PRAVILNIK

O NASTAVNOM PLANU I PROGRAMU OGLEDA ZA OBRAZOVNI PROFIL ZLATAR

("Sl. glasnik RS - Prosvetni glasnik", br. 17/2006)

Član 1

Ovim pravilnikom utvrđuje se nastavni plan i program ogleda za obrazovni profil Zlatar, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 2

Program ogleda iz člana 1. ovog pravilnika ostvaruje se u skladu sa:

1. Pravilnikom o planu i programu obrazovanja i vaspitanja za zajedničke predmete u stručnim i umetničkim školama ("Službeni glasnik SRS - Prosvetni glasnik", broj 6/90 i "Prosvetni glasnik", br. 4/91, 7/93, 17/93, 1/94, 2/94, 2/95, 3/95, 8/95, 5/96, 2/02, 5/03, 10/03, 24/04, 3/05, 6/05, 11/05 i 6/06), i to sa nastavnim planom i programom:

1) srpskog jezika i književnosti;

2) srpskog jezika kao nematernjeg jezika;

3) jezika nacionalnih manjina;

4) stranih jezika;

5) fizičkog vaspitanja;

6) računarstva i informatike;

7) ekologije i zaštite čovekove sredine;

8) građanskog vaspitanja i

2. Pravilnikom o nastavnom planu i programu predmeta Verska nastava za srednje škole ("Prosvetni glasnik", br. 6/03, 23/04 i 9/05).

Član 3

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Prosvetnom glasniku".

NASTAVNI PLAN I PROGRAM OGLEDA

Područje rada: GEOLOGIJA, RUDARSTVO I METALURGIJA

Obrazovni profil: ZLATAR - ogled

Trajanje obrazovanja: tri godine

Cilj ogleda:

Unapređenje kvaliteta i osavremenjivanje obrazovno-vaspitnog rada kroz:

- uvođenje u svakodnevnu nastavnu praksu savremenih i efikasnih metoda rada sa učenicima;

- uvođenje novog nastavnog plana i programa u cilju ostvarivanja predviđenih ishoda stručnog obrazovanja i obrazovanja uopšte;

- povećanje fonda časova vežbi i praktičnog rada, radi uspešnog ostvarivanja ciljeva obrazovanja za ovaj obrazovni profil;

- uspostavljanje višeg nivoa korelacije nastavnih sadržaja;

- uvođenje fleksibilnog nastavnog programa, koji bi bio definisan u jednom delu od strane škole, a u zavisnosti od interesa lokalne sredine, kako bi se obezbedila efikasnija upošljivost stručnjaka ovog obrazovnog profila u lokalnoj sredini;

- uvođenje preduzetništva kao predmeta u nastavni program, radi razvijanja preduzetničkog duha kod učenika;

- izradu kriterijuma ocenjivanja i građenja standarda ocenjivanja učenika;

- proveru novog koncepta završnog ispita.

Uvođenje organizacionih novina:

- prilagođavanje organizacije nastavnog procesa u školi, u okviru godišnjeg fonda časova, a u skladu sa postavljenim ishodima stručnog obrazovanja i uslovima rada u školi i na radnom mestu;

- nastavni sadržaji su organizovani modularno za pojedine opštestručne i sve stručne predmete;

- pojedini moduli su zbog svoje dužine trajanja organizovani u modularne jedinice;

- uvođenje izborne nastave, kao mogućnosti da učenik samostalno kreira deo svog obrazovanja.

Očekivani ishodi ogleda

- Učenik koji se po završenom obrazovanju brže adaptira na radnom mestu.

-unapređen i kvalitetan obrazovno-vaspitni rad kroz:

- efikasnije i podsticajnije metode rada sa učenicima primenjene u svakodnevnoj obrazovnoj praksi;

- efikasnije usvajanje generativnih, transfernih i funkcionalnih znanja i veština, relevantnih za buduću profesiju kao rezultat modularnog pristupa;

- ocenjivanje učenika prema postavljenim ishodima;

- razvijanje sistema praćenja ostvarenosti nastavnog programa na nivou škole, ali i na nivou Republike.

Trajanje ogleda

Ogled se sprovodi od 1. septembra 2006. godine kroz najmanje 3 generacije upisanih učenika. Odluku o prestanku ogleda doneće, nakon procene rezultata, Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja.

Način ostvarivanja ogleda

Ogled će biti realizovan na osnovu ovog nastavnog plana i programa.

Istovremeno organizovaće se obuke nastavnika srednjih stručnih škola u kojima će se sprovoditi ovaj ogled, za primene novih metoda rada sa učenicima, primene novog nastavnog programa i objektivnog ocenjivanja u svakodnevnoj obrazovnoj praksi.

Obuka za nastavnike srednjih stručnih škola u kojima se realizuje program ovog ogleda, biće organizovana u sledećim oblastima koje su bitne za unapređenje kvaliteta obrazovnog rada:

- nova koncepcija obrazovanja (usmerenost na ciljeve i ishode obrazovanja, modularni pristup u obrazovanju);

- stručno usavršavanje nastavnika za primenu novih nastavnih metoda;

- stručno usavršavanje nastavnika u okviru matične struke.

Nastavnici srednjih stručnih škola će u okviru obrazovnog rada primenjivati metode rada i ocenjivanja za koje su obučavani na seminarima.

U okviru Zavoda za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja i stručnih veća Zajednica stručnih škola biće izdvojene ključne teme, u okviru kojih je potrebno stručno usavršavanje nastavnika.

Stručni timovi u školama i na nivou Republike će sarađivati na horizontalnom i vertikalnom povezivanju nastavnih sadržaja, kako sa autorskim timom, tako i sa predstavnicima Unije zlatara Srbije.

Planirana je izrada testova sa zajedničkim sadržajima i zajednički postavljenim kriterijumima od strane stručnih timova, koji će se formirati pri Zavodu za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja - Centru za stručno i umetničko obrazovanje i Zavodu za vrednovanje kvaliteta obrazovanja i vaspitanja.

Način polaganja završnog ispita biće definisani posebnim Pravilnikom.

Uslovi ostvarivanja programa ogleda

Ogled će se realizovati u uslovima svakodnevnog obrazovnog rada u srednjim stručnim školama. Njegova realizacija podrazumeva uključenost i saradnju nastavnika i pomoćnih nastavnika u okviru stručnih timova i stručnih organa u školama.

Pravilnik o vrsti stručne spreme nastavnika i pomoćnih nastavnika, kao i Pravilnik o bližim uslovima u pogledu prostora, opreme i nastavnih sredstava za ostvarivanje planova i programa obrazovanja i vaspitanja za stručne predmete za obrazovni profil Zlatar u ogledu, su posebno definisani.

Ministarstvo prosvete i sporta, Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja - Centar za stručno i umetničko obrazovanje i program podrške Zanatske komore Kelna, pružaće stručnu i materijalnu podršku za realizaciju obuke nastavnika, materijal za rad, praćenje i evaluaciju ogleda.

Praćenje i vrednovanje ogleda

Praćenje i vrednovanje ogleda obavljaće Zavod za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja - Centar za stručno i umetničko obrazovanje i prosvetni savetnik, a na osnovu posebnog uputstva za praćenje realizacije oglednih programa, koje će biti naknadno publikovano.

Primena ogleda će biti praćena najmanje dva puta u toku školske godine.

Na kraju školske godine, na osnovu različitih upitnika i izveštaja, biće ispitani ishodi obrazovno - vaspitnog rada, adekvatnost ocenjivanja i mišljenja učenika i nastavnika.

I CILJEVI I ISHODI STRUČNOG OBRAZOVANJA

za obrazovni profil ZLATAR - ogled

CILJEVI STRUČNOG OBRAZOVANJA

ISHODI OBRAZOVANJA
Po završenom obrazovanju za ovaj profil, učenik će steći:

znanja

veštine

stručne kompetencije

Osposobljavanje učenika za izradu i popravku nakita i predmeta od plemenitih metala

Osposobljavanje učenika da primenjuje mere lične zaštite, zaštite okoline i zaštite životne sredine

o istorijskom razvoju zlatarskog zanata
o dobijanju i preradi plemenitih metala
o osobinama plemenitih metala
o plemenitim mineralima i dragom kamenju
o principima rada i upotrebe alata, mašina, uređaja i mernih instrumenata koji se koriste u zlatarstvu
o dobijanju predlegura i legura
o pomoćnim materijalima u zlatarstvu
o fazama procesa izrade nakita i predmeta od plemenitih metala
o načinima kontrole procesa izrade nakita i predmeta od plemenitih metala

o načinima i uslovima čuvanja i skladištenja sirovina, poluproizvoda, nakita i predmeta od plemenitih metala
o mogućim izvorima zagađenja u zlatarstvu
o sredstvima lične zaštite, zaštite okoline i životne sredine

da sačini tehničku dokumentaciju izrade i popravke nakita i predmeta od plemenitih metala
da izvrši merenje i kontrolisanje prilikom izrade nakita i predmeta od plemenitih metala
da obavi postupke plastične prerade
da obavi postupke mehaničke obrade
da obavi postupke spajanja
da napravi nakit livenjem

da pripremi kalupe za livenje legure
da izvodi postupke pripreme, topljenja i ručnog izlivanja legure u kalup

da primeni mere lične zaštite, zaštite okoline i zaštite životne sredine

da od poluproizvoda izradi nakit i predmete od plemenitih metala, kombinovanim metodama

da preradi polazne sirovine od plemenitih metala u poluproizvod

II NASTAVNI PLAN

Nedeljni i godišnji fond časova obaveznih i izbornih predmeta

za obrazovni profil ZLATAR - ogled

PREDMETI / MODULI	I RAZRED		II RAZRED		III RAZRED		UKUPNO
PREDMETI / MODULI	nedeljno	godišnje	nedeljno	godišnje	nedeljno	godišnje	nedeljno	godišnje
A: OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI	11	407	9	333	9	306	29	1046
1a. Srpski jezik i književnost	3	111	3	111	3	102	9	324
1b. Srpski jezik kao nematernji jezik
2. ________ jezik i književnost
3. Strani jezik	2	74	2	74	2	68	6	216
4. Fizičko vaspitanje	2	74	2	74	2	68	6	216
5. Matematika	2	74	2	74	2	68	6	216
6. Računarstvo i informatika	2	74		0		0	2	74
B: OPŠTESTRUČNI PREDMETI	10	370	5	185	2	68	17	623
1. Fizika	2	74		0		0	2	74
2. Materijali u zlatarstvu	3	111		0		0	3	111
3. Tehnički crtež u zlatarstvu	2	74	2	74		0	4	148
4. Crtanje i modelovanje	2	74	2	74		0	4	148
5. Stilovi u zlatarstvu	1	37	1	37		0	2	74
6. Preduzetništvo		0		0	2	68	2	68
V: STRUČNI PREDMETI	8	296	15	555	18	612	41	1463
1. Merenje i kontrola u zlatarstvu	*	35		0		0	*	35
2. Mehanička obrada u zlatarstvu	*	125		0		0	*	125
3. Plastična prerada plemenitih metala	*	86	*	170		0	*	256
4. Spajanje elemenata nakita	*	50	*	108		0	*	158
5. Topljenje i izlivanje		0		0	*	65	*	65
6. Izrada nakita livenjem		0		0	*	209	*	209
7. Fasovanje		0		0	*	102	*	102
8. Izrada tehničke dokumentacije		0		0	*	50	*	50
9. Izrada i popravka nakita		0	*	277	*	186	*	463
G: IZBORNI PREDMETI	2	74	2	74	2	68	6	216
1. Izborni predmet predviđen Zakonom	1	37	1	37	1	34	3	108
2. Izborni predmet predviđen Programom ogleda	1	37	1	37	1	34	3	108
Ukupno: A + B + V + G	31	1147	31	1147	31	1054	93	3348

Broj časova po predmetima dat je na nedeljnom nivou kao zbir časova teorije, vežbi i praktične nastave, a prema programu predmeta.

* Nedeljni broj časova stručnih predmeta/modula prikazan je u gantogramu.

GANTOGRAM - I GODINA

Broj modula	MODULI/MODULARNE JEDINICE	časova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37
1	MERENJE I KONTROLA U ZLATARSTVU	35	4	4	4	4	4	4	4	4	3
2	MEHANIČKA OBRADA U ZLATARSTVU	125
	Ocrtavanje i obeležavanje	20	4	4	4	4	4
	Testerisanje	20						4	4	4	5	3
	Turpijanje	20											4	4	4	4	4
	Bušenje i glodanje	20																4	4	4	4	4
	Brušenje i poliranje	45																					4	4	4	4	4	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2
3	PLASTIČNA PRERADA PLEMENITIH METALA	86
	Savijanje, sečenje i ispravljanje	86										5	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	6	2	2	2	2	2	2	2	2
4	SPAJANJE ELEMENATA NAKITA	50
	Spajanje lepljenjem	16																											4	4	4	4
	Spajanje zatvaračima i kopčama	34																															4	4	4	4	6	6	6
	Ukupno časova	296	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8	8

Lista ponuđenih izbornih predmeta po razredima

G: IZBORNI PREDMETI	I	II	III
Izborni predmet predviđen Zakonom
1. Građansko vaspitanje / Verska nastava	*	*	*
Izborni predmeti predviđeni Programom ogleda
1. Istorija	*	*	*
2. Geografija		*
3. Ekologija i zaštita čovekove okoline	*
4. Fizika		*	*
5. Hemija		*	*

Izborna nastava zastupljena je svake školske godine iz dva predmeta:

- izbornog predmeta predviđenog Zakonom: Građansko vaspitanje ili Verska nastava (1 čas nedeljno tokom školske godine)
- jednog izbornog predmeta predviđenog Programom ogleda - 1 čas nedeljno (sa mogućnošću realizacije u bloku, ili 2 časa nedeljno u toku jednog polugodišta)

Ostvarivanje programa ogleda

Predviđen broj učenika u odeljenju je 20.

Nastava iz sledećih predmeta odvija se po grupama kroz vežbe (V) i praktičnu nastavu (PN):

razred	predmet / modul	godišnji fond časova		broj učenika u grupi
razred	predmet / modul	V	PN	broj učenika u grupi
I	Računarstvo i informatika	74		10
	Tehnički crtež u zlatarstvu	74		10
	Crtanje i modelovanje	74		10
	Merenje i kontrola u zlatarstvu	35		10
	Mehanička obrada u zlatarstvu	125		10
	Plastična prerada plemenitih metala	86		10
	Spajanje elemenata nakita	50		10
II	Tehnički crtež u zlatarstvu	74		10
	Crtanje i modelovanje	74		10
	Plastična prerada plemenitih metala	102	68	10
	Spajanje elemenata nakita	67	41	10
	Izrada i popravka nakita	166	3	10
III	Topljenje i izlivanje	26	39	10
	Izrada nakita livenjem	84	125	10
	Fasovanje	41	61	10
	Izrada tehničke dokumentacije	20	30	10
	Izrada i popravka nakita	75	111	10

Ostali obavezni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine

	I RAZRED časova	II RAZRED časova	III RAZRED časova	UKUPNO časova
Čas odeljenskog starešine	74	74	68	216
Dodatni rad *	do 30	do 30	do 30	do 90
Dopunski rad *	do 30	do 30	do 30	do 90
Pripremni rad *	do 30	do 30	do 30	do 90
Društveno korisni rad *	do 30	do 30	do 30	do 90

*Ako se ukaže potreba za ovim oblicima rada

Fakultativni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine po razredima

	I	II	III
Ekskurzija	2-3 dana	2-3 dana	do 5 dana
Jezik drugog naroda ili nacionalne manjine sa elementima nacionalne kulture	2 časa nedeljno
Drugi strani jezik	2 časa nedeljno
Drugi predmeti *	1 - 2 časa nedeljno
Stvaralačke i slobodne aktivnosti učenika (hor, sekcije i drugo)	30 - 60 časova godišnje
Društvene aktivnosti - đački parlament, učeničke zadruge	15 - 30 časova godišnje
Kulturna i javna delatnost škole	2 radna dana

*Pored navedenih predmeta škola može da organizuje, u skladu sa opredeljenjima učenika, fakultativnu nastavu iz predmeta koji su utvrđeni nastavnim planom drugih obrazovnih profila istog ili drugog područja rada, kao i u nastavnim planovima gimnazije, ili po programima koji su prethodno akreditovani.

Ostvarivanje školskog programa po nedeljama

razred	razredno časovna nastava	obavezne vannastavne aktivnosti	završni ispit	ukupno radnih nedelja
I	37	2		39
II	37	2		39
III	34	2	3	39

III NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA OGLEDA
(UPUTSTVO )

Nastavni plan i program za obrazovni profil Zlatar - ogled ostvaruje se u školama gde su školski prostor, oprema i nastavna sredstva propisani:

- Pravilnikom o bližim uslovima u pogledu prostora, opreme i nastavnih sredstava za ostvarivanje plana i programa zajedničkih predmeta u stručnim školama za obrazovne profile III i IV stepena stručne spreme - "Službeni glasnik Republike Srbije - Prosvetni glasnik", broj 7/91 i

- Pravilnikom o bližim uslovima u pogledu prostora, opreme i nastavnih sredstava za ostvarivanje planova i programa obrazovanja i vaspitanja za stručne predmete za obrazovne profile III i IV stepena stručne spreme u stručnim školama područja rada geologija, rudarstvo i metalurgija - "Službeni glasnik Republike Srbije - Prosvetni glasnik" broj 6/2002.

Nastavnici sami pripremaju potrebna nastavna sredstva (dijapozitive, grafofolije, šeme i Power Point prezentacije) u skladu sa ovim nastavnim programom, koristeći:

- publikovana multimedijalna nastavna sredstva (štampana literatura, različite publikacije, zbirke dijapozitiva, odgovarajuće video kasete i elektronske publikacije);

- Internet.

Nastava se realizuje uz korišćenje:

- računara i projektora za Power Point prezentacije;

- skenera;

- grafoskopa;

- dijaprojektora;

- televizora i video rekordera;

- očiglednih nastavnih sredstava;

- školske radionice (zlatarski radni stolovi, pribori za merenje u zlatarstvu, stege, kalupi za livenje legura, valcna, alati i pribori za testerisanje, turpijanje, brušenje i poliranje, mašine, alati i pribori za bušenje i glodanje, alati i pribori za plastičnu preradu, alati i pribori za spajanje);

- zlatarske radionice (zlatarski radni stolovi, pribori za merenje u zlatarstvu, stege, kalupi za livenje legura, valcna, alati i pribori za testerisanje, turpijanje, brušenje i poliranje, mašine, alati i pribori za bušenje i glodanje, alati i pribori za plastičnu preradu, alati i pribori za spajanje, alati i pribori za fasovanje, alati i pribori za izradu nakita livenjem).

Detaljna uputstva za ostvarivanje programa data su uz svaki predmet pojedinačno.

MATEMATIKA

1. CILJEVI PREDMETA:

- Razvijanje logičkog i apstraktnog mišljenja
- Razvijanje sposobnosti jasnog i preciznog izražavanja i korišćenja osnovnog matematičko-logičkog jezika
- Razvijanje sposobnosti određivanja i procene kvantitativnih veličina i njihovog odnosa
- Razvijanje osećaja za prostor, razlikovanje geometrijskih figura i njihovi uzajamni odnosi i transformacije
- Razumevanje funkcionalnih zavisnosti, njihovo predstavljanje i primena
- Razvijanje sistematičnosti, urednosti, preciznosti, temeljnosti, istrajnosti, kritičnosti u radu; razvijanje radnih - navika i sposobnosti za samostalni i grupni rad
- Sticanje znanja i veština korisnih za transfer u stručno-teoretskim predmetima i razvijanje sposobnosti za pravilno korišćenje stručne literature
- Formiranje svesti o univerzalnosti i primeni matematičkog načina mišljenja
- Podsticanje stručnog razvoja i usavršavanje u skladu sa individualnim sposobnostima i potrebama društva
- Razvoj sposobnosti potrebnih za rešavanje problema i novih situacija u procesu rada i svakodnevnom životu

2. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Despotović Radivoje, Tošić Ratko, Šešelja Branimir, Matematika za prvi razred srednje škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
- Ivanović Živorad, Ognjanović Srđan, Matematika 1, zbirka zadataka i testova za prvi razred gimnazija i tehničkih škola, Krug, Beograd
- Bogoslavov Vene, Zbirka rešenih zadataka iz matematike 1, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd

3. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA

- Fizika - Materijali u zlatarstvu
- Tehnički crtež u zlatarstvu
- Merenje i kontrola u zlatarstvu
- Računarstvo i informatika

4. CILJEVI, ISHODI I PREPORUČENI SADRŽAJI PREDMETA PO RAZREDIMA

Razred:	prvi
Godišnji fond:	74 časa

CILJEVI	ISHODI Po završetku prvog razreda učenik će:	PREPORUČENI SADRŽAJI I TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE PROGRAMA
Obnavljanje i proširivanje znanja o skupu realnih brojeva	znati osnovne podskupove skupa realnih brojeva (N, Z, Q, I) i razlikovati njihove elemente na primerima znati da odredi NZS i NZD prirodnih brojeva obavljati računske operacije sa razlomcima i decimalnim brojevima, prevoditi decimalne brojeve u razlomke i obrnuto znati da izračuna vrednost jednostavnog racionalnog brojevnog izraza poštujući prioritet računskih operacija i upotrebu zagrada, znati da delilac mora biti različit od nule znati da odredi apsolutnu vrednost realnog broja i da grafički interpretira na brojevnoj osi znati da zaokružuje broj na određeni broj decimala znati šta je apsolutna i relativna greška i umeti da ih razlikuje	Pregled brojeva, operacije sa realnim brojevima Približna vrednosti realnih brojeva, greška	Uraditi ulazni test na početku Insistirati na preciznosti, tačnosti, sistematičnosti i urednosti u radu Sadržaje o greškama povezati sa predmetom merenje i kontrola u zlatarstvu, izračunavati apsolutnu i relativnu grešku konkretnih merenja Za realizaciju realnih brojeva preporučuje se 10 časova
Sticanje osnovnih znanja o proporcijama i procentnom računu i njihova primena	znati da izračuna određen deo neke veličine znati šta je razmera, umeti da je proširi ili skrati i umeti da je primenjuje u rešavanju problema podele znati da reši prostu proporciju znati da prepozna direktnu ili obrnutu proporcionalnost dve veličine, i da je primeni u rešavanju jednostavnih problema i da to prikaže grafički znati da reši problem koji se odnosi na smešu dve ili više komponenti znati da rešava osnovne probleme procentnog i promilnog računa	Razmera i proporcija Direktna i obrnuta proporcionalnost Prost srazmerni račun Račun podele Račun mešanja Procentni i promilni račun	Važno je da se razmera konkretno vezuje i za realne primere npr. kod planova i geografskih karata, raditi što više raznovrsnih primera (npr. račun mešanja koristiti za određivanje količine komponenata u legurama) kroz ove sadržaje se mogu obnoviti neka minimalna znanja iz linearnih jednačina i funkcija iz osnovne škole i povezati sa novim sadržajima iz tih oblasti za realizaciju proporcionalnosti veličina preporučuje se 14 časova

Sticanje osnovnih znanja i veština o polinomima i racionalnim algebarskim izrazima

znati da sredi polinom dobijen sabiranjem, oduzimanjem i množenjem polinoma
primenjivati distributivni zakon množenja prema sabiranju i formule za kvadrat binoma i razliku kvadrata, zbir i razliku kubova pri transformaciji polinoma
znati da rastavi polinom na činioce
znati da odredi NZD i NZS polinoma
znati da transformiše jednostavniji racionalni algebarski izraz

Polinomi
Rastavljanje polinoma na činioce
NZD i NZS polinoma
Transformacije racionalnih algebarskih izraza

Insistirati na preciznom izražavanju
Uraditi test po završetku racionalnih algebarskih izraza
Za realizaciju racionalnih algebarskih izraza preporučuje se 14 časova

Sticanje osnovnih znanja i veština iz geometrije

znati šta je duž, poluprava, ugao, trougao, krug
razlikovati međusobni odnos uglova (susedni, komplementni, suplementni, naporedni, unakrsni)
znati šta su uglovi sa paralelnim (ili normalnim kracima) i veze između njih
znati relacije vezane za unutrašnje i spoljašnje uglove trougla
znati svojstva simetrale duži i njenu konstrukciju, centar opisane kružnice oko trougla
znati svojstva simetrale ugla i njenu konstrukciju, centar upisane kružnice u trougao
znati da konstruiše visinu trougla
znati šta je težišna duž trougla i svojstvo težišta
znati šta je srednja linija trougla i njeno svojstvo
znati osnovne relacije u jednakokrakom, odnosno jednakostraničnom trouglu
razlikovati vrste četvorouglova i njihove osobine
znati osnovne stavove o paralelogramu i umeti da ih primeni
znati osobine specijalnih paralelograma
znati Talesovu teoremu i njenu primenu na podelu duži na n jednakih delova

Geometrijski pojmovi i veze između njih
Trougao
Značajne tačke trougla
Četvorougao
Talesova teorema

Insistirati na izvođenju precizne i uredne konstrukcije jednostavnih figura
Za realizaciju planimetrije preporučuje se 14 časova

Usvajanje pojmova i rešavanje linearnih jednačina i nejednačina, sistema linearnih jednačina i grafički prikaz linearne funkcije

rešavati linearne jednačine
rešavati probleme koji se svode na linearne jednačine
znati šta je linearna funkcija
znati da prikazuje analitički, tabelarno i grafički linearnu funkciju
rešavati linearne nejednačine i grafički prikazivati skup rešenja
rešavati sistem linearnih jednačina sa dve nepoznate

Linearna jednačina i njene primene
Linearna funkcija i njen grafik
Linearna nejednačina
Sistem linearnih jednačina

Istaći povezanost između analitičkog i grafičkog prikaza funkcije
Sadržaje povezati sa odgovarajućim sadržajima fizike i materijala u zlatarstvu
Za realizaciju linearnih jednačina, nejednačina, funkcija i sistema preporučuje se 14 časova

NAPOMENA: ZA REALIZACIJU 4 PISMENA ZADATKA SA ISPRAVKAMA PLANIRANO JE 8 ČASOVA.

FIZIKA

(za obrazovni profil ZLATAR - ogled)

1. CILJEVI PREDMETA:

- Razvijanje funkcionalne pismenosti
- Razumevanje pojava, procesa i odnosa u prirodi na osnovu fizičkih zakona
- Sticanje sposobnosti za uočavanje, formulisanje, analiziranje i rešavanje problema
- Razvijanje logičkog i apstraktnog mišljenja i kritičkog stava u mišljenju
- Upoznavanje uloge čoveka u osvajanju i menjanju prirode i razvijanje pravilnog odnosa učenika prema zaštiti čovekove sredine
- Sticanje znanja o fizičkim svojstvima plemenitih metala
- Razvijanje sposobnosti za primenu znanja iz fizike u stručno - teorijskim predmetima
- Razvijanje svesti o neophodnosti doživotnog učenja i usavršavanja

2. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Fizika za prvi razred srednje škole, J. Janjić, M. Pavlov
- Eksperimenti iz fizike, D. Obadović, M. Pavkov, M. Garić
- Vizuelni rečnik fizike, Džek Čeloner
- Osnove elektrotehnike, J. Nikolić i N. Babić

3. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA

- Materijali u zlatarstvu
- Plastična prerada plemenitih metala
- Merenje i kontrola u zlatarstvu
- Matematika
- Mehanička obrada u zlatarstvu
- Spajanje elemenata nakita

4. CILJEVI, ISHODI I PREPORUČENI SADRŽAJI PREDMETA

Razred:	prvi
Godišnji fond časova:	74 časa

CILJEVI

ISHODI
Po završetku prvog
razreda učenik će:

PREPORUČENI
SADRŽAJI I TEME

PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE PROGRAMA

Razvijanje tehničke pismenosti

Razvijanje logičkog mišljenja

Razumevanje prirodnih pojava i odnosa

Razvijanje sposobnosti za primenu teorijskih znanja

Uočavanje veza među prirodnim fenomenima
Uočavanje veze između fizike i stručnih predmeta

poznavati fizičke veličine i njihove merne jedinice
razlikovati skalarne i vektorske veličine
umeti da konvertuje merne jedinice
umeti da sabira, oduzima i razlaže vektore
razumeti različite vrste kretanja
opisivati kretanje pomoću odgovarajućih veličina i zakona
rešavati jednostavne računske primere
razumeti povezanost kretanja sa silom i energijom
poznavati uslove ravnoteže tela
razumeti uticaj gravitacije na kretanje, pojave i procese na Zemlji
poznavati osnovne zakone održanja i razumeti njihov značaj

razumeti kako su makroskopska svojstva određena strukturom
poznavati svojstva čvrstih tela i vrste deformacija
poznavati osnovne pojmove elektrostatike
poznavati pojmove, veličine i zakone kojima se opisuje jednosmerna električna struja
razumeti značaj i primenu električne struje
poznavati pojam magnetno polje
poznavati pojavu elektromagnetne indukcije i razumeti njen značaj
poznavati pojam naizmenična struja i mogućnosti primene
umeti da primeni stečena znanja u stručnim predmetima i svakodnevnom životu

Uvod

fizika - predmet izučavanja, metode, veza sa drugim naukama
osnovne fizičke veličine i njihove jedinice (SI sistem); skalarne i vektorske veličine
osnovne operacije s vektorima (sabiranje, oduzimanje i razlaganje)

Kinematika, dinamika, energija

pojmovi: referentni sistem, materijalna tačka, vektor položaja, kretanje, putanja; vrste kretanja
veličine: put, brzina; ravnomerno pravolinijsko kretanje
ubrzanje; ravnomerno promenljivo pravolinijsko kretanje
ravnomerno kružno kretanje, rotacija (period, ugaoni pomeraj, ugaona brzina, ugaono ubrzanje)
pojmovi: masa, impuls, sila
Njutnovi zakoni dinamike
pojmovi: moment inercije, moment sile, spreg sila
trenje i otpor sredine
ravnoteža, uslovi ravnoteže (poluga, strma ravan)
mehanički rad, snaga
mehanička energija, zakon održanja mehaničke energije
Zakon održanja impulsa
Njutnov zakon gravitacije (sila Zemljine teže, težina tela)

Molekulske sile, agregatna stanja

pojmovi: atom, molekul, međumolekulske sile, agregatno stanje
veličine: pritisak, zapremina, temperatura, unutrašnja energija, količina toplote
čvrsta tela (kristalna i amorfna tela, elastična svojstva i vrste deformacija tela; Hukov zakon)
tečnosti (svojstva, tečenje, površinski napon, kapilarnost)
gasovi (svojstva, pritisak gasa)

Elektricitet, magnetizam

pojmovi: naelektrisano telo, električna sila, elektrostatičko polje, jačina polja, potencijal i napon
električna struja (definicija, jačina, smer, strujno kolo, izvori struje, dejstva struje)
električna otpornost, Omov zakon
Kirhofova pravila
toplotno dejstvo struje, Džul-Lencov zakon, primena
hemijsko dejstvo struje (elektroliza, Faradejevi zakoni elektrolize, primena)
rad i snaga električne struje
magnetno polje (izvori, magnetna indukcija, magnetni fluks)
elektromagnetna indukcija, Faradejev zakon elektromagnetne indukcije, primena (generatori, transformatori)
naizmenična struja (pojam, dobijanje, karakteristike)
dejstvo struje na čoveka, zaštita od strujnog udara

utvrditi nivo prethodno stečenih znanja
koristiti tabelarni prikaz veličina i jedinica
uvežbati pretvaranje jedinica na primerima iz svakodnevnog života
rešavati jednostavne računske primere
definisati domaće zadatke
insistirati na primerima iz svakodnevnog života da bi učenici shvatili značaj fizičkih zakona
insistirati na korelaciji sa sadržajima stručnih predmeta
proveravati nivo stečenog znanja na kraju svake teme (test, pismena vežba, ...)
preporučene sadržaje organizovati u kratke nastavne jedinice tako da na svakom času bude ponavljanja, vežbanja, utvrđivanja, tj. da svi učenici aktivno uče u školi.

Preporučeni broj časova po temama:

•	Uvod	6
•	Kinematika, dinamika, energija	36
•	Molekulske sile, agregatna stanja	9
•	Elektricitet, magnetizam	23

MATERIJALI U ZLATARSTVU

1. CILJEVI PREDMETA:

- Sticanje znanja o osobinama, primeni i postupcima dobijanja plemenitih metala;
- Razvijanje sposobnosti učenika da razlikuje plemenite metale i njihove legure i razume razloge legiranja;
- Osposobljavanje učenika da definiše i prepozna koroziju na plemenitim metalima, objasni postupke zaštite plemenitih metala od korozije i izabere odgovarajuću vrstu zaštitne prevlake;
- Sticanje osnovnih znanja o plemenitim mineralima i dragom kamenju, organskim i sintetičkim sirovinama i njihovoj primeni u zlatarstvu;
- Osposobljavanje učenika da stečena znanja primeni pri izradi nakita i predmeta od plemenitih metala.

2. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Opšta hemija za prvi razred srednje škole, Slavoljub Đukić, Radivoje Nikolajević, Milena Šurjanović
- Teorijski osnovi obojene metalurgije, Živan Živković
- Topljenje i livenje u zlatarstvu, Salma Antal, Miloš Stojmenović
- Plemeniti metali, Pavle Gertik
- Umetnička obrada metala, Pavle Gertik
- Azbuka zlatarstva, Vlada Anđelović
- Počti bse o juvelirnih izdelijah, V.P. Novikov
- Literatura preuzeta sa Interneta
- Ostala literatura po izboru nastavnika

3. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Merenje i kontrola u zlatarstvu
- Mehanička obrada u zlatarstvu
- Plastična prerada plemenitih metala
- Spajanje elemenata nakita
- Matematika
- Fizika

4. CILJEVI, ISHODI I PREPORUČENI SADRŽAJI PREDMETA PO RAZREDIMA

Razred:	prvi
Godišnji fond časova:	111 časova

CILJEVI	ISHODI Po završetku prvog razreda učenik će biti u stanju da:	PREPORUČENI SADRŽAJI I TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE PROGRAMA
Sticanje znanja o osobinama, primeni i postupcima dobijanja plemenitih metala; Razvijanje sposobnosti učenika da razlikuje plemenite metale i njihove legure i razume razloge legiranja;	razlikuje pojmove materije i supstance, primenjuje osnovne hemijske zakone, rešava osnovne hemijske jednačine, izračunava molarnu i zapreminsku masu.	Osnovni hemijski pojmovi i zakonitosti - materija i supstanca - hemijski zakoni - hemijski znaci, formule i jednačine	ponoviti osnovne pojmove o atomu i molekulu sadržaje svesti na opštu primenu hemijskih zakona i jednačina u zlatarstvu uvežbati učenike da samostalno rešavaju jednostavne hemijske reakcije nastavnu temu realizovati kroz 9 časova
	objasniti vrste, značaj i primenu oksidoredukcionih procesa u zlatarstvu	Oksidoredukcioni procesi - proces oksidacije - proces redukcije	ponoviti osnovne pojmove o hemijskim jednačinama oksidoredukciju obraditi samo sa aspekta primene u zlatarstvu nastavnu temu realizovati kroz 5 časova

Osposobljavanje učenika da prepozna koroziju na plemenitim metalima i izabere odgovarajuću vrstu dekorativne zaštitne prevlake; Sticanje osnovnih znanja o plemenitim mineralima i dragom kamenju, organskim i sintetičkim sirovinama i njihovoj primeni u zlatarstvu.	razlikuje kiseline koje se upotrebljavaju u zlatarstvu, navede baze koje se upotrebljavaju u zlatarstvu, klasifikuje soli koje se upotrebljavaju u zlatarstvu, objasni značaj i primenu kiselina, baza i soli u zlatarstvu.	Kiseline, baze i soli u zlatarstvu kiseline: azotna, sumporna, sona, ortofosforna i borna, "carska voda" baze: natrijumhidroksid soli: boraks, natrijumhlorid, natrijumsilikat, kalijumkarbonat, srebronitrat	sadržaje svesti na primenu kiselina, baza i soli u zlatarstvu uraditi test teorijskih znanja na nivou prepoznavanja i dopunjavanja nastavnu temu realizovati kroz 9 časova
	prepozna kristalne materijale, skicira jednostavnije kristalne rešetke metalnih materijala.	Kristalni materijali - građa kristalnih materijala - kristalne rešetke - raspored atoma u kristalnoj rešetki	pokazati primere kristalne građe demonstrirati vrste kristalnih rešetki na modelu uvežbavati učenike da skiciraju kristalne rešetke metalnih materijala nastavnu temu realizovati kroz 6 časova
	razlikuje amorfne materijale	Amorfni materijali - vrste i struktura amorfnih materijala - osobine amorfnih materijala	ponoviti pojmove materije i supstance pokazati uzorke amorfnih materijala ukazati na primenu amorfnih materijala u zlatarstvu nastavnu temu realizovati kroz 4 časa

klasifikuje metale,
identifikuje osnovne osobine metala,
objasni primenu i osnovne postupke dobijanje metala.

prepozna i klasifikuje različite vrste plemenitih metala (zlato, srebro, platina),
sortira plemenite metale prema osobinama,
objasni postupke dobijanja plemenitih metala,
identifikuje glavne nedostatke plemenitih metala u čistom obliku.

Metalni materijali
- metali i njihove osobine
- postupci dobijanja metala (pirometalurški, hidrometalurški i elektrometalurški postupci)

Plemeniti metali
- istorijski razvoj dobijanja plemenitih metala

Zlato
- osobine
- postupci dobijanja:
gravitacijska koncentracija, amalgamacija, cijanizacija,
- dobijanje zlata iz međuprodukata pri dobijanju bakra, olova i cinka
- primena zlata

Srebro
- osobine
- postupci dobijanja:
amalgamacija, cijanizacija,
- dobijanje srebra iz međuprodukata pri dobijanju olova, cinka i bakra
- primena srebra

Platina
- osobine, dobijanje i primena
Prečišćavanje plemenitih metala i njihovo međusobno razdvajanje (afinaža plemenitih metala)
Nedostaci čistih plemenitih metala

ponoviti osnovne pojmove u vezi sa hemijskim elementima, kiselinama, bazama i solima u zlatarstvu
sadržaj svesti na nekoliko primera reakcija karakterističnih za dobijanje plemenitih metala
nastavnu temu realizovati kroz 7 časova

istorijski razvoj dobijanja plemenitih metala svesti na osnovne informacije i kratak istorijski presek
ponoviti osnovne pojmove u vezi sa kiselinama, bazama i solima u zlatarstvu
postupke dobijanja zlata, srebra i platine obraditi detaljno, uz veći broj časova za obnavljanje i utvrđivanje gradiva
akcenat staviti na osobine plemenitih metala
posebnu pažnju posvetiti prečišćavanju plemenitih metala elektrolizom
uraditi test teorijskih znanja na nivou prepoznavanja i dopunjavanja
nastavnu temu realizovati kroz 15 časova

objasni neophodnosti legiranja plemenitih metala
razlikuje legure plemenitih metala
očitava dijagrame stanja dvokomponentnih i trokomponentnih legura
analizira uticaj legirajućih elemenata na legure plemenitih metala

Legure plemenitih metala
- građa legura
- kristalizacija
- krive zagrevanja i hlađenja
- legirajući elementi i njihov uticaj na osobine legura plemenitih metala
- legure zlata
- legure srebra
- dijagrami stanja dvokomponentnih legura zlata i srebra
- trokomponentni dijagram stanja zlata i srebra

ponoviti kristalne materijale
legure, legirajuće elemente i njihov uticaj na osobine legura raditi detaljnije, sa više časova ponavljanja i utvrđivanja gradiva
više puta, uz detaljna objašnjenja i uputstva, demonstrirati očitavanje dvokomponentnih i trokomponentnih dijagrama
kod učenika razvijati sposobnost samostalnog očitavanja odgovarajućih dijagrama
uraditi test teorijskih znanja na nivou prepoznavanja i dopunjavanja
nastavnu temu realizovati kroz 22 časa

razlikuje osnovne pomoćne materijale u zlatarstvu
objasni primenu pomoćnih materijala u zlatarstvu

Pomoćni materijali u zlatarstvu
- keramički materijali
- vatrostalni materijali (šamot, silikatni, magnezitni materijali...)
- gips: svojstva, oblik, sušenje i pečenje
- guma
- vosak

učenici treba da steknu osnovne predstave o vrstama pomoćnih materijala u zlatarstvu
naglašavati činjenicu da će se, u modulima koji slede, to znanje znatno proširiti i nadograditi
nastavnu temu realizovati kroz 8 časova

prepozna koroziju na predmetima od plemenitih metala
slikovito opiše procese korozije
navede vrste zaštite od korozije
objasni neophodnost i značaj zaštite plemenitih metala od korozije
objasni funkciju zaštitnih prevlaka
prepozna vrste zaštitnih prevlaka
objasni postupke zaštite prevlakama
razlikuje zaštitne i ukrasne prevlake

Korozija plemenitih metala
- proces korozije plemenitih metala
- vrste korozije plemenitih metala
- faktori koji utiču na brzinu korozije plemenitih metala

Prevlake
- zaštitne prevlake
- dekorativne prevlake

sadržaje svesti na osnovne pojmove vezane za koroziju i zaštitu od korozije
pokazati koroziju na raznim uzorcima od plemenitih metala
pokazati različite zaštitne i ukrasne prevlake na predmetima od plemenitih metala
akcenat staviti na razvijanje svesti učenika zašto treba poznavati procese korozije plemenitih metala i načine zaštite
nastavnu temu realizovati kroz 6 časova

	razume značaj gemologije u zlatarstvu raspozna osnovne vrste plemenitih minerala opiše postupke tehničke obrade plemenitih minerala	Plemeniti minerali i drago kamenje - pojam gemologije - vrste i osobine plemenitih minerala (dijamant, korund, spinel, hrizoberil, beril) - tehnička obrada plemenitih minerala	učenicima pružiti osnovnu predstavu o gemologiji kao naučnoj disciplini potencirati činjenicu da je to oblast u kojoj je korisno da se dalje obrazuju pokazati različite vrste minerala demonstrirati razliku između obrađenih i neobrađenih plemenitih minerala putem slajdova, slika, fotografija, ilustracija nastavnu temu realizovati kroz 15 časova
	navede vrste i osobine organskih sirovina i slikovito ih opiše razlikuje cirkon od plemenitih minerala objasni prednosti i mane upotrebe	Organske i sintetičke sirovine - organske sirovine: biser, ćilibar, koral - sintetičke sirovine - cirkon	napraviti razliku između prirodnih i sintetičkih, organskih i sintetičkih sirovina informisati učenike o kvalitetu tih sirovina nastavnu temu realizovati kroz 6 časa uraditi test teorijskih znanja na nivou prepoznavanja i dopunjavanja

TEHNIČKI CRTEŽ U ZLATARSTVU

1. OSTVARIVANJE OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I		74				74

2. CILJEVI PREDMETA:

- Osposobljavanje učenika za samostalnu izradu crteža
- Osposobljavanje učenika za samostalno čitanje tehničkog crteža
- Osposobljavanje učenika da pomoću pribora za crtanje nacrta detalje i jednostavnije komade nakita
- Razvijanje preciznosti i urednosti
- Osposobljavanje učenika za samostalnu izradu jednostavnijih tehničkih crteža na računaru

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	TRAJANJE MODULA (časovi)
Formiranje tehničkog crteža pomoću pribora	74

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Formiranje tehničkog crteža pomoću pribora
Trajanje modula:	74 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će biti u stanju da:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Osposobljavanje učenika za samostalnu izradu crteža Osposobljavanje učenika za samostalno čitanje tehničkog crteža Osposobljavanje učenika da pomoću pribora za crtanje nacrta detalje i jednostavnije komade nakita Razvijanje preciznosti i urednosti	raspoznaje osnovne geometrijske figure i tela konstruiše osnovne geometrijske figure (kružnica, elipsa, pravilni poligoni, spirale) razvije i nacrta mreže geometrijskih tela nacrta ortogonalne projekcije tačke, duži i geometrijskih figura nacrta ortogonalne projekcije geometrijskih tela razlikuje kosu i ortogonalnu projekciju iz ortogonalnih projekcija formira kosu projekciju realni predmet predstavi u kosoj projekciji pročita tehnički crtež	Razmera. Deljenje duži na jednake delove Tipovi i debljina linija Konstrukcija geometrijskih figura (prostih i složenih) Razvijanje i konstrukcija mreže geometrijskih tela: kocka, kvadar, prizma, piramida, kupa Vrste projiciranja Veza između kose i ortogonalne projekcije Projiciranje tačke, duži i ravanskih geometrijskih slika Projiciranje geometrijskih tela Ortogonalno projiciranje, pogledi i njihov raspored Kotiranje Kosa projekcija	Koristiti stručnu literaturu u pripremi nastavnog materijala Demonstrirati podelu duži u razmeri, konstrukciju geometrijskih figura, razvijanje mreža geometrijskih tela Kroz brojne primere, demonstrirati formiranje ortogonalnih projekcija i kose projekcije Uvežbati učenike da samostalno formiraju ortogonalne projekcije i kosu projekciju Pratiti rad učenika i ukazivati na greške pri radu Crteže crtati na hameru olovkom uz pomoć pribora (lenjir, trouglovi, uglomer, šestar, šabloni i krivuljari) Ocenjivati samostalan rad učenika Odeljenje deliti u dve grupe od po 10 učenika

Preporučeni načini ocenjivanja

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*		*		*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom za mašinske škole, Dušan Đorđević, Željko Papić, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 2003
- AutoCAD, domaća ili prevedena izdanja
- Literatura preuzeta sa Interneta

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Matematika
- Stilovi u zlatarstvu
- Mehanička obrada u zlatarstvu
- Spajanje elemenata nakita
- Crtanje i modelovanje

CRTANJE I MODELOVANJE

1. OSTVARIVANJE OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I		74				74

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILJEVI PREDMETA:

- Osposobljavanje učenika za slobodoručnu izradu dvodimenzionalnih i trodimenzionalnih skica i kopija prema zadatom modelu;
- Osposobljavanje učenika za jasno prikazivanje plemenitih i neplemenitih materijala korišćenjem jednostavnih crtačkih tehnika;
- Osposobljavanje učenika da razlikuje i pravilno koristi crtačke i modelarske tehnike, alatke i materijale;
- Osposobljavanje učenika da razlikuje, samostalno odabere i pravilno koristi meke materijale za modelovanje prema određenom zadatku;
- Osposobljavanje učenika za izradu jednostavnih voštanih modela za livenje kalupa;
- Osposobljavanje učenika za izradu jednostavnih elemenata i komada nakita u mekim materijalima;
- Osposobljavanje učenika za izradu preciznih dvodimenzionalnih i trodimenzionalnih kopija prema ponuđenom uzorku;
- Razvijanje manuelnih veština učenika za crtanje i modelovanje;
- Razvijanje preciznosti, sistematičnosti i upornosti u radu.

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	Trajanje modula (časovi)
Slobodoručno crtanje I	20
Modelovanje I	54

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Slobodoručno crtanje I
Trajanje modula:	20 časova

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će biti u stanju da:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Upoznavanje učenika sa osnovnim crtačkim materijalima i tehnikama; Osposobljavanje učenika za samostalnu izradu skica po zadatom modelu; Razvijanje crtačkih veština učenika; Razvijanje preciznosti, sistematičnosti i upornosti u radu.	pravilno koristi osnovne crtačke materijale i tehnike; slobodoručno izradi dvodimenzionalne skice prema jednostavnim trodimenzionalnim modelima; kopira jednostavne elemente i komade nakita.	Skiciranje osnovnih geometrijskih oblika olovkom i perom; Skiciranje jednostavnih trodimenzionalnih žičanih modela olovkom i perom; Kopiranje ukrasnih slova olovkom, tušem i četkicom; Kopiranje jednostavnih ornamenata olovkom i perom; Kopiranje jednostavnih elemenata i komada nakita olovkom i perom.	Koristiti stručnu literaturu i Internet u pripremi nastavnog materijala; Usmeno izlaganje; Demonstracija; Individualni i grupni rad; Pratiti rad učenika i ukazivati na greške pri radu; Ocenjivati samostalni rad učenika; Prilikom kopiranja kao dvodimenzionalni model ponuditi učeniku gotov crtež ili fotografiju.

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
					*	*			*

Naziv modula:	Modelovanje I
Trajanje modula:	54 časa

CILJEVI MODULA	ISHODI MODULA Po završetku modula učenik će biti u stanju da:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Upoznavanje učenika sa vrstama mekih materijala za modelovanje i osnovnim tehnikama modelovanja mekim materijalima; Osposobljavanje učenika da koristi različite vrste modelarskih alatki; Osposobljavanje učenika za samostalnu izradu jednostavnih trodimenzionalnih skica i kopija u mekim materijalima; Razvijanje manuelnih veština učenika potrebnih za modelovanje u mekim materijalima; Razvijanje preciznosti, sistematičnosti i upornosti u radu.	razlikuje vrste mekih materijala i alatke za modelovanje u mekim materijalima; pravilno koristi različite meke materijale i alatke za modelovanje mekim materijalima; izradi jednostavne trodimenzionalne skice u mekim materijalima prema zadatom modelu; izradi kopije jednostavnih ornamenata u mekim materijalima; modeluje jednostavne konveksne forme u mekim materijalima; modeluje jednostavne konkavne forme u mekim materijalima.	Izrada osnovnih geometrijskih oblika u mekim materijalima (plastelin, vosak); Izrada jednostavnih geometrijskih ornamenata u mekim materijalima prema zadatom modelu (prema crtežu ili fotografiji); Izrada jednostavnih konveksnih formi u mekim materijalima; Izrada jednostavnih konkavnih formi u mekim materijalima.	Koristiti stručnu literaturu i Internet u pripremi nastavnog materijala; Usmeno izlaganje; Demonstracija; Individualni i grupni rad; Pratiti rad učenika i ukazivati na greške pri radu; Ocenjivati samostalni rad učenika; Izrada dvodimenzionalne skice i modelovanje prema izrađenoj skici.

Preporučeni načini ocenjivanja modula

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
					*	*	*		*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA / MODULA

- Sva dostupna stručna literatura iz oblasti crtanja i primenjenog modelovanja;
- ORNAMENTI FRESAKA iz Srbije i Makedonije od XII do sredine XV veka, Zagorka Janc, Muzej primenjene umetnosti, Beograd;
- FIDEM katalozi medalja i plaketa;
- Sva literatura iz srodnih predmeta;
- Internet.

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Tehnički crtež u zlatarstvu
- Mehanička obrada u zlatarstvu
- Stilovi u zlatarstvu
- Matematika
- Materijali u zlatarstvu

STILOVI U ZLATARSTVU

1. CILJEVI PREDMETA:

- Upoznavanje učenika sa počecima izrade nakita;
- Razvijanje svesti o značaju i funkciji nakita kroz razvoj civilizacije i društva;
- Upoznavanje učenika sa istorijatom zlatarskog zanata;
- Upućivanje učenika u tehnike izrade nakita kroz epohe;
- Osposobljavanje učenika da razlikuje zanatske stilove kroz epohe;
- Upoznavanje učenika sa stilovima dizajna nakita;
- Upoznavanje učenika sa umetničkim i zanatskim nasleđem;
- Izoštravanje kriterijuma za procenjivanje predmeta i nakita od plemenitih materijala;
- Sticanje sposobnosti za primenu znanja u praktičnom radu;
- Osposobljavanje učenika za samostalno korišćenje stručne literature u svakodnevnoj praksi;
- Podsticanje stručnog razvoja i usavršavanja u skladu sa individualnim sposobnostima.

2. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Sva dostupna stručna literatura iz oblasti dizajna i stilova nakita;
- Umetnička obrada metala, Pavle Gertik;
- Azbuka zlatarstva, Vlada Anđelović, Majdanpek 2001.
- Srebrnina u Srbiji XIX vek, Muzej primenjenih umetnosti, 1990.
- Almanah nakita, Muzej primenjenih umetnosti, 2005.
- Modern Jenjelrdž, Graham Huges, 1964.
- Istorija umetnosti (Dženson, Arnason, udžbenici...);
- Internet;
- Stručni časopisi (Dorotheum; GZ; accessor ITALY; BIJOU; Schmuck;...)

3. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Tehnički crtež u zlatarstvu
- Slobodoručno crtanje
- Materijali u zlatarstvu
- Modelovanje
- Mehanička obrada u zlatarstvu
- Istorija

4. CILJEVI, ISHODI I PREPORUČENI SADRŽAJI PREDMETA PO RAZREDIMA

Razred:	prvi
Godišnji fond časova:	37 časova

CILJEVI	ISHODI Po završetku prvog razreda učenik će biti u stanju da:	PREPORUČENI SADRŽAJI I TEME	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE PROGRAMA
Upoznavanje učenika sa istorijom nakita i primenom kroz epohe do XX veka; Upoznavanje učenika sa osnovnim stilovima u zlatarstvu do XX veka; Upoznavanje učenika sa predmetima od plemenitih materijala i nakitom kroz istorijske epohe do XX veka; Upoznavanje učenika sa razvojem zlatarskog zanata do XX veka; Razvijanje sposobnosti učenika za razlikovanje tehnika izrade nakita kroz epohe do XX veka; Upoznavanje učenika sa nasleđem i razvojem zanata na našem prostoru; Osposobljavanje učenika za samostalno korišćenje stručne literature; Razvijanje navike posećivanja muzeja, izložbi, sajmova i drugih manifestacija vezanih za zanat; Upoznavanje sa osnovnim načinima izrade nakita.	navede epohe razvoja zlatarskog zanata kroz istoriju do XX veka; razlikuje tehnike izrade nakita; razlikuje tipove predmeta od plemenitih materijala; razlikuje karakteristične stilove kroz istorijske epohe u zlatarstvu do XX veka; objasni karakteristike pojedinih epoha; objasni osnovne načine izrade nakita kroz epohe u zlatarstvu do XX veka; poznaje umetničko i zanatsko nasleđe; prepozna na zadatom primeru istorijsku epohu i tehniku izrade; samostalno koristi stručnu literaturu.	Stari vek: *Praistorija:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; *Egipat:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita (religijska, obredna...); *Grčka-Rim:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita (religijska, obredna...); *Rano hrišćanstvo i* *Vizantija:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita (religijska, obredna...); Istorijsko nasleđe; Početak radioničke izrade;	Koristiti stručnu literaturu i Internet u pripremi nastavnog materijala (reprodukcije, grafofolije, fotografije); Ponoviti opšte karakteristike istorijskog perioda; Podsticati učenike da samostalno koriste stručnu literaturu; Posetiti muzeje, galerije, izložbe i manifestacije vezane za zlatarstvo...; Uraditi test teorijskih znanja na nivou prepoznavanja i dopunjavanja iz oblasti stilova starog veka; Nastavnu temu realizovati kroz 14 časova.
		Srednji vek: *Romanika:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita (religijska...); Istorijsko nasleđe; Radionička izrada; *Gotika:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita (religijska...); Istorijsko nasleđe; Radionička i manufakturna izrada; *Renesansa:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita; Istorijsko nasleđe; Zanatska i manufakturna izrada; *Barok:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita; Zanatsko-umetnička i manufakturna izrada nakita;	Koristiti stručnu literaturu i Internet u pripremi nastavnog materijala (reprodukcije, grafofolije, fotografije); Ponoviti opšte karakteristike istorijskog perioda; Podsticati učenike da samostalno koriste stručnu literaturu; Posetiti muzeje, galerije, izložbe i manifestacije vezane za zlatarstvo... Uraditi test teorijskih znanja na nivou prepoznavanja i dopunjavanja iz oblasti stilova srednjeg veka; Nastavnu temu realizovati kroz 10 časova.
		Novi vek: *Neoklasicizam i romantizam:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita; Zanatsko-umetnička i manufakturna izrada nakita; *Realizam i impresionizam;* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita; Zanatsko-umetnička i manufakturna izrada nakita; Izrada unikatnog nakita; *Postimpresionizam:* Istorijat nakita, tehnike u zlatarstvu, stilovi dizajna i izrade nakita; Primena nakita i materijali; Svrha i namena korišćenja nakita; Zanatsko-umetnička i manufakturna izrada nakita; Izrada unikatnog nakita.	Koristiti stručnu literaturu i Internet u pripremi nastavnog materijala (reprodukcije, grafofolije, fotografije); Ponoviti opšte karakteristike istorijskog perioda; Podsticati učenike na samostalno korišćenje stručne literature; Posetiti muzeje, galerije, izložbe i manifestacije vezane za zlatarstvo...; Uraditi test teorijskih znanja na nivou prepoznavanja i dopunjavanja iz oblasti stilova novog veka; Nastavnu temu realizovati kroz 13 časova.

MERENJE I KONTROLA U ZLATARSTVU

1. OSTVARIVANJE OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I		35				35

2. CILJEVI PREDMETA:

- Osposobljavanje učenika da samostalno meri i kontroliše radne predmete
- Razvijanje preciznosti, tačnosti merenja i odgovornosti u radu

3. NAZIV I TRAJANJE MODULA PREDMETA

Razred:

prvi

NAZIV MODULA	TRAJANJE MODULA (časovi)
Merenje i kontrola u zlatarstvu	35

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Merenje i kontrola u zlatarstvu
Trajanje modula:	35 časova

CILJEVI MODULA	MODULARNE JEDINICE	TRAJANJE	ISHODI Po završetku modula učenik će biti u stanju da:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Osposobljavanje učenika da samostalno meri i kontroliše radne predmete; Razvijanje preciznosti, tačnosti merenja i odgovornosti u radu. Merenje i kontrola u zlatarstvu	Merenje i kontrola u zlatarstvu	35	primenjuje SI sistem mera i osnovne merne jedinice u zlatarstvu, razlikuje metode i postupke merenja u zlatarstvu, objasni postupke provere finoće legure, razlikuje merne instrumente, alate i pribor, primenjuje zakone, propise i standarde u zlatarstvu, meri masu, meri dužine, meri uglove, kontroliše hrapavost, kontroliše oblik i veličinu pomoću merača prstena, vizuelno pregleda površinu pomoću lupe, proverava finoću legura, rukuje mernim alatima, priborom i predmetom rada, odabira merne metode i merne instrumente, održava radno mesto, vodi dnevnik rada.	Merne jedinice; Merenje dužina lenjirom, pomičnim merilom i mikrometrom; Merenje uglova uglomerima; Kontrolisanje šablonima; Kontrola hrapavosti uporednim metodama; Merenje mase na elektronskoj i tehničkoj vagi; Upotreba merača prstena; Primena lupe pri vizuelnoj kontroli; Provera finoće zlata na "kamenu".	Koristiti stručnu literaturu u pripremi nastavnog materijala Objasniti postupak merenja i kontrolisanja Pripremati potrebne elemente za vežbe Demonstrirati rad sa mernim instrumentima Pratiti rad učenika na radnom mestu i ukazivati na greške pri radu Ocenjivati samostalan rad učenika Odeljenje deliti u dve grupe od po 10 učenika

Preporučeni načini ocenjivanja

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*	*	*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Merenje i kontrolisanje, Jovica Jovičić

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Matematika
- Fizika
- Mehanička obrada u zlatarstvu
- Crtanje i modelovanje

MEHANIČKA OBRADA U ZLATARSTVU

1. OSTVARIVANJE OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I		125				125

2. CILJEVI PREDMETA:

- Osposobljavanje učenika da samostalno obrađuje plemenite metale mehaničkom obradom;
- Sticanje osnovnih znanja o ocrtavanju, obeležavanju, turpijanju, testerisanju, bušenju, glodanju, brušenju i poliranju;
- Razvijanje sposobnosti učenika da primenjuje mere zaštite na radu pri mehaničkoj obradi.

3. NAZIV I TRAJANJE MODULARNIH JEDINICA

Razred:

prvi

NAZIV MODULARNIH JEDINICA	TRAJANJE (časovi)
Ocrtavanje i obeležavanje	20
Testerisanje	20
Turpijanje	20
Bušenje i glodanje	20
Brušenje i poliranje	45

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Mehanička obrada u zlatarstvu
Trajanje modula:	125 časova

CILJEVI MODULA	MODULARNE JEDINICE	TRAJANJE	ISHODI Po završetku modula učenik će biti u stanju da:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Osposobljavanje učenika da samostalno obrađuje plemenite metale mehaničkom obradom; Sticanje osnovnih znanja o ocrtavanju, obeležavanju, turpijanju, testerisanju, bušenju, glodanju, brušenju i poliranju; Razvijanje sposobnosti učenika da primenjuje mere zaštite na radu pri mehaničkoj obradi.	Ocrtavanje i obeležavanje	20	objasni postupke ocrtavanja i obeležavanja, ocrta geometrijske konture i obeleži karakteristične tačke.	Postupak ocrtavanja i obeležavanja Alat i pribor za ocrtavanje: igle, šestari, uglomeri, tačkaši itd. Konstruisanje figura na limu	Koristiti stručnu literaturu u pripremi nastavnog materijala Objasniti postupke mehaničke obrade u zlatarstvu Pripremati potrebne elemente za vežbu Demonstrirati postupke mehaničke obrade Pratiti rad učenika na radnom mestu i ukazivati na greške pri radu Ocenjivati samostalan rad učenika Primenjivati mere zaštite na radu Odeljenje deliti u dve grupe od po 10 učenika
	Testerisanje	20	objasni postupke obrade testerom, odseca i useca ručnom testerom.	Postupak testerisanja Vrste testera Alat za stezanje i prihvatanje
	Turpijanje	20	objasni postupke obrade turpijanjem, turpija elemente od plemenitih metala.	Postupak turpijanja Vrste turpija Alat za stezanje i prihvatanje
	Bušenje i glodanje	20	objasni postupke obrade bušenjem i glodanjem, buši rupe i otvore, obavi postupke glodanja (frezovanja), ureže i nareže navoj.	Alat, pribor i uređaji za bušenje Postupci bušenja i proširivanja burgijom Alat, pribor i uređaji za glodanje (frezovanje) Postupak glodanja (frezovanje) Alat, pribor i uređaji za narezivanje i urezivanje navoja Postupak urezivanja i narezivanja navoja
	Brušenje i poliranje	44	objasni postupke obrade brušenjem, brusi predmete, objasni postupke obrade poliranjem, polira predmete.	Alat, pribor i mašine za brušenje Postupci brušenja Pribor za poliranje Postupci poliranja

Preporučeni načini ocenjivanja

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*	*	*	*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Plemeniti metali, Pavle Gertik
- Umetnička obrada metala, Pavle Gertik
- Azbuka zlatarstva, Vlada Anđelović
- Počti vse o juvelirnih izdelijah, V.P. Novikov
- Literatura preuzeta sa Interneta
- Ostala literatura po izboru nastavnika

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Merenje i kontrola u zlatarstvu
- Fizika
- Spajanje elemenata nakita
- Tehnički crtež u zlatarstvu
- Plastična prerada plemenitih metala
- Materijali u zlatarstvu

PLASTIČNA PRERADA PLEMENITIH METALA

1. OSTVARIVANJE OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I		86				86

2. CILJEVI PREDMETA:

- Osposobljavanje učenika da samostalno preradi plemenite metale plastičnom deformacijom;
- Sticanje osnovnih znanja o preradi plastičnom deformacijom;
- Razvijanje sposobnosti učenika da primenjuje mere zaštite na radu pri preradi plastičnom deformacijom.

3. NAZIV I TRAJANJE MODULARNIH JEDINICA

Razred:

prvi

NAZIV MODULARNE JEDINICE	TRAJANJE (časovi)
Savijanje, sečenje i ispravljanje	86

Modularna jedinica se realizuje od 10. do 34. sedmice školske godine (videti gantogram).

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Plastična prerada plemenitih metala
Trajanje modula:	86 časova

CILJEVI MODULA	MODULARNE JEDINICE	TRAJANJE	ISHODI Po završetku modula učenik će biti u stanju da:	PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA	PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANJE MODULA
Osposobljavanje učenika da samostalno preradi plemenite metale plastičnom deformacijom; Sticanje osnovnih znanja o preradi plastičnom deformacijom; Razvijanje sposobnosti učenika da primenjuje mere zaštite na radu pri preradi plastičnom deformacijom.	Savijanje, sečenje i ispravljanje	85	opiše postupke savijanja, ispravljanja i sečenja makazama, savija lim i žicu, seče lim i žicu, ispravlja lim i žicu, primeni mere zaštite na radu pri preradi plemenitih metala plastičnom deformacijom.	Alat i pribor za savijanje limova i žica Postupci savijanja limova i žica Alati i pribor za ispravljanje limova i žica Postupak ispravljanja limova i žica Vrste makaza i sekača Postupci sečenja ručnim i stonim makazama	Koristiti stručnu literaturu u pripremi nastavnog materijala Objasniti postupke savijanja, ispravljanja i sečenja makazama limova i žica Pripremati potrebne elemente za vežbe Demonstrirati postupke savijanja, ispravljanja i sečenja limova i žica Pratiti rad učenika na radnom mestu i ukazivati na greške pri radu Ocenjivati samostalan rad učenika Primenjivati mere zaštite na radu Odeljenje deliti u dve grupe od po 10 učenika

Preporučeni načini ocenjivanja

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*	*				*	*	*	*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Merenje i kontrola u zlatarstvu
- Fizika
- Materijali u zlatarstvu
- Spajanje elemenata nakita
- Mehanička obrada u zlatarstvu

SPAJANJE ELEMENATA NAKITA

1. OSTVARIVANJE OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANJE

RAZRED	NASTAVA				PRAKSA	UKUPNO
RAZRED	Teorijska nastava	Vežbe	Praktična nastava	Nastava u bloku	PRAKSA	UKUPNO
I		50				50

2. CILJEVI PREDMETA:

- Osposobljavanje učenika da samostalno spaja elemente od plemenitih metala;
- Sticanje osnovnih znanja iz spajanja elemenata od plemenitih metala;
- Razvijanje preciznosti u postupcima spajanja.

3. NAZIV I TRAJANJE MODULARNIH JEDINICA

Razred:

prvi

NAZIV MODULARNE JEDINICE	TRAJANJE (časovi)
Spajanje lepljenjem	16
Spajanje zatvaračima i kopčama	34

Modularne jedinice se realizuju od 27. do 37. sedmice školske godine (videti gantogram).

4. CILJEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENJIVANJA MODULA

Naziv modula:	Spajanje elemenata nakita
Trajanje modula:	50 časova

CILJEVI MODULA

MODULARNE JEDINICE

TRAJANJE

ISHODI
Po završetku modula
učenik će biti u stanju da:

PREPORUČENI
SADRŽAJI MODULA

PREPORUČENO UPUTSTVO
ZA OSTVARIVANJE MODULA

Osposobljavanje učenika da samostalno spaja elemente od plemenitih metala;
Sticanje osnovnih znanja iz spajanja elemenata od plemenitih metala;

Spajanje lepljenjem

objasni vrste spojeva pri lepljenju,
objasni proces spajanja lepljenjem,
pripremi površine za lepljenje,
spoji delove nakita lepljenjem,
obradi površine posle lepljenja

Spajanje lepljenjem
- priprema površina za lepljenje
- izbor lepkova
- lepljenje
- obrada površine posle lepljenja
- kontrola zalepljenog spoja

Koristiti stručnu literaturu u pripremi nastavnog materijala
Objasniti postupak spajanja elemenata lepljenjem
Pripremiti potrebne elemente za vežbe
Demonstrirati postupak lepljenja
Pratiti rad učenika na radnom mestu i ukazivati na greške pri radu
Ocenjivati samostalan rad učenika
Primenjivati mere zaštite na radu

Spajanje zatvaračima i kopčama

razlikuje vrste i oblike čivija,
pravi razne vrste čivija i spaja elemente nakita čivijama,
razlikuje vrste i oblike zatvarača i kopči,
pravi jednostavne zatvarače i kopče i spaja elemente nakita,
razlikuje vrste i oblike šarnira, klipsova, alki i kontraalki,
pravi jednostavne kopče i izvrši spajanje.

Spajanje čivijama
- primena čivija u spajanju elemenata nakita
- vrste i oblici čivija
- načini izrade čivija

Zatvarači i kopče
- vrste i oblici zatvarača i kopči
- ugradnja zatvarača i kopči u nakit
- izrada jednostavnih kopči i spajanje sa narukvicom/lancem

Šarniri, klipsovi, alke i kontraalke
- primena
- vrste i oblici
- ugradnja
- izrada alki i kontraalki i spajanje

Koristiti stručnu literaturu u pripremi nastavnog materijala
Objasniti spajanja čivijama
Pripremati potrebne elemente za vežbe
Demonstrirati postupke spajanja čivijama, zatvaračima, kopčama, šarnirima, klipsovima i alkama
Demonstrirati izradu
Pratiti rad učenika na radnom mestu i ukazivati na greške pri radu
Ocenjivati samostalan rad učenika
Primenjivati mere zaštite na radu
Odeljenje deliti u dve grupe od po 10 učenika

Preporučeni načini ocenjivanja

usmeno izlaganje	test	esej	domaći zadatak	pismeni zadatak	aktivnost na času	praćenje praktičnog rada	dnevnik rada	test praktičnih veština	samostalni praktični rad	grafički rad
*					*	*	*	*	*

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Merenje i kontrola u zlatarstvu
- Fizika
- Materijali u zlatarstvu
- Spajanje elemenata nakita
- Mehanička obrada u zlatarstvu
- Plastična prerada plemenitih metala

ISTORIJA
(izborni predmet)

Područje rada: GEOLOGIJA, RUDARSTVO I METALURGIJA

Razred: svi razredi četvorogodišnjih i trogodišnjih oglednih obrazovnih profila

CILJEVI PREDMETA:

- Razumevanje osnovnih pojmova istorijske nauke;
- Razumevanje društva i društvenih odnosa u prošlosti;
- Razumevanje uticaja privrede na društvo i način života;
- Razumevanje pojma država i njenog razvitka u vremenu i prostoru;
- Razumevanje razvojnosti kulturnih pojava i procesa;
- Poznavanje ustanova kulture;
- Poznavanje verovanja i običaja i povezanosti vere i kulture u prošlosti i sadašnjosti;
- Razumevanje ekonomskih promena u prošlosti i sadašnjosti i posledice tih promena na društvo, državu i kulturu;
- Razumevanje uloge pojedinaca u pojavama i procesima prošlih i sadašnjih vremena

Ciljevi i ishodi nastave istorije su:

1. Razumevanje pojava i procesa u društvu i njihova povezanost u prostoru i vremenu.

Učenik će:

1.1. znati da objasni veze između prirodnih i društvenih pojava i procesa u prostoru i vremenu;

1.2. znati da objasni dejstvo različitih društvenih i kulturnih činilaca i njihove međusobne odnose u istorijskim procesima (privredni, društveni, tehnološki, politički, religijski...);

1.3. biti u stanju da objasni razvojnost društvenih i kulturnih pojava i procesa i njihovu povezanost u prostoru i vremenu;

2. Primena znanja, veština i stavova stečenih u nastavi istorije u različitim okolnostima.

Učenik će:

2.1. zauzimati stav prema lokalnim, regionalnim, nacionalnim i svetskim problemima;

2.2. odlučivati o vlastitoj profesionalnoj orijentaciji na osnovu sopstvene sposobnosti i interesovanja kao i na osnovu podataka o društvenoj i profesionalnoj pokretljivosti;

2.3. razumeti društvene i kulturne vrednosti i norme (etičke, pravne, estetske);

2.4. kritički koristiti informacije (razlikuje bitno od nebitnog, povezuje, organizuje, procenjuje sa stanovišta verodostojnosti).

Nastava istorije u oglednim u područjima rada: Poljoprivreda, proizvodnja i prerada hrane, Elektrotehnika, Mašinstvo i obrada metala, Zdravstvo i socijalna zaštita, Šumarstvo i obrada drveta i Geologija, rudarstvo i metalurgija, koncipirana je u velike tematske celine. Zadatak nastavnika je da učenicima na početku školske godine ponudi 6 nastavnih tema od kojih će učenici, kao grupa, prema svojim sklonostima izabrati 3 teme koje će obraditi na časovima istorije a prema nastavnom planu za svaki ogledni obrazovni profil.

TEME

1. PRIČE IZ STARINA

Ciljevi:

- Upoznavanje verovanja i običaja naroda u prošlosti i sadašnjosti

- Razumevanje mitova kao predstave sveta u određenom istorijskom vremenu

Ishodi:

Učenik će:

- poznavati verske predstave ljudi u prošlosti;

- poznavati običaje ljudi u prošlosti i sadašnjosti;

- uočiti sličnosti i razlike u običajima verskih zajednica;

- razumeti mit kao obeležje određenog kulturno-istorijskog perioda;

- razumeti biljne i životinjske predstave u mitovima, religiji, običajima, likovnim predstavama.

Sadržaji:

- Politeizam, monoteizam - judaizam, hrišćanstvo, islam

- Post, Božić, Uskrs, slava, Kurban Bajram, Jon Kipur

2. PROBLEMI SAVREMENOG SVETA

Cilj:

- Prepoznavanje problema savremenog sveta

Ishodi:

Učenik će:

- uočiti promene u svetu u drugoj polovini XX veka koje su izazvane ekonomskim i vojno-političkim pregrupisavanjem;

- biti u stanju da uoči ekološke probleme savremenog sveta

- uočiti tehnološki razvoj savremenog sveta

- uočiti suprotnosti izazvane tehnološkim razvojem savremenog sveta

Sadržaji:

- Evropske i svetske institucije

- Problem siromaštva

- Ekološki problemi

- Problemi u obrazovanju

- Nuklearni otpad

- Savremena industrija

3. ZNAMENITI SRBI

Ciljevi:

- Razumevanje međuzavisnosti pojedinca, društva i kulture u prošlosti i sadašnjosti

- Sticanje znanja o znamenitim Srbima koji su obeležili epohe u kojima su živeli

- Razvijanje kritičkog stava prema njihovoj ulozi u društvu

Ishodi:

Učenik će:

- poznavati načine na koje društvo i kultura utiču na formiranje ličnosti i ponašanja pojedinaca;

- biti u stanju da shvati uloge pojedinca za razvoj nacije, društva i kulture;

- znati čime je znamenita ličnost obeležila epohu u kojoj je živela;

- biti u stanju da kritički koristi informacije (razlikuje bitno od nebitnog, procenjuje sa stanovišta verodostojnosti)

- razlikovati naučno-istroijske od slobodnih i tendencioznih ili mitskih interpretacija

Sadržaj:

- državnici

- vladari

- pisci

- slikari.

4. MIGRACIJE

Ciljevi:

- Sticanje znanja o migracijama kao konstantnim pojavama u istoriji ljudskog društva;

- Razumevanje uzročno-posledičnih veza privredno-ekonomskog, političkog i kulturnog razvoja društva u odnosu na migracije.

Ishodi:

Učenik će:

- znati osnovne činioce migracija kao društvenih pojava;

- biti u stanju da analizira dinamiku unutar društva koja dovodi do pojačanog kretanja društva;

- razumeti uticaj migracija na svakodnevni život ljudi

Sadržaj:

- Pojam i tipovi migracija

- Najstarije ljudske migracije (praistorijske, biblijske, migracije antičkog sveta)

- Velika seoba naroda (od Huna do Mađara)

- Kolonizacija Novog sveta

- Savremene migracije (privredno-ekonomske, političke, prisilne)

- Srpske seobe (od Zakarpatja do XX veka)

5. VOJSKA, ORUŽJE, RAT

Ciljevi:

- Sticanje znanja o oružju, vojsci i ratovima

- Razvijanje kritičkog stava prema ratu kao društvenoj pojavi

Ishodi:

Učenik će:

- znati razvoj oružja, vojne organizacije i tipove rata;

- razumeti ulogu pojedinca u ratu kao društvenoj pojavi;

- razlikovati negativne i pozitivne posledice rata;

- argumentovano diskutovati o ratu kao društvenoj pojavi;

- kritički koristiti informacije u izgradnji sopstvenog stava

Sadržaj:

Pojam rata kao fenomena i tekovine ljudske civilizacije

Ovu temu obraditi kroz:

- karakteristične ratove određene epohe

- tipove rata (osvajački, odbrambeni, kolonijalni....)

- najveće vojskovođe i njihovo vreme (npr. Aleksandar Makedonski, Hanibal, Napoleon)

- karakteristične bitke određenih epoha

- ratovi XX veka (međunarodne konvencije)

6. ŽIVOT I OBIČAJI NA DVORU

Cilj:

- Sticanje znanja o životu i običajima na evropskim dvorovima

Ishodi:

Učenik će:

- biti u stanju da shvati ulogu dvora u društvenom, političkom, ekonomskom i kulturnom razvoju države;

- biti u stanju da kritički i analitički sagleda uslovljenost života na dvoru pripadnošću određenom kulturnom području;

- razlikovati pozitivne i negativne posledice života na dvoru na ukupan društveni razvoj.

Sadržaj:

- Pojam monarhije

- Zapadnoevropski dvor (odabrani primeri i opšta obeležja)

- Vizantijski dvor (odabrani primeri i opšta obeležja)

- Osmanlijski dvor (odabrani primeri i opšta obeležja)

- Srpski dvor (odabrani primeri i opšta obeležja)

7. SRPSKA REVOLUCIJA 1804-1835

Ciljevi:

- Sticanje znanja o srpskoj revoluciji kao najznačajnijem događaju borbe za nacionalno oslobođenje

- Razumevanje aspekata srpske revolucije kao društvene pojave

Ishodi:

Učenik će:

- znati uzroke, tok i posledice srpske revolucije

- biti u stanju da sagleda srpsku revoluciju kao deo širih evropskih zbivanja

- znati najznačajnije ličnosti i njihovu ulogu u srpskoj revoluciji

- razumeti politički, sociološki i kulturni aspekt srpske revolucije

- biti u stanju da se kritički i analitički odnosi prema mestu i značaju srpske revolucije u sveukupnom nacionalnom razvoju

- biti u stanju da shvati značaj formiranja državnih institucija i kodifikovanog prava i utemeljenja novovekovnih srpskih dinastija

Sadržaji:

- Turska na prelazu iz XVIII u XIX vek

- Buna na dahije

- Ustanci

- Društvene i privredne promene u Srbiji

- Izgradnja moderne srpske države

- Srpska revolucija u kontekstu evropskih zbivanja

- Značajne ličnosti revolucije

8. KULTURA SRBA NA PRELAZU IZ XIX U XX VEK

Ciljevi:

- Sticanje znanja o kulturi Srba na prelazu iz XIX u XX vek

- Razumevanje različitih kulturnih uticaja na prostoru Srbije

- Uočavanje međuzavisnosti pojedinca, društva i kulture

Ishodi:

Učenik će:

- znati osnovne karakteristike kulturnog preobražaja kod Srba na prelazu iz XIX u XX vek biti u stanju da sagleda srpsku kulturu u kontekstu evropskih kulturnih dešavanja

- razlikovati način života stanovnika grada i sela u odnosu na regiju

- biti u stanju da razlikuje dinamiku promena, načina života pojedinca u odnosu na društvenu pripadnost

- znati da navede uslove koji određuju kulturne procese

- razumeti ulogu pojedinca za kulturni razvoj nacije

- razumeti značaj obrazovanja za opšti kulturni napredak

- razumeti način na koje društvene institucije i institucije kulture služe zadovoljenju ličnih i zajedničkih potreba

Sadržaj:

- obrazovanje kod Srba

- novi umetnički pravci u književnosti, likovnoj umetnosti, arhitekturi, muzici (romantizam, realizam, impresionizam)

- kultura života u gradu i selu

- evropeizacija Srbije

9. SRPSKE DINASTIJE

Ciljevi:

- Sticanje znanja o istorijskom periodu kojem odabrana dinastija pripada

- Sticanje znanja o ulozi i značaju dinastije za epohu kojoj pripada

Ishodi:

Učenik će:

- znati da odredi epohu kojoj dinastija pripada

- biti u stanju da odabranu dinastiju sagleda u nacionalnom i evropskom kontekstu

- biti u stanju da shvati pojedinca, pripadnika odabrane dinastije, i njegovu ulogu u nacionalnom i evropskom kontekstu

- moći da se kritički odnosi prema mestu i ulozi dinastije i pojedinca, pripadnika dinastije(vladar), u istorijskom razvitku Srba

- uočiti uticaj dinastije na politički, ekonomski i kulturni razvitak države

Sadržaj:

- Pojam dinastije i principi nasleđivanja

- Uloga dinastije i pojedinaca u političkom, privrednom i kulturnom razvitku Srbije

- Dinastički sukobi

10. GRAĐANSKE REVOLUCIJE - PUT KA MODERNOJ NACIJI

Cilj:

- Negovanje svesti o nacionalnoj pripadnosti i razvijanje duha tolerancije prema pripadnicima drugih nacija

Ishod:

Učenik će:

- razumeti pojam nacije i proces njenog razvoja

- analizirati pozitivne i negativne aspekte procesa stvaranja nacije na primeru sopstvenog naroda

- uočiti značaj građanskih revolucija za razvoj nacije

- razlikovati nacionalizam, šovinizam i patriotizam

Sadržaj:

- Pojam nacije kroz ideje Francuske građanske revolucije

- Ideje Francuske građanske revolucije u revolucionarnim pokretima evropskih nacija

- Nacionalno ujedinjenje (Nemačka, Italija.....)

- Srpsko nacionalno pitanje i nacionalna pitanja u tri velika carstva (Rusija, Austro-Ugarska, Turska)

- Nacionalizam, šovinizam, patriotizam

- Nacija danas

11. BALKAN IZMEĐU ISTOKA I ZAPADA

Cilj:

- Razumevanje prožimanja različitih kulturnih, geopolitičkih i ekonomskih uticaja i interesa na Balkanu

Ishodi:

Učenik će:

- razumeti geopolitički položaj Balkana

- uočiti i razumeti prožimanje različitih kulturnih, geopolitičkih i ekonomskih interesa na Balkanu

- razviti kritički stav prema događajima iz neposredne prošlosti

- analizirati i argumentovano diskutovati o pozitivnim i negativnim aspektima života na Balkanu

Sadržaj:

- Podela Carstva i doseljavanje Slovena

- Velika šizma

- Balkan na razmeđu različitih uticaja (Vizantija, Turska, Zapadna Evropa)

- Istočno pitanje

- Balkan u geopolitičkoj podeli XX veka

12. PROBLEMI SAVREMENOG SVETA

Cilj:

Prepoznavanje problema savremenog sveta

Ishodi:

Učenik će:

- uočiti promene u svetu u drugoj polovini XX veka koje su izazvane ekonomskim i vojno-političkim pregrupisavanjem

- biti u stanju da uoči ekološke probleme savremenog sveta

- uočiti tehnološki razvoj savremenog sveta

- uočiti suprotnosti izazvane tehnološkim razvojem savremenog sveta

Sadržaj:

- Evropske i svetske institucije

- Problem siromaštva

- Ekološki problemi

- Problemi u obrazovanju

- Nuklearni otpad

- Savremena industrija

13. IZUMI

Cilj:

- Upoznavanje učenika sa predmetima koje je čovek izumeo i sa njihovom primenom

- Uočavanje linije razvojnosti izuma

- Poznavanje ličnosti koje su svojim izumima doprinele promeni slike sveta

Ishodi:

Učenik će:

- znati izume čoveka u prošlosti i sadašnjosti

- uočavati razvojnost čovekovih izuma

- znati kako je čovek koristio izume

- poznavati ličnosti čiji izumi su doprineli promeni slike sveta

Sadržaj:

- Izumi menjaju sliku sveta

- Izumi izazivaju otpore

- Izumi unapređuju privredu i menjaju sliku društva

- Značajne ličnosti i njihovi izumi

14. INDUSTRIJSKE REVOLUCIJE

Cilj:

- Poznavanje ključnih pronalazaka za industrijske revolucije

- Razumevanje perioda industrijske revolucije

- Uočiti značaj promena u privredi i društvu koje su nastale u vreme industrijskih revolucija

Ishodi:

Učenik će:

- znati najznačajnije pronalaske u pojedinim industrijskim revolucijama

- uviđati promene u razvoju privrede zahvaljujući industrijskim revolucijama

- znati uticaj industrijskih revolucija na razvoj društva

- znati promene u odnosima u svetu u vreme industrijskih revolucija

- uočiti značaj industrijskih revolucija na promene u svakodnevnom životu ljudi

- poznavati ličnosti značajne za industrijske revolucije

Sadržaj:

- Pronalasci dovode do revolucije u privredi

- Industrijske revolucije menjaju ekonomske i političke odnose

- Promene načina života i migracije u vreme industrijskih revolucija

- Značajne ličnosti i njihovi pronalasci

NAČIN OSTVARIVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)

U oglednim školama, istorija pripada grupi izbornih opšteobrazovnih predmeta. Zastupljena je u četvorogodišnjim i trogodišnjim oglednim obrazovnim profilima sa jednim ili dva časa nedeljno a prema nastavnom planu i programu za svaki ogledni obrazovni profil u ovim područjima rada.

Nastava istorije u ovim školama, koncipirana je u velike tematske celine.

Zadatak nastavnika je da učenicima ponudi 6 nastavnih tema od kojih će učenici, kao grupa, prema svojim sklonostima izabrati 3 teme koje će obraditi na časovima istorije. Od te tri teme najmanje jedna mora biti iz nacionalne istorije.

Za svaku predloženu tematsku celinu dati su ciljevi, ishodi i sadržaji. Ishodi su centralno mesto ovog programa i oni treba da posluže nastavnicima da nastavni proces u ovom predmetu bude tako oblikovan da se navedeni ishodi postignu. Do ishoda možemo doći pravilnim i dobrim odabirom sadržaja. To znači da se sadržaji koji su ponuđeni mogu prilagođavati učenicima, kako bi najlakše i najbrže dostigli navedene ishode. Uspeh u realizaciji sadržaja i postizanju ishoda zavisi od metoda/aktivnosti koje se planiraju. Predlaže se stalna interakcija sa učenicima, primena radioničarskog rada, istraživačke metode/aktivnosti. Učenike treba podsticati na istraživački rad i rešavanje problemskih pitanja. Važno mesto u postizanju ishoda imaju i nastavna sredstva (karte, atlasi i sl.). Učenike treba upućivati i na ostalu literaturu.

Preporučena literatura za učenike:

- Radne sveske od prvog do četvrtog razreda gimnazije.

- Istorija privatnog života, 1-3, Beograd, Klio, 2000. - 2003.

- A. Veselinović, R. Ljušić, Srpske dinastije, Novi Sad, 2001.

- Miloš Blagojević, Dejan Medaković, Radoš Ljušić, Ljubodrag Dimić, Istorija srpske državnosti, 1-3, Novi Sad, 2000. - 2001.

- Bojan Aleksov, Uporedne hronologije, Novi Sad, 2003.

- Nebojša Jovanović, Leksikon ličnosti, Novi Sad, 2000.

Preporučena literatura za nastavnike:

- Oksfordska istorija Grčke i Helenističkog doba, Beograd, Klio, 1999.

- Oksfordska istorija Rimskog sveta, Beograd, Klio, 1999.

- Istorija privatnog života, 1-3, Beograd, Klio, 2000. -2003.

- G. Ostrogorski, Istorija Vizantije, Beograd,

- Sidni Peinter, Istorija srednjeg veka, Beograd, Klio, 1997.

- Robert Mantran, Istorija Osmanskog carstva, Beograd, Klio 2002.

- Fernan Brodel, Mediteran, 1-2, Beograd, Geopoetika, 2001.

- H. Kenigsberger,. Dž. Mouz, Dž. Bouler, Evropa u šesnaestom veku, Beograd, Klio, 2002.

- Donald H. Penington, Evropa u sedamnaestom veku, Beograd, Klio, 2002.

- Hari Herder, Evropa u devetnaestom veku, Beograd, Klio, 2003.

- Džon M. Roberts, Evropa 1880-1945, Beograd, Klio, 2002.

- Filip Longvort, Stvaranje istočne Evrope, Beograd, Klio, 2002.

- Grupa autora, Istorija srpskog naroda, Beograd,

- S. Ćirković, R. Mihaljčić, Leksikon srpskog srednjeg veka, Beograd, 1999.

- A. Veselinović, R. Ljušić, Srpske dinastije, Novi Sad, 2001.

- Miloš Blagojević, Dejan Medaković, Radoš Ljušić, Ljubodrag Dimić, Istorija srpske državnosti, 1-3, Novi Sad, 2000. - 2001.

- Ljubodrag Dimić, Kulturna politika Kraljevine Jugoslavije,

- Kenedi, Uspon i pad velikih sila, CID, Podgorica.