ZAKONO VOJSCI JUGOSLAVIJE("Sl. list SRJ", br. 43/94, 28/96, 44/99, 74/99, 3/2002 i 37/2002 - dr. zakon, "Sl. list SCG", br. 7/2005 i 44/2005 i "Sl. glasnik RS", br. 116/2007 - dr. zakon) |
Čl. 1 - 25*
(Prestalo da važi)
4. Popuna rezervnog sastava Vojske
Rezervni sastav Vojske popunjava se vojnicima u rezervi i njihovim raspoređivanjem na odgovarajuće dužnosti u rezervnom sastavu Vojske.
Rezervni sastav Vojske popunjava se podoficirima unapređenjem vojnika u rezervi u čin rezervnog vodnika i prevođenjem profesionalnih podoficira u rezervni sastav, a oficirima - unapređenjem rezervnih podoficira koji su stekli odgovarajuću stručnu spremu u čin rezervnog potporučnika i prevođenjem profesionalnih oficira u rezervni sastav.
Čl. 28 - 58*
(Prestalo da važi)
Bračni drug premeštenog profesionalnog oficira, odnosno profesionalnog podoficira kome prestane zaposlenje zbog premeštaja, a u mestu u koje je profesionalni oficir, odnosno profesionalni podoficir premešten nema mogućnosti da se zaposli, zadržava pravo na penzijsko i invalidsko osiguranje i po prestanku tog zaposlenja (u daljem tekstu: produženo osiguranje).
Doprinos za produženo osiguranje uplaćuje se nadležnom fondu penzijskog i invalidskog osiguranja iz sredstava kojima raspolaže Vojska.
Pravo na produženo osiguranje može trajati najduže šest godina od dana prestanka zaposlenja.
Bračnom drugu profesionalnog oficira, odnosno profesionalnog podoficira premeštenog posle 17. avgusta 1990. godine kome zbog tog premeštaja prestane stalno zaposlenje, a u mestu u koje je premešten nema mogućnosti da se zaposli, pripada naknada zbog prestanka zaposlenja.
Naknada iz stava 1. ovog člana može trajati za vreme nezaposlenosti bračnog druga profesionalnog oficira, odnosno profesionalnog podoficira, a najduže šest godina.
Visina naknade iz stava 1. ovog člana se određuje prema iznosu koji služi za utvrđivanje neto zarade zaposlenih u republici članici na čijoj teritoriji je sedište Saveznog ministarstva za odbranu.
Čl. 60 - 210*
(Prestalo da važi)
SOCIJALNO OSIGURANJE
ZDRAVSTVENO OSIGURANJE
1. Zdravstveno osiguranje vojnika, studenata vojnih akademija, učenika srednjih vojnih škola, slušalaca škola za rezervne oficire i lica u rezervnom sastavu
Vojnici na odsluženju vojnog roka, studenti vojnih akademija, učenici srednjih vojnih škola, slušaoci škola za rezervne oficire i lica u rezervnom sastavu za vreme službe u Vojsci imaju pravo na besplatnu zdravstvenu zaštitu na teret sredstava kojima raspolaže Vojska, u obimu utvrđenom ovim zakonom, i to:
1) sve oblike preventivne medicinske zaštite;
2) lekarske preglede, lečenje i druge vrste medicinske pomoći;
3) lekarske preglede i druge vrste medicinske pomoći radi praćenja i proveravanja zdravstvenog stanja;
4) davanje lekova, pomoćnog materijala koji služi za upotrebu leka i sanitetskog materijala potrebnog za lečenje;
5) prevenciju, negu i lečenje oboljenja zuba i usta;
6) zubnotehničku pomoć i zubnoprotetička sredstva;
7) ortopedska pomagala.
Lica iz člana 211. ovog zakona ostvaruju zdravstvenu zaštitu u vojnim zdravstvenim ustanovama, a mogu je ostvarivati i u drugim zdravstvenim ustanovama:
1) ako u mestu službovanja nema vojne zdravstvene ustanove;
2) ako vojna zdravstvena ustanova ne može da pruži odgovarajuće oblike zdravstvene zaštite;
3) u hitnim slučajevima.
Zdravstvena zaštita iz tač. 1) i 2) stava 1. ovog člana, osim u hitnim slučajevima, ostvaruje se po uputu nadležnog lekara, a ako u mestu službovanja nema zdravstvene ustanove - po uputu nadležnog starešine.
Lica iz člana 211. ovog zakona, za vreme ratnog stanja, zdravstvenu zaštitu ostvaruju na način na koji se vrši zbrinjavanje povređenih i obolelih pripadnika Vojske za to vreme.
Vojnici na odsluženju vojnog roka, studenti vojnih akademija, učenici srednjih vojnih škola, slušaoci škola za rezervne oficire i lica u rezervnom sastavu, po otpuštanju iz Vojske imaju pravo na zdravstvenu zaštitu za povrede ili oboljenja koja su dobili za vreme službe u Vojsci, ako to pravo ne ostvaruju po drugom osnovu.
Lica iz stava 1. ovog člana kod kojih se pojavi oboljenje po otpuštanju iz Vojske imaju pravo na zdravstvenu zaštitu ako u roku od dva meseca od dana otpuštanja iz Vojske prijave to oboljenje nadležnom organu u republici članici i ako vojna lekarska komisija utvrdi da je odnosno oboljenje nastalo za vreme službe u Vojsci.
Vojnici, studenti vojnih akademija, učenici srednjih vojnih škola, slušaoci škola za rezervne oficire i lica u rezervnom sastavu, koji zbog pogoršanja oboljenja koje su imali pre stupanja u Vojsku budu otpušteni iz Vojske, imaju pravo na zdravstvenu zaštitu za to oboljenje do izlečenja, odnosno do stabilizacije oboljenja, a najduže dve godine od dana otpuštanja iz Vojske, ako pravo na zdravstvenu zaštitu ne ostvaruju po drugom osnovu.
Student vojne akademije, učenik srednje vojne škole i slušalac škole za rezervne oficire koji zbog zdravstvene nesposobnosti za profesionalnu vojnu službu bude otpušten sa školovanja ima pravo na novčanu pomoć za nastavak školovanja u drugoj školi istog stepena.
Iznos novčane pomoći iz stava 1. ovog člana utvrđuje se zavisno od imovnog stanja lica iz stava 1. ovog člana i članova njegove porodice.
2. Zdravstveno osiguranje vojnih osiguranika
Zdravstvenim osiguranjem obezbeđuje se vojnim osiguranicima i članovima njihovih porodica pravo na korišćenje zdravstvene zaštite i pravo na novčanu naknadu i pomoć.
Vojni osiguranici, u smislu ostvarivanja prava iz zdravstvenog osiguranja po ovom zakonu, jesu lica koja imaju svojstvo profesionalnih vojnika, lica koja po ovom zakonu ostvare pravo na starosnu, invalidsku i porodičnu penziju, kao i članovi njihovih porodica ukoliko osiguranje ne ostvaruju po drugom osnovu.
Članovima porodice lica iz stava 2. ovog člana smatraju se članovi porodice utvrđeni propisima republika članica kojima se uređuje zdravstvena zaštita.
Zdravstvena zaštita vojnih osiguranika koja se ovim zakonom obezbeđuje obuhvata:
1) lekarske preglede i druge vrste medicinske pomoći radi praćenja i proveravanja zdravstvenog stanja i utvrđivanja zdravstvene sposobnosti za rad na određenom radnom mestu;
2) preduzimanje stručnih medicinskih mera za unapređivanje zdravstvenog stanja, odnosno sprečavanja oboljenja (vakcinacije i druge imunizacije, hemioprofilaksa, saniranje kliconoštva, dezinfekcija i druge zaštitne mere u stanu, kad su medicinski indicirane usled pojave zaraznih bolesti i dr.);
3) lekarske preglede, lečenje bolesnika i druge vrste medicinske pomoći (u zdravstvenim i drugim specijalizovanim ustanovama i u stanu bolesnika i dr.);
4) sprovođenje mera radi otkrivanja i sprečavanja oboljenja od profesionalnih bolesti i sprečavanja nesreća na poslu;
5) medicinsku rehabilitaciju u stacioniranoj zdravstvenoj ustanovi i u drugoj specijalizovanoj ustanovi za medicinsku rehabilitaciju;
6) prevenciju, negu i lečenje bolesti zuba i usta;
7) davanje lekova, pomoćnog materijala koji služi za upotrebu leka i sanitetskog materijala potrebnog za lečenje;
8) zubnotehničku pomoć i zubnoprotetička sredstva;
9) davanje proteza, ortopedskih i drugih pomagala, pomoćnih i sanitarnih sprava.
Povredom na radu i profesionalnom bolešću smatraju se povrede i bolesti utvrđene saveznim propisom o osnovnim pravima iz penzijskog i invalidskog osiguranja i ovim zakonom.
Vojnom osiguraniku profesionalnom vojniku koji se nalazi na službi u inostranstvu obezbeđuje se zdravstvena zaštita koja se po ovom zakonu obezbeđuje vojnom osiguraniku u SRJ.
Zdravstvena zaštita iz stava 1. ovog člana obezbeđuje se i članovima uže porodice vojnog osiguranika dok borave s njim u inostranstvu:
1) ako je vojni osiguranik na službi u inostranstvu duže od šest meseci, zdravstvena zaštita obezbeđuje se u obimu u kome se obezbeđuje i vojnom osiguraniku od koga oni izvode svoje pravo na zdravstveno osiguranje i za sve vreme za koje se zdravstvena zaštita obezbeđuje vojnom osiguraniku;
2) ako je vojni osiguranik na službi u inostranstvu do šest meseci, zdravstvena zaštita obezbeđuje se samo u slučaju neophodne lekarske pomoći.
Vojni osiguranici i članovi njihovih porodica mogu se, u slučaju potrebe, uputiti na lečenje u inostranstvo ako su oboleli od bolesti koja se ne može lečiti u SRJ, a u zemlji u koju se upućuju postoji mogućnost lečenja, odnosno medicinskog ispitivanja i utvrđivanja takve bolesti.
Vojnom osiguraniku profesionalnom vojniku pripada naknada plate za vreme privremene sprečenosti za rad ako je:
1) usled bolesti ili povrede privremeno nesposoban za rad, odnosno ako je radi lečenja ili medicinskih ispitivanja smešten u stacionarnu zdravstvenu ili drugu specijalizovanu ustanovu;
2) sprečen da radi usled određenog lečenja ili medicinskog ispitivanja koje se ne može vršiti van osiguranikovog radnog vremena;
3) upućen na lečenje po propisima o vojnim invalidima;
4) izolovan kao kliconoša ili zbog pojave zaraze u njegovoj okolini;
5) određen da neguje obolelog člana uže porodice ili člana uže porodice porodilju ako nema drugog člana porodice da je neguje, pod uslovima određenim ovim zakonom;
6) određen za pratioca bolesnika upućenog na lečenje ili lekarski pregled u drugo mesto;
7) sprečen da radi zbog dobrovoljnog davanja krvi i organa.
Visinu naknade iz stava 1. ovog člana propisuje savezni ministar za odbranu.
Naknada plate za vreme privremene sprečenosti za rad u slučajevima iz člana 221. ovog zakona pripada od prvog dana sprečenosti za rad pa sve dok ta sprečenost traje.
Sprečenost za rad zbog privremene nesposobnosti za rad traje dok nadležni vojni lekar, odnosno vojna lekarska komisija ne utvrdi da je uspostavljena radna sposobnost ili dok se rešenjem nadležnog organa ne utvrdi da postoji invalidnost u smislu ovog zakona.
Kad nadležna vojna lekarska komisija u toku lečenja vojnog osiguranika - profesionalnog vojnika koji prima naknadu plate utvrdi da je njegovo zdravstveno stanje poboljšano i da bi rad bio koristan za brže uspostavljanje pune radne sposobnosti, može odrediti da za određeno vreme radi sa skraćenim radnim vremenom na odgovarajućem radnom mestu. Ovakav rad može trajati najduže jednu godinu.
Vojnom osiguraniku iz stava 1. ovog člana koji za vreme privremene sprečenosti za rad radi sa skraćenim radnim vremenom, pored dela plate ostvarene za rad sa skraćenim radnim vremenom, pripada i deo naknade plate koji odgovara srazmeri vremena provedenog van rada prema punom radnom vremenu.
Deo plate i deo naknade plate iz stava 2. ovog člana pripada vojnom osiguraniku i za vreme godišnjeg odmora koji koristi u periodu rada sa skraćenim radnim vremenom.
Vojnom osiguraniku - profesionalnom vojniku ne pripada naknada plate, odnosno obustavlja mu se isplata naknade plate za vreme privremene sprečenosti za rad:
1) ako je svesno prouzrokovao nesposobnost za rad;
2) ako je namerno sprečavao ozdravljenje, odnosno osposobljavanje;
3) ako bez opravdanog razloga ne odazove na određeni lekarski, odnosno komisijski pregled;
4) ako se bez opravdanog razloga ne podvrgne određenom lečenju, osim ako za to nije potreban pristanak predviđen posebnim propisima;
5) ako se za vreme bolovanja bavi određenom delatnošću radi sticanja dobiti.
Vojnom osiguraniku pripada naknada putnih troškova, koja obuhvata:
1) naknadu za troškove prevoza;
2) naknadu za troškove ishrane i smeštaja za vreme putovanja i boravka u drugom mestu.
Naknada putnih troškova iz stava 1. ovog člana pripada licu iz tog stava ako je:
1) od vojnog lekara - pojedinca, vojne lekarske komisije, vojne zdravstvene ustanove ili druge zdravstvene ustanove pozvan ili upućen u drugo mesto u vezi sa ostvarivanjem prava iz zdravstvenog osiguranja određenih ovim zakonom;
2) iz mesta u kome je na službi, odnosno iz mesta boravka u kome nema lekara morao da putuje do najbližeg lekara ili zdravstvene ustanove u drugom mestu radi lekarskog pregleda ili lečenja.
Visinu naknade iz stava 1. ovog člana propisuje savezni ministar za odbranu.
Naknada putnih troškova pripada licu iz člana 225. ovog zakona i za pratioca ako je po oceni vojnog lekara - pojedinca, vojne lekarske komisije, vojne zdravstvene ustanove ili druge zdravstvene ustanove tom licu potreban pratilac za vreme putovanja i boravka u tom mestu.
U slučaju smrti člana uže porodice, vojnom osiguraniku pripada naknada pogrebnih troškova.
Naknada iz stava 1. ovog člana pripada i članovima porodice vojnog osiguranika u slučaju smrti vojnog osiguranika ako su sahranili umrlog vojnog osiguranika.
Naknada pogrebnih troškova pripada i svakome ko sahrani umrlog vojnog osiguranika.
Naknada pogrebnih troškova pripada u visini koju propiše savezni ministar za odbranu.
U slučaju smrti vojnog osiguranika - profesionalnog vojnika i lica koje je po ovom zakonu ostvarilo pravo na penziju, članovima njegove porodice, i to: bračnom drugu, a ostalim članovima - ako ih je vojni osiguranik do svoje smrti izdržavao, pripada posmrtna pomoć u jednokratnom iznosu dvostruke plate, odnosno penzije koja mu je pripadala za poslednji mesec pre njegove smrti.
Ako ima više članova porodice koji imaju pravo na posmrtnu pomoć, iznos iz stava 4. ovog člana deli se na jednake delove između tih članova porodice.
Pri korišćenju određenih vidova zdravstvene zaštite može se predvideti učešće vojnih osiguranika i članova njihovih porodica u troškovima zdravstvene zaštite.
Vidove i iznose učešća u troškovima zdravstvene zaštite i oslobađanje od učešća propisuje Savezna vlada.
Vojni osiguranici ostvaruju zdravstvenu zaštitu u vojnim zdravstvenim ustanovama, a mogu je ostvarivati i u drugim zdravstvenim ustanovama:
1) ako u mestu službovanja, odnosno stanovanje nema vojne zdravstvene ustanove;
2) ako vojna zdravstvena ustanova ne može da pruži odgovarajuće oblike zdravstvene zaštite;
3) u hitnim slučajevima.
Propise o načinu ostvarivanja zdravstvene zaštite koja se po ovom zakonu obezbeđuje na teret sredstava zdravstvenog osiguranja vojnih osiguranika donosi Savezna vlada.
3. Jednokratna novčana pomoć i druga prava u vezi sa oštećenjem organizma ili smrću vojnog lica
Vojno lice koje za vreme službe ili u vezi sa službom u Vojsci, bez svoje krivice, zadobije ranu, povredu ili ozledu, pa zbog toga nastupi oštećenje njegovog organizma od najmanje 20%, ima pravo na jednokratnu novčanu pomoć čija se visina određuje prema stepenu telesnog oštećenja. Stepen telesnog oštećenja utvrđuje se prema saveznim propisima kojima se uređuju prava vojnih invalida.
Pod uslovima iz stava 1. ovog člana, jednokratna novčana pomoć pripada i vojnom licu kad nastupi oštećenje njegovog organizma od najmanje 20% usled bolesti koja je nastala ili se pogoršala kao neposredna posledica službe u Vojsci.
Nehat se neće smatrati krivicom u smislu stava 1. ovog člana.
Ako vojno lice pogine ili umre od zadobijene rane, povrede ili ozlede pod uslovima iz st. 1. i 2. ovog člana, jednokratna novčana pomoć pripada njegovoj porodici.
Jednokratna novčana pomoć pripada i porodici vojnika, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole i slušaoca škole za rezervne oficire koji usled bolesti umre za vreme služenja vojnog roka, odnosno školovanja.
Pod uslovima iz st. 1, 4. i 5. ovog člana, jednokratna novčana pomoć pripada i licu, odnosno porodici lica kad nastupi oštećenje njegovog organizma, odnosno kad izgubi život za vreme odlaska na službu u Vojsku ili za vreme povratka sa te službe.
Pod službom u Vojsci, u smislu člana 231. ovog zakona, podrazumeva se vršenje redovnog ili vanrednog službenog posla, kao i drugog posla koji se obavlja po naređenju nadležnog starešine.
Pod vršenjem dužnosti u vezi sa službom, u smislu člana 231. ovog zakona, podrazumeva se:
1) odlazak na službenu dužnost, odnosno povratak sa službene dužnosti;
2) odlazak vojnika, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole i slušaoca škole za rezervne oficire na odsustvo i povratak sa odsustva;
3) boravak vojnika, odnosno vojnika u rezervi, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole ili slušaoca škole za rezervne oficire u vojnoj zgradi, krugu kasarne, logoru, aerodromu, poligonu, brodu ili drugom plovnom sredstvu ratne mornarice ili na drugom mestu na kome je bio po pravilima službe ili po naređenju, odnosno odobrenju nadležnog starešine, kao i na odobrenom izlasku iz jedinice, odnosno ustanove u slobodno vreme, osim na odsustvu.
Pravo na jednokratnu novčanu pomoć imaju članovi porodice vojnog lica, i to:
1) bračni drug;
2) deca rođena u braku, van braka ili usvojena, ako nisu starija od 18 godina, odnosno 26 godina - ako se nalaze na školovanju, osim dece koja su u radnom odnosu, a bez obzira na godine života - ako su trajno i potpuno nesposobna za rad;
3) roditelji, odnosno usvojilac i njegov bračni drug;
4) očuh i maćeha;
5) braća i sestre - ako nisu stariji od 18 godina, odnosno 26 godina ako se nalaze na redovnom školovanju, osim braće i sestara koji su u radnom odnosu, a bez obzira na godine života - ako su trajno i potpuno nesposobni za rad;
6) ded i baba.
Pravo na jednokratnu novčanu pomoć nema bračni drug koji je neopravdano napustio bračnu zajednicu. Činjenicu da je bračni drug neopravdano napustio bračnu zajednicu utvrđuje sud opšte nadležnosti u vanparničnom postupku.
Decom, u smislu stava 1. tačka 2) ovog člana, smatraju se i pastorčad, unučad i deca bez roditelja, koju je vojno lice izdržavalo, ako ispunjavaju uslove u pogledu godine života dece određene u toj tački.
Roditelji, usvojilac i njegov bračni drug, očuh i maćeha i braća i sestre imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć ako poginulo, odnosno umrlo vojno lice nema bračnog druga ni dece ili ako bračni drug i deca nemaju pravo na tu pomoć. Izuzetno, roditelji koje je poginulo, odnosno umrlo vojno lice izdržavalo imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć kad to lice ima samo bračnog druga.
Ded i baba imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć ako poginulo, odnosno umrlo vojno lice nema srodnika iz stava 4. ovog člana ili ako ti srodnici nemaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć.
Ako više lica imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć, ukupan iznos pomoći koji im pripada deli se na jednake delove.
Stepen telesnog oštećenja na osnovu kog se ostvaruje pravo na jednokratnu novčanu pomoć iz člana 231. ovog zakona dokazuje se pravnosnažnim rešenjem o priznanju svojstva mirnodopskog vojnog invalida ili nalazom vojne lekarske komisije.
U slučaju smrti vojnog lica, postupak za dodeljivanje jednokratne novčane pomoći pokreće se po službenoj dužnosti.
Kad se postupak za dodeljivanje jednokratne novčane pomoći pokreće na zahtev, ta pomoć može se ostvariti ako se zahtev podnese u roku od tri godine od dana zadobijanja rane, povrede ili ozlede, odnosno nastupanja oboljenja ili pogoršanja oboljenja koje je izazvalo oštećenje organizma.
Rešenje o pravu na jednokratnu novčanu pomoć donosi starešina na položaju komandanta puka i višem položaju.
Bračni drug vojnog lica koje pogine ili umre od zadobijene rane, povrede ili ozlede, odnosno bolesti pod uslovima iz člana 231. st. 1. i 2. ovog zakona, koji nema pravo na porodičnu penziju, upućuje se, na svoj zahtev, na osposobljavanje radi sticanja stručne spreme ako u času smrti vojnog lica nije imao nikakvu stručnu spremu i nije u radnom odnosu. Osposobljavanje može trajati najduže četiri godine.
Deca vojnog lica iz člana 233. stav 1. tačka 2) ovog zakona, koje pogine ili umre od zadobijene rane, povrede ili ozlede, odnosno bolesti pod uslovima iz člana 231. st. 1. i 2. ovog zakona, koja su na redovnom školovanju, osim dece koja su u radnom odnosu, a koju je vojno lice do svoje smrti izdržavalo, imaju pravo na mesečnu novčanu naknadu za vreme školovanja i druge naknade u vezi sa školovanjem, ako ne ostvaruju stipendiju po drugom osnovu.
Zahtev iz stava 1. ovog člana može se podneti u roku od dve godine od dana smrti vojnog lica.
Postupak za ostvarivanje prava na jednokratnu novčanu pomoć kao i određivanje iznosa za lica koja u smislu ovog zakona imaju pravo na jednokratnu novčanu pomoć i osposobljavanje bračnog druga i novčanu naknadu za vreme školovanja i druge naknade u vezi sa školovanjem propisuje Savezna vlada.
Porodici vojnika, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole slušaoca škole za rezervne oficire ili lica u rezervnom sastavu koje pogine ili umre za vreme službe u Vojsci ili umre u zdravstvenoj ustanovi u koju je za vreme službe u Vojsci upućeno i zadržano na lečenju, kao i porodici lica iz čl. 213. i 214. ovog zakona ako to lice umre u zdravstvenoj ustanovi, pripada naknada stvarnih troškova prevoza posmrtnih ostataka do mesta sahrane. Ako je prevoz posmrtnih ostataka izvršilo drugo lice, naknada stvarnih troškova prevoza posmrtnih ostataka pripada tom licu.
Naknada troškova iz člana 237. ovog zakona obuhvata:
1) troškove prevoza posmrtnih ostataka vozom do mesta sahrane, a ako na toj relaciji ne postoji železnički saobraćaj - stvarne troškove prevoza drugim saobraćajnim sredstvima;
2) troškove prevoza posmrtnih ostataka do stanice i, u mestu sahrane, od stanice do mesta gde se sahranjuju posmrtni ostaci;
3) putne troškove za dva pratioca posmrtnih ostataka;
4) druge troškove prevoza učinjene u smislu opštih propisa o uslovima i načinu iskopavanja i prenosa mrtvaca.
Porodici vojnika, studenta vojne akademije, učeniku srednje vojne škole, slušaoca škole za rezervne oficire ili lica u rezervnom sastavu koji pogine ili umre za vreme službe u Vojsci ili umre u zdravstvenoj ustanovi u koju je za vreme službe u Vojsci upućen i zadržan na lečenju i po prestanku te službe, pripada naknada pogrebnih troškova. Ako je sahranu vojnika, studenta vojne akademije, učenika srednje vojne škole, slušaoca škole za rezervne oficire ili lica u rezervnom sastavu izvršilo drugo lice, naknada pogrebnih troškova pripada tom licu.
Naknada pogrebnih troškova iz stava 1. ovog člana pripada u iznosu koji utvrdi savezni ministar za odbranu.
PENZIJSKO I INVALIDSKO OSIGURANJE
Penzijskim osiguranjem vojnom osiguraniku obezbeđuje se pravo na starosnu penziju posle određenog vremena provedenog na radu i navršenja određenih godina života.
Penzijskim osiguranjem obezbeđuje se pravo određenim članovima porodice na porodičnu penziju posle smrti vojnog osiguranika, odnosno korisnika starosne ili invalidske penzije ostvarene po ovom zakonu.
Invalidskim osiguranjem vojnom osiguraniku obezbeđuju se za slučaj invalidnosti i telesnog oštećenja prava utvrđena ovim zakonom.
Vojni osiguranici, u smislu ostvarivanja prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja po ovom zakonu, jesu lica koja imaju svojstvo profesionalnog vojnika.
Pravo na starosnu penziju stiče vojni osiguranik - muškarac kad navrši 60 godina života, odnosno vojni osiguranik - žena kad navrši 55 godina života i najmanje 20 godina penzijskog staža.
Pravo na starosnu penziju stiče i vojni osiguranik - muškarac kad navrši 40 godina penzijskog staža, odnosno vojni osiguranik - žena kad navrši 35 godina penzijskog staža, bez obzira na godine života.
Pravo na prevremenu starosnu penziju stiče vojni osiguranik - muškarac kad navrši najmanje 35 godina penzijskog staža i 55 godina života, odnosno vojni osiguranik - žena kad navrši najmanje 30 godina penzijskog staža i 50 godina života.
Prevremena starosna penzija određena prema dužini penzijskog staža umanjuje se za 0,6% za svaku godinu prevremenog odlaska u penziju pre navršenja godina života propisanih u članu 242. ovog zakona.
Vojnom osiguraniku koji je za vreme profesionalne vojne službe vršio određene dužnosti na kojima se vreme provedeno na radu računa u staž osiguranja sa uvećanim trajanjem, starosna granica za sticanje prava na penziju, propisana u čl. 242. i 243. ovog zakona, srazmerno se smanjuje prema odredbama ovog zakona.
Starosna penzija se utvrđuje u određenom procentu od penzijskog osnova.
Penzijski osnov čini plata koja pripada profesionalnom vojniku po članu 71. ovog zakona, u poslednjem mesecu, pre prestanka svojstva profesionalnog vojnika prema elementima plate koju profesionalni vojnik ima u času prestanka profesionalne vojne službe.
Za određivanje visine penzije po ovom zakonu uzimaju se u obzir samo godine penzijskog staža navršene do prestanka svojstva profesionalnog oficira, odnosno profesionalnog podoficira, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Visina starosne penzije iznosi: za 20 godina penzijskog staža vojnom osiguraniku - muškarcu 55%, a vojnom osiguraniku - ženi 57,5% od penzijskog osnova i povećava se za po 2,5% od penzijskog osnova za svaku dalju navršenu godinu do navršenih 30 godina penzijskog staža. Za svaku navršenu godinu penzijskog staža preko 30 godina penzija se povećava za po 0,5% od penzijskog osnova.
Najviša starosna penzija iznosi 85% od penzijskog osnova.
3. Invalidnost i telesno oštećenje
Osnovi za sticanje prava iz invalidskog osiguranja su invalidnost i telesno oštećenje.
Prava po osnovu invalidnosti vojni osiguranici stiču pod uslovima i u visini utvrđenim propisima o osnovnim pravima iz penzijskog i invalidskog osiguranja i ovim zakonom.
Invalidnost po ovom zakonu nastupa kad profesionalnom vojniku prestane služba zbog utvrđene trajne nesposobnosti za profesionalnu vojnu službu usled bolesti, povrede van rada, povrede na radu ili profesionalne bolesti.
Telesno oštećenje je gubitak, oštećenje ili onesposobljenost pojedinih organa ili delova tela od najmanje 30% ako su prouzrokovani povredom na radu ili profesionalnom bolešću, koji ograničavaju pokretljivost, otežavaju normalnu aktivnost organizma i uslovljavaju veće napore u ostvarivanju životnih potreba, bez obzira na to da li prouzrokuju invalidnost.
Telesna oštećenja razvrstavaju se prema odredbama saveznog zakona kojim su uređena osnovna prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja, a koja se odnose na vrste telesnih oštećenja.
Ako je osnov za sticanje prava iz invalidskog osiguranja nastupio usled bolesti ili povrede van rada, ta prava stiču se posle navršenog određenog penzijskog staža, zavisno od srazmere između staža koji je vojni osiguranik navršio do dana nastupanja osnova za sticanje prava iz invalidskog osiguranja i staža koji je mogao navršiti do tog dana (u daljem tekstu: mogući radni vek).
Kao mogući radni vek uzima se:
1) period od dana proizvođenja u čin do nastupanja osnova za sticanje prava - za vojne osiguranike koji su u profesionalnu vojnu službu primljeni neposredno po završenoj vojnoj akademiji ili drugoj vojnoj školi za oficire i podoficire;
2) broj punih godina u periodu od kada je profesionalni vojnik navršio 20 godina života, odnosno 23 godine života ako je redovnim školovanjem stekao višu stručnu spremu, odnosno 26 godina života ako je redovnim školovanjem stekao visoku stručnu spremu, do nastupanja osnova za sticanje prava - za vojne osiguranike koji nisu obuhvaćeni odredbom tačke 1 ovog stava.
Profesionalnom vojniku koji je posle navršenih 20 godina života bio na odsluženju vojnog roka skraćuje se mogući radni vek za onoliko vremena koliko je proveo na odsluženju vojnog roka.
Vojnom osiguraniku kome se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem skraćuje se mogući radni vek za onoliko godina za koliko bi se, po odredbama ovog zakona, snizila starosna granica za sticanje prava na penziju.
Profesionalni vojnik kod koga osnov za sticanje prava iz invalidskog osiguranja nastupi usled bolesti ili povrede van rada stiče ta prava ako mu ukupan penzijski staž iznosi najmanje jednu trećinu mogućeg radnog veka.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana profesionalni vojnik kod koga osnov za sticanje prava iz invalidskog osiguranja nastupi do navršenih 30 godina života, a kome ukupan penzijski staž iznosi manje od jedne trećine mogućeg radnog veka, ako je na dan nastupanja tog osnova bio u profesionalnoj vojnoj službi, stiče prava iz invalidskog osiguranja:
1) kad osnov za sticanje prava nastupi do navršenih 20 godina života, ako do nastupanja osnova ima najmanje šest meseci staža osiguranja;
2) kad osnov za sticanje prava nastupi do navršenih 30 godina života, ako do nastupanja osnova ima najmanje jednu godinu staža osiguranja;
3) kad jedna trećina mogućeg radnog veka iznosi manje od tri godine, a ukupan penzijski staž je manji od tri godine, profesionalni vojnik stiče prava iz invalidskog osiguranja ako ima najmanje jednu godinu staža osiguranja i ako je na dan nastupanja osnova za sticanje prava bio u profesionalnoj vojnoj službi.
Profesionalni vojnik kod koga je osnov za sticanje prava iz invalidskog osiguranja nastao usled povrede na radu ili profesionalne bolesti, stiče ta prava bez obzira na dužinu penzijskog staža, odnosno staža osiguranja navršenog pre nastupanja tog osnova.
Povredom na radu, u smislu ovog zakona, smatra se svaka povreda profesionalnog vojnika prouzrokovana neposrednim i kratkotrajnim mehaničkim, fizičkim ili hemijskim dejstvom i povreda prouzrokovana naglim promenama položaja tela, iznenadnim opterećenjem tela i drugim iznenadnim promenama fiziološkog stanja organizma, ako je takva povreda uzročno vezana za vršenje službe vojnog osiguranika.
Povredom na radu smatra se i oboljenje profesionalnog vojnika koje je nastupilo neposredno i kao isključiva posledica nekog nesrećnog slučaja ili više sile za vreme vršenja vojne dužnosti.
Povredom na radu smatra se i povreda prouzrokovana na način predviđen u stavu 1. ovog člana, koju profesionalni vojnik pretrpi:
1) na redovnom putu od stana do mesta službovanja ili od mesta službovanja do stana;
2) na putu radi stupanja u službu;
3) na putu radi izvršenja službenih zadataka.
Povredom na radu, u smislu ovog zakona, smatra se i povreda prouzrokovana na način predviđen u članu 251. stav 1 ovog zakona, koju profesionalni vojnik pretrpi u vezi sa korišćenjem prava na zdravstvenu zaštitu koja mu pripada po propisima o zdravstvenom osiguranju vojnih osiguranika, i to:
1) na redovnom putu od stana, odnosno mesta službovanja do mesta lekarskog pregleda, odnosno lečenja, podrazumevajući i medicinsku rehabilitaciju, za vreme bavljenja na tom mestu ili pri povratku, ako je pozvan ili upućen na pregled, odnosno lečenje ili ako bez poziva, odnosno uputa koristi neophodnu hitnu lekarsku pomoć ili ako ga je nadležni organ odredio da prati bolesnika upućenog na pregled ili lečenje u drugo mesto.
2) na redovnom putu od stana, mesta službovanja ili mesta pregleda ili lečenja do vojne ustanove, preduzeća ili druge organizacije u kojoj nabavlja propisane proteze ili druge ortopedske pomoćne sprave, za vreme bavljenja u tim ustanovama, odnosno organizacijama ili pri povratku;
3) vršeći praktične radove ili vežbe za vreme medicinske rehabilitacije.
Profesionalne bolesti, u smislu ovog zakona, jesu određene bolesti prouzrokovane dužim neposrednim uticajem procesa i uslova rada na radnim zadacima koje je profesionalni vojnik obavljao, odnosno koje obavlja.
U pogledu utvrđivanja profesionalnih bolesti, poslova, odnosno radova na kojima se one pojavljuju i uslova pod kojima se pojedine bolesti smatraju profesionalnim bolestima primenjuju se odredbe saveznog zakona kojim su uređena osnovna prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja koje se odnose na liste profesionalnih bolesti.
Vojni osiguranik kod koga nastupi invalidnost po ovom zakonu stiče pravo na invalidsku penziju.
Invalidska penzija utvrđuje se od penzijskog osnova, koji se određuje kao i penzijski osnov za utvrđivanje starosne penzije.
Ako je invalidnost prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnom bolešću, invalidska penzija utvrđuje se u visini od 85% od penzijskog osnova.
Izuzetno od odredbe stava 2. ovog člana, invalidska penzija iznosi 85% od penzijskog osnova i ako priznati penzijski staž pokriva mogući radni vek a invalidnost je prouzrokovana bolešću.
Ako je invalidnost prouzrokovana bolešću ili povredom van rada, invalidska penzija utvrđuje se u procentu od penzijskog osnova, zavisno od pola osiguranika i godina života navršenih u trenutku nastanka invalidnosti, a za osiguranike koji nisu navršili 60 (muškarac), odnosno 55 (žena) godina života - i od odnosa između mogućeg radnog veka i penzijskog staža osiguranika.
Osiguraniku kod koga je invalidnost nastala pre navršenih 60 (muškarac), odnosno 55 (žena) godina života, invalidska penzija utvrđuje se, i to:
1) ako ukupan penzijski staž pokriva tri četvrtine ili više od mogućeg radnog veka - za penzijski staž do 20 godina u visini od 65% penzijskog osnova osiguraniku - muškarcu, odnosno 70% penzijskog osnova osiguraniku - ženi, tako da se za svaku dalju navršenu godinu penzijskog staža do navršenih 30 godina staža povećava za 2%, a za svaku navršenu godinu staža iznad 30 godina staža za po 1% od penzijskog osnova;
2) ako ukupan penzijski staž pokriva polovinu ili više a manje od tri četvrtine mogućeg radnog veka - za penzijski staž do 20 godina u visini od 60% penzijskog osnova osiguraniku - muškarcu, odnosno od 65% penzijskog osnova osiguraniku - ženi, tako da se za svaku dalju navršenu godinu penzijskog staža do navršenih 30 godina staža povećava - za po 2%, a za svaku navršenu godinu staža iznad 30 godina staža - za po 1% penzijskog osnova;
3) ako ukupan penzijski staž pokriva manje od polovine mogućeg radnog veka - za penzijski staž do 20 godina u visini od 55% penzijskog osnova osiguraniku - muškarcu, odnosno od 60% penzijskog osnova osiguraniku - ženi.
Profesionalni vojnik koji stekne pravo na invalidsku penziju može zahtevati da mu se utvrdi invalidnost po propisima o invalidskom osiguranju koji važe za osiguranike - radnike na području na kome vojni osiguranik ima prebivalište (u daljem tekstu: nadležni fond).
Ako na osnovu utvrđene invalidnosti profesionalni vojnik ispunjava uslove za sticanje prava na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju po propisima koji se na području nadležnog fonda primenjuju za osiguranike - radnike, profesionalni vojnik može zahtevati da umesto invalidske penzije po ovom zakonu pravo na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju, odnosno pravo na odgovarajuće zaposlenje, kao i pravo na odgovarajuće novčane naknade u vezi sa korišćenjem tih prava koristi po tim propisima. U tom slučaju, vojni osiguranik stiče svojstvo invalida rada.
Pravo iz stava 2. ovog člana profesionalni vojnik ostvaruje u nadležnom fondu, a refundacija troškova vrši se iz sredstava penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika.
Invalid rada iz stava 2. ovog člana može zahtevati uspostavljanje prava na invalidsku penziju koja mu po ovom zakonu pripadala u času prestanka profesionalne vojne službe, i to u sledećim slučajevima:
1) za vreme čekanja na početak sprovođenja prekvalifikacije ili dokvalifikacije;
2) ako u toku korišćenja prava na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju nastupi promena (pogoršanje ili novi slučaj) invalidnosti utvrđena u smislu stava 2. ovog člana ili ako prekvalifikacija ili dokvalifikacija ne bude uspešno završena;
3) za vreme čekanja na zaposlenje;
4) ako u toku novog zaposlenja nastupi promena (pogoršanje ili novi slučaj) invalidnosti utvrđena u smislu stava 2. ovog člana, koja povlači promenu radnog mesta, prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju ili sticanje invalidske penzije po propisima koji važe na području nadležnog fonda i u slučaju prestanka novog zaposlenja;
5) ako stekne pravo na starosnu penziju ili ostvari tu penziju po propisima koji važe na području nadležnog fonda.
Na korisnika invalidske penzije ponovo uspostavljene po stavu 4. ovog člana ne primenjuju se odredbe st. 2. i 3. ovog člana.
5. Novčana naknada za telesno oštećenje
Profesionalni vojnik kod koga nastupi telesno oštećenje stiče pravo na novčanu naknadu za telesno oštećenje bez obzira na to da li to oštećenje prouzrokuje invalidnost.
Pravo na novčanu naknadu za telesno oštećenje ostvaruje se prema zakonu republike članice kojim se reguliše penzijsko i invalidsko osiguranje, na teret sredstava penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika.
Osnov za određivanje visine novčane naknade za telesno oštećenje čini najniža plata čina koja, po propisima o platama profesionalnih vojnika, pripada za čin starijeg vodnika u januaru u godini u kojoj se ostvaruje pravo na novčanu naknadu za telesno oštećenje.
Visina novčane naknade za telesno oštećenje, stečena po osnovu telesnog oštećenja prouzrokovanog povredom na radu ili profesionalnom bolešću, određuje se u procentu od osnova, zavisno od stepena telesnog oštećenja, i to: I stepen - 10%, II stepen - 9%, III stepen - 8%, IV stepen - 7%, V stepen - 6%, VI stepen - 5%, VII stepen - 4%, i VIII stepen - 3%.
Iznos novčane naknade za telesno oštećenje stečene po osnovu telesnog oštećenja prouzrokovanog bolešću ili povredom van rada određuje se u visini od 50% od iznosa koji pripada za isti stepen telesnog oštećenja prouzrokovanog povredom na radu ili profesionalnom bolešću.
Ako postoje dva telesna oštećenja ili više telesnih oštećenja različitih uzroka, ukupan procent telesnog oštećenja utvrđuje se prema listi telesnih oštećenja, a visina novčane naknade određuje se po propisu republike članice kojim se uređuje naknada za telesno oštećenje.
6. Pravo na dodatak za pomoć i negu
Pravo na dodatak za pomoć i negu pripada po ovom zakonu korisnicima starosne, prevremene starosne, invalidske i porodične vojne penzije, na teret sredstava penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika.
Pravo iz stava 1. ovog člana ostvaruje se i usklađuje u iznosu i pod uslovima predviđenim propisima republike članice kojima se uređuje ova naknada.
Članovi porodice umrlog vojnog osiguranika stiču pravo na porodičnu penziju:
1) ako je vojni osiguranik navršio najmanje pet godina staža osiguranja ili najmanje 10 godina penzijskog staža;
2) ako je smrt vojnog osiguranika nastupila kao posledica povrede na radu ili profesionalne bolesti, bez obzira na dužinu penzijskog staža;
3) ako je vojni osiguranik ispunio uslove za starosnu ili invalidsku penziju.
Članovi porodice umrlog korisnika prava na starosnu ili invalidsku penziju po ovom zakonu, odnosno članovi porodice umrlog korisnika prava na prekvalifikaciju ili dokvalifikaciju ostvarenih u smislu ovog zakona (u daljem tekstu: korisnik prava) stiču pravo na porodičnu penziju.
Pravo na porodičnu penziju pripada prvenstveno bračnom drugu, deci vojnog osiguranika, odnosno korisnika prava i unučadi bez roditelja koju je on izdržavao.
Roditeljima vojnog osiguranika, odnosno korisnika prava i deci bez roditelja, osim unučadi koju je on izdržavao, pripada pravo na porodičnu penziju ako nema članova uže porodice, a ako ih ima - samo ako penzija koja pripada članovima uže porodice ne dostiže pun iznos osnova za porodičnu penziju.
Pravo na porodičnu penziju stiče se i utvrđuje prema propisima republike članice kojima se uređuje penzijsko i invalidsko osiguranje.
Izuzetno od stava 5. ovog člana, članovima porodice vojnog lica poginulog u izvršavanju borbenih zadataka, iz člana 260. st. 3. i 4. ovog zakona, porodična penzija određuje se u iznosu od 100% od osnova.
8. Usklađivanje penzija i drugih primanja
(Prestao da važi)
Novčana naknada za telesno oštećenje usklađuje se početkom svake kalendarske godine prema iznosu plata koji u toj godini služi kao osnov za određivanje visine novčane naknade za telesno oštećenje.
Novčana naknada za telesno oštećenje usklađena prema stavu 1. ovog člana usklađuje se u toku godine na način i po postupku koji su predviđeni za usklađivanje penzija.
9. Ostvarivanje, korišćenje i prestanak prava
Način ostvarivanja, nadležnost za odlučivanje o pravu i način korišćenja i prestanka prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja po ovom zakonu uređuju se propisom Savezne vlade.
Penzijski staž, u smislu ovog zakona, na osnovu koga se stiču i ostvaruju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja profesionalnih vojnika obuhvata:
1) vreme provedeno u svojstvu aktivnog vojnog lica, odnosno profesionalnog vojnika od 1. januara 1973. godine, koje se računa u staž osiguranja;
2) vreme koje je posle 1. januara 1973. godine profesionalni vojnik, pre sticanja svojstva aktivnog vojnog lica, odnosno profesionalnog vojnika proveo u radnom odnosu, po osnovu koga je bio obavezno osiguran, koje se računa u staž osiguranja.
Penzijski staž navršen do 31. decembra 1972. godine računa se na način predviđen propisima koji su važili do tog dana.
Vojnom osiguraniku, odnosno korisniku vojne penzije koji je kao pripadnik oružanih snaga Jugoslavije učestvovao u oružanim akcijama posle 17. avgusta 1990. godine, vreme provedeno u tim akcijama i u zarobljeništvu, kao i vreme provedeno na lečenju i medicinskoj rehabilitaciji usled bolesti ili povreda zadobijenih u oružanim akcijama i zarobljeništvu računa se kao staž osiguranja u dvostrukom trajanju.
U staž osiguranja računa se vreme za koje je vojni osiguranik bio osiguran po ovom zakonu.
U staž osiguranja računa se i vreme za koje je vojni osiguranik pre sticanja svojstva profesionalnog vojnika po ovom zakonu bio osiguran u penzijskom i invalidskom osiguranju, po propisima po kojima se to vreme priznaje u staž osiguranja.
U staž osiguranja ne računa se vreme koje je u toku trajanja osiguranja po ovom zakonu vojni osiguranik proveo:
1) na neplaćenom odsustvu dužem od 30 dana u pojedinoj kalendarskoj godini;
2) na udaljenju od dužnosti koje je trajalo duže od 30 dana a za to vreme nije raspoređen na službu u Vojsci, ako mu je služba prestala iz razloga zbog kojih je profesionalni vojnik bio udaljen od dužnosti;
3) u pritvoru koji je trajao duže od 30 dana, osim ako je krivični postupak pravnosnažnom odlukom bio obustavljen ili ako je profesionalni vojnik bio oslobođen od optužbe ili je optužba bila odbijena, ali ne zbog nenadležnosti suda;
4) na izdržavanju kazne zatvora ako je zbog krivičnog dela osuđen na kaznu zatvora dužu od 30 dana.
Profesionalnom vojniku koji obavlja dužnost na naročito teškim i za zdravlje štetnim poslovima i zadacima, odnosno na poslovima i zadacima na kojima posle navršenja određenih godina života ne može uspešno da obavlja svoju dužnost, odnosno delatnost - staž osiguranja računa se sa uvećanim trajanjem.
Uvećanje staža osiguranja zavisi od težine i štetnosti rada, odnosno od prirode posla.
Profesionalnim vojnicima računa se svakih 12 meseci efektivno provedenih na određenim dužnostima kao 18 meseci staža osiguranja, i to:
1) u podmorničkoj službi - na svim dužnostima na podmornicama u opremi;
2) u letačkoj službi - na dužnostima pilota, izviđača, radiste, vazduhoplovnog strelca, avio-mehaničara, aerofotografa ili na drugim dužnostima na kojima su vršili letačku službu ili kao pripadnici organa sanitetske službe na ispitivanju i treniranju letača ili ispitivanju zaštitne opreme u barokomorama, odnosno u avionima, ako su pri takvom ispitivanju i treniranju leteli najmanje 90 časova godišnje;
3) u padobranskoj službi - na dužnosti profesionalnog padobranca;
4) na dužnostima pomorskog diverzanta;
5) na dužnosti diverzanta u kopnenoj vojsci, protivteroriste, policajca u vojnoj policiji specijalne namene i na dužnosti u jedinici za prepadna dejstva;
6) na dužnostima ronioca;
7) na dužnostima u rekompresionoj komori, odnosno barokomori - licima koja rade na ispitivanju i treniranju lica za odgovarajuće dužnosti u podvodnoj službi, ako na takvom ispitivanju i treniranju provedu najmanje 90 časova godišnje.
Profesionalnim vojnicima računa se svakih 12 meseci efektivno provedenih na određenim poslovima kao 16 meseci staža osiguranja, i to:
1) u vršenju poslova člana specijalne opitne posade za ispitivanje naoružanja u fazi osvajanja proizvodnje i završenih opita i ispitivanja, ako na opitima i ispitivanjima provedu najmanje polovinu ukupnog godišnjeg radnog vremena;
2) u vršenju poslova radiološke, biološke i hemijske zaštite u laboratorijskim i poligonskim uslovima;
3) u vršenju poslova elektronskog izviđanja i poslova kriptografije;
4) u vršenju poslova granične službe i zadataka ovlašćenih organa bezbednosti u Vojsci i vojne policije.
Profesionalnim vojnicima računa se kao 15 meseci staža osiguranja svakih 12 meseci efektivno provedenih u vršenju poslova i zadataka na radarskim uređajima na kojima su izloženi radarskim zračenjima, i to onima koji vrše opravku, složenije podešavanje i ispitivanje ili rade kao instruktori - nastavnici za opravku radarskih uređaja, ako na tim poslovima provedu najmanje tri četvrtine ukupnog godišnjeg radnog vremena.
Profesionalnim vojnicima računa se svakih 12 meseci efektivno provedenih na dužnostima u trupi kao 15 meseci staža osiguranja.
Ostalim profesionalnim vojnicima računa se svakih 12 meseci efektivno provedenih na dužnosti kao 14 meseci staža osiguranja.
Vojnom osiguraniku koji prima novčanu naknadu za telesno oštećenje od I do IV stepena ili je vojni invalid I do IV grupe, a u profesionalnoj vojnoj službi radi sa punim radnim vremenom, svakih 12 meseci takvog rada računa se kao 15 meseci staža osiguranja.
Vojnom osiguraniku koji je raspoređen van Vojske na poslove i zadatke na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem vreme provedeno u vršenju tih poslova i zadataka računa se u staž osiguranja sa uvećanim trajanjem, na način i u obimu kako se to vreme računa drugim zaposlenim koji obavljaju takve poslove i zadatke.
Pod dužnostima u smislu člana 266. ovog zakona i st. 1, 2. i 3. ovog člana podrazumevaju se dužnosti koje utvrdi načelnik Generalštaba za zaposlene u Vojsci, a savezni ministar za odbranu - u Saveznom ministarstvu za odbranu i vojnim jedinicama i vojnim ustanovama Saveznog ministarstva za odbranu.
Profesionalnom vojniku kome je u penzijski staž priznat staž osiguranja sa uvećanim trajanjem, propisana starosna granica za sticanje penzije po ovom zakonu smanjuje se:
1) po jednu godinu za svake dve godine provedene u vršenju dužnosti, odnosno poslova i zadataka na kojima se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 18 meseci;
2) po jednu godinu za svake tri godine provedene u vršenju dužnosti, odnosno poslova i zadataka na kojima se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 16 meseci;
3) po jednu godinu za svake četiri godine provedene u vršenju dužnosti, odnosno poslova i zadataka na kojima se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 15 meseci.
Organizovanje, ustrojavanje i vođenje matične evidencije, podaci koji se registruju u matičnoj evidenciji, način obezbeđivanja, prijavljivanja i dostavljanja podataka za matičnu evidenciju i rokovi za njeno ustrojavanje i podnošenje propisanih prijava uređuju se propisom Savezne vlade.
Propisom iz stava 1. ovog člana određuju se način i postupak za utvrđivanje penzijskog staža i plate koje je vojni osiguranik ostvario do dana početka primenjivanja ovog zakona.
Kad je za rešavanje o pravu po ovom zakonu potrebno utvrditi zdravstvenu nesposobnost zbog koje nastupa invalidnost profesionalnog vojnika, telesno oštećenje ili postojanje potrebe za stalnu pomoć i negu od strane drugog lica, nalaz, ocenu i mišljenje za utvrđivanje tih činjenica daje, u prvostepenom postupku, nadležna viša vojna lekarska komisija, a u drugostepenom postupku - glavna vojna lekarska komisija.
Vojna lekarska komisija iz stava 1. ovog člana daje nalaz, ocenu i mišljenje o postojanju nesposobnosti za rad, odnosno privređivanje članova porodice uživaoca prava od kojih zavisi pravo na porodičnu penziju.
Propise o obrazovanju, sastavu i radu vojne lekarske komisije u vršenju poslova iz st. 1. i 2. ovog člana donosi Savezna vlada.
U postupku rešavanja o pravima po ovom zakonu primenjuju se propisi o opštem upravnom postupku, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Pravo na profesionalnu rehabilitaciju ima dete profesionalnog vojnika, odnosno dete korisnika vojne penzije ako mu je rehabilitacija potrebna radi osposobljavanja za samostalan život i rad i ako postoji verovatnoća da se rehabilitacijom može osposobiti za samostalan život i rad.
Pravo iz stava 1. ovog člana ostvaruje se prema propisima republike članice kojima se uređuje pravo na profesionalnu rehabilitaciju, na teret sredstava socijalnog osiguranja vojnih osiguranika.
Pravo na dodatak na decu i druge oblike dečije zaštite po ovom zakonu imaju profesionalni vojnici i korisnici vojne penzije.
Pravo iz stava 1. ovog člana ostvaruje se pod uslovima i u visini propisanim zakonima republika članica, a na način koji propiše savezni ministar za odbranu.
Sredstva za ostvarivanje zdravstvene zaštite i drugih prava iz zdravstvenog osiguranja po ovom zakonu obezbeđuju se doprinosom za zdravstveno osiguranje vojnih osiguranika, kao i iz drugih prihoda.
Doprinos za zdravstveno osiguranje vojnih osiguranika - profesionalnih vojnika obračunava se po stopi na osnovicu koja služi za obračunavanje doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika, a za zdravstveno osiguranje uživalaca penzije doprinos se obračunava po stopi na neto penzije.
Sredstva za penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika obezbeđuju se doprinosima za penzijsko i invalidsko osiguranje i iz dopunskih sredstava za finansiranje penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika obezbeđenih u saveznom budžetu.
Osnovni doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika određuje se kao jedan doprinos.
Dodatni doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje služi za pokrivanje povećanih obaveza tog osiguranja koje nastaju usled računanja staža osiguranja sa uvećanim trajanjem i smanjivanja starosne granice za profesionalne vojnike na određenim dužnostima, odnosno radnim mestima i za pokrivanje povećanih obaveza koje nastaju usled povreda na radu i profesionalnih bolesti.
Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika obračunavaju se po utvrđenim stopama od plata i drugih primanja koja služe za utvrđivanje penzijskog osnova.
Sredstva za finansiranje zdravstvenog, penzijskog i invalidskog osiguranja vojnih osiguranika, kao i ostalih prava iz socijalnog osiguranja vojnih osiguranika (oporavak, obezbeđivanje stanova i dr.), čine sredstva Fonda socijalnog osiguranja vojnih osiguranika.
Stope doprinosa za zdravstveno, penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika utvrđuje Savezna vlada.
Organizaciju, nadležnost, delokrug i način poslovanja Fonda socijalnog osiguranja vojnih osiguranika propisuje Savezna vlada.
VOJNA OBAVEZA
Vojnu obavezu u miru i ratu imaju svi građani Jugoslavije pod uslovima propisanim ovim zakonom. Za ostvarivanje vojne obaveze odgovorni su i staraju se vojnoteritorijalni organi koje odredi načelnik Generalštaba (u daljem tekstu: vojnoteritorijalni organi).
Vojnoteritorijalnim organima smatraju se vojni odseci i vojni okruzi.
Vojni odseci se formiraju na teritoriji određenog broja opština, a vojni okruzi - za teritoriju određenog broja vojnih odseka, aktom načelnika Generalštaba.
Vojnoteritorijalni organi obezbeđuju sprovođenje vojne obaveze na teritoriji za koju su obrazovani, usklađuju njeno izvršavanje sa izvršavanjem drugih prava i dužnosti u oblasti odbrane na toj teritoriji i, u vezi s tim, vode evidenciju vojnih obveznika i od nadležnih državnih organa, preduzeća i drugih pravnih lica pribavljaju potrebne podatke za vođenje te evidencije.
Državni organi, preduzeća i druga pravna lica, na zahtev vojnoteritorijalnog organa, dužni su da daju potrebne podatke za vođenje vojne evidencije.
U izvršavanju planova popune Vojske, vojnoteritorijalni organi, u saradnji sa nadležnim vojnim, državnim organima i organima lokalne samouprave donose planove regrutovanja i popune Vojske, ostvaruju planove i izvršavaju druge poslove i zadatke u sprovođenju vojne obaveze.
Vojna obaveza se sastoji iz regrutne obaveze, obaveze služenja vojnog roka i obaveza lica u rezervnom sastavu.
Regrutnoj obavezi podležu svi jugoslovenski državljani pod uslovima propisanim zakonom, a obavezi služenja vojnog roka i obavezama lica u rezervnom sastavu - jugoslovenski državljani sposobni za vojnu službu.
Žene ne podležu regrutnoj obavezi niti obavezi služenja vojnog roka.
Za vreme mira, žene koje po odredbama ovog zakona podležu vojnoj obavezi (u daljem tekstu: žene - vojni obveznici) mogu se pozivati na vojne vežbe radi sticanja neophodnih vojnih znanja i obučavanja za dužnosti u ratu.
Vojni obveznik je lice za vreme regrutne obaveze, lice za vreme služenja vojnog roka i lice u rezervnom sastavu.
Vojnom obvezniku prestaje vojna obaveza:
1) kad navrši godine života iz člana 316. ovog zakona;
2) ako mu prestane jugoslovensko državljanstvo.
Vojni obveznik koji je ocenjen nesposobnom za vojnu službu podleže reviznom pregledu radi provere njegove sposobnosti za vojnu službu.
Odluku o revizionim pregledima lica istog ili različitog godišta može doneti Savezna vlada, a za pojedina lica načelnik Generalštaba, odnosno lice koje on ovlasti.
Vojni obveznik postaje vojno lice stupanjem u jedinicu, odnosno ustanovu, a prestaje biti vojno lice otpuštanjem iz jedinice, odnosno ustanove.
Regrutna obaveza je obaveza vojnog obveznika da izvršava propisane obaveze i naređenja nadležnih vojnoteritorijalnih organa u vezi sa uvođenjem u vojnu evidenciju, lekarskim i drugim pregledima i ispitivanjima, regrutovanjem i stupanjem na služenje vojnog roka.
Regrutna obaveza nastaje početkom kalendarske godine u kojoj jugoslovenski državljanin navršava 17 godina života i traje do stupanja na služenje vojnog roka, odnosno do prevođenja u rezervni sastav ako je obaveza služenja vojnog roka regulisana na drugi način, odnosno do prestanka vojne obaveze po odredbama člana 285. tač. 2) i 3) ovog zakona.
U toku regrutne obaveze vojni obveznik podleže:
1) lekarskim i drugim pregledima i psihološkim ispitivanjima radi utvrđivanja sposobnosti za vojnu službu:
2) regrutovanju;
3) stupanju na služenje vojnog roka;
4) drugim obavezama propisanim ovim zakonom.
Preglede i ispitivanje iz člana 289. tačka 1. ovog zakona, na zahtev nadležnog vojnoteritorijalnog organa, vrše vojne zdravstvene ustanove, odnosno druge zdravstvene ustanove. Uzajamna prava i obaveze vojnoteritorijalnog organa na čiji zahtev se vrše pregledi i ispitivanja i zdravstvenih ustanova, osim vojnih, u kojima se ti pregledi vrše, uređuju se ugovorom.
Regrutovanje se vrši u kalendarskoj godini u kojoj vojni obveznik navršava 18 godina života.
Vojni obveznik može, na svoj zahtev, biti regrutovan u kalendarskoj godini u kojoj navršava 17 godina života.
Za vreme ratnog stanja, predsednik Republike može narediti da se regrutuju i vojni obveznici koji su navršili 17 godina života.
Regrutovanje vrše regrutne komisije koje obrazuje nadležni vojnoteritorijalni organ.
Regrutnu komisiju sačinjavaju određena vojna i civilna lica, od kojih jedan član mora biti lekar.
Predsednik regrutne komisije je vojno lice.
Regrutna komisija ocenjuje sposobnost i određuje rok, odnosno službu na osnovu nalaza prethodno izvršenih lekarskih i drugih pregleda, kao i lekarskog pregleda prilikom regrutovanja.
Ocena regrutne komisije može biti:
1) sposoban za vojnu službu;
2) ograničeno sposoban za vojnu službu;
3) privremeno nesposoban za vojnu službu;
4) nesposoban za vojnu službu.
Ocena nesposoban i privremeno nesposoban za vojnu službu može se dati samo na osnovu lekarskih i drugih pregleda i psiholoških ispitivanja u vojnoj zdravstvenoj ustanovi.
Rod, odnosno službu određenu na regrutovanju, regrutna komisija može, izuzetno, izmeniti ako je to potrebno zbog popune Vojske, promene zdravstvene sposobnosti regruta, naknadno stečenih kvalifikacija ili promene zanimanja i sticanja znanja važnih za Vojsku.
Vojni obveznik koji je ocenjen privremeno nesposobnim za vojnu službu podleže ponovnim regrutovanjima do kraja kalendarske godine u kojoj navršava 27 godina života.
Prilikom svakog regrutovanja, privremena nesposobnost se može odrediti u trajanju do dve godine, s tim što se vreme trajanja privremene nesposobnosti ne može odrediti duže od kraja kalendarske godine u kojoj vojni obveznik navršava 27 godina života.
Vojni obveznik kome je vreme trajanja privremene nesposobnosti za vojnu službu određeno duže od kraja kalendarske godine u kojoj navršava 27 godina života, na služenje vojnog roka upućuje se istekom vremena trajanja privremene nesposobnosti, a najkasnije do kraja kalendarske godine u kojoj navršava 35 godina života.
Propise o merilima za ocenjivanje zdravstvene sposobnosti vojnih obveznika za vojnu službu i o lekarskim i drugim pregledima i ispitivanjima vojnih obveznika radi utvrđivanja sposobnosti za vojnu službu, kao i propise o načinu rada regrutnih komisija i o uslovima za određivanje rodova i službi u kojima će regrut služiti vojni rok donosi Savezna vlada.
3. Obaveza služenja vojnog roka
Vojniku koji vojni rok služi pod oružjem, kao i vojniku koji zbog verskih ili drugih razloga savesti vojni rok služi bez oružja u jedinici ili ustanovi Vojske ili Ministarstva odbrane, služenje vojnog roka traje šest meseci.
Regrutu koji zbog verskih ili drugih razloga savesti želi da služi u civilnoj službi, vojni rok traje 9 meseci.
Vojnik koji vojni rok služi bez oružja i vojnik koji vojni rok služi u civilnoj službi, ako u toku služenja vojnog roka odluči da primi oružje, vojni rok nastavlja da služi po programu za vojnike koji nose oružje, čije trajanje ne može biti kraće od šest meseci.
Izuzetno od odredaba st. 1. do 3. ovog člana, predsednik Republike može odlučiti da se vojnici otpuste sa služenja vojnog roka do 60 dana ranije, ako potrebe popune i borbena gotovost Vojske to omogućavaju.
Vojni rok u civilnoj službi služi se u zdravstvenim i opštespasilačkim organizacijama, organizacijama za rehabilitaciju invalida i u drugim organizacijama i ustanovama koje se bave delatnošću od opšteg interesa i koje se finansiraju iz budžeta, a koje odredi ministar odbrane, po pravilu, u mestu prebivališta regruta.
Za vreme služenja vojnog roka u civilnoj službi vojnik je izjednačen u pogledu prava i obaveza sa vojnikom na služenju vojnog roka u Vojsci.
Regrut koji ne želi da služi vojni rok pod oružjem podnosi, u roku od 15 dana od dana prijema poziva za regrutaciju, pismeni zahtev nadležnom vojnoteritorijalnom organu, u kome navodi razloge zbog kojih ne želi da služi vojni rok pod oružjem, kao i na kojim poslovima u Vojsci ili civilnoj službi želi da služi vojni rok.
Nadležna regrutna komisija je dužna da odluku na zahtev iz člana 298. ovog zakona donese u roku od 60 dana.
Pri rešavanju zahteva, regrutna komisija može konsultovati socijalne radnike, pedagoge, predstavnike verskih zajednica i dr.
Protiv odluke komisije iz člana 299. ovog zakona podnosilac zahteva može podneti prigovor u roku od 15 dana od dana prijema odluke.
Po prigovoru iz stava 1. ovog člana rešava vojnoteritorijalni organ koji je drugostepeni organ vojnoteritorijalnom organu čija je komisija donela prvostepenu odluku.
Odluka organa iz stava 2. ovog člana je konačna i protiv nje se ne može voditi upravni spor.
Na služenje vojnog roka upućuju se regruti koji su ocenjeni sposobnim ili ograničeno sposobnim za vojnu službu kad navrše 21 godinu života.
Regrut koji je upisan na fakultet, odnosno drugu visoku ili višu školu upućuje se na služenje vojnog roka kad završi fakultet, odnosno drugu visoku ili višu školu, ali najdocnije do kraja novembra kalendarske godine u kojoj navršava 27 godina života.
Regrut iz stava 2. ovog člana dužan je da do kraja novembra tekuće godine nadležnom vojnoteritorijalnom organu dostavi dokaz da je upisan na fakultet, odnosno drugu visoku ili višu školu.
Regrut koji zahteva da bude upućen na služenje, odnosno dosluženje vojnog roka biće upućen u roku od tri meseca od dana podnošenja zahteva, ako u toj godini navršava 18 godina života.
Regrut koji se sa odobrenog privremenog boravka u inostranstvu, koji traje duže od jedne godine, vrati u zemlju i zatraži da bude upućen na služenje vojnog roka, upućuje se u prvom uputnom roku, ako u toj godini navršava 18 godina života.
Regrut može biti upućen na služenje vojnog roka do kraja kalendarske godine u kojoj navršava 27 godina života.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, regrut za koga se utvrdi da nije izvršio obaveze propisane ovim zakonom, pa zbog toga nije bio upućen na služenje vojnog roka do kraja kalendarske godine u kojoj navršava 27 godina života, kao i vojni obveznici iz člana 294. stav 3, člana 331. stav 1. i člana 322. stav 1. ovog zakona, upućuje se na služenje vojnog roka najdocnije do kraja kalendarske godine u kojoj navršava 35 godina života, o čemu rešenje donosi nadležni vojnoteritorijalni organ.
Regrut koji ima odgovarajuću školsku spremu i ispunjava druge uslove propisane za izbor slušalaca škole za rezervne oficire, može služiti vojni rok u školi za rezervne oficire ako je ocenjen sposobnim za vojnu službu.
Regrute za slušaoce škole za rezervne oficire bira komisija koju obrazuje nadležni vojnoteritorijalni organ.
Regrut kome je odobren stalni boravak u inostranstvu i regrut koji pored jugoslovenskog ima i strano državljanstvo, a koji stalno živi u SRJ upućuje se na služenje vojnog roka u skladu sa odredbama ovog zakona.
Regrut koji, osim jugoslovenskog državljanstva ima i strano državljanstvo, a služio je vojni rok u inostranstvu, kao i regrut koji, osim jugoslovenskog državljanstva ima i strano državljanstvo, a nije služio vojni rok i stalno živi u inostranstvu, upućuje se na služenje vojnog roka ako lično zahteva, o čemu odluku donosi načelnik Generalštaba.
Na služenje vojnog roka ne upućuje se:
1) regrut koji je pravnosnažno osuđen na kaznu maloletničkog zatvora ili bezuslovno na kaznu zatvora zbog krivičnog dela - dok kaznu ne izdrži ili ne bude pušten na uslovni otpust;
2) regrut prema kome je primenjena vaspitna mera ili mera bezbednosti obaveznog psihijatrijskog lečenja i čuvanja u zdravstvenoj ustanovi - dok traje mera koja je primenjena;
3) regrut protiv koga je pokrenut krivični postupak zbog krivičnog dela za koje se goni po službenoj dužnosti - dok postupak ne bude pravnosnažno okončan.
Regrut iz stava 1. ovog člana može se uputiti na služenje vojnog roka do kraja kalendarske godine u kojoj navršava 35 godina života.
Od obaveze služenja vojnog roka oslobađa se:
1) lice ocenjeno nesposobnim za vojnu službu;
2) lice koje stekne državljanstvo SRJ prirođenjem ili na osnovu međunarodnih ugovora, ako je u zemlji čije je bilo državljanin odslužilo vojni rok, odnosno ako je navršilo 27 godina života;
3) lice koje je steklo svojstvo profesionalnog vojnika, po odredbama ovog zakona;
4) lice koje je završilo policijsku akademiju, višu ili srednju školu unutrašnjih poslova, ili školu unutrašnjih poslova u trajanju od najmanje godinu dana i koje je na dužnosti oficira policije, policajca, odnosno milicionara ili stražara u kazneno-popravnoj ustanovi, provelo najmanje četiri godine.
Služenje vojnog roka na zahtev regruta odlaže se:
1) regrutu koji po propisima kojima se uređuje zaštita porodice lica na obaveznoj vojnoj službi stiče svojstvo hranioca porodice ako bi upućivanjem na služenje vojnog roka njegova porodica bila dovedena u težak materijalni položaj - dok te okolnosti traju, a najdocnije do kraja novembra kalendarske godine u kojoj navršava 27 godina života;
2) polovini, odnosno većem broju regruta ako je njihov broj neparan, koji su članovi jednog domaćinstva, ako se jedan ili više članova tog domaćinstva upućuje ili se već nalazi na služenju vojnog roka - za vreme dok taj član, odnosno druga polovina članova tog domaćinstva ne odsluži vojni rok ili ne bude iz drugih razloga otpušten iz Vojske, a najdocnije do kraja novembra kalendarske godine u kojoj navršavaju 27 godina života;
3) ako bi usled smrti ili teške bolesti u porodici ili usled elementarne nepogode porodica regruta bila dovedena u težak položaj njegovim upućivanjem na služenje vojnog roka - za vreme dok ti razlozi postoje, a najduže za godinu dana.
Regrutu iz stava 1. tač. 1. i 2. ovog člana služenje vojnog roka odlaže se za narednu godinu ako uz zahtev za odlaganje služenja vojnog roka pruži potrebne dokaze u roku od osam dana od dana prijema obaveštenja ili poziva za upućivanje na služenje vojnog roka.
Regrut koji po odredbama ovog člana koristi pravo na odlaganje služenja vojnog roka dužan je da obavesti nadležni vojnoteritorijalni organ o nastaloj promeni zbog koje mu to pravo prestaje, u roku od osam dana od dana nastanka takve promene.
Na zahtev regruta, služenje vojnog roka se, iz opravdanih porodičnih ili drugih razloga, može odložiti najduže za godinu dana.
Izuzetno od odredbe stava 4. ovog člana, regrutu - vrhunskom sportisti ili članu državne reprezentacije, regrutu - vrhunskom umetniku ili regrutu - vrhunskom naučnom istraživaču može se na zahtev nadležnog saveznog ministra odložiti služenje vojnog roka najdocnije do kraja novembra kalendarske godine u kojoj navršava 27 godina života.
Regruti iz stava 5. ovog člana služe vojni rok po posebnom programu i dinamici koje utvrdi savezni ministar za odbranu.
Služenje vojnog roka prekida se:
1) vojniku koji je u toku služenja vojnog roka ocenjen privremeno nesposobnim za vojnu službu;
2) vojniku koga je u toku služenja vojnog roka pravnosnažnom presudom sud osudio na kaznu maloletničkog zatvora ili na bezuslovnu kaznu zatvora - dok kaznu ne izdrži ili dok ne bude pušten na uslovni otpust;
3) vojniku protiv koga je u toku služenja vojnog roka pokrenut krivični postupak zbog krivičnog dela učinjenog pre stupanja na služenje vojnog roka, za koje se goni po službenoj dužnosti - ako je za to delo predviđena kazna zatvora preko tri godine;
4) vojniku koji je primljen na školovanje u vojnu akademiju, vojnu školu, policijsku akademiju, višu i srednju školu unutrašnjih poslova ili školu unutrašnjih poslova u trajanju od najmanje godinu dana, danom kada je jedinica primila odluku o njegovom prijemu na školovanje.
Izuzetno od odredbe stava 1. tačka 2) ovog člana, služenje vojnog roka se ne prekida vojniku koji je pravnosnažnom presudom osuđen na kaznu maloletničkog zatvora do dve godine ili na bezuslovnu kaznu zatvora do dve godine, a kome do završetka služenja vojnog roka ne ostaje više od šest meseci.
Vojniku se služenje vojnog roka, na njegov zahtev, može prekinuti zbog smrti ili teške bolesti u porodici ili zbog elementarne nepogode, ako bi njegova porodica bila dovedena u težak položaj zbog njegove odsutnosti za vreme dok postoje ti razlozi, a najduže za godinu dana.
Služenje vojnog roka može se prekinuti vojniku sportisti radi priprema i njegovog učešća u sastavu reprezentacije Jugoslavije na svetskom ili evropskom takmičenju ili na olimpijskim igrama, vojniku - vrhunskom umetniku - radi priprema i učešća na evropskim ili svetskim umetničkim manifestacijama, vojniku - naučnom istraživaču - radi stručnog i istraživačkog rada od izuzetnog značaja.
Zahtev za prekid služenja vojnog roka iz stava 2. ovog člana podnosi nadležni savezni ministar, a taj prekid može da traje najduže godinu dana.
Lice kome je prekinuto služenje vojnog roka po odredbama člana 309. stav 1. tačka 1) i člana 310. st. 1. i 2. ovog zakona, uputiće se na dosluženje vojnog roka po prestanku razloga zbog kojih mu je prekinuto služenje vojnog roka, a najdocnije do kraja kalendarske godine u kojoj navršava 35 godina života.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, lice kome je prekinuto služenje vojnog roka neće se uputiti na dosluženje vojnog roka ako mu je do kraja služenja vojnog roka ostalo manje od 60 dana. To lice se rešenjem prevodi u rezervni sastav danom kada mu je prekinuto služenje vojnog roka.
Vreme koje student vojne akademije i učenik srednje vojne škole provede u vojnoj školi računa se kao služenje vojnog roka.
Studentu vojne akademije i učeniku srednje vojne škole kome je po bilo kom osnovu prekinuto školovanje ne računa se u služenje vojnog roka prva godina školovanja u vojnoj školi.
U služenje vojnog roka ne računa se vreme:
1) na izdržavanju disciplinskih mera vojničkog pritvora, odnosno na izdržavanju kazne zatvora koju nadležni vojni starešina, prema propisima o vojnoj disciplini, izriče u ukupnom trajanju preko dva dana;
2) na lečenju i bolovanju zbog onesposobljenja izazvanog u nameri da izbegne služenje vojnog roka ili da bude raspoređen na lakšu dužnost - ako je to utvrđeno pravnosnažnom presudom vojnog suda;
3) samovoljnog napuštanja Vojske koje je neprekidno trajalo najmanje 24 časa;
4) u pritvoru koji je protiv njega određen u krivičnom postupku - ako je to vreme pravnosnažnom presudom uračunato u kaznu zbog izvršenog krivičnog dela.
Lice koje odsluži vojni rok otpušta se iz Vojske i postaje vojnik u rezervi, a pod uslovima propisanim zakonom postaje rezervni podoficir, odnosno rezervni oficir.
Vojnik koji na kraju služenja vojnog roka koristi odsustvo koje mu pripada ili odsustvo koje mu je odobreno otpušta se iz Vojske ranije za onoliko dana koliko traje odsustvo koje mu pripada, odnosno koje mu je odobreno.
Rezervni sastav Vojske čine vojni obveznici:
1) koji su odslužili vojni rok;
2) koji su, po odredbama ovog zakona, regulisali obavezu služenja vojnog roka na drugi način, ako su ocenjeni sposobnim ili ograničeno sposobnim za vojnu službu;
3) žene - vojni obveznici.
Obaveze lica u rezervnom sastavu Vojske (u daljem tekstu: rezervni sastav) nastaju od dana otpuštanja sa služenja vojnog roka, odnosno od dana kad je obaveza služenja vojnog roka regulisana na drugi način i traju do kraja kalendarske godine u kojoj vojni obveznik - muškarac navršava 60 godina života.
Obaveze lica u rezervnom sastavu nastaju za žene početkom kalendarske godine u kojoj navršavaju 19 godina života i traju do kraja kalendarske godine u kojoj navršavaju 50 godina života.
U slučaju neposredne ratne opasnosti i za vreme ratnog stanja, predsednik Republike može produžiti trajanje obaveza lica u rezervnom sastavu za rezervne podoficire i rezervne oficire i posle isteka roka iz st. 1. i 2. ovog člana.
Predsednik Republike može, u slučaju neposredne ratne opasnosti i za vreme ratnog stanja, narediti da se vojnici kojima je istekao vojni rok po ovom zakonu neposredno po odsluženju vojnog roka zadrže u Vojsci kao lica u rezervnom sastavu.
Vojni obveznici koji su odslužili vojni rok, a imaju ratni raspored u miliciji, mogu biti pozvani na vojnu vežbu u jedinice milicije.
Funkcioner koji rukovodi saveznim, odnosno republičkim organom nadležnim za unutrašnje poslove, poziva vojne obveznike iz stava 1. ovog člana na vojnu vežbu u jedinicama milicije, rešava o njihovim zahtevima za odlaganje vojne vežbe i o drugim pitanjima u vezi sa izvršenjem te vežbe.
Vojna vežba u jedinicama milicije izjednačava se sa vojnom vežbom u vojnim jedinicama, odnosno vojnim ustanovama.
Lica u rezervnom sastavu - muškarci mogu biti pozivani na vojnu vežbu do navršenih 60 godina života, a žene - do navršenih 50 godina života.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, na vojnu vežbu se ne poziva trudna žena, vojni obveznik čiji je bračni drug pozvan na vojnu službu ili koji nema bračnog druga - ako ima dete mlađe od 15 godina, kao ni žena čiji bračni drug nije pozvan na vojnu službu - ako ima dete mlađe od deset godina.
Lice u rezervnom sastavu može biti pozvano na vojnu vežbu najviše do 90 dana u toku jedne godine, osim ako podnese pismeni zahtev za pozivanje ili zadržavanje na vojnoj vežbi i ako to potrebe Vojske zahtevaju.
Predsednik Republike može, u slučaju neposredne ratne opasnosti i za vreme ratnog stanja, narediti da se pozovu na vojnu vežbu:
1) lica u rezervnom sastavu koja su završila vojnu vežbu u trajanju propisanom odredbom stava 3. ovog člana;
2) lica u rezervnom sastavu koja su navršila godine života iz stava 1. ovog člana.
Na zahtev lica u rezervnom sastavu vojna vežba mu se odlaže, odnosno prekida:
1) ako je bolesno - do narednog pozivanja po njegovom ozdravljenju;
2) ako se iz njegovog domaćinstva u isto vreme pozivaju na vojnu vežbu dva člana, ili više članova ili se neki od njih već nalaze na vojnoj vežbi ili na služenju vojnog roka - dok se jedan član, odnosno druga polovina članova domaćinstva ne vrati sa vojne vežbe, odnosno sa služenja vojnog roka;
3) ako u vreme vojne vežbe polaže ispite i ako bi odlaskom na vojnu vežbu bilo sprečeno da završi školsku godinu - dok takav razlog postoji;
4) ako se u vreme vojne vežbe nalazi na pripremama radi učešća na saveznim i međunarodnim sportskim takmičenjima;
5) ako bi usled smrti ili teške bolesti u domaćinstvu, odnosno usled elementarne nepogode domaćinstvo bilo dovedeno u težak položaj njegovim odlaskom na vojnu vežbu - dok takvo stanje u domaćinstvu traje, a najduže jednu godinu;
6) ako je neposredno pred odlazak ili u vreme odlaska na vojnu vežbu nastupila smrt u domaćinstvu ili u porodici - do narednog pozivanja na vojnu vežbu.
Ako u mestu u kome boravi lice u rezervnom sastavu vlada zarazna bolest, vojna vežba se tom licu odlaže dok zarazna bolest traje.
Licu u rezervnom sastavu vojna vežba se može, izuzetno, odložiti zbog neodložnih potreba službe ako to zatraži nadležni državni organ, preduzeće ili organizacija kod koje je to lice zaposleno - dok takva potreba postoji, a najduže godinu dana.
Vojna vežba koja traje duže od tri dana može se zemljoradniku i drugom licu koje samostalno obavlja privrednu delatnost, izuzetno odložiti zbog neodloživih radova, ako u njegovom domaćinstvu nema drugog člana sposobnog za privređivanje, a najduže tri meseca.
Zahtev za odlaganje vršenja vojne vežbe podnosi se nadležnom vojnoteritorijalnom organu u roku od osam dana od dana prijema poziva za vojnu vežbu. Ako se odlaganje zatraži zbog razloga navedenih u tač. 1, 4. i 5. stava 1. ovog člana zahtev se može podneti i kad nastane razlog zbog koga se traži odlaganje vršenja vojne vežbe.
Licu u rezervnom sastavu i mobilisanom licu može se prekinuti vojna vežba, ako nastupe neki od razloga iz stava 1. tač. 1) i 5) ovog člana, o čemu rešenje donosi starešina iz člana 335. stav 2. ovog zakona.
Savezna vlada donosi propise: o pozivanju vojnih obveznika radi vršenja vojne obaveze; o vremenu i načinu upućivanja regruta na služenje vojnog roka; o mestu i načinu služenja vojnog roka bez oružja i u civilnoj službi; o uslovima i postupku za izbor regruta za slušaoce škola za rezervne oficire; o odlaganju i prekidu služenja vojnog roka i o otpuštanju vojnika iz Vojske; o pozivanju lica u rezervnom sastavu na vojne vežbe i odlaganju vojne vežbe; o organizovanju stručne obuke lica u rezervnom sastavu; o načinu određivanja ratnog rasporeda vojnim obveznicima; o izdavanju vojnim obveznicima lične vojne opreme i o čuvanju, održavanju i vraćanju te opreme.
5. Putovanje i boravak vojnih obveznika u inostranstvu
Vojni obveznik za vreme regrutne obaveze koji namerava da putuje u inostranstvo na privremeni ili stalni boravak dužan je da pribavi odobrenje nadležnog vojnoteritorijalnog organa.
Odobrenje za putovanje i privremeni boravak u inostranstvu može se izdati vojnom obvezniku iz stava 1. ovog člana ako u inostranstvo putuje, i to:
1) radi lečenja - dok traje lečenje, a najduže dve godine;
2) radi učešća u đačkim ekskurzijama, korišćenja godišnjeg odmora, turističkog putovanja i sl. - do 40 dana;
3) radi obavljanja službenog posla, učestvovanja na sportskim takmičenjima ili kulturno-umetničkim priredbama, rešavanja imovinskih, porodičnih i sličnih odnosa u inostranstvu ili u slučaju teške bolesti ili smrti člana uže porodice u inostranstvu - do 60 dana;
4) radi obavljanja plovidbenog staža po programu škole za obrazovanje učenika pomorskog smera - do završetka tog staža;
5) radi izvršavanja obaveza iz radnog odnosa na brodu ili vazduhoplovu SRJ koji saobraćaju na međunarodnim linijama - do dve godine;
6) radi odlaska u inostranstvo sa roditeljima ili bračnim drugom, koji u inostranstvo odlaze službeno ili na rad, ako njegovo upućivanje na služenje vojnog roka nije predviđeno u roku od jedne godine od dana podnošenja zahteva za odobrenje - do četiri godine;
7) radi obavljanja privatnih ili službenih poslova, ako je na regrutovanju ocenjen privremeno nesposobnim za vojnu službu - do isteka vremena za koje je ocenjen privremeno nesposobnim za vojnu službu;
8) radi školovanja na fakultetu, odnosno drugoj visokoj ili višoj školi u inostranstvu - do završetka školovanja, a najkasnije do kraja novembra kalendarske godine u kojoj navršava 27 godina života.
Putovanje i privremeni boravak u inostranstvu odobren vojnom obvezniku iz stava 1. ovog člana mogu trajati najduže do kraja novembra kalendarske godine u kojoj regrut navršava 27 godina života.
Vojnom obvezniku iz stava 1. ovog člana koji putuje u inostranstvo na stalni boravak izdaće se odobrenje.
Vojnom obvezniku iz stava 1. ovog člana koji boravi u inostranstvu može se izdati odobrenje za privremeni ili stalni boravak u inostranstvu, odnosno za produženje boravka u inostranstvu pod uslovima iz st. 2. i 4. ovog člana, kao i iz drugih opravdanih razloga (zaposlenje, školovanje, lečenje, rešavanje neodložnih porodičnih potreba i drugi slični razlozi), ako bi taj vojni obveznik ili članovi njegove porodice zbog uskraćivanja odobrenja bili dovedeni u težak materijalni ili drugi položaj.
Vojnom obvezniku iz st. 2, 4. i 5. ovog člana neće se izdati odobrenje za putovanje u inostranstvo ako postoji neka od smetnji iz člana 323. ovog zakona.
Vojnom obvezniku koji boravi u inostranstvu za vreme regrutne obaveze odobrenje za boravak, odnosno za produženje boravka u inostranstvu izdaje diplomatsko, odnosno konzularno predstavništvo SRJ (u daljem tekstu: diplomatsko predstavništvo) kod koga se vodi u evidenciji. Odobrenje za boravak u inostranstvu, odnosno za produženje boravka u inostranstvu u roku dužem od kraja kalendarske godine u kojoj taj vojni obveznik navršava 27 godina života diplomatsko predstavništvo može dati samo po prethodno pribavljenoj saglasnosti načelnika Generalštaba.
Diplomatsko predstavništvo je dužno da u roku od dva meseca od dana izdavanja odobrenja iz stava 1. ovog člana obavesti nadležni vojnoteritorijalni organ.
Lice u rezervnom sastavu ne može putovati u inostranstvo i privremeno ili stalno boraviti u inostranstvu:
1) ako mu je dostavljen poziv za vojnu službu ili ako izbegava da primi takav poziv;
2) ako je protiv njega pokrenut krivični postupak zbog krivičnog dela neodazivanja pozivu i izbegavanja vojne službe ili zbog krivičnog dela izbegavanja vojne službe onesposobljenjem ili obmanom.
Savezna vlada može propisati uslove pod kojima se privremeno ograničava putovanje u inostranstvo vojnih obveznika određenih godišta ili određenih specijalnosti koje su od posebnog značaja za popunu Vojske.
Regrut i lice u rezervnom sastavu koji su otputovali u inostranstvo na boravak duži od jedne godine dužni su da se prijave nadležnom diplomatskom predstavništvu radi uvođenja u vojnu evidenciju, u roku određenom propisima o putnim ispravama državljana SRJ.
Regrut koji boravi u inostranstvu u kalendarskoj godini u kojoj navršava 17 godina života dužan je da se u toj kalendarskoj godini prijavi diplomatskom predstavništvu radi regulisanja vojne obaveze.
Diplomatsko predstavništvo je dužno da u roku od mesec dana od dana uvođenja u vojnu evidenciju regruta iz stava 2. ovog člana o tome obavesti nadležni vojnoteritorijalni organ.
Izuzetno od odredbe stava 2. ovog člana, regrut koji osim jugoslovenskog ima i strano državljanstvo i regrut koji se sa odobrenog stalnog boravka u inostranstvu vrati na boravak u SRJ radi školovanja, ne upućuje se na služenje vojnog roka za vreme dok im školovanje traje.
Lice u rezervnom sastavu ne može stupiti u službu stranih oružanih snaga ili zasnivati bilo kakav odnos sa tim snagama bez prethodnog odobrenja nadležnog vojnoteritorijalnog organa.
6. Pozivanje i evidencija vojnih obveznika
Vojni obveznik koga nadležni organ pozove u vezi sa vršenjem vojne obaveze dužan je da se javi određenom organu u mestu i u vreme koji su označeni u pojedinačnom ili opštem pozivu i da sa sobom ponese stvari i isprave koje su određene u pozivu.
Pojedinačni poziv, osim poziva za mobilizaciju ili za probnu mobilizaciju, dostavlja se vojnom obvezniku najdocnije 30 dana pre dana određenog za početak obaveze radi koje je pozvan.
Ako se vojni obveznik ne odazove pozivu i ne opravda svoj izostanak, organ koji ga je pozvao može izdati nalog za njegovo prinudno privođenje. Nalog za prinudno privođenje izvršavaju ovlašćeni organi unutrašnjih poslova, odnosno ovlašćeni vojni organi.
Lice koje je pozvano u vezi sa vršenjem vojne obaveze ima pravo na naknadu troškova za prevoz sredstvima javnog saobraćaja, smeštaj i ishranu.
Regrutu i licu u rezervnom sastavu koji su u radnom odnosu, a pozvani su u vezi sa vršenjem vojne obaveze, za vreme te obaveze pripada naknada u visini mesečne plate, odnosno zarade koju su ostvarili za poslednji mesec pre pozivanja, uvećane za prosečan porast zarada radnika u privredi Jugoslavije.
Regrutu i licu u rezervnom sastavu koji samostalno obavljaju registrovanu privrednu ili drugu profesionalnu delatnost, za vreme vršenja vojne obaveze pripada naknada u visini osnovice od koje plaćaju doprinose za obavezno sopstveno socijalno osiguranje.
Regrutu i licu u rezervnom sastavu koji primaju penziju ili novčanu naknadu zbog privremene nezaposlenosti za vreme vršenja vojne obaveze radi koje su pozvani pripada naknada u visini pripadajuće penzije, odnosno bruto novčane naknade zbog privremene nezaposlenosti.
Regrutu i licu u rezervnom sastavu koji nisu zaposleni ili koji samostalno ne obavljaju registrovanu privrednu ili drugu profesionalnu delatnost, kao i regrutu i licu u rezervnom sastavu koji ne primaju penziju ili novčanu naknadu zbog privremene nezaposlenosti, za vreme vršenja vojne obaveze radi koje su pozvani pripada novčana naknada u iznosu koji propiše Savezna vlada.
Regrutu i licu u rezervnom sastavu iz st. 1. do 3. ovog člana kojima je naknada utvrđena prema tim odredbama manja od naknade iz stava 4. ovog člana, pripada naknada u iznosu utvrđenom prema odredbi stava 4. ovog člana.
Rezervnom oficiru, odnosno rezervnom podoficiru za vreme vojne službe pripadaju plata i posebne naknade koje su prema odredbama ovog zakona utvrđene za profesionalnog oficira, odnosno profesionalnog podoficira istog čina na istoj dužnosti.
Rezervnom oficiru, odnosno rezervnom podoficiru kome su plata odnosno zarada, penzija i slično veći od iznosa iz stava 6. ovog člana, za vreme vojne službe isplaćuje se naknada prema odredbama st. 1. do 3. ovog člana.
Naknade predviđene odredbama ovog člana isplaćuju se licima pozvanim radi vršenja vojne obaveze na teret sredstava kojima raspolaže Vojska.
Naknade predviđene odredbama ovog člana ne pripadaju licu u rezervnom sastavu pozvanom na vojnu vežbu koja traje do 48 časova. Za to vreme pripadaju mu besplatna ishrana i smeštaj, ako vojna vežba traje duže od osam časova.
Državni organ, preduzeće i drugo pravno lice i lice koje samostalno obavlja registrovanu ili drugu profesionalnu delatnost kod kojih je lice pozvano na vojnu vežbu zaposleno dužni su da preraspodelom radnog vremena ili na drugi način obezbede da to lice za vreme angažovanja na vojnoj vežbi koja traje do 48 časova ostvari platu, odnosno zaradu u punom iznosu.
O vojnim obveznicima vodi se evidencija. Evidenciju svih vojnih obveznika vodi nadležni vojnoteritorijalni organ. Vojni obveznici vode se u evidenciji prema svom prebivalištu, a vojni obveznici koji su u radnom odnosu na neodređeno vreme na teritoriji drugog vojnoteritorijalnog organa na kojoj nemaju prebivalište - prema mestu u kome se nalaze u radnom odnosu na neodređeno vreme, ako su u tom mestu prijavili boravak.
Vojnu evidenciju obveznika koji borave u inostranstvu duže od jedne godine vode i diplomatska predstavništva.
Vojni obveznici se uvode u evidenciju početkom godine u kojoj nastaje regrutna obaveza.
Državni organi, preduzeća i druga pravna lica dužni su da nadležnom vojnoteritorijalnom organu, na njegov zahtev, pruže potrebne podatke o vojnim obveznicima, radi ocenjivanja sposobnosti za vojnu službu i određivanja roda, službe ili pojedinačnih dužnosti u Vojsci.
Vojnim obveznicima koji se vode u evidenciji izdaje se vojna knjižica.
Vojna knjižica je lična javna isprava kojom vojni obveznik dokazuje izvršenje vojne obaveze i svoj identitet dok je na vojnoj službi.
Zabranjeno je iznošenje vojne knjižice iz SRJ.
Regrut i lice u rezervnom sastavu dužni su da u roku od osam dana od dana nastale promene nadležnom vojnoteritorijalnom organu kod koga su uvedeni u vojnu evidenciju prijave: očiglednu promenu zdravstvenog stanja značajnu za sposobnost za vojnu službu; sticanje školskih i stručnih kvalifikacija; zasnivanje i prestanak radnog odnosa; vrstu i mesto obavljanja samostalne delatnosti, odnosno druge profesionalne delatnosti; promenu stana (novu adresu); promenu prebivališta; povratak sa služenja vojnog roka i gubljenje vojne knjižice.
Lica iz stava 1. ovog člana dužna su da prijave boravak u inostranstvu duži od 40 dana i privremenu odsutnost iz prebivališta dužu od 40 dana - u roku od osam dana pre odlaska, a povratak iz inostranstva, odnosno u prebivalište - u roku od osam dana od dana dolaska u prebivalište.
Žene - vojni obveznici, pored promena iz st. 1. i 2. ovog člana dužne su da prijave i promene u porodičnom životu koje utiču na vršenje vojne obaveze (udaju, trudnoću, rođenje deteta, razvod braka, smrt u porodici i dr.).
Promene iz st. 1. do 3. ovog člana vojni obveznici koji su zaposleni u drugim državnim organima, preduzećima i drugim organizacijama i zajednicama u kojima postoji služba ili lice koje vrši poslove odbrane, prijavljuju toj službi, odnosno licu. Ova služba, odnosno lice, u roku od osam dana od dana prijavljene promene, izveštava o tome vojnoteritorijalni organ koji regruta ili lice u rezervnom sastavu vodi u vojnoj evidenciji.
O promenama kod vojnog obveznika do kojih je došlo odlukom nadležnog državnog organa, taj organ je dužan da u roku od 15 dana od dana nastale promene obavesti vojnoteritorijalni organ kod koga se vojni obveznik vodi u evidenciji, i to:
1) o promeni ličnog imena i o prestanku jugoslovenskog državljanstva - organ koji je o tome doneo pravnosnažno rešenje;
2) o pokretanju, obustavi ili prekidu krivičnog postupka zbog krivičnog dela za koje se goni po službenoj dužnosti, o pravnosnažnoj osudi zbog krivičnog dela na kaznu maloletničkog zatvora ili bezuslovnu kaznu zatvora, o pravnosnažno izrečenoj zavodskoj vaspitnoj meri ili merama bezbednosti obaveznog psihijatrijskog lečenja i čuvanja u zdravstvenoj organizaciji i obaveznog lečenja alkoholičara i narkomana u zdravstvenoj ili drugoj specijalizovanoj organizaciji i o upućivanju na izdržavanje kazne maloletničkog zatvora ili zatvora - nadležni sud;
3) o kazni zatvora izrečenoj zbog prekršaja - organ koji je kaznu izrekao;
4) o otpuštanju sa izdržavanja kazne zatvora ili maloletničkog zatvora - organ, odnosno ustanova koja je vojnog obveznika otpustila sa izdržavanja kazne.
O odlasku vojnog obveznika na rad u inostranstvo obaveštenje iz stava 1. ovog člana dužna je da dostavi organizacija čijim je posredstvom vojni obveznik zaposlen u inostranstvu.
Obaveštenje o smrti ili proglašenju nestalog vojnog obveznika za umrlog, dužan je da dostavi nadležni matičar.
Odsutnost vojnog obveznika iz prebivališta, odnosno boravišta iz nepoznatih razloga duže od 15 dana, prijavljuje član porodice sa kojim je živeo u zajedničkom domaćinstvu, a ako je živeo odvojeno od porodice i bio zaposlen - odgovorno lice u državnom organu, preduzeću i drugom pravnom licu koje vode evidenciju zaposlenih lica, odnosno lice koje samostalno obavlja delatnost kod koga je odsutni vojni obveznik zaposlen. Prijavu o odsutnosti vojnog obveznika iz nepoznatih razloga ta lica su dužna da podnesu u roku od osam dana po isteku 15 dana od dana njegove odsutnosti.
Propise o načinu na koji će se isplaćivati naknade vojnim obveznicima pozvanim radi vršenja vojne obaveze u Vojsci i o vođenju evidencije vojnih obveznika donosi savezni ministar za odbranu.
Rešenje u vezi sa izvršenjem vojne obaveze donosi nadležni vojnoteritorijalni organ, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Starešina na položaju komandanta samostalnog bataljona, komandanta puka, njemu ravnom ili višem položaju, donosi rešenje u vezi sa regulisanjem obaveze služenja vojnog roka vojnika iz jedinice, odnosno ustanove kojom komanduje. Taj starešina rešenjem utvrđuje i trajanje vojnog roka vojnika koji služi vojni rok bez oružja, s tim što je dužan da rešenje o tome dostavi nadležnom vojnoteritorijalnom organu koji ga vodi u evidenciji.
Žalba protiv rešenja koje je doneseno u vezi sa izvršenjem vojne obaveze ne zadržava izvršenje tog rešenja.
O žalbi na odluku regrutne komisije rešava vojnoteritorijalni organ koji je obrazovao tu komisiju.
Protiv rešenja o žalbi na odluku regrutne komisije ne može se voditi upravni spor.
O žalbi na odluku diplomatskog predstavništva u vezi sa izvršenjem vojne obaveze vojnog obveznika na privremenom ili stalnom boravku u inostranstvu rešava načelnik Generalštaba ili starešina koga on ovlasti.
Na podneske u vezi sa izvršenjem vojne obaveze plaća se taksa.
Čl. 337 - 339*
(Prestalo da važi)
KAZNENE ODREDBE
Novčanom kaznom od 900 do 9.000 dinara ili kaznom zatvora do 60 dana kazniće se za prekršaj vojni obveznik ako se bez opravdanog razloga ne odazove pozivu nadležnog vojnoteritorijalnog organa u vreme i mesto koji su naznačeni u pojedinačnom, odnosno opštem pozivu - za uvođenje u vojnu evidenciju, regrutovanje, služenje vojnog roka, kao i lekarske i druge preglede i ispitivanja (član 288. stav 1. i član 289), za vojnu vežbu ili drugu obuku u rezervnom sastavu koja se priznaje kao izvršenje vojne vežbe (čl. 317. i 318).
Novčanom kaznom od 900 do 9.000 dinara ili kaznom zatvora do 30 dana kazniće se za prekršaj regrut ili lice u rezervnom sastavu:
1) ako iznese vojnu knjižicu iz SRJ (član 331. stav 3);
2) ako u propisanom roku ne prijavi nadležnom vojnoteritorijalnom organu kod koga se vodi u vojnoj evidenciji nastale promene iz člana 332. st. 1, 2. i 3. ovog zakona.
Novčanom kaznom od 10.000 do 100.000 dinara kazniće se za prekršaj organizacija čijim se posredovanjem vojni obveznik zaposli u inostranstvu ako ne obavesti ili blagovremeno ne obavesti nadležni vojnoteritorijalni organ o odlasku vojnog obveznika na rad u inostranstvo (član 333. stav 2).
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u organizaciji iz tog stava novčanom kaznom od 900 do 9.000 dinara.
Novčanom kaznom od 900 do 9.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorno lice u državnom organu i drugom pravnom licu ako ne obavesti ili blagovremeno ne obavesti nadležni vojnoteritorijalni organ o promenama kod vojnog obveznika iz člana 333. st. 1. i 3 ovog zakona.
Novčanom kaznom od 10.000 do 100.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzeće, drugo pravno lice i lice koje samostalno obavlja delatnost kod koga je vojni obveznik zaposlen:
1) ako na zahtev nadležnog vojnoteritorijalnog organa ne pruži potrebne podatke o vojnim obveznicima radi ocenjivanja sposobnosti za vojnu službu i određivanja roda, službe i pojedinačnih dužnosti u Vojsci (član 330);
2) ako u propisanom roku ne prijavi nadležnom vojnoteritorijalnom organu odsutnost vojnog obveznika iz nepoznatih razloga, koji je bio zaposlen kod njega (član 333. stav 4).
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u preduzeću i drugom pravnom licu novčanom kaznom od 900 do 9.000 dinara.
Novčanom kaznom od 900 do 9.000 dinara kazniće se za prekršaj član porodice vojnog obveznika sa kojim vojni obveznik živi u zajedničkom domaćinstvu ako u propisanom roku ne prijavi nadležnom vojnoteritorijalnom organu odsutnost vojnog obveznika iz nepoznatih razloga (član 333. stav 4).
Čl. 346 - 363*
(Prestalo da važi)
* Danom stupanja na snagu Zakona o Vojsci ("Sl. glasnik RS", br. 116/2007), odnosno 1. januara 2008. godine prestaje da važi Zakon o Vojsci Jugoslavije ("Sl. list SRJ", br. 43/94, 28/96, 44/99, 74/99, 3/2002 i 37/2002 - dr. zakon i "Sl. list SCG", br. 7/2005 i 44/2005).
Do donošenja propisa o vojnoj obavezi, socijalnom, zdravstvenom i penzijskom i invalidskom osiguranju profesionalnih vojnih lica ostaju na snazi odredbe Zakona o Vojsci Jugoslavije ("Sl. list SRJ", br. 43/94, 28/96, 44/99, 74/99, 3/2002 i 37/2002 - dr. zakon i "Sl. list SCG", br. 7/2005 i 44/2005), i to: odredbe o popuni rezervnog sastava (čl. 26. i 27), odredbe o pravima na produženo osiguranje i na naknadu zbog prestanka zaposlenja (čl. 59. i 59a), poglavlje XV - Zdravstveno osiguranje (čl. 211. do 239), poglavlje XVI - Penzijsko i invalidsko osiguranje (čl. 240. do 260. i od 262. do 278) i poglavlje XVII - Vojna obaveza (čl. 279. do 336) i poglavlje XIX - Kaznene odredbe (čl. 340. do 345).
Propisi doneti za izvršenje Zakona o Vojsci Jugoslavije nastavljaju da se primenjuju ukoliko nisu suprotni odredbama ovog zakona do donošenja odgovarajućih propisa za izvršenje ovog zakona.
Odluka o stopama doprinosa za zdravstveno, penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika ("Sl. list SRJ", br. 58/97, 60/2002 i "Sl. list SCG", br. 28/2003) koju je donela Savezna vlada na osnovu člana 277. Zakona o Vojsci Jugoslavije, prestala je da važi na osnovu Odluke o prestanku važenja Odluke o stopama doprinosa za zdravstveno, penzijsko i invalidsko osiguranje vojnih osiguranika ("Sl. glasnik RS", br. 23/2008) i na osnovu nje se za obračun i plaćanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje vojnih osiguranika primenjuju stope doprinosa utvrđene Zakonom o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje ("Sl. glasnik RS", br. 84/2004, 61/2005 i 62/2006).