UPUTSTVOO USLOVIMA I NAČINU KORIŠĆENJA RAČUNARA U MREŽNOM OKRUŽENJU("Sl. list AP Vojvodine", br. 14/2007) |
Ovim Uputstvom utvrđuju se uslovi i način korišćenja računara u mrežnom okruženju za službene potrebe izabranih, imenovanih, postavljenih i zaposlenih lica (u daljem tekstu: korisnici) u organima Autonomne Pokrajine Vojvodine (Skupština, Izvršno veće i pokrajinski organi uprave), Pokrajinskom ombudsmanu i drugim organizacionim oblicima koje je osnovala Autonomna Pokrajina Vojvodina preko svojih organa (u daljem tekstu: organi), prema Projektu lokalne računarske mreže Skupštine i Izvršnog veća Autonomne Pokrajine Vojvodine, a u skladu sa pozitivnim običajima upotrebe računara u poslovnim okruženjima.
Termini koji se koriste u ovom Uputstvu imaju sledeće značenje:
Računarom u smislu ovog Uputstva smatra se personalni računar (stoni ili prenosni) koji koristi korisnik zadužen za vreme obavljanja poslova, odnosno funkcije u organu.
Serverima se smatraju računari na kojima su instalirane aplikacije i servisi za zajednički rad korisnika, a prema pravima i privilegijama koje su dodeljene korisnicima.
Mrežnim okruženjem smatra se računarska mreža Skupštine i Izvršnog veća Autonomne Pokrajine Vojvodine.
Aktivnom mrežnom opremom smatraju se svi uređaji koji se koriste za funkcionisanje mrežnog okruženja.
Administratorima Službe za opšte i zajedničke poslove pokrajinskih organa (u daljem tekstu: administratori Službe) smatraju se ovlašćeni korisnici iz Službe koji održavaju mrežno okruženje, definišu potrebe razvoja i unapređivanja mrežnog okruženja i staraju se o normalnom funkcionisanju i bezbednosti mrežnog okruženja u saradnji sa lokalnim administratorima.
Lokalnim administratorima smatraju se korisnici koje je organ u kome su zaposleni ovlastio da u saradnji sa administratorima Službe održavaju računarsku mrežu organa. Sve primedbe, predloge i zahteve korisnika pripadajućeg organa, koje ne mogu sami da reše, prosleđuju administratorima Službe.
U slučaju da organi nemaju lokalne administratore, njihovu ulogu preuzimaju administratori Službe.
Administratorskim nalogom u skladu sa odredbama ovog Uputstva smatraju se prava i privilegije koje koriste administratori Službe radi omogućavanja normalnog i bezbednog funkcionisanja računara i mrežnog okruženja.
E-mail je elektronska pošta korisnika.
Komprimovanje fajlova je smanjivanje veličine fajla radi arhiviranja.
Service pack je dodatak za operativni sistem ili aplikaciju koji poboljšava performanse i sigurnost.
Spam je neželjena elektronska pošta koja često može da sadrži viruse ili druge maliciozne elemente.
Skrin-sejver je pozadina koja se može automatski aktivirati nakon izvesnog vremena neaktivnosti računara radi ekonomičnijeg rada monitora.
Folder je fascikla u kojoj čuvamo fajlove (datoteke) slične namene i druge foldere, čime se postiže hijerarhijsko uređenje podataka.
Podfolder je folder koji se čuva unutar nekog drugog foldera.
Help portal je interni veb sajt za Skupštinu i Izvršno veće APV a za pružanje tehničke pomoći korisnicima.
Prilogom u skladu sa odredbama ovog Uputstva smatra se dodatni opis u kojem su objašnjene aktivnosti koje korisnik treba da preduzme da bi aktivirao neku od navedenih opcija navedenih u Uputstvu. Poziv na prilog u Uputstvu je oblika: prilog - tačka 1 do tačka 5.
Prilog se može preuzeti sa veb sajta:
http://intranet.vojvodina.sr.gov.yu/prilog.pdf
OSNOVNA PRAVILA KORIŠĆENJA RAČUNARA
Računari, mrežno okruženje, veza sa internetom, kao i celokupan informacioni sistem Skupštine i Izvršnog veća Autonomne Pokrajine Vojvodine koriste se isključivo za službene potrebe i u druge svrhe se ne mogu koristiti.
Korisnici se prijavljuju na računar isključivo upotrebom sopstvenog korisničkog imena i lozinke.
Korisnicima nije dozvoljeno da se prijave na računar upotrebom tuđeg korisničkog imena.
Korisnicima nije dozvoljeno neovlašćeno pristupanje drugim računarima i podacima kroz mrežno okruženje.
Korisnicima nije dozvoljena upotreba administratorskog naloga i administratorskih privilegija.
Korisnicima nije dozvoljeno da na bilo koji način degradiraju karakteristike mrežnog okruženja, niti da onemogućavaju rad internet veze, kao i mrežnog okruženja u celini ili bilo kog njenog dela.
Korisnicima nije dozvoljeno da upotrebljavaju alate koji ugrožavaju bezbednost mrežnog okruženja i stabilnost rada mrežnog okruženja, na primer: skenere mreže, alate za razbijanje lozinke, alate za prisluškivanje paketa, alate za promenu datoteka za logovanje sistemskih događaja, alate za prikrivanje trenutne aktivnosti, alate za automatizovano modifikovanje konfiguracionih datoteka sistema, alate za automatizovano otkrivanje rupa u servisima na serverima dostupnim sa interneta i alate za DOS (denial of service) i DDOS (distributed denial of service) napade.
Korisnicima nije dozvoljeno da pristupaju aktivnoj mrežnoj opremi ni fizički ni kroz mrežno okruženje sa ciljem izmene ili kopiranja konfiguracije ili drugih podataka značajnih za funkcionisanje mrežnog okruženja.
Korisnicima nije dozvoljeno da pristupaju serverima ni fizički, ni kroz mrežio okruženje sa ciljem izmene postojeće konfiguracije.
Nalog za korisnički pristup operativnom sistemu je oblika: ime.prezime. Ukoliko korisnik ima dva imena ili dva prezimena ili već postoji korisnik sa istim imenom i prezimenom, kao i kada je zbir karaktera imena i prezimena veći od 19, ime naloga rešava se u direktnom kontaktu korisnika ili lokalnog administratora sa administratorima Službe.
Privremeno postavljena korisnička lozinka je ime korisnika i niz brojeva u slučaju da je ime korisnika kraće od šest slova.
Korisnik je u obavezi da čuva lozinku.
Privremeno postavljenu korisničku lozinku korisnik je dužan da promeni prema svom nahođenju, a na osnovu Uputstva iz priloga-tačka 1.
Prilikom prijema novog korisnika, nadležni organ za vođenje personalne evidencije obaveštava o tome administratore Službe, kako bi otvorili potrebne naloge za korišćenje i rad u mrežnom okruženju.
Prilikom prestanka radnog odnosa korisnika, nadležni organ za vođenje personalne evidencije obaveštava o tome administratore Službe kako bi ugasili naloge za korišćenje i rad u mrežnom okruženju koji su u vezi sa tim korisnicima.
Prilikom promena podataka korisnika (na primer promena prezimena), kao i prilikom statusnih promena (odsustvovanje sa posla duže od godinu dana, mirovanja radnog odnosa, suspendovanje i slično), nadležni organ za vođenje personalne evidencije obaveštava o tome administratore Službe, kako bi promenili ili privremeno ugasili naloge za korišćenje i rad u mrežnom okruženju koji su u vezi sa tim korisnikom.
Na računarima koji se priključuju na mrežno okruženje zadržavaju se svi programi koji postoje, ako ne ugrožavaju bezbednost mreže i integritet servera u skladu sa ovim Uputstvom.
Korisnicima nije dozvoljeno da instaliraju nove programe i periferne uređaje. Ukoliko je potrebna instalacija novih programa ili novog perifernog uređaja, korisnici su u obavezi da se obrate lokalnom administratoru, odnosno administratorima Službe.
Na svakom personalnom računaru podešen je stalan pristup internetu.
Sa računara koji su stalnom vezom povezani na mrežno okruženje korisnici su u obavezi da u roku od dva meseca od dana donošenja ovog Uputstva prekinu korišćenje modema.
Organi koji su do sada koristili druge vidove povezivanja na internet, dužni su da u roku od dva meseca od dana povezivanja na mrežno okruženje prekinu korišćenje drugih veza na internet radi povećanja zaštite i smanjivanja troškova.
Na svakom računaru kreiran je nalog za rad sa elektronskom poštom. Svakom korisniku pripada jedna e-mail adresa. E-mail adresa korisnika je oblika:
ime.prezime@vojvodina.sr.gov.yu.
Pristup elektronskoj pošti je stalan i poruke se mogu slati i primati svakog trenutka.
Maksimalna veličina poruke koja se može poslati i primiti je 10 MB što, izuzimajući obavezne podatke uz svaku poruku, znači da je maksimalna veličina datoteka koje se mogu poslati ili primiti oko 8 MB.
Poruke veće od propisanog limita ne mogu se poslati ni primati. U takvim slučajevima automatski se dobija informacija o neuspelom prispeću, odnosno slanju poruke.
Sve poslate i primljene poruke smeštaju se na lokalni računar. Korisnik može podesiti da mu se poruke čuvaju i na serveru prema Uputstvu iz priloga - tačka 2. Veličina poštanskog sandučeta na serveru za svakog korisnika je 200 MB. U slučaju da je elektronsko poštansko sanduče prepunjeno, nove poruke se neće moći primati, a pošiljalac poruke će dobiti informaciju da poslata poruka nije isporučena. Korisnici su u obavezi da manje važne poruke periodično uklanjaju sa servera.
Redovno će se praviti rezervna kopija elektronske pošte na serveru.
Cirkularne elektronske poruke mogu se slati istovremeno na maksimalno 50 elektronskih adresa.
Korisnicima nije dozvoljeno slanje fajlova sa ekstenzijom EXE, PIF, MP3.
Korisnik je u obavezi da fajlove iz stava 1. ovog člana, pre slanja komprimuje prema Uputstvu iz priloga - tačka 3.
Korisnicima koji su u prethodnom periodu upotrebljavali e-mail adrese komercijalnih provajdera (EuNET, NeoBee, NSPointNET,...) omogućiće se čitanje pošte sa njihovih servera i dalje. Elektronska pošta šalje se isključivo sa poslovnog servera, to jest sa elektronske adrese tipa
ime.prezime@vojvodina.sr.gov.yu.
Korisnici su u obavezi da ubuduće za službenu prepisku upotrebljavaju e-mail adresu u obliku
ime.prezime@vojvodina.sr.gov.yu.
Na svim računarima se, prilikom priključivanja na mrežno okruženje, deinstalira nelicencirani antivirusni program. Priključivanjem na mrežno okruženje instalira se odgovarajući service pack za operativni sistem i odgovarajući service pack za Microsoft Office.
Na svim računarima u mrežnom okruženju instaliran je Microsoft Windows XP, kao i kancelarijski paket programa Microsoft Office XP.
Prilikom priključenja na mrežno okruženje, na svaki računar postavlja se licencirani antivirusni softver. Svaka 2 sata se na računar, automatski sa servera Službe, instaliraju nove antivirusne definicije. Instalacija se obavlja u pozadini i automatski, bez učešća korisnika personalnog računara. Skeniranje se obavlja automatski nekoliko puta u toku nedelje.
Korisnicima nije dozvoljeno da prekidaju rad antivirusnih programa.
Svakom računaru organa to jest svakom korisniku pripada pravo jedne besplatne kućne licence, to jest besplatne instalacije antivirusnog softvera na računaru kod kuće radi zaštite kućnih računara od virusa.
Za instalaciju antivirusnog softvera na kućnom računaru koristiti Uputstvo priloga - tačka 4.
Na serveru za elektronsku poštu instaliran je anti-spam program. Sve poruke koje se mogu smatrati spamom smeštaju se na server i ne isporučuju se korisnicima. Korisnicima se prosleđuje obaveštenje da je stigla spam poruka koju korisnik može pogledati na serveru i po potrebi obrisati. Ukoliko se proceni da je reč o korisnoj e-mail poruci, može se isporučiti u korisničko elektronsko poštansko sanduče.
Korisnik može zaštititi skrin-sejver lozinkom radi sprečavanja neovlašćenog korišćenja računara u slučaju kada nije u kancelariji, a ostavlja uključen računar. Korisnik lozinku postavlja prema svom nahođenju, na osnovu Uputstva priloga - tačka 5.
Na novim računarima, svaki disk će se podeliti na dve logičke particije C i D. Particija C je sistemska, dok je D particija za podatke i za rezervne kopije.
Korisnici lična dokumenta čuvaju na svom računaru, a zajednička službena dokumenta na fajl serveru i to na folderu pripadajućeg organa. Struktura foldera i podfoldera za svaki organ će biti definisana prema dogovoru sa lokalnim administratorima. Za zajedničke podatke na fajl serveru će se redovno praviti rezervne kopije tako da se podaci po potrebi mogu vratiti.
Korisnik koji primeti bilo kakvu aktivnost koja je u suprotnosti sa ovim Uputstvom dužan je da obavesti administratore Službe.
Povreda Uputstva o uslovima i načinu korišćenja računara u mrežnom okruženju predstavlja osnov za disciplinsku odgovornost.
U slučajevima najave: prekida napajanjem električne energije, prekida na vezama ka provajderu internet-usluga, prekidima u radu mrežnog okruženja, kao i u drugim slučajevima najave prekida u funkcionisanju sistema, u početku primene mrežnog okruženja svi korisnici će se obaveštavati putem elektronske pošte a kasnije samo preko interne veb stranice. Adresa intranet veb stranice je http://intranet.vojvodina.sr.gov.yu.
Na ovoj stranici će se nalaziti obaveštenja u vezi sa izmenama u načinu funkcionisanja i korišćenja mrežnog okruženja i celokupnog informacionog sistema Izvršnog veća i Skupštine Autonomne Pokrajine Vojvodine.
Korisnici korišćenjem help portala
(http://www.sluzba.vojvodina.sr.gov.yu) mogu postavljati pitanja administratorima Službe, prijavljivati kvarove i koristiti bazu znanja.
O sprovođenju ovog Uputstva stara se Služba za opšte i zajedničke poslove pokrajinskih organa.
Ovo Uputstvo stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Autonomne Pokrajine Vojvodine".