ODLUKAO USTANOVLJAVANJU ZAŠTITNIKA GRAĐANA("Sl. glasnik Pčinjskog okruga", br. 36/2008) |
Ovom odlukom ustanovljava se zaštitnik građana radi zaštite ljudskih i manjinskih prava građana (u daljem tekstu: prava građana), uređuje se delokrug, izbor i prestanak mandata zaštitnika građana, način postupanja i druga pitanja od značaja za organizaciju i rad zaštitnika građana.
Zaštitnik građana postupa i deluje na osnovu i u okviru Ustava, zakona, potvrđenih međunarodnih ugovora, opšteprihvaćenih pravila međunarodnog prava, Statuta grada Vranja i ove odluke.
U svom delovanju, zaštitnik građana se rukovodi principima zakonitosti, nepristrasnosti, nezavisnosti i pravičnosti.
Zaštitnik građana za svoj rad odgovara Skupštini grada Vranja (u daljem tekstu: Skupština).
Zaštitnik građana ne može biti pozvan na odgovornost, niti kažnjen za izneto mišljenje ili radnje preduzete u okviru delokruga i ovlašćenja utvrđenim zakonom, Statutom grada i ovom odlukom.
Postupak pred zaštitnikom građana je javan.
Zaštitnik građana može isključiti javnost iz celog ili dela postupka, ukoliko to zahtevaju interesi čuvanja državne, profesionalne i lične tajne, kao i razlozi morala.
Ako podnosilac zahteva to traži, zaštitnik građana može njegovo ime zadržati u tajnosti.
Sredstva za rad zaštitnika građana obezbeđuju se u budžetu Grada.
Sredstva za rad mogu se obezbeđivati i iz drugih izvora, u skladu sa zakonom.
Sedište zaštitnika građana je u Vranju, u zgradi Skupštine grada.
Prijemne kancelarije zaštitnika građana mogu se otvoriti u većim naseljenim mestima na teritoriji Grada, uz saglasnost Gradskog veća.
Obavljanje stručnih i administrativno-tehničkih poslova za potrebe zaštitnika građana može se vršiti obrazovanjem Stručne službe, ili zaključivanjem Ugovora o pružanju usluga sa Gradskom upravom.
O obavljanju poslova iz stava 1. ovog člana odlučuje Gradsko veće.
U slučaju obrazovanja Stručne službe, organizacija poslova i radnih zadataka uređuje se posebnim aktom.
Akt iz stava 1. ovog člana donosi zaštitnik građana, uz prethodnu saglasnost gradonačelnika na broj i strukturu zaposlenih u Stručnoj službi.
Zaštitnik građana kontroliše poštovanje prava građana, utvrđuje povrede učinjene aktima, radnjama ili nečinjenjem Gradske uprave i javnih službi, ako se radi o povredi propisa i opštih akata organa Grada.
U domenu zaštite prava građana, zaštitnik građana:
1) prati ostvarivanje prava građana i daje preporuke za unapređenje ostvarivanja prava građana;
2) prikuplja informacije o primeni zakona i drugih propisa iz oblasti prava građana na lokalnu samoupravu;
3) sastavlja godišnje izveštaje o ostvarivanju prava građana;
4) obaveštava širu javnost o kršenju prava građana;
5) prima i ispituje predstavke koje se odnose na povredu prava građana;
6) posreduje u mirnom rešavanju sporova vezanih za kršenje prava građana;
7) inicira pokretanje odgovarajućih postupaka pred nadležnim organima u slučaju kršenja prava građana;
8) organizuje i učestvuje u organizovanju stručnih sastanaka, savetovanja i kampanja informisanja javnosti o pitanjima značajnim za ostvarivanje prava građana;
9) inicira i podstiče obrazovanje o pravima građana;
10) obavlja i druge poslove utvrđene zakonom, Statutom grada, ovom odlukom i drugim propisima organa Grada.
U obavljanju poslova iz svog delokruga, zaštitnik građana sarađuje sa zaštitnicima građana u opštinama i gradovima, kao i sa zaštitnikom građana u Republici.
Zaštitnika građana bira i razrešava Skupština, na predlog gradonačelnika, javnim glasanjem, većinom glasova od ukupnog broja odbornika.
Zaštitnik građana se bira na vreme od pet godina i može biti još jednom biran, ali ne više od dva puta.
Za zaštitnika građana može biti izabrano lice koje ima završen pravni fakultet i najmanje pet godina radnog iskustva u struci, uživa moralni integritet i nije osuđivano, niti se protiv njega vodi krivični postupak.
Zaštitnik građana ne može biti član političke stranke i ne može obavljati ni jednu javnu funkciju, niti bilo koju profesionalnu delatnost.
Izborom na funkciju, zaštitnik građana pred Skupštinom polaže zakletvu, davanjem i potpisivanjem svečane izjave, koja glasi:
"Zaklinjem se da ću se u svom radu pridržavati Ustava, zakona, opšte prihvaćenih pravila međunarodnog prava i Statuta grada Vranja, kao i da ću prava građana štititi savesno, nepristrasno i odgovorno, pridržavajući se načela zakonitosti, pravičnosti i morala".
Zaštitniku građana prestaje mandat pre isteka vremena na koje je izabran podnošenjem ostavke, ili razrešenjem.
Ako zaštitnik građana podnese ostavku, mandat mu prestaje na sednici Skupštine na kojoj je podneo ostavku, odnosno na prvoj narednoj sednici Skupštine, ukoliko je ostavku podneo između dve sednice Skupštine.
U slučaju iz stava 1. ovog člana, Skupština bez pretresa i odlučivanja, rešenjem utvrđuje da je zaštitniku građana prestao mandat, podnošenjem ostavke.
Skupština može razrešiti zaštitnika građana pre isteka vremena na koje je izabran, na obrazložen pisani predlog gradonačelnika, ili najmanje jedne trećine odbornika, na isti način na koji je biran.
Zaštitnik građana se razrešava dužnosti ako bude osuđen za krivično delo na kaznu zatvora, ako ne obavlja poslove iz svoje nadležnosti na stručan, nepristrasan, nezavisan i savestan način, ili obavlja funkcije koje su nespojive sa funkcijom zaštitnika građana.
Zaštitnik građana može imati jednog ili više zamenika.
Na predlog zaštitnika građana, Skupština odlučuje o broju zamenika i području njihovog rada.
Predlog iz stava 2. ovog člana podnosi se uz saglasnost gradonačelnika.
Zamenik zaštitnika građana se bira i mandat mu prestaje pod istim uslovima i na način na koji se bira i prestaje mandat zaštitnika građana.
Zaštitnik građana postupa povodom podnetih zahteva-predstavki građana koji tvrde da su im aktima, radnjama ili nečinjenjem Gradske uprave ili javnih službi povređena prava u skladu sa zakonom i ovom odlukom, i po sopstvenoj inicijativi.
U ime lica iz stava 1. ovog člana, zahtev može podneti naslednik, staralac ili punomoćnik.
Ako je zahtev umesto lica iz stava 1. i 2. ovog člana podnelo treće lice, za pokretanje postupka potrebna je saglasnost lica na koja se zahtev odnosi.
Zahtev za pokretanje postupka se podnosi u pisanoj formi, ili usmeno na zapisnik kod zaštitnika građana.
Zahtev sadrži:
1) lične podatke podnosioca zahteva;
2) naznačenje organa na čiji rad se odnosi (Gradska uprava ili javne službe);
3) okolnosti konkretnog slučaja;
4) činjenice i dokaze;
5) podatke o pravnim sredstvima koja je podnosilac zahteva koristio; i
6) potpis podnosioca zahteva.
Zaštitnik građana će odbaciti zahtev za pokretanje postupka:
1) ako utvrdi da ne sadrži podatke na osnovu kojih se podnosilac zahteva može sa sigurnošću odrediti;
2) ako ne sadrži druge propisane podatke, a u naknadno ostavljenom roku ne otkloni utvrđene nedostatke;
3) ako se radi o ponovljenom zahtevu koji ne sadrži nove činjenice i dokaze;
4) ako je zahtev podnet posle proteka jedne godine od dana učinjene nezakonitosti ili nepravilnosti, odnosno od dostavljanja poslednjeg akta Gradske uprave ili javne službe, osim ako je taj rok propušten iz objektivnih razloga, ili ako zaštitnik građana oceni da je i pored propuštanja roka opravdano pokretanje postupka;
5) ako se, po oceni zaštitnika građana, radi o zloupotrebi prava na podnošenje zahteva;
6) ako u predmetu na koji se zahtev odnosi nisu iscrpljena redovna pravna sredstva, osim ako zaštitnik građana oceni da su iz objektivnih razloga propušteni rokovi za njihovo ulaganje;
7) ako se radi o predmetu po kome je u toku postupak po žalbi, upravni spor ili drugi sudski postupak, osim ako oceni da bi za podnosioca zahteva mogla nastupiti nepopravljiva šteta ukoliko bi se čekalo na okončanje tih postupaka;
8) ako se radi o drugim slučajevima nedopuštenosti zahteva, u skladu sa zakonom i ovom odlukom.
Odluka zaštitnika građana o odbacivanju zahteva za pokretanje postupka sadrži obrazloženje razloga za odbacivanje i pouku o eventualno drugim mogućnostima za ostvarivanje zaštite po zahtevu.
Protiv odluke zaštitnika građana o odbacivanju zahteva nisu dopuštena pravna sredstva.
Kada zaštitnik građana utvrdi da su ispunjeni uslovi za pokretanje postupka, o tome će obavestiti podnosioca zahteva, Gradsku upravu ili javnu službu, na čije postupanje, odnosno nečinjenje se zahtev odnosi.
Zaštitnik građana je u obavezi da za svaki predmet za koji se pokreće postupak, pribavi stavove Gradske uprave ili javne službe.
Gradska uprava ili javna služba je dužna da na zahtev zaštitnika građana postupi bez odlaganja, kao i da:
- stavi na raspolaganje sve podatke i obaveštenja iz svoje nadležnosti i da mu omogući da sprovede postupak; i
- dostavi kopije svih traženih spisa i dokumenata.
Gradska uprava ili javna služba od koje je zaštitnik građana zatražio pisane podatke, obaveštenja ili objašnjenja, dužna je da mu tražene podatke dostavi u roku koji odredi zaštitnik građana.
Ukoliko Gradska uprava ili javna služba ne postupi u smislu stava 1. ovog člana, zaštitnik građana će o tome obavestiti Skupštinu.
Zaštitnik građana može da uzima izjave od izabranih, imenovanih i postavljenih lica, kao i zaposlenih u Gradskoj upravi ili javnoj službi, kada je to potrebno radi razjašnjenja slučaja i utvrđivanja činjeničnog stanja.
Pod izjavom u smislu stava 1. ovog člana smatra se usmena izjava na zapisnik pred zaštitnikom građana, kao i pisana izjava o okolnostima konkretnog slučaja.
Lica iz stava 1. ovog člana dužna su da se odazovu pozivu zaštitnika građana.
Zaštitnik građana može da uzme izjavu od svakog lica (svedok) za koje osnovano pretpostavlja da raspolaže saznanjima o okolnostima slučaja koji istražuje, kao i da od njega uzme pisanu izjavu.
Svedok je dužan da se odazove pozivu zaštitnika građana.
Kada zaštitnik građana utvrdi da ne postoji povreda prava građana, odnosno nezakonitost i nepravilnost u postupanju Gradske uprave ili javne službe, doneće odluku o odbijanju zahteva.
Protiv odluke zaštitnika građana o odbijanju zahteva nisu dopuštena pravna sredstva.
Ako zaštitnik građana utvrdi postojanje povrede prava građana, o tome upozorava Gradsku upravu ili javnu službu, upućuje im kritike, daje preporuke za rad i inicira pokretanje postupka za otklanjanje povrede prava građana.
Gradska uprava ili javna služba je dužna da zaštitnika građana obavesti o preduzetim merama, najkasnije u roku od 30 dana od dana prijema preporuke.
Ako Gradska uprava ili javna služba ne postupe u smislu stava 2. ovog člana, ili ako zaštitnik građana smatra da preduzete mere nisu odgovarajuće, zaštitnik građana će uputiti nalog za postupanje.
U slučaju nepostupanja u smislu stava 3. ovog člana, zaštitnik građana će obavestiti Skupštinu i javnost.
Zaštitnik građana je ovlašćen da pored mera u smislu člana 26. ove odluke:
1) predloži Gradskoj upravi ili javnoj službi da ponovo sprovede postupak u skladu sa zakonom i drugim propisima;
2) predloži Gradskoj upravi ili javnoj službi da građaninu naknadi štetu koju je pretrpeo zbog nezakonitog ili nepravilnog rada Gradske uprave ili javne službe;
3) podnese nadležnom organu zahtev za pokretanje upravnog spora;
4) podnese Gradskoj upravi ili javnoj službi zahtev za privremeno obustavljanje izvršenja konačnog upravnog akta;
5) predloži pokretanje disciplinskog postupka protiv službenog lica Gradske uprave ili javne službe, za koje je utvrđeno da je odgovorno za kršenje prava građana, ili je ometalo postupak pred zaštitnikom građana;
6) podnese nadležnim organima zahtev za pokretanje postupka protiv službenog lica, radi utvrđivanja krivične ili prekršajne odgovornosti;
7) izdaje Gradskoj upravi ili javnoj službi preporuke i predloge za unapređenje njihovog rada i odnosa sa građanima;
8) preduzme druge mere u skladu sa zakonom.
Zaštitnik građana ima pravo da prisustvuje sednicama Skupštine i njenih radnih tela, kao i da učestvuje u pretresu po pitanjima iz njegove nadležnosti.
Predlagač akta koji se odnosi na ostvarivanje i zaštitu prava građana dužan je da pribavi mišljenje zaštitnika građana, koje se obavezno razmatra u postupku usvajanja tog akta.
Zaštitnik građana podnosi Skupštini godišnji izveštaj u kome iznosi opštu ocenu o radu Gradske uprave i javnih službi sa stanovišta zaštite prava građana, uočene propuste i mere koje predlaže za njihovo otklanjanje.
Zaštitnik građana, po potrebi, može Skupštini podnositi vanredne izveštaje, u slučaju sistematskih povreda prava građana od strane Gradske uprave ili javne službe.
Skupština razmatra izveštaje zaštitnika građana iz stava 2. ovog člana na prvoj narednoj sednici.
Izbor zaštitnika građana izvršiće se u roku od jedne godine od dana stupanja na snagu ove odluke.
Skupština će obezbediti potrebne uslove za početak rada zaštitnika građana u roku od jedne godine od dana stupanja na snagu ove odluke.
U slučaju obrazovanja Stručne službe zaštitnika građana, akt o organizaciji poslova i radnih zadataka doneće se u roku od 60 dana od dana donošenja Odluke o obrazovanju Stručne službe.
Na pitanja koja nisu regulisana ovom odlukom neposredno se primenjuju odredbe zakona i drugih propisa koja se tiču zaštite prava građana.
Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Pčinjskog okruga".