UPUTSTVO ZA SPROVOĐENJE ODLUKE O OBAVEZNOJ REZERVI BANAKA KOD NARODNE BANKE SRBIJE ("Sl. glasnik RS", br. 116/2006, 95/2007, 44/2008, 68/2008, 100/2008, 103/2008 - ispr. i 120/2008)

1. Ovim uputstvom se, radi sprovođenja Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije (u daljem tekstu: Odluka), bliže objašnjavaju pojedini pojmovi iz Odluke, kao i sadržina izveštaja o obračunu dinarske, odnosno devizne obavezne rezerve koje je banka dužna da dostavlja Narodnoj banci Srbije.

2. Obaveze u dinarima po osnovu depozita oročenih preko jednog meseca su obaveze po osnovu primljenih depozita u dinarima koji su oročeni preko 30 dana, s pripadajućim kamatama i naknadama, koje se u knjigovodstvu banke vode na računima 402, 403, 404, 405, 420 i 421, a na sedmoj cifri imaju šifru 4, 5, 6, 7, 8 ili 9.

Obaveze u dinarima indeksirane deviznom klauzulom su sve obaveze po dinarskim depozitima, kreditima, hartijama od vrednosti, kao i druge obaveze u dinarima, uključujući i delove dinarskih depozita primljenih po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica a koji prelaze iznose plasmana koje je banka dala iz tih depozita, s pripadajućim kamatama, obračunatim razlikama u kursu i naknadama koje se uključuju u osnovicu za obračun dinarske obavezne rezerve i imaju deviznu klauzulu, a računi na kojima se evidentiraju na šestoj cifri imaju šifru 1, 2, 3, 4, 7 ili 8.

Obaveze u dinarima po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva su obaveze po osnovu depozita i kredita u dinarima primljenih od stranih lica, s pripadajućim kamatama i naknadama, koji se u knjigovodstvu banke vode na računima 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 420 i 421, a na četvrtoj i petoj cifri imaju šifru 70, 71, 72, 73, 74, 78 ili 79.

3. Obaveze po osnovu devizne štednje položene kod banaka su devizne obaveze po osnovu transakcionih depozita, depozita po viđenju, kratkoročnih i dugoročnih depozita stanovništva, preduzetnika, stranih fizičkih lica i domaćih fizičkih lica nerezidenata, s pripadajućim kamatama i naknadama, koje se u knjigovodstvu banke vode na računima 500, 501, 502, 503, 504, 505, 520 i 521, a na četvrtoj i petoj cifri imaju šifru 40, 60, 61, 72 ili 73.

Devizne subordinirane obaveze su devizne obaveze koje se, u slučaju likvidacije ili stečaja banke, otplaćuju samo nakon pune isplate obaveza prema ostalim poveriocima, a u knjigovodstvu banke vode se na računu 582.

Devizna sredstva koja davaoci lizinga drže na posebnom računu otvorenom kod banke su sredstva koja davaoci lizinga drže kod banke u skladu sa odlukom kojom se utvrđuje obaveza davalaca lizinga da drže sredstva rezerve.

Delom devizne osnovice koju čine obaveze u devizama po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva smatraju se i obaveze banaka u devizama po osnovu deviznih sredstava koja država prima od međunarodnih finansijskih organizacija, odnosno vlada stranih država preko Narodne banke Srbije kao agenta, a koja te banke, kao posredničke banke, plasiraju krajnjim korisnicima.

4. Obaveze prema bankama koje izdvajaju obaveznu rezervu kod Narodne banke Srbije uključuju i obaveze prema bankama koje su u skladu s propisima Narodne banke Srbije izdvajale obaveznu rezervu, ali je nad tim bankama u međuvremenu otvoren postupak stečaja ili likvidacije.

Pod obavezama prema bankama nad kojima je otvoren postupak stečaja ili likvidacije iz stava 1. ove tačke podrazumevaju se samo obaveze koje su nastale do dana otvaranja tog postupka.

5. Osnovicu za obračun dinarske, odnosno devizne obavezne rezerve čini prosečno dnevno knjigovodstveno stanje dinarskih, odnosno deviznih depozita i drugih obaveza u prethodnom kalendarskom mesecu, koje se u knjigovodstvu banke vode na računima iz pregleda koji Narodna banka Srbije objavljuje na svojoj internet strani, kao i na drugim računima na kojima banka evidentira obaveze koje ulaze u osnovicu za obračun obavezne rezerve u skladu sa Odlukom.

U osnovicu za obračun dinarske, odnosno devizne obavezne rezerve ne ulaze obaveze koje se evidentiraju na računima koji na četvrtoj i petoj cifri, na kojima se iskazuje sektorska struktura, imaju šifru 10 - Centralna banka i šifru 11 - Banke u zemlji.

Osnovicu za obračun devizne obavezne rezerve iz stava 1. ove tačke čini i prosečno dnevno knjigovodstveno stanje depozita, kredita i drugih deviznih sredstava u prethodnom kalendarskom mesecu primljenih iz inostranstva po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica, a koji se u knjigovodstvu banke vode u vanbilansnoj evidenciji na računima grupe 95.

Prosečno dnevno knjigovodstveno stanje deviznih obaveza iz ove tačke izražava se u evrima, s tim što se za svaki dan sredstva denominovana u drugim valutama preračunavaju u evro, primenom zvaničnih srednjih kurseva Narodne banke Srbije za odgovarajuće valute.

6. Banke, u skladu sa Odlukom:

1) deviznu osnovicu za obračun obavezne rezerve umanjuju za iznos plasmana u humanitarne svrhe odobrenih iz deviznih kredita primljenih od međunarodnih finansijskih organizacija po osnovu ugovora koji su zaključeni od 31. decembra 2004. godine;

2) dinarsku, odnosno deviznu osnovicu za obračun obavezne rezerve umanjuju za iznos dugoročnih stambenih kredita osiguranih kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita, koji potiču iz dinarskih, odnosno deviznih izvora sredstava;

3) deviznu osnovicu za obračun obavezne rezerve umanjuju za iznos blokiranih deviznih sredstava banke u inostranstvu, pod kojima se podrazumevaju devizna sredstva banke koja izdvaja obaveznu rezervu inicijalno blokirana pre 31. decembra 2000. godine, i to pod uslovom da su ta sredstva i dalje blokirana na računu te ili neke druge banke u inostranstvu ili na računu Narodne banke Srbije.

Umanjenja dinarske, odnosno devizne osnovice za obračun obavezne rezerve iz stava 1. ove tačke izražavaju se u dinarima, odnosno evrima, s tim što se umanjenja denominovana u drugim valutama preračunavaju u dinare, odnosno evre za svaki dan, primenom zvaničnih srednjih kurseva Narodne banke Srbije za odgovarajuće valute.

6a Deo devizne osnovice koju čine obaveze u devizama po osnovu depozita i kredita primljenih iz inostranstva iz septembra 2008. godine u smislu tačke 5. stav 3, odredba pod 4, Odluke, počev od obračuna na dan 17. novembra 2008. godine utvrđuje se na način koji je u Obrascu OR-dev utvrđen za prvi (a) deo devizne osnovice.

7. Banka je dužna da Narodnoj banci Srbije dostavlja:

1) Izveštaj o obračunu dinarske obavezne rezerve - na Obrascu OR - din. (Prilog 1);

2) Izveštaj o obračunu devizne obavezne rezerve - na Obrascu OR - dev. (Prilog 2).

Obrasci iz ove tačke odštampani su uz ovo uputstvo i njegov su sastavni deo.

8. Banka izveštaje iz tačke 7. ovog uputstva elektronski dostavlja Narodnoj banci Srbije - Informacionoj tehnologiji - Centralnom prijemnom odeljenju, i to 17. u mesecu, u skladu sa uputstvom kojim su uređeni izrada i elektronsko dostavljanje podataka Narodnoj banci Srbije.

Izuzetno od stava 1. ove tačke, ako 17. u mesecu nije radni dan, banke su dužne da izveštaje iz tog stava dostavljaju radnog dana koji prethodi danu obračuna obavezne rezerve.

9. Banka koja je dobila dozvolu za rad posle prvog dana u kalendarskom mesecu, prvi obračun obavezne rezerve dostaviće prema osnovici iz narednog kalendarskog meseca, tj. kada bude raspolagala podacima o dnevnim stanjima depozita i drugih sredstava koja ulaze u osnovicu za obračun za sve dane u kalendarskom mesecu.

Kod banke koja je dobila dozvolu za rad a osnovana je spajanjem dve ili više banaka, kao i kod banke koja je dobila saglasnost Narodne banke Srbije da joj se pripoji druga banka, obračunatu obaveznu rezervu, i to u obračunskom periodu u kome su objedinjena sredstva na računima na kojima banka izdvaja ovu rezervu, čini zbir obračunatih obaveznih rezervi banaka koje su se spojile, odnosno pripojile, a izdvojenu obaveznu rezervu, i to u periodu od 18. u mesecu do dana objedinjavanja sredstava na računima na kojima banka izdvaja ovu rezervu, čini zbir izdvojenih obaveznih rezervi banaka koje su se spojile, odnosno pripojile.

Banka iz stava 2. ove tačke kod koje je došlo do statusne promene, prvi obračun obavezne rezerve dostaviće Narodnoj banci Srbije 17. u mesecu, i to za obračunski period posle obračunskog perioda u kome su objedinjena sredstva na računima na kojima banka izdvaja ovu rezervu.

10. Obračunatu deviznu obaveznu rezervu banke će izdvajati na devizne račune Narodne banke Srbije u inostranstvu, prema spisku računa koji utvrdi Narodna banka Srbije.

11. Banke će prvi obračun obavezne rezerve po Odluci dostaviti Narodnoj banci Srbije na odgovarajućim obrascima koji su važili do dana primene ovog uputstva.

12. Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS", a primenjuje se od 10. januara 2007. godine.

 

Samostalna odredba Uputstva o izmeni
Uputstva za sprovođenje Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije

("Sl. glasnik RS", br. 95/2007)

3. Ovo uputstvo objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 10. novembra 2007. godine.

 

Samostalna odredba Uputstva o izmenama
Uputstva za sprovođenje Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije

("Sl. glasnik RS", br. 44/2008)

5. Ovo uputstvo objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 17. maja 2008. godine.

 

Samostalna odredba Uputstva o izmenama i dopunama
Uputstva za sprovođenje Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije

("Sl. glasnik RS", br. 68/2008)

5. Ovo uputstvo objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 17. avgusta 2008. godine.

 

Samostalna odredba Uputstva o izmeni i dopuni
Uputstva za sprovođenje Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije

("Sl. glasnik RS", br. 100/2008)

3. Ovo uputstvo objavljuje se u "Službenom glasniku RS" i stupa na snagu 17. novembra 2008. godine.

 

Samostalna odredba Uputstva o dopuni
Uputstva za sprovođenje Odluke o obaveznoj rezervi banaka kod Narodne banke Srbije

("Sl. glasnik RS", br. 120/2008)

2. Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku RS".

 

Prilog 1

Obrazac OR - din.

 

(naziv i sedište banke)

IZVEŠTAJ O OBRAČUNU DINARSKE OBAVEZNE REZERVE
na dan 17.__________ 200__. godine

(u dinarima)

Redni broj	NAZIV POZICIJE	Stanje u mesecu _____200_. god.
		poslednjeg kalendarskog dana	prosečno dnevno
		1	2
1.	PRVI DEO DINARSKE OSNOVICE (1.1-1.2)
1.1.	Neindeksirane obaveze po dinarskim depozitima, kreditima, hartijama od vrednosti, druge dinarske obaveze (osim depozita i kredita u dinarima primljenih iz inostranstva i depozita u dinarima oročenih preko jednog meseca), kao i delovi neindeksiranih depozita u dinarima primljenih po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica a koji prelaze iznose plasmana koje je banka dala iz tih depozita
1.2.	Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 1.1)
1.3.	PRVI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U DINARIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 1. utvrđen Odlukom)
2.	DRUGI DEO DINARSKE OSNOVICE (2.1-2.2)
2.1.	Indeksirane obaveze po dinarskim depozitima, kreditima, hartijama od vrednosti, druge dinarske obaveze (osim depozita i kredita u dinarima primljenih iz inostranstva), kao i delovi indeksiranih dinarskih depozita primljenih po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica a koji prelaze iznose plasmana koje je banka dala iz tih depozita
2.2.	Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 2.1)
2.3.	DRUGI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U DINARIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 2. utvrđen Odlukom)
3.	TREĆI DEO DINARSKE OSNOVICE (3.1-3.2)
3.1.	Treći (a) deo dinarske osnovice (3.1.1-3.1.2)
3.1.1.	Depoziti i krediti u dinarima primljeni iz inostranstva
3.1.2.	Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 3.1.1)
3.2.	Korektivni faktor - Pozitivna razlika iznosa pod rednim br. 3.1. i 3.2.1 (3.1-3.2.1)
3.2.1.	Deo dinarske osnovice iz septembra 2008. godine koji se odnosi na obaveze po depozitima i kreditima u dinarima primljenim iz inostranstva
3.2.2.	Razlika iznosa pod rednim br. 3.1. i 3.2.1 (3.1-3.2.1)
3.3.	TREĆI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U DINARIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 3. utvrđen Odlukom)
4.	ČETVRTI DEO DINARSKE OSNOVICE (4.1-4.2)
4.1.	Depoziti u dinarima oročeni preko jednog meseca (osim indeksiranih depozita oročenih preko jednog meseca)
4.2.	Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 4.1)
4.3.	ČETVRTI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U DINARIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 4. utvrđen Odlukom)
I.	DINARSKA OSNOVICA (1+2+3+4)
II.	OBRAČUNATA OBAVEZNA REZERVA U DINARIMA (1.3+2.3+3.3+4.3)
III.	Dinarska protivvrednost iznosa pod rednim brojem III iz Obrasca OR - dev1)
IV.	OBRAČUNATA DINARSKA OBAVEZNA REZERVA (II+III)
V.	DINARSKE OBAVEZE NA KOJE SE NE OBRAČUNAVA OBAVEZNA REZERVA (1+2+3+4+5)
1.	Obaveze prema Narodnoj banci Srbije
2.	Obaveze prema bankama koje izdvajaju obaveznu rezervu kod Narodne banke Srbije
3.	Obaveze po poslovima sprovođenja zakona i drugih propisa kojima je regulisan javni dug države po osnovu devizne štednje građana
4.	Deo dinarskih depozita primljenih po poslovima u ime i za račun trećih lica, koji ne prelaze iznose plasmana odobrenih iz tih depozita
5.	Sredstva oročene dinarske štednje građana prikupljena u periodu od 31. oktobra do 6. novembra 2005. godine

1) Primenjen zvanični srednji kurs koji važi na dan obračuna obavezne rezerve, tj. 17. u mesecu.

(mesto i datum)		(pečat i potpis ovlašćenog lica)

 

 

Prilog 2

Obrazac OR - dev.

 

(naziv i sedište banke)

IZVEŠTAJ O OBRAČUNU DEVIZNE OBAVEZNE REZERVE
na dan 17.__________ 200__. godine

(u evrima)

Redni broj	NAZIV POZICIJE	Stanje u mesecu _____ 200_. god.
		poslednjeg kalendarskog dana	prosečno dnevno
		1	2
1.	PRVI DEO DEVIZNE OSNOVICE (1.1.-1.3+1.4)
1.1.	Prvi (a) deo devizne osnovice (1.1.1+1.1.2-1.2)
1.1.1.	Obaveze po depozitima i kreditima iz inostranstva do dve godine
1.1.2.	Obaveze po depozitima i kreditima iz inostranstva preko dve godine
1.2.	Umanjenje prvog (a) dela devizne osnovice (1.2.1+1.2.2+1.2.3)
1.2.1.	Plasmani dati u humanitarne svrhe iz kredita međunarodnih finansijskih organizacija (po ugovorima zaključenim posle 31. decembra 2004. godine)
1.2.2.	Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim br. 1.1.1 i 1.1.2)
1.2.3.	Blokirana sredstva banke u inostranstvu pod uslovom da je blokada izvršena pre 31. decembra 2000. godine
1.3.	Korektivni faktor - Pozitivna razlika iznosa pod rednim br. 1.1. i 1.3.1 (1.1-1.3.1)
1.3.1.	Deo devizne osnovice iz septembra 2008. godine koji se odnosi na obaveze po depozitima i kreditima primljenim iz inostranstva
1.3.2.	Razlika iznosa pod rednim br. 1.1. i 1.3.1 (1.1-1.3.1)
1.4.	Prvi (b) deo devizne osnovice (1.4.1-1.4.2-1.4.3)
1.4.1.	Obaveze prema domaćim pravnim licima i ostale obaveze1)
1.4.2.	Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 1.4.1)
1.4.3.	Blokirana sredstva banke u inostranstvu pod uslovom da je blokada izvršena pre 31. decembra 2000. godine.
1.5.	PRVI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U EVRIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 1. utvrđen Odlukom)
2.	DRUGI DEO DEVIZNE OSNOVICE (2.1-2.2)
2.1.	Devizna štednja položena kod banaka
2.2.	Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim brojem 2.1)
2.3.	DRUGI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U EVRIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 2. utvrđen Odlukom)
3.	TREĆI DEO DEVIZNE OSNOVICE (3.1-3.2)
3.1.	Treći (a) deo devizne osnovice (3.1.1-3.1.2)
3.1.1.	Devizne subordinirane obaveze
3.1.2.	Dugoročni stambeni krediti osigurani kod Nacionalne korporacije za osiguranje stambenih kredita (iz izvora pod rednim br. 3.1.1)
3.2.	Korektivni faktor - Pozitivna razlika iznosa pod rednim br. 3.1. i 3.2.1 (3.1-3.2.1)
3.2.1.	Deo devizne osnovice iz septembra 2008. godine koji se odnosi na devizne subordinirane obaveze
3.2.2.	Razlika iznosa pod rednim br. 3.1. i 3.2.1 (3.1-3.2.1)
3.3.	TREĆI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U EVRIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 3. utvrđen Odlukom)
4.	ČETVRTI DEO DEVIZNE OSNOVICE (4.1)
4.1.	Devizna sredstva koja davaoci lizinga drže na posebnom računu otvorenom kod banke
4.2.	ČETVRTI DEO OBRAČUNATE OBAVEZNE REZERVE U EVRIMA (procent od iznosa pod rednim brojem 4. utvrđen Odlukom)
I.	DEVIZNA OSNOVICA (1+2+3+4)
II.	OBRAČUNATA OBAVEZNA REZERVA U EVRIMA (1.5+2.3+3.3.+4.2)
III.	Procent od iznosa pod rednim brojem II. utvrđen Odlukom
IV.	OBRAČUNATA DEVIZNA OBAVEZNA REZERVA (II-III)
V.	DEVIZNE OBAVEZE NA KOJE SE NE OBRAČUNAVA OBAVEZNA REZERVA (1+2+3+4+5+6+7)
1.	Obaveze prema Narodnoj banci Srbije
2.	Obaveze prema bankama koje izdvajaju obaveznu rezervu kod Narodne banke Srbije
3.	Obaveze po poslovima sprovođenja zakona i drugih propisa kojima je regulisan javni dug države po osnovu devizne štednje građana
4.	Obaveze prema poveriocima Pariskog i Londonskog kluba
5.	Namenski depoziti po osnovu kupoprodaje obveznica emitovanih radi regulisanja javnog duga države po osnovu devizne štednje građana
6.	Namenski depoziti preduzeća i preduzetnika po osnovu menjačkih poslova
7.	Devizni štedni ulozi položeni kod banke u periodu od 1. do 7. novembra 2004. godine i od 31. oktobra do 6. novembra 2005. godine, do dana njihovog podizanja, kao i oročeni devizni štedni ulozi građana položeni kod banke u periodu od 31. oktobra do 7. novembra 2007. godine, i to do isteka perioda njihovog oročavanja

1) U poziciju 1.4.1. uključuju se i depoziti, krediti i druga devizna sredstva primljena iz inostranstva po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica.

Napomena:
Sredstva denominovana u drugim valutama preračunavaju se u evre primenom zvaničnih srednjih kurseva Narodne banke Srbije za odgovarajuće valute.

(mesto i datum)		(pečat i potpis ovlašćenog lica)