UREDBA O ZAŠTITI SPOMENIKA PRIRODE "LISINE" ("Sl. glasnik RS", br. 9/95)

Član 1

Morfo-hidrološki kompleks "Lisine" stavlja se pod zaštitu kao prirodno dobro od izuzetnog značaja i svrstava u I kategoriju zaštite kao SPOMENIK PRIRODE (u daljem tekstu: spomenik prirode "Lisine").

Član 2

Spomenik prirode "Lisine" koga čine izvor Veliko vrelo, njegov vodotok i akumulativni bigreni vodopad, stavlja se pod zaštitu radi očuvanja osobenosti morfo-hidrološkog kompleksa i održavanja i unapređenja estetskih i drugih svojstava neposredne okoline, retkog primera jakog nekaptiranog kraškog vrela i jednog od najvećih bigrenih vodopada u Srbiji.

Član 3

Spomenik prirode "Lisine" je na području opštine Despotovac, katastarska opštine Strmosten, obuhvata površinu od 10 ha na katastarskim parcelama u privatnoj svojini broj: 2354, 2358, 2359, 2360, 2362, 2363, 2364, 2366, 2367, 2368/1, 2368/2, 2369, 2370, 2373, 2374, 2375, 2376, 2377, 2378, 2379, 2380, 2381, 2382, 2383, 2384, 2385, 2386, 2424, 2415/1, 2416/deo, 2417, 2419/deo, 2420/deo, 2421/deo, 2423, 2424/1 2424/2, 2425/1, 2425/2, 2426 i 2427, površine 5,64 ha; na katastarskim parcelama u državnoj svojini broj: 1969/deo, 2352, 2355, 2356, 2357, 2361, 2365, 2371, 2387, 2428 i 4251/deo, površine 4,16 ha i na katastarskoj parceli u društvenoj svojini broj 2415/2 površine 0,28 ha.

Opis granica spomenika prirode "Lisine" sa grafičkim prikazom odštampan je uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.

Član 4

Na zaštićenoj površini spomenika prirode "Lisine" ustanovljava se režim zaštite II stepena kojim se:

1. Zabranjuje:

1) kaptiranje vrela i izvođenje zemljanih, građevinskih i drugih radova kojima se mogu oštetiti izvorišta i vodopad i poremetiti hidrološke funkcije vodovoda,

2) građenje stambenih i vikend objekata i objekata za potrebe industrijske i poljoprivredne proizvodnje sem, rekonstrukcije i adaptacije objekata u okviru postojećih domaćinstava,

3) proširivanje kapaciteta postojećih ribnjaka,

4) izvođenje radova kojima se mogu narušiti estetske vrednosti spomenika prirode i pogoršati fizičko-hemijske karakteristike voda, i

2. Obezbeđuje istraživanje porekla vode Velikog vrela i stepena njegove ugroženosti, preduzimanje tehničkih, sanacionih i drugih mera zaštite vode iz vrelskog potoka i vodopada i prikazivanje prirodnih vrednosti.

Član 5

Zaštita i razvoj spomenika prirode "Lisine" sprovodi se prema programu zaštite i razvoja.

Program iz stava 1. ovog člana sadrži naročito: ciljeve, zadatke i aktivnosti na sprovođenju režima zaštite iz člana 4. ove uredbe na uspostavljanju stalne hidrološke stanice, istraživačkim radovima na poreklu voda Velikog vrela i stepenu ugroženosti vodopada, praćenju fizičko-hemijskih i bioloških karakteristika voda Velikog vrela, na obezbeđenju pristupa za turističke potrebe, prikazivanje lokaliteta, sredstva potrebna za ostvarivanje programa i način njihovog obezbeđivanja.

Program iz stava 1. ovog člana donosi se za period od pet godina, a ostvaruje se godišnjim programima koji sadrže poslove i zadatke koji se realizuju u tekućoj godini, dinamiku njihovog izvršavanja i visinu potrebnih sredstava.

Na program iz stava 1. ovog člana, na koji su prethodno pribavljena mišljenja ministarstava nadležnih za poslove šumarstva i vodoprivrede, urbanizma, nauke, prosvete i kulture, saglasnost daje ministarstvo nadležno za zaštitu životne sredine.

Član 6

O spomeniku prirode "Lisine" stara se Javno preduzeće za zaštitu prirode i razvoj turizma "Vinatovača" iz Despotovca (u daljem tekstu: Preduzeće).

Član 7

Preduzeće u obavljanju programa zaštite i razvoja spomenika prirode "Lisine" obezbeđuje sprovođenje propisanih režima zaštite i očuvanja prirodnog dobra, naučnoistraživačkih, kulturnih, vaspitno-obrazovnih, informativno-propagandnih i drugih aktivnosti, obeležava zaštićeno prirodno dobro, donosi srednjoročni i godišnji program zaštite i razvoja, obezbeđuje unutrašnji red i čuvarsku službu.

Preduzeće podnosi izveštaj o ostvarivanju programa iz člana 5. ove uredbe do 15. decembra za tekuću godinu ministarstvu nadležnom za zaštitu životne sredine.

Član 8

Preduzeće u obavljanju poslova zaštite i razvoja spomenika prirode "Lisine" obezbeđuje obeležavanje ovog spomenika, unutrašnji red i čuvarsku službu u skladu sa aktom koji donosi, uz saglasnost ministarstva nadležnog za zaštitu životne sredine.

Aktom iz stava 1. ovog člana uređuju se pravila za sprovođenje režima zaštite i razvoja, a naročito: način i uslovi kretanja i boravka posetilaca; način i uslovi korišćenja rekreativnih i drugih javnih površina; način i uslovi postavljanja informativnih i drugih oznaka, mera zaštite prilikom obavljanja naučnih istraživanja i izvođenja istražnih radova; obavljanje turističkih, ugostiteljskih usluga i drugih delatnosti i posebne zabrane i ograničenja u sprovođenju režima zaštite.

Preduzeće je dužno da na pogodan način javno oglasi, tako da budu dostupna korisnicima i posetiocima, pravila određena aktom iz stava 1. ovog člana i druge neophodne informacije za sprovođenje režima zaštite.

Član 9

Sredstva za zaštitu i razvoj spomenika prirode "Lisine" obezbeđuju se iz prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Preduzeća, iz sredstava u budžetu Republike i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.

Član 10

Program iz člana 5. ove uredbe Preduzeće će doneti u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe, a godišnji program u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu srednjoročnog programa.

Do donošenja programa iz člana 5. ove uredbe, Preduzeće može poslove zaštite obavljati prema Privremenom programu zaštite i razvoja koji donosi u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.

Član 11

Prostorni i urbanistički planovi, šumske, lovne, ribolovne, vodoprivredne, poljoprivredne i druge osnove i programi koji obuhvataju zaštićeno područje moraju biti usaglašeni sa programom zaštite i razvoja iz člana 5. ove uredbe.

Član 12

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

 

OPIS GRANICA SPOMENIKA PRIRODE "LISINE"

Granica spomenika prirode "Lisine" počinje na levoj obali korita Velikog vrela u krajnjoj južnoj dodirnoj tački parcela 4251 i 2414, ide prema zapadu, a zatim skreće prema severu spoljnom ivicom parcele 2414, nastavlja ivicom parcele broj 2415/1, izlazi na seoski put, ide putem na dužini od 43 metra, seče u pravcu severa parcelu 2416 na dužini od 155 metara, nastavlja spoljnom ivicom parcele 2417, skreće prema severoistoku duž ivice parcele 2419 na dužini 23 metra, zatim skreće prema severozapadu sekući parcele 2419, 2420 i 2421 na ukupnoj dužini od 40 metara, nastavlja duž spoljne ivice parcela 2423, 2424, 2426, 2427 i 2428 i seče parcelu 1969 prvo u pravcu severoistoka na dužini 75 metara, zatim skrećući prema severozapadu na dužini 70 metara, dalje pravcem zapad-severozapad na dužini 112 metara, zatim pravcem zapad-jugozapad na dužini 128 metara, nastavlja spoljnom ivicom parcele 2352 pravo prema jugozapadu, a zatim prema jugoistoku, dalje generalnim južnim pravcem prati spoljnu ivicu parcela 2354, 2370, 2371, 2369, skreće prema zapad-jugozapadu putem duž spoljne ivice parcele 2373, skreće prema jugu duž spoljne ivice parcela 2375, 2376, 2377, 2378, 2379 do desne obale korita Velikog vrela ide nizvodno duž korita na dužini 52 metra, preseca korito i završava se kod početne tačke na levoj obali korita Velikog vrela.