NAREDBAO ZNACIMA DRŽAVNE PRIPADNOSTI, OZNAKAMA REGISTRACIJE I DRUGIM OZNAKAMA VAZDUHOPLOVA("Sl. glasnik RS", br. 46/2007) |
1. Ovom naredbom određuju se veličina, boja, mesto i način nanošenja znakova državne pripadnosti, oznake registracije, obavezni natpisi i drugi natpisi vazduhoplova.
2. Znakovi državne pripadnosti, oznake registracije, obavezni natpisi i drugi natpisi vazduhoplova ispisuju se bojom na vazduhoplovu. Na vazduhoplovu posebne kategorije ili vazduhoplovu koji se posle probnih letova isporučuje stranom kupcu, znakovi državne pripadnosti i oznake registracije mogu biti ispisani bojom na drugom materijalu koji je tako pričvršćen da usled struje vazduha ne može otpasti sa površine vazduhoplova.
3. Boja kojom se ispisuju znakovi državne pripadnosti, oznake registracije, obavezni natpisi i drugi natpisi, mora biti takvog sastava da ne stupa u reakciju sa materijalom od koga su načinjene površine vazduhoplova, paraglajdera i padobrana za spasavanje i da time ne narušava strukturu materijala.
4. Na površinama koje su određene za obeležavanje znakova državne pripadnosti, oznaka registracije, obaveznih natpisa i drugih natpisa ne mogu se nalaziti druge oznake.
5. Korisnik vazduhoplova određuje mesto na površini vazduhoplova na kome će biti ispisani znakovi državne pripadnosti i oznake registracije, a ispisuje ih po pribavljenoj saglasnosti Direktorata civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije.
6. Državna zastava Republike Srbije (u daljem tekstu: zastava Republike Srbije) postavlja se na vazduhoplov sa obe strane zadnjeg dela trupa, ili na gornju površinu vertikalnog stabilizatora. Ako su te površine nedovoljne veličine, zastava se ne mora postaviti.
7. Na balonu i vazdušnom brodu zastava Republike Srbije se postavlja ispod maksimalnog horizontalnog preseka na dijametralno suprotnim stranama.
8. Zastava Republike Srbije na vazduhoplovu transportne kategorije, kao i na pojedinim vazduhoplovima posebne kategorije (balonu i vazdušnom brodu) mora biti pravougaonog oblika sa dimenzijama stranica koje ne mogu biti manje od 60 x 30 cm, dok na vazduhoplovima ostalih kategorija dimenzije stranica ne mogu biti manje od 30 x 15 cm.
9. Zastava Republike Srbije postavljena na vazduhoplov uokviruje se žutom linijom širine jednog centimetra.
10. Vazduhoplov posebne kategorije čija je masa u poletanju bez posade 70 kg, zmaj bez motora, kao i paraglajder i padobran za spasavanje, ne moraju imati zastavu Republike Srbije.
11. Oznaka "YU" odvaja se crtom od oznake registracije i stavlja se ispred nje.
12. Oznake registracije mogu da budu: kombinacije slova, kombinacije brojeva i kombinacije slova i brojeva, i to:
1) kombinacijom tri slova označava se vazduhoplov transportne kategorije i opšte kategorije sa sopstvenim pogonom, kao i vazduhoplov posebne kategorije sa sopstvenim pogonom (stari vazduhoplov, amaterski proizveden vazduhoplov i balon);
2) kombinacijom četiri broja označava se jedrilica i vazduhoplov posebne kategorije sa sopstvenim pogonom (zmaj sa motorom);
3) kombinacijom jednog slova i tri broja označava se vazduhoplov posebne kategorije bez sopstvenog pogona;
13. Slova u oznakama registracije ispisuju se latinicom i ne mogu se upotrebiti slova Q, Š, Ć, Č, Đ i Ž.
14. Kombinacija slova u oznakama registracije ne sme imati značenje obaveštenja opasnosti (na primer: SOS i sl.) koja se koriste u vazdušnom saobraćaju.
15. Oznaka "YU" i oznake registracije moraju biti ispisani bojom koja se razlikuje od boje vazduhoplova.
16. Oznaka "YU" i oznake registracije ispisuju se:
1) na donju nepokretnu površinu leve polovine krila vazduhoplova, na podjednakoj udaljenosti od napadne i izlazne ivice, i treba da bude takvih dimenzija da se ne ispuni čitava donja površina krila;
2) na obe bočne strane trupa vazduhoplova između krila i repnih površina, ili na obe strane nepokretnog dela vertikalne repne površine, odnosno na spoljnim stranama nepokretnog dela vertikalnih repnih površina, ako vazduhoplov ima više vertikalnih repnih površina;
3) na oplatu motora, ako vazduhoplov zbog motora koji je postavljen tako da pokriva zadnji deo trupa ne poseduje dovoljnu i pogodnu površinu iz odredbe pod 1. i 2. ove tačke;
4) na donju nepokretnu površinu leve polovine krila i gornju nepokretnu površinu desne polovine krila zmaja;
5) iznad levog ruba krila paraglajdera, odnosno kupole padobrana za spasavanje;
6) na dva dijametralno suprotna mesta u blizini maksimalnog poprečnog preseka balona ili vazdušnog broda.
17. Oznaka "YU" i oznaka registracije vazduhoplova moraju biti iste visine.
18. Visina oznake "YU" i visina oznake registracije na krilu vazduhoplova ne mogu biti manje od 50 cm, odnosno 30 cm na trupu ili na vertikalnim repnim površinama, a na paraglajderu ili padobranu za spasavanje ne može biti manja od 20 cm.
19. Na nosu vazduhoplova ili prednjim vratima odeljka nosne noge stajnog trapa vazduhoplova transportne kategorije mogu se ispisati i skraćene oznake registracije (poslednja dva slova oznake registracije), a visina tih slova ne sme biti veća od 30 cm.
20. Oznaka "YU", oznake registracije vazduhoplova i skraćene oznake registracije ispisuju se uspravno velikim slovima, a cifarski deo oznake registracije arapskim brojevima. Ove oznake ispisuju se oblikom slova "roman" i bez ukrasa, tako da:
1) širina slova i brojeva, osim slova "I" i broja "1", kao i dužina crte je 2/3 visine oznake;
2) slova, brojevi i crte moraju biti ispisani punom linijom iste debljine koja je 1/6 visine oznake.
21. Vazduhoplov transportne i opšte kategorije, vazduhoplov posebne kategorije i amaterski proizveden vazduhoplov sa pogonom, kao i balon i vazdušni brod, moraju imati pločicu za identifikaciju na kojoj su ugravirane oznake "YU" i registarska oznaka.
22. Pločica za identifikaciju mora biti čvrsto vezana za vazduhoplov, i to:
1) na vazduhoplov transportne kategorije - na vidnom mestu sa unutrašnje strane, pored glavnog ulaza u vazduhoplov i na vidnom mestu na pilotskoj instrument tabli;
2) na vazduhoplov opšte kategorije - na vidnom mestu na pilotskoj instrument tabli;
3) na vazduhoplov posebne kategorije - na pogodnom mestu koje je zaštićeno od udara.
23. Pločica za identifikaciju iz tačke 21. ove naredbe mora biti pravougaonog oblika, dimenzija koje ne mogu biti manje od 5 x 2 cm i mora biti izrađena od vatrostalnog materijala koji je otporan na mehanička oštećenja.
24. Kad se vazduhoplov briše iz Registra civilnih vazduhoplova Republike Srbije korisnik vazduhoplova je dužan da pre isporuke vazduhoplova ukloni sve znakove državne pripadnosti, oznake registracije, kao i pločicu za identifikaciju.
25. Vazduhoplov sa posebnim ograničenjem u korišćenju koje je upisano u uverenje o plovidbenosti ili potvrdi o plovidbenosti mora imati obavezan natpis "OGRANIČENO KORIŠĆENJE", a ispod tog natpisa na engleskom jeziku ispisano "RESTRICTID USE", istaknuto na vidnom mestu na pilotskoj instrument tabli.
26. Vazduhoplov posebne kategorije mora imati obavezan natpis "VAZDUHOPLOV POSEBNE KATEGORIJE", a ispod tog natpisa, na engleskom jeziku ispisano "SPECIAL CATEGORY AIRCRAFT", istaknuto na vidnom mestu, na spoljnoj površini kod ulaza u pilotsku kabinu.
27. Amaterski proizveden vazduhoplov mora imati obavezan natpis "AMATERSKI PROIZVEDEN VAZDUHOPLOV", a ispod tog natpisa na engleskom jeziku ispisano "AMATEUR-BUILT AIRCRAFT", istaknut na vidnom mestu na spoljnoj površini kod ulaza u pilotsku kabinu.
28. Natpisi iz tač. 25, 26. i 27. ove naredbe moraju biti ispisani slovima čija visina ne sme biti manja od 3 cm.
29. Svi izlazi vazduhoplova čija je namena javni avio-transport i prevoz za sopstvene potrebe, a koji imaju više od četiri sedišta, uključujući i pilotska sedišta, moraju biti duž ruba otvora označeni punom linijom širine 3 do 5 cm, bojom različitom od boje površine oko izlaza. Pored svakog od navedenih izlaza na spoljnoj i unutrašnjoj površini mora postojati instrukcija za otvaranje tog izlaza, na srpskom i na engleskom jeziku.
30. Na vazduhoplovu transportne kategorije mora postojati natpis kojim se označavaju mesto i način otvaranja spoljne površine trupa za brzu evakuaciju i spasavanje lica iz vazduhoplova u slučaju opasnosti kad je vazduhoplov na zemlji. Mesta se označavaju na uglovima punom linijom širine 3 do 5 cm, bojom koja je različita od boje površine vazduhoplova.
31. Na površinama trupa i vertikalnih repnih površina vazduhoplova namenjenog za javni avio-transport, medicinski prevoz, pružanje usluga iz vazduha i obuku letačkog osoblja moraju biti ispisani naziv i znak avio-prevozioca, odnosno preduzeća koje vrši medicinski prevoz, pruža usluge iz vazduha, odnosno centra za obuku letačkog osoblja.
32. Za vazduhoplov iz tačke 31. ove naredbe, korisnik vazduhoplova je dužan da odredi dimenzije i boje kojima se ispisuju naziv i znak, kao i mesto ispisivanja na vazduhoplovu, a ispisuje ih po pribavljenoj saglasnosti Direktorata civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije.
33. Na vazduhoplov koji je uzet u zakup i koji poseduje uverenje o osposobljenosti za obavljanje delatnosti primenjuju se odredbe iz tač. 31. i 32. ove naredbe.
34. Na površini vazduhoplova, odnosno oblozi motora ili elisi mogu biti ispisane oznake proizvođača, tip i model vazduhoplova, odnosno motora ili elise, takve veličine da ne preovladavaju površinama vazduhoplova.
35. Na površine vazduhoplova u blizini uređaja ili pristupnih otvora uređajima mogu biti ispisane instrukcije za servisiranje, pristup ili priključenje zemaljske opreme, a na komandnim površinama mogu biti ispisana upozorenja u vezi sa postupcima sa tim površinama. Ovi natpisi moraju biti vidljivi i ispisani slovima visine 1 do 2 cm.
36. Na oplati motora može postojati natpis upozorenja o pravcu pristupa i sigurnom udaljenju lica od motora dok je motor u radu na zemlji, koje zbog lakšeg uočavanja može biti ispisan slovima visine veće od 2 cm.
37. Na vazduhoplovu namenjenom za javni avio-transport, servisni natpisi i natpisi upozorenja iz tač. 35. i 36. ove naredbe mogu biti ispisani i na engleskom jeziku.
38. Na površini vazduhoplova namenjenog za sportsko i amatersko letenje mogu se ispisati reklamni natpisi, a na površini vazduhoplova namenjenog za obuku letačkog osoblja - samo ako ne pokrivaju naziv i znak centra za obuku letačkog osoblja.
39. Na površini vazduhoplova namenjenog za sportsko letenje može se ispisati takmičarski broj ili druga slovna oznaka koja je pogodna za svrhu takmičenja, ali tako da se ne ometa prepoznavanje registarske oznake.
40. Vazduhoplov koji je upisan u Registar civilnih vazduhoplova Republike Srbije mora biti obeležen znakovima državne pripadnosti, oznakama registracije, obaveznim natpisima i drugim natpisima vazduhoplova u skladu sa ovom naredbom, najkasnije u roku od mesec dana od dana stupanja na snagu ove naredbe.
41. Danom stupanja na snagu ove naredbe prestaje da važi Naredba o veličini, boji, mestu i načinu nanošenja znakova državne pripadnosti, oznakama registracije, obaveznim natpisima i drugim natpisima vazduhoplova ("Službeni list SRJ", broj 68/2001).
42. Ova naredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".