viši naučni saradnik ili naučni savetnik, odnosno u odgovarajućem nastavnom zvanju) i pet istraživača u zvanju istraživač-saradnik ili višem zvanju;
3) ima odgovarajući prostor, opremu i druga sredstva za ostvarivanje programa od opšteg interesa, koje utvrđuje odgovarajući stručni tim Odbora za akreditaciju, u skladu sa prihvaćenim standardima i normativima za svaku oblast naučnoistraživačkog rada;
4) ima program razvoja naučnoistraživačkog podmlatka;
5) ima naučno-informativnu dokumentaciju ili bibliotečko-informacioni centar;
6) obavlja transfer znanja i tehnologija;
7) rezultatima naučnoistraživačkog rada doprinosi razvoju nauke, odnosno doprinosi opštem fondu znanja.
Fakultet se može akreditovati kao naučnoistraživačka organizacija ako ispunjava kriterijume naučnoistraživačke kompetentnosti utvrđene u članu 5. ovog pravilnika i ako ispunjava sledeće uslove:
1) poseduje rešenje o ispunjenosti uslova za početak rada i obavljanje delatnosti izdato od strane ministarstva nadležnog za visoko obrazovanje;
2) upisan je u registar visokoškolskih ustanova koji vodi ministarstvo nadležno za visoko obrazovanje;
3) ima dozvolu za rad izdatu od strane ministarstva nadležnog za visoko obrazovanje;
4) ima 70% nastavnika u radnom odnosu sa punim radnim vremenom od ukupnog broja predmeta za svaki akreditovani studijski program;
5) ima odgovarajući prostor i opremu za obavljanje naučnoistraživačkog rada, koje utvrđuje odgovarajući stručni tim Odbora za akreditaciju u skladu sa prihvaćenim standardima i normativima za svaku oblast naučnoistraživačkog rada;
6) ima program naučnoistraživačkog rada;
7) ima program razvoja naučnoistraživačkog podmlatka;
8) ima naučno-informativnu dokumentaciju ili bibliotečko-informacioni centar;
9) obavlja transfer znanja i tehnologija;
10) rezultatima naučnoistraživačkog rada doprinosi razvoju nauke, odnosno doprinosi opštem fondu znanja.
V AKREDITACIJA CENTRA IZUZETNIH VREDNOSTI
Status centra izuzetnih vrednosti može steći institut, odnosno fakultet ili njihov organizacioni deo, odnosno njihovi organizacioni delovi, ako su pored uslova propisanih ovim pravilnikom i Zakonom, u vremenskom periodu u poslednjih pet godina ostvarili vrhunske i međunarodno priznate naučne i stručne rezultate i na osnovu toga imaju razvijenu međunarodnu naučnu, tehničku i tehnološku saradnju.
Akt o dodeli ili oduzimanju statusa centra izuzetnih vrednosti donosi Nacionalni savet za naučni i tehnološki razvoj na osnovu pozitivne odluke Odbora za akreditaciju.
Odbor za akreditaciju, svake četiri godine, sprovodi postupak akreditacije centra izuzetnih vrednosti.
Zahtev za dobijanje statusa centra izuzetnih vrednosti može podneti institut, odnosno fakultet koji je akreditovan u skladu sa ovim pravilnikom.
Zahtev za sticanje statusa zajedničkog centra izuzetnih vrednosti podnose zajednički više akreditovanih instituta, odnosno akreditovanih fakulteta.
Zahtev za sticanje statusa centra izuzetnih vrednosti koji se odnosi na organizacione delove instituta, odnosno fakulteta podnose naučnoistraživačke organizacije u čijem sastavu su ti organizacioni delovi.
Za akreditaciju centra izuzetnih vrednosti potrebno je ispuniti posebne uslove koji se odnose na rezultate i kvalitet naučnoistraživačkog rada, naučnoistraživačke kadrove, prostor i opremu potrebne za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti, koje utvrđuje odgovarajući stručni tim Odbora za akreditaciju, u skladu sa međunarodno prihvaćenim standardima i normativima za svaku oblast naučnoistraživačkog rada.
U postupku akreditacije centra izuzetnih vrednosti vrednuju se međunarodno priznati rezultati od kojih je najmanje 70% rezultata ostvareno zahvaljujući sopstvenim kadrovskim i materijalnim kapacitetima.
U postupku akreditacije centra izuzetnih vrednosti vrednuje se ukupan kvalitet naučnoistraživačkog rada subjekta koji se akredituje.
U pogledu kvaliteta naučnoistraživačkog rada, pravo za sticanje statusa centra izuzetnih vrednosti ima institut, fakultet i njihovi organizacioni delovi, koji su u poslednjih pet godina po kvalitetu naučnoistraživačkog rada, a po kriterijumima Ministarstva zauzimali vodeće nacionalno mesto u naučnoj oblasti kojom se bave.
U postupku akreditacije centra izuzetnih vrednosti, institut, fakultet, i njihovi organizacioni delovi, mogu biti akreditovani kao centar izuzetnih vrednosti ako u pogledu kadrovske strukture imaju najmanje 70 % istraživača prve kategorije (A) i druge kategorije (B), a od toga najmanje 50 % istraživača prve kategorije, od ukupnog broja istraživača.
U postupku akreditacije centra izuzetnih vrednosti vrednuju se prostorni uslovi u skladu sa međunarodno priznatim standardima i normativima, koje utvrđuje odgovarajući stručni tim Odbora za akreditaciju, za svaku oblast naučnoistraživačkog rada.
U postupku akreditacije centra izuzetnih vrednosti vrednuje se opremljenost laboratorijskom i drugom opremom u skladu sa međunarodno priznatim standardima i normativima, koje utvrđuje odgovarajući stručni tim Odbora za akreditaciju, za svaku oblast naučnoistraživačkog rada.
U postupku akreditacije centra izuzetnih vrednosti vrednuje se kvalitet i obim međunarodne saradnje, koju utvrđuje stručni tim Odbora za akreditaciju za svaku oblast naučnoistraživačkog rada.
U postupku akreditacije centara izuzetnih vrednosti Odbor za akreditaciju, odnosno stručni tim koji obrazuje Odbor za akreditaciju sačinjava zapisnik u kome se pojedinačno konstatuje ispunjenost uslova za sticanje statusa centra izuzetnih vrednosti u pogledu: 1) rezultata i kvaliteta naučnoistraživačkog rada; 2) kadrovske strukture istraživača; 3) raspoloživog prostora; 4) opreme, i drugih uslova potrebnih za obavljanje naučnoistraživačke delatnosti, koji je sastavni deo predloga odluke Odbora za akreditaciju.
Ovaj pravilnik objaviti u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".