UPUTSTVO
ZA SPROVOĐENJE ODLUKE O OBAVEZNOJ REZERVI BANAKA KOD NARODNE BANKE SRBIJE

("Sl. glasnik RS", br. 116/2006, 95/2007 i 44/2008)

1. Ovim uputstvom se, radi sprovođenja Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije (u daljem tekstu: Odluka), bliže objašnjavaju pojedini pojmovi iz Odluke, kao i sadržina izveštaja o obračunu dinarske, odnosno devizne obavezne rezerve koje je banka dužna da dostavlja Narodnoj banci Srbije.

2. Obaveze u dinarima po osnovu depozita oročenih preko jednog meseca su obaveze po osnovu primljenih depozita u dinarima koji su oročeni preko 30 dana, s pripadajućim kamatama i naknadama, koje se u knjigovodstvu banke vode na računima 410, 4111, 4112, 4114, 4115, 4117, 4118, 420, 4211, 4212, 4213, 423, 4241, 4242, 4243, 430, 4311, 4312, 4313, 5100, 5101, 5102, 5103, 5104, 5105, 5110, 51110, 51111, 5112, 5113, 51140, 51141, 5115, 5116, 51170, 51171, 5118, 51200, 51201, 51210, 51211, 51220, 51221, 5140, 5141, 5142, 5143, 5144, 5145, 5146, 5147, 5148, 5250, 5251, 5260, 5261, 5262, 5263, 5280, 5281, 52850, 52851, 5289, 5290, 5291, 5292, 52930, 52931, 5294, 5297, 5298, 5299, 5300, 5301, 5310, 5311, 5312, 5313, 5320, 5321, 5330, 5331 i 5332.

Obaveze u dinarima indeksirane deviznom klauzulom su sve obaveze po dinarskim depozitima, kreditima, hartijama od vrednosti, kao i druge obaveze u dinarima, uključujući i delove dinarskih depozita primljenih po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica a koji prelaze iznose plasmana koje je banka dala iz tih depozita, s pripadajućim kamatama, obračunatim razlikama u kursu i naknadama koje se uključuju u osnovicu za obračun dinarske obavezne rezerve i imaju deviznu klauzulu.

Obaveze u dinarima po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva su obaveze po osnovu depozita i kredita u dinarima primljenih od stranih banaka, stranih pravnih lica, stranih fizičkih lica i stranih predstavništava, s pripadajućim kamatama i naknadama, koji se u knjigovodstvu banke vode na računima 5030, 5031, 5032, 5045, 5080, 5081, 5082, 5130, 51310, 51311, 5132, 51330, 51331, 5134, 51350, 51351, 5220, 52210, 52211, 5222, 52230, 52231, 5224, 52250, 52251, 5270, 5271, 5272, 5295, 52960, 52961, 5334, 5360 i 5361.

3. Obaveze po osnovu devizne štednje položene kod banaka su devizne obaveze po osnovu transakcionih depozita, depozita po viđenju, kratkoročnih i dugoročnih depozita fizičkih lica, preduzetnika i stranih fizičkih lica, s pripadajućim kamatama i naknadama, koje se u knjigovodstvu banke vode na računima 5420, 54210, 5422, 5423, 54260, 54261, 54270, 54280, 5432, 5470, 5471, 5474, 5475, 5476, 5482, 5520, 5521, 5522, 5524, 5525, 5526, 5527, 5528, 5529, 5536, 5537, 5538, 5539, 5672, 56820, 56821, 56830, 56831, 56961, 5710, 5711, 5714, 5715, 5716, 5722 i 5723.

Devizne subordinirane obaveze su devizne obaveze koje se, u slučaju likvidacije ili stečaja banke, otplaćuju posle isplate obaveza prema ostalim poveriocima, a koje se u knjigovodstvu banke vode na računu 8091.

Devizna sredstva koja davaoci lizinga drže na posebnom računu otvorenom kod banke su sredstva koja davaoci lizinga drže kod banke u skladu sa odlukom kojom se utvrđuje obaveza davalaca lizinga da drže sredstva rezerve.

4. Obaveze prema bankama koje izdvajaju obaveznu rezervu kod Narodne banke Srbije uključuju i obaveze prema bankama koje su u skladu s propisima Narodne banke Srbije izdvajale obaveznu rezervu, ali je nad tim bankama u međuvremenu otvoren postupak stečaja ili likvidacije.

5. Osnovicu za obračun dinarske, odnosno devizne obavezne rezerve čini prosečno dnevno knjigovodstveno stanje dinarskih, odnosno deviznih depozita i drugih obaveza u prethodnom kalendarskom mesecu, koje se u knjigovodstvu banke vode na računima iz pregleda koji Narodna banka Srbije objavljuje na svojoj internet strani.

Osnovicu za obračun devizne obavezne rezerve iz stava 1. ove tačke čini i prosečno dnevno knjigovodstveno stanje depozita, kredita i drugih deviznih sredstava u prethodnom kalendarskom mesecu primljenih iz inostranstva po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica, a koji se u knjigovodstvu banke vode u vanbilansnoj evidenciji na računima grupe 95.

Prosečno dnevno knjigovodstveno stanje deviznih obaveza iz ove tačke izražava se u evrima, s tim što se za svaki dan sredstva denominovana u drugim valutama preračunavaju u evro, primenom zvaničnih srednjih kurseva Narodne banke Srbije za odgovarajuće valute.

6. Banke, u skladu sa Odlukom:

1) deviznu osnovicu za obračun obavezne rezerve umanjuju za iznos plasmana u humanitarne svrhe odobrenih iz deviznih kredita primljenih od međunarodnih finansijskih organizacija po osnovu ugovora koji su zaključeni od 31. decembra 2004. godine;

2) dinarsku, odnosno deviznu osnovicu za obračun obavezne rezerve umanjuju za iznos dugoročnih stambenih kredita osiguranih kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita, koji potiču iz dinarskih, odnosno deviznih izvora sredstava;

3) deviznu osnovicu za obračun obavezne rezerve umanjuju za iznos blokiranih deviznih sredstava banke u inostranstvu, pod kojima se podrazumevaju devizna sredstva banke koja izdvaja obaveznu rezervu inicijalno blokirana pre 31. decembra 2000. godine, i to pod uslovom da su ta sredstva i dalje blokirana na računu te ili neke druge banke u inostranstvu ili na računu Narodne banke Srbije.

Umanjenja dinarske, odnosno devizne osnovice za obračun obavezne rezerve iz stava 1. ove tačke izražavaju se u dinarima, odnosno evrima, s tim što se umanjenja denominovana u drugim valutama preračunavaju u dinare, odnosno evre za svaki dan, primenom zvaničnih srednjih kurseva Narodne banke Srbije za odgovarajuće valute.

7. Banka je dužna da Narodnoj banci Srbije dostavlja:

1) Izveštaj o obračunu dinarske obavezne rezerve - na Obrascu OR - din. (Prilog 1);

2) Izveštaj o obračunu devizne obavezne rezerve - na Obrascu OR - dev. (Prilog 2).

Obrasci iz ove tačke odštampani su uz ovo uputstvo i njegov su sastavni deo.

8. Banka izveštaje iz tačke 7. ovog uputstva elektronski dostavlja Narodnoj banci Srbije - Informacionoj tehnologiji - Centralnom prijemnom odeljenju, i to 17. u mesecu, u skladu sa uputstvom kojim su uređeni izrada i elektronsko dostavljanje podataka Narodnoj banci Srbije.

Izuzetno od stava 1. ove tačke, ako 17. u mesecu nije radni dan, banke su dužne da izveštaje iz tog stava dostavljaju radnog dana koji prethodi danu obračuna obavezne rezerve.

9. Banka koja je dobila dozvolu za rad posle prvog dana u kalendarskom mesecu, prvi obračun obavezne rezerve dostaviće prema osnovici iz narednog kalendarskog meseca, tj. kada bude raspolagala podacima o dnevnim stanjima depozita i drugih sredstava koja ulaze u osnovicu za obračun za sve dane u kalendarskom mesecu.

Kod banke koja je dobila dozvolu za rad a osnovana je spajanjem dve ili više banaka, kao i kod banke koja je dobila saglasnost Narodne banke Srbije da joj se pripoji druga banka, obračunatu obaveznu rezervu, i to u obračunskom periodu u kome su objedinjena sredstva na računima na kojima banka izdvaja ovu rezervu, čini zbir obračunatih obaveznih rezervi banaka koje su se spojile, odnosno pripojile, a izdvojenu obaveznu rezervu, i to u periodu od 18. u mesecu do dana objedinjavanja sredstava na računima na kojima banka izdvaja ovu rezervu, čini zbir izdvojenih obaveznih rezervi banaka koje su se spojile, odnosno pripojile.

Banka iz stava 2. ove tačke kod koje je došlo do statusne promene, prvi obračun obavezne rezerve dostaviće Narodnoj banci Srbije 17. u mesecu, i to za obračunski period posle obračunskog perioda u kome su objedinjena sredstva na računima na kojima banka izdvaja ovu rezervu.

10. Obračunatu deviznu obaveznu rezervu banke će izdvajati na devizne račune Narodne banke Srbije u inostranstvu, prema spisku računa koji utvrdi Narodna banka Srbije.

11. Banke će prvi obračun obavezne rezerve po Odluci dostaviti Narodnoj banci Srbije na odgovarajućim obrascima koji su važili do dana primene ovog uputstva.

12. Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS", a primenjuje se od 10. januara 2007. godine.

 

Samostalna odredba Uputstva o izmeni
Uputstva za sprovođenje Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije

("Sl. glasnik RS", br. 95/2007)

3. Ovo uputstvo objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 10. novembra 2007. godine.

 

Samostalna odredba Uputstva o izmenama
Uputstva za sprovođenje Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije

("Sl. glasnik RS", br. 44/2008)

5. Ovo uputstvo objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 17. maja 2008. godine.

 

Prilog 1

Obrazac OR - din.

 

 

 

(naziv i sedište banke)

IZVEŠTAJ O OBRAČUNU DINARSKE OBAVEZNE REZERVE
na dan 17.__________ 200__. godine

(u dinarima)

Redni
broj

NAZIV POZICIJE

Stanje u mesecu _____200_. god.

poslednjeg
kalendarskog dana

prosečno dnevno

1

2

1.

PRVI DEO DINARSKE OSNOVICE (1.1-1.2)

 

1.1.

Neindeksirane obaveze po dinarskim depozitima, kreditima, hartijama od vrednosti, druge dinarske obaveze (osim depozita i kredita u dinarima primljenih iz inostranstva i depozita u dinarima oročenih preko jednog meseca), kao i delovi neindeksiranih depozita u dinarima primljenih po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica a koji prelaze iznose plasmana koje je banka dala iz tih depozita

 

 

1.2.

Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 1.1)

 

 

1.3.

PRVI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U DINARIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 1. utvrđen Odlukom)

 

2.

DRUGI DEO DINARSKE OSNOVICE (2.1-2.2)

 

2.1.

Indeksirane obaveze po dinarskim depozitima, kreditima, hartijama od vrednosti, druge dinarske obaveze (osim depozita i kredita u dinarima primljenih iz inostranstva), kao i delovi indeksiranih dinarskih depozita primljenih po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica a koji prelaze iznose plasmana koje je banka dala iz tih depozita

 

 

2.2.

Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 2.1)

 

 

2.3.

DRUGI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U DINARIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 2. utvrđen Odlukom)

 

3.

TREĆI DEO DINARSKE OSNOVICE (3.1-3.2)

 

3.1.

Depoziti i krediti u dinarima primljeni iz inostranstva

 

 

3.2.

Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 3.1)

 

 

3.3.   

TREĆI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U DINARIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 3. utvrđen Odlukom)

 

4.

ČETVRTI DEO DINARSKE OSNOVICE (4.1-4.2)

 

4.1.

Depoziti u dinarima oročeni preko jednog meseca (osim indeksiranih depozita oročenih preko jednog meseca)

 

 

4.2.

Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 4.1)

 

 

4.3.

ČETVRTI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U DINARIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 4. utvrđen Odlukom)

 

I.

DINARSKA OSNOVICA (1+2+3+4)

 

II.

OBRAČUNATA OBAVEZNA REZERVA U DINARIMA (1.3+2.3+3.3+4.3)

 

III.

Dinarska protivvrednost iznosa pod rednim brojem III iz Obrasca OR - dev1)

 

IV.

OBRAČUNATA DINARSKA OBAVEZNA REZERVA (II+III)

 

V.

DINARSKE OBAVEZE NA KOJE SE NE OBRAČUNAVA OBAVEZNA REZERVA (1+2+3+4+5)

 

1.

Obaveze prema Narodnoj banci Srbije

 

 

2.

Obaveze prema bankama koje izdvajaju obaveznu rezervu kod Narodne banke Srbije

 

 

3.

Obaveze po poslovima sprovođenja zakona i drugih propisa kojima je regulisan javni dug države po osnovu devizne štednje građana

 

 

4.

Deo dinarskih depozita primljenih po poslovima u ime i za račun trećih lica, koji ne prelaze iznose plasmana odobrenih iz tih depozita

 

 

5.

Sredstva oročene dinarske štednje građana prikupljena u periodu od 31. oktobra do 6. novembra 2005. godine

 

 

1) Primenjen zvanični srednji kurs koji važi na dan obračuna obavezne rezerve, tj. 17. u mesecu.

 

 

 

(mesto i datum)

(pečat i potpis ovlašćenog lica)

 

 

Prilog 2

Obrazac OR - dev.

 

 

 

(naziv i sedište banke)

IZVEŠTAJ O OBRAČUNU DEVIZNE OBAVEZNE REZERVE
na dan 17.__________ 200__. godine

(u evrima)

Redni
broj

NAZIV POZICIJE

Stanje u mesecu _____ 200_. god.

poslednjeg
kalendarskog dana

prosečno dnevno

1

2

1.

PRVI DEO DEVIZNE OSNOVICE (1.1.1+1.1.2+1.1.3-1.2)

 

1.1.1.

Obaveze po depozitima i kreditima iz inostranstva do dve godine

 

 

1.1.2.

Obaveze po depozitima i kreditima iz inostranstva preko dve godine

 

 

1.1.3.

Obaveze prema domaćim pravnim licima i ostale obaveze1)

 

 

1.2.

UMANJENJE PRVOG DELA DEVIZNE OSNOVICE (1.2.1+1.2.2+1.2.3)

 

 

1.2.1.

Plasmani dati u humanitarne svrhe iz kredita međunarodnih finansijskih organizacija (po ugovorima zaključenim posle 31. decembra 2004. godine)

 

 

1.2.2.

Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim br. 1.1.1, 1.1.2 i 1.1.3)

 

 

1.2.3.   

Blokirana sredstva banke u inostranstvu pod uslovom da je blokada izvršena pre 31. decembra 2000. godine

 

 

1.3.

PRVI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U EVRIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 1. utvrđen Odlukom)

 

2.

DRUGI DEO DEVIZNE OSNOVICE (2.1-2.2)

 

2.1.

Devizna štednja položena kod banaka

 

 

2.2.

Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 2.1)

 

 

2.3.

DRUGI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U EVRIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 2. utvrđen Odlukom)

 

3.

TREĆI DEO DEVIZNE OSNOVICE (3.1-3.2)

 

3.1.

Devizne subordinirane obaveze

 

 

3.2.

Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 3.1)

 

 

3.3.

TREĆI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U EVRIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 3. utvrđen Odlukom)

 

4.

ČETVRTI DEO DEVIZNE OSNOVICE (4.1)

 

4.1.

Devizna sredstva koja davaoci lizinga drže na posebnom računu otvorenom kod banke

 

 

4.2.

ČETVRTI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U EVRIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 4. utvrđen Odlukom)

 

I.

DEVIZNA OSNOVICA (1+2+3+4)

 

II.

OBRAČUNATA OBAVEZNA REZERVA U EVRIMA (1.3+2.3+3.3.+4.2)

 

III.

10% iznosa pod rednim brojem II

 

IV.

OBRAČUNATA DEVIZNA OBAVEZNA REZERVA (II-III)

 

V.

DEVIZNE OBAVEZE NA KOJE SE NE OBRAČUNAVA OBAVEZNA REZERVA (1+2+3+4+5+6+7)

 

1.

Obaveze prema Narodnoj banci Srbije

 

 

2.

Obaveze prema bankama koje izdvajaju obaveznu rezervu kod Narodne banke Srbije

 

 

3.

Obaveze po poslovima sprovođenja zakona i drugih propisa kojima je regulisan javni dug države po osnovu devizne štednje građana

 

 

4.

Obaveze prema poveriocima Pariskog i Londonskog kluba

 

 

5.

Namenski depoziti po osnovu kupoprodaje obveznica emitovanih radi regulisanja javnog duga države po osnovu devizne štednje građana

 

 

6.

Namenski depoziti preduzeća i preduzetnika po osnovu menjačkih poslova

 

 

7.

Devizni štedni ulozi položeni kod banke u periodu od 1. do 7. novembra 2004. godine i od 31. oktobra do 6. novembra 2005. godine, do dana njihovog podizanja, kao i oročeni devizni štedni ulozi građana položeni kod banke u periodu od 31. oktobra do 7. novembra 2007. godine, i to do isteka perioda njihovog oročavanja

 

 

1) U poziciju 1.1.3. uključuju se i depoziti, krediti i druga devizna sredstva primljena iz inostranstva po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica.

Napomena:
Sredstva denominovana u drugim valutama preračunavaju se u evre primenom zvaničnih srednjih kurseva Narodne banke Srbije za odgovarajuće valute.

 

 

 

(mesto i datum)

(pečat i potpis ovlašćenog lica)