UREDBAO ZAŠTITI SPECIJALNOG REZERVATA PRIRODE "PAŠNJACI VELIKE DROPLJE"("Sl. glasnik RS", br. 37/97) |
Područje severnog Banata, južno od reke Zlatice, okruženo naseljima Crna Bara, Mokrin, Sajan, Jazovo, Ostojićevo, Terjan i Banatski Monoštor, stavlja se pod zaštitu kao prirodno dobro od izuzetnog značaja i svrstava u I kategoriju zaštite kao specijalni rezervat prirode (u daljem tekstu: specijalni rezervat "Pašnjaci velike droplje").
Specijalni rezervat "Pašnjaci velike droplje" stavlja se pod zaštitu radi očuvanja jedinog staništa velike droplje (Otis tarda), odnosno kompleksa tipičnih panonskih biljnih zajednica specifičnih samo za region severnog Banata i specifične faune insekata (lastin repak, trčuljak), vodozemaca (obična češnjarka), sisara (tekunica, kuna belica, lasica) i ptica (noćni potrk, stepska trepetaljka, ritska sova), koji predstavljaju uslov za opstanak velike droplje, jedne od najugroženijih ptica u Evropi.
Specijalni rezervat "Pašnjaci velike droplje" je na području opština Čoka i Kikinda, katastarske opštine Jazovo, Ostojićevo, Mokrin i Sajan, ukupne površine 979,43,94 ha, od čega je 963,30,02 ha u društvenoj i 16,13,98 ha u privatnoj svojini.
Opis granica specijalnog rezervata "Pašnjaci velike droplje" i granica zona A i B sa grafičkim prikazom, odštampan je uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Na području specijalnog rezervata "Pašnjaci velike droplje" izdvajaju se zone A i B prema aktivnostima koje se u prostoru mogu vršiti i ustanovljava režim zaštite II stepena.
Na celom području specijalnog rezervata "Pašnjaci velike droplje":
1. zabranjeno je:
1) izvođenje hidrotehničkih radova (kopanje kanala, izgradnja i upotreba zalivnih sistema i sl.), izgradnja nadzemnih dalekovoda, kao i izgradnja i korišćenje drugih objekata na način kojim se menjaju osnovne karakteristike staništa velike droplje ili izazivaju promene koje se ne mogu sanirati;
2) preoravanje staništa sa prirodnom vegetacijom i gajenje okopavina, povrtarskih kultura i kultura za zeleno siliranje;
3) svinjarenje;
4) paljenje žetvenih ostataka;
5) upotreba hemijskih sredstava u poljoprivrednoj proizvodnji;
6) pošumljavanje i unošenje alotohnih vrsta;
7) prelet poljoprivrednih aviona;
8) kružni lov;
9) odlaganje smeća i otvaranje deponija; i
10) korišćenje i uništavanje divljih biljnih i životinjskih vrsta zaštićenih kao prirodne retkosti i sve druge radnje kojima bi se mogla ugroziti stabilnost životnih zajednica;
2. obezbeđuju se:
1) naučna istraživanja i praćenje stanja i promena stanišnih uslova (naročito klimatskih i edafskih), životnih zajednica, dinamike populacija biljnih i životinjskih vrsta, posebno velike droplje i drugih prirodnih retkosti;
2) dopunsko zimsko prihranjivanje velike droplje i divljači;
3) redovna kosidba livada posle 15. juna, a ukoliko izostane, potrebno je obaviti bar jednu kosidbu u periodu septembar - oktobar;
4) redukcija broja prirodnih neprijatelja velike droplje - lisica, siva vrana i svraka i optimalna brojnost divljači i drugih životinjskih vrsta;
5) gajenje ozime pšenice i ječma, jarog ječma i raži, kao i uljane repice i anisa;
6) uklanjanje svih zatečenih otpadnih materijala;
7) prikazivanje prirodnih vrednosti i organizovanje turističkih aktivnosti u skladu sa namenom specijalnog rezervata.
Aktivnosti iz stava 1. tačka 2. ovog člana i drugi radovi mogu se izvoditi pod sledećim uslovima:
1) kosidba se ne sme izvoditi u poluprečniku od 50 m, oko evidentiranog aktivnog gnezda velike droplje, s tim da je na kosilici postavljena propisna plašilica, da se kosidba vrši od centra ka periferiji radnim mašinama malog zahvata, udaljenih najmanje 200 m jedna od druge;
2) radovi u lovstvu na unapređivanju stanišnih uslova (podizanje hranilišta, uređenje pojilišta, suzbijanje štetočina) mogu se obavljati u periodu od 1. oktobra tekuće do 15. februara naredne godine;
3) uzgojni odstrel srndaća se može obaviti posle 15. juna, a lov na zečeve i fazane se može obaviti posle 1. oktobra u toku najviše dva lovna dana između kojih mora biti razmak od najmanje dve nedelje i to naizmenično u lovištima uz Mokrin i Jazovo, a lov progonom se može vršiti ka granici između dva lovišta ili uz granicu;
4) organizovanje turističkih aktivnosti i boravak posetilac se ograničava na posmatranje prirodnog dobra sa za u te svrhe posebno određenih i uređenih mesta, odnosno objekata, i to:
(1) u periodu od 15. februara do 15. juna posmatranje se može organizovati samo na osmatračkim mestima lociranim izvan zone A, s tim da se mogu odrediti najviše 3 osmatračka mesta međusobne udaljenosti od najmanje 2 km, a prilaz osmatračkim mestima se može dozvoliti samo utvrđenom trasom i u određenom periodu dana;
(2) u periodu od 15. juna do 15. februara posmatranje se može organizovati i iz zaprežnih ili motornih vozila i to po utvrđenoj trasi, sa prethodno određenim brojem vozila i vremenom zadržavanja posetilaca.
Pored mera zaštite iz člana 5. ove uredbe zabranjeno je i:
1. u zoni A:
1) izvoditi radove na livadskim površinama (poravnavanje, đubrenje, površinska obrada i dr.);
2) pašarenje;
3) izgradnja stalnih ili privremenih objekata;
4) sakupljanje biljnih i životinjskih vrsta, osim za potrebe istraživanja;
5) kosidba pre 15. juna, a obavljanje setvenih radova kod gajenja ozime pšenice i ječma, jarog ječma i raži i uljane repice posle 15. februara;
2. u zoni B:
1) pašarenje do 15. juna i zadržavanje stada preko noći u vreme pašarenja;
2) izgradnja objekata, osim osmatračnica i objekata za čuvarsku službu, potrebe istraživanja, monitoringa i dopunske prihrane divljači, s tim da se radovi na izgradnji objekata mogu izvoditi u vremenu od 1. oktobra do 15. februara;
3) izvođenje radova na melioraciji livada u periodu od 15. februara do 15. juna.
Zaštita i razvoj specijalnog rezervata "Pašnjaci velike droplje" sprovodi se prema programu zaštite i razvoja.
Program iz stava 1. ovog člana sadrži naročito: ciljeve, prioritetne zadatke i aktivnosti na sprovođenju režima zaštite iz čl. 5. i 6. ove uredbe i druge zadatke na zaštiti autohtonih ekosistema i velike droplje, unapređenju lovne faune, sprovođenju naučnoistraživačkih, kulturnih, vaspitno-obrazovnih, informativno-propagandnih i drugih aktivnosti, sredstva potrebna za realizaciju ovog programa, kao i način obezbeđenja sredstava.
Program iz stava 1. ovog člana donosi se za period od pet godina, a ostvaruje se godišnjim programom koji sadrži zadatke i poslove koji se realizuju u tekućoj godini, dinamiku njihovog izvršavanja i visinu potrebnih sredstava.
Na program iz stava 1. ovog člana, na koji su prethodno pribavljena mišljenja ministarstava nadležnih za poslove šumarstva i poljoprivrede, urbanizma, nauke i prosvete, saglasnost daje ministarstvo nadležno za poslove zaštite životne sredine.
O specijalnom rezervatu "Pašnjaci velike droplje" stara se Lovačko udruženje "Perjanica" iz Mokrina (u daljem tekstu: Udruženje).
Udruženje u obavljanju poslova zaštite specijalnog rezervata "Pašnjaci velike droplje" obezbeđuje sprovođenje propisanih režima zaštite i očuvanja prirodnog dobra, naučnoistraživačke, vaspitno-obrazovne, informativno-propagandne i druge aktivnosti, donosi srednjoročni i godišnji program zaštite i razvoja.
Udruženje podnosi izveštaj o ostvarivanju programa iz člana 7. ove uredbe do 15. decembra za tekuću godinu ministarstvu nadležnom za poslove zaštite životne sredine.
Udruženje u obavljanju poslova zaštite i razvoja specijalnog rezervata "Pašnjaci velike droplje" obezbeđuje njegovo obeležavanje, unutrašnji red i čuvarsku službu, u skladu sa aktom koji donosi uz saglasnost ministarstva nadležnog za poslove zaštite životne sredine.
Aktom iz stava 1. ovog člana utvrđuju se pravila za sprovođenje režima zaštite i razvoja, a naročito način i uslovi kretanja i boravka posetilaca, korišćenja flore i faune, postavljanja informativnih i drugih oznaka, obavljanja naučnih istraživanja, izvođenja istražnih radova, turističkih i drugih delatnosti i posebne zabrane u sprovođenju režima zaštite.
Pravila određena aktom iz stava 1. ovog člana i druge neophodne informacije za sprovođenje režima zaštite, Udruženje je dužno da na pogodan način javno oglasi tako da budu dostupna korisnicima i posetiocima.
Sredstva za zaštitu i razvoj specijalnog rezervata "Pašnjaci velike droplje" obezbeđuju se iz prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Udruženja, iz sredstava u budžetu Republike i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.
Program iz člana 7. ove uredbe Udruženje će doneti u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe, a godišnji program u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu srednjoročnog programa.
Do donošenja programa iz člana 7. ove uredbe Udruženje može poslove zaštite obavljati prema privremenom programu zaštite i razvoja koji donosi u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.
Planovi i programi uređenja prostora, šumske, vodoprivredne, poljoprivredne, lovne osnove i drugi programi koji obuhvataju zaštićeno područje usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije i programom zaštite i razvoja iz člana 7. ove uredbe.
Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
GRANICE SPECIJALNOG REZERVATA PRIRODE "PAŠNJACI VELIKE DROPLJE"
1. Granica specijalnog rezervata prirode
Početna tačka granice se nalazi na severnom delu rezervata na trigonometrijskoj tački tt. 79,4 kod Julić Koste salaša tj. na granici katastarskih opština K.o. Jazovo i K.o. Mokrin. Iz te tačke granica kreće prema istoku severnom ivicom parcele 22624 (put) K.o. Mokrin u dužini od 130 metara do puta (parcela 22487). Presecajući put, severna granična linija dalje se proteže na istok u vidu prave prateći put, severnim ivicama sledećih parcela: 22625 i 22626 sve do parcele 22495. Granica preseca pomenutu parcelu (put) te se lomi pod uglom od 90 stepeni i pruža se prema jugu u dužini od 230 metara do puta (parcela 22490). Presecajući put, granica se proteže dalje prema jugu, prateći istočnu ivicu iste parcele (22490) sve do južne tačke parcele 15639. Obuhvatajući u celosti parcelu 15644 granica se dalje pruža prema jugu a zatim prema jugozapadu sve do tačke na zapadnoj ivici kanala (parcela 22500). U toj tački granica se lomi pod pravim uglom i pruža se do najzapadnije tačke parcele 22444, prateći zapadnu ivicu kanala (parcela 22500). Potom granica skreće prema zapadu i pruža se južnom ivicom parcele 22444 sve do kanala (parcela 22487). U toj tački se granica blago lomi, preseca kanal i dalje se pruža jugozapadnim smerom u dužini od 410 metara presecajući parcelu 22443 K.o. Mokrin sve do istočne tačke parcele 1711 K.o. Sajan.
Južna granica rezervata se dalje proteže prema zapadu, delom kroz parcelu 1739, na teritoriji K.o. Sajan, prateći južne ivice sledećih parcela: 1711, 1712, 1713, 1739, 1771 i 1774. Dalje granica presecajući parcelu 1757, nastavlja u pravcu istočne tačke parcele 1777, obuhvata je u celosti sa južne strane, do parcele 1782. Obuhvatajući jugoistočni deo parcele 1782 granica se pruža prema jugu, zatim prema zapadu severnom ivicom parcele 3599 u dužini od 450 metara. U toj tački granica se lomi prema jugozapadu, preseca parcelu 3599 i dalje se pruža istim smerom, istočnim ivicama parcela 1800, 1799, 1800, 1798, 1800 i 1797 respektivno. U jugoistočnoj tački zadnje parcele granica se lomi prema zapadu i prati južnu ivicu parcele 1797, preseca kanal (parcela 3602), te se dalje pruža prateći južnu ivicu parcele 1819 sve do njene najzapadnije tačke. Zatim granična linija preseca kanal (parcela 3600) i u blagom luku skreće prema severoistoku severnom ivicom pomenutog kanala do granice K.o. Sajan i K.o. Jazovo.
Zapadni deo granice rezervata se nastavlja dalje severoistočno, pravolinijski 200 m graničnom linijom K.o. Sajan i K.o. Jazovo, da bi nastavila pružanje kroz teritoriju K.o. Jazovo severnom ivicom parcele 2251 sve do zapadne tačke parcele 2253. U daljnjem toku granica prati severozapadnu, odnosno severnu ivicu sledećih parcela: 2253, 2261, 2260, 2259, 2258, 2257, 2256, 2255, 2254 i 3499, sve do najsevernije tačke zadnje parcele, tj. do granične linije K.o. Jazovo i K.o. Ostojićevo.
U toj tački se granica naglo lomi prema jugozapadu te se kreće pravolinijski duž jugozapadnih ivica sledećih parcela: 6082, 6083, 6088, 6093 i 6094. Zatim granica pod pravim uglom menja pravac prema severozapadu te se pruža jugozapadnim ivicama sledećih parcela: 6094, 6092, 6089, 6067, 6066, 5978 i 5979 do zapadne tačke poslednje parcele. Od te tačke granica se lomi pod pravom uglom prema severoistoku te prateći put u dužini od 1100 metara, pruža se severozapadnim ivicama parcela: 5979, 5988, 5990, 5991, 5993, 5994, 6001, 6002, 6003, 6013, 6014, 6019, 6030, 6032 i 6033, sve do granice K.o. Ostojićevo i K.o. Jazovo.
Granica rezervata nastavlja se dalje u K.o. Jazovo severnim pravcem pravolinijski u dužini od 1200 metara zapadnim ivicama sledećih parcela: 2937, 2909, 2907, 2906, 2902, 2857, respektivno, sve do zapadne tačke do parcele 2855, gde zakreće prema istoku i kreće se severnim ivicama parcela 2855 i 2856. Zatim se lomi i u dužini od 50 metara pruža se prema severozapadu zapadnim ivicama parcela 3034 do 3031. U severozapadnoj tački parcele 3031 se lomi pod pravim uglom i pruža se severozapadnom ivicom iste sve do granične linije K.o. Jazovo i K.o. Mokrin, tj. do početne tačke.
2. Granica zone A
Granica zone A polazi iz tačke koja je udaljena 1250 metara jugoistočno od početne tačke granice celog rezervata a nalazi se na graničnoj liniji K.o. Jazovo i K.o. Mokrin, tj. u severozapadnoj tački parcele 22488 K.o. Mokrin. Iz početne tačke granica kreće prema istoku severnom ivicom parcele 22488 do njene istočne tačke, gde se lomi prema jugu i pruža se duž zapadne ivice parcele 22487 sve do jugoistočne tačke parcele 22565. Od te tačke granica se pruža južnom ivicom pomenute parcele do njene jugozapadne tačke odnosno do tromeđe K.o. Mokrin, Jazovo i Sajan (triangl). U trianglu se granica lomi pod pravim uglom te se pruža prema jugoistoku graničnom linijom K.o. Sajan i K.o. Mokrin u dužini od 450 metara. Od te tačke granica se nastavlja prema jugu obuhvatajući jugoistočni deo parcele 1694 K.o. Sajan. Potom se polukružno u obliku luka granica pruža prema zapadu obuhvatajući južni krak parcele 1707 do jugoistočne tačke parcele 1770. Na tom mestu granica se lomi i južnom ivicom parcele 1770 se pruža prema jugozapadu ne obuhvatajući severni krak parcele 1709. Zatim granica kreće prema severozapadu zapadnom ivicom parcele 1770, preseca parcelu 3498 pod pravim uglom, te se nastavlja istočnom ivicom parcele 3499 sve do njene severne tačke.
Granica se nastavlja prema severu graničnom linijom K.o. Ostojićevo i K.o. Jazovo u dužini od 1340 metara da bi se nastavila istim pravolinijskim pravcem zapadnim ivicama parcela 2937 do 2924 K.o. Jazovo. U toj tački granica se lomi pod pravim uglom i prema istoku prati severnu ivicu parcele 2924, preseca put (parcela 3018), te nastavlja istim pravcem južnom ivicom parcele 2985 do njegove istočne tačke. Tu se granica lomi i pruža se prema jugoistoku u dužini od 110 metara istočnom granicom parcele 2984 gde uzima severoistočni pravac prema početnoj tački severnom ivicom parcele 3123.
3. Granica zone B
Unutrašnja granica zone B ide granicom zone A i poklapa se sa granicom specijalnog rezervata prirode.
Grafički prikaz opisa granica specijalnog rezervata prirode "Pašnjaci velike droplje", objavljen je u "Sl. glasniku RS", br. 37/97, str. 379.