KODEKSPONAŠANJA U POKRAJINSKIM ORGANIMA("Sl. list AP Vojvodine", br. 7/2007) |
Ovim kodeksom propisuje se skup pravila ponašanja koji se pri obavljanju poslova pokrajinske uprave moraju pridržavati pokrajinski službenici i nameštenici (u daljem tekstu: pokrajinski službenik) kao i izabrana lica (u daljem tekstu: rukovodilac pokrajinskog organa) u pokrajinskim organima.
Kodeksom se propisuju i dodatna pravila za rukovodioce pokrajinskih organa.
Pokrajinski organi u smislu ovog kodeksa su: Skupština Autonomne Pokrajine Vojvodine, Izvršno veće Autonomne Pokrajine Vojvodine, pokrajinski organi uprave, stručne službe, fondovi, zavodi i drugi organizacioni oblici koje u skladu sa propisima osniva Autonomna Pokrajina Vojvodina preko svojih organa.
Cilj kodeksa je utvrđivanje pravila ponašanja na koje se obavezuju pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa, u skladu sa pravnim aktima i etičkim principima, kao i upoznavanje javnosti sa ovim pravilima, radi uspostavljanja odnosa trajnog poverenja građana prema pokrajinskim organima.
Kodeks se zasniva na opštim principima, koji su u vezi sa:
- zakonitim postupanjem pokrajinskog službenika i rukovodioca pokrajinskog organa sa ciljem zaštite javnog interesa i zaštite prava građana;
- profesionalnim, objektivnim, transparentnim obavljanjem poslova, bez uticaja ličnih, privatnih, grupnih i užih partijsko-političkih interesa;
- poštovanjem ravnopravnosti i jednakosti građana;
- ukazivanjem na uočene nepravilnosti u radu pokrajinskog organa, kao i sprečavanjem uočenih nepravilnosti;
- očuvanjem ugleda pokrajinskog organa, dostojanstva i ugleda pokrajinskog službenika i rukovodioca pokrajinskog organa;
- odgovornim odnosom prema imovini koju u radu koriste pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa;
- pristojnim i kulturnim ponašanjem pokrajinskog službenika i rukovodioca pokrajinskog organa;
- stručnim usavršavanjem, savesnim obavljanjem poverenih poslova, poštovanjem radne discipline i
- drugim opšteprihvaćenim etičkim pravilima ponašanja.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa pri obavljanju poslova pokrajinske uprave dužni su da postupaju na osnovu zakona, drugih propisa i opštih akata.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa dužni su da omoguće javnosti pristup informacijama iz delokruga svog rada, u skladu sa zakonom kojim se uređuje slobodan pristup informacijama od javnog značaja.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa su dužni da odgovorno i blagovremeno obavljaju svoje radne obaveze i odgovorni su za svoje postupke i rezultate rada.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa pri obavljanju poslova pokrajinske uprave dužni su da štite javni interes i prava građana.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa ne smeju dozvoliti uticaj ličnih, privatnih, grupnih i užih partijsko-političkih interesa na objektivno i nepristrasno obavljanje poslova iz delokruga njihovog rada, a naročito u postupcima u kojima se odluke donose na osnovu diskrecionog ovlašćenja.
Pod uticajem ličnog, privatnog, grupnog i užeg partijsko-političkog interesa smatra se obavljanje poslova iz delokruga rada pokrajinskog službenika i rukovodioca pokrajinskog organa u cilju sticanja materijalne ili nematerijalne koristi i pogodnosti za sebe, svoju porodicu, krug prijatelja, udruženja ili političku stranku.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa su obavezni da sa dužnom pažnjom koriste imovinu i sredstva koja su im poverena radi obavljanja njihovih poslova i ne smeju ih koristiti radi ostvarivanja ličnog interesa ili obavljanja drugih protivpravnih aktivnosti.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa dužni su da čuvaju imovinu od oštećenja, uništenja ili zloupotrebe.
Sredstva koja koriste u svom radu dužni su da upotrebljavaju efektivno i u skladu sa utvrđenom namenom.
Postupanje suprotno odredbama ovog člana povlači za sobom materijalnu odgovornost u skladu sa zakonom i drugim propisima.
Zaštita ugleda pokrajinskog organa i ličnog ugleda
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa pri obavljanju poslova pokrajinske uprave dužni su da postupaju na način na koji se ne umanjuje ugled pokrajinskog organa niti njihov lični ugled i dostojanstvo.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa pri obavljanju poslova pokrajinske uprave, kao i u privatnom životu, dužni su da postupaju na način na koji se obezbeđuje poštovanje pokrajinskog organa i lično poštovanje od strane građana i saradnika.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa ne smeju da iznose kritički stav u vezi sa radom pokrajinskog organa, niti da iznose saznanja i informacije do kojih su došli u toku rada, a sa ciljem zaštite privatnosti građana.
Profesionalnost, stručnost i efikasnost
Pokrajinski službenik dužan je da poslove pokrajinske uprave obavlja profesionalno, stručno i efikasno.
Pokrajinski službenik dužan je da unapređuje svoje stručne sposobnosti i da se stručno usavršava radi ličnog napredovanja i povećanja efikasnosti rada pokrajinskog organa.
Pokrajinski službenik je dužan da svoje poslove obavlja efikasno, ekonomično i blagovremeno, kao i da u skladu sa propisima pruža pravnu pomoć.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa prilikom obavljanja svojih poslova dužni su da postupaju nepristrasno, bez uticaja drugih lica i da odluke donose na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja uz dosledno uvažavanje jednakosti učesnika postupka, kako ne bi došlo do povrede njihovih prava i interesa.
Pokrajinski službenik dužan je da obavlja svoje poslove politički neutralno, bez uticaja užih partijsko-političkih interesa i da ne dozvoli da zbog njegove političke opredeljenosti građani budu dovedeni u neravnopravan položaj pri ostvarivanju svojih prava u pokrajinskom organu.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa dužni su da postupaju jednako prema svim građanima, bez diskriminacije ili povlašćivanja na osnovu starosti, nacionalne, etničke ili socijalne pripadnosti, jezičkog i rasnog porekla, političkih ili verskih uverenja, invalidnosti, obrazovanja, socijalnog položaja, pola, bračnog ili porodičnog statusa, polne orijentacije ili po bilo kojoj drugoj osnovi.
Diskriminacijom se ne smatra primena mera afirmativne akcije u skladu sa Ustavom, zakonom i pokrajinskim propisima.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa dužni su da postupaju sa posebnom pažnjom prema osobama sa posebnim potrebama.
Zabrana zloupotrebe ovlašćenja
Pokrajinskom službeniku i rukovodiocu pokrajinskog organa je zabranjeno da zloupotrebljavaju data ovlašćenja u postupanju prema građanima i saradnicima radi zadovoljavanja ličnog interesa ili interesa drugog fizičkog ili pravnog lica.
Pokrajinskom službeniku i rukovodiocu pokrajinskog organa je zabranjeno da zloupotrebljavaju povlastice koje proističu iz njihovog položaja, kao i da ih koriste za sticanje imovinske ili druge koristi.
Pri obavljanju privatnih poslova, pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa ne smeju koristiti službene oznake ili autoritet radnog mesta u pokrajinskom organu.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa dužni su da čuvaju službenu ili drugu tajnu u skladu sa zakonom ili drugim propisom.
Primanje poklona i koruptivno ponašanje
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa ne smeju da traže, niti da prime, odnosno da dozvole drugom licu da u njihovo ime ili za njihovu korist primi poklone, usluge, privilegije i druge povlastice (u daljem tekstu: poklon) od lica koje ostvaruje neko pravo pred tim organom, a koji mogu uticati na njihovo odlučivanje i profesionalni pristup u određenoj stvari, ili se mogu smatrati naknadom za rad.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa, kojima je ponuđen poklon, dužni su da isti odbiju i vrate, te da o tome obaveste lice ili telo kome su odgovorni.
Pokrajinski službenik može izuzetno da primi poklon minimalne vrednosti, pod uslovom da taj poklon nije ponuđen ili obećan pre pokretanja postupka u kojem se odlučivalo o pravima ili obavezama tog lica i koji ne može uticati na profesionalnost i nepristrasnost u radu.
Pod poklonom minimalne vrednosti podrazumeva se poklon čija vrednost ne prelazi 30 evra u dinarskoj protivvrednosti.
Pokrajinski službenik ne sme da nudi, niti da daje poklon ili druge koristi drugom pokrajinskom službeniku, u nameri ostvarivanja privilegija ili povlastica za sebe, svoju porodicu, krug prijatelja, udruženja ili političku stranku.
Pokrajinski službenik dužan je da vodi računa da se ne nađe u situaciji koja bi ga obavezala na vraćanje pružene usluge ili povlastice prilikom obavljanja poslova iz delokruga rada.
Pokrajinski službenik je dužan da obavesti rukovodioca pokrajinskog organa, ako mu je naloženo da obavi neku radnju koja je u suprotnosti sa zakonom ili drugim propisom, koja nije moralna ili je na bilo koji način u suprotnosti sa osnovnim principima ovog kodeksa.
Pokrajinski službenik je dužan da obavesti rukovodioca pokrajinskog organa, ako ima saznanja da je drugi pokrajinski službenik prekršio pravne propise i principe utvrđene ovim kodeksom ili mu je naloženo da obavi neku radnju koja je u suprotnosti sa zakonom ili drugim propisom, koja nije moralna ili je na bilo koji način u suprotnosti sa osnovnim principima ovog kodeksa.
Pokrajinski službenik je dužan da prijavi pretpostavljenom ukoliko posumnja da u radu drugog pokrajinskog službenika postoje elementi koruptivnog ponašanja.
Pokrajinski službenik neće trpeti nikakve štetne posledice zbog postupanja u skladu sa stavom 1. i 2. ovog člana.
Međusobni odnosi pokrajinskih službenika
Međusobni odnosi pokrajinskih službenika zasnivaju se na uzajamnom poštovanju, poverenju, saradnji, pristojnosti i toleranciji.
Pokrajinski službenik dužan je da u kontaktu sa nadređenim ili drugim pokrajinskim službenikom vodi računa da svojim postupcima i ponašanjem ne vređa njihovo ljudsko dostojanstvo ili da ih diskriminiše po bilo kom osnovu.
Pokrajinski službenik dužan je da se ophodi učtivo, bez omalovažavanja, izlaganja podsmehu, ogovaranja, vređanja ili drugog napada na ličnost, kao i da se uzdrži od bilo kakvog vida neuravnoteženog ponašanja.
Pokrajinski službenik dužan je da sarađuje, da bude solidaran pri obavljanju poslova, a naročito da pomaže početnicima i kolegama sa manje iskustva kako bi se što stručnije osposobili za rad.
Pokrajinski službenik je dužan da poštuje propisano radno vreme.
Pokrajinski službenik je dužan da koristi identifikacionu legitimaciju u skladu sa pokrajinskim propisom.
Odnos pokrajinskog službenika prema građanima
Pokrajinski službenik dužan je da u ophođenju sa građanima vodi računa o poštovanju ličnog dostojanstva građana, ugledu pokrajinskog organa i ličnom ugledu.
Pokrajinski službenik dužan je da u telefonskom kontaktu pravilno predstavi organ i sebe, navodeći pun naziv organa iz koga se javio i svoje lično ime.
Pokrajinski službenik dužan je da u neposrednom kontaktu sa građanima, koji su mu se obratili na jednom od jezika nacionalnih zajednica koji su u službenoj upotrebi u radu pokrajinskog organa, ukaže na mogućnost korišćenja njihovog maternjeg jezika i omogući im komunikaciju na tom jeziku.
Ukoliko nije u mogućnosti da to ispuni dužan je da im ukaže na mogućnost obraćanja pisanim putem ili da potraži pomoć od drugog pokrajinskog službenika koji poznaje taj jezik.
Pokrajinski službenik dužan je da svojom pojavom, načinom oblačenja i ličnom higijenom doprinosi ugledu pokrajinskog organa, te da na taj način izrazi svoje poštovanje prema saradnicima i građanima.
Pokrajinski službenik u toku radnog vremena treba da bude prikladno odeven dajući prednost poslovnom stilu oblačenja, izbegavajući nepristojnu i provokativnu odeću, a naročito u situacijama kada predstavlja pokrajinski organ pred drugim organima i građanima.
Zabrana korišćenja alkohola, stimulativnih sredstava i vanredni zdravstveni pregled
Pokrajinski službenik u toku radnog vremena ne sme da koristi alkoholna pića i druga stimulativna sredstva čije korišćenje onemogućava kvalitetno obavljanje posla i narušava ugled pokrajinskog organa i radnu disciplinu.
Smatraće se da je pokrajinski službenik pod uticajem alkohola kada je u vidno pijanom stanju ili kada u krvi ima preko 0,7 promila alkohola.
Na zahtev rukovodioca pokrajinskog organa pokrajinski službenik je dužan da se u toku radnog vremena podvrgne alko-testu.
Rukovodilac pokrajinskog organa može uputiti pokrajinskog službenika na vanredni zdravstveni pregled.
III DODATNA PRAVILA ZA RUKOVODIOCA POKRAJINSKOG ORGANA
Rukovodilac pokrajinskog organa obavlja javnu funkciju savesno, pošteno i nepristrasno, uz otvorenost i odgovornost za svoje odluke i postupke.
Prilikom obavljanja svojih službenih dužnosti, kao i u privatnom životu, rukovodilac pokrajinskog organa treba da se ponaša tako da bude uzor kako za građane, tako i za pokrajinske službenike.
Rukovodilac pokrajinskog organa svojim primerom i merama treba da doprinese ustanovljavanju konstruktivnog i dobrog sistema rada sa ciljem dobre saradnje i uravnotežene radne atmosfere zasnovane na međusobnom poverenju.
Rukovodilac pokrajinskog organa pri obavljanju funkcije postupa isključivo u javnom interesu.
Rukovodilac pokrajinskog organa obavlja svoje dužnosti u okviru prava i u skladu sa mandatom koji je dobio od svojih birača i odgovoran je svim građanima, uključujući i one birače koji nisu glasali za njega, ili za izbornu listu sa koje je izabran.
Rukovodilac pokrajinskog organa treba da podstiče kontinuirano i organizovano stručno usavršavanje pokrajinskih službenika.
Rukovodilac pokrajinskog organa je dužan da objektivno vrednuje rezultate rada pokrajinskih službenika i da ih podstiče na usavršavanje njihove stručnosti.
Rukovodilac pokrajinskog organa treba da objavi svaku odluku o nagrađivanju, napredovanju ili nazadovanju pokrajinskih službenika, kao i odluku o ocenjivanju zaposlenih, sa obrazloženjem.
Rukovodilac pokrajinskog organa, prilikom ocenjivanja pokrajinskog službenika, treba da da prednost opšteprihvaćenim metodama objektivnog ocenjivanja, izbegavajući subjektivizam.
Rukovodilac pokrajinskog organa je dužan da sprečava i rešava konfliktne situacije koje bi mogle da ugroze odnose dobre saradnje na radnom mestu.
Rukovodilac pokrajinskog organa treba da bude tolerantan i spreman da pomogne pokrajinskim službenicima, bez obzira da li je reč o problemima na radnom mestu ili o ličnim problemima.
Rukovodioci pokrajinskih organa dužni su da budu solidarni, spremni da se međusobno pomažu i da strogo poštuju svoj delokrug poslova, da naročito obrate pažnju na izbegavanje sukoba i omoguće kontinuirano funkcionisanje pokrajinskih organa.
Pri zapošljavanju, raspoređivanju i unapređivanju pokrajinskih službenika rukovodilac pokrajinskog organa donosi odluke zasnovane isključivo na stručnosti i profesionalnoj sposobnosti pokrajinskih službenika, a u skladu sa ciljevima, mogućnostima i potrebama pokrajinskog organa.
Pri obavljanju funkcije, rukovodilac pokrajinskog organa poštuje prava svih drugih rukovodilaca pokrajinskih organa i pokrajinskih službenika. Rukovodilac pokrajinskog organa će se učtivo, sa poštovanjem i bez diskriminacije, odnositi prema građanima, kolegama, pokrajinskim službenicima i medijima.
Rukovodilac pokrajinskog organa će tačno i pravovremeno odgovarati na sve zahteve medija s ciljem davanja informacija u vezi s obavljanjem njegove funkcije, ali neće pružiti nijednu poverljivu službenu informaciju.
Rukovodilac pokrajinskog organa će podsticati sve mere koje imaju za cilj unapređivanje medijskog praćenja njegovog rada i funkcionisanja organa za čiji rad je odgovoran.
Rukovodilac pokrajinskog organa neće podsticati niti pomagati druge rukovodioce pokrajinskih organa i pokrajinske službenike da prilikom obavljanja svojih dužnosti krše načela utvrđena ovim kodeksom.
Rukovodilac pokrajinskog organa će se pridržavati svih važećih propisa koji predviđaju obavezu davanja podataka o imovinskom stanju.
Rukovodilac pokrajinskog organa će poštovati zakonska ograničenja u pogledu obavljanja više javnih funkcija istovremeno.
Rukovodilac pokrajinskog organa će izbegavati obavljanje drugih javnih funkcija, kao i delatnosti koje ga ometaju pri obavljanju njegovih dužnosti.
Rukovodilac pokrajinskog organa će pri odlučivanju u meri u kojoj je to moguće uvažavati stavove građana izražene u javnoj raspravi ili na druge načine.
Ako rukovodilac pokrajinskog organa ima privatni interes u stvari o kojoj raspravlja i odlučuje organ čiji je on član, dužan je da pre učešća u raspravi, a najkasnije pre početka odlučivanja, saopšti da postoji takav privatni interes.
Rukovodilac pokrajinskog organa će se uzdržati od bilo kakve izjave ili glasanja o pitanjima u vezi s kojima ima privatni interes.
Rukovodilac pokrajinskog organa će za svaku svoju odluku davati obrazloženje kada građani od njega to zatraže, uz navođenje svih činjenica i okolnosti na kojima je ta odluka zasnovana, a posebno propisa koji su primenjeni.
Rukovodilac pokrajinskog organa će se pri obavljanju funkcije uzdržati od bilo kakvog ponašanja koje bi moglo da se okarakteriše kao aktivno ili pasivno podmićivanje.
Rukovodilac pokrajinskog organa će se aktivno angažovati u otkrivanju i borbi protiv svih oblika korupcije u pokrajinskim organima.
Rukovodilac pokrajinskog organa neće tražiti niti primiti, odnosno dozvoliti drugom licu da u njegovo ime ili u njegovu korist primi poklon, uslugu ili bilo kakvu drugu vrstu koristi u vezi sa obavljanjem funkcije, osim propisanih prigodnih i protokolarnih poklona.
Pri upravljanju i korišćenju budžetskih sredstava rukovodilac pokrajinskog organa će postupati sa pažnjom dobrog domaćina.
Rukovodilac pokrajinskog organa će onemogućiti da se sredstva iz stava 1. ovog člana koriste posredno ili neposredno u privatne svrhe.
Rukovodilac pokrajinskog organa neće ometati primenu bilo koje zakonom zasnovane mere nadzora organa koji vrši kontrolu utvrđenu zakonom ili drugim propisom.
Rukovodilac pokrajinskog organa dužan je da se uredno pridržava svake privremene ili konačne odluke organa iz stava 1. ovog člana, kao i da bez odlaganja izvrši pravosnažnu presudu suda iz koje proističe neka obaveza za organ.
Rukovodilac pokrajinskog organa neće preduzimati aktivnosti prema organizacijama i javnim preduzećima, kako bi sebi ili drugome obezbedio lične i profesionalne privilegije po prestanku obavljanja funkcije.
Kodeks se ističe na vidnom mestu u pokrajinskom organu.
Kodeks se objavljuje na internet-stranici Izvršnog veća Autonomne Pokrajine Vojvodine i internet-stranicama svih pokrajinskih organa.
Pokrajinski službenik i rukovodilac pokrajinskog organa dužni su da se upoznaju sa ovim kodeksom i da daju izjavu u pisanoj formi da će se pridržavati njegovih odredbi.
Izjava iz stava 1. ovog člana sastavni je deo ličnog dosijea pokrajinskog službenika i rukovodioca pokrajinskog organa.
Savet za reformu pokrajinske uprave odrediće način promovisanja ovog kodeksa među pokrajinskim službenicima i rukovodiocima pokrajinskih organa, kao i u javnosti i medijima, radi unapređenja svesti o principima kodeksa i značaja njihovog pridržavanja u funkcionisanju pokrajinskih organa.
Rukovodilac pokrajinskog organa ili lice koje on ovlasti dužno je da nakon prijema u radni odnos u pokrajinski organ upozna pokrajinskog službenika sa odredbama kodeksa.
V PRAĆENJE PRIMENE I POVREDA KODEKSA
Pokrajinski ombudsman u okviru svog ovlašćenja da kontroliše zakonitost, celishodnost i efikasnost postupanja pokrajinskih organa, prati primenu i postupa po predstavkama u vezi sa kršenjem odredbi ovog kodeksa.
Rukovodioci pokrajinskih organa dužni su da jednom godišnje, a najkasnije do 31. decembra, podnesu izveštaj o primeni pravila kodeksa Izvršnom veću Autonomne Pokrajine Vojvodine.
Izvršno veće Autonomne Pokrajine Vojvodine dostavlja objedinjeni izveštaj Pokrajinskom ombudsmanu i objavljuje ga na svojoj internet stranici najkasnije do 31. januara sledeće godine.
Povreda odredbi kodeksa učinjena od strane pokrajinskog službenika predstavlja lakšu povredu radne obaveze.
Pokrajinski službenik odgovara disciplinski za povredu odredbi kodeksa.
Disciplinski postupak pokreće se i vodi u skladu sa zakonom i drugim propisom.
Ovaj kodeks stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Autonomne Pokrajine Vojvodine".