ODLUKAO BLIŽIM KRITERIJUMIMA I NAČINU OBRAČUNAVANJA REZERVISANIH ŠTETA("Sl. glasnik RS", br. 86/2007) |
1. Ovom odlukom propisuju se bliži kriterijumi i način obračunavanja rezervisanih šteta.
Rezervisanim štetama, u smislu ove odluke, smatraju se:
1) nastale prijavljene a nerešene štete do kraja tekućeg obračunskog perioda;
2) nastale neprijavljene štete do kraja tekućeg obračunskog perioda.
2. Društvo za osiguranje (u daljem tekstu: društvo) rezervisane štete obračunava po vrstama osiguranja - kao procenjeni iznos obaveze društva za nastale a nerešene štete do kraja tekućeg obračunskog perioda.
Društvo je dužno da na ime izmirenja obaveza i za nastale prijavljene a nerešene štete do kraja tekućeg obračunskog perioda i za nastale neprijavljene štete do kraja tekućeg obračunskog perioda obezbedi dovoljan iznos sredstava.
3. Društvo rezervisane štete obračunava na osnovu obaveza iz ugovora o osiguranju i ugovora o reosiguranju, normativa za pružanje usluga u postupku utvrđivanja štete, vrednosti materijala i usluga, nalaza i mišljenja veštaka, procenitelja, aktuara i drugih stručnjaka, kao i na osnovu podataka o troškovima u vezi s rešavanjem i isplatom štete.
Pri utvrđivanju visine štete u smislu ove odluke uzimaju se u obzir obaveze društva utvrđene zakonom i sudska praksa.
4. Rezervisane štete obračunavaju se poslednjeg dana tekućeg obračunskog perioda, i to:
- 31. decembra tekuće godine (godišnji obračun),
- 31. marta, 30. juna i 30. septembra tekuće godine (obračuni u toku godine),
- na dan prenosa portfelja osiguranja.
5. Rezervisane nastale prijavljene a nerešene štete do kraja tekućeg obračunskog perioda obračunavaju se na osnovu pojedinačne procene svake štete.
Izuzetno od stava 1. ove tačke, za nastale prijavljene a nerešene štete u redovnom postupku (koje nisu u sporu) za koje je utvrđen pravni osnov ali nisu pribavljeni potrebni dokumenti na osnovu kojih bi se s većom preciznošću mogli obračunati rezervisani iznosi - rezerviše se, i to po svakoj šteti, iznos najmanje u visini prosečnog iznosa šteta rešenih u tekućoj godini za vrstu osiguranja kojoj ta šteta pripada.
6. Rezervisane nastale prijavljene a nerešene štete u osiguranju od odgovornosti koje se isplaćuju u obliku rente - obračunavaju se u kapitalizovanim iznosima (sadašnja vrednost budućih rentnih isplata).
Obračun iz stava 1. ove tačke vrši se na osnovu demografskih tablica koje je objavio nadležni državni organ, vrednosti budućih rentnih isplata i uz godišnju diskontnu stopu koja nije veća od 5%.
7. Za nastale štete koje do kraja tekućeg obračunskog perioda nisu prijavljene (u daljem tekstu: nastale neprijavljene štete), društvo vrši obračun rezervacije.
Obračun iz stava 1. ove tačke ne vrši se za životna osiguranja za koja se obračunava matematička rezerva.
8. Rezervisane nastale neprijavljene štete se, u zavisnosti od karakteristika pojedinih vrsta osiguranja i portfelja društva, kao i od raspoloživih podataka, na dan 31. decembra tekuće godine obračunavaju sledećim metodama ili njihovom kombinacijom:
1) na osnovu podataka o rešenim i rezervisanim nastalim prijavljenim a nerešenim štetama, ne uključujući rentne štete i
2) primenom ostalih priznatih aktuarskih metoda kao što su: Chain ladder metoda, metoda očekivane kvote šteta, Bornhuetter-Ferguson metoda i dr.
Podaci o štetama koji se koriste pri obračunu po metodama iz stava 1. ove tačke ne sadrže podatke o troškovima u vezi sa rešavanjem i isplatom štete.
Obračun po metodi iz odredbe pod 1 ove tačke vrši se na osnovu sledećeg obrasca:
RtIBNR = at x (St + Rt), pri čemu je
RtIBNR = iznos nastalih neprijavljenih šteta u vrsti osiguranja,
at = koeficijent za obračun nastalih neprijavljenih šteta u vrsti osiguranja,
St = iznos rešenih šteta (osim rentnih šteta) u samopridržaju u vrsti osiguranja u tekućoj godini,
Rt = iznos rezervisanih šteta (osim rentnih šteta) u samopridržaju za nastale prijavljene a nerešene štete u vrsti osiguranja na dan obračuna.
Društvo koje u vrsti osiguranja posluje duže od tri godine koeficijent at izračunava na dan 31. decembra tekuće godine - kao aritmetičku sredinu koeficijenata ki za poslednje tri godine (za tekuću godinu i = t, za dve godine koje prethode tekućoj godini i = t-1 i i = t-2).
Društvo koje u vrsti osiguranja posluje tri ili manje od tri godine, za obračun nastalih neprijavljenih šteta po obrascu iz stava 1. ove tačke:
- na dan 31. decembra prve godine poslovanja koristi koeficijent at = 0,1,
- na dan 31. decembra druge, odnosno treće godine poslovanja koristi koeficijent at izračunat kao aritmetička sredina koeficijenata ki za poslednje dve godine.
Koeficijent ki za svaku od poslednje tri, odnosno dve godine dobija se kao količnik zbira iznosa šteta rešenih u toku godine i rezervisanih nastalih prijavljenih a nerešenih šteta na dan 31. decembra, koje su nastale u prethodnom periodu a prvi put prijavljene u godini za koju se utvrđuje ovaj koeficijent, i zbira iznosa šteta rešenih u toku godine i rezervisanih nastalih prijavljenih a nerešenih šteta na dan 31. decembra u godini za koju se utvrđuje taj koeficijent.
Kada je koeficijent at iz stava 4. i stava 5, alineja druga, ove tačke manji od 0,1, pri obračunu rezervisanih nastalih neprijavljenih šteta se, umesto tog koeficijenta, koristi koeficijent âi = 0,1.
9. Rezervisane nastale neprijavljene štete po vrstama osiguranja na dan obračuna u toku godine (31. mart, 30. juni i 30. septembar) obračunavaju se:
1) primenom metoda iz tačke 8. stav 1, odredba pod 1, ove odluke kao proizvod koeficijenta at, odnosno âi utvrđenog na dan 31. decembra prethodne godine i zbira iznosa rešenih šteta u samopridržaju u poslednjih dvanaest meseci i rezervisanih nastalih prijavljenih a nerešenih šteta u samopridržaju na dan obračuna (bez rentnih), ili
2) primenom metoda iz tačke 8. stav 1, odredba pod 2, ove odluke.
U slučaju da su rezervisane nastale neprijavljene štete iz stava 1. ove tačke manje od rezervisanih nastalih neprijavljenih šteta na kraju prethodne godine, kao iznos obaveze za nastale neprijavljene štete se uzima iznos rezervisanih nastalih neprijavljenih šteta obračunat na kraju prethodne godine.
Obračun iz stava 1. ove tačke ne vrši se u toku kalendarske godine u kojoj je društvo počelo da posluje u vrsti osiguranja.
10. Društvo je dužno da obezbedi da u vrsti osiguranja obračunati iznos rezervisanih nastalih neprijavljenih šteta bude u visini sredstava dovoljnih za izmirenje obaveza po tim štetama, s tim da taj iznos ne može biti manji od iznosa dobijenog primenom metoda iz tačke 8. stav 1, odredba pod 1. ove odluke.
11. Nastale neprijavljene štete se na dan prenosa portfelja osiguranja obračunavaju na način propisan tač. 8. i 9. ove odluke, u skladu s danom prenosa tog portfelja (poslednji dan tekuće godine ili u toku godine).
12. Pod troškovima u vezi s rešavanjem i isplatom štete podrazumevaju se troškovi uviđaja, procene i isplate štete, troškovi ostvarivanja regresnih zahteva, sudski troškovi i takse u sporovima, troškovi veštačenja i drugi troškovi.
Za obračun ukupno rezervisanih šteta po vrstama osiguranja, ukupni iznosi rezervisanih nastalih prijavljenih a nerešenih šteta i nastalih neprijavljenih šteta koriguju se koeficijentom rezervacije troškova u vezi s rešavanjem i isplatom štete rt.
Koeficijent iz stava 2. ove tačke društvo utvrđuje na dan 31. decembra tekuće godine po vrstama osiguranja, na osnovu sledećeg obrasca:
rt = 1 + |
Tt |
, pri čemu je |
SUt |
rt = koeficijent rezervacije troškova u vezi s rešavanjem i isplatom štete,
Tt = troškovi nastali u vezi s rešavanjem i isplatom štete u tekućoj godini,
SUt = ukupan iznos rešenih šteta, odnosno naknade osiguranja u tekućoj godini (uključujući i rentne štete).
13. Ukupno rezervisane štete na dan 31. decembra (korigovane za troškove u vezi s rešavanjem i isplatom štete) obračunavaju se kao proizvod koeficijenta rt i iznosa rezervisanih šteta na taj dan.
Za obračun ukupno rezervisanih šteta na kraju obračunskog perioda u toku godine koristi se koeficijent rezervacije troškova u vezi s rešavanjem i isplatom štete utvrđen na dan 31. decembra prethodne godine.
14. Rezervisane štete u samopridržaju društva koje obavlja poslove osiguranja izračunavaju se tako što se zbir rezervisanih šteta sopstvenog portfelja osiguranja i rezervisanih šteta primljenih saosiguranja umanji za zbir rezervisanih šteta prenetih u saosiguranje i reosiguranje.
15. Rezervisane štete u samopridržaju društva koje obavlja poslove reosiguranja izračunavaju se kao razlika rezervisanih šteta po aktivnom poslu reosiguranja (po osnovu rizika preuzetih od osiguravača ili drugih reosiguravača) i rezervisanih šteta po pasivnom poslu reosiguranja (po osnovu rizika predatih drugim reosiguravačima).
16. Društvo je dužno da pri obračunu rezervisanih šteta iz tačke 6. primenjuje poslednje objavljene demografske tablice Republičkog zavoda za statistiku.
17. Akt poslovne politike, kojim je, u skladu sa ovom odlukom, regulisan obračun rezervisanih šteta i utvrđene metode obračuna po vrstama osiguranja, zajedno sa svim elementima potrebnim za obračune, društvo dostavlja Narodnoj banci Srbije do 1. decembra 2007. godine.
U slučaju promene metoda utvrđenih aktom iz stava 1. ove tačke društvo je dužno da dostavi izmenjen akt poslovne politike Narodnoj banci Srbije u roku propisanom zakonom.
18. Podatke obračunate metodama iz tač. 8. i 9. ove odluke društvo dostavlja na način propisan uputstvom kojim se utvrđuju format i namena elektronskih poruka kojima društva dostavljaju podatke Narodnoj banci Srbije.
19. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o bližim kriterijumima i načinu obračunavanja rezervisanih šteta ("Službeni glasnik RS", broj 19/2005).
20. Ova odluka objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 20. novembra 2007. godine.