UREDBAO ZAŠTITI PARKA PRIRODE "SIĆEVAČKA KLISURA"("Sl. glasnik RS", br. 16/2000) |
Sićevačka klisura stavlja se pod zaštitu kao prirodno dobro od velikog značaja i svrstava u II kategoriju zaštite kao park prirode (u daljem tekstu: Park prirode "Sićevačka klisura").
Park prirode "Sićevačka klisura" stavlja se pod zaštitu kao područje izuzetne biološke raznovrsnosti i stanište ili boravište velikog broja endemičnih, endemoreliktnih, reliktnih i retkih vrsta biljaka i životinja, kao osobeni primer pojave i međudejstva geoloških, geomorfoloških i hidroloških procesa i kao predeo izraženih obeležja prirodne lepote i uspešnog spoja prirode, ljudskih tradicionalnih delatnosti i graditeljstva i kulturno-istorijskih spomenika.
Park prirode "Sićevačka klisura" obuhvata delove područje opština Niš i Bela Palanka, ukupne površine 7.746 ha, od čega na području opštine Niš 5.559 ha, na delovima katastarskih opština Kunovica, Ravni Do, Prosek, Jelašnica, Sićevo i Oreovac i celoj katastarskoj opštini Ostrovica i na području opštine Bela Palanka 2.187 ha na delovima katastarskih opština Crnče, Gradište i Dolac.
Opis granica Parka prirode "Sićevačka klisura" sa grafičkim prikazom odštampan je uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Na području Parka prirode "Sićevačka klisura" ustanovljava se režim zaštite III stepena na većem delu područja, površine od 6.555 ha i režim zaštite II stepena na lokalitetima Gradištanskog kanjona i Vis-Kusače ukupne površine 1.191 ha. Opis granica ovih prostora dat je uz ovu uredbu.
U Parku prirode "Sićevačka klisura" u režimu III stepena zaštite, zabranjeno je:
1) uznemiravanje, uništavanje i sakupljanje zaštićenih vrsta flore i faune;
2) unositi strane divlje životinjske vrste, kao i strane vrste biljaka, osim za potrebe sprečavanja erozije i klizišta u građevinskim područjima i gajenja agrokultura na poljoprivrednim površinama seoskih domaćinstava;
3) seći ili uništavati drveće, žbunje i ostalu vegetaciju na stranama kanjona, kao i na ostalim delovima područja parka kad se time ugrožava biološka raznovrsnost i stabilnost prirodnih ekosistema i izazivaju procesi erozije;
4) izvoditi radove i aktivnosti koje bi narušile geomorfološke odlike područja (eksploatacija bigra, kamena, šljunka i drugih mineralnih sirovina, otvaranje pozajmišta zemlje, odlaganje i deponovanje zemljišta i drugog materijala, kaptiranje izvora ili delova vodotoka) i obavljati druge delatnosti i preduzimati druge radove kojima se uništava priroda, odnosno ugrožavaju vrednosti parka prirode;
5) graditi industrijske, infrastrukturne i druge objekte ili izvoditi radove kojima se zagađuju vazduh, zemljište i vode, smanjuje njihova količina, prostorni i vremenski raspored ili se ugrožava ambijent i zaštićena okolina nepokretnih kulturnih dobara i dobara pod prethodnom zaštitom;
6) obavljati bilo kakve radove u zaštićenoj okolini nepokretnih kulturnih dobara bez prethodno pribavljenih uslova i saglasnosti nadležne službe za zaštitu spomenika kulture i prirode;
7) graditi vikend objekte izvan građevinskog područja utvrđenih prostornim planom područja parka prirode;
8) deponovati komunalni i industrijski otpad i sekundarne sirovine.
U Parku prirode "Sićevačka klisura" na lokalitetima Gradištanski kanjon i Vis-Kusača, osim mera iz režima III stepena zaštite, propisuju se i mere iz režima II stepena zaštite kojim je
1. Zabranjeno:
1) otvaranje i rad kamenoloma;
2) graditi bilo koje objekte, uključujući i privremene planinarske i šumarske objekte i druge slične objekte, osim radova na održavanju magistralnog puta E-5 Niš-Sofija i pruge i uređenje putnog i pružnog pojasa, kao i visećeg mosta na ulasku u Gradištanski kanjon;
3) trasiranje i uređenje novih šumskih puteva i planinarskih staza, osim postojećih;
4) sakupljanje šumskih i drugih plodova, pečurki i lekovitog bilja;
5) lov divljači;
6) krčenje šume, kresanje lisnika, izvlačenje ležavine, žirenje i podbeljivanje stabala, kao i ispaša stoke na površinama pod šumom i na šumskom zemljištu, osim ograničenog pašarenja;
7) kaptiranje izvora i zahvatanje vode na vodotocima.
2. Obezbeđuje se: evidentiranje tipova posebno značajnih staništa i životnih zajednica, vrsta flore i faune, odnosno ukupnog biodiverziteta parka prirode, a naročito ugroženih vrsta flore i faune; praćenje stanja očuvanosti, odnosno ugroženosti prirodnih vrednosti i na tim osnovama planiranje zaštitnih i uzgojnih radova na šumskom zemljištu i šumama i drugim delovima područja parka prirode; reintrodukcija i rekolonizacija iščezlih vrsta koje su nekada naseljavale područje parka prirode, izgradnja hranilišta za nekrofage vrste ptica i druge aktivnosti na očuvanju i unapređivanju stanja populacija retkih ugroženih vrsta flore i faune; praćenje stanja prirodnih vrednosti i uspostavljanje monitoringa, naučnoistraživački i obrazovni rad i prezentacija prirodnih vrednosti i kulturnih dobara parka prirode.
Zaštita i razvoj Parka prirode "Sićevačka klisura" sprovodi se prema programu zaštite i razvoja (u daljem tekstu: Program).
Program sadrži: ciljeve i prioritetne aktivnosti i zadatke na sprovođenju režima zaštite iz člana 5. ove uredbe, a naročito zadatke u zaštiti retkih, endemičnih, endemoreliktnih i reliktnih vrsta biljaka i njihovih zajednica, zadatke na zaštiti faune, zadatke u uspostavljanju monitoringa, sprovođenju naučnoistraživačkih, kulturnih, vaspitno-obrazovnih i turističko-rekreativnih aktivnosti, zadatke na uspostavljanju i razvijanju saradnje sa lokalnim stanovništvom i drugim korisnicima područja parka prirode, na prezentaciji i neophodnom opremanju područja za ostvarivanje navedenih aktivnosti i zadataka, kao i radove na rekultivaciji i sanaciji kamenoloma, sredstva potrebna za realizaciju ovog programa, kao i način njihovog obezbeđivanja.
Program se donosi za period od pet godina, a ostvaruje godišnjim programom koji sadrži zadatke i poslove koji se realizuju u tekućoj godini, dinamiku njihovog izvršavanja i visinu potrebnih sredstava.
Na Program na koji su prethodno pribavljena mišljenja ministarstava nadležnih za poslove šumarstva, vodoprivrede, urbanizma, nauke, kulture i prosvete, saglasnost daje ministarstvo nadležno za poslove zaštite životne sredine.
O Parku prirode "Sićevačka klisura" stara se Javno preduzeće "Srbijašume" (u daljem tekstu: Preduzeće).
Preduzeće u obavljanju poslova zaštite i razvoja Parka prirode "Sićevačka klisura" obezbeđuje sprovođenje Programa, propisanih režima zaštite i očuvanja prirodnog dobra, naučnoistraživačke, kulturne, vaspitno-obrazovne, informativno-propagandne i druge aktivnosti, donosi Program i godišnji program zaštite i razvoja.
Preduzeće podnosi izveštaj o ostvarivanju Programa iz člana 5. ove uredbe do 15. decembra za tekuću godinu ministarstvu nadležnom za zaštitu životne sredine.
Preduzeće u obavljanju poslova zaštite i razvoja Parka prirode "Sićevačka klisura" obezbeđuje obeležavanje parka prirode, unutrašnji red i čuvarsku službu u skladu sa aktom koji donosi uz saglasnost ministarstva nadležnog za poslove zaštite životne sredine.
Aktom iz stava 1. ovog člana uređuju se pravila za sprovođenje režima zaštite i razvoja, a naročito: način i uslovi kretanja i boravka posetilaca, korišćenje pašnjaka, lekovitog bilja i šumskih plodova, rekreativnih i drugih javnih površina, postavljanja informativnih i drugih oznaka, mere zaštite prilikom obavljanja naučnih istraživanja i izvođenja istražnih radova, uslovi za obavljanje dozvoljenih delatnosti i posebne mere i ograničenja u sprovođenju režima zaštite.
Pravila određena aktom iz stava 1. ovog člana i druge neophodne informacije za sprovođenje režima zaštite Preduzeće je dužno da na pogodan način javno oglasi, tako da budu dostupna korisnicima i posetiocima.
Sredstva za zaštitu i razvoj Parka prirode "Sićevačka klisura" obezbeđuju se iz prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Preduzeća, iz sredstava u budžetu Republike i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Program iz člana 6. ove uredbe Preduzeće će doneti u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe, a godišnji program u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu Programa.
Do donošenja programa Preduzeće može poslove zaštite obavljati prema privremenom programu zaštite i razvoja koji donosi u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Planovi i programi uređenja prostora, šumske, lovne, vodoprivredne, poljoprivredne i druge osnove i programi koji obuhvataju zaštićeno područje usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije i programom iz člana 6. ove uredbe.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
OPIS GRANICA PARKA PRIRODE "SIĆEVAČKA KLISURA"
Granica područja parka prirode na teritoriji grada Niša počinje na tromeđi katastarskih opština Sićevo, Malča i Prosek. Od ove tromeđe granica ide u smeru kretanja kazaljke na satu na sever granicom KO Malča i KO Sićevo u dužini od 1.000 m, a dalje severnom granicom k. parcele br. 4376, 4735, zatim zapadnom stranom parcele br. 4838 do puta k.p. br. 8260, odakle nastavlja na sever u dužini od 330 m. Ovde se granica lomi na istok i ide severozapadnom i zapadnom stranom k.p. br. 4878, severnom stranom k.p. br. 4873 do 4877, 4872/1 i 4871. Dalje granica ide severoistočnom stranom parcela 4855/1,3,4; 4854; 5016/2 do zapadnog ugla k.p. br. 3244 (KO Sićevo). Odavde, granična linija obilazi k.p. br. 3244, njenom južnom, istočnom i severnom stranom idući do severnog ugla ove parcele. Granica dalje nastavlja severozapadnom stranom k.p. br. 4350 i 4349, zatim preseca k.p. br. 4347 i 4345, pa prati severozapadnu stranu k.p. br. 4196, zapadnu stranu k.p. br. 4218 do puta k.p. br. 8256, prelazi put i nastavlja jugozapadnom stranom k.p. br. 4226/2. Dalje granična linija nastavlja da prati isti put, idući dalje zapadnom stranom k.p. br. 3760 do preseka sa novim putem k.p. br. 8242, preseca put i dalje ide zapadnom stranom k.p. br. 3655/7,8. Od ove katastarske parcele granica nastavlja na severoistok prateći severozapadnu stranu k.p. br. 3278; 3276; 3275/1,2; 3680; 8249 i nastavlja putem k.p. br. 8249 u dužini od 200 m. Granica potom seče k.p. br. 3377, ide severozapadnom stranom k.p. br. 3385, severozapadnom, pa severnom stranom k.p. br. 3384, severnom stranom k.p. br. 3380–3383, severozapadnom pa severnom stranom k.p. br. 165, do puta br. 280. Granica prati ovaj put u dužini od 150 m, lomi se na istok prateći isti u dužini od 100 m, lomi se na sever idući putem k.p. br. 274 u dužini od 180 m. Dalje granica ide severnom stranom k.p. br. 271, 266, seče parcelu k.p. br. 373 i dalje nastavlja njenom severnom stranom do poligone tačke br. 153. Odavde granična linija nastavlja severnom stranom k.p. br. 501-517, zatim nastavlja putem 240 m do k.p. br. 529 idući njenom severozapadnom i severnom stranom, pa severnom stranom k.p. br. 536-534, severozapadnom stranom k.p. br. 563 i 565 sve do puta k.p. br. 8245 odakle nastavlja putem u dužini od 900 m do granice sa teritorijom Bela Palanka.
U ovoj tački granična linija se lomi i ide na jug granicom grada Niša i opštine Bela Palanka do tromeđe KO Lanište, Crnče i Ravni Do, odakle prati ovu granicu do južne strane k.p. br. 2041 (KO Ravni Do), gde skreće na zapad do starog puta Niš-Dimitrovgrad. Odavde granica ide na zapad putem Niš-Pirot kroz KO Ravni Do (k.p. br. 2579), KO Kunovica (k.p. br. 5967, 5968, 5969) i KO Jelašnica (k.p. br. 6010, 6011, 6088, 6009), sve do raskrsnice pomenutog puta i poljskog puta k.p. br. 6020 KO Jelašnica. Granica, zatim skreće na severozapad poljskim putem k.p. br. 6020 KO Jelašnica, prati ga u dužini od 450 m, a zatim ide istim putem kroz KO Prosek k.p. br. 3287 u dužini od 150 m. Potom granična linija ide južnom stranom k.p. br. 2752, 2754, 2755, 2756-2761, a zatim seče poljski put k.p. br. 3260 i ide granicom k.p. br. 2687, 2621, 2623-2628 do reke Nišave. Granična linija potom seče reku Nišavu idući prema severozapadu zapadnom stranom k.p. br. 2428 i 2429 a potom severnom stranom k.p. br. 2418 gde se lomi i ide severozapadnom granicom k.p. br. 2430-2433 do železničke pruge i puta Niš-Dimitrovgrad. Ovde granica seče prugu, a potom put i ide na sever potokom Dudina padina k.p. br. 3259 KO Prosek sve do granične belege br. 9 koja se nalazi na granici KO Prosek i KO Malča. Od granične belege br. 9 granica ide na istok, a potom na sever graničnom linijom KO Prosek i KO Malča sve do tromeđe KO Prosek, Malča i Sićevo.
Granica parka prirode na teritoriji opštine Bela Palanka počinje na tromeđi KO Lanište, KO Ravni Do i KO Crnče. Idući u smeru kazaljke na satu, granična linija ide na sever zapadnom granicom KO Crnče a onda KO Gradište do tromeđe KO Sićevo, KO Beloinje i KO Gradište (vrh zv. Pljoštar kota 1052). Ovde granica skreće na istok severnom stranom k.p. br. 5 do trigonometrijske tačke br. 168 gde seče k.p. br. 6, te ide južnom stranom k.p. br. 8, a zatim severnom k.p. br. 9, izbija na put k.p. br. 559 (sve KO Gradište). Dalje granica ide na jug istočnom stranom k.p. br. 3653, 2280, 2298, 2296, a onda severoistočnom granicom k.p. br. 2261, 2263, 2264, 2265, 2251, 2249–2245, 2283 i istočnom granicom k.p. br. 2244, 2220, 2218, 2499, 2210, 2209, 2509 do granične linije KO Gradište i KO Dolac. U istom pravcu granična linija ide dalje granicom KO Gradište i KO Dolac do tromeđe k.p. br. 2742 (KO Gradište), k.p. br. 1413 (KO Dolac), k.p. br. 2912 (put), te ovim putem ide do severnog ugla k.p. br. 1323. Iz ove tačke granična linija ide istočnom granicom k.p. br. 1392, 1391, 1332, 1344, 1343, 1381–1378, 1756, 1757/2 i 1746 na čijem jugoistočnom uglu seče k.p. br. 1745/1 i suvim protokom ide na jug do reke Nišave odakle nizvodno rekom ide do tromeđe KO Dolac, KO Lanište, KO Crnče. Odavde granična linija ide na jugozapad južnom granicom KO Crnče do početne tačke opisa.
OPIS GRANICE REŽIMA ZAŠTITE II STEPENA PODRUČJA GRADIŠTANSKOG KANJONA
Granica režima zaštite II stepena područja Gradištanskog kanjona počinje na teritoriji grada Niša, KO Ostrovica, u tački u kojoj se dodiruju k.p. br. 8619, 1149 i 1150 i ide ka jugu spoljnom granicom sledećih katastarskih parcela: 1150/deo, dolazi do zajedničke tačke 1264, 1265 i 1150 i odatle seče k.p. br. 1150 do tačke u kojoj se spajaju k.p. br. 1260, 1148 i 1259 i nastavlja dalje obuhvatajući k.p. br. 1260, prelazi u KO Crnče (Bela Palanka) i nastavlja dalje obuhvatajući k.p. br. 1, 774, 1, 733, 741, 739, 738, 724, 710, 6, 5, 2, 18/1, 18/2, 3096, 3098, 3096, 3097, 5720, 5827 i prelazi u KO Gradište i ide dalje granicom sledećih katastarskih parcela obuhvatajući ih: 919/1, 919/2, 916/2, 918, 916/1, 917, 916/1, prelazi u KO Sićevo (Niš) i nastavlja dalje obuhvatajući sledeće k.p. 615/1, seče ovu parcelu između krivine puta (k.p. br. 8242) i dodirne tačke između k.p. br. 770 i 769, opet nastavlja granicom k.p. br. 615/1, seče magistralni put i reku Nišavu preko HE Ostrovica, obuhvata k.p. br. 572 (KO Ostrovica) i nastavlja severnom granicom pruge do tačke u kojoj se spajaju k.p. br. 540, 562 i 8619, nastavlja obodom k.p. br. 8619 i stiže do početne tačke.
OPIS GRANICE REŽIMA ZAŠTITE II STEPENA PODRUČJA VIS-KUSAČA
Granica režima zaštite II stepena područja "Vis-Kusača" počinje na levoj obali Nišave u tački u kojoj se spajaju k.p. br. 1 (KO Ostrovica) i k.p. br. 6169 (KO Sićevo) i odatle granica ide na istok duž leve obale Nišave KO Ostrovice spoljnim granicama sledećih k.p. br. 1, 4914, 4926, 4925, 4924, 4923, 4920, 4945, 4944, 4961, 4960, 4962, 4969, 4970, 4992, 4997, 5004, 5005, dalje prelazi u KO Kunovica i ide spoljnom granicom sledećih k.p. br. 183, 182, 173, 170, 165/1, 165/2, 161/1, 160, 159, 1/1, 198, 109, 102, 104, 1/1, 79, 1/1, 67, 66, 1/1, 1, ulazi u KO Prosek i nastavlja dalje spoljnom granicom sledećih k.p. br. 8, 1015, 8, 13, 14, 26, 25, 47, 50, 52 i ulazi u KO Sićevo i nastavlja spoljnom granicom k.p. br. 6169, 7135/3, 7135/2, 7135/1, 7133, 7132, 7149, 7150/2, 7150/1, 7151, 7152, 7153, 7154, 7009/2, 7008, 6961/1, 6961/2, 6960, 6959, 6956, 6949, 6948, 6947, 6946, 6945/4, 6944, 6924, 6921, 6923, 6922, 6919, 6918, 6917, 6916, 6915, 6913, 6912, 6911, 6910, 6909, 6908, 6907, 6169 i dolazi do početne tačke.
Grafički prikaz opisa granica Parka prirode "Sićevačka klisura", objavljen je u "Sl. glasniku RS", br. 16/2000, str. 492.