NAREDBAO PREDUZIMANJU MERA ZA SPREČAVANJE UNOŠENJA ZARAZNE BOLESTI ŽIVOTINJA TRANSMISIVNIH SPONGIOFORMNIH ENCEFALOPATIJA U REPUBLIKU SRBIJU("Sl. glasnik RS", br. 26/2007) |
1. Radi sprečavanja unošenja zarazne bolesti životinja transmisivnih spongioformnih encefalopatija u Republiku Srbiju, zabranjuje se uvoz pošiljki:
1) goveda;
2) ovaca i koza;
3) proizvoda i hrane poreklom od preživara;
4) specifično-rizičnog materijala (u daljem tekstu: SRM) u zavisnosti od zemlje, odnosno kategorije I, II, III i IV u koju je svrstana zemlja na osnovu analize rizika;
5) mehanički otkoštenog mesa;
6) jajnih ćelija i embriona goveda i malih preživara;
7) proizvoda i otpadaka životinjskog porekla koji nisu namenjeni za ishranu ljudi, hraniva životinjskog porekla i hrane za životinje, koja sadrži hraniva životinjskog porekla;
8) želatina i kolagena poreklom od preživara, kao i hrana za životinje koja sadrži želatin, odnosno kolagen poreklom od preživara za ishranu životinja;
9) životinja koje pripadaju familiji jelena (Cervidae), kao i meso i proizvodi od mesa poreklom od ovih životinja.
Zemlje, odnosno kategorije I, II, III i IV i SRM iz stava 1. podtačka 4) ove tačke navedene su u prilogu 1, koji je odštampan uz ovu naredbu i čini njen sastavni deo.
2. Zabrana uvoza iz tačke 1. ove naredbe ne odnosi se na pošiljke:
1) mleka i proizvoda od mleka za ishranu ljudi i životinja;
2) semena za veštačko osemenjavanje;
3) kože preživara obrađene kompletnim postupcima štavljenja, kao "wet blue" i "pickled pelts", odnosno obrađene krečnim mlekom pH 12 do 13 u trajanju od najmanje osam sati za industrijsku, odnosno tehničku upotrebu, osim za farmaceutsku industriju, proizvodnju hrane životinjskog porekla i hrane za životinje;
4) trofeja preživara:
a) kosti, rogovi, zubi i papci obrađeni kuvanjem u periodu potrebnom da se odstrane mesni i kožni delovi, a zatim se dezinfikuju vodonik peroksidom ili drugim dezinfekcionim sredstvom odobrenim od strane nadležne službe zemlje izvoznice,
b) kože osušene, suvo soljene ili vlažno soljene u trajanju od najmanje 14 dana;
5) ribljeg brašna i ribljeg ulja dobijenog od morskih životinja iz otvorenih mora, osim morskih sisara;
6) lanolina;
7) želatina i kolagena za potrebe farmaceutske i prehrambene industrije dobijeni isključivo iz koža koje potiču od životinja zaklanih u objektu za klanje životinja i čije su meso i svi pripadajući delovi, posle inspekcijskog pregleda, procenjeni kao upotrebljivi za ishranu ljudi;
8) sirila;
9) životinja koje pripadaju familiji jelena, i to ako:
a) su životinje farmski uzgajane, a potiču iz krda u kome nije postojala sumnja ili potvrda sumnje na prisustvo hronične bolesti jelena i losova (chronic wasting disease) ili iz divljine, a potiču iz zone u kojoj nije postojala sumnja ili potvrda sumnje na prisustvo hronične bolesti jelena i losova (chronic wasting disease),
b) je meso (trup, polutka, četvrt, osnovni delovi) bez kičmene moždine, proizvodi od mesa koji ne sadrže kičmenu moždinu i iznutrice, a potiču od Cervidae za koje je primenom patohistološke, imunohistohemijske ili druge priznate metode utvrđeno da ne boluju od hronične bolesti jelena i losova (chronic wasting disease), a u slučaju divljih Cervidae da potiču iz zone u kojoj nije postojala sumnja ili potvrda sumnje na prisustvo hronične bolesti jelena i losova (chronic wasting disease).
3. Zabrana uvoza iz tačke 1. podtačka 3) ove naredbe ne odnosi se na zemlje ili zone kategorije I iz kojih se uvoze pošiljke želatina za potrebe farmaceutske i prehrambene industrije koji je proizveden od kosti životinja zaklanih u objektu za klanje životinja, a čije su meso i svi pripadajući delovi, posle inspekcijskog pregleda, procenjeni kao upotrebljivi za ishranu ljudi.
Meso i svi pripadajući delovi podvrgavaju se odgovarajućem postupku, tako da kosti preživara budu fino izdrobljene i odmašćene toplom vodom i tretirane razređenom hlorovodoničnom kiselinom (minimalne koncentracije 4% i pH < 1,5) tokom perioda od najmanje dva dana, a zatim alkalnom obradom zasićenim krečnim rastvorom (pH > 12,5) tokom perioda od najmanje 20 dana posle čega su sterilisani na temperaturi od 138°C do 140°C u trajanju od četiri sekunde.
4. Zabrana uvoza iz tačke 1. ove naredbe ne odnosi se na zemlje ili zone kategorije I, II i III iz kojih se uvoze pošiljke:
1) mesa ovaca i koza bez kičmene moždine;
2) mesnog ekstrakta, i to:
a) proizvedenog od mesa goveda poreklom iz zemalja ili zona kategorije I, proizvedenog na proizvodnim linijama na kojima se isključivo prerađuje meso goveda iz zemalja kategorije I,
b) proizvedenog od mesa ovaca i koza;
3) creva ovaca i koza;
4) proizvoda i hrane poreklom od preživara namenjene za naučnoistraživačke i laboratorijske potrebe;
5) delova kože goveda (špalt) koji potiču od životinja zaklanih u objektu za klanje životinja čije je meso i svi pripadajući delovi, posle inspekcijskog pregleda, upotrebljivi za ishranu ljudi, a koji su:
a) osušeni,
b) suvo soljeni ili vlažno soljeni u trajanju od najmanje 14 dana pre isporuke,
v) usoljeni najmanje sedam dana sa morskom solju uz dodatak 2% natrijum karbonata,
g) sušeni 42 dana na temperaturi od 20°C;
6) topljene masti za potrebe hemijske i farmaceutske industrije proizvedene od materijala treće kategorije koja je podvrgnuta postupku topljenja na temperaturi od 133°C, najmanje 20 minuta pod pritiskom od 3 bara;
7) topljenog loja za potrebe hemijske i farmaceutske industrije, i to:
a) proizvedenog od materijala treće kategorije koji je proizveden toplim postupkom pri temperaturi od 133°C, najmanje 20 minuta pod pritiskom od 3 bara i prečišćen tako da ne sadrži nerastvorljive nečistoće više od 0,15% u odnosu na težinu,
b) koji potiče od preživara zaklanih u objektu za klanje životinja čije je meso i svi pripadajući delovi, posle inspekcijskog pregleda, procenjeni kao upotrebljivi za ishranu ljudi i koji prečišćen ne sadrži nerastvorljive nečistoće više od 0,15% u odnosu na težinu, a dobijen je primenom jednog od postupaka:
- na temperaturi topljenja od najmanje 70°C, u trajanju od najmanje 30 minuta;
- na temperaturi topljenja od najmanje 90°C u, trajanju od najmanje 15 minuta;
- na temperaturi topljenja od najmanje 80°C, u kontinuiranom sistemu;
8) derivata masti dobijenih od materijala treće kategorije za potrebe hemijske i farmaceutske industrije;
9) hraniva životinjskog porekla bez sadržaja proteina poreklom od preživara koji su proizvedeni od materijala treće kategorije i hrane za životinje koja sadrži hraniva životinjskog porekla bez sadržaja proteina poreklom od preživara koji su proizvedeni od materijala treće kategorije;
10) dikalcijum fosfata proizvedenog od kosti materijala treće kategorije koje su usitnjene i obezmašćene vrelom vodom, tretirane rastvorom hlorovodonične kiseline minimalne koncentracije 4% i pH 1,5 u trajanju od najmanje dva dana. Tečna faza podvrgava se tretmanu krečnim mlekom pri čemu se dobija dikalcijum fosfat pH 4 do 7, koji se suši vazduhom ulazne temperature od 65°C do 325°C i završne temperature od 30°C do 65°C;
11) trikalcijum fosfata proizvedenog od kosti materijala treće kategorije podvrgnute postupku koji obezbeđuje da se usitnjeni pojedinačni delovi veličine do 14 mm obezmaste vrelom vodom. Dobijena masa se podvrgava kontinuiranom procesu na temperaturi od 145°C u trajanju od 30 minuta i pritisku od 4 bara. Protein se iz mase izdvaja centrifugovanjem, a granulacija trikalcijum fosfata postiže se sušenjem na temperaturi od 200°C;
12) želatina, kolagena, žvakalica, pojačivača ukusa i gotove hrane namenjene kućnim ljubimcima, koji su proizvedeni od materijala treće kategorije;
13) teladi do šest meseci starosti, koja se posle tova i postignute starosti do 24 meseca obavezno upućuju na klanje, odnosno izvoze, bikova za potrebe centara za veštačko osemenjavanje i steonih visoko-mlečnih junica, koje su namenjene isključivo za proizvodnju mleka.
Uvoz pošiljki iz stava 1. ove podtačke dozvoljen je iz zemlje ili zone porekla:
a) ako je uvezena, a primenjuje se zabrana ishrane preživara proteinima poreklom od sisara, osim kolostruma, mleka i proizvoda od mleka;
b) ako su životinje:
- obeležene po principu trajnog identifikacionog sistema koji omogućava da se utvrdi njihovo poreklo i kretanje, da nisu potomstvo ženke sumnjive, odnosno pozitivne na BSE, a koji je kompatibilan sistemu obeležavanja i identifikacije goveda u Republici Srbiji;
- rođene, uzgajane i borave u stadu u kome ni jedan slučaj BSE nije dijagnostikovan u poslednjih sedam godina ili su rođene posle uvođenja i primene zabrane ishrane preživara proteinima, poreklom od sisara;
14) jagnjadi i jaradi starosti do šest meseci namenjeni klanju, ako su životinje rođene i neprekidno uzgajane na imanju na kome ni jedan slučaj ovčije svrabeži nije dijagnostikovan;
15) ovaca i koza za priplod, i to:
a) ako su neprekidno od rođenja ili u poslednje tri godine uzgajane na imanju ili imanjima koja u poslednje tri godine ispunjavaju sledeće uslove:
- da se životinje obeležavaju trajnom identifikacionom oznakom u sistemu obeležavanja i identifikacije ovaca i koza;
- da su imanja pod stalnim veterinarskim nadzorom;
- da su sve uginule i ubijene životinje starije od 18 meseci, kao i starije ženke upućene na klanje i ispitane na ovčiju svrabež;
- da nijedan slučaj ovčije svrabeži nije dijagnostikovan;
b) ako su ovce ARR/ARR prionsko-proteinskog genotipa i potiču sa imanja na kojima ni jedan slučaj ovčije svrabeži nije dijagnostikovan u poslednjih šest meseci;
16) jajnih ćelija i embriona goveda:
a) ako je uvedena i primenjuje se zabrana ishrane preživara proteinima poreklom od sisara, osim kolostruma, mleka i proizvoda od mleka,
b) ako jajne ćelije i embrioni namenjeni za izvoz potiču od ženke:
- obeležene trajnom identifikacionom oznakom, pa je moguće utvrditi kretanje i poreklo životinje, i koja nije potomstvo majke pozitivne na BSE;
- koja nije potomstvo ženke sumnjive, odnosno pozitivne na BSE;
- sumnjive, odnosno pozitivne na BSE u vreme sakupljanja embriona;
v) ako je sakupljanje, tretiranje i skladištenje embriona pod stalnim nadzorom veterinarske službe;
17) jajnih ćelija i embriona ovaca i koza od životinja koje su neprekidno od rođenja ili poslednje tri godine uzgajane na imanju ili imanjima koja poslednje tri godine ispunjavaju uslove navedene u podtački 15) pod a);
18) jajnih ćelija i embriona ovaca ukoliko potiču od ženki ARR/ARR prionsko-proteinskog genotipa.
5. Zabrana uvoza iz tačke 1. ove naredbe ne primenjuje se na uvoz hrane za kućne ljubimce, žvakalice i pojačivače ukusa koji su proizvedeni od materijala treće kategorije i koji su bez sadržaja proteina poreklom od preživara iz zemlje ili zone kategorije IV.
6. Ispunjenost uslova iz tač. 2, 3, 4. i 5. ove naredbe mora biti potvrđena od strane veterinarske službe zemlje izvoznice, a ako je potrebno i zemlje porekla u zdravstvenom sertifikatu koji prati pošiljku, osim pošiljki navedenih u tački 2. podtačka 3) ove naredbe.
7. Uvoz pošiljki se može zabraniti ili dozvoliti na osnovu procene rizika, uvidom u dokumentaciju nadležnih organa zemlje porekla i zemlje izvoznice, neposrednim uvidom stručnih lica uzimajući u obzir odgovarajuće stručno mišljenje Saveta za veterinarstvo.
8. Provoz pošiljki iz tačke 1. ove naredbe može se vršiti na osnovu rešenja Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.
Provoznik je dužan da pošiljke iz stava 1. ove tačke proveze i otpremi sa teritorije Republike Srbije najkasnije u roku od 24 časa od časa ulaska pošiljke u zemlju i u skladu sa drugim uslovima utvrđenim u rešenju.
Nadležni inspektor na ulaznom graničnom prelazu obaveštava nadležnog inspektora na izlaznom graničnom prelazu o provozu pošiljke.
Ako se utvrdi da pošiljka nije otpremljena, nadležni inspektor obavestiće ministarstvo nadležno za unutrašnje poslove.
9. Utvrđivanje proteina životinjskog porekla u hrani za životinje obavlja se metodama zasnovanim na mikroskopiji, odnosno PCR.
Utvrđivanje proteina poreklom od preživara u hrani životinjskog porekla obavlja se metodama zasnovanim na ELISA, odnosno PCR.
10. Danom stupanja na snagu ove naredbe prestaje da važi Naredba o preduzimanju mera za sprečavanje unošenja zarazne bolesti životinja spongioformne encefalopatije goveda (BSE) u Republiku Srbiju ("Službeni glasnik RS", broj 120/04).
11. Ova naredba stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Kategorija |
Zemlja |
SRM |
I |
Argentina |
NEMA |
II |
Brazil |
NEMA |
III |
Albanija |
GOVEDA: |
IV |
Portugalija |
GOVEDA: |