ODLUKA O SPROVOĐENJU ODREDABA ZAKONA O BANKAMA KOJE SE ODNOSE NA KONTROLU BANKARSKE GRUPE NA KONSOLIDOVANOJ OSNOVI ("Sl. glasnik RS", br. 86/2007, 63/2008 i 112/2008)

1. Ovom odlukom propisuju se bliži uslovi pod kojima i način na koji Narodna banka Srbije sprovodi odredbe Zakona o bankama (u daljem tekstu: Zakon) koje se odnose na kontrolu bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi, na podnošenje konsolidovanih finansijskih izveštaja bankarske grupe, kao i na upravljanje rizicima na nivou bankarske grupe, a propisuje se i način utvrđivanja i dostavljanja podataka iz člana 127. stav 1. Zakona.

Kontrola bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi

2. Narodna banka Srbije vrši kontrolu na konsolidovanoj osnovi:

1) bankarske grupe čije najviše matično društvo ima sedište u Republici Srbiji (u daljem tekstu: Republika);

2) bankarske grupe čije najviše matično društvo ima sedište van Republike, a čiju kontrolu na konsolidovanoj osnovi regulatorno telo države porekla tog društva ne vrši na način koji zadovoljava uslove Narodne banke Srbije, odnosno ako ne postoji odgovarajuća saradnja;

3) banke sa sedištem u Republici - članice bankarske grupe čiju kontrolu na konsolidovanoj osnovi vrši regulatorno telo države porekla najvišeg matičnog društva te grupe, podređenih društava ove banke i pridruženih društava zavisnih društava te banke (potkonsolidacija).

Kontrolom na konsolidovanoj osnovi na način koji zadovoljava uslove Narodne banke Srbije, u smislu stava 1. odredba pod 2 ove tačke, smatra se kontrola koju regulatorno telo iz ove odredbe vrši u skladu s međunarodnim standardima i principima Bazelskog komiteta za superviziju banaka, a odgovarajućom saradnjom u smislu te odredbe smatra se sporazum o saradnji koji je zaključen s tim telom, odnosno uspostavljena razmena informacija.

3. Kontrolu bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi Narodna banka Srbije vrši posredno i neposredno, u skladu sa Zakonom i odlukom kojom se propisuju uslovi i način vršenja kontrole banaka.

Posredna kontrola bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi vrši se na osnovu konsolidovanih finansijskih izveštaja i druge dokumentacije o poslovanju bankarske grupe koja se, u skladu sa Zakonom i ovom odlukom, dostavlja Narodnoj banci Srbije, kao i na osnovu drugih podataka o poslovanju bankarske grupe kojima Narodna banka Srbije raspolaže, a neposredna kontrola - uvidom u poslovne knjige i drugu dokumentaciju banke i članova bankarske grupe.

Sadržaj konsolidovanih finansijskih izveštaja bankarske grupe i obim učestalosti njihovog podnošenja

4. Najviše matično društvo bankarske grupe čiju kontrolu na konsolidovanoj osnovi vrši Narodna banka Srbije, priprema i Narodnoj banci Srbije podnosi konsolidovane finansijske izveštaje te grupe, koji se sačinjavaju u skladu s Međunarodnim računovodstvenim standardima, odnosno Međunarodnim standardima finansijskog izveštavanja (MRS/MSFI).

Pod konsolidovanim finansijskim izveštajima se, u smislu ove odluke, podrazumevaju konsolidovani bilans stanja i bilans uspeha.

Konsolidovani finansijski izveštaji iz ove tačke izrađuju se primenom metoda pune konsolidacije - na osnovu finansijskih izveštaja najvišeg matičnog društva i njegovih zavisnih društava koja nisu društva za osiguranje, odnosno društva za upravljanje investicionim fondovima, odnosno društva za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima.

5. Najviše matično društvo iz tačke 4. ove odluke dužno je da obezbedi da svi članovi bankarske grupe na koje se primenjuje metod pune konsolidacije primenjuju jedinstvene računovodstvene politike, odnosno jedinstvena načela vrednovanja računovodstvenih pozicija i njihova iskazivanja u pojedinačnim finansijskim izveštajima.

Ako primena politika, odnosno načela iz stava 1. ove tačke nije moguća, najviše matično društvo iz te tačke dužno je da sve članove bankarske grupe obaveže da obezbede da pojedinačni finansijski izveštaji budu prilagođeni MRS/MSFI.

6. Učešća najvišeg matičnog društva bankarske grupe u pridruženim i zavisnim društvima koja su društva za osiguranje, odnosno društva za upravljanje investicionim fondovima, odnosno društva za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima prikazuju se u konsolidovanim finansijskim izveštajima na osnovu metode udela, odnosno neto vrednosti kapitala.

7. Najviše matično društvo bankarske grupe nije obavezno da u konsolidovani finansijski izveštaj te grupe uključi podređena društva koja nisu banka u sledećim slučajevima:

- da je ukupna bilansna suma jednog podređenog društva manja od 1% ukupne bilansne sume banke - članice bankarske grupe, odnosno ako više podređenih društava ispunjava ovaj uslov - da su im ukupne bilansne sume manje od 1% ukupne bilansne sume banke - članice bankarske grupe;

- da je podređeno društvo stečeno radi dalje prodaje - u roku od šest meseci od dana sticanja.

Procenu iz stava 1. ove tačke vrši Narodna banka Srbije, i to na osnovu:

- godišnjeg finansijskog izveštaja banke - članice bankarske grupe, odnosno najvišeg matičnog društva bankarske grupe i podređenog društva ili društava;

- izjave nadležnog organa da je podređeno društvo stečeno radi dalje prodaje - u roku od šest meseci od dana sticanja;

- druge dokumentacije za koju Narodna banka Srbije zaključi da je potrebna.

8. Najviše matično društvo bankarske grupe, odnosno banka dužni su da za potrebe izveštavanja Narodne banke Srbije obezbede sve informacije i podatke o društvima koja nisu uključena u konsolidaciju.

Upravljanje rizicima na nivou bankarske grupe

9. Najviše matično društvo bankarske grupe, odnosno banka odgovorni su za kontinuirano identifikovanje, merenje i procenjivanje rizika u poslovanju bankarske grupe, kao i za upravljanje tim rizicima.

Kriterijumi, način i postupci identifikovanja, merenja i procenjivanja rizika iz stava 1. ove tačke propisuju se unutrašnjim aktima najvišeg matičnog društva, odnosno banke iz tog stava i moraju biti usklađeni s propisima i dobrom bankarskom praksom.

Najviše matično društvo, odnosno banka iz ove tačke dužni su da obezbede da svaki član bankarske grupe svojim unutrašnjim opštim aktima utvrdi procedure za upravljanje rizicima iz te tačke i uskladi ih s drugim unutrašnjim aktima i aktivnostima tog člana.

10. Bankarska grupa je dužna da se pridržava limita propisanih za banku koji se odnose na pokazatelj adekvatnosti kapitala, na veliku izloženost, na ulaganja u druga pravna lica i osnovna sredstva, kao i na ukupnu otvorenu deviznu poziciju.

11. Pokazatelj adekvatnosti kapitala bankarske grupe izračunava se na način propisan odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke i ne može biti niži od 12%, odnosno od nivoa koji odredi Narodna banka Srbije.

12. Kapital bankarske grupe obračunava se na osnovu podataka iz konsolidovanog bilansa stanja bankarske grupe - primenom metoda pune konsolidacije, uz shodnu primenu odredaba odluke iz tačke 11. ove odluke koje se odnose na način izračunavanja kapitala banke.

Osnovni kapital bankarske grupe, pored elemenata koji čine osnovni kapital banke u smislu odluke iz stava 1. ove tačke, čini i manjinski interes koji proizlazi iz vlasništva trećih lica u zavisnim društvima, a odbitne stavke od kapitala bankarske grupe čine, pored odbitnih stavki od kapitala banke, i učešća u pridruženim društvima i zavisnim društvima koja se u konsolidovanim finansijskim izveštajima prikazuju metodom udela, odnosno neto vrednosti kapitala (društva za osiguranje, društva za upravljanje investicionim fondovima i društva za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondovima).

13. Aktiva ponderisana kreditnim rizikom na konsolidovanoj osnovi obračunava se na osnovu podataka iz konsolidovanih finansijskih izveštaja bankarske grupe - primenom metoda pune konsolidacije.

Izuzetno od stava 1. ove tačke, ako je jedno ili više podređenih društava brokersko-dilersko društvo ili drugo lice u finansijskom sektoru za koje je posebnim propisom utvrđen obračun adekvatnosti kapitala - aktiva ponderisana kreditnim rizikom se za ova lica obračunava u skladu s tim propisom, uz isključivanje međusobnih odnosa sa članicama bankarske grupe, i dodaje aktivi obračunatoj na način iz tog stava za ostala društva - članice bankarske grupe.

14. Izloženost bankarske grupe prema jednom licu ili prema grupi povezanih lica obračunava se na osnovu bilansnih potraživanja i vanbilansnih stavki iz konsolidovanog bilansa stanja bankarske grupe koji se odnose na to lice ili tu grupu. Na obračun ukupne izloženosti bankarske grupe prema jednom licu ili grupi povezanih lica shodno se primenjuju odredbe odluke kojom se uređuje upravljanje rizicima za banku.

Velika izloženost bankarske grupe prema jednom licu ili grupi povezanih lica jeste izložnost koja iznosi najmanje 10% kapitala bankarske grupe.

Izloženost bankarske grupe prema jednom licu ili grupi povezanih lica ne može biti veća od 25% kapitala bankarske grupe.

Izloženost bankarske grupe prema licu povezanom s bankom koje nije uključeno u konsolidovane finansijske izveštaje ili je u te izveštaje uključeno primenom metoda udela - ne može biti veća od 5% kapitala bankarske grupe, s tim što ukupna izloženost bankarske grupe prema tim licima ne može biti veća od 20% kapitala bankarske grupe.

Zbir svih izloženosti bankarske grupe iz st. 2. do 4. ove tačke ne može biti veći od 400% kapitala bankarske grupe.

15. Ukupna ulaganja bankarske grupe u lica koja nisu lica u finansijskom sektoru i u osnovna sredstva ne mogu biti veća od 60% kapitala bankarske grupe.

Ulaganja bankarske grupe u jedno lice koje nije lice u finansijskom sektoru ne mogu preći 10% kapitala bankarske grupe.

Na obračun ulaganja iz ove tačke shodno se primenjuju odredbe Zakona i odredbe odluke kojom se uređuje upravljanje rizicima a odnose se na banku.

16. Ukupna otvorena devizna pozicija bankarske grupe obračunava se na osnovu podataka iz pojedinačnih finansijskih izveštaja članica bankarske grupe - primenom metode agregiranja, bez mogućnosti međusobnog prebijanja pozicija sa različitim predznakom tih članica.

Ukupna otvorena devizna pozicija bankarske grupe može se obračunati i primenom metoda pune konsolidacije, pod uslovom i na način koji su za primenu ovog metoda kod utvrđivanja te pozicije predviđeni odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke.

Ukupna otvorena devizna pozicija bankarske grupe, kao zbir ukupne neto otvorene devizne pozicije i apsolutne vrednosti neto otvorene pozicije u zlatu, ne može biti veća od 10% kapitala bankarske grupe, s tim da se na izračunavanje te pozicije shodno primenjuju odredbe ove odluke, odredbe odluke kojom se uređuje upravljanje rizicima banke koje se odnose na banku i odluke kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke.

17. Podaci iz tačke 10. ove odluke dostavljaju se na izveštajima, u skladu sa uputstvom kojim se uređuju izveštaji banaka, odnosno uputstvom kojim se uređuju izveštaji banaka u vezi s pokazateljem adekvatnosti kapitala, kapitalnim zahtevima i knjigom trgovanja banke, i to na način i u rokovima propisanim tim uputstvima.

18. Banka je dužna da Narodnoj banci Srbije dostavlja podatke o sastavu grupe društava u okviru koje posluje, o sastavu bankarske grupe i o članovima te grupe.

Podaci o sastavu grupe društava i sastavu bankarske grupe sadrže spisak članova grupe društava, odnosno bankarske grupe i šematski prikaz njihove međusobne povezanosti po osnovu vlasništva (direktnog i indirektnog) i po osnovu upravljačkih odnosa (direktnih i indirektnih).

Podaci o članu bankarske grupe sadrže: poslovno ime, sedište, matični broj, pretežnu delatnost, visinu bilansne sume, iznos kapitala, učešće drugih članova bankarske grupe u kapitalu i/ili upravljačkim pravima tog člana, podatke o licima imenovanim u organe upravljanja člana bankarske grupe (ime i prezime, matični broj) i druge podatke.

Podaci o sastavu grupe društava i bankarske grupe, kao i podaci o članovima bankarske grupe, dostavljaju se na obrascima SBG-1, SBG-2 i SBG-3, koji su odštampani uz ovu odluku i njen su sastavni deo.

19. Banke podatke iz tačke 18. ove odluke dostavljaju Narodnoj banci Srbije prema stanju na dan 31. decembra prethodne, i to u roku od 30 dana od završetka te godine.

Banke su dužne da o promeni podataka o sastavu grupe društava i/ili bankarske grupe, odnosno podataka o članovima te grupe, obaveste Narodnu banku Srbije u roku od 30 dana od dana nastanka promene.

Dostavljanje konsolidovanih finansijskih izveštaja bankarske grupe

20. Nerevidirane konsolidovane finansijske izveštaje bankarske grupe iz tačke 4. ove odluke, i to sa stanjem na dan 30. juna tekuće godine - najviše matično društvo, odnosno banka dostavljaju Narodnoj banci Srbije najkasnije u roku od 90 dana od datuma na koji se ovi izveštaji sačinjavaju.

Usvojene revidirane konsolidovane finansijske izveštaje bankarske grupe iz tačke 4. ove odluke, s mišljenjem spoljnog revizora za poslovnu godinu - najviše matično društvo, odnosno banka dostavljaju Narodnoj banci Srbije najkasnije u roku od 150 dana od završetka godine za koju su ovi izveštaji sačinjeni.

21. Najviše matično društvo, odnosno banka dostavljaju Narodnoj banci Srbije:

1) podatke o sastavu grupe društava i bankarske grupe iz tačke 18. ove odluke sa stanjem na dan 31. decembra 2006. godine - do 31. oktobra 2007. godine;

2) revidirane konsolidovane finansijske izveštaje bankarske grupe iz tačke 4. ove odluke sa stanjem na dan 31. decembra 2006. godine - do 31. decembra 2007. godine.

Podaci i izveštaji iz tačke 20. stav 1. ove odluke sa stanjem na dan 30. juna 2007. godine dostavljaju se do 31. decembra 2007. godine.

22. Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS", a primenjuje se od 1. oktobra 2007. godine.

 

Samostalna odredba Odluke o izmenama i dopunama
Odluke o sprovođenju odredaba Zakona o bankama koje se odnose na kontrolu bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi

("Sl. glasnik RS", br. 63/2008)

8. Ova odluka objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 1. jula 2008. godine.

 

Samostalna odredba Odluke o izmeni
Odluke o sprovođenju odredaba Zakona o bankama koje se odnose na kontrolu bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi

("Sl. glasnik RS", br. 112/2008)

2. Ova odluka objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 31. januara 2009. godine.

 

Obrazac SBG - 1

 

(poslovno ime i sedište banke)
(matični broj banke)

 

OBAVEŠTENJE O SASTAVU GRUPE DRUŠTAVA

 

Redni broj	Matični broj člana	Poslovno ime i sedište člana

 

ŠEMA GRUPE DRUŠTAVA

 

U ____________, __.__. 200_. godine		Obaveštenje sačinio-la
(telefon za kontakte)		(potpis)

 

Obrazac SBG - 2

 

(poslovno ime i sedište banke)
(matični broj banke)

 

OBAVEŠTENJE O SASTAVU BANKARSKE GRUPE

 

Redni broj	Matični broj člana	Poslovno ime i sedište člana

 

ŠEMA BANKARSKE GRUPE

 

U ____________, __.__. 200_. godine		Obaveštenje sačinio-la
(telefon za kontakte)		(potpis)

 

Obrazac SBG - 3

 

(poslovno ime i sedište banke)
(matični broj banke)

Redni broj člana: ___________________
Stanje na dan: _____________, 200_. godine

PODACI O ČLANU BANKARSKE GRUPE

 

Redni broj	Opis	Oznaka	Sadržaj
1.	Poslovno ime člana	-
2.	Matični broj člana	-
3.	Sedište i adresa člana	-
4.	Podaci za kontakt	-	telefonski broj, broj faksa, i-mejl
5.	Pravna forma	01	akcionarsko društvo
		02	društvo sa ograničenom odgovornošću
		03	komanditno društvo
		04	ortačko društvo
6.	Vrsta pravnog lica	01	banka
		02	društvo za osiguranje
		03	pokrovitelj emisije hartija od vrednosti
		04	društvo za upravljanje investicionim fondom, odnosno društvo za upravljanje dobrovoljnim penzijskim fondom
		05	brokersko-dilersko društvo
		06	privredno društvo koje obavlja poslove finansijskog lizinga
		07	ostalo
7.	Povezanost najvišeg matičnog društva sa članom	01	kontrolno učešće
		02	znatno učešće
		03	ostalo
8.	Delatnost člana	-	pretežna delatnosti iz rešenja Agencije za privredne registre
9.	Aktiva (bilansna i vanbilansna) člana	-	Iznos u hiljadama dinara, na dan 31.12. prethodne godine ili polugodišnji
10.	Kapital člana	-	Iznos u hiljadama dinara, na dan 31. decembra prethodne godine ili polugodišnji
11.	Procent učešća bankarske grupe u kapitalu člana	-
12.	Procent učešća bankarske grupe u pravima glasa člana	-
13.	Izloženost bankarske grupe prema članu	-	iznos kredita i potraživanja po drugim osnovama, kao i potencijalnih potraživanja bankarske grupe od člana
14.	Sastav upravnog odbora člana	-
15.	Sastav izvršnog odbora člana	-
16.	Broj zaposlenih	-
17.	Poslednja godina za koju je obavljena revizija	-
18.	Poslovno ime i sedište ovlašćenog revizora

 

U ____________, __.__. 200_. godine		Obaveštenje sačinio-la
(telefon za kontakte)		(potpis)