PRAVILNIKO NASTAVNOM PLANU I PROGRAMU STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA U TRAJANJU DO GODINU DANA U STRUČNOJ ŠKOLI ZA OBRAZOVNI PROFIL BOJAČ I ŠTAMPAR PLETENINA U PODRUČJU RADA TEKSTILSTVO I KOŽARSTVO - OBLAST TEKSTILSTVO("Sl. glasnik RS - Prosvetni glasnik", br. 1/98) |
Ovim pravilnikom utvrđuje se nastavni plan i program stručnog osposobljavanja u trajanju do godinu dana u stručnoj školi za obrazovni profil bojač i štampar pletenina u području rada tekstilstvo i kožarstvo - oblast tekstilstvo.
Nastavni plan i program iz stava 1. ovog člana odštampan je uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Prosvetnom glasniku".
NASTAVNI PLAN I PROGRAM
ZA OBRAZOVNI PROFIL BOJAČ I ŠTAMPAR PLETENINA U TRAJANJU DO GODINU DANA U OKVIRU PODRUČJA RADA TEKSTILSTVO I KOŽARSTVO - OBLAST TEKSTILSTVO
Cilj stručnog osposobljavanja za obrazovni profil bojač i štampar pletenina jeste funkcionalno i brzo zadovoljavanje zahteva strukture rada proizvodnih pogona sa aspekta stručnog kadra osposobljenog za poslove nižeg nivoa složenosti.
Zadaci stručnog osposobljavanja su:
- upoznavanje učenika, praćenje, otkrivanje i podsticanje određenih sklonosti i sposobnosti u vezi sa profesionalnim osposobljavanjem;
- razvijanje estetskih sposobnosti;
- usvajanje radne i tehnološke discipline;
- usvajanje elementarnih znanja o svojstvima i upotrebi najvažnijih tekstilnih vlakana koja se koriste za izradu pletenina;
- sticanje potrebnih znanja za pravilnu upotrebu vlakana i proizvoda od vlakana;
- razvijanje osećaja za razlikovanje materijala po sirovinskom sastavu, prepletaju i boji;
- sticanje veština u bojenju i štampanju;
- razvijanje odnosa prema kvalitetu i estetskom oblikovanju proizvoda u odnosu na namenu;
- usvajanje saznanja o važnosti uštede materijala i zaštite na radu od povreda;
- ispitivanje sposobnosti učenika i sugerisanje, koju fazu u izradi proizvoda može kvalitetno da obavlja.
NASTAVNI PLAN
STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA ZA RAD
Područje rada: TEKSTILSTVO I KOŽARSTVO
Obrazovni profil: BOJAČ I ŠTAMPAR PLETENINA
Trajanje obrazovanja: TRI MESECA
NASTAVNI PREDMETI |
Broj časova |
1. Tekstilna vlakna |
20 |
2. Organizacija i zaštita na radu |
20 |
3. Tehnologija bojenja i štampanja |
80 |
4. Praktična nastava |
280 |
UKUPNO: |
400 |
CILJ I ZADACI
Cilj nastave predmeta tekstilna vlakna je sticanje znanja o tekstilnim vlaknima radi uspešnog praćenja drugih predmeta i primene u praksi.
Zadaci nastave su:
- upoznavanje različitih vrsta vlakana;
- sticanje znanja o svojstvima vlakana;
- sticanje znanja i umenja neophodnih za upotrebu vlakana.
SADRŽAJI PROGRAMA (20 časova)
Pojam tekstilnih vlakana.
Podela vlakana prema poreklu.
Osnovna svojstva i upotreba prirodnih vlakana.
Svojstva i upotreba hemijskih vlakana.
Sintetička vlakna.
ORGANIZACIJA I ZAŠTITA NA RADU
CILJ I ZADACI
Cilj nastave predmeta organizacija i zaštita na radu je sticanje znanja o funkcionalnoj organizaciji rada na radnim mestima i zaštiti na radu radi uspešne primene u praksi.
Zadaci nastave su:
- upoznavanje osnovnih principa psihofiziologije rada;
- sticanje osnovnih znanja o funkcionalnoj organizaciji radnih mesta;
- sticanje znanja o osnovnim činiocima kvaliteta i uspešnog privređivanja;
- sticanje osnovnih znanja o zaštiti na radu, zaštiti od požara i zaštiti okoline.
SADRŽAJI PROGRAMA (20 časova)
Položaj radnika u odnosu na sredstva rada.
Zone optimalnih zahvata.
Biofiziološke, psihološke i stručne karakteristike uspešnog izvršioca poslova radnog mesta (smenjivanje rada i odmora, motivacioni aspekti radnog ambijenta, spretnost, motorika, vidna osetljivost, razlikovanje boja).
Funkcionalna organizacija radnih mesta.
Činioci proizvodnje.
Radna i tehnološka disciplina.
Standardi kvaliteta.
Klimatski uslovi na radnim mestima.
Zaštita na radu.
Zaštita od požara.
Zaštita čovekove okoline.
TEHNOLOGIJA BOJENJA I ŠTAMPANJA
CILJ I ZADACI
Cilj predmeta tehnologija oplemenjivanja je sticanje znanja, umenja i veština bojenja i štampanja radi uspešne primene u praksi.
Zadaci predmeta su:
- upoznavanje tehnoloških faza bojenja i štampanja pletenina;
- upoznavanje mašinskog parka, mehanizama i uređaja mašina;
- ovladavanje najosnovnijim obračunima vezanim za tehnologiju oplemenjivanja;
- sticanje znanja neophodnih za primenu pomoćnih sredstava u bojenju i štampanju.
SADRŽAJI PROGRAMA (80 časova)
Značaj vode u tekstilnoj industriji.
Pregled sirovog materijala.
Bojenje materijala direktnim, redukcionim i reaktivnim bojama.
Postupci štampanja.
Metode štampanja.
Štamparska pasta, sastav i uloga dodataka.
Štampanje ravnim šablonima.
Aparati za bojenje pletenina.
Pranje, ceđenje i sušenje pletenina.
Pregled gotovih proizvoda.
Merenje, dubliranje, etiketiranje i pakovanje.
CILJ I ZADACI
Cilj predmeta praktična nastava bojenja i štampanja pletenina je sticanje znanja, umenja, veština i navika neophodnih za uspešan rad na poslovima i zadacima prvog, a delimično i drugog nivoa složenosti u oblasti bojenja i štampanja pletenih proizvoda.
Zadaci nastave su:
- upoznavanje tehnoloških faza u procesu bojenja i štampanja;
- povezivanje teorijske nastave sa praktičnim radom;
- sticanje veština za samostalno pravilno obavljanje određenih radnih zadataka;
- uočavanje grešaka koje se javljaju u procesu rada;
- uočavanje izvora opasnosti na radu, lične zaštite, zaštite radne sredine i čovekove okoline.
SADRŽAJI PROGRAMA (280 časova)
Priprema materijala za bojenje i štampanje.
Bojenje tekstilnog materijala.
Praćenje postupka bojenja.
Aparati i uređaji za bojenje.
Štampanje tekstilnog materijala.
Uređaji za štampanje.
Dorada tekstilnog materijala.
Specijalna dorada pletenina.
Završna obrada pletenih proizvoda.
Održavanje mašina.
NAČIN IZVRŠAVANJA PROGRAMA (UPUTSTVO)
Program stručnog osposobljavanja za obrazovni profil bojač i štampar pletenina ostvaruje se u saradnji sa privrednim preduzećima iz okruženja i u skladu sa njihovim zahtevima.
Nastavni plan i program se realizuju prema programu proizvodnje pogona za bojenje i štampanje pletenina u kome učenici rade.
Na kraju stručnog osposobljavanja predviđena je provera stručne osposobljenosti i rangiranje učenika prema stepenu osposobljenosti za samostalno obavljanje poslova i radnih zadataka određenih faza bojenja i štampanja pletenina.
ISPIT ZA STRUČNU OSPOSOBLJENOST
Ovim ispitom proverava se stručna osposobljenost učenika za samostalno obavljanje poslova i radnih zadataka prvog nivoa složenosti u oblasti bojenja i štampanja pletenina.
Ispit se sastoji iz:
1) izrade praktičnog rada,
2) odbrane praktičnog rada.
Izrada praktičnog rada
U okviru praktičnog rada boji se, odnosno, štampa pleteni materijal ili vrši zadata operacija vezana za oplemenjivanje određenog proizvoda.
Odbrana praktičnog rada
U okviru odbrane praktičnog rada učenik pred komisijom obrazlaže tok operacija karakterističnih za oplemenjivanje zadatog proizvoda.