PRAVILNIKO UTVRĐIVANJU GODIŠNJEG PROGRAMA MERA IZVEŠTAJNO-PROGNOZNIH POSLOVA U 2008. GODINI("Sl. glasnik RS", br. 107/2008) |
Ovim pravilnikom utvrđuje se Godišnji program mera izveštajno-prognoznih poslova u 2008. godini, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.
Godišnjim programom iz člana 1. ovog pravilnika utvrđuje se obim prognozno-izveštajnih poslova, kao i potrebna finansijska sredstva za njegovo izvršenje.
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o utvrđivanju Godišnjeg programa mera izveštajno-prognoznih poslova u 2008. godini ("Službeni glasnik RS", broj 57/08).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
GODIŠNJI PROGRAM MERA IZVEŠTAJNO-PROGNOZNIH POSLOVA U 2008. GODINI
Na teritoriji Republike Srbije u 2008. godini izvršiće se prognozno-izveštajni poslovi u oblasti zaštite bilja, u sledećem obimu:
I. Praćenje pojave, stanja, kretanja, šteta i suzbijanje štetnih organizama
1. Praćenje pojave, stanja, kretanja, šteta i suzbijanje štetnih organizama putem procesa verifikacije fitosanitarnog stanja (u daljem tekstu: opšti nadzor).
Opšti nadzor sprovodi se za sve biljne vrste čije je gajenje od značaja za Republiku Srbiju na bazi nedeljne pripreme i dostavljanja izveštaja o prisustvu štetnih organizama sa preporukama za njihovo suzbijanje.
2. Praćenje pojave, stanja, kretanja, šteta i suzbijanje štetnih organizama putem procesa koji se sprovodi u utvrđenom vremenskom periodu, radi otkrivanja pojave štetnih organizama ili utvrđivanja osobenosti njihove populacije ili utvrđivanja granice područja u kome su prisutni ili odsutni štetni organizmi (u daljem tekstu: poseban nadzor).
Poseban nadzor sprovodi se:
- nad štetnim organizmima;
- u bilju.
2.1. Poseban nadzor nad štetnim organizmima
Poseban nadzor nad štetnim organizmom sprovodi se za:
1) viruse koštičavog voća;
2) prouzrokovača bakteriozne plamenjače jabučastog voća - Erwinia amylovora;
3) prouzrokovača zlatastog žutila vinove loze - Flavescence doree;
4) virusima vinove loze.
1) Poseban nadzor nad virusima koštičavog i jabučastog voća
Poseban nadzor nad virusima koštičavog i jabučastog voća bazira se na biologiji ovih virusa, kao i na sistemu i obimu proizvodnje sadnog materijala koštičavog i jabučastog voća u Republici Srbiji i sastoji se od vizuelnog pregleda objekata za proizvodnju sadnog materijala koštičavog i jabučastog voća (matični zasadi i rastila) u odgovarajućem vremenskom periodu i uzorkovanja u matičnim zasadima koštičavog i jabučastog voća tokom vegetacije kod proizvođača upisanih u Registar proizvođača, prometnika i uvoznika sadnog materijala.
Poseban nadzor nad virusima koštičavog i jabučastog voća organizuje se tako da pruži informacije koje se odnose na:
- vrste i sorte bilja na kojima se vrši nadzor;
- podatke o matičnim zasadima i rastilima (katastarska opština, parcela, GPS koordinate);
- vreme, način i obim uzorkovanja;
- pakovanje i kretanje uzoraka i dokumentaciju koja ih prati;
- podatke o analizama uzetih uzoraka.
Ovlašćene organizacije za obavljanje prognozno-izveštajnih poslova na teritoriji jedne ili više jedinica lokalne samouprave (u daljem tekstu: Područni centri) vrše vizuelne preglede i uzorkovanje u matičnim zasadima i rastilima.
2) Poseban nadzor nad prouzrokovačem bakteriozne plamenjače jabučastog voća - Erwinia amylovora
Poseban nadzor nad prouzrokovačem bakteriozne plamenjače jabučastog voća - Erwinia amylovora bazira se na biologiji ove bakterije, kao i na sistemu i obimu proizvodnje sadnog materijala jabučastog voća u Republici Srbiji i sastoji se od vizuelnog pregleda objekata za proizvodnju sadnog materijala jabučastog voća (matični zasadi i rastila) u odgovarajućem vremenskom periodu i uzorkovanja u matičnim zasadima jabučastog voća tokom vegetacije i perioda mirovanja - praćenje latentnih infekcija, i to kod proizvođača upisanih u Registar proizvođača, prometnika i uvoznika sadnog materijala.
Poseban nadzor nad prouzrokovačem bakteriozne plamenjače jabučastog voća - Erwinia amylovora organizuje se tako da pruži informacije koje se odnose na:
- vrste i sorte bilja na kojima se vrši nadzor;
- podatke o matičnim zasadima i rastilima (katastarska opština, parcela, GPS koordinate);
- vreme, način i obim uzorkovanja;
- pakovanje i kretanje uzoraka i dokumentaciju koja ih prati;
- podatke o analizama uzetih uzoraka.
Područni centri vrše vizuelne preglede i uzorkovanje u matičnim zasadima i rastilima.
3) Poseban nadzor nad prouzrokovačem zlatastog žutila vinove loze - Flavescence doree
Poseban nadzor nad prouzrokovačem zlatastog žutila vinove loze - Flavescence doree bazira se na biologiji ove fitoplazme, kao i na sistemu i obimu proizvodnje sadnog materijala vinove loze u Republici Srbiji i sastoji se od vizuelnog pregleda objekata za proizvodnju sadnog materijala vinove loze (matični zasadi i prporišta) u odgovarajućem vremenskom periodu i uzorkovanja u matičnim zasadima vinove loze tokom vegetacije, i to kod proizvođača upisanih u Registar proizvođača, prometnika i uvoznika sadnog materijala.
Poseban nadzor nad prouzrokovačem zlatastog žutila vinove loze - Flavescence doree organizuje se tako da pruži informacije koje se odnose na:
- vrste i sorte bilja na kojima se vrši nadzor;
- podatke o matičnim zasadima i rastilima (katastarska opština, parcela, GPS koordinate);
- vreme, način i obim uzorkovanja;
- pakovanje i kretanje uzoraka i dokumentaciju koja ih prati;
- podatke o analizama uzetih uzoraka.
Područni centri vrše vizuelne preglede i uzorkovanje u matičnim zasadima i prporištima.
4) Poseban nadzor nad virusima vinove loze
Poseban nadzor nad virusima vinove loze i to Grapevine leafroll virus sojevi 1, 2, 3 i Grapevine Fan Leaf Virus sastoji se od vizuelnog pregleda objekata za proizvodnju sadnog materijala vinove loze (matični zasadi i prporišta) u odgovarajućem vremenskom periodu i uzorkovanja u matičnim zasadima vinove loze na kraju vegetacije, i to kod proizvođača upisanih u Registar proizvođača, prometnika i uvoznika sadnog materijala.
Poseban nadzor nad virusima vinove loze i to Grapevine leafroll virus sojevi 1, 2, 3 i Grapevine Fan Leaf Virus organizuje se tako da pruži informacije koje se odnose na:
- vrste i sorte bilja na kojima se vrši nadzor;
- podatke o matičnim zasadima i rastilima (katastarska opština, parcela, GPS koordinate);
- vreme, način i obim uzorkovanja;
- pakovanje i kretanje uzoraka i dokumentacija koja ih prati;
- podatke o analizama uzetih uzoraka.
Radi sprovođenja posebnog nadzora nad virusima vinove loze, pravno lice ovlašćeno za vršenje laboratorijskih analiza uzoraka vinove loze sprovodi laboratorijska ispitivanja na navedenim štetnim organizmima.
Područni centri vrše vizuelne preglede i uzorkovanje u matičnim zasadima i prporištima.
2.2. Poseban nadzor u bilju sprovodi se u krompiru
Poseban nadzor u krompiru bazira se na biologiji štetnih organizama krompira i sistemu proizvodnje krompira u Republici Srbiji.
Poseban nadzor obuhvata karantinski štetne organizme (A1 i A2 lista), i to:
- bakterije: Ralstonia solanacearum, Clavibacter michiganensis spp. sepedonicus;
- nematode: Globodera spp., Meloidogyne chitwoodi, Meloidogyne falax;
- viruse: Tomato Spotted Wilt Virus, Potato spindle tuber viroid, neevropski izolati karantinskih virusa krompira;
- fitoplazme: Potato stolbur;
- gljive: Synchitrium endobioticum, Phoma andina, Septoria lycopersici var. malaguti, Thecaphora solani.
Pored karantinski štetnih organizama poseban nadzor obuhvata i ekonomski štetne organizme, i to lisne vaši prenosioce ekonomski štetnih virusa krompira.
Bakterije
Sprovodi se vizuelni pregled useva za Ralstonia solanacearum i Clavibacter michiganensis spp. sepedonicus u odgovarajućem vremenskom periodu i u magacinima, i to: semenskog krompira kod registrovanih proizvođača semena i merkantilnog krompira kod proizvođača koji su upisani u Registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Uredbom o registru poljoprivrednih gazdinstava ("Službeni glasnik RS", br. 113/07, 9/08 i 35/08 - u daljem tekstu: Uredba), a koji su prijavili površinu veću od 0,3 ha. Uzorci se podvrgavaju analizama od strane ovlašćenih pravnih lica za laboratorijske analize u familije Solanaceae, i to: vizuelnim pregledom i presecanjem krtola, a kad je u pitanju semenski krompir i određen broj uzoraka merkantilnog krompira - i laboratorijskim analizama u skladu sa međunarodnim standardima.
Poseban nadzor ovih bakterija organizuje se tako da pruži informacije koje se odnose na:
- procenu površine pod krompirom, kako semenskim, tako i merkantilnim;
- raspodelu po kategorijama semena, a za merkantilni krompir po regionima;
- broj i vreme uzorkovanja u slučaju testiranja uzoraka;
- broj vizuelnih pregleda u polju;
- broj i veličinu uzorka za vizuelni pregled krtola.
Tabela 1. Poseban nadzor u semenskom krompiru nad Ralstonia solanacearum, Clavibacter michiganensis spp. sepedonicus
Veličina proizvodnog područja (ha) |
Broj testiranih uzoraka krtola |
Gustina uzorkovanja krtola |
700* |
700 |
1 |
* - podaci o godišnjoj proceni proizvodnje semenskog krompira
Tabela 2. Poseban nadzor u merkantilnom krompiru nad Ralstonia solanacearum, Clavibacter michiganensis spp. sepedonicus
Veličina proizvodnog područja (ha) |
Područje pod evidentiranjem (ha) |
Broj uzoraka (krtole) obuhvaćenih pogledom |
Broj testiranih uzoraka (krtole) |
50.000* |
5.000** |
1500 |
280 |
* - podaci o godišnjoj proizvodnji merkantilnog krompira dobijeni od područnih službi.
** - pretpostavljena minimalna proizvodnja merkantilnog krompira namenjenog prometu koja je poslužila kao polazna osnova za evidentiranje proizvođača i utvrđivanja prostora u kome skladište merkantilni krompir.
Nematode
Sprovodi se uzorkovanje i laboratorijske analize za Globodera spp. pre zasnivanja semenskih useva krompira i vizuelni pregled semenskih useva krompira tokom vegetacije, kao i vizuelni pregled, uzorkovanje i laboratorijske analize merkantilnog krompira u vegetaciji i u skladištima.
Za Meloidogyne chitwoodi i Meloidogyne falax sprovode se vizuelni pregledi u vegetaciji u semenskom i merkantilnim krompiru.
Tabela 3. Poseban nadzor u krompiru za Globodera spp.
Objekat nadzora |
Broj uzoraka |
Semenski usev krompira |
1400 |
Gljive
Sprovodi se uzorkovanje i laboratorijske analize za Sunchitrium endobioticum u semenskom krompiru pre zasnivanja useva i vizuelni pregled tokom vegetacije i u skladištima semenskog krompira, kao i vizuelni pregled tokom vegetacije i u skladištima merkantilnog krompira.
Tabela 4. Poseban nadzor u krompiru za Synchitium endobioticum
Objekat nadzora |
Broj uzoraka |
Semenski usev krompira |
1500 |
Ostali karantinski štetni organizmi
Za ostale karantinski štetne organizme u krompiru (Tomato Spotted Wilt Virus, Potato spindle tuber viroid, neevropski izolati karantinskih virusa krompira; fitoplazme: Potato stolbur; gljive: Phoma andina, Septoria lycopersici var. malaguti i Thecaphora solani) vrše se vizuelni pregledi, kako u semenskom, tako i merkantilnom krompiru, i to tokom vegetacije i u skladištima.
Ekonomski štetni organizmi
Radi praćenja leta lisnih vašiju ovlašćeno pravno lice za vršenje laboratorijskih analiza uzoraka bilja na prisustvo Aphididae organizuje i vrši ispitivanja na 15 lokaliteta u Republici Srbiji, u usevima semenskog i merkantilnog krompira, postavljanjem po 4 klopki po lokalitetu i nedeljnim očitavanjem klopki sa određenog broja lokaliteta u cilju utvrđivanja prisutnih vrsta vaši i brojnosti i karakteristika njihovih populacija. Praćenje leta lisnih vašiju obuhvata i fitopatološki aspekt u smislu utvrđivanja pojave i intenziteta pojave ekonomski štetnih virusa, i to vizuelnim pregledima i korišćenjem seroloških metoda za brzu detekciju prisustva virusa u biljkama.
Radi sprovođenja posebnog nadzora u krompiru ovlašćeno pravno lice za vršenje laboratorijskih analiza za Solanaceae sprovodi laboratorijska ispitivanja za štetne organizme navedene u tabelama 1, 2. i 4, a za štetne organizme u tabeli 3. ispitivanja sprovode ovlašćena pravna lica za laboratorijske analize uzoraka na prisustvo nematoda.
Područni centri organizuju mrežu operativnih jedinica ovlašćenih za obavljanje prognozno-izveštajnih poslova na pojedinim jedinicama lokalne samouprave (u daljem tekstu: Operativni centri) za sprovođenje posebnog nadzora u krompiru i vrše vizuelne preglede u semenskom krompiru.
Operativni centri vrše vizuelne preglede u merkantilnom krompiru u vegetaciji i u magacinima.
Sredstva za sprovođenje prognozno-izveštajnih poslova iz ovog poglavlja obezbeđena su u budžetu Republike Srbije u iznosu od 35.000.000 dinara.
II. Praćenje prometa i potrošnje sredstava za zaštitu bilja
Praćenje prometa i potrošnje sredstava za zaštitu bilja organizuje se tako da omogući:
- procenu ukupnog prometa i potrošnje sredstava za zaštitu bilja na teritoriji Republike Srbije;
- procenu količina i vremena utroška zaliha sredstava za zaštitu bilja od aktivnih supstanci koje nisu u prometu u Evropskoj uniji, a koje su u periodu 2005-2007. godina povlačene iz prometa u Republici Srbiji (ukupno 27 aktivnih supstanci).
1. Praćenje prometa sredstava za zaštitu bilja na veliko i malo
Registrovani objekti za promet na malo mesečno dostavljaju podatke ovlašćenim pravnim licima za obavljanje izveštajno-prognoznih poslova o prometu sredstava za zaštitu bilja koja su razvrstana po nameni (herbicidi, regulatori rasta, fungicidi, insekticidi, akaricidi, feromoni, nematocidi, limacidi, rodenticidi i ađuvanti), prema Tabeli 5.
Tabela 5. Evidencija prometa sredstava za zaštitu bilja
Naziv preparata |
Naziv i sadržaj aktivne materije |
Prodata količina u kilogramima ili litrima |
|
|
|
Ovlašćena pravna lica za obavljanje izveštajno-prognoznih poslova podatke o prometu sredstva za zaštitu bilja objedinjuju i mesečno dostavljaju Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, prema Tabeli 5.
Evidencija prometa sredstava za zaštitu bilja na veliko sprovodi se na isti način, kao i evidencija prometa sredstava za zaštitu bilja na malo.
2. Praćenje potrošnje sredstava za zaštitu bilja
Radi sprovođenja praćenja potrošnje sredstava za zaštitu bilja ovlašćena pravna lica za obavljanje izveštajno-prognoznih poslova za teritoriju koju pokrivaju unose podatke o potrošnji sredstava za zaštitu bilja na godišnjem nivou za odabrana gazdinstava koja su upisana u Registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa Uredbom, na osnovu knjiga tretiranja za sredstva za zaštitu bilja koja su razvrstana po nameni (herbicidi, regulatori rasta, fungicidi, insekticidi, akaricidi, feromoni, nematocidi, limacidi, rodenticidi i ađuvanti), prema Tabeli 6.
Tabela 6. Evidencija potrošnje sredstava za zaštitu bilja
Broj registrovanih poljoprivrednih gazdinstava na koje se evidencija odnosi |
|
|
Naziv preparata |
Usev/zasad i površina |
Ukupna primenjena količina u kilogramima ili litrima |
|
|
|
Sredstva za sprovođenje prognozno-izveštajnih poslova iz ovog poglavlja obezbeđena su u budžetu Republike Srbije u iznosu od 20.000.000 dinara.
III. Usavršavanje poljoprivrednih proizvođača iz oblasti zaštite bilja
Ovlašćena pravna lica za obavljanje izveštajno-prognoznih poslova održavaju obuke poljoprivrednih proizvođača za primenu sredstava za zaštitu bilja u periodu oktobar/novembar, prema prethodno utvrđenom rasporedu.
Obuka se organizuje u takvom obimu da pruži informacije o:
- sredstvima za zaštitu bilja (vrste, delovanje, osobine, formulacije, mešanje i sl.);
- sredstvima za zaštitu bilja u odnosu na zdravlje ljudi (putevi dospevanja u ljudski organizam, toksičnost, simptomi trovanja, prva pomoć i sl.);
- ličnim zaštitnim sredstvima (vrste i pravilno korišćenje);
- rukovanju sredstvima za zaštitu bilja (transport, skladištenje, mere predostrožnosti, postupanje sa prosutim sredstvima za zaštitu bilja, postupanje u slučaju požara i sl.);
- otpadu od sredstava za zaštitu bilja (odlaganje i uklanjanje neutrošenih količina, postupanje sa viškom radnih rastvora, odlaganje iskorišćene ambalaže, program reciklaže i sl.);
- opremi i uređajima za primenu (provera i održavanje) i njihova kalibracija;
- sredstvima za zaštitu bilja u odnosu na životnu sredinu (putevi dospevanja u životnu sredinu, toksičnost, opasnost i sl.);
- praćenju i suzbijanju štetnih organizama (štetni organizmi, metode suzbijanja, praćenje brojnosti);
- zakonima i drugim propisima koji se odnose na sredstva za zaštitu bilja.
Sredstva za sprovođenje prognozno-izveštajnih poslova iz ovog poglavlja obezbeđena su u budžetu Republike Srbije u iznosu od 20.000.000 dinara.